เล่มที่ 3 หลักธรรมน้อมนำชีวิต

หลักธรรมน้อมนำชวี ติ ก

คำนำ

บทเรยี นสำเรจ็ รูป ชดุ พระพทุ ธศาสนาพาสขุ ใจ กลมุ่ สาระการเรียนรู้
สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1
นอกจากจะมุ่งให้ผู้เรียนเกิดความรู้ความเข้าใจในบทเรียนแล้ว การใช้
บทเรียนสำเร็จรูปจะช่วยเสริมให้ผู้เรียนรู้จักหาแสวงหาความรู้ด้วยตนเอง
ทุกกรอบมีความน่าสนใจและกระตุ้นให้ผู้เรียนเกิดความกระตือรือร้นใน
การศกึ ษา สง่ิ สำคัญคือทำใหผ้ ูเ้ รียนเขา้ ใจในบทเรียนได้ในเวลาอนั รวดเร็ว

ผู้จัดทำขอขอบคุณนางสมนึก ปิ่นทอง ผู้อำนวยการโรงเรียนวัด
บำรุงรื่น คณะครู ผู้ปกครอง และนักเรียนท่ีให้ความร่วมมือและอำนวย
ความสะดวกในการจัดทำบทเรียนสำเร็จรูป จนประสบความสำเร็จด้วยดี
และหวังเป็นอย่างย่ิงว่า บทเรียนสำเร็จรูป ชุดนี้ จะเป็นประโยชน์ต่อ
นกั เรียน ครูผู้สอนในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน และทำให้นักเรียนมี
ผลสมั ฤทธิ์ทางการเรียนสงู ขึ้น

ศิริรตั น์ พ่วงโพธิ์

หลักธรรมนอ้ มนำชวี ติ ข

สารบัญ หน้า
ก
เรือ่ ง ข
คำนำ 1
สารบญั 2
คำชี้แจง 3
แผนภมู แิ สดงลำดบั ขนั้ ตอนการใชบ้ ทเรยี นสำเรจ็ รูป 4
คำชีแ้ จงสำหรบั ครู 5
คำแนะนำสำหรับนกั เรียน 5
มาตรฐานการเรียนรู้/ตวั ชี้วดั 6
จุดประสงค์การเรียนรู้ 7
สาระการเรยี นรู้ 10
แบบทดสอบกอ่ นเรียน 12
เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี น 13
กรอบท่ี 1 14
คำถามขอ้ ที่ 1 17
กรอบท่ี 2 19
คำถามข้อที่ 2 20
กรอบที่ 3
คำถามขอ้ ที่ 3

หลักธรรมน้อมนำชวี ิต ค

สารบญั 21
24
กรอบท่ี 4 26
คำถามขอ้ ท่ี 4 27
กรอบท่ี 5 28
คำถามขอ้ ที่ 5 31
กรอบท่ี 6 33
คำถามขอ้ ที่ 6 35
กรอบที่ 7 37
คำถามขอ้ ท่ี 7 38
กรอบที่ 8 41
แบบทดสอบหลงั เรยี น
เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน

หลกั ธรรมน้อมนำชวี ติ 1

คำช้แี จง

บทเรยี นสำเรจ็ รปู ชุด พระพทุ ธศาสนาพาสขุ ใจ กล่มุ สาระการเรยี นรู้
สงั คมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม สำหรับนกั เรยี นช้นั ประถมศึกษาปีที่ 1
โดยใชร้ ูปแบบการเรียนรู้แบบร่วมมือ มีจำนวน 6 เลม่ ได้แก่

เลม่ ที่ 1 พุทธประวตั แิ ละความสำคัญของศาสนา
เลม่ ที่ 2 พุทธสาวก และชาดก
เลม่ ท่ี 3 หลักธรรมน้อมนำชวี ติ
เล่มที่ 4 วถิ ีพุทธศาสนิกชน
เลม่ ที่ 5 การสวดมนต์ เจริญสติปัญญา
เลม่ ที่ 6 วันสำคัญทางพระพทุ ธศาสนา

หลักธรรมน้อมนำชวี ติ 2

อา่ นคาชแี้ จง
ทดสอบก่อนเรยี น
ถา้ ไมผ่ า่ น ไมต่ อ้ งกงั วล ใหศ้ กึ ษา
บทเรยี นสาเร็จรูป
ศึกษาบทเรยี นสาเรจ็ รูป
ทดสอบหลังเรยี น
ศึกษาบทเรยี นสาเร็จรูปเรื่องใหม่

