รายงานประจำปี 2566

NRCT วช. Annual Report sPace sPace N95

N R C T รายงานประจำป สำนักงานการว�จัยแหงชาติ (วช.) 2566 sPace sPace N95

สารบััญ CONTENT สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดาฯ สยามบรมราชกุุมารีี ทรงมีีพระมหากรุุณาธิิคุุณ ต่่อสำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ (วช.) การขัับเคลื่่�อนการพััฒนา บุุคลากรวิิจััยและนวััตกรรม ของประเทศ การส่่งเสริิมสนัับสนุุนเส้้นทางอาชีีพ นัักวิิจััยและเสริิมสร้้างเกีียรติิภููมิิ บุุคลากรวิิจััย การส่่งเสริิมพััฒนา นัักวิิจััยนัักประดิิษฐ์์ไทย สู่่เวทีีนานาชาติิ การจััดทำดััชนีีและสถานภาพ ด้้านวิิทยาศาสตร์์ วิิจััยและนวััตกรรมประเทศ การสนัับสนุุนทุุนวิิจััย และนวััตกรรมเพื่่�อเป้้าหมาย การพััฒนาที่่�ยั่่�งยืืน (SDGs) การส่่งเสริิมสนัับสนุุนความร่่วมมืือ ด้้านการวิิจััยและวิิชาการกัับต่่างประเทศ การพััฒนามาตรฐาน การวิิจััย การพััฒนาเครืือข่่าย สารสนเทศด้้านวิิทยาศาสตร์์ วิิจััยและนวััตกรรมของประเทศ กิิจกรรมผลงานวิิจััยและนวััตกรรม เพื่่�อสัังคมและคุุณภาพชีีวิิต กิิจกรรมจิิตอาสา เพื่่�อการพััฒนาสิ่่�งแวดล้้อม รางวััลเกีียรติิยศ สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ (วช.) กิิจกรรม CSR ภาคผนวก เพื่่�อสัังคมและคุุณภาพชีีวิิต 10 21 41 51 65 28 46 53 68 32 49 60 71 04

สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดาฯ สยามบรมราชกุุมารีี เสด็็จพระราชดำเนิินเป็็นการ ส่่วนพระองค์์ไปทรงเปิิดงาน “วัันนัักประดิิษฐ์์” ประจำปีี 2566 (Thailand Inventors’ Day 2023) ครั้้�งที่่� 24 จััดโดย สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ (วช.) กระทรวงการอุดุมศึึกษา วิิทยาศาสตร์์ วิิจััยและนวััตกรรม ร่ว่มกัับหน่ว่ยงานเครืือข่่าย ในระบบวิิจััยทั่่�วประเทศและภาคส่่วนที่่�เกี่่�ยวข้้อง โดยมีี ศาสตราจารย์์พิิเศษ ดร.เอนก เหล่่าธรรมทััศน์์ รััฐมนตรีีว่่าการ กระทรวงการอุุดมศึึกษา วิิทยาศาสตร์์ วิิจััยและนวััตกรรม ศาสตราจารย์์ ดร. นายแพทย์์สิิริิฤกษ์์ ทรงศิิวิิไล ปลััดกระทรวงการอุุดมศึึกษา วิิทยาศาสตร์์ วิิจััยและนวััตกรรม ดร.วิิภารััตน์์ ดีีอ่่อง ผู้้อำนวยการสำนัักงาน การวิิจััยแห่่งชาติิ ผู้้บริิหาร วช. และผู้้ทรงคุุณวุุฒิิ วช. เฝ้้ารัับเสด็็จฯ เมื่่�อวัันที่่� 4 กุุมภาพัันธ์์ 2566 เวลา 14.30 น. ณ Event Hall 100 - 102 ศููนย์์นิิทรรศการและการประชุุมไบเทคบางนา กรุุงเทพมหานคร ในการนี้ ้�สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดาฯ สยามบรมราชกุุมารีี ทรงพระกรุุณาโปรดเกล้้าฯ พระราชทานรางวััลการวิิจััยแห่่งชาติิประกอบด้้วย รางวััลนัักวิิจััยดีีเด่่นแห่่งชาติิรางวััลผลงานวิิจััย รางวััลวิิทยานิิพนธ์์และรางวััล ผลงานประดิิษฐ์์คิิดค้้น ประจำปีี2566 จำนวน 165 รางวััล เพื่่�อเป็็นการส่่งเสริิมและสนัับสนุุนการวิิจััยและพััฒนานวััตกรรม รวมทั้้�ง เพื่่�อเชิิดชููเกีียรติิและประกาศเกีียรติิคุุณแก่่นัักวิิจััยและนัักประดิิษฐ์์ที่่�ได้้ค้้นคว้้าวิิจััย และคิิดค้้นสิ่่�งประดิิษฐ์์และนวััตกรรมที่่�เป็็น ประโยชน์์ต่่อการพััฒนาประเทศ และทรงมีีพระดำรััสเปิิดงาน “วัันนัักประดิิษฐ์์” ประจำปีี2566 ความสำคััญว่่า สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุ ุ ดาฯ สยามบรมราชกุุมารีี เสด็็จพระราชดำำ เนิินเป็็นการส่่วนพระองค์์ เป็็นประธานในพิิธีีเปิิดงาน “วั ั นนัักประดิิษฐ์์ ประจำำปีี 2566” สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุ ุ ดาฯ สยามบรมราชกุุมารีี ทรงมีีพระมหากรุุณาธิิคุุณต่่อ สำ ำ นัักงานการวิ ิ จััยแห่่งชาติิ (วช.) รายงานประจำปีี 2566 สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ (วช.) 4

“การวิิจััยสิ่่�งประดิิษฐ์์และนวััตกรรมเป็็นปััจจััยสำคััญ ในการเสริิมสร้้างให้้เศรษฐกิิจของชาติมีีคว ิามเข้้มแข็็ง พึ่่�งพาตนเอง ได้้มีีความพร้้อมที่่�จะแข่่งขัันในเวทีีโลก เศรษฐกิิจของประเทศดีี ย่่อมจะส่่งผลดีีในด้้านการประกอบการและรายได้้ของภาค ประชาชน สร้้างเสริิมให้้ฐานะและความเป็็นอยู่่ของประชาชน ดีียิ่่�งขึ้้�น งานวัันนัักประดิิษฐ์์ที่่�จััดขึ้้�นเป็็นประจำทุุกปีีทำให้้เรา เห็็นว่่า ประเทศไทยมีีผู้้มีีความรู้้ความสามารถในทางประดิิษฐ์์ คิิดค้้นเป็็นจำนวนมาก หากได้้รัับการสนัับสนุุนส่่งเสริิม ก็็จะมีีกำลัังใจให้้คิิดค้้นสิ่่�งที่่�เป็็นคุุณแก่่สัังคม ชาติิ บ้้านเมืือง การประดิิษฐ์์คิิดค้้นควรมีีวััตถุุประสงค์์ในทางสร้้างสรรค์์ในทาง ที่่�จะช่ว่ยแก้้ไขปััญหา ช่ว่ยพััฒนาสัังคม ปรัับปรุุงคุุณภาพชีีวิิตของ ผู้้คน พััฒนาประเทศชาติิให้้เจริิญก้้าวหน้้าอย่่างมั่่�นคงในทุุกด้้าน Annual Report 2023 Nation Research Council of Thailand (NRCT) 5

อัันจะเกิิดผลเป็็นความเจริิญอย่่างยั่่�งยืืน งานวัันนัักประดิิษฐ์์ ยัังเป็็นแรงจููงใจ และเป็็นแนวทางแก่่เยาวชน ตลอดจนผู้้นิิยม ชมชอบการประดิิษฐ์์ให้้เกิดควิ ามคิิดที่่�จะผลิิตผลงานที่่มีี�ประโยชน์์ เป็็นการใช้้สติปัิัญญาและความรู้้ความสามารถในทางที่่�เหมาะสม” จากนั้้�น สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพ รััตนราชสุุดาฯ สยามบรมราชกุุมารีี เสด็็จฯ ทอดพระเนตร นิิทรรศการเฉลิิมพระเกีียรติิและนิิทรรศการผลงานที่่�ได้้รัับ รางวััลการวิิจััยแห่่งชาติิ นิิทรรศการผลงานสิ่่�งประดิิษฐ์์คิิดค้้น ที่่�ได้้รัับรางวััลจากนานาชาติิ นิิทรรศการนวััตกรรมสิ่่�งประดิิษฐ์์ สร้้างสรรค์์ นิิทรรศการสิ่่�งประดิิษฐ์์สร้้างมููลค่่า นิิทรรศการพื้้�นที่่� เรีียนรู้้กัับนวััตกรรมโดรน ขบวนการผู้้พิิทัักษ์์ป่่าไม้้ ขุุมทรััพย์์ ป่่าชายเลน นิิทรรศการ U2T นิิทรรศการสิ่่�งประดิิษฐ์สู่่ ์ นวััตกรรม นิิทรรศการนัักประดิิษฐ์์วิิจิิตรศิิลป์์ นิิทรรศการเล็็ก ๆ สู่่ก้้าวที่่� ยิ่่�งใหญ่ นิ่ ิทรรศการสิ่่�งประดิิษฐ์สู่่ ์ การใช้้ประโยชน์์จากหน่ว่ยงาน เครืือข่่าย 6 กลุ่่มเรื่่�อง ประกอบด้้วย ด้้านความมั่่�นคง ด้้านการเกษตรเพิ่่�มมููลค่่า ด้้านอุุตสาหกรรมและบริิการ แห่่งอนาคต ด้้านนวััตกรรมเพื่่�อการเรีียนรู้้อย่่างมีีคุุณภาพ ด้้านนวััตกรรมสัังคมผู้้สููงวััยและผู้้พิิการ และด้้านนวััตกรรม สีีเขีียว จุุดเริ่่�มต้้นมหกรรมสิ่่�งประดิิษฐ์์และนวััตกรรมนานาชาติิ จาก 24 ประเทศ อาทิิแคนาดา จีีน โครเอเชีีย ฮ่่องกง อิินเดีีย อิินโดนีีเซีีย ญี่่�ปุ่่น อัังกฤษ สหรััฐอาหรัับเอมิิเรตส์์เป็็นต้้น การประกวดสิ่่�งประดิิษฐ์์ระดัับนานาชาติิ: โครงการ Bangkok International Intellectual Property, Invention and Technology Exposition (IPITEx) การประกวดสิ่่�งประดิิษฐ์์ ระดัับเยาวชน โครงการ Thailand New Gen Inventors Awards 2023 : I - New Gen Award 2023 เมื่่�อสมควร แก่่เวลาแล้้วจึึงเสด็็จกลัับ งาน “วัันนัักประดิิษฐ์์” จััดขึ้้�นตามมติิคณะรััฐมนตรีี ในการประชุุมเมื่่�อวัันที่่�10 พฤษภาคม 2537 ได้้กำหนดให้้วัันที่่� 2 กุุมภาพัันธ์์ของทุุกปีีเป็็น “วัันนัักประดิิษฐ์์”เพื่่�อน้้อมรำลึึกถึึง วัันประวััติิศาสตร์์ในการทููลเกล้้าฯ ถวายสิิทธิิบััตรการประดิิษฐ์์ “เครื่่�องกลเติิมอากาศที่่ผิ� วน้้ ิ ำหมุุนช้้าแบบทุ่่นลอย” หรืือ“กัังหัันน้้ำ ชััยพััฒนา” เมื่่�อวัันที่่� 2 กุุมภาพัันธ์์2536 โดยงาน “วัันนัักประดิิษฐ์์” ประจำปีี2566 ในครั้้�งนี้ ้� จัดัอย่่างต่่อเนื่่�องเป็็นครั้้�งที่่�24 จัดัโดยสำนัักงานการวิจัิัยแห่่งชาติิ (วช.)กระทรวงการอุุดมศึึกษา วิิทยาศาสตร์์ วิิจััยและนวััตกรรม ร่่วมกัับหน่่วยงานภาครััฐ ภาคเอกชน สถาบัันการศึึกษา และ องค์์กรด้้านการวิิจััยและการประดิิษฐ์์คิิดค้้นนานาชาติิ ร่่วมมืือ กัันสร้้างสรรค์์ผลงานสิ่่�งประดิิษฐ์์คิิดค้้นเพื่่�อสนัับสนุุนผลงาน สู่่การสร้้างรากฐานที่่�แข็็งแกร่่งให้้กัับนัักประดิิษฐ์์ นัักวิิจััยไทย พร้้อมก้้าวสู่่เวทีีในระดัับโลก เป็็นเวทีีสำคััญระดัับชาติิและ นานาชาติิ ที่่�แสดงให้้เห็็นถึึงศัักยภาพของคนไทย ในด้้านการ ประดิิษฐ์์คิิดค้้นต่่อการสร้้างสรรค์์ผลงานที่่�มีีคุุณภาพและ ประสิิทธิิภาพออกสู่่สายตาคนไทยและประชาคมโลก ในปีีนี้ ้� มีีสิ่่�งประดิิษฐ์์คิิดค้้นจากนัักประดิิษฐ์์ไทยและนัักประดิิษฐ์์จาก นานาชาติิส่่งผลงานเข้้าร่่วมแสดงกว่่า 1,000 ผลงาน บนพื้้�นที่่� กว่่า 17,000 ตารางเมตร ภายใต้้แนวคิิด “ขัับเคลื่่�อนเศรษฐกิิจ และสัังคมด้้วยสิ่่�งประดิิษฐ์์และนวััตกรรม” ซึ่่�งจััดขึ้้�นระหว่่าง วัันที่่� 2 - 6 กุุมภาพัันธ์์2566 ณ Event Hall 100 - 102 ณ ศููนย์นิ์ ิทรรศการและการประชุุมไบเทค บางนากรุุงเทพมหานคร รายงานประจำปีี 2566 สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ (วช.) 6

สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดาฯ สยามบรม ราชกุุมารีีเสด็็จพระราชดำเนิินเป็็นการส่่วนพระองค์์ ไปเป็็นประธานในพิิธีีเปิิดงาน “มหกรรมงานวิิจััยแห่่งชาติิ 2566 (Thailand Research Expo 2023)” ครั้้�งที่่� 18 จััดโดย สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ (วช.) กระทรวงการอุุดมศึึกษา วิิทยาศาสตร์์ วิิจััยและนวััตกรรม ร่่วมกัับ หน่่วยงานเครืือข่่ายในระบบวิิจััยทั่่�วประเทศและ ภาคส่่วนที่่�เกี่่�ยวข้้อง โดยมีี ศาสตราจารย์์พิิเศษ ดร.เอนก เหล่่าธรรมทััศน์์ รััฐมนตรีีว่่าการกระทรวงการอุุดมศึึกษา วิิทยาศาสตร์์ วิิจััยและนวััตกรรม นายดอน ปรมััตถ์์วิินััย รองนายกรััฐมนตรีี ศาสตราจารย์์ ดร. นายแพทย์สิ์ริิิฤกษ์์ ทรงศิิวิิไล ปลััดกระทรวงการอุุดมศึึกษา วิิทยาศาสตร์์ วิิจััยและนวััตกรรม ดร.วิิภารััตน์์ ดีีอ่่อง ผู้้อำนวยการสำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ ผู้้บริิหาร วช. และ ผู้้ทรงคุุณวุุฒิิ วช. เฝ้้ารัับเสด็็จฯ เมื่่�อวัันที่่� 11 สิิงหาคม 2566 ณ ห้้อง World Ballroom ชั้้�น 23 โรงแรมเซ็็นทาราแกรนด์์ และบางกอกคอนเวนชััน เซ็็นเตอร์์ เซ็็นทรััลเวิิลด์์ กรุุงเทพมหานคร สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุ ุ ดาฯ สยามบรมราชกุุมารีี เสด็็จพระราชดำำ เนิินเป็็นการส่่วนพระองค์์ เป็็นประธานในพิิธีีเปิิดงาน “มหกรรมงานวิิจััยแห่่งชาติิ 2566 (Thailand Research Expo 2023)” Annual Report 2023 Nation Research Council of Thailand (NRCT) 7

ในการนี้ ้� สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้า กรมสมเด็็จ พระเทพรััตนราชสุุดาฯ สยามบรมราชกุุมารีี ทรงพระกรุุณา โปรดเกล้้าฯ พระราชทานรางวััลถ้้วยรางวััล ให้้กัับนัักวิิจััยที่่�ได้้ รัับรางวััลประเภท Platinum Award จำนวน 2 รางวััล ได้้แก่่ รองศาสตราจารย์์ ดร.โฆษิิต ศรีีภููธร และ ศาสตราจารย์์ ดร.ธนะเศรษฐ์์ ง้้าวหิิรััญพััฒน์์และ พระราชทานเกีียรติิบััตร ให้้แก่่นัักวิิจััยศัักยภาพสููง วช. ประจำปีี2565 จำนวน 3 รางวััล ได้้แก่่ศาสตราจารย์พิ์ ิเศษ ดร.เดวิด ิจอห์์น รููฟโฟโล ศาสตราจารย์์ เกีียรติิคุุณ ดร.โกวิิท พััฒนปััญญาสััตย์์และ ดร.กััลยาณ์์ ศรีีธััญญลัักษณา-แดงติ๊๊�บ นัักวิจัิัยศัักยภาพสููง วช. ประจำปีี2566 จำนวน 3 รางวััล ได้้แก่่ศาสตราจารย์์ ดร.บรรเจิิด สิิงคะเนติิ ศาสตราจารย์์นายแพทย์วิ์ศิิษฎ์์ทองบุุญกิด ิและรองศาสตราจารย์์ ดร.ครศรศรีีกุลุนาถศาสตราจารย์วิ์จัิัยดีีเด่่น วช. ประจำปีี2566 จำนวน 2 รางวััล ได้้แก่่ศาสตราจารย์์ ดร.อภิิชาติิ วรรณวิิจิิตร ศาสตราจารย์์ (เชี่่�ยวชาญพิิเศษ) ดร. ทัันตแพทย์์หญิิงสิิริิพร ฉััตรทิิพากร และ เมธีีวิิจััยอาวุุโสประจำปีี2566 วช. จำนวน 11 รางวััล ได้้แก่่ศาสตราจารย์์เกีียรติิคุุณ แพทย์์หญิิงพรรณีี ปิติิสุิุทธิิธรรม รองศาสตราจารย์์ไตรรััตน์์จารุทัุัศน์ ด์ร.มาซาฮิิโกะ อิิซากะ ศาสตราจารย์์ ดร.ก้้องกิิตติิ พููสวััสดิ์์�ศาสตราจารย์์ ดร.มงคล สุุขวััฒนาสิินิิทธิ์์�ศาสตราจารย์์ สััตวแพทย์์หญิิง ดร.รุ่่งทิิพย์์ชวนชื่่�น ศาสตราจารย์์ ดร.ศราวุุธ ริิมดุุสิิต ศาสตราจารย์์นายสััตวแพทย์ ด์ ร.เผด็็จ ธรรมรัักษ์์ศาสตราจารย์์ ดร.ศากุุน บุุญอิิต รองศาสตราจารย์์ ดร.วธนน์์ วิิริิยสิิทธาวััฒน์์ และ ศาสตราจารย์์ ดร. ต้้นข้้าว ปาณิินท์์เพื่่�อเป็็นการส่่งเสริิม และสนัับสนุุนการวิิจััยและพััฒนานวััตกรรม รวมทั้้�งเพื่่�อเชิิดชูู เกีียรติิและประกาศเกีียรติิคุุณแก่่นัักวิิจััยและนัักประดิิษฐ์์ที่่�ได้้ ค้้นคว้้าวิจัิัยและคิิดค้้นสิ่่�งประดิิษฐ์์และนวััตกรรมที่่�เป็็นประโยชน์์ ต่่อการพััฒนาประเทศ รายงานประจำปีี 2566 สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ (วช.) 8

ต่่อจากนั้้�น สมเด็็จพระกนิิษฐาธิิราชเจ้้ากรมสมเด็็จพระเทพ รััตนราชสุดุาฯสยามบรมราชกุุมารีี ทรงเสด็็จฯไปยัังแท่่นเปิดิงาน บนแท่่นอะคริิลิิคเพื่่�อเปิิดงาน “มหกรรมงานวิิจััยแห่่งชาติิ 2566 (Thailand Research Expo 2023)” และทรงทอด พระเนตรนิิทรรศเฉลิิมพระเกีียรติิ นิิทรรศการผลงานวิิจััยและ นวััตกรรม ที่่�นำมาจััดแสดงในปีีนี้ ้� อาทิิผลงาน การพิิสููจน์์แหล่่ง กำเนิิดอััญมณีีทัับทิิม โดยใช้้เอกลัักษณ์์ทางเคมีีเพื่่�อเพิ่่�มมููลค่่า สิินค้้าอััญมณีี และเครื่่�องประดัับของไทย จากสถาบัันวิิจััยและ พััฒนาอััญมณีีและเครื่่�องประดัับแห่่งชาติิ(องค์์การมหาชน) ผลงาน “อภิิวััฒน์์มรดกไทย”จาก ธััชชา- วิิทยสถานสัังคมศาสตร์์ มนุุษยศาสตร์์และศิิลปกรรมศาสตร์์แห่่งประเทศไทย ผลงาน “การยกระดัับพริิกไทยพัันธุ์์ปะเหลีียนด้้วยห่่วงโซ่่คุุณค่่าใหม่่ เพื่่�อเพิ่่�มขีีดความสามารถของผู้้ประกอบการในพื้้�นที่่�สู่่ตลาด การแข่่งขััน” จากมหาวิิทยาลััยเทคโนโลยีีราชมงคลศรีีวิิชััย นิิทรรศการไฮไลท์์“เกษีียณมีีดีี” จากมหาวิิทยาลััยเชีียงใหม่่ โซนงานวิิจััยขายได้้โซน RUN ผลงานจากเครืือข่่ายพัันธมิิตร มหาวิิทยาลััยเพื่่�อการวิิจััย โซน ResearchFestival นิิทรรศการ หนุุนเศรษฐกิิจชุุมชน Power RI for Community Economy ฯลฯ จากนั้้�นทรงเสด็็จพระราชดำเนิินกลัับ งาน “มหกรรมงานวิิจััยแห่่งชาติิ2566 (Thailand ResearchExpo2023)” จัดขึ้้ ั �นภายใต้้แนวคิิด “ขัับเคลื่่�อนงานวิจัิัย สู่่เศรษฐกิิจยุุคใหม่่สร้้างไทยยั่่�งยืืน” โดยจััดขึ้้�นอย่่างต่่อเนื่่�องเป็็น ปีที่่�18 นอกจากจะเป็็นเวทีีสำคััญในการนำเสนอผลงานวิจัิัยและ นวััตกรรมร่่วมกัับหน่่วยงานเครืือข่่ายในระบบวิิจััยทั่่�วประเทศ แล้้ว ยัังเป็็นเวทีีให้้เยาวชนไทยได้้นำเสนอผลงานจากความคิิด สร้้างสรรค์์ตลอดจนเพื่่�อเป็็นขวััญกำลัังใจในการพััฒนาผลงานให้้ ก้้าวไปสู่่เส้้นทางการเป็็นนัักวิิจััย/นัักประดิิษฐ์์ ซึ่่�งจะเป็็นกำลััง สำคััญในการพััฒนาประเทศไทยในอนาคตต่่อไป ซึ่่�งการจััดงาน ในครั้้�งนี้ ้�มีีผลงานวิิจััยและนวััตกรรมร่่วมนำเสนอผลงานกว่่า 1,000 ผลงาน จากหน่่วยงานเครืือข่่ายในระบบวิิจััยทั่่�วประเทศ กว่่า 200 หน่่วยงาน โดยจััดขึ้้�นระหว่่างวัันที่่� 7 - 11 สิิงหาคม 2566 ณ ชั้้�น 22 และ 23 โรงแรมเซ็็นทาราแกรนด์์และบางกอก คอนเวนชัันเซ็็นเตอร์์เซ็็นทรััลเวิิลด์์กรุุงเทพมหานคร Annual Report 2023 Nation Research Council of Thailand (NRCT) 9

การส่่งเสริิมสนัับสนุุนความร่ ่ วมมืือ ด้้านการวิิจััยและวิิชาการกัับต่่างประเทศ สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ(วช.) กระทรวงการอุุดมศึึกษา วิิทยาศาสตร์์ วิิจััยและนวััตกรรม มีีความร่่วมมืือด้้านการวิิจััย และวิิชาการกัับต่่างประเทศมาอย่่างต่่อเนื่่�อง โดยเข้้าร่่วมเป็็นสมาชิิกองค์์กรระหว่่างประเทศ การบริิหารความร่่วมมืือด้้าน การวิจัิัยกัับต่่างประเทศและการอนุุญาตให้นั้ ักวิจัิัยต่่างประเทศเข้้ามาทำวิจัิัยในประเทศไทย ซึ่่�งในปีีงบประมาณ 2566 ประเทศไทย มีีความร่่วมมืือด้้านการวิิจััยและวิิชาการกัับต่่างประเทศ ดัังนี้ ้� การเป็็นสมาชิิกองค์์กรระหว่่างประเทศ ปััจจุุบััน สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ(วช.) เข้้าร่่วมเป็็นสมาชิิกองค์์กรระหว่่างประเทศ รวมทั้้�งสิ้้�น 5 องค์์กร ได้้แก่่ 1. สมาคมวิิทยาศาสตร์์ภาคพื้้�นแปซิิฟิิก (Pacific Science Association : PSA) 2. สภาวิิทยาศาสตร์์ระหว่่างประเทศ (International Science Council : ISC) 3. สมาคมสภาวิจัิัยสัังคมศาสตร์์แห่่งเอเชีีย(Associationof AsianSocialScienceResearch Councils : AASSREC) 4. สภาวิิจััยโลก (Global Research Council : GRC) 5. Science and Technology in Society forum (STS forum) โดยทั้้�ง 5องค์์กรมีีเป้้าหมายร่่วมกัันเพื่่�อแสวงหาแนวทางการแก้้ไขปััญหาระดัับภููมิิภาคและปััญหาสำคััญเร่่งด่่วนของโลก ซึ่่�งมีีกิิจกรรมสำคััญในช่่วงที่่�ผ่่านมาดัังนี้ ้� การเข้้าร่่วมเป็็นคณะกรรมการบริิหารขององค์์กรระหว่่างประเทศ ดร.วิิภารััตน์์ ดีีอ่่อง ผู้้อำนวยการสำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิได้้รัับเลืือกเป็็นกรรมการบริิหาร (Governing Board) ของสภาวิิจััยโลก (Global Research Council: GRC) โดยมีีวาระการดำรงตำแหน่่งตั้้�งแต่่เดืือนพฤษภาคม 2564- พฤษภาคม 2567และกรรมการบริหิาร (Executive Council)ของScience and Technology in Society forum (STS forum) โดยมีีวาระการดำรงตำแหน่่งตั้้�งแต่่เดืือนมิถุิุนายน 2566- มิถุิุนายน 2568 ทำให้ผู้้้บริหิารหน่ว่ ยงานจากประเทศไทย ได้้มีีบทบาทในเวทีีระดัับนานาชาติิทำให้้ประเทศไทยโดย วช. ได้้รัับประโยชน์์ในด้้านการวิิจััยและวิิชาการต่่าง ๆ ดัังนี้ ้� • เพิ่่�มการรัับรู้้และการยอมรัับในเวทีีระดัับนานาชาติิ • สามารถเป็็นช่่องทางส่่งเสริิมสนัับสนุุนและมีีส่่วนร่่วมในการตััดสิินใจที่่�เป็็นประโยชน์์ต่่อประเทศไทย เช่่น การให้คว้ามเห็็นหรืือการสร้้างแรงจููงใจต่่อนโยบาย/การดำเนิินงานขององค์์กรระหว่่างประเทศตามลำดัับความสำคััญ (Priorities) ของไทย • โอกาสในการรัับทราบและประเมิินลำดัับความสำคััญ (Priorities) และแนวโน้้ม (Trends) ด้้านการวิิจััย และนวััตกรรมจากมุุมมองระดัับผู้้บริิหารหน่่วยงานให้้ทุุนวิิจััยของประเทศที่่�มีีบทบาทสำคััญในเวทีีโลก นัักวิิจััยไทยร่่วมนำเสนอผลงานวิิจััยในการประชุุมขององค์์กรระหว่่างประเทศ สำนัักงานการวิจัิัยแห่่งชาติิ(วช.) เข้้าร่ว่ มการประชุุมใหญ่่ Associationof AsianSocialScienceResearch Councils (AASSREC) ระหว่่างวัันที่่� 14 - 15 มิิถุุนายน 2566 ณ มหาวิิทยาลััยยอนเซ (Yonsei University) กรุุงโซล ประเทศ เกาหลีีใต้้โดยมีี รองศาสตราจารย์์ ดร.สุุนิิดา อรุุณพิิพััฒน์์ คณะรััฐศาสตร์์และ รองศาสตราจารย์์ ดร.อาชนััน เกาะไพบููลย์์ คณะเศรษฐศาสตร์์มหาวิิทยาลััยธรรมศาสตร์ ซึ่์ ่�งได้รั้ับทุุนวิจัิัยและนวััตกรรมจาก วช. เข้้าร่ว่ มการนำเสนอทางวิิชาการในที่่�ประชุุม ในหััวข้้อ“Morality-MoneyTrap : What Went Wrong withThai Morals WhenEnvironmentalProtectionPolicies Were Driven by Financial Incentive Measures” และหััวข้้อ “The Effect of the COVID-19 Pandemic on Global Production Sharing in East Asia” ซึ่่�งในปีีนี้ ้� จััดขึ้้�นเป็็นครั้้�งที่่�25 ภายใต้้หััวข้้อ “Social Sciences in Asia : Past, Present and Future” และครบรอบ 50 ปีีของการก่่อตั้้�ง AASSREC โดยมีี Korean Social Science Research Council (KOSSREC) รายงานประจำปีี 2566 สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ (วช.) 10

และ National Research Council for Economics, Humanities and Social Sciences in Korea (NRC) เป็็นเจ้้าภาพ จััดการประชุุม โดยมีีผู้้แทนจากหน่่วยงานสมาชิิกในภููมิิภาคเอเชีีย-แปซิิฟิิก ทั้้�งหมด 14 หน่่วยงาน 14 ประเทศเข้้าร่่วมประชุุมฯ ประกอบด้้วย 1. สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ(วช.) ประเทศไทย 2. Academyof theSocial Sciences in Australia ประเทศออสเตรเลีีย 3. Social Science Research Council (SSRC) ประเทศบัังกลาเทศ 4. Chinese AcademyofSocialSciences (CASS) ประเทศจีีน 5. Indian Council of Social Science Research (ICSSR) ประเทศอิินเดีีย 6. Iranian Sociological Association ประเทศ อิิหร่่าน 7. Science Councilof Japan(SCJ) ประเทศญี่่ปุ่่�น 8. Korean Social Science Research Council (KOSSREC) ประเทศเกาหลีีใต้้ 9. MalaysianSocialScience Association(PSSM) ประเทศมาเลเซีีย 10. National Research and Innovation Agency (BRIN) ประเทศอิินโดนีีเซีีย 11. RoyalSocietyTe Apārangi ประเทศนิวิซีแีลนด์์ 12. Philippine Social Science Council (PSSC) ประเทศฟิิลิิปปิินส์์ 13. NationalScienceFoundation(NSF) ประเทศ ศรีีลัังกา 14. VietnamAcademyofSocialSciences (VASS) ประเทศเวีียดนามและสมาชิิกสมทบอีีก1 หน่ว่ยงาน คืือ Academia Sinica จีีนไต้้หวััน โดยมีีนัักวิิชาการ นัักวิจัิัยจากประเทศต่่างๆ เข้้าร่ว่มรัับฟัังการนำเสนอผลงานทางวิิชาการ ซึ่่�งรวมผู้้เข้้าร่ว่ม การประชุุมฯ ทั้้�งหมดกว่่า 150 คน AASSREC ก่่อตั้้�งขึ้้�นในปีีพ.ศ.2516จากมติิ ที่่�ประชุุมด้้านการสอนและการวิิจััยสัังคมศาสตร์์แห่่งเอเชีีย (Asian Conference on Teaching and Research in Social Sciences) โดยการสนัับสนุุนจากองค์์การยููเนสโก เพื่่�อส่่งเสริิมและสนัับสนุุนการวิิจััยด้้านสัังคมศาสตร์์ของ ภูมิูิภาคเอเชีียโดยวช. ได้้เข้้าร่ว่มเป็็นสมาชิิกของ AASSREC ตั้้�งแต่่เริ่่�มก่่อตั้้�งเนื่่�องจากตระหนัักถึึงความสำคััญของการวิจัิัย ด้้านสัังคมศาสตร์์ในการช่่วยพััฒนาที่่�ยั่่�งยืืนของประเทศ โดยเฉพาะอย่่างยิ่่�งเพื่่�อมุ่่งให้้เกิิดการพััฒนารากฐานของ สัังคมไทยให้้เข้้มแข็็ง และช่่วยแก้้ไขปััญหาเร่่งด่่วนต่่าง ๆ ของสัังคมไทยในปััจจุุบััน ทั้้�งนี้ ้� AASSREC จะมีีการจััดการ ประชุุมใหญ่ทุุ่กๆ2 ปีีโดยสมาชิิกที่่�ได้รั้ับเลืือกให้้เป็็นประธาน AASSREC Executive Councilจะเป็็นเจ้้าภาพในการจัดัการ ประชุุมในปีีนั้้�น ๆ ด้้วย นอกจากนี้ ้� ยัังมีีการประชุุม Business Meeting เพื่่�อให้้สมาชิิกได้้หารืือเกี่่�ยวกัับการดำเนิินงานของ องค์์กรและได้มีี้การเลืือกตั้้�งสภาบริหิาร(Executive Council) ชุุดใหม่่ ซึ่่�งจะมีีวาระการดำรงตำแหน่่ง 2 ปีี(พ.ศ. 2566 - 2568) โดย ดร.วิิภารััตน์์ ดีีอ่่อง ผู้้อำนวยการสำนัักงานการ วิิจััยแห่่งชาติิ ได้้รัับเลืือกให้้ดำรงตำแหน่่งรองประธานสภา บริิหารของ AASSREC ทั้้�งนี้ ้� สภาบริิหารของ AASSREC ชุุด ใหม่่มีีองค์์ประกอบดัังนี้ ้� Annual Report 2023 Nation Research Council of Thailand (NRCT) 11

• ประธานสภาบริหิารได้้แก่่Prof. DhananjaySinghจากIndian CouncilofSocialScienceResearch (ICSSR) ประเทศอิินเดีีย • รองประธานสภาบริหิาร คนที่่�1ได้้แก่่Prof.Young-RyeolParkจากKoreanSocialScienceResearch Council (KOSSREC) ประเทศเกาหลีีใต้้ • รองประธานสภาบริิหาร คนที่่� 2 ได้้แก่่ ดร.วิิภารััตน์์ ดีีอ่่อง สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิประเทศไทย • เลขาธิิการ ได้้แก่่ Ms. Michelle Bruce จาก Academyof the Social Sciences in Australia (ASSA) ประเทศออสเตรเลีีย การบริิหารความร่่วมมืือด้้านการวิิจััยกัับต่่างประเทศ 1. การจััดงานสััมมนาวิิชาการระหว่่างไทย-ญี่่�ปุ่่�น (JSPS-NRCT-JAAT) ประจำปีี 2566 ในหััวข้้อ “ภาวะเศรษฐกิิจ ถดถอย: มุุมมองจากประเทศญี่่�ปุ่่�นและไทย (Seminar on Economic Recession : Japanese-Thai Perspectives)” สำนัักงานการวิจัิัยแห่่งชาติิ(วช.) ร่ว่มการจัดังานสััมมนา วิิชาการระหว่่างไทย-ญี่่�ปุ่่น (JSPS-NRCT-JAAT) ประจำปีี2566 ในหััวข้้อ “ภาวะเศรษฐกิิจถดถอย: มุุมมองจากประเทศญี่่�ปุ่่นและ ไทย (Seminar on Economic Recession : Japanese-Thai Perspectives)” โดยการสััมมนานี้ ้�มีีวััตถุุประสงค์์เพื่่�อเป็็นเวทีี แลกเปลี่่�ยนเรีียนรู้้และประสบการณ์์ของผู้้ทรงคุุณวุุฒิินัักวิิจััยของ ไทยและญี่่�ปุ่่น รวมทั้้�งแลกเปลี่่�ยนเรีียนรู้้ในประเด็็น ปััญหาและ ข้้อเสนอแนะเกี่่�ยวกัับการฟื้้�นฟููเศรษฐกิิจหลัังจากสถานการณ์์ COVID-19 ตลอดจนสร้้างเครืือข่่ายบุุคลากรการวิิจััยของไทยและ ของต่่างประเทศโดยเฉพาะประเทศญี่่�ปุ่่น รายงานประจำปีี 2566 สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ (วช.) 12

2. การจััด “เวทีีนานาชาติิ (Mini Stage)” ในงานวัันนัักประดิิษฐ์์ 2566 สำหรัับการนำเสนอผลงานสิ่่�งประดิิษฐ์์ และนวััตกรรมจากหน่่วยงานต่่างประเทศ สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ(วช.) มีีความมุ่่งมั่่�นในการส่่ง เสริิมสนัับสนุุนการนำผลงานสิ่่�งประดิิษฐ์์และนวััตกรรมของนััก ประดิิษฐ์์นัักวิิจััยนานาชาติิให้้เข้้าร่่วมจััดแสดงผลงานและร่่วมการ ประกวดมหกรรมสิ่่�งประดิิษฐ์์และนวััตกรรมนานาชาติิBangkok International Intellectual Property, Invention, Innovation and Technology Exposition 2023 (IPITEx 2023) ในงาน “วัันนัักประดิิษฐ์์ประจำปีี2566(Thailand Inventors’ Day2023)” เพื่่�อเป็็นกลไกในการสร้้างแรงบัันดาลใจแก่่นัักประดิิษฐ์์นัักวิิจััยทั้้�งใน ระดัับชาติิและนานาชาติิ อัันจะก่่อให้้เกิิดการพััฒนาผลงานประดิิษฐ์์ คิิดค้้น และสร้้างแรงจููงใจในการประดิิษฐ์์คิิดค้้นให้้แก่่นัักประดิิษฐ์์รุ่่นใหม่่ตลอดจนเปิิดโอกาสในการแลกเปลี่่�ยนความรู้้และ ประสบการณ์์จากนัักประดิิษฐ์์นัักวิิจััยนานาชาติิโดยจััดให้้มีีการแสดงผลงานจากประเทศต่่าง ๆ มากกว่่า 20 ประเทศ ซึ่่�งมีี ผลงานนำเสนอกว่่า 500 ผลงาน และจััดให้้การประกวดผลงานสิ่่�งประดิิษฐ์์และนวััตกรรมนานาชาติิในเวทีีดัังกล่่าว โดยมีีพิิธีี มอบรางวััล 5 ประเภท ได้้แก่่ 1. รางวััล Grand Prize 2. รางวััล The Outstanding International Invention & Innovation Award 3. รางวััล International I-New Gen Award 4. รางวััล ASEAN Excellence Invention and Innovation Award 5. รางวััล Medal Prize Annual Report 2023 Nation Research Council of Thailand (NRCT) 13

3. การจััดประชุุมวิิชาการร่่วมด้้าน Think-Tank ครั้้�งที่่� 3 (The 3rd CASS - NRCT Joint Think-Tank Forum) ณ กรุุงปัักกิ่่�ง สาธารณรััฐประชาชนจีีน สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ(วช.) และสถาบัันสัังคมศาสตร์์จีีน (Chinese Academy of Social Sciences : CASS) ได้มีีคว ้ามร่ว่มมืือทางวิิชาการต่่อเนื่่�องมามากกว่่า23 ปีีโดยได้จั้ดกิั ิจกรรมส่่งเสริิมการวิจัิัยในประเด็็นสำคััญและเป็็นข้้อเสนอเพื่่�อ การพััฒนาเศรษฐกิิจและสัังคม ซึ่่�งมีีผู้้บริิหารนำการวิิจััยและนวััตกรรมจากจีีนและไทยเข้้าร่่วมการประชุุมอย่่างต่่อเนื่่�องตลอด ทุุกปีีโดยเมื่่�อวัันที่่� 30 มิิถุุนายน 2566 ได้้มีีการจััดการประชุุมวิิชาการร่่วมด้้าน Think Tank Forum ครั้้�งที่่� 3 ภายใต้้หััวข้้อ “Ten Years of the Belt and Road : China-Thailand Partnership for Sustainable Development” ณ กรุุงปัักกิ่่�ง สาธารณรััฐประชาชนจีีน โดยมีีสถาบัันสัังคมศาสตร์์จีีน (Chinese AcademyofSocialSciences : CASS) เป็็นเจ้้าภาพจััดการ ประชุุมวิิชาการร่่วมดัังกล่่าว ซึ่่�งมีีนัักวิิจััย นัักวิิชาการ ที่่�มีีความเชี่่�ยวชาญสููงได้้ร่่วมอภิิปรายในหััวข้้อ 3 session ได้้แก่่ 1. การแก้้ปััญหาความยากจนและประกัันสัังคม 2. ความเชื่่�อมโยงระหว่่างกัันและการพััฒนาที่่�ยั่่�งยืืน 3. ความร่่วมมืือด้้านเทคโนโลยีี วิิทยาศาสตร์์และนวััตกรรมไทย-จีีน ซึ่่�งได้้มีีการระดมและเสนอประเด็็นเพื่่�อจััดทำการศึึกษาร่่วมกััน พร้้อมกัับกิิจกรรมความร่่วมมืือโดยลำดัับ จากความสำเร็็จของการประชุุมวิิชาการร่่วมด้้าน Think Tank Forum ครั้้�งที่่�3 ในปีีพ.ศ. 2566 นี้ ้�ได้้เกิิดความร่่วมมืือ สำคััญระหว่่างสำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิและสถาบัันสัังคมศาสตร์์จีีน (Chinese Academy of Social Sciences : CASS) ในการร่ว่มจัดตั้้�ง“ศููนย์วิ์จัิัยจีีน สำนัักงานการวิจัิัยแห่่งชาติิสถาบัันสัังคมศาสตร์จีี์ น”ในประเทศไทย ณ สำนัักงานการวิจัิัยแห่่งชาติิ (วช.) โดยมีีพิิธีีลงนามการจััดตั้้�งศููนย์์วิิจััยจีีนดัังกล่่าวเมื่่�อวัันที่่� 3 กรกฎาคม 2566 ศููนย์์วิิจััยจีีน สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิสถาบัันสัังคมศาสตร์์จีีน (CASS-NRCT CCS) จะเป็็นหน่่วยงานขัับเคลื่่�อน สำคััญในการสร้้างความร่่วมมืือทางวิิชาการและส่่งเสริิมงานวิิจััยระหว่่างไทย-จีีน ให้้เกิิดผลเด่่นชััดและเป็็นรููปธรรมมากยิ่่�งขึ้้�น ผ่่านโครงการและกิิจกรรมที่่�เชื่่�อมโยงนัักวิิจััยและนัักวิิชาการร่่วมกัันของทั้้�งสองประเทศเข้้าด้้วยกััน ซึ่่�งจะส่่งผลกระทบทางด้้าน การวิิจััยและนวััตกรรมกัับทั้้�งสองประเทศต่่อไป รายงานประจำปีี 2566 สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ (วช.) 14

4. การเข้้าร่่วมประชุุมเชิิงปฏิิบััติิการด้้านสิ่่�งแวดล้้อม (e-ASIA JRP International Environment Workshop) ณ เมืืองเพิิร์์ท เครืือรััฐออสเตรเลีีย เปิิดรัับสมััครข้้อเสนอการวิิจััย ครั้้�งที่่� 13 ด้้าน “เกษตร (Agriculture)” ในประเด็็นเรื่่�อง “การเกษตรที่่�เท่่าทััน ต่่อการเปลี่่�ยนแปลงภููมิิอากาศ (Climate Smart Agriculture : CSA)” ในที่่�ประชุุมฯ ผู้้แทน วช. ได้้นำเสนอ หััวข้้อการวิิจััยและขอบข่่ายการวิิจััยสำหรัับการเปิิดรัับสมััคร ข้้อเสนอการวิจัิัย ครั้้�งที่่�13เรื่่�อง“ClimateSmart Agriculture Thailand” โดยกล่่าวถึึงความสำคััญในการใช้้ Digital Technology เพื่่�อลดการสููญเสีียผลผลิิตทางการเกษตร ระหว่่างการเก็็บเกี่่�ยว การขนส่่ง และการบรรจุุภััณฑ์์รวมทั้้�ง การใช้้Digital Information Technology เพื่่�อออกแบบ ระบบเตืือนภััยศััตรููพืืชและโรคระบาดสำหรัับเกษตรกร นัักปฐพีีวิิทยา ผู้้จำหน่่ายปััจจััยการผลิิตทางการเกษตร และ พััฒนาแอปพลิิเคชัันเพื่่�อการวินิิจฉััยโรคพืืชโดยใช้้การวิิเคราะห์์ ภาพถ่่ายและปััญญาประดิิษฐ์์ โดยวัันที่่� 5 กัันยายน 2566 เข้้าร่่วมการประชุุม เชิิงปฏิิบััติิการ e-ASIA JRP Call Development Workshop - Proposed 2024Funding Calls ณ National Healthand MedicalResearch Council (NHMRC) เครืือรััฐออสเตรเลีีย ซึ่่�งจัดขึ้้ ั �นก่่อนการประชุุม e-ASIA JRP: AnnualBoard Meeting 2023โดยการประชุุมเชิิงปฏิิบัติัิการดัังกล่่าวมีีวััตถุุประสงค์์เพื่่�อ สรุุปหัวข้ั ้อการวิจัิัยและขอบข่่ายการวิจัิัยสำหรัับการประกาศทุุนฯ ครั้้�งที่่�13 ภายใต้้โครงการe-ASIA JointResearchProgram (JRP) ใน 4สาขาวิิชาการ คืือการวิิจััยเพื่่�อสุุขภาพ (Health) อาหาร (Food) พลัังงานทางเลืือก (Alternative Energy) และ เกษตร (Agriculture) ซึ่่�งในปีีพ.ศ. 2566 วช. ร่่วมกัับ Ministry of Industry, Science, Technology and Innovation (MISTI) ประเทศกััมพููชา National Research and Innovation Agency(BRIN) ประเทศอิินโดนีีเซียี Japan Science and Technology Agency (JST) ประเทศญี่่�ปุ่่น และ Department of Science and Technology (DOST) - PCAARRD ประเทศฟิิลิิปปิินส์์เห็็นชอบร่่วมกัันในการ สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ(วช.) เข้้าร่่วมประชุุม e-ASIA JRP : Annual Board Meeting 2023 ระหว่่างวัันที่่� 5 - 7 กัันยายน 2566 ณ เมืืองเพิิร์์ท เครืือรััฐออสเตรเลีีย โดยประกอบด้้วย การประชุุม e-ASIA Joint Research Program (JRP) : Annual Board Meeting (ABM) 2023 ซึ่่�งมีี หน่่วยงานสมาชิิกเข้้าร่่วมการประชุุมฯ จำนวน 27 หน่่วยงาน จาก 14 ประเทศ จำนวน 64 คน ทั้้�ง on-site และผ่่านระบบ on-line จัดัโดย National Healthand MedicalResearch Council (NHMRC) เครืือรััฐออสเตรเลีีย Annual Report 2023 Nation Research Council of Thailand (NRCT) 15

และในวัันที่่� 6 กัันยายน 2566 เข้้าร่่วมการประชุุม Joint Review Meetings (JRM) หรืือการประชุุมพิิจารณาคััดเลืือก ข้้อเสนอการวิิจััยจากการประกาศทุุนฯ ครั้้�งที่่� 12 ด้้าน “สิ่่�งแวดล้้อม (Environment)” ในประเด็็นเรื่่�อง “สัังคมคาร์์บอนต่่ำ (Low Carbon Society)” ซึ่่�งมีีหน่่วยงานสมาชิิกที่่�เข้้าร่่วมพิิจารณาฯ ประกอบด้้วย สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ(วช.) และ หน่่วยบริิหารและจััดการทุุน ด้้านการพััฒนากำลัังคน และทุุนด้้านการพััฒนาสถาบัันอุุดมศึึกษา การวิจัิัยและการสร้้างนวััตกรรม (บพค.) ประเทศไทยJapanScience and Technology Agency (JST) ประเทศญี่่�ปุ่่น Ministry of Education, Culture,Researchand Technology(DIKBUDRISTEK) ประเทศอิินโดนีีเซีีย และ Ministry of Education and Sports (MOES) ประเทศลาว โดยกำหนดจะประกาศผลการคััดเลืือกข้้อเสนอ การวิิจััยในช่่วงปลายปีีพ.ศ. 2566 ทั้้�งนี้ ้� ระหว่่างวัันที่่� 6 - 7 กัันยายน 2566 ได้้เข้้าร่่วม การประชุุมผู้้บริหิารประจำปีี(AnnualBoard Meeting(ABM)2023) โครงการ e-ASIA Joint Research Program (JRP) เพื่่�อหารืือและ แลกเปลี่่�ยนข้้อมููลร่่วมกัันระหว่่างผู้้บริิหารของหน่่วยงานสมาชิิก โครงการ e-ASIA JRP รวมทั้้�งรัับทราบผลการดำเนิินกิิจกรรมของ โครงการ การประกาศทุุนครั้้�งต่่อไป (ครั้้�งที่่�13) การแลกเปลี่่�ยนเรีียนรู้้ เกี่่�ยวกัับการดำเนิินงานของหน่ว่ยงานพัันธมิิตรได้้แก่่โครงการทุุนวิิจััย และนวััตกรรมภายใต้้ความร่ว่มมืือ Belmont forum Collaborative Research Actions (CRAs) และหน่่วยงานเครืือข่่ายจากเครืือรััฐ ออสเตรเลีีย คืือ Commonwealth Scientific and Industrial Research Organization (CSIRO) และ Department of Foreign Affairs and Tradeตลอดจนร่่วมแสดงความคิิดเห็็นเกี่่�ยวกัับแนวทาง การดำเนิินกิิจกรรมของโครงการในอนาคตได้้แก่่การจัด ั “Knowledge Sharing Workshop” การประเมิินผลกระทบของโครงการ (Impact Assessmentof e-ASIA) และ การช่่วยเหลืือนัักวิิจััยให้้มีีโอกาสสร้้าง เครืือข่่ายร่่วมกัันมากขึ้้�น นอกจากนี้ ้�ได้้แนะนำหน่่วยงานให้้ทุุนที่่�เป็็น สมาชิิกใหม่่ จำนวน 3 หน่่วยงาน ได้้แก่่ National Research and Innovation Agency (BRIN) ประเทศอิินโดนีีเซีีย Ministry of Business, Innovation and Employment (MBIE) ประเทศ นิิวซีีแลนด์์และ Russian Science Foundation (RSF) สหพัันธรััฐ รััสเซีีย รายงานประจำปีี 2566 สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ (วช.) 16