หลกั ธรรมน้อมนำชวี ติ 3

คำช้แี จงสำหรับครู

1. บทเรียนสำเร็จรูปเล่มน้ีใช้เป็นสื่อสำหรับนักเรียนท่ีเรียนให้มีความรู้
ความเข้าใจมากยิ่งข้ึน และช่วยเหลือนักเรียนที่เรียนช้าให้เรียนได้ทันเพ่ือน หรือ
เรยี นรไู้ ดด้ ว้ ยตนเอง เพราะสามารถใชไ้ ดใ้ นชน้ั เรยี น และนำไปศกึ ษาต่อที่บา้ น

2. การใช้บทเรียนสำเร็จรูป ให้นักเรียนอ่านเพ่ือทำความเข้าใจตั้งแต่
วัตถุประสงค์ของบทเรียน ทำแบบทดสอบก่อนเรียน ศึกษาเน้ือหา และ
ทำกิจกรรมเรียงลำดับไปตามกรอบ ตั้งแตก่ รอบแรกจนถงึ กรอบสดุ ท้ายในทุกกิจกรรม

3. การทำกิจกรรมหรือตอบคำถามในบทเรียนสำเร็จรูป ควรแนะนำ
ใหน้ กั เรยี นตอบคำถามลงในสมุดกจิ กรรม ไมค่ วรทำลงในบทเรยี นสำเรจ็ รูป

4. ครูควรให้คำแนะนำและคอยช่วยเหลือในกรณีท่ีนักเรียนมีปัญหา
ในการศกึ ษาบทเรียนสำเร็จรปู

5. ครูควรให้กำลังใจนักเรียน ชมเชย และให้กำลังใจเล็ก ๆ น้อย ๆ
ด้วยการให้รางวัล เพื่อส่งเสริมและกระตุ้นให้นักเรียนอยากนำบทเรียนสำเร็จรูป
เลม่ น้ี ไปศึกษาเพ่อื สรา้ งความรู้ใหต้ นเองตอ่ ไป

หลกั ธรรมน้อมนำชวี ิต 4

คำแนะนำสำหรับนักเรยี น

บทเรียนสำเร็จรูปเล่มน้ี จัดทำขึ้นเพื่อให้นักเรียนศึกษาค้นคว้าด้วยตนเอง
นักเรียนจะได้รับความรู้จากการทำแบบฝึกหัด นักเรียนต้องอ่านคำแนะนำ
กอ่ นศึกษาบทเรียนสำเร็จรปู และปฏบิ ตั ิตามลำดับขน้ั ตอนทก่ี ำหนดไวด้ ังนี้

1. ก่อนที่นักเรียนจะศึกษาบทเรียนสำเร็จรูป ควรอ่านจุดประสงค์การเรียนรู้
และทำแบบทดสอบก่อนเรียน เป็นข้ันตอนแรก การทำแบบทดสอบก่อนเรียน
เป็นการทดสอบความรู้ของตนเอง ใหน้ ักเรียนทำในกระดาษคำตอบ อย่าขีดเขยี น
ขอ้ ความใด ๆ ลงในบทเรียนสำเรจ็ รูปน้ี ทำแบบทดสอบเสรจ็ แล้วตรวจคำตอบได้
ในหน้าตอ่ ไป

2. เริ่มศึกษาตัง้ แต่กรอบแรก เรยี งไปตามลำดบั โดยไม่ขา้ มกรอบใดกรอบหนึ่ง
3. อ่านเน้ือหา และคำถามชา้ ๆ พจิ ารณาให้เข้าใจ คิดให้ดี คิดให้รอบคอบ
แล้วตอบคำถาม
4. เมื่อตอบคำถามเสร็จแล้ว จึงเปิดดูคำตอบ ในกรอบต่อไป เพื่อตรวจสอบว่า
ถกู หรอื ไม่ ถา้ ตอบถกู ใหท้ ำกรอบตอ่ ไป
5. ถ้าตอบผิด ให้ย้อนกลับไปศึกษา ข้อความในกรอบที่ผ่านมาอีกครั้งหน่ึง
ทำความเขา้ ใจใหด้ แี ลว้ จึงตอบคำถามใหม่
6. เม่ือศึกษาทุกกรอบแล้ว ให้นักเรยี นทำแบบทดสอบหลังเรียน แล้วตรวจดูเฉลย
หน้าตอ่ ไป เปรียบเทยี บคะแนนกอ่ นเรียนและหลงั เรียน ว่าตนเองมีความก้าวหน้า
เพยี งใด
7. ข้อสำคัญที่สดุ คือ นักเรยี นตอ้ งซ่ือสัตยต์ ่อตนเอง ไมเ่ ปดิ ดคู ำตอบกอ่ น