5. การเข้้าร่่วมประชุุม Information session : e-ASIA 12th Joint Call for Proposals (ผ่่านระบบออนไลน์์) เป็็นการเชิิญนัักวิิจััยเข้้าร่่วมการประชุุม Information Session : e-ASIA 12th Joint Call for Proposals ด้้าน “Health & Climate Change” และ “Environment - Low Carbon Society” เพื่่�อรัับฟัังแนวทางกระบวนการขอทุุน ภายใต้้โครงการ e-ASIA Joint ResearchProgram และแนวทางการเขีียนโครงการ รวมทั้้�งข้้อมููลอื่่�น ๆ ที่่�เกี่่�ยวข้้อง ผ่่านระบบ การชุุมออนไลน์์(รููปแบบ Hybrid) 6. การเข้้าร่่วมประชุุมสมาชิิก (Member Meeting) ISC ณ กรุุงปารีีส สาธารณรััฐฝรั่่�งเศส สภาวิิทยาศาสตร์์ระหว่่างประเทศ International Science Council : ISC เป็็นองค์์กรระหว่่างประเทศที่่มีี�สมาชิิกเป็็นหน่ว่ยงานวิจัิัยด้้านวิิทยาศาสตร์์ และสัังคมศาสตร์์มากที่่�สุุดองค์์กรหนึ่่�งของโลก โดยเกิิดจากการรวมตััวกััน ของ 2 องค์์กร ได้้แก่่ International Council for Science (ICSU) และ InternationalSocialScience Council (ISSC) มีีสมาชิิกมากกว่่า200 หน่่วยงาน จากประเทศต่่างๆ ทั่่ว�โลกโดยสำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ (วช.) เป็็นหน่ว่ยงาน หลัักจากประเทศไทยที่่�เป็็นสมาชิิกของ ISC และมีีเครืือข่่ายการทำงาน ในการส่่งเสริิมงานวิิจััยของไทยมาอย่่างต่่อเนื่่�อง โดยในปีีพ.ศ. 2566 ได้้จััดให้้มีีการประชุุมสมาชิิก (Members Meeting) ของ ISC จััดขึ้้�นภายใต้้หััวข้้อหลััก“CapitalizingonSynergies in Science” ระหว่่างวัันที่่� 10 - 12 พฤษภาคม 2566 ณ กรุุงปารีีส ประเทศ ฝรั่่�งเศส โดยมีีผู้้เข้้าร่่วมการประชุุมมากกว่่า 300 คน จาก 170 หน่่วยงาน ทั่่�วโลก ซึ่่�งสมาชิิกของ ISC ประกอบด้้วย หน่่วยงานสภาวิิจััยจากนานาชาติิ หน่่วยงานวิิจััยของรััฐและเอกชน พร้้อมด้้วยสถาบัันการศึึกษา และสมาคมที่่�มีี ความเชี่่�ยวชาญเฉพาะด้้านจากภููมิิภาคต่่าง ๆ Annual Report 2023 Nation Research Council of Thailand (NRCT) 17

การประชุุมสมาชิิก ISC ในครั้้�งนี้ ้� เปิิดโอกาสให้้ สมาชิิกได้มีี้ โอกาสแลกเปลี่่�ยนแนวคิิด มุุมมองร่ว่มกัันเกี่่�ยวกัับการ พััฒนางานในระดัับภูมิูิภาคและระดัับนานาชาติ ที่่ ิ �จะเป็็นประเด็็น สำคััญและมีีผลกระทบเกิิดขึ้้�นในงานด้้านวิิทยาศาสตร์์และด้้าน สัังคมศาสตร์์ ซึ่่�งได้้มีีการกำหนดประเด็็นการประชุุม เพื่่�อให้้ ผู้้เข้้าร่่วมการประชุุมได้้ร่่วมรัับฟัังและแลกเปลี่่�ยนข้้อคิิดเห็็น ในหััวข้้อสำคััญหลายประเด็็น อาทิิ • Science Diplomacyand ScienceinaTime of Crisis • Inclusion and Participation of Women in Science • Advancing Trandisciplinary Science • Freedom and Responsibility inScience inthe 21st Century and What it Means for ISC Members • Science Organizations in the Digital and Artificial Intelligence (AI) Age • Training the Next Generationof Scientists and Empowering theirVoiceinInternational Scienceเป็็นต้้น 7. การเข้้าร่่วมประชุุมใหญ่่ประจำปีี 2023 ของ Global Research Council (GRC) ณ กรุุงเฮก ประเทศ เนเธอร์์แลนด์์ สภาวิจัิัยโลก หรืือ GlobalResearch Council (GRC) เป็็นองค์์กรระหว่่างประเทศที่่�ประกอบด้ว้ยการรวมตัวกัันของ หน่่วยงานให้้ทุุนวิิจััยหลัักของประเทศต่่าง ๆ ทั่่�วโลก เพื่่�อการแบ่่งปัันข้้อมููลและแนวปฏิิบััติิที่่�ดีีที่่�สุุด (Best Practice) และ เปิดิโอกาสให้้ประเทศขนาดใหญ่่และขนาดเล็็กทำงานร่ว่มกัันอย่่างไร้้พรมแดน ซึ่่�งสำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ (วช.) เป็็นหน่ว่ยงาน ของประเทศไทยที่่�เข้้าร่ว่ ม GRC ตั้้�งแต่่เริ่่�มก่่อตั้้�ง โดยมีี คณะกรรมการบริหิาร(GoverningBoard)ขององค์์กรประกอบไปด้ว้ย ผู้้บริิหารของหน่่วยงานสมาชิิกที่่�ได้้รัับการเลืือกตั้้�งจากทั้้�ง 5 ภููมิิภาค และมีีวาระดำรงตำแหน่่ง 3 ปีีทำหน้้าที่่�ในการกำกัับดููแล การดำเนิินกิิจกรรมของ GRC ตลอดจนให้คว้ามเห็็นในประเด็็นสำคััญเพื่่�อเสริิมสร้้างความร่ว่มมืือระหว่่างหน่ว่ ยงานให้ทุ้ ุนประเทศ ต่่าง ๆ ให้้มีีความเข้้มแข็็งเพื่่�อร่่วมกัันแก้้ไขปััญหาที่่�ท้้าทายของโลก วช. โดย ดร.วิิภารััตน์์ ดีีอ่่อง ผู้้อำนวยการสำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิในฐานะกรรมการบริิหารจากภููมิิภาค เอเชีีย-แปซิิฟิิก และคณะ เข้้าร่่วมประชุุมใหญ่่ Global Research Council (GRC) 2023 ณ กรุุงเฮก ประเทศเนเธอร์์แลนด์์ ซึ่่�งในปีีพ.ศ. 2566 นี้ ้� จััดขึ้้�นเป็็นครั้้�งที่่� 11 โดยมีี Dutch Research Council (NWO) ประเทศเนเธอร์์แลนด์์และ São Paulo Research Foundation (FAPESP) ประเทศบราซิิล ร่่วมเป็็นเจ้้าภาพจััดการประชุุม ภายใต้้หััวข้้อหลััก “Rewards and Recognition” และ “Climate Change and Climate Change Initiative” โดยมีีผู้้บริิหารและผู้้แทนจากหน่่วยงาน ให้้ทุุนวิิจััยในภููมิิภาคต่่าง ๆ ทั่่�วโลก มากกว่่า 60 องค์์กร เข้้าร่่วมการประชุุม ประกอบด้้วย รายงานประจำปีี 2566 สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ (วช.) 18

• Asia - Pacific - 10 ประเทศ 12 องค์์กร • Europe - 20 ประเทศ 25 องค์์กร • Americas - 6 ประเทศ 8 องค์์กร • Middle East and North Africa - 6 ประเทศ 6 องค์์กร • Sub-Saharan Africa - 12 ประเทศ 13 องค์์กร เป็็นการประชุุม Side Events ใน 5 หััวข้้อ ได้้แก่่ - Researchintegrity and security : Exploring fundingagencyroles insupportingresponsible internationalization and reciprocity - Leveraging Transdisciplinary Research for Community Impact: Global South Experiences - The Race and Ethnicity dimension of Inclusion and Diversity in the Research Ecosystem - Supporting Researchers at Risk - PromotingEquality, Diversity,and Inclusion in Research โดย วช. ได้ร่้ว่มแลกเปลี่่�ยนความเห็็นร่ว่มกัับผู้้บริหิารจาก หน่่วยงานในภููมิิภาคต่่าง ๆ และได้้เข้้าพบ Prof. Marcel Levi, President of Dutch Research Council (NWO) ประธานในการ จััดงานในปีีนี้ ้� เพื่่�อร่่วมแลกเปลี่่�ยนความเห็็นในการดำเนิินงานด้้าน การให้ทุุ้นวิจัิัยและโอกาสความร่ว่มมืือด้้านการวิจัิัยระหว่่างประเทศ เนเธอร์์แลนด์์และประเทศไทยในอนาคต พร้้องทั้้�งได้ร่้ว่มแลกเปลี่่�ยน ความเห็็นในกลุ่่มย่่อยเกี่่�ยวกัับรางวััลและการยกย่่องนัักวิิจััย ได้้แก่่ การสร้้างเส้้นทางอาชีีพนัักวิิจััย บทบาทและการมีีส่่วนร่่วมของ นัักวิิจััยรุ่่นใหม่่ในเวทีีโลก รวมถึึงการประเมิินคุุณภาพของงานวิิจััย และศัักยภาพของนัักวิิจััยเพื่่�อสร้้างการยอมรัับในระดัับนานาชาติิ Annual Report 2023 Nation Research Council of Thailand (NRCT) 19

8. การประชุุม HOPE Meeting ณ เมืืองสึึคุุบะ ประเทศญี่่�ปุ่่�น การประชุุม HOPE Meeting เป็็นโครงการทุุนสนัับสนุุนนัักศึึกษาระดัับปริิญญาเอก และ/หรืือนัักวิิจััยระดัับหลััง ปริิญญาเอกเพื่่�อเข้้าร่่วมการประชุุม HOPE Meeting ครั้้�งที่่� 14 ระหว่่างวัันที่่� 27 กุุมภาพัันธ์์- 3 มีีนาคม 2566 ณ เมืืองสึึคุุบะ ประเทศญี่่�ปุ่่น การอนุุญาตให้้นัักวิิจััยต่่างประเทศเข้้ามาทำวิิจััยในประเทศไทย งานอนุุญาตให้้นัักวิิจััยชาวต่่างประเทศเข้้ามาทำวิิจััยในประเทศไทย เป็็นภารกิิจสำคััญอย่่างหนึ่่�งของสำนัักงานการวิิจััย แห่่งชาติิ(วช.) ซึ่่�งมีีลัักษณะการดำเนิินงานแบบครบวงจรและต่่อเนื่่�อง โดยมีีขั้้�นตอนดัังนี้ ้� 1. การรัับคำขออนุุญาตทำการวิิจััยในประเทศไทยของนัักวิิจััยชาวต่่างประเทศ 2. การวิิเคราะห์์โครงการวิิจััยของนัักวิิจััย 3. การดููแลและอำนวยความสะดวกให้้แก่่นัักวิิจััยชาวต่่างประเทศขณะทำวิิจััยอยู่่ในประเทศไทย 4. การติิดตามรายงานการวิิจััยเป็็นระยะ ๆ 5. การแปลสรุุปรายงานการวิิจััยฉบัับสมบููรณ์์ของนัักวิิจััยชาวต่่างประเทศ เพื่่�อเผยแพร่่ให้้ผู้้ที่่�เกี่่�ยวข้้องได้้ใช้้ประโยชน์์ ทั้้�งนี้ ้� การศึึกษาวิิจััยของนัักวิิจััยชาวต่่างประเทศที่่�เข้้ามาทำวิิจััยในประเทศไทยจะเป็็นประโยชน์์ต่่อนัักวิิจััยไทยและ หน่่วยงานที่่�เกี่่�ยวข้้องให้้ได้้รัับการถ่่ายทอดวิิทยาการและเทคโนโลยีีใหม่่ๆ ซึ่่�งสามารถนำไปต่่อยอดการวิิจััย และ/หรืือพััฒนา ประเทศได้้ตลอดจนมีีการสร้้างและพััฒนาเครืือข่่ายกัับนัักวิิจััยชาวต่่างประเทศเพื่่�อให้้เกิิดความร่่วมมืือทางการวิิจััยระหว่่างกััน ในระดัับภููมิิภาคและระดัับโลก โดยในปีีงบประมาณ พ.ศ. 2566 วช. ได้้อนุุญาตให้้นัักวิิจััยชาวต่่างประเทศเข้้ามาทำวิิจััย ในประเทศไทย จำนวน 164 คน รายงานประจำปีี 2566 สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ (วช.) 20

การสนัับสนุุนทุุนวิิจััย และนวััตกรรมเพื่่�อเป้้าหมาย การพััฒนาที่ ่�ยั่่�งยืืน (SDGs) สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ(วช.) กระทรวงการอุุดมศึึกษา วิิทยาศาสตร์์ วิิจััยและนวััตกรรม ได้้ให้้ความสำคััญกัับ Sustainable Development Goals: SDGs หรืือ “เป้้าหมายการพััฒนาที่่�ยั่่�งยืืน” ขององค์์การสหประชาชาติิ(United Nations - UN) ซึ่่�งได้้กำหนดเป้้าหมายการพััฒนาที่่�ยั่่�งยืืนไว้้เป็็นแนวทางให้้แต่่ละประเทศดำเนิินการร่่วมกัันภายใต้้หลัักการ “ไม่่ทิ้้�งใครไว้้ข้้างหลััง” (Leave No One Behind) แสดงถึึงความมุ่่งมั่่�นอย่่างชััดเจนของประเทศสมาชิิกสหประชาชาติิโดยมีี ประเทศไทยร่่วมเป็็นสมาชิิกอยู่่ด้้วย ในการขจััดความยากจนทุุกรููปแบบ ยุุติิการเลืือกปฏิิบััติิและการกีีดกััน ลดความเหลื่่�อมล้้ำ และบ่่อนทำลายศัักยภาพของบุุคคล และมนุุษยชาติิโดยรวม โดยการสนัับสนุุนทุุนวิิจััยและนวััตกรรมของ วช. จะเป็็นไปตามโจทย์์การพััฒนาและแก้้ไขปััญหาที่่�สำคััญของประเทศ ภายใต้้กรอบการพััฒนาของโลกเพื่่�อเป้้าหมายการพััฒนาที่่ยั่่� �งยืืน (SDGs) ซึ่่�งในปีีงบประมาณ พ.ศ.2566 วช. ได้้ให้้การสนัับสนุุน ทุุนวิิจััยและนวััตกรรมโดยเฉพาะการแก้้ไขปััญหาที่่�สำคััญเร่่งด่่วนของประเทศ อาทิิ การพััฒนาผู้้สููงอายุุให้้มีีศัักยภาพในการพึ่่�งตนเอง มีีคุุณค่่าและสร้้างมููลค่่าเพิ่่�มให้้แก่่สัังคม ปััจจุุบัันประชากรมีีอายุุยืืนยาวขึ้้�น เป็็นผลจากการ พััฒนาระบบทางการแพทย์์และสาธารณสุุขที่่�มีีประสิิทธิิภาพ และอััตราการเกิิดของประชากรที่่�มีีแนวโน้้มลดลง แต่่จำนวน แรงงานในระบบเศรษฐกิิจกลัับลดลงเพราะสัดส่ัว่นผู้้สููงอายุตุ่่อ ประชากรพึ่่�งพาทั้้�งหมด (Dependencyrate) สููงขึ้้�น อาจเป็็น ผลให้้การเติิบโตทางเศรษฐกิิจอาจมีีปััญหาเพราะแรงงานเป็็น ส่ว่นหนึ่่�งในการขัับเคลื่่�อนการเติิบโตทางเศรษฐกิิจ ประกอบกัับ ข้้อมููลจากสำนัักงานสถิิติิแห่่งชาติิ(พ.ศ.2564) พบว่่าแหล่่ง รายได้้สำคััญของผู้้สููงอายุุมาจากการทำงาน 32.4% รองลงมา คืือจากบุุตร32.2% และไม่ถึึ่งร้้อยละ3ของผู้้สููงอายุมีีุรายได้้ หลัักจากเงิินออม/ดอกเบี้้�ยเงิินออม และมีีแนวโน้้มลดลงอย่่าง ต่่อเนื่่�องเพราะปััญหาทางเศรษฐกิิจ จากปััจจััยข้้างต้้นสะท้้อนว่่า ผู้้สููงอายุุประมาณร้้อยละ 25.1 ไม่่มีีรายได้้และรายได้้ของผู้้สููงอายุุที่่�มีีอยู่่ก็็มีีแนวโน้้ม ลดลง ในขณะที่่�ความจำเป็็นในการใช้้จ่่ายที่่�เพิ่่�มมากขึ้้�น โดยเฉพาะรายจ่่ายในการดููแลสุุขภาพ อย่่างไรก็็ตามแม้ว่้่าภาครััฐ ได้มีี้การวางแผนและหามาตรการสร้้างหลัักประกัันความมั่่�นคง ด้้านรายได้้เพื่่�อการยัังชีีพของผู้้สููงอายุุ ซึ่่�ง สำนัักงานการวิิจััย แห่่งชาติิ(วช.) ได้้เป็็นส่่วนหนึ่่�งในการสนัับสนุุนงานวิิจััยและ พััฒนาเพื่่�อหนุุนเสริิมแผนและมาตรการดัังกล่่าว จนปััจจุบัุันนี้ ้� ทำให้ทุุ้กภาคส่ว่นตระหนัักรู้้และมีีความรอบรู้้เพิ่่�มขึ้้�น พร้้อมทั้้�ง ยัังมีีผลงานวิิจััย นวััตกรรม และเทคโนโลยีี เพื่่�อสนัับสนุุน ให้้ผู้้สููงอายุุสามารถทำงานได้้และเพิ่่�มโอกาสให้้ผู้้สููงอายุุอยู่่ใน ตลาดแรงงานได้้นานขึ้้�น และสามารถดำรงชีีวิิตได้้อย่่างมีี คุุณภาพ ตลอดจนมีีศัักยภาพในการพึ่่�งพาตนเองเท่่าที่่ผู้้สู�ูงอายุุ จะทำได้้แต่่ประเทศไทยยัังต้้องการผลงานวิจัิัย นวััตกรรม และ เทคโนโลยีีใหม่่พร้้อมทั้้�งขัับเคลื่่�อนนำผลงานวิิจััย นวััตกรรม และเทคโนโลยีีเดิิมไปสู่่การขยายผลและใช้้ประโยชน์์ได้้จริิง ผลการดำเนิินงาน ในปีีงบประมาณ พ.ศ. 2566 ได้้มุ่่งเน้้นการสนัับสนุุน การวิิจััยและนวััตกรรม เพื่่�อให้้ผู้้สููงอายุุทั้้�งในเมืืองและภาค ชนบทมีีการเรีียนรู้้ตลอดชีีวิิต และมีีทัักษะใหม่่ๆ สามารถ ทำงานได้้และคงอยู่่ในตลาดแรงงานให้้นานที่่สุ�ด ุและสามารถ พึ่่�งตนเองได้้ มีีคุุณค่่า และสร้้างมููลค่่าเพิ่่�มให้้แก่่สัังคมตาม แนวทางการพััฒนาอย่่างยั่่�งยืืน โดยมีีโครงการที่่�ได้้รัับการ สนัับสนุุนเพื่่�อตอบเป้้าหมายในการดำเนิินงาน ดัังนี้ ้� 1. การสร้้างความตระหนัักทางการเงิินเพื่่�อวางสร้้าง หลัักประกัันและความมั่่�นคงในชีีวิิต โดยการสร้้างความ ตระหนัักทางการเงิินเพื่่�อเตรีียมความพร้้อมเข้้าสู่่สัังคมสููงอายุุ ของคนชนชั้้�นกลางระดัับล่่างในเมืือง ผ่่านมาตรการในการ ส่่งเสริิมการวางแผนการเงิิน เพื่่�อให้้ประชากรกลุ่่มต่่าง ๆ มีีเงิินออมอย่่างเพีียงพอสำหรัับวััยเกษีียณและทางเลืือก ด้้านการเงิินก่่อนจะสููงอายุุ 2. การสร้้างระบบนิิเวศการเรีียนรู้ตลอ้ดชีวิีิต ผู้้สููงวััย มีีแหล่่งเรีียนรู้้ที่่�สามารถเข้้าถึึงได้้ทุุกที่่�ทุุกเวลา โดยสามารถ พััฒนาทัักษะการเป็็นผู้้ประกอบการและประยุุกต์์องค์์ความรู้้ ไปใช้้ในชีีวิิตประจำวััน เพื่่�อใช้้ในประกอบอาชีีพและสร้้าง รายได้้และได้้รัับการสนัับสนุุนทางเทคนิิคจากคนรุ่่นใหม่่ เกิิดความร่่วมกัันระหว่่างคนทุุกช่่วงวััย โดยปััจจุุบัันผู้้สููงอายุุ มีีรายได้้เฉลี่่�ยที่่� 7,987.50 บาท/เดืือน และมีีผู้้ขาย สามารถ สร้้างรายได้้สููงสุุดที่่� 30,000 บาท/เดืือน Annual Report 2023 Nation Research Council of Thailand (NRCT) 21

3. กลไกความร่ว่มมืือสานพลัังชุุมชนอย่่างมีส่ีว่นร่ว่ม เพื่่�อตอบสนองต่่อความต้้องการทางด้้านเศรษฐกิจิและสัังคม ของผู้้สููงอายุุในชุุมชนอย่่างยั่่�งยืืน โดยอาศััยการสำรวจความ ต้้องการทางด้้านเศรษฐกิิจและสัังคมของคนในชุุมชน ทำให้้ได้้ ความต้้องการองค์์ความรู้้ที่่�เหมาะสม ตอบสนองต่่อความ ต้้องการของแต่่ละชุุมชนอย่่างมีีบููรณาการ การถอดบทเรีียน การแสวงหาทางออกในระดัับปััจเจก/กลุ่่มชุุมชนที่่�ดำเนิินการ อยู่่สะท้้อนให้้เห็็นถึึงข้้อจำกััดของการดำเนิินงานของภาครััฐ ในปััจจุุบััน ตลอดจนการอาศััยกลไกการมีีส่่วนร่่วมของชุุมชน เป็็นฐานในการตอบสนองต่่อปััญหาก่่อให้้เกิิดประสิิทธิิภาพ ในการเชื่่�อมโยงกัับองค์์กรปกครองส่ว่นท้้องถิ่่�น และหน่ว่ยงาน ภาครััฐ ทำให้ค้ นในชุุมชนสามารถพึ่่�งพากัันเองได้ช่้ว่ยสนัับสนุุน ให้้เกิดควิามยั่่�งยืืน โดยผลลััพธ์ที่่์ �เกิดขึ้้ ิ �น ได้้แก่่1) เกิดิการเตรีียม ความพร้้อมเพื่่�อสร้้างความมั่่�นคงด้้านเศรษฐกิิจ และรายได้้ ที่่�เพีียงพอต่่อการดำรงชีีวิิตอย่่างมีีคุุณภาพของผู้้สููงอายุุ ที่่�สอดคล้้องกัับบริิบทของการเปลี่่�ยนแปลง 2) ผู้้สููงอายุุได้้รัับ การจ้้างงาน โดยการเชื่่�อมโยงผ่่านระบบและกลไกในการ สนัับสนุุนการจ้้างงาน/สร้้างงาน สามารถสร้้างรายได้้ให้้กัับ ผู้้สููงอายุุและ 3) องค์์กรปกครองส่่วนท้้องถิ่่�น และหน่่วยงาน ในพื้้�นที่่�ร่่วมกัันขัับเคลื่่�อนการดำเนิินงาน เพื่่�อส่่งเสริิม และ เสริิมสร้้างคุุณภาพชีีวิิตของผู้้สููงอายุุและคนพิิการ 4. การพััฒนาระบบการดููแลผู้้สููงอายุุโดยภาค ประชาสัังคม โดยการส่่งเสริิมอาชีีพด้้านการดููแลผู้้สููงอายุุ ในรููปแบบ “วิิสาหกิิจชุุมชน” ที่่�เกิิดจากการถอดบทเรีียน เส้้นทางการเป็็นชุุมชนวิิชาชีีพนัักบริิบาลผู้้สููงอายุุตำบลแม่่มอก อำเภอเถิิน จัังหวััดลำปาง จากการรวมกลุ่่มของประชาชน ในตำบลเป็็นภาคประชาสัังคมภายใต้้ชื่่�อ “ชมรมแม่่มอกหลั่่�น ล้้าอีีโคโนมีี” ริิเริ่่�มการสร้้างโอกาสพััฒนาอาชีีพให้กั้ับกลุ่่มสตรีี ที่่�ว่่างงานเนื่่�องจากต้้องรัับภาระดููแลครอบครััวที่่�บ้้าน “ผู้้ดููแล ผู้้สููงอายุุแม่่มอกหลั่่�นล้้าอีีโคโนมีี” หรืือ “นัักบริิบาลผู้้สููงอายุุ แม่่มอกหลั่่�นล้้าอีีโคโนมีี” จำนวน 90 คน ในตำบลแม่่มอก อำเภอเถิิน จัังหวััดลำปางโดยสมาชิิกในชุุมชนที่่�ได้้ใช้้องค์คว์าม รู้้และทัักษะเฉพาะในการให้้การดููแลผู้้สููงอายุุที่่�เป็็นสมาชิิกใน ครอบครััว เครืือญาติิ คนในละแวกบ้้านด้้วยหััวใจจิิตอาสา ช่่วยรััฐ ขณะเดีียวกััน นัักบริิบาลผู้้สููงอายุุที่่�มีีความพร้้อมและ มีีคุุณสมบัติัคิรบถ้ว้นตามที่่�กฎหมายกำหนด สามารถสร้้างเป็็น อาชีีพเสริิม ออกให้้บริิการดููแลผู้้สููงอายุุที่่�มีีภาวะพึ่่�งพิิงใน ครอบครัวที่่ ั มีีศั�ักยภาพในการจ้้างงานทั้้�งในพื้้�นที่่�และนอกพื้้�นที่่� โดยถ่่ายทอดวิิสาหกิิจชุุมชนด้้านการบริิบาลผู้้สููงอายุุใน 5 พื้้�นที่่� ได้้แก่่ จัังหวััดนครราชสีีมา จัังหวััดเชีียงราย จัังหวััดพะเยา จัังหวััดพิิษณุุโลก และเขตหนองจอก กรุุงเทพมหานคร ซึ่่�งสามารถสร้้างโอกาสการเพิ่่�มรายได้้ครััวเรืือนในกลุ่่ม 40% ล่่างของประชากรในพื้้�นที่่�เป้้าหมาย 5 พื้้�นที่่� 200 คน ให้้ได้้ ไม่่น้้อยกว่่าร้้อยละ 60 ของกลุ่่มเป้้าหมาย โดยมีีการพััฒนา ระบบฯ ดัังนี้ ้� • เป็็นระบบการดููแลผู้้สููงอายุวิุถีีิไทยสร้้างสมดุลุ แห่่งสุุขภาพและคุุณภาพชีีวิิต รองรัับสัังคมสููงอายุุในทุุกมิิติิ ไม่่เว้้นแม้้แต่่พื้้�นที่่�พิิเศษและกลุ่่มชาติิพัันธุ์์ โดยพััฒนาทัักษะ ด้้านการบริิการด้้วยหลัักสููตรผู้้ดููแลผู้้สููงอายุุ420 ชั่่�วโมง ผ่่านระบบจัดัการหลัักสููตรดููแลผู้้สููงอายุุสำหรัับนัักบริิบาลแบบ ผสมผสาน (Hybrid Learning) จััดการเรีียนรู้้ 2 รููปแบบ คืือ 1) เป็็นการเรีียนรู้้ผ่่านห้้องเรีียนทางไกล (Online) สำหรัับ หมวดวิิชาที่่�ต้้องการให้้มีีความรู้้ความเข้้าใจ 2) เป็็นการเรีียนรู้้ โดยพบวิิทยากรในห้้องเรีียนปกติิสำหรัับหมวดวิิชาที่่�ต้้องการ ให้้มีีความรู้้ความเข้้าใจและเน้้นให้้มีีทัักษะในการประยุุกต์์ใช้้ เพื่่�อดููแลผู้้สููงอายุุ • เป็็นการพััฒนาทัักษะด้้านการบริิหารและ การจัดัการวิิสาหกิิจชุุมชนด้ว้ยหลัักสููตร“ผู้้ดำเนิินการการดููแล ผู้้สููงอายุุและผู้้มีีภาวะพึ่่�งพิิง 130 ชั่่�วโมง และหลัักสููตร “การพััฒนาวิิสาหกิิจชุุมชนด้้านการบริิบาลผู้้สููงอายุุ91ชั่่ว�โมง” • มีีการใช้้เทคโนโลยีี TechnologicalSupporting System สำหรัับการให้้บริิการบริิบาลผู้้สููงอายุุของเครืือข่่าย วิิสาหกิิจชุุมชน (Elderly Caregiver Management) รายงานประจำปีี 2566 สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ (วช.) 22

ซึ่่�งทำให้้ภาคประชาสัังคมมีีรายได้้เพิ่่�มไม่่น้้อยกว่่า ร้้อยละ 20 ของรายได้้เดิิม ครอบคลุุมไม่่น้้อยกว่่าร้้อยละ 60 ของกลุ่่มเป้้าหมาย ผู้้สููงอายุุในชุุมชน ไม่่น้้อยกว่่าร้้อยละ 50 ได้้รัับการดููแล และเป็็นการสร้้างเครืือข่่ายวิิสาหกิิจชุุมชน ผู้้บริิบาลผู้้สููงอายุุและเครืือข่่ายวิิชาการและวิิชาชีีพด้้านการ ดููแลผู้้สููงอายุุระดัับพื้้�นที่่�รวมถึึงเป็็นการเสริิมสร้้างการเรีียนรู้้ ระบบการดููแลผู้้สููงอายุุโดยภาคประชาสัังคมที่่�เพิ่่�มขึ้้�น โดยกลุ่่ม เป้้าหมายที่่�ได้้รัับประโยชน์์จากโครงการ ได้้แก่่ ผู้้สููงอายุุ ในชุุมชน นัักบริิบาลผู้้สููงอายุุ วิิสาหกิิจชุุมชนด้้านการดููแล ผู้้สููงอายุุกลุ่่มแกนนำในพื้้�นที่่� ทีีมบริิหารวิิสาหกิิจชุุมชน ด้้านการบริิบาลผู้้สููงอายุุใน 5 พื้้�นที่่�ได้้แก่ จั่ ังหวััดนครราชสีีมา จัังหวััดเชีียงราย จัังหวััดพะเยา จัังหวััดพิิษณุุโลก และเขต หนองจอก กรุุงเทพมหานคร โดยมุ่่งศึึกษาการขยายและนำนวััตกรรมการเรีียนรู้้ “มีีดีี” ไปใช้้ในโรงเรีียนผู้้สููงอายุุหรืือชุุมชนตััวอย่่างในพื้้�นที่่� ภาคเหนืือ ภาคกลาง ภาคตะวัันออกเฉีียงเหนืือ และภาคใต้้ ของประเทศไทย ผ่่านการมีีส่่วนร่่วมของชุุมชน เครืือข่่าย วิิทยากรแกนนำ หน่่วยงานภาครััฐและเอกชนในท้้องถิ่่�น และ วิิเคราะห์ข้์ ้อมูลูเชิิงคุุณภาพเพื่่�อประเมิินผลตอบแทนทางสัังคม จากการดำเนิินโครงการ ด้้วยระบบการเรีียนรู้้ด้้วยตนเองที่่�มีี ความโดดเด่่น ดัังนี้ ้� 1) เป็็นระบบการเรีียนรู้้ผ่่าน LINE แบบ One-stop-service ตั้้�งแต่่การลงทะเบีียน การเรีียนรู้้ การทำ แบบทดสอบ และใช้้ความได้้เปรีียบของการเป็็น Social messengerของ LINE ที่่�ผู้้เรีียนสามารถส่่งข้้อความผ่่านแชท เพื่่�อถามข้้อสงสััยหรืือขอคำแนะนำจากผู้้เชี่่�ยวชาญในโครงการ ได้้ตลอดเวลา ผู้้สููงวััยสามารถแชร์์ลิิงก์์การเรีียนรู้้เข้้าใน กลุ่่มไลน์์ของตน แชร์์ใบประกาศนีียบััตรที่่�ได้้รัับ รวมทั้้�งข้้อมููล ที่่�สนใจได้้โดยง่่าย สะดวกรวดเร็็ว 2) มีีระบบ Learning journey ที่่�เก็็บประวััติิ การเรีียนรู้้ หลัักสููตรที่่�กำลัังเรีียน และใช้้การประมวลผลแบบ Customer data platform (CDP) เพื่่�อนำเสนอบทเรีียน ตามความสนใจจำเพาะต่่อผู้้เรีียนแต่่ละคนได้้ 3) ได้้สร้้างหลัักสููตรบทเรีียนใหม่่ 10 หลัักสููตร โดยมีีเนื้้�อหาตอบโจทย์ต่์ ่อผู้้สููงวััยที่่�สนใจจะพััฒนาตนทางด้้าน เทคโนโลยีีและการสร้้างอาชีีพในโลกดิิจิิทััล ใช้้รููปแบบ การนำเสนอที่่�เข้้าถึึงง่่าย เพลิิดเพลิิน สามารถนำไปประยุุกต์์ ใช้้ได้้ในชีีวิิตจริิง (รัับชมที่่� LINE: @medeecmu หรืือ www.lifelong.cmu.ac.th/medee) ทั้้�งยัังได้้รัับรางวััล ชนะเลิิศระดัับประเทศ “สุุดยอด e-Learning เพื่่�อการ อุดุมศึึกษาและผู้้สููงวััย”จากสมาคมอีีเลิร์ิ์นนิิงแห่่งประเทศไทย แสดงให้้เห็็นถึึงคุุณภาพทางวิิชาการ และความสำเร็็จในการ ขยายผลของหลัักสููตรมีีดีี 4) ดำเนิินงานร่่วมกัับเครืือข่่ายความร่่วมมืือ กัับหน่่วยงาน องค์์กร และกลุ่่มที่่�ปฏิิบััติิการเกี่่�ยวข้้องกัับ ผู้้สููงอายุุ เพื่่�อให้้เกิิดการใช้้งานระบบนิิเวศการเรีียนรู้้ให้้ทั่่�วถึึง ทุุกภาคของประเทศไทย คืือ ศููนย์์พััฒนาการจััดสวััสดิิการ สัังคมผู้้สููงอายุุ (ศพส.) จำนวน 12 ศููนย์์เครืือข่่ายโรงเรีียน ผู้้สููงอายุุแห่่งประเทศไทย และเครืือข่่ายแกนนำวิิทยากร ผ่่านกิิจกรรม Train the Trainer การใช้้เครื่่�องมืือการเรีียนรู้้ MEDEE (มีีดีี) ด้้วยการอบรมเชิิงปฏิิบััติิการ (Onsite) และ ประชุุมประสานงานผ่่าน Zoom 5) นวััตกรรมการเรีียนรู้้ “มีีดีี” เป็็นคลัังความรู้้ เพื่่�อการพััฒนาทัักษะเดิิม เพิ่่�มเติิมทัักษะใหม่่ให้้กัับคน เกษีียณหรืือผู้้สููงอายุุได้้สามารถเข้้าถึึงแหล่่งความรู้้แบบดิจิทัิล ั (Digital Education) พร้้อมทั้้�งสามารถฟููมฟัักทัักษะการเป็็น ผู้้ประกอบการ (Entrepreneurial Skills) ให้้เกิิดการเสริิม 5. มีีดีี : พลัังเกษีียณสร้้างชาติิ นวััตกรรมการเรีียนรู้้ ตลอดชีวิีิต เพื่่�อพััฒนาทัักษะงานในยุุคดิิจิทัิัลสำหรัับผู้้สููงวััย โครงการมีีดีี : พลัังเกษีียณสร้้างชาติินวััตกรรมการเรีียนรู้้ ตลอดชีีวิิต เพื่่�อพััฒนาทัักษะงานในยุุคดิิจิิทััลสำหรัับผู้้สููงวััย หรืือ MEDEE (มีีดีี) มุ่่งเป้้าพััฒนาทัักษะเพิ่่�มเติิมในกลุ่่มคน เกษีียณหรืือผู้้สููงวััยที่่�ยัังคงมีีศัักยภาพ พร้้อมที่่�จะสร้้างอาชีีพ ในโลกดิจิทัิล ัและร่ว่มเป็็นหนึ่่�งในกลไกสำคััญของการขัับเคลื่่�อน เศรษฐกิิจยุุคใหม่่ของประเทศได้้ มุ่่งแก้้ปััญหาการขาด แพลตฟอร์์มการเรีียนรู้้สำหรัับผู้้สููงวััยที่่�สามารถเข้้าถึึงได้้ง่่าย มีีความน่่าเชื่่�อถืือและทัันสมััย เข้้าเรีียนรู้้ด้้วยตนเองได้้สะดวก รวดเร็ว็ได้ทุุ้กที่่ทุ�ุกเวลาขจัดปััญหาความจำเป็็นต้้องมาเข้้าเรีียน ในโรงเรีียนผู้้สููงอายุุและลดความเสี่่�ยงของการเผชิิญโรคระบาด จากการฝึึกอบรมแบบปกติ ส่ิ ่งเสริิมการเรีียนรู้้แบบ Personalized education ที่่�ประชาชนสามารถเลืือกเรีียนเรื่่�องที่่�เหมาะกัับ ตนได้้อย่่างมีีอิิสระ และสร้้างพฤติิกรรมการเป็็นผู้้เรีียนรู้้ ตลอดชีีวิิตของผู้้สููงวััย ก่่อให้้เกิดสัิ ังคมแห่่งการเรีียนรู้้ การสร้้าง ความร่่วมมืือต่่างวััยที่่�มีีความสนใจร่่วมกััน และการพััฒนา อาชีีพเพื่่�อสร้้างรายได้้ ลดการเกิิดภาวะพึ่่�งพิิงต่่อลููกหลาน ซึ่่�งจะนำไปสู่่การสร้้างผลกระทบเชิิงเศรษฐกิิจและสัังคม ในภาพรวมที่่�มีีผลต่่อการพััฒนาประเทศอย่่างยั่่�งยืืนได้้ Annual Report 2023 Nation Research Council of Thailand (NRCT) 23

ทัักษะที่่�สำคััญได้้ในวงกว้้าง จากแหล่่งเรีียนรู้้ที่่�สามารถเข้้าถึึง ได้้ทุุกที่่�ทุุกเวลา โดยมีีการฝึึกนำไปใช้้จริิง สร้้างธุุรกิิจจริิง ผ่่านการสนัับสนุุนที่่�เป็็นรููปธรรม ทำให้้กลุ่่มคนเกษีียณมีีดีี เหล่่านี้้�สามารถเป็็นผู้้ประกอบการขนาดย่่อมได้้ ก่่อเกิิด รายได้้แก่่ผู้้เข้้าร่่วมขายเฉพาะในกลุ่่มเฟซบุ๊๊�กตลาดออนไลน์์ “มีีดีี : ตลาดคนมีีดีี” เฉลี่่�ยประมาณ 7,987.50 บาทต่่อเดืือน และมีีผลตอบแทนทางเศรษฐกิิจและสัังคม (SROI) สููงถึึง 11.88 เท่่าของงบประมาณที่่�ใช้้ ซึ่่�งกลุ่่มเป้้าหมายที่่�ได้้รัับประโยชน์์ได้้แก่่ 1) กลุ่่ม เป้้าหมายหลััก คืือ ผู้้ที่่�มีีอายุุ55 ปีีขึ้้�นไป โดยเฉพาะสมาชิิก เครืือข่่ายโรงเรีียนผู้้สููงอายุุในพื้้�นที่่ต่�่างๆเพื่่�อสร้้างและพััฒนา ระบบนิิเวศการเรีียนรู้้ตลอดชีีวิิตสำหรัับผู้้สููงวััย พร้้อมทั้้�งสร้้าง พื้้�นที่่�ความร่่วมมืือระหว่่างคนต่่างวััยด้้วยความสนัับสนุุนจาก หน่่วยงานภาครััฐ ภาคเอกชน และชุุมชน ในการขัับเคลื่่�อน กลไกสนัับสนุุนและให้้ได้้มาซึ่่�งผลสำเร็็จของการสร้้างกลุ่่มผู้้สููงวััย ที่่�สามารถพึ่่�งพาตนเองได้้ในเชิิงการประกอบอาชีีพในโลก ดิิจิิทััล และ 2) กลุ่่มเป้้าหมายรอง คืือ ผู้้ที่่�มีีอายุุน้้อยกว่่า 55 ปีี ซึ่่�งเป็็นกลุ่่มที่่�มีีบทบาทในการหนุุนเสริิม สนัับสนุุน และ ดำเนิินกิิจกรรมที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับโรงเรีียนผู้้สููงอายุุ หรืือชมรม ผู้้สููงอายุุ หรืือวิิสาหกิิจชุุมชน ตลอดจนผู้้ที่่�ต้้องการเรีียนรู้้ การเป็็นผู้้ประกอบการออนไลน์์ ➤ ➤ มีีดีี : พลัังเกษีียณสร้้างชาติิ นวััตกรรมการเรีียนรู้้ตลอดชีีวิิต เพื่่�อพััฒนาทัักษะงานในยุุคดิิจิิทััลสำหรัับผู้้สููงวััย รายงานประจำปีี 2566 สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ (วช.) 24

การพััฒนาเศรษฐกิิจฐานราก ขจััดความยากจน และลดความเหลื่่�อมล้้ำ การพััฒนาเศรษฐกิิจฐานรากเป็็นแนวทางสำคััญในการ ช่่วยแก้้ไขปััญหาความยากจนและลดความเหลื่่�อมล้้ำใน ประเทศไทยได้้ผลกระทบที่่�เกิิดขึ้้�นในช่่วงระยะเวลาการ ระบาด และหลัังการระบาดของโควิิด-19 ต่่อทางเศรษฐกิิจ ภาพรวมสะท้้อนให้้เห็็นแล้้วว่่า เนื่่�องจากประเทศไทยมีี เศรษฐกิิจฐานรากที่่�เข้้มแข็็งจึึงทำให้้เศรษฐกิิจและสัังคม สามารถฟื้้�นฟููได้้อย่่างมีีคุุณภาพ ซึ่่�งประเทศจีีนและอีีกหลาย ประเทศให้คว้ ามสำคััญกัับการพััฒนาเศรษฐกิิจฐานรากมากขึ้้�น ตั้้�งแต่่ปีีพ.ศ. 2555 จนถึึงปััจจุุบััน วช. ได้้ให้้ความสำคััญ กัับการใช้้ประโยชน์์งานวิจัิัยและนวััตกรรมเพื่่�อพััฒนาเศรษฐกิิจ ฐานรากผ่่านหลากหลายแผนงาน/โครงการ หนึ่่�งในนั้้�นคืือ โครงการการวิิจััยเพื่่�อท้้องถิ่่�น (Community-based Research: CBR) เป็็นอีีกหนึ่่�งกลไกและเครื่่�องมืือของการนำ ผลงานวิิจััยเพื่่�อการพััฒนาเศรษฐกิิจฐานราก เพราะเป็็น แนวทางสำคััญในการช่่วยแก้้ไขปััญหาความยากจนและ ลดความเหลื่่�อมล้้ำ ในประเทศไทยได้้โดยการพััฒนาศัักยภาพของคน ในชุุมชน คิิดวิิเคราะห์์อย่่างเป็็นระบบและอิิงหลัักฐานจาก การวิจัิัยรวมทั้้�งหนุุนเสริิมให้มีี้การรวมกลุ่่มเพื่่�อสร้้างพลัังชุุมชน ในการสร้้างระบบเศรษฐกิิจของชุุมชนท้้องถิ่่�นอย่่างครบวงจร จนทำให้ชุุ้มชนสามารถพึ่่�งพาตนเองได้ มีี ้การช่ว่ยเหลืือเอื้้�อเฟื้้�อ ซึ่่�งกัันและกัันมีีคุุณธรรม และเป็็นระบบเศรษฐกิิจที่่�เอื้้�อให้้เกิดิ การพััฒนาด้้านต่่างๆในพื้้�นที่่ ทั้้� �งสัังคม ผู้้คน ชุุมชน วััฒนธรรม สิ่่�งแวดล้้อม ทรััพยากรธรรมชาติิอย่่างเข้้มแข็็งและยั่่�งยืืน สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ(วช.) ให้้ความสำคััญในประเด็็น การพััฒนาสิินค้้าทางการเกษตร การพััฒนาผลิิตภััณฑ์์พื้้�นถิ่่�น การท่่องเที่่�ยวชุุมชน ความเข้้มแข็็งของสัังคมและวััฒนธรรม และการอนุรัุักษ์์และฟื้้�นฟููทรััพยากรธรรมชาติิและสิ่่�งแวดล้้อม ดัังโครงการต่่าง ๆ ดัังนี้ ้� 1. การจััดการความรู้และ้ขยายผล เรื่่�องการแปรรููป อาหารทะเลผ่่านเครื่่�องมืืองานวิิจััยเพื่่�อท้้องถิ่่�น เพื่่�อการนำไป ใช้้ประโยชน์์ในการสร้้างงานในชุุมชนชาวประมงพื้้�นบ้้าน จัังหวััดปััตตานีีโดยการแปรรููปอาหารทะเลเพื่่�อการเพิ่่�มมูลคู่่า ของทรััพยากรชุุมชนผ่่านผลิิตภััณฑ์์อาหารทะเลแปรรููป ซึ่่�งเป็็น แนวทางหนึ่่�งในการลดความเหลื่่�อมล้ำ้ด้้านเศรษฐกิิจของชุุมชน ประมงพื้้�นบ้้าน จัังหวััดปััตตานีีได้้เป็็นการพััฒนาอาชีีพที่่� สอดคล้้องกัับฐานทรััพยากรของชุุมชน และความต้้องการของ ชุุมชน มีีกลุ่่มเป้้าหมายเป็็นประชากรกลุ่่มผู้้หญิิงในชุุมชน ประมงพื้้�นบ้้านใน อำเภอหนองจิิกและอำเภอยะหริ่่�ง จัังหวััด ปััตตานีี ที่่�มีีฐานะยากจน 2. การสร้้างมููลค่่าเพิ่่�มจากวััสดุุเหลืือใช้้ทางการ เกษตร (เปลืือกโกโก้้) ของเครืือข่่ายเกษตรกรผู้้ปลููกโกโก้้ ในพื้้�นที่่�จัังหวััดตากเป็็นการศึึกษาบริิบทพื้้�นที่่�การใช้้ประโยชน์์ และวิิธีีการกำจััดเปลืือกโกโก้้และเครืือข่่ายกลุ่่มเกษตรกร ผู้้ปลููกโกโก้้ในพื้้�นที่่�จัังหวััดตาก เพื่่�อพััฒนาถ่่ายทอดรููปแบบ การแปรรููปผลิิตภััณฑ์์จากเปลืือก และส่่งเสริิมช่่องทาง การจััดจำหน่่ายผลิิตภััณฑ์์จากเปลืือกโกโก้้โดยมีีประชากร กลุ่่มเป้้าหมายที่่�ใช้้ในการวิิจััย ได้้แก่่ คนในชุุมชนที่่�ให้้ความ สนใจการแปรรููปผลิิตภััณฑ์์จากเปลืือกโกโก้้โดยถ่่ายทอดองค์์ ความรู้้ ทัักษะและประสบการณ์ที่่์ �ได้รั้ับผ่่านกระบวนการวิจัิัย ไปพััฒนาเป็็นผลิิตภััณฑ์์จากเปลืือกโกโก้้จำนวน 3 รููปแบบ ดัังนี้ ้� • อาหารสััตว์์ได้้ทำการทดลองทำโกโก้หมั้ ักยีีสต์์ โดยการนำผลสดของโกโก้้มาบดแล้้วคลุุกเคล้้ากัับยีีสต์์ ใส่่ภาชนะปิิดฝาทิ้้�งไว้้ประมาณ 21 วััน แล้้วนำมาทดลอง ให้้สััตว์์กิิน Annual Report 2023 Nation Research Council of Thailand (NRCT) 25