หลักธรรมน้อมนำชวี ิต 5

มาตรฐานการเรียนร/ู้ ตวั ช้วี ัด

สาระที่ 1 ศาสนา ศลี ธรรม จริยธรรม
มาตรฐานการเรยี นรู้
มาตรฐาน ส 1.1 รู้ และเข้าใจประวัติ ความสำคัญ ศาสดา
หลักธรรมของพระพุทธศาสนา หรือศาสนาท่ีตนนับถือและศาสนาอ่ืน มี
ศรัทธาที่ถูกต้อง ยึดม่ัน และปฏิบัติตามหลักธรรม เพ่ืออยู่ร่วมกันอย่าง
สันตสิ ุข
ตวั ช้ีวัด
ป.1/3 บอกความหมาย ความสำคัญ และเคารพพระรัตนตรัย
ปฏิบัติตามหลักธรรมโอวาท 3 ในพระพุทธศาสนา หรือหลักธรรมของ
ศาสนาที่ตนนับถือตามท่ีกำหนด

จุดประสงค์การเรยี นรู้

- นกั เรียนสามารถบอกความหมายและความสำคัญของพระรตั นตรัยได้
- นักเรียนสามารถบอกความหมายและความสำคญั ของโอวาท 3

สงั คหวัตถุ 4 และมงคล 38 ได้

หลกั ธรรมน้อมนำชวี ติ 6

สาระการเรียนรู้

หลักธรรมน้อมนำชีวิต

โอวาท 3 สงั คหวัตถุ 4 มงคล 38
ทำความดี ทำตวั ดี

ไม่ทำความชว่ั วา่ ง่าย

ทำใจให้บริสุทธ์ิ รบั ใช้พ่อแม่

หลักธรรมนอ้ มนำชวี ติ 7

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น
เล่มที่ 3 เรือ่ ง หลกั ธรรมนอ้ มนำชีวิต

ช้นั ประถมศึกษาปที ่ี 1

คำชแ้ี จง ให้นกั เรยี นพิจารณาเลอื กคำตอบให้ถูกต้องเพียงคำตอบเดียว
แล้วทำเคร่ืองหมาย X ลงในกระดาษคำตอบ

1.ขอ้ ใดไมเ่ ป็นการทำจิตใจให้บรสิ ทุ ธ์ิ
ก. มองโลกในแง่ดี
ข. ฝึกจิตให้ผอ่ งใส
ค. อิจฉาริษยาผูอ้ ่ืน

2.ใครปฏิบตั ิตามเบญจศลี ขอ้ 1
ก. เดน่ ไมฆ่ า่ สตั ว์
ข. แตงไมล่ กั ขโมยของใคร
ค. ดวงไม่พูดปด

3.พระรัตนตรยั หมายถึงข้อใด
ก. พระพทุ ธ พระธรรม พระสงฆ์
ข. ศลี สมาธิ ปญั ญา
ค. เกง่ ดี มสี ขุ

เปิดหน้าต่อไปจ้า

หลกั ธรรมนอ้ มนำชวี ติ 8

4.ใครเป็นผเู้ ผยแผค่ ำส่ังสอนของพระพุทธเจ้า
ก. ครู
ข. พอ่ แม่
ค. พระสงฆ์

5.เราควรทำอย่างไรให้จติ ใจสงบ
ก. นอนหลับผกั ผอ่ นให้มาก
ข. ปฏิบัตติ นตามหลกั ธรรม
ค. เกบ็ ตัวอยแู่ ต่ในบา้ น

6.การปฏิบตั ติ นตามหลกั โอวาท 3 ควรปฏิบตั ิเมื่อใด
ก. เวลามีความทกุ ข์
ข. กอ่ นนอน
ค. ทกุ เวลา

7.นกั เรยี นควรกตัญญูต่อพอ่ แมอ่ ย่างไร
ก. ช่วยทำงานบ้านและรับใชท้ ่านเมือ่ มีโอกาส
ข. รอให้พอ่ แม่สอนการบ้านทกุ วัน
ค. ชว่ ยไปทำงานหาเงนิ เล้ยี งครอบครัว