การแก้้ไขปััญหาทรััพยากรธรรมชาติิด้้านทรััพยากรทางทะเลและชายฝั่่�ง โดยใช้้แนวคิิดเศรษฐกิิจสีีน้้ำเงิิน เศรษฐกิิจสีีน้้ำเงิิน หรืือBLUEEconomy ซึ่่�งเป็็นการใช้้ ทรััพยากรทางทะเลในฐานะพื้้�นที่่�ใหม่่ของการพััฒนาเศรษฐกิิจ (New Economic Frontier) เป็็นแนวคิิดที่่�นำเอาความยั่่�งยืืน มาประยุุกต์์ใช้กั้ับสิ่่�งแวดล้้อมทางทะเล โดยการสร้้างการเติิบโต อย่่างยั่่�งยืืนบนสัังคมเศรษฐกิิจภาคทะเล เพื่่�อให้้ทรััพยากร ทางทะเลและชายฝั่่�งทั้้�งระบบได้้รัับการปรัับปรุุง ฟื้้�นฟููและ สร้้างใหม่่ โดยการจััดการคุุณภาพของน้้ำทะเลให้้มีีคุุณภาพ เหมาะสมกัับการใช้้ประโยชน์์ ลดปริิมาณขยะและของเสีีย ลงทะเล รัักษาระบบนิิเวศและสััตว์์ทะเลหายากใกล้้สููญพัันธุ์์ โดยการมีีส่่วนร่่วมของภาคเอกชนและประชาชนในการดููแล จััดการพื้้�นที่่�ทางทะเล ส่่งเสริิมการเรีียน การสอน การวิิจััย เพิ่่�มสัดส่ัว่นกิิจกรรมทางทะเลที่่�เป็็นมิิตรต่่อสิ่่�งแวดล้้อม จัดัการ ท่่องเที่่�ยวทางทะเลที่่�คำนึึงถึึงความสามารถในการรองรัับ ของระบบนิิเวศ การลดความเหลื่่�อมล้้ำและดููแลผลประโยชน์์ ให้้เกิิดขึ้้�นกัับประชาชนในพื้้�นที่่� พััฒนาท่่าเรืือและการขนส่่ง ทางทะเลทั้้�งระบบให้้ทาการประมงอย่่างยั่่�งยืืน ควบคุุม และ • ดิินปลููก ทีีมนัักวิิจััยได้้ทำการทดลองทำดิิน ปลููกโดยการนำเปลืือกโกโก้้ที่่�มีีตากแห้้งด้้วยแสงแดดตาม ธรรมชาติิและนำมาบดทำเป็็นส่่วนผสมดิินเปลืือกโกโก้้ของ กลุ่่มวิิสาหกิิจชุุมชนออร์์แกนิิก โดยมีีส่่วนผสมดิินปลููก ดัังนี้ ้� ขุุยมะพร้้าว 2 ส่่วน แกลบดำ 2 ส่่วน หน้้าดิิน 2 ส่่วน เปลืือก โกโก้้ตากแห้้งบด 1 ส่่วน ปุ๋๋�ยหมััก 1 ส่่วน • ถ่่านไบโอชาร์์ Biochar นำเปลืือกโกโก้้มาเผา ด้้วยอุุณหภููมิิ350 - 500 องศาเซลเซีียสและบดละเอีียดผสม กัับดิินปลููก โดยโครงการวิิจััยนี้้�ได้้สร้้างมููลค่่าเพิ่่�มให้้กัับเปลืือกโกโก้้ทิ้้�งเปล่่าช่่วยลดรายจ่่ายเกษตรกรที่่�เกี่่�ยวข้้องและเพิ่่�มรายได้้ให้้กัับ เกษตรกรผู้้ปลููกโกโก้้เกิิดเศรษฐกิิจหมุุนเวีียน ด้้วยกระบวนการศึึกษา พััฒนา ทดลอง ถ่่ายทอดและส่่งเสริิมช่่องการตลาด ด้้วยกระบวนการมีีส่่วนร่่วมของภาคีีเครืือข่่ายเกษตรกรในพื้้�นที่่�จัังหวััดตากและเกิิดเป็็นผลิิตภััณฑ์์ที่่�ช่่วยลดปััญหาสิ่่�งแวดล้้อม เกิิดช่่องทางการจััดจำหน่่าย เกิิดเศรษฐกิิจชุุมชน ซึ่่�งเป็็นการพััฒนาอาชีีพและสร้้างสำนึึกรัักษ์์ทรััพยากรธรรมชาติิเพิ่่�มรายได้้ ให้้กัับเกษตรกรได้้ ยกเลิิกเครื่่�องมืือประมงผิิดกฎหมาย และไม่่ให้้มีีเรืือประมง ผิิดกฎหมาย พััฒนาการเพาะเลี้้�ยงสััตว์์ในทะเล ดัังนั้้�น สำนัักงานการวิจัิัยแห่่งชาติิ(วช.) ในฐานะหน่ว่ย บริหิารและจัดัการทุุนวิจัิัยและนวััตกรรม (PMU)ของประเทศ จึึงมุ่่งเน้้นการส่่งเสริิมให้้เกิิดการเพิ่่�มประสิิทธิิภาพในการใช้้ ทรััพยากร ส่่งเสริิมรููปแบบการผลิิต และการบริิโภคที่่�ยั่่�งยืืน เพื่่�อเป็็นกรอบของการตััดสิินใจทั้้�งของภาครััฐและภาคเอกชน นำไปสู่่การบููรณาการ 3 เสาหลัักของการพััฒนาที่่�ยั่่�งยืืน อัันประกอบด้้วย เศรษฐกิิจ สัังคม และสิ่่�งแวดล้้อม ร่่วมกััน อย่่างสมดุลุและยั่่�งยืืน โดยแบ่่งประเด็็นการวิจัิัยและนวััตกรรม ดัังนี้ ้� 1) การวิิจััยและนวััตกรรม : เสริิมสร้้างความพร้้อม ของรากฐานความรู้้และข้้อมููลที่่�เป็็นองค์์ประกอบจำเป็็นต่่อ การพััฒนานโยบายและยุุทธศาสตร์์ทางทะเล รายงานประจำปีี 2566 สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ (วช.) 26

2) การเพิ่่�มมูลคู่ ่าเศรษฐกิิจภาคทะเล : ติดิตามแนวโน้้ม ความเปลี่่�ยนแปลงต่่าง ๆ เพื่่�อแสวงหาโอกาสทางเศรษฐกิิจ การลงทุุน และลดความเสี่่�ยงที่่�มีีผลต่่อเศรษฐกิิจภาคทะเล 3) การรัักษาทุุนธรรมชาติิทางทะเลและชายฝั่่�ง : พััฒนาและส่่งเสริิมภาคส่่วนที่่�มีีศัักยภาพสููงสำหรัับการเป็็น ตลาดงานที่่�มีีการเติิบโตอย่่างยั่่�งยืืน ผลการดำเนิินงาน การพััฒนาเทคโนโลยีีเพื่่�อการฟื้้�นฟููปะการััง : เทคนิิค การทำชิ้้�นส่่วนปะการัังขนาดเล็็กการเชื่่�อมโคโลนีีปะการััง และการรัักษาความหลากหลายทางพัันธุุกรรมของประชากร ปะการััง เทคนิิคการทำชิ้้�นส่่วนปะการัังขนาดเล็็ก (coral micro-fragmentation) ซึ่่�งเป็็นเทคโนโลยีีใหม่่ ที่่�ช่่วยขยาย พัันธุ์์ปะการัังที่่�มีีอััตราการเจริิญเติิบโตต่่ำในธรรมชาติิ การเชื่่�อมโคโลนีีปะการััง (coral fusion) เป็็นการรวมตััวของ เนื้้�อเยื่่�อโพลิิปของปะการัังที่่�อยู่่ต่่างโคโลนีีเข้้าเป็็นโคโลนีี เดีียวกััน ซึ่่�งจะทำให้้โคโลนีีปะการัังหลัังจากการเชื่่�อมมีีขนาด ใหญ่่ขึ้้�น การบููรณาการวิิธีีการฟื้้�นฟููระบบนิิเวศแนวปะการััง โดยใช้้ชิ้้�นส่่วนปะการัังขนาดเล็็ก (micro-fragmentation) และการเชื่่�อมโคโลนีีปะการััง (coral fusion) นัับว่่าเป็็น เทคโนโลยีีที่่�ทัันสมััยในการสนัับสนุุนการฟื้้�นฟููแนวปะการััง เพราะปะการัังจะเจริิญเติิบโตและโคโลนีีมีีขนาดใหญ่่ขึ้้�น โดยใช้้เวลาเพาะเลี้้�ยงปะการัังน้้อยลง โคโลนีีแต่ล่ะชิ้้�นจะเจริิญ ปกคลุุมพื้้�นที่่�อย่่างรวดเร็็ว เกิิดการเชื่่�อมกัับโคโลนีีใกล้้เคีียง กลายเป็็นปะการัังโคโลนีีใหญ่่ ประโยชน์ที่่์ �สำคััญของการเชื่่�อม โคโลนีีปะการััง คืือสามารถขยายพัันธุ์์ปะการัังได้้อย่่างรวดเร็ว็ โดยสามารถนำความรู้้ไปใช้้เพื่่�อการจััดการทรััพยากร ชายฝั่่�งทะเลอย่่างยั่่�งยืืน เป็็นการเพิ่่�มมูลคู่่าจากทรััพยากรและ การศึึกษาวิิจััยในขั้้�นสููง องค์์ความรู้้เกี่่�ยวกัับชีีววิิทยาของ ชิ้้�นส่่วนปะการัังขนาดเล็็กในแปลงอนุุบาลปะการัังและพื้้�นที่่� ฟื้้�นฟููแนวปะการััง และวิิธีีการฟื้้�นฟููปะการัังด้้วยเทคนิิคใหม่่ จะเป็็นการสร้้างแหล่่งเรีียนรู้้สำหรัับการท่่องเที่่�ยวเชิิงนิิเวศ ทางทะเล ส่่งเสริิมกระบวนการมีีส่ว่นร่ว่ มในการบริหิารจัดัการ ทรััพยากรธรรมชาติิและสิ่่�งแวดล้้อมระหว่่างหน่ว่ยงานภาครััฐ และภาคส่่วนอื่่�น มีีความสำคััญต่่อการวางแผนการจััดการ แนวปะการัังอย่่างยั่่�งยืืน การยึึดติิดชิ้้�นส่่วนปะการัังขนาดเล็็ก (micro-fragment) บนแผ่่นซีีเมนต์์กลม ชิ้้�นส่่วนปะการัังขนาดเล็็ก (colony fusion) ในโรงเพาะเลี้้�ยง และแปลงอนุุบาลในแนวปะการัังที่่�เชื่่�อมกัันแล้้ว Annual Report 2023 Nation Research Council of Thailand (NRCT) 27

การพััฒนาเครืือข่่าย สารสนเทศด้้านวิิทยาศาสตร์์ วิิจััยและนวััตกรรมของประเทศ การพััฒนาระบบข้้อมููลสารสนเทศวิิจััยและนวััตกรรมแห่่งชาติิ (National Research and Innovation Information System : NRIIS) สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ(วช.) กระทรวงการ อุุดมศึึกษา วิิทยาศาสตร์์ วิิจััยและนวััตกรรม มีีหน้้าที่่�จััดทำ ฐานข้้อมููลและดััชนีีด้้านวิิทยาศาสตร์์ วิิจััยและนวััตกรรมของ ประเทศ จึึงได้้ร่่วมมืือกัับหน่่วยงานที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับการบริิหาร จัดัการงบประมาณการวิจัิัยของประเทศได้้แก่่สำนัักงานคณะ กรรมการส่่งเสริิมวิิทยาศาสตร์์ วิิจััยและนวััตกรรม (สกสว.) สำนัักงานสภานโยบายการอุุดมศึึกษา วิิทยาศาสตร์์ วิิจััยและ นวััตกรรมแห่่งชาติิ(สอวช.) และหน่่วยบริิหารและจััดการทุุน (Program Management Unit :PMU)ออกแบบและพััฒนา ระบบข้้อมูลูสารสนเทศวิจัิัยและนวััตกรรมแห่่งชาติิ(National Researchand InnovationInformationSystem : NRIIS) เพื่่�อให้้ระบบข้้อมููลวิิจััยและนวััตกรรมมีีความเป็็นเอกภาพ สามารถใช้้อ้้างอิิงเพื่่�อประกอบการตััดสิินใจเชิิงนโยบาย และ เอื้้�อประโยชน์์ต่่อการนำไปใช้้เพื่่�อขัับเคลื่่�อนประเทศตาม เป้้าหมายโดยดำเนิินการพััฒนาระบบ NRIIS ให้้มีีความฉลาด มากขึ้้�น รองรัับการบริหิารจัดัการงานวิจัิัยตามความต้้องการที่่� เพิ่่�มมากขึ้้�นของผู้้ใช้้งาน และเป็็นฐานข้้อมูลูกลางด้้านการวิจัิัย ของประเทศ พััฒนาระบบ ORIIS สำหรัับการบริิหารจััดการ งานวิจัิัยของหน่ว่ยงาน PMU และ ODU ปรัับปรุุงแอปพลิิเคชััน ของระบบ NRIIS รวมทั้้�งดููแลบำรุุงรัักษา ระบบ NRIIS และ ระบบงานต่่างๆ ที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับระบบ NRIISให้้เกิดควิามมั่่�นคง ปลอดภััยและสามารถปฏิิบัติัิงานได้้อย่่างต่่อเนื่่�องและยัังได้มีี้ การพััฒนาระบบจััดทำสััญญาแบบออนไลน์์เพื่่�ออำนวยความ สะดวกแก่่นัักวิิจััย และผู้้รัับทุุนวิิจััย ให้้มีีความคล่่องตััวในการ ทำสััญญาได้้อย่่างมีีประสิิทธิิภาพ รายงานประจำปีี 2566 สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ (วช.) 28

การบริิหารจััดการฐานข้้อมููลองค์์ความรู้้ด้้านการวิิจััยและนวััตกรรมเพื่่�อสาธารณะ สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ(วช.) ได้้ดำเนิินการเชื่่�อมโยงระบบข้้อมููลวิิทยาศาสตร์์ วิิจััยและนวััตกรรมจากหน่่วยงาน ในระบบวิจัิัยและนวััตกรรม โดยพััฒนาระบบเชื่่�อมโยงฐานข้้อมูล ูและการเป็็นศููนย์์สารสนเทศกลางให้้บริิการข้้อมูลูการวิจัิัยและ นวััตกรรมให้้กัับทุุกหน่่วยงานที่่�เกี่่�ยวข้้อง เพื่่�อให้้เกิิดการใช้้ประโยชน์์ข้้อมููลด้้านการวิิจััย นวััตกรรมและเทคโนโลยีี ที่่�อยู่่ใน ฐานข้้อมููลด้้านวิิทยาศาสตร์์ วิิจััยและนวััตกรรมของประเทศ ดัังนั้้�น เพื่่�อให้้เกิิดการเข้้าถึึงทรััพยากรด้้านข้้อมููลดัังกล่่าวแก่่ผู้้ใช้้ ประโยชน์ ว์ช. จึึงจัดัทำโครงการบริหิารจัดัการฐานข้้อมูลูองค์คว์ามรู้้ด้้านการวิจัิัยและนวััตกรรมเพื่่�อสาธารณะโดยได้ด้ำเนิินการ ปรัับปรุุงพััฒนาฐานข้้อมููลเพื่่�อการเชื่่�อมโยงข้้อมููลกัับระบบข้้อมููลสารสนเทศกลางของประเทศสำหรัับการให้้บริิการสู่่สาธารณะ โดยมีีเป้้าหมายเพื่่�อสร้้างความเป็็นเอกภาพในการส่่งเสริิมการดำเนิินงานด้้านการวิจัิัยที่่ต่�่อยอดไปสู่่การสร้้างนวััตกรรมของประเทศ รวมทั้้�งการขัับเคลื่่�อนและส่่งเสริิมการเข้้าถึึงการใช้้ประโยชน์์ข้้อมููลกัับหน่่วยงานภาครััฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน โดยประกอบด้้วยกิิจกรรม ดัังนี้ ้� ระบบห้้องสมุุดวิิจััยสำหรัับสาธารณะ (EXPLORE) เว็็บไซต์์สำหรัับให้้บริิการออกรหััส ดีีโอไอ สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ Annual Report 2023 Nation Research Council of Thailand (NRCT) 29

สำนัักงานการวิจัิัยแห่่งชาติิ(วช.)และหน่ว่ยบริหิารจัดัการ โปรแกรม (PMU) มีีการขัับเคลื่่�อนการใช้้ประโยชน์์ข้้อมููลด้้าน วิิทยาศาสตร์์ วิิจััยและนวััตกรรม เพื่่�อให้้เกิิดการวิิเคราะห์์ข้้อมููล ทุุนวิิจััยและนวััตกรรมของประเทศมีีประสิิทธิิผลยิ่่�งขึ้้�น พััฒนา ต่่อยอดระบบการประยุุกต์์ใช้้ข้้อมููลเชิิงวิิเคราะห์์ของ วช. โดยกำหนดให้้มีีต้้นแบบแพลตฟอร์์มวิิเคราะห์์ข้้อมููลสำหรัับ นัักวิิเคราะห์์ข้้อมููลที่่�เกี่่�ยวข้้อง โดยมุ่่งเน้้นการพััฒนาเครื่่�องมืือ ช่่วยเหลืือการวิิเคราะห์์ข้้อมููลโดยไม่่ต้้องอาศััยความสามารถ ในการเขีียนโปรแกรมระดัับสููง (Low-code tools/libraries) เพื่่�อให้้เจ้้าหน้้าที่่�สามารถศึึกษาและทดลองใช้้งานข้้อมูลูได้้โดยง่่าย การพััฒนาเครื่่�องมืือดัังกล่่าวในรููปแบบต่่าง ๆ เช่่น รููปแบบของ คลัังโปรแกรมสำเร็็จรููป (code library) จะเป็็นการเพิ่่�มความ สามารถในการใช้้งาน (usability) แบบจำลองทางคณิิตศาสตร์์ ด้้านการประมวลผลภาษาธรรมชาติิ(Natural Language Processing : NLP) ของระบบ ไม่่ว่่าจะเป็็นการตรวจสอบความ คล้้ายคลึึงของข้้อเสนอโครงการ(proposal similaritymatching) โครงการพััฒนาเครื่่�องมืือ Data Studio ต้้นแบบเพื่่�อการเรีียนรู้้และใช้้ประโยชน์์ข้้อมููล จากฐานข้้อมููลวิิทยาศาสตร์์ วิิจััยและนวััตกรรม 1. วางแผนการดำเนิินงานระบบข้้อมููลงานวิิจััยและ นวััตกรรม จากฐานข้้อมููลกลาง ด้้านวิิทยาศาสตร์์ วิิจััยและ นวััตกรรม (ววน.) ของประเทศ 2. เชื่่�อมโยงข้้อมููลองค์์ความรู้้ด้้านการวิิจััยและ นวััตกรรมกัับฐานข้้อมููลกลางด้้าน ววน. ของประเทศ เพื่่�อการบริิการสู่่สาธารณะ 3. บริิหารจััดการข้้อมููลและให้้บริิการรหััสดีีโอไอ (DOI) กัับสมาชิิกผ่่านระบบ Registration Agency: DataCite ระบบ OPEN DATA ข้้อมููลเปิิด สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ (วช.) หรืือการค้้นหาหััวข้้อวิิจััยที่่�ซ่่อนอยู่่ (research topic mining) พร้้อมทั้้�งช่่วยให้้ผู้้ใช้้สามารถเรีียกใช้้ฟัังก์์ชัันของโปรแกรมที่่�มีีอยู่่ ภายในระบบที่่�ถููกพััฒนาขึ้้�นในโครงการก่่อนหน้้าได้้ ผู้้ใช้้ที่่�มีี ประสบการณ์์การเขีียนโปรแกรมจำกัดัจะสามารถทำการดึึงข้้อมูล ู ทำความสะอาดข้้อมููล เรีียกใช้้งานโมเดล ประเมิินผลลััพธ์์ ของโมเดล และเรีียกใช้้ฟัังก์์ชัันของระบบได้้ นอกจากนี้ ้� จััดสร้้างชุุดข้้อมููลสำเร็็จรููปจากข้้อมููล หลากหลายแหล่่งเพื่่�ออำนวยความสะดวกแก่่ผู้้ใช้้งานในการ ทดสอบการวิิเคราะห์ข้์ ้อมูลูในเรื่่�องต่่างๆและเพื่่�อให้้แพลตฟอร์์ม วิิเคราะห์ข้์ ้อมูลนีู้ถู ้� ูกนำไปใช้้ให้้เกิดิประโยชน์์อย่่างสููงสุดุโครงการ จะมีีการจััดทำตััวอย่่างการใช้้งานในรููปแบบต่่าง ๆ พร้้อมทั้้�ง มีีการจััดการอบรมผู้้ใช้้งานแพลตฟอร์์ม โดยคาดหวัังว่่าผลที่่�ได้้ จะช่่วยเพิ่่�มศัักยภาพการทำงานขององค์์กร กระตุ้้นความสนใจ ในการวิิเคราะห์์ข้้อมููลและนำไปสู่่การขัับเคลื่่�อนการวิิจััยและ นวััตกรรม ของประเทศอย่่างมีีประสิิทธิิภาพมากขึ้้�น 4. ปรัับปรุุงและพััฒนาระบบบััญชีีข้้อมููล (Data Catalog) นำไปสู่่การเปิิดเผยข้้อมููลภาครััฐ (Open Data) 5. ส่่งเสริิมการเข้้าถึึงการใช้้ประโยชน์์จากฐานข้้อมููล กลางด้้าน ววน. ของประเทศ 6. ติิดตามและประเมิินผลการใช้้ประโยชน์์ระบบ ฐานข้้อมููลกลางด้้าน ววน. ของประเทศ รายงานประจำปีี 2566 สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ (วช.) 30

ผลการดำเนิินงาน 1. ศึึกษา ออกแบบ และจััดเตรีียมชุุดข้้อมููลสำเร็็จรููป เพื่่�ออำนวยความสะดวกให้้นัักวิิเคราะห์์ของ วช. และหน่่วยงาน อื่่�น ๆ ที่่�เกี่่�ยวข้้องสามารถใช้้ในการศึึกษาและฝึึกฝนการวิิเคราะห์ข้์ ้อมูลทีู่่�อาจเป็็นประโยชน์์ในการใช้วิ้ิเคราะห์์สำหรัับตอบโจทย์์ ปััญหาเกี่่�ยวกัับงานวิิจััยของประเทศ โดยรวมถึึงการศึึกษา ออกแบบ และพััฒนาส่่วนการเชื่่�อมโยงข้้อมููลจากแหล่่งข้้อมููลต่่าง ๆ ตามความจำเป็็น 2. ศึึกษา ออกแบบ และพััฒนาต้้นแบบแพลตฟอร์์มวิิเคราะห์์ข้้อมููลที่่�ช่่วยอำนวยความสะดวกแก่่นัักวิิเคราะห์์ข้้อมููล โดยไม่่ต้้องอาศััยความสามารถในการเขีียนโปรแกรมระดัับสููง สำหรัับเรีียนรู้้และทดลองการวิิเคราะห์์ข้้อมููล 3. จัดัอบรมการใช้้งานแพลตฟอร์์มที่่พั�ัฒนาขึ้้�นแก่บุ่คลุากรกลุ่่มนัักวิิเคราะห์ข้์ ้อมูลูของสำนัักงานการวิจัิัยแห่่งชาติิและ/ หรืือหน่ว่ยงานอื่่�น ๆ ที่่�เกี่่�ยวข้้อง โดยครอบคลุุมถึึงการเรีียกข้้อมูล ูการเรีียกใช้้งานโมเดลเพื่่�อการวิิเคราะห์ข้์ ้อมูล ูและการประเมิิน ผลโมเดล ผ่่านแพลตฟอร์์มวิิเคราะห์์ข้้อมููลที่่�ถููกพััฒนาขึ้้�น 4. จัดัทำชุดขุ้้อมูลูสำเร็็จรููปเพื่่�อส่่งเสริิมการฝึึกฝนและแลกเปลี่่�ยนเรีียนรู้้ อัันประกอบไปด้ว้ย ชุดคุำสั่่�ง (script) ในการเรีียก ดึึงชุดขุ้้อมูลตัูวัอย่่าง,visualization dashboard,และ ชุดคุำสั่่�ง (script) ในการเรีียกใช้้งาน analytics modelตามความเหมาะ สมของข้้อมููล ซึ่่�งตััวอย่่างการพััฒนา Dashboard จะครอบคลุุมถึึง Dashboard ที่่�สามารถให้้หน่่วยงานด้้าน ววน. เข้้าถึึงได้สำ้หรัับ ข้้อมููลที่่�ควรนำเสนอต่่อสาธารณะ Annual Report 2023 Nation Research Council of Thailand (NRCT) 31

การพััฒนามาตรฐานการวิิจััย การจัดัทำมาตรฐานและจริิยธรรมการวิจัิัยเป็็นพัันธกิิจหนึ่่�งของสำนัักงานการวิจัิัยแห่่งชาติิ(วช.)กระทรวงการอุดุมศึึกษา วิิทยาศาสตร์ วิ์จัิัยและนวััตกรรม ที่่มีีคว�ามสำคััญ และมีีส่ว่นช่ว่ยสนัับสนุุนให้้การดำเนิินงานด้้านมาตรฐานการวิจัิัยมีีความก้้าวหน้้า และพััฒนาอยู่่ในมาตรฐานระดัับสากล ซึ่่�ง วช. ได้้พััฒนามาตรฐานการวิิจััยในด้้านต่่าง ๆ อาทิิ โครงการยกระดัับการพััฒนาบุุคลากรการวิิจััยในมนุุษย์์ สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ(วช.) ในฐานะหน่่วยงาน ที่่�มีีหน้้าที่่�หลัักสำคััญในการพััฒนามาตรฐานการวิิจััย และ ระบบการวิจัิัยของประเทศได้มีี้การดำเนิินงานและพััฒนางาน ด้้านมาตรฐานการวิิจััยมาตั้้�งแต่่ ทั้้�งในส่่วนของการพััฒนา ส่่งเสริิมและขัับเคลื่่�อนการนำมาตรฐานการวิิจััยในเชิิง วิิทยาศาสตร์์และสัังคมศาสตร์์ไปใช้้ประโยชน์์ในกระบวนการ วิิจััย ตลอดจนกำกัับ ตรวจสอบและรัับรองมาตรฐานการวิิจััย เพื่่�อช่่วยยกระดัับคุุณภาพการวิิจััยของประเทศให้้ได้้ผลงาน วิิจััยเป็็นที่่�ยอมรัับทั้้�งในระดัับประเทศและระดัับสากล โดยมีี โครงสร้้างอื่่�น ๆ รองรัับภารกิิจดัังกล่่าวอย่่างชััดเจน ได้้แก่่ 1. ความร่ว่มมืือกัับองค์์กรระหว่่างประเทศที่่�เกี่่�ยวกัับ มาตรฐานการวิิจััย 2. การพััฒนาข้้อกำหนด/แนวทางปฏิิบััติิ/คู่่มืือ มาตรฐานการวิิจััย 3. การพััฒนาบุุคลากรวิิจััยและนวััตกรรมในแง่่ของ การส่่งเสริิมและสร้้างความเข้้าใจด้้านมาตรฐานและจริิยธรรม 4. การกำกัับรัับรองมาตรฐานการวิิจััยโดยผ่่านกลไก ความร่่วมมืือ โดยที่่�ผ่่านมาตั้้�งแต่่ปีี2549 ถึึงปััจจุุบััน วช. ร่่วมกัับ หน่่วยงานในเครืือข่่ายระบบวิิจััยทำการพััฒนาคุุณภาพ คณะกรรมการจริิยธรรมการวิิจััยในมนุุษย์์รวมจำนวน 53 สถาบััน มีีคณะกรรมการจริิยธรรมการวิิจััยในมนุุษย์์ ลงทะเบีียนบนเว็็บไซต์์งานมาตรฐานการวิจัิัยในมนุุษย์์จำนวน 48สถาบััน และมีีการอบรมพััฒนาบุคลุากรที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับการวิจัิัย ในมนุุษย์์หลัักสููตรพื้้�นฐานที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับการวิิจััยในมนุุษย์์ ทั้้�งแบบ Onsiteและแบบ Onlineรวมประมาณ 15,000 คน (ข้้อมููล ณ วัันที่่� 18 พฤษภาคม 2566) ปััจจุุบััน วช. ได้้มีีการพััฒนามาตรฐานการวิิจััยของ ประเทศอย่่างเป็็นระบบและต่่อเนื่่�อง โดยส่่งเสริิมและ สนัับสนุุนให้้มีีการนำมาตรฐานการวิิจััยทั้้�งในเชิิงวิิทยาศาสตร์์ และสัังคมศาสตร์์ไปใช้้ในกระบวนการวิิจััย เพื่่�อช่่วยยกระดัับ คุุณภาพการวิิจััยของประเทศให้้ได้้ผลงานวิิจััยเป็็นที่่�ยอมรัับ ทั้้�งในระดัับประเทศและระดัับสากล กลไกหนึ่่�งที่่�สำคััญ คืือ การเสริิมสร้้างจริิยธรรมการวิิจััยและนวััตกรรมของประเทศ จึึงต้้องมีีการผลัักดัันบุคลุากรวิจัิัยและนวััตกรรมอย่่างต่่อเนื่่�อง เพื่่�อให้้มีีความเข้้าใจ เกิิดทัักษะและความชำนาญ/เชี่่�ยวชาญ สามารถปฏิิบััติิงานได้้อย่่างแม่่นยำ อัันนำไปสู่่ผลงานวิิจััยที่่�มีี คุุณภาพ และเกิดควิ ามปลอดภััยทั้้�งต่่อผู้้ปฏิิบัติัิงาน ผลงานและ สิ่่�งแวดล้้อม ซึ่่�ง วช. ได้้ร่่าง พ.ร.บ. การวิิจััยในมนุุษย์์พ.ศ. .... และคณะรััฐมนตรีีมีีมติิเห็็นชอบเมื่่�อวัันที่่�3 มีีนาคม พ.ศ.2558 โดยปััจจุุบััน วช. ได้้เสนอร่่าง พ.ร.บ.ฯ ดัังกล่่าวต่่อรััฐมนตรีี ว่่าการกระทรวงการอุดุมศึึกษา วิิทยาศาสตร์ วิ์จัิัยและนวััตกรรม (รมว.อว.) เพื่่�อพิิจารณา และ รมว.อว. ได้้นำเสนอต่่อ คณะรััฐมนตรีีเพื่่�อพิิจารณาเมื่่�อเดืือนมีีนาคม พ.ศ. 2564 และ ได้มีี้การประชาพิิจารณ์ ร่์ ่าง พ.ร.บ.การวิจัิัยในมนุุษย์์พ.ศ. .... อีีกครั้้�ง เมื่่�อวัันที่่� 8 กุุมภาพัันธ์์2566 ดัังนั้้�น เพื่่�อเป็็นการสนัับสนุุนและพััฒนามาตรฐาน การวิจัิัยของประเทศให้พั้ ัฒนาก้้าวหน้้าต่่อไป รวมทั้้�งมาตรฐาน และจริิยธรรมการวิิจััยในมนุุษย์์ วช. ซึ่่�งเป็็นหน่่วยงานกลาง ที่่�มีีหน้้าที่่�โดยตรงในการกำหนดนโยบาย เพื่่�อส่่งเสริิมและ สนัับสนุุนมาตรฐานการวิิจััยของประเทศ พร้้อมทั้้�งผลัักดััน มาตรฐานดัังกล่่าวให้้เกิิดการปฏิิบััติิอย่่างเป็็นรููปธรรมและ มีีประสิิทธิิภาพส่่งผลให้้เกิิดการยกระดัับการวิิจััยในมนุุษย์์ ของประเทศไปสู่่ระดัับสากลต่่อไป ผลการดำเนิินงาน 1. โครงการตรวจติิดตามการรัับรองคุุณภาพ คณะกรรมการจริิยธรรมการวิิจััยในมนุุษย์์ ได้้ตรวจติดิตามการรัับรองคุุณภาพคณะกรรมการ จริิยธรรมการวิิจััยในมนุุษย์์จำนวน 15 หน่่วยงาน (โดยได้้เริ่่�ม ดำเนิินการตามสััญญา วัันที่่� 23 มีีนาคม 2566 และสิ้้�นสุุด สััญญา 22 มีีนาคม 2567 โดยได้้วางแผนการดำเนิินงาน และ เตรีียมความพร้้อมในการตรวจติดิตามฯให้้แก่หน่่ว่ยงานที่่ผ่�่าน การตรวจประเมิินฯ NECASTระดัับ 3แล้้ว จำนวน 15 หน่ว่ยงาน เรีียบร้้อยแล้้ว) รายงานประจำปีี 2566 สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ (วช.) 32

2. โครงการจััดทำคู่่มืือนโยบายว่่าด้้วยหลัักการและ แนวทางปฏิิบัติัด้ิ้านจริิยธรรมในการวิิจััยที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับมนุุษย์์ ได้้คู่่มืือนโยบายแห่่งชาติิว่่าด้้วยหลัักการและ แนวทางปฏิิบััติิด้้านจริิยธรรมในการวิิจััยที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับมนุุษย์์ (NationalPolicyonEthicalPrinciples and Guidelines for Research Involving Humans) จำนวน 1 เล่่ม (โดยได้้ เริ่่�มดำเนิินการตามสััญญา วัันที่่�29 มีีนาคม 2566 และสิ้้�นสุุด สััญญา 28 มีีนาคม 2567) 3. โครงการจััดอบรมหลัักสููตรที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับ มาตรฐานการวิิจััยในมนุุษย์์ : หลัักสููตรการปกป้้องอาสาสมััคร นัักวิิจััย อาสาสมััคร คณะกรรมการจริิยธรรม การวิจัิัยในมนุุษย์ บุ์คลุากรภาครััฐได้รั้ับการอบรมพััฒนาความ รู้้ด้้านจริิยธรรมการวิิจััยในมนุุษย์์จำนวน 5,400 คน (โดยได้้ เริ่่�มดำเนิินการตามสััญญาวัันที่่�25เมษายน 2566และสิ้้�นสุดุ สััญญา24เมษายน 2567อยู่่ระหว่่างการจัดัเตรีียมความพร้้อม การจััดอบรมหลัักสููตรที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับมาตรฐานการวิิจััย ในมนุุษย์์และวางแผนการดำเนิินงาน โดยมีีหน่่วยงานสมััคร เข้้าร่่วมรัับการอบรมแล้้ว จำนวน 5 หน่่วยงาน) 4. โครงการตรวจรัับรองคุุณภาพคณะกรรมการ จริิยธรรมการวิิจััยในมนุุษย์์ หลัักสููตรกระบวนการขอความยิินยอมโดยได้้รัับ การบอกกล่่าว (Informed Consent) ที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับการวิิจััย สำหรัับใช้้เป็็นแนวทางมาตรฐานให้กั้ับคณะกรรมการจริิยธรรม การวิิจััยในมนุุษย์์ นัักวิิจััยและผู้้เกี่่�ยวข้้องจำนวน 1 หลัักสููตร โดยเริ่่�มดำเนิินการตามสััญญา วัันที่่� 25 เมษายน 2566และสิ้้�นสุดสัุ ัญญา24เมษายน 2567ได้ด้ำเนิินการแล้้ว ดัังนี้ ้� 1. ศึึกษาและออกแบบร่่างหลัักสููตรกระบวนการ ขอความยิินยอมโดยได้้รัับการบอกกล่่าว (Informed Consent) โดยอาศััยการเก็็บข้้อมููล สํํารวจ และทบทวน แนวทางจริิยธรรมสากล กฎหมายและข้้อบัังคัับที่่�เกี่่�ยวข้้อง 2. ร่่างหลัักสููตรกระบวนการขอความยิินยอม โดยได้รั้ับการบอกกล่่าว (Informed Consent) ประกอบด้ว้ย การเรีียนการสอนในหััวข้้อต่่างๆ ดัังนี้ ้� • แนวทางจริิยธรรมสากลที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับ กระบวนการขอความยิินยอม • กฎหมายและข้้อบัังคัับที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับ กระบวนการขอความยิินยอม • หลัักการเบื้้�องต้้นของกระบวนการนํํา ประชากรเข้้าร่ว่ มโครงการวิจัิัย(recruitment process)และ กระบวนการขอความยิินยอม (informed consent process) การขอความยิินยอมอีีกครั้้�งหนึ่่�ง (reconsent) และการเลืือก ที่่�จะไม่่เข้้าร่ว่มหลัังได้ รั้ ับการบอกกล่่าว (Informed opt-out) • องค์์ประกอบที่่�สำคััญของเอกสารชี้้�แจง ข้้อมููลโครงการวิิจััยแก่่ผู้้เข้้าร่่วมการวิิจััย (participant information sheet) • กระบวนการขอความยิินยอมในงานวิิจััย ทางการแพทย์์และงานวิิจััยทางวิิทยาศาสตร์์สุุขภาพ ประชุุมเตรีียมความพร้้อมโครงการตรวจติิดตามการรัับรองคุุณภาพคณะกรรมการจริิยธรรมการวิิจััยในมนุุษย์์ Annual Report 2023 Nation Research Council of Thailand (NRCT) 33

• กระบวนการขอความยิินยอมในเด็็กและวััยรุ่่น • กระบวนการขอความยิินยอมในประชากรกลุ่่มเปราะบางนอกเหนืือจากเด็็กและวััยรุ่่น • กระบวนการขอความยิินยอมในการวิิจััยในภาวะวิิกฤตการณ์์(emergency research) • กระบวนการขอความยิินยอมในงานวิิจััยทางสัังคมศาสตร์์และชุุมชน • กระบวนการขอความยิินยอมในงานวิิจััยทางศึึกษาศาสตร์์และพฤติิกรรมศาสตร์์ • กระบวนการขอความยิินยอมแบบอิิเล็็กทรอนิิกส์์ (electronic informed consent) และกระบวนการขอ ความยิินยอมในงานวิิจััยออนไลน์์/สื่่�อดิิจิิทััล (digital/online research) และวิิทยาศาสตร์์เทคโนโลยีี • การปรัับเปลี่่�ยนและการยกเว้้นการขอความยิินยอม (modifications and waivers of informed consent) • กระบวนการขอความยิินยอมสำหรัับการวิิจััยด้้านพัันธุุกรรม (genetic research) และการขอความยิินยอม แบบเปิิดกว้้าง (broad informed consent) เพื่่�อขอเก็็บรัักษาข้้อมููลหรืือตััวอย่่างชีีวภาพไว้้สำหรัับการวิิจััยในอนาคต เข้้าร่่วมการตรวจติิดตามการรัับรองคุุณภาพคณะกรรมการจริิยธรรมการวิิจััยในมนุุษย์์ โครงการพััฒนาและส่่งเสริิมมาตรฐานการวิิจััยด้้านความปลอดภััยทางชีีวภาพของประเทศ การพััฒนาและส่่งเสริิมมาตรฐานการวิิจััยด้้านความปลอดภััยทางชีีวภาพของประเทศ ประกอบด้้วยการดำเนิินงาน 3 กิิจกรรม ดัังนี้ ้� 1. กิิจกรรมโครงการพััฒนาศัักยภาพบุุคลากรด้้าน ความปลอดภััยทางชีีวภาพ สำนัักงานการวิจัิัยแห่่งชาติิ(วช.) มีีหน้้าที่่ด�ำเนิินการ และพััฒนางานด้้านมาตรฐานการวิิจััยและจริิยธรรมการวิิจััย ของประเทศ ทั้้�งในส่่วนของการพััฒนาส่่งเสริิมและขัับเคลื่่�อน การนำมาตรฐานการวิิจััยและจริิยธรรมการวิิจััยในเชิิง วิิทยาศาสตร์์และสัังคมศาสตร์์ไปใช้้ประโยชน์์ในกระบวนการ วิิจััย ตลอดจนกำกัับ ตรวจสอบและรัับรองมาตรฐานการวิิจััย เพื่่�อช่่วยยกระดัับคุุณภาพการวิิจััยของประเทศให้้ได้้ผลงาน วิิจััยเป็็นที่่�ยอมรัับทั้้�งในระดัับประเทศและระดัับสากล จากการดำเนิินงานที่่�ผ่่านมา วช. ได้้ส่่งเสริิมและ สร้้างความเข้้าใจด้้านมาตรฐานความปลอดภััยทางชีีวภาพ อย่่างต่่อเนื่่�อง โดยได้้ดำเนิินการจััดอบรมหลัักสููตรที่่�เกี่่�ยวข้้อง กัับความปลอดภััยทางชีีวภาพตามข้้อกำหนดของแนวทาง ปฏิิบััติิเพื่่�อความปลอดภััยทางชีีวภาพสํําหรัับการดํําเนิินงาน ด้้านเทคโนโลยีีชีีวภาพสมััยใหม่่และพระราชบััญญััติิเชื้้�อโรค และพิิษจากสััตว์์พ.ศ. 2558 ให้้คณะกรรมการควบคุุมความ ปลอดภััยทางชีีวภาพ นัักวิจัิัย ผู้้ดำเนิินการ ผู้้มีีหน้้าที่่�ปฏิิบัติัิการ และบุุคลากรที่่�เกี่่�ยวข้้อง มีีความรู้้ ความเข้้าใจ มีีทัักษะตาม แนวทางปฏิิบััติิด้้านความปลอดภััยทางชีีวภาพ และสามารถ รายงานประจำปีี 2566 สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ (วช.) 34

นำความรู้้ไปพััฒนางานวิิจััยได้้อย่่างถููกต้้องมีีประสิิทธิิภาพ และเกิิดความเข้้มแข็็ง สามารถพึ่่�งพาตนเองได้้ภายในสถาบััน รวมทั้้�งสามารถให้ค้ำแนะนำและถ่่ายทอดประสบการณ์์ให้กั้ับ ผู้้เกี่่�ยวข้้องในเครืือข่่ายภูมิูิภาค ทั้้�งนี้ ปั้� ัจจุบัุันบุคลุากรการวิจัิัย ไม่่ได้้รัับการอบรมพััฒนาอย่่างทั่่�วถึึง วช. จึึงได้้จััดทำโครงการ พััฒนาศัักยภาพบุุคลากรด้้านความปลอดภััยทางชีีวภาพ ในรููปแบบการอบรมเชิิงปฏิิบััติิการหลัักสููตรความปลอดภััย ทางชีีวภาพและการรัักษาความปลอดภััยทางชีีวภาพ เพื่่�อสร้้าง ความรู้้ ความเข้้าใจเกี่่�ยวกัับแนวทางปฏิิบัติัด้ิ้านความปลอดภััย ทางชีีวภาพ ให้้แก่ผู้้ที่่ ่ด�ำเนิินงานในสถานปฏิิบัติัิการทางชีีวภาพ และผู้้ที่่�สนใจเพื่่�อมุ่่งให้้เกิดิการนำความรู้้มาใช้้ในการปฏิิบัติัิงาน ได้้อย่่างถููกต้้อง ปลอดภััยต่่อไป ผลการดำเนิินงาน 1. ดำเนิินการขอการรัับรองหลัักสููตร“ความปลอดภััย ทางชีีวภาพและการรัักษาความปลอดภััยทางชีีวภาพ” ของ สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิจากกรมวิิทยาศาสตร์์การแพทย์์ กระทรวงสาธารณสุุข พร้้อมเสนอรายชื่่�อวิิทยากรประจำ หลัักสููตรเป็็นที่่�เรีียบร้้อยแล้้ว 2. ติิดต่่อประสานงานกัับหน่่วยงานที่่�ได้้แจ้้งความ ประสงค์์กัับสำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิเพื่่�อขอให้้ไปจััด ฝึึกอบรมหลัักสููตร“ความปลอดภััยทางชีีวภาพและการรัักษา ความปลอดภััยทางชีีวภาพ” 3. ได้้จััดเตรีียมหลัักสููตรการฝึึกอบบรมเพื่่�อให้้ สอดคล้้องและเป็็นไปตามข้้อกำหนดของพระราชบััญญััติิ เชื้้�อโรคและพิิษจากสััตว์์พ.ศ. 2558 ของกรมวิิทยาศาสตร์์ การแพทย์์กระทรวงสาธารณสุุข“ความปลอดภััยทางชีีวภาพ และการรัักษาความปลอดภััยทางชีีวภาพ” โดยประกอบด้้วย การอบรม 2 ส่ว่น คืือ ภาคบรรยาย(10 หัวข้ั ้อ)และภาคปฏิิบัติัิ (3 หััวข้้อ) ผลผลิิต (Output) 1. ผู้้ที่่�เกี่่�ยวข้้องมีีความรู้้ ความเข้้าใจเกี่่�ยวกัับความ ปลอดภััยทางชีีวภาพและการรัักษาความปลอดภััยทางชีีวภาพ ที่่�สามารถนำไปดำเนิินการได้้อย่่างถููกต้้องรวมจำนวนไม่น้่ ้อยกว่่า 400 คน 2. ได้้รัับการประเมิินความพึึงพอใจของการจััด ฝึึกอบรม ไม่่ต่่ำกว่่าระดัับดีี ผลลััพธ์์ (Outcome) คณะกรรมการควบคุุมความปลอดภััยทางชีีวภาพ นัักวิจัิัย ผู้้ดำเนิินการ ผู้้มีีหน้้าที่่�ปฏิิบัติัิการและบุคลุากรที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับ สถานปฏิิบััติิการ สามารถนำความรู้้ที่่�ได้้จากการอบรมไป พััฒนางานวิิจััยได้้อย่่างถููกต้้อง และมีีประสิิทธิิภาพ ตามหลััก แนวทางปฏิิบััติิด้้านความปลอดภััยทางชีีวภาพและการรัักษา ความปลอดภััยทางชีีวภาพอีีกทั้้�งเกิิดความตระหนัักในการ ป้้องกัันอัันตรายและความเสี่่�ยงที่่�อาจเกิิดขึ้้�น 2. กิิจกรรมโครงการพััฒนาคู่่มืือการตรวจรัับรอง คุุณภาพสำหรัับคณะกรรมการควบคุุมความปลอดภััยทาง ชีีวภาพระดัับสถาบััน สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ(วช.) ในฐานะ หน่่วยงานกลางที่่�มีีหน้้าที่่�หลัักสำคััญในการพััฒนามาตรฐาน การวิจัิัยและระบบการวิจัิัยของประเทศได้ด้ำเนิินงานร่ว่มกัับศููนย์์ พัันธุวิุิศวกรรมและเทคโนโลยีีชีีวภาพแห่่งชาติิสำนัักงานพััฒนา วิิทยาศาสตร์์และเทคโนโลยีีแห่่งชาติิ(สวทช.) ในการเสริิมสร้้าง ขีีดความสามารถด้้านความปลอดภััยทางชีีวภาพอย่่างต่่อเนื่่�อง มาตลอด และได้มีีด้ ำเนิินการอื่่�น ๆเพื่่�อรองรัับภารกิิจดัังกล่่าว ได้้แก่่ (1) การพััฒนาแนวทางปฏิิบััติิ/คู่่มืือ/เกณฑ์์มาตรฐาน เพื่่�อให้้นัักวิิจััย นัักวิิชาการ และผู้้ที่่�เกี่่�ยวข้้องทุุกภาคส่่วน ได้้รัับทราบและใช้้เป็็นแนวทางปฏิิบััติิที่่�ถููกต้้องในการดำเนิิน งานวิจัิัย(2)การพััฒนาหลัักสููตรฝึึกอบรมต่่างๆ ทั้้�งภาคทฤษฎีี และภาคปฏิิบัติัที่่ิ�สอดรัับกัับความก้้าวหน้้าของเทคโนโลยีีและ กฎหมาย กฎระเบีียบที่่�มีีการเปลี่่�ยนแปลงไป (3) การพััฒนา บุุคลากรวิิจััยและนวััตกรรมในแง่่ของการส่่งเสริิมและสร้้าง ความเข้้าใจด้้านมาตรฐานความปลอดภััยทางชีีวภาพ (4) การ สนัับสนุุนให้มีี้การจัดตั้้�งคณะกรรมการควบคุุมความปลอดภััย ทางชีีวภาพระดัับสถาบััน (Institutional Biosafety Committee, IBC) ภายในสถาบัันเพิ่่�มขึ้้�น เพื่่�อทำหน้้าที่่� พิิจารณาตรวจสอบโครงการวิจัิัยกำกัับดููแล และให้ค้ำแนะนำ ต่่อนัักวิิจััยที่่�ดำเนิินโครงการวิิจััย (5) การพััฒนาวิิทยากรผ่่าน คณะกรรมการควบคุุมความปลอดภััยทางชีีวภาพระดัับสถาบััน และเครืือข่่ายและ(6)การประชุุมคณะกรรมการควบคุุมความ ปลอดภััยทางชีีวภาพระดัับสถาบัันประจำปีีเพื่่�อประชาสััมพัันธ์์ ข่่าวสารและกิิจกรรมต่่าง ๆ ที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับการดำเนิินงาน ด้้านความปลอดภััยทางชีีวภาพ และเป็็นเวทีีแลกเปลี่่�ยน เรีียนรู้้ และแบ่่งปัันประสบการณ์์ระหว่่างคณะกรรมการควบคุุม ความปลอดภััยทางชีีวภาพระดัับสถาบััน ปััจจุุบััน นอกจากสำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิแล้้ว ยัังมีี หลายส่่วนงาน อาทิิเช่่น ศููนย์์พัันธุุวิิศวกรรมและเทคโนโลยีี ชีีวภาพแห่่งชาติิสำนัักงานพััฒนาวิิทยาศาสตร์์และเทคโนโลยีี แห่่งชาติิ(สวทช.) กรมวิิทยาศาสตร์์การแพทย์์กระทรวง สาธารณสุุข สำนัักงานนโยบายและแผนทรััพยากรธรรมชาติิ และสิ่่�งแวดล้้อม (สผ.) กระทรวงทรััพยากรธรรมชาติิและ สิ่่�งแวดล้้อม มหาวิิทยาลััยและหน่ว่ยงานต่่างๆได้ด้ำเนิินงานและ สนัับสนุุนให้้การดำเนิินงานด้้านความปลอดภััยทางชีีวภาพของ ประเทศเป็็นไปด้้วยดีี ทั้้�งนี้ ้�ในการดำเนิินงานวิิจััยด้้านความ ปลอดภััยทางชีีวภาพ การทำหน้้าที่่�ของคณะกรรมการควบคุุม ความปลอดภััยทางชีีวภาพระดัับสถาบััน (Institutional Biosafety Committee, IBC) ในการพิิจารณาให้้คำแนะนำ และตรวจสอบการดำเนิินงานหรืือโครงงานวิจัิัยที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับ เทคโนโลยีีชีีวภาพสมััยใหม่่และเชื้้�อโรคและพิิษจากสััตว์์ Annual Report 2023 Nation Research Council of Thailand (NRCT) 35

ให้้เป็็นไปตามแนวทางปฏิิบััติิความปลอดภััยทางชีีวภาพ รวมทั้้�งตามพระราชบััญญัติัิเชื้้�อโรคและพิิษจากสััตว์์พ.ศ.2558 ก็็เป็็นส่่วนสำคััญที่่�ช่่วยพััฒนาให้้งานวิิจััยของหน่่วยงานนั้้�น ๆ ได้้มาตรฐาน มีีคุุณภาพ เป็็นที่่�น่่าเชื่่�อถืือ และเกิิดประโยชน์์ สููงสุุดต่่อสัังคม วช. จึึงเห็็นควรจััดทำคู่่มืือการตรวจรัับรอง คุุณภาพสำหรัับคณะกรรมการควบคุุมความปลอดภััยทาง ชีีวภาพระดัับสถาบััน เพื่่�อใช้้ประกอบการตรวจประเมิินและ รัับรองคุุณภาพสำหรัับคณะกรรมการควบคุุมความปลอดภััย ทางชีีวภาพระดัับสถาบัันต่่อไป ผลการดำเนิินงาน 1. ได้้ผู้้ทรงคุุณวุุฒิิเป็็นที่่�ปรึึกษาโครงการ 2. ได้้ผู้้เชี่่�ยวชาญหรืือประธานคณะกรรมการควบคุุม ความปลอดภััยทางชีีวภาพของสถาบัันหลัักจากภูมิูิภาคต่่างๆ ร่่วมเป็็นคณะทำงาน 3. ได้้ดำเนิินการรวบรวมเอกสารและข้้อกำหนด ที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับการตรวจรัับรองคุุณภาพมาตรฐานความ ปลอดภััยทางชีีวภาพ และระบบการตรวจรัับรองคุุณภาพ ที่่�เป็็นที่่�ยอมรัับในระดัับสากล เช่่น WHO หรืือ NIH 4. ได้้ดำเนิินการรวบรวมกฎหมายของประเทศไทย ที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับการตรวจรัับรองคุุณภาพมาตรฐานความ ปลอดภััยทางชีีวภาพ และระบบการตรวจรัับรองคุุณภาพ เช่่น พระราชบััญญััติิเชื้้�อโรคและพิิษจากสััตว์์พ.ศ. 2558 และ พระราชบััญญััติิสััตว์์เพื่่�องานทางวิิทยาศาสตร์์พ.ศ. 2558 ผลผลิิต (Output) คู่่มืือการตรวจรัับรองคุุณภาพสำหรัับคณะกรรมการ ควบคุุมความปลอดภััยทางชีีวภาพระดัับสถาบััน ผลลััพธ์์ (Outcome) สามารถนำไปใช้้ประกอบการตรวจประเมิินและรัับรอง คุุณภาพสำหรัับคณะกรรมการควบคุุมความปลอดภััยทาง ชีีวภาพระดัับสถาบัันต่่อไป 3. กิิจกรรมโครงการพััฒนาเครืือข่่ายและบุุคลากร ที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับการวิิจััยด้้านจริิยธรรมการวิิจััย หากกล่่าวถึึงจริิยธรรม คนส่่วนใหญ่่มัักนึึกถึึง จริิยธรรมการวิิจััยในมนุุษย์์และจริิยธรรมการวิิจััยในสััตว์์ ทดลองแต่่ในปััจจุบัุันมีีความต้้องการใช้้ประโยชน์์จากการวิจัิัย มากขึ้้�น รวมไปถึึงการมีีผลประโยชน์์ทางการค้้าเข้้ามาเกี่่�ยวข้้อง จึึงทำให้้มองข้้ามหรืือละเลยจุดุบกพร่่องบางอย่่างไป ก่่อให้้เกิดิ เป็็นพฤติิกรรมมิิชอบทางการวิจัิัยขึ้้�นทั้้�งที่่�เจตนาและไม่่เจตนา ดัังนั้้�น นัักวิิจััยทุุกคนจึึงควรตระหนัักถึึง Responsible Conduct of Research ให้้มากขึ้้�น ซึ่่�งครอบคลุุมถึึง ResearchIntegrityและResearch Mentoringยกตัวัอย่่าง เช่่น การทำซ้้ำผลการทดลองไม่่ได้้อาจเกิดิจากการไม่่ได้บั้ ันทึึก วิิธีีการทดลองในส่่วนที่่�สำคััญ อย่่างไรก็็ตาม ปััญหารุุนแรง ที่่�ทำให้้ไม่่สามารถทำผลการทดลองซ้้ำได้้ คืือ Fabrication และ Falsification สำหรัับ Falsification และ Plagiarism อาจเกิิดขึ้้�นได้้จากความรู้้เท่่าไม่่ถึึงการณ์์แต่่ยากที่่�จะกล่่าว ได้้ว่่า Fabrication จะเกิิดจากเจตนาที่่�ดีี ด้้วยเหตุุนี้ ้� การแลกเปลี่่�ยนเรีียนรู้้การทำงานด้้าน Research Integrity ในหน่่วยงานของแต่่ละสถาบััน เพื่่�อแบ่่งปัันความรู้้ และทรััพยากรต่่างๆอย่่างทั่่วถึึ�งนั้้�น จะช่ว่ย สนัับสนุุนการสร้้างวััฒนธรรมในการทำวิจัิัยที่่ดีี อีี�กทั้้�ง เป็็นการ สนัับสนุุน พััฒนาเครืือข่่ายพัันธมิิตรภารกิิจ Research Integrityเพื่่�อร่ว่มกัันวางกลไกการป้้องกัันการประพฤติมิิชอบ ทางการวิจัิัยของประชาคมวิจัิัยให้กั้ับประเทศตลอดจนทิิศทาง การดำเนิินงานร่่วมกัันในอนาคต ซึ่่�งเป็็นสิ่่�งจำเป็็นและสำคััญ เป็็นอย่่างยิ่่�ง ที่่�ประเทศไทยต้้องวางรากฐานด้้านคุุณภาพและ จริิยธรรมการวิิจััยให้้แข็็งแรง มหาวิิทยาลััย/องค์์กรต่่างๆ ต้้อง สร้้างเชื่่�อมั่่�นว่่าองค์์กรของตนมีีระบบ/กลไกที่่�ดีี และเพีียงพอ ในการกำกัับดููแล เพื่่�อรัักษามาตรฐานสููงสุุดของการวิิจััยและ ให้้เป็็นมาตรฐานสากล ทััดเทีียมนานาประเทศ วช. จึึงได้้ จััดทำโครงการพััฒนาเครืือข่่ายและบุุคลากรที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับ การวิิจััยด้้านจริิยธรรมการวิิจััย ประจำปีีงบประมาณ 2566 ซึ่่�งประกอบด้้วยการพััฒนาเครืือข่่ายด้้านจริิยธรรมการวิิจััย โดยผ่่านการประชุุมเครืือข่่ายประจำปีีการประชุุมวิิชาการ การพััฒนาคู่่มืือบทเรีียนด้้านจริิยธรรมการวิจัิัย ที่่มีี�กรณีีศึึกษา และการประชุุมคณะกรรมการส่่งเสริิมและสนัับสนุุนจริิยธรรม การวิิจััยของประเทศ ผลการดำเนิินงาน ได้้จััดทำแผนการประชุุมและการจััดกิิจกรรมต่่าง ๆ ของโครงการ ได้้แก่่ การประชุุมคณะกรรมการส่่งเสริิม และ สนัับสนุุนจริิยธรรมการวิิจััยของประเทศ จำนวน 4 ครั้้�ง, การประชุุมผู้้ทรงคุุณวุุฒิิเพื่่�อให้้คำแนะนำและพิิจารณา (ร่่าง) คู่่มืือบทเรีียนด้้านจริิยธรรมการวิิจััย จำนวน 3 ครั้้�ง, การประชุุมระดมความคิิดเห็็นต่่อ (ร่่าง) คู่่มืือบทเรีียนด้้าน จริิยธรรมการวิิจััยจำนวน 1 ครั้้�งและการประชุุม “เครืือข่่าย พัันธมิิตร ภารกิิจ Research Integrity” จำนวน 1 ครั้้�ง ทั้้�งนี้ ้�ได้้มีีการศึึกษา รวบรวมข้้อมููล และจััดทำเอกสาร ประกอบการดำเนิินกิิจกรรมต่่างๆของโครงการดัังกล่่าวด้ว้ย รายงานประจำปีี 2566 สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ (วช.) 36

โครงการมาตรฐานความปลอดภััยห้้องปฏิิบััติิการ สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ(วช.) ได้้ดำเนิินการพััฒนา มาตรฐานความปลอดภััยห้้องปฏิิบััติิการมาตั้้�งแต่่ ปีี2554โดยมีี วััตถุุประสงค์์เพื่่�อสร้้างความตระหนัักและมุ่่งให้้เกิดิวััฒนธรรม ความปลอดภััยอย่่างยั่่�งยืืน ส่่งเสริิมให้้เกิิดการจััดการความ ปลอดภััยห้้องปฏิิบััติิการอย่่างเป็็นระบบและมีีความต่่อเนื่่�อง ยกระดัับมาตรฐานความปลอดภััยห้้องปฏิิบัติัิการในประเทศไทย ทั้้�งนี้ ้� เพื่่�อให้้เกิิดการขัับเคลื่่�อนดัังกล่่าว วช. ได้้ดำเนิินกิิจกรรม ในหลายด้้าน อาทิิการจัดัทำมาตรฐานผลิิตภััณฑ์์อุุตสาหกรรม ระบบการจััดการด้้านความปลอดภััยของห้้องปฏิิบััติิการ ที่่�เกี่่�ยวกัับสารเคมีี (มอก.2677-2558) ซึ่่�ง วช.และสำนัักงาน มาตรฐานผลิิตภััณฑ์์อุุตสาหกรรม (สมอ.) ร่่วมกัันผลัักดัันจน ประกาศใช้้เป็็นมาตรฐานระดัับชาติิรวมถึึงการขยายผล การดำเนิินงานโดยจัดตั้้�งเครืือข่่ายความร่ว่มมืือด้้านมาตรฐาน ความปลอดภััยห้้องปฏิิบััติิการกระจายไปยัังมหาวิิทยาลััย ในส่่วนภููมิิภาคครอบคลุุมทั่่�วประเทศ โดยมีีวััตถุุประสงค์์ให้้ เครืือข่่ายด้้านมาตรฐานความปลอดภััยดัังกล่่าวทำหน้้าที่่�เป็็น ศููนย์์กลาง (hub) ในแต่่ละภููมิิภาคครอบคลุุม 4 ภููมิิภาค และ ภายใต้้เครืือข่่ายด้้านมาตรฐานความปลอดภััยห้้องปฏิิบััติิการ ทั้้�ง 4 ภููมิิภาค ยัังประกอบด้้วย มหาวิิทยาลััยแม่่ข่่ายด้้าน มาตรฐานความปลอดภััยห้้องปฏิิบััติิการ มหาวิิทยาลััยแม่่ข่่าย ขนาดกลาง และลููกข่่าย ทำหน้้าที่่�ขัับเคลื่่�อนและขยายผล ให้้เกิิดการยกระดัับมาตรฐานความปลอดภััยห้้องปฏิิบััติิการ รวมถึึงสร้้างความเข้้มแข็็งให้้ห้้องปฏิิบััติิการที่่�อยู่่ภายใต้้ มหาวิิทยาลััยแม่่ข่่ายแต่่ละแห่่งรวมทั้้�งหน่่วยงานต่่าง ๆ ให้้สามารถนำมาตรฐานดัังกล่่าวไปประยุุกต์์ใช้้และส่่งเสริิม ให้้เกิิดการใช้้ประโยชน์์พร้้อมกัันทั่่�วประเทศ นอกจากนี้ ้� วช. ได้้พััฒนาเครื่่�องมืือสนัับสนุุนด้้านการ บริิหารจััดการความปลอดภััยห้้องปฏิิบััติิการผ่่านระบบ เทคโนโลยีีสารสนเทศ เช่่น ระบบออนไลน์์การประเมิินความ ปลอดภััยห้้องปฏิิบััติิการ (ESPReL Checklists) ซึ่่�งปััจจุุบััน มีีห้้องปฏิิบััติิการขอใช้้งานในระบบ จำนวนมากกว่่า 5,000 ห้้องปฏิิบััติิการ โปรแกรมการจััดการสารเคมีี (ChemInvent) เป็็นต้้น รวมไปถึึงการพััฒนาระบบการตรวจประเมิินและ รัับรองห้้องปฏิิบััติิการ ตามมาตรฐาน มอก.2677 - 2558 และในรููปแบบ Peer Evaluation การพััฒนาบุุคลากร ทั้้�งผู้้ตรวจประเมิิน และวิิทยากรด้้านมาตรฐานความปลอดภััย ห้้องปฏิิบััติิการ วช. ดำเนิินกิิจกรรมด้้านมาตรฐานความปลอดภััย ห้้องปฏิิบัติัิการมามากกว่่า10 ปี ดัี ังกล่่าวข้้างต้้น ประกอบกัับ วช. ได้้จััดทำนโยบายและการขัับเคลื่่�อนด้้านความปลอดภััยของ ห้้องปฏิิบััติิการที่่�เกี่่�ยวกัับสารเคมีี (พ.ศ.2566-2570) เพื่่�อใช้้ เป็็นกรอบทิิศทางในการดำเนิินงานระยะต่่อไป ทั้้�งนี้ ้� เพื่่�อให้้ การดำเนิินงานด้้านมาตรฐานความปลอดภััยห้้องปฏิิบััติิการ มีีความต่่อเนื่่�อง สอดคล้้องกัับนโยบายฯ เกิิดการพััฒนาและ ขยายการดำเนิินงานให้้ครอบคลุุมกลุ่่มเป้้าหมายอย่่างมีี ประสิิทธิิภาพและประสิิทธิิผลมากขึ้้�น อัันจะเป็็นกลไกสำคััญ ที่่�ขัับเคลื่่�อนและยกระดัับความปลอดภััยห้้องปฏิิบััติิการให้้ ครอบคลุุมทั่่�วประเทศในอนาคต Annual Report 2023 Nation Research Council of Thailand (NRCT) 37

โครงการบริิหารและพััฒนางานสััตว์์เพื่่�องานทางวิิทยาศาสตร์์ตามพระราชบััญญััติิสััตว์์ เพื่่�องานทางวิิทยาศาสตร์์ พ.ศ. 2588 ตามที่่�ได้้มีีการบัังคัับใช้้พระราชบััญญััติิสััตว์์เพื่่�องานทางวิิทยาศาสตร์์พ.ศ. 2558 ตั้้�งแต่่วัันที่่�14 กัันยายน 2558 เป็็นต้้น มาสถาบัันพััฒนาการดำเนิินการต่่อสััตว์์เพื่่�องานทางวิิทยาศาสตร์์(สพสว.)สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ(วช.) ในฐานะหน่่วยงาน ที่่�ปฏิิบััติิหน้้าที่่�ตาม พระราชบััญญััติิฯ นี้ ้� มีีภารกิิจในการดำเนิินการตามที่่�กำหนดในพระราชบััญญััติิฯ เพื่่�อส่่งเสริิม สนัับสนุุน และกำกัับดููแลการดำเนิินการต่่อสััตว์์เพื่่�องานทางวิิทยาศาสตร์์ให้้สอดคล้้องกัับจรรยาบรรณการดำเนิินการต่่อสััตว์์เพื่่�องานทาง วิิทยาศาสตร์์และ พ.ร.บ. สััตว์์เพื่่�องานทางวิิทยาศาสตร์์พ.ศ. 2558 ได้้แก่่ 1. การปฏิิบัติัิงานเกี่่�ยวกัับงานวิิชาการและงานธุุรการ ให้้แก่่คณะกรรมการกำกัับและส่่งเสริิมการดำเนิินการต่่อสััตว์์ เพื่่�องานทางวิิทยาศาสตร์์และคณะกรรมการจรรยาบรรณฯ 2. สำรวจ ศึึกษาและวิิเคราะห์์ทางวิิชาการด้้านต่่างๆ เพื่่�อเป็็นข้้อมููลพื้้�นฐานในการกำหนดเป้้าหมาย นโยบาย และ จััดทำแผนงาน โครงการและมาตรการต่่างๆเพื่่�อพััฒนาการ ดำเนิินการต่่อสััตว์์เพื่่�องานทางวิิทยาศาสตร์์ 3. พััฒนาและจััดทำระบบมาตรฐานการดำเนิินการ ต่่อสััตว์์เพื่่�องานทางวิิทยาศาสตร์์ทุุกสาขาให้้สอดคล้้องกัับ มาตรฐานอัันเป็็นที่่�ยอมรัับในระดัับสากล 4. ส่่งเสริิม พััฒนา และกำกัับการดำเนิินการต่่อสััตว์์ เพื่่�องานทางวิิทยาศาสตร์์และสถานที่่ด�ำเนิินการให้้เป็็นไปตาม มาตรฐานที่่�กำหนด 5. จััดทำฐานข้้อมููลและเผยแพร่่ข้้อมููลข่่าวสาร เกี่่�ยวกัับนโยบาย แผนการดำเนิินงานเกี่่�ยวกัับการพััฒนาและ ส่่งเสริิมการดำเนิินการต่่อสััตว์์เพื่่�องานทางวิิทยาศาสตร์์และ จรรยาบรรณ เพื่่�อให้้หน่่วยงานที่่�เกี่่�ยวข้้องทุุกภาคส่่วน และ ประชาชนทั่่ว�ไปมีีความเข้้าใจและมีีส่ว่นร่ว่ มในการพััฒนาและ ส่่งเสริิมการดำเนิินการต่่อสััตว์์เพื่่�องานทางวิิทยาศาสตร์์และ ปฏิิบััติิตามจรรยาบรรณ 6. ประสานงาน ให้้ความร่่วมมืือและให้้คำปรึึกษาแก่่ องค์์การหรืือหน่่วยงานในประเทศและต่่างประเทศในกิิจการ ที่่�เกี่่�ยวกัับการพััฒนามาตรฐานการดำเนิินการต่่อสััตว์์เพื่่�องาน ทางวิิทยาศาสตร์์ 7. ส่่งเสริิมและสนัับสนุุนการศึึกษา เพื่่�อพััฒนา เทคโนโลยีีด้้านการวิจัิัยและการดำเนิินการต่่อสััตว์์เพื่่�องานทาง วิิทยาศาสตร์์รวมทั้้�งการจัดัการฝึึกอบรมเกี่่�ยวกัับการดำเนิินการ ต่่อสััตว์์เพื่่�องานทางวิิทยาศาสตร์์ 8. จััดทำรายงานเกี่่�ยวกัับผลการดำเนิินการต่่อสััตว์์ เพื่่�องานทางวิิทยาศาสตร์์ของหน่่วยงานต่่าง ๆ เสนอต่่อคณะ กรรมการเพื่่�อนำเสนอคณะรััฐมนตรีี 9. ปฏิิบัติัิการอื่่�นตามที่่�กำหนดไว้้ในพระราชบััญญัติันี้ิ้� หรืือตามที่่�คณะกรรมการหรืือเลขาธิิการมอบหมาย ดัังนั้้�น เพื่่�อการบริิหารและพััฒนางานสััตว์์เพื่่�องานทางวิิทยาศาสตร์์ ของประเทศ สพสว. จึึงต้้องเร่่งดำเนิินการเพื่่�อให้้สามารถ ปฏิิบัติัิภารกิิจตามที่่�กำหนดในพระราชบััญญัติัิฯได้้อย่่างครบถ้ว้น ผลการดำเนิินงาน • กำกัับดููแลและส่่งเสริิมการดำเนิินการต่่อสััตว์์เพื่่�อ งานทางวิิทยาศาสตร์์ตาม พ.ร.บ. สััตว์์เพื่่�องานทางวิิทยาศาสตร์์ พ.ศ. 2558 • การพััฒนาบุุคลากรด้้านการวิิจััยและพััฒนา กำลัังคนด้้านวิิทยาศาสตร์์รวมถึึงนัักวิิทยาศาสตร์์และนวััตกร ทุุกคน ให้้มีีคุุณธรรม จริิยธรรม เป็็นคุุณลัักษณะที่่�พึึงประสงค์์ ที่่�จำเป็็นควบคู่่กัับการมีีสมรรถนะสููงด้้านวิิชาชีีพและวิิชาการ โดยได้้ดำเนิินการจััดทำหลัักสููตรวิิชาการที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับ การดำเนิินการต่่อสััตว์์เพื่่�องานทางวิิทยาศาสตร์์ • การตรวจประเมิินและรัับรองมาตรฐานคณะ กรรมการกำกัับดููแลการดำเนิินการต่่อสััตว์์เพื่่�องานทาง วิิทยาศาสตร์์ของสถานที่่�ดำเนิินการ (มคกส.) • การพััฒนาบุุคลากรด้้านการดำเนิินการต่่อสััตว์์ เพื่่�องานทางวิิทยาศาสตร์์ การทดสอบความรู้้ผู้้ขอรัับใบอนุุญาตใช้้สััตว์์เพื่่�องานทางวิิทยาศาสตร์์ รายงานประจำปีี 2566 วัันที่่� 29 ตุุลาคม 2565 ณ ภููสัักธารรีีสอร์์ท จัังหวััดนครนายก สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ (วช.) 38

Annual Report 2023 Nation Research Council of Thailand (NRCT) 39

• การออกใบอนุุญาต และใบรัับแจ้้งการดำเนิินการต่่อสััตว์์เพื่่�องานทางวิิทยาศาสตร์์ตามพระราชบััญญััติิสััตว์์ เพื่่�องานทางวิิทยาศาสตร์์พ.ศ. 2558 จำนวน 449 ฉบัับ • ขัับเคลื่่�อนการพััฒนางานบริิการและสร้้างนวััตกรรมในการปรัับปรุุงกระบวนงาน (e-Service) งานขอรัับใบอนุุญาต ใช้้สััตว์์เพื่่�องานทางวิิทยาศาสตร์์และงานขอรัับใบอนุุญาตผลิิตสััตว์์เพื่่�องานทางวิิทยาศาสตร์์ สำหรัับระบบ e-Serviceใช้้บริิการบนระบบดิจิทัิล ัเพื่่�อบริิการงานวิจัิัยและนวััตกรรมเพื่่�อประชาชนทุุกมิติ คิรอบคลุุม และตอบโจทย์์ประชาชนผู้้รัับบริิการ อาทิิการออกใบอนุุญาตใช้้-ผลิิตสััตว์์เพื่่�องานทางวิิทยาศาสตร์์ออนไลน์์แบบครบวงจร ผ่่านระบบการดำเนิินการตาม พ.ร.บ. สััตว์์เพื่่�องานทางวิิทยาศาสตร์์พ.ศ. 2558 (ระบบ ThaiIACUC) แบบ Real Time ตอบสนองความสะดวกสบายของประชาชนในยุคดิุจิิตอล ทำให้ผู้้รั้ ับบริิการได้รั้ับความสะดวกรวดเร็ว ลดค่็ ่าใช้จ่้่ายเป็็นมาตรฐาน และสามารถใช้้อ้้างอิิงตามกฎหมายได้้อย่่างถููกต้้อง รายงานประจำปีี 2566 สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ (วช.) 40

การขัับเคลื่่�อนการพััฒนาบุุคลากร วิิจััยและนวััตกรรมของประเทศ สำนัักงานการวิจัิัยแห่่งชาติิ(วช.)กระทรวงการอุดุมศึึกษา วิิทยาศาสตร์ วิ์จัิัยและนวััตกรรม ได้ด้ำเนิินการพััฒนาบุคลุากร วิิจััยและนวััตกรรมมาอย่่างต่่อเนื่่�อง เพื่่�อสร้้างนัักวิิจััยรุ่่นใหม่่ให้้มีีความรู้้ ความเข้้าใจ และเรีียนรู้้ประสบการณ์์เกี่่�ยวกัับการวิิจััย เพื่่�อการพััฒนาประเทศ ตลอดจนพััฒนาศัักยภาพของนัักวิิจััยให้้สามารถดำเนิินงานวิิจััยและสร้้างสรรค์์นวััตกรรมตามแผนงาน และงบประมาณที่่�กำหนด โดยมีีผลการดำเนิินงาน อาทิิ สำนัักงานการวิจัิัยแห่่งชาติิ(วช.) มีีหน้้าที่่�ในการส่่งเสริิม และสนัับสนุุนการพััฒนาบุุคลากรด้้านการวิิจััยและนวััตกรรม จึึงได้ด้ำเนิินการโครงการสนัับสนุุนการขัับเคลื่่�อนการดำเนิินงาน ตามยุุทธศาสตร์์มหาวิิทยาลััยราชภััฏเพื่่�อการพััฒนาท้้องถิ่่�น ระยะ 20 ปีีพ.ศ. (2560 - 2579) เพื่่�อเป็็นการส่่งเสริิมและ พััฒนาบุคลุากรให้้เข้้าสู่่ระบบการวิจัิัยและนวััตกรรม ประกอบ ทั้้�ง วช. ได้้รัับมอบหมายให้้ร่่วมสนัับสนุุนการขัับเคลื่่�อนการ ดำเนิินงานตามยุุทธศาสตร์์มหาวิิทยาลััยราชภัฏัเพื่่�อการพััฒนา ท้้องถิ่่�น ระยะ 20 ปีีพ.ศ. (2560 - 2579) ที่่�สอดคล้้องกัับ ภารกิิจและหน้้าที่่�ของ วช. เพื่่�อตอบสนองพระบรมราโชบาย ด้้านการศึึกษาในพระบาทสมเด็็จพระเจ้้าอยู่่หััวรััชกาลที่่� 10 ให้้มหาวิิทยาลััยราชภัฏัเป็็นมหาวิิทยาลััยเพื่่�อการพััฒนาท้้องถิ่่�น วช. จึึงเห็็นความสำคััญของการพััฒนาพััฒนาศัักยภาพของ อาจารย์์/นัักวิิจััยรุ่่นใหม่่ในสัังกััดมหาวิิทยาลััยราชภััฏทั้้�ง 38 แห่่ง ผ่่านการฝึึกอบรมเชิิงปฏิิบััติิการการเขีียนข้้อเสนอ โครงการวิิจััยและนวััตกรรมเพื่่�อให้้ความรู้้ ความเข้้าใจ และ สามารถพััฒนาข้้อเสนอโครงการวิิจััยและนวััตกรรมที่่�มีี คุุณภาพในการขอรัับการสนัับสนุุนทุุนวิิจััยและนวััตกรรม จากหน่่วยบริิหารจััดการทุุนหรืือแหล่่งทุุนอื่่�น ๆ รวมทั้้�ง การสนัับสนุุนทุุนวิจัิัยและนวััตกรรมเพื่่�อให้้เกิดิการดำเนิินงาน วิิจััยและนำผลงานวิิจััยไปใช้้ประโยชน์์เชิิงพื้้�นที่่�เชิิงสาธารณะ หรืือเชิิงนโยบาย ตลอดจนการให้้รางวััลเพื่่�อเป็็นแรงจููงใจ สำหรัับการพััฒนาข้้อเสนอโครงการวิจัิัยที่่มีีคุ�ุณภาพภาพต่่อไป โครงการสนัับสนุุนการขัับเคลื่่�อนการดำเนิินงานตามยุุทธศาสตร์์มหาวิิทยาลััยราชภััฏ เพื่่�อการพััฒนาท้้องถิ่่�นระยะ 20 ปีี พ.ศ. (2560 - 2579) Annual Report 2023 Nation Research Council of Thailand (NRCT) 41

ผลการดำเนิินงาน จััดการฝึึกอบรมเชิิงปฏิิบััติิการหลัักสููตรการเขีียน ข้้อเสนอโครงการวิิจััยที่่�สอดคล้้องกัับการวิิจััยและนวััตกรรม ในมิิติิใหม่่ รุ่่นที่่� 4 ประจำปีีพ.ศ. 2566 จำนวน 3 ครั้้�ง รายละเอีียด ดัังนี้ ้� • ครั้้�งที่่� 1 จััดขึ้้�นระหว่่างวัันที่่� 2 - 4 มีีนาคม 2566 โดยมีีผู้้เข้้าร่่วมฝึึกอบรม จำนวนทั้้�งสิ้้�น 245 คน จาก มหาวิิทยาลััยราชภััฏ 37 แห่่ง ทั้้�งนี้ ้� มีีผู้้ผ่่านการฝึึกอบรม ครั้้�งที่่� 1 ตามเกณฑ์์การประเมิินผู้้เข้้าร่่วมฝึึกอบรมทั้้�งด้้าน การมีีส่ว่นร่ว่ มในกิิจกรรม โดยมีีระยะเวลาเข้้าร่ว่มการฝึึกอบรม ไม่่น้้อยกว่่าร้้อยละ 80 ของระยะเวลาการฝึึกอบรมฯ และ ด้้านวิิชาการ โดยการจััดทำเอกสารการวิิจััยและนวััตกรรม เชิิงหลัักการ (One Page) จำนวน 194 คน จากมหาวิิทยาลััย ราชภััฏ 37 แห่่ง • ครั้้�งที่่� 2 จััดขึ้้�นระหว่่างวัันที่่� 22 - 23 เมษายน 2566 โดยมีีผู้้เข้้าร่่วมฝึึกอบรม จำนวนทั้้�งสิ้้�น 194 คน จากมหาวิิทยาลััยราชภััฏ 37 แห่่ง ทั้้�งนี้ ้� มีีผู้้ผ่่านการฝึึกอบรม ครั้้�งที่่� 2 ตามเกณฑ์์การประเมิินผู้้เข้้าร่่วมฝึึกอบรมทั้้�งด้้าน การมีีส่่วนร่่วมในกิิจกรรม และด้้านวิิชาการ โดยการจััดทำ (ร่่าง) ข้้อเสนอโครงการวิิจััยและนวััตกรรม (DraftProposal) จำนวน 137 คน จากมหาวิิทยาลััยราชภััฏ 35 แห่่ง • ครั้้�งที่่�3 จัดขึ้้ ั �นใน 4 ภูมิูิภาค ได้้แก่่ (1) ภาคตะวัันออก เฉีียงเหนืือระหว่่างวัันที่่�16-17 สิิงหาคม 2566(2) ภาคกลาง และภาคตะวัันออก ระหว่่างวัันที่่� 5 - 6 กัันยายน 2566 และ (3) ภาคเหนืือและภาคใต้้ จััดร่่วมกัันระหว่่างวัันที่่� 11 - 12 กัันยายน 2566 โดยมีีผู้้เข้้าร่่วมฝึึกอบรมทั้้�ง 4 ภููมิิภาค รวมจำนวนทั้้�งสิ้้�น 130 คน จากมหาวิิทยาลััยราชภััฏ 35 แห่่ง ทั้้�งนี้ ้� ในจำนวนดัังกล่่าว มีีผู้้ผ่่านการฝึึกอบรมครั้้�งที่่� 3 ตามเกณฑ์์การประเมิินผู้้เข้้าร่่วมฝึึกอบรมด้้านการมีีส่่วนร่่วม ในกิิจกรรมตามที่่� วช. กำหนด อาทิิ กิิจกรรมการอภิิปราย แลกเปลี่่�ยน (ร่่าง) ข้้อเสนอโครงการวิิจััยและนวััตกรรม (Draft Proposal) และกิิจกรรมการรัับรางวััลสำหรัับ (ร่่าง) ข้้อเสนอโครงการวิิจััยและนวััตกรรม (DraftProposal) ที่่�ได้รั้ับการคัดัเลืือกจำนวน 130 คน จากมหาวิิทยาลััยราชภัฏ ั 35 แห่่ง รายงานประจำปีี 2566 สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ (วช.) 42

ทั้้�งนี้ ้�สำหรัับผู้้ผ่่านการฝึึกอบรมเชิิงปฏิิบััติิการหลัักสููตรการเขีียนข้้อเสนอโครงการวิิจััยที่่�สอดคล้้องกัับการวิิจััยและ นวััตกรรมในมิิติิใหม่่ รุ่่นที่่�4 ประจำปีีพ.ศ. 2566 จะได้้รัับวุุฒิิบััตรแสดงการผ่่านฝึึกอบรมฯ ซึ่่�งได้้ดำเนิินการจััดพิิธีีมอบวุุฒิิบััตร ดัังกล่่าวเรีียบร้้อยแล้้วในการฝึึกอบรมฯ ครั้้�งที่่� 3 ที่่�จััดขึ้้�นใน 4 ภููมิิภาค และสำหรัับในส่่วนของการพิิจารณาคััดเลืือก (ร่่าง) ข้้อเสนอโครงการวิิจััยและนวััตกรรม (Draft Proposal) จากการฝึึกอบรมฯ ที่่�มีีความครบถ้้วนสมบููรณ์์ ผู้้ทรงคุุณวุุฒิิ วช. ได้้ดำเนิินการคััดเลืือก (ร่่าง) ข้้อเสนอโครงการวิิจััยฯ จำนวนทั้้�งสิ้้�น 16 โครงการ ให้้ได้้รัับรางวััล จำนวนรางวััลละ 3,000 บาท พร้้อมด้้วยเกีียรติิบััตรแสดงการได้้รัับรางวััลฯ เพื่่�อเป็็นแรงจููงใจและขวััญกำลัังใจในการพััฒนาข้้อเสนอโครงการให้้ดีียิ่่�งขึ้้�นต่่อไป Annual Report 2023 Nation Research Council of Thailand (NRCT) 43

โครงการฝึึกอบรมหลัักสููตรการพััฒนานัักวิิจััย (แม่่ไก่่) สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ(วช.) ได้้ดำเนิินการพััฒนาบุุคลากรวิิจััยและนวััตกรรมอย่่างต่่อเนื่่�อง เพื่่�อสร้้างวิิทยากร ฝึึกอบรมหลัักสููตรการพััฒนานัักวิจัิัย(แม่่ไก่่) ที่่�เป็็นวิิทยากรที่่มีีคุ�ุณภาพจำนวนมากและสามารถเป็็นวิิทยากรการฝึึกอบรมโครงการ “สร้้างนัักวิจัิัยรุ่่นใหม่่”(ลููกไก่่)ตามหลัักสููตรที่่ ว�ช.กำหนด เพื่่�อสร้้างและพััฒนานัักวิจัิัยรุ่่นใหม่่ยกระดัับศัักยภาพนัักวิจัิัยรุ่่นใหม่่ ให้้มีีความรู้้และประสบการณ์์ในการทำวิิจััยอย่่างมีีระบบมากขึ้้�น ทั้้�งในเชิิงคุุณภาพและปริิมาณ ตลอดจนพััฒนาศัักยภาพของ นัักวิิจััยให้้สามารถดำเนิินงานวิิจััยและนวััตกรรมที่่�มีีการบููรณาการระหว่่างสาขาและตอบโจทย์์การท้้าทายของสัังคมได้้ตาม แผนงานและงบประมาณที่่�กำหนด และได้้ผลงานวิิจััยที่่�สามารถใช้้ประโยชน์์ได้้จริิง รวมทั้้�ง เกิิดการบููรณาการเครืือข่่ายนัักวิิจััย จากหน่่วยราชการ องค์์กรการวิิจััยต่่าง ๆ ให้้เข้้มแข็็งและยั่่�งยืืนต่่อไป ผลการดำเนิินงาน 1. ดำเนิินการหารืือกัับคณะทำงานพััฒนาบุคลุากรด้้าน การวิิจััยและนวััตกรรม “โครงการพััฒนาวิิทยากรหลัักสููตรการ พััฒนานัักวิิจััย (Training for the trainers)” และ “โครงการ สร้้างนัักวิิจััยรุ่่นใหม่่”และผู้้ทรงคุุณวุุฒิิในสาขาที่่�เกี่่�ยวข้้อง เพื่่�อ ทบทวนและปรัับปรุุงหลัักสููตรการฝึึกอบรม “วิิทยากรหลัักสููตร การพััฒนานัักวิิจััย” (Training for the trainers) (แม่่ไก่่) ที่่� สอดคล้้องกัับการฝึึกอบรมโครงการ “สร้้างนัักวิิจััยรุ่่นใหม่่” (ลููกไก่่) เพื่่�อให้้เท่่าทัันต่่อการเปลี่่�ยนแปลงของสถานการณ์์ระบบ วิิจััยและนวััตกรรมในปััจจุุบััน 2. ดำเนิินการจััดประชุุมเชิิงปฏิิบััติิการเพื่่�อพััฒนา ศัักยภาพสำหรัับวิิทยากรหลัักสููตรการพััฒนานัักวิิจััย(Training for thetrainers) (แม่่ไก่่) ผ่่านระบบประชุุมทางไกลผ่่านจอภาพ (Video Conference) ระหว่่างวัันที่่� 16 - 17 กุุมภาพัันธ์์2566 เพื่่�อให้้วิิทยากร (แม่่ไก่่) ได้้ทบทวนองค์์ความรู้้ที่่�เกี่่�ยวข้้องทั้้�ง ภาคบรรยายและภาคปฏิิบัติัิให้้เท่่าทัันต่่อการเปลี่่�ยนแปลงของสถานการณ์์ในปััจจุบัุัน และเพิ่่�มพููนความเป็็นมืืออาชีีพในการเป็็น วิิทยากรหลัักสููตรการพััฒนานัักวิิจััย (แม่่ไก่่) รวมทั้้�งเตรีียมการเป็็นวิิทยากรในการฝึึกอบรมโครงการ “สร้้างนัักวิิจััยรุ่่นใหม่่” (ลููกไก่่) ประจำปีีงบประมาณ พ.ศ. 2566 โดยมีีผู้้เข้้าการประชุุมเชิิงปฏิิบััติิการ จำนวน 230 คน รายงานประจำปีี 2566 สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ (วช.) 44

3. ดำเนิินการติิดตามและประเมิินผลการดำเนิินงาน ฝึึกอบรมโครงการ “สร้้างนัักวิิจััยรุ่่นใหม่่” (ลููกไก่่) ประจำปีี งบประมาณ พ.ศ. 2566 จำนวน 17 หน่่วยงาน ได้้แก่่ 1) มหาวิิทยาลััยราชภััฏเชีียงใหม่่ 2) มหาวิิทยาลััยนเรศวร 3) วิิทยาลััยชุุมชนระนอง 4) มหาวิิทยาลััยวลััยลัักษณ์์ 5) มหาวิิทยาลััยมาหาจุุฬาลงกรณราชวิิทยาลััย6) มหาวิิทยาลััย รัังสิิต 7) มหาวิิทยาลััยมหาสารคาม 8) มหาวิิทยาลััย อุุบลราชธานีี 9) โรงพยาบาลวชิิระภููเก็็ต 10) มหาวิิทยาลััย เทคโนโลยีีราชมงคลอีีสาน 11) มหาวิิทยาลััยทัักษิิณ 12) มหาวิิทยาลััยศรีีนคริินทรวิิโรฒ 13) มหาวิิทยาลััยราชภััฏ นครสวร รค์์ 14) มหาวิิทยาลััยสุุโขทััยธร รม ธิิ ร าช 15) มหาวิิทยาลััยแม่่ฟ้้าหลวง16) มหาวิิทยาลััยราชภััฏชััยภููมิิ และ 17) มหาวิิทยาลััยนครพนม ทั้้�งนี้ ้� สามารถสร้้างนัักวิิจััย รุ่่นใหม่่ได้้จำนวนทั้้�งสิ้้�น 926 คน 4. ดำเนิินการติิดตาม และประเมิินผลวิิทยากร ผู้้ที่่�ผ่่านการฝึึกอบรมฯ จากหลัักสููตร “วิิทยากรหลัักสููตรการ พััฒนานัักวิิจััย” (Training for the trainers) (แม่่ไก่่) ผ่่าน โครงการ“สร้้างนัักวิจัิัยรุ่่นใหม่่”(ลููกไก่่) ประจำปีีงบประมาณ พ.ศ. 2566 จำนวน 17 หน่่วยงาน และมีีวิิทยากร ผู้้ที่่�ผ่่าน การฝึึกอบรมฯ จากหลัักสููตร “วิิทยากรหลัักสููตรการพััฒนา นัักวิจัิัย”(Trainingfor thetrainers) (แม่่ไก่่) เข้้าร่ว่ มโครงการฯ จำนวน 136 คน โดยมีีคณะผู้้ทรงคุุณวุุฒิิ วช. ที่่�ได้้ทำหน้้าที่่� ประเมิินความรู้้ ความสามารถในการเป็็นวิิทยากรของ “แม่่ไก่่” เพื่่�อให้้การรัับรองการเป็็น “วิิทยากรหลัักสููตรการ พััฒนานัักวิจัิัย”ภาคบรรยายรวมถึึงให้ค้ำปรึึกษาและข้้อเสนอ แนะทางวิิชาการที่่�เป็็นประโยชน์์ต่่อการเป็็นวิิทยากรวิิจััย (แม่่ไก่่) ต่่อไป 5. ดำเนิินการจััดพิิธีีมอบเกีียรติิบััตรรัับรองเป็็น “วิิทยากรหลัักสููตรการพััฒนานัักวิิจััย” ภาคบรรยาย ประจำปีี งบประมาณ พ.ศ. 2564 - 2565 แก่่วิิทยากร จำนวน 82 คน จากหลัักสููตร “วิิทยากรหลัักสููตรการพััฒนานัักวิิจััย” (Training for the trainers) (แม่่ไก่่) ในงาน “มหกรรม งานวิจัิัยแห่่งชาติิ2566”(Thailand ResearchExpo2023) เมื่่�อวัันที่่� 10 สิิงหาคม 2566 ณ เวทีี Highlight Stage โรงแรมเซ็็นทาราแกรนด์์และบางกอกคอนเวนชัันเซ็็นเตอร์์ เซ็็นทรััลเวิิลด์์กรุุงเทพมหานคร ผลที่่�ได้้จากการดำเนิินการดัังกล่่าว จะส่่งผลให้้ ประเทศมีีวิิทยากร ที่่�สามารถฝึึกอบรมสร้้างนัักวิจัิัยที่่มีีคุ�ุณภาพ และมีีนัักวิิจััยรุ่่นใหม่่ที่่�มีีทัักษะด้้านการวิิจััยปริิมาณเพิ่่�มขึ้้�น โดยใช้้กลไกการพััฒนาทัักษะจากโครงการ“สร้้างนัักวิจัิัยรุ่่นใหม่่” (ลููกไก่่) ผ่่านวิิทยากร หลัักสููตรการพััฒนานัักวิิจััยของ วช. นอกจากนี้ ้� นัักวิิจััยรุ่่นใหม่่ยัังสามารถนำผลงานวิิจััยและ นวััตกรรมไปสู่่การนำไปใช้้ประโยชน์ทั้้์ �งในภาครััฐ ภาคเอกชน และ ประชาสัังคม เพิ่่�มขึ้้�น อีีกทั้้�งมีีหน่ว่ยงานเครืือข่่ายความร่ว่มมืือ เพิ่่�มมากขึ้้�น ในการสร้้างเครืือข่่ายวิิทยากรฝึึกอบรมนัักวิิจััย รุ่่นใหม่่ให้้มีีทัักษะเกี่่�ยวกัับการวิิจััยมากขึ้้�นด้้วย Annual Report 2023 Nation Research Council of Thailand (NRCT) 45

การส่่งเสริิมสนัับสนุุนเส้้นทางอาชีีพนัักวิิจััย และเสริิมสร้้างเกีียรติิภููมิิบุุคลากรวิิจััย สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ(วช.) กระทรวงการอุุดมศึึกษา วิิทยาศาสตร์์ วิิจััยและนวััตกรรม ได้้ให้้ความสำคััญ ในการส่่งเสริิมและสนัับสนุุนเส้้นทางอาชีีพนัักวิิจััย ซึ่่�งการให้้รางวััล ประกาศเกีียรติิคุุณ หรืือยกย่่องบุุคคล หรืือหน่่วยงาน ด้้านวิิจััยและนวััตกรรม เป็็นหนึ่่�งในพัันธกิิจที่่�สำคััญของ วช. และเป็็นกลไกประการหนึ่่�งในการผลัักดัันการวิิจััยและพััฒนา นวััตกรรมเพื่่�อตอบโจทย์์ประเทศ โดยในปีีงบประมาณ พ.ศ. 2566 วช. ได้้ประกาศเกีียรติิคุุณบุุคลากรวิิจััยประเภทต่่าง ๆ ดัังนี้ ้� รางวััลนัักวิิจััยดีีเด่่นแห่่งชาติิ ประจำปีี 2566 รางวััลนัักวิิจััยดีีเด่่นแห่่งชาติิได้้จััดให้้มีีขึ้้�นตั้้�งแต่่พ.ศ. 2528 เพื่่�อเชิิดชููเกีียรติินัักวิิจััยไทยที่่�มีีผลงานดีีเด่่น ตลอดจนได้้อุุทิิศตน ดำเนิินการวิิจััยที่่�เป็็นประโยชน์์สร้้างคุุณููปการต่่อประเทศชาติิประชาชน และวงวิิชาการ มาอย่่างต่่อเนื่่�องจนเป็็นที่่�ประจัักษ์์ เป็็นผู้้ที่่�มีีจริิยธรรมของนัักวิิจััยจนเป็็นที่่�ยอมรัับและยกย่่องในวงวิิชาการนั้้�น ๆ สมควรเป็็นแบบอย่่างแก่่นัักวิิจััยอื่่�นได้้โดยในปีี 2566 นี้ ้�สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ(วช.) ได้้พิิจารณานัักวิิจััยที่่�ได้้รัับการเสนอชื่่�อเพื่่�อขอรัับรางวััลฯ เสร็็จสิ้้�นเรีียบร้้อยแล้้วและ อนุุมััติิให้้รางวััลการวิิจััยแห่่งชาติิ: รางวััลนัักวิิจััยดีีเด่่นแห่่งชาติิประจำปีีงบประมาณ 2566 โดยเห็็นควรยกย่่องเชิิดชููเกีียรติิ นัักวิิจััย และประกาศเกีียรติิคุุณเป็็นนัักวิิจััยดีีเด่่นแห่่งชาติิจำนวน 10 ท่่าน ใน 7 สาขาวิิชาการ ดัังนี้ ้� ศาสตราจารย์์ นายแพทย์์สมนึึก สัังฆานุุภาพ แห่่ง คณะแพทยศาสตร์์โรงพยาบาลรามาธิิบดีี มหาวิิทยาลััยมหิิดล ศาสตราจารย์์เกีียรติิคุุณ ดร.กวีีรััตนบรรณางกููร แห่่ง คณะวิิทยาศาสตร์์ มหาวิิทยาลััยมหิิดล ศาสตราจารย์์ ดร.มััลลิิกา อิ่่�มวงศ์์ แห่่ง คณะเวชศาสตร์์เขตร้้อน มหาวิิทยาลััยมหิิดล ศาสตราจารย์์ ดร.เภสััชกรหญิิงปราณีีต โอปณะโสภิิต แห่่ง คณะเภสััชศาสตร์์ มหาวิิทยาลััยศิิลปากร สาขาวิิทยาศาสตร์์การแพทย์์ สาขาวิิทยาศาสตร์์เคมีีและเภสััช รายงานประจำปีี 2566 สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ (วช.) 46

รองศาสตราจารย์์ ดร.ครศร ศรีีกุุลนาถ แห่่ง คณะวิิทยาศาสตร์์ มหาวิิทยาลััยเกษตรศาสตร์์ ศาสตราจารย์์ ดร.พััดชา อุุทิิศวรรณกุุล แห่่ง คณะศิิลปกรรมศาสตร์์ จุุฬาลงกรณ์์มหาวิิทยาลััย ศาสตราจารย์์ ดร.ศากุุน บุุญอิิต แห่่ง คณะพาณิิชยศาสตร์์และการบััญชีี มหาวิิทยาลััยธรรมศาสตร์์ ศาสตราจารย์์ ดร.พีีระพงศ์์ ทีีฆสกุุล แห่่ง คณะวิิศวกรรมศาสตร์์ มหาวิิทยาลััยสงขลานคริินทร์์ รองศาสตราจารย์์ ดร.วิิโรจน์์ อรุุณมานะกุุล แห่่ง คณะอัักษรศาสตร์์ จุุฬาลงกรณ์์มหาวิิทยาลััย ศาสตราจารย์์ ดร.จิินตวีีร์์ คล้้ายสัังข์์ แห่่ง คณะครุุศาสตร์์ จุุฬาลงกรณ์์มหาวิิทยาลััย สาขาเกษตรศาสตร์์และชีีววิิทยา สาขาวิิศวกรรมศาสตร์์และอุุตสาหกรรมวิิจััย สาขาปรััชญา สาขาเศรษฐศาสตร์์สาขาการศึึกษา Annual Report 2023 Nation Research Council of Thailand (NRCT) 47

นัักวิิจััยศัักยภาพสููง ศาสตราจารย์์วิิจััยดีีเด่่น วช. เมธีีวิิจััยอาวุุโส วช. ประจำปีี 2565 • ศาสตราจารย์์เกีียรติิคุุณ ดร.โกวิิท พััฒนาปััญญาสััตย์์ Emeritus Professor Dr.Kovit Pattanapanyasat • ศาสตราจารย์พิ์ ิเศษ ดร.เดวิิด จอห์น์รููฟโฟโล Professor Dr.David John Ruffolo • ดร.กัลัยาณ์์ ศรีธัีัญญลัักษณา-แดงติ๊๊�บ Dr.Kallaya Sritunyalucksana-Dangtip ประจำปีี 2566 • ศาสตราจารย์์ ดร.บรรเจิดิสิิงคะเนติิ Professor Dr.Banjerd Singkaneti • ศาสตราจารย์์ นายแพทย์์วิิศิิษฎ์์ ทองบุุญเกิดิ Professor Visith Thongboonkerd, M.D. • รองศาสตราจารย์์ ดร.ครศร ศรีกุีลนุาถ Assoc. Prof. Dr.Kornsorn Srikulnath ประจำปีี 2566 • ศาสตราจารย์์ (เชี่่�ยวชาญพิิเศษ) ดร.ทันัตแพทย์์หญิิงสิริิิพร ฉััตรทิิพากร Professor Dr.Siriporn Chattipakorn, DDS., PhD. • ศาสตราจารย์์ ดร.อภิิชาติิ วรรณวิิจิิตร Professor Apichart Vanavichit, Ph.D. ประจำปีี 2566 • ศาสตราจารย์์ ดร.ก้้องกิติิิ พููสวััสดิ์์� Professor Dr.Kongkiti Phusavat • ศาสตราจารย์์ ดร.ต้นข้้ ้าว ปาณินท์ิ ์ Professor Dr.Tonkao Panin • รองศาสตราจารย์์ไตรรััตน์์ จารุทัุัศน์์ Assoc. Prof. Trairat Jarutat • ศาสตราจารย์์ นายสััตวแพทย์์ ดร.เผด็็จ ธรรมรัักษ์์ Padet Tummaruk, DVM, MVSc, PhD, DTBT • ศาสตราจารย์์เกีียรติิคุุณ แพทย์์หญิิงพรรณีี ปิติสุิุทธิิธรรม Professor Punnee Pitisuttithum • ศาสตราจารย์์ ดร.มงคล สุขวัุัฒนาสิินิิทธิ์์� Professor Dr.Mongkol Sukwattanasinitt • ศาสตราจารย์์ สััตวแพทย์์หญิิง ดร.รุ่่งทิิพย์์ ชวนชื่น่� Rungtip Chuanchuen, DVM, MS, Ph.D. • รองศาสตราจารย์์ ดร.วธนน์์ วิิริิยสิิทธาวััฒน์์ Assoc. Prof. Wattana Viriyasitavat • ศาสตราจารย์์ ดร.ศราวุธุริิมดุสิุิต Professor Dr.Sarawut Rimdusit • ศาสตราจารย์์ ดร.ศากุนุบุุญอิิต Professor Dr.Sakun Boon-itt • Dr.Masahiko Isaka รายงานประจำปีี 2566 สำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ (วช.) 48