เปิดหน้าต่อไปจา้

หลกั ธรรมน้อมนำชวี ิต 9

8.ขอ้ ใดเป็นหลกั ธรรมสำหรับยึดเหน่ยี วน้ำใจผูกมติ รไมตรตี ่อกัน
ก. เบญจศีล
ข. สงั คหวตั ถุ 4
ค. เบญจธรรม

9.เด็กชายเขยี วขโมยเงินเพ่อื นไปซื้อของเล่น เขาทำผิดศีลข้ดใด
ก. ศีลข้อที่ 1
ข. ศลี ขอ้ ท่ี 2
ค. ศลี ข้อท่ี 3

10.ถา้ ทุกคนปฏิบตั ติ นตามคำสอนของศาสนา ผลที่ได้รับจะเป็นอยา่ งไร
ก. ไม่มีคนจน
ข. สังคมสงบสขุ
ค. มแี ต่คนร่ำรวย

ถา้ เพือ่ นคนไหนท่ีทำแบบทดสอบ
ไมไ่ ด้ ไม่ตอ้ งกังวลนะ ตอนนไี้ ปดู

เฉลยกนั ก่อนค่ะ

หลกั ธรรมน้อมนำชวี ิต 10

เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรียน

ข้อท่ี เฉลย
1ค
2ก
3ก
4ค
5ข
6ค
7ก
8ข
9ข
10 ข

เกณฑค์ ะแนนการประเมินผลการเรยี นกอ่ นเรยี น
คะแนน 9 – 10 เรยี นเก่งมาก
คะแนน 7 – 8 เรยี นเกง่
คะแนน 5 – 6 เรียนพอใช้
คะแนน 0 – 4 เรียนไม่ดตี ้องปรับปรุง

หลักธรรมนอ้ มนำชวี ิต 11

สวสั ดคี ะ่ ทกุ คน วันนเี้ ราจะพา
เพือ่ นๆไปศกึ ษาเก่ียวกบั
พระรัตนตรัยและโอวาท 3
กันนะคะ

เปิดหน้าต่อไปจ้า

หลกั ธรรมน้อมนำชวี ิต กรอบท่ี 1 12

พระรัตนตรยั

พระรัตนตรัย หมายถึง แก้วอันประเสริฐ
3 ดวง คือ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์
เป็นสิ่งเคารพสูงสุดในพระพุทธศาสนา และ
เปน็ ท่ยี ืดเหนีย่ วจิตใจของชาวพทุ ธ

องคป์ ระกอบของพระรตั นตรยั มดี งั น้ี

พระรัตนตรยั

พระสงฆ์

พระพุทธ

พระธรรม เปิดหนา้ ตอ่ ไปจ้า

หลักธรรมน้อมนำชวี ิต 13

คำถามขอ้ ท่ี 1

1.1 พระรตั นตรยั หมายถงึ อะไร
1.2 พระรตั นตรัยประกอบด้วยอะไรบ้าง
1.2

ไม่ยากเลยใช่ไหมคะ ลองตอบ
กันดูนะคะ

คำตอบข้อที่ 2
………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………..………………………………..
………………………………………………………..………………………………..

เปิดหน้าตอ่ ไปจ้า

หลักธรรมน้อมนำชวี ิต 14

กรอบท่ี 2

เฉลยข้อที่ 1
1.1 แกว้ อันประเสริฐ 3 ดวง
1.2 พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์

พระรัตนตรยั ประกอบด้วย
คำ 3 คำ มารวมกัน คอื

1. พระ แปลวา่ ประเสริฐ

2. รัตน แปลว่า แก้ว
3. ตรัย แปลว่า สาม

พระรัตนตรัย เป็นองค์ประกอบสำคัญในพระพุทธศาสนา
ดังน้ัน ผู้ที่นับถือพระพุทธศาสนา จึงควรมีศรัทธา และมี
ความเลอ่ื มใสในคุณของพระรัตนตรัย

เปดิ หนา้ ตอ่ ไปจ้า

หลกั ธรรมนอ้ มนำชวี ติ 15

เราควรรู้จักพระรัตนตรัย และข้อควร
ปฏิบัติต่อพระรตั นตรัยใหม้ ากกวา่ นก้ี นั นะคะ

พระพุทธ

พระพุทธ หมายถึง พระพทุ ธเจ้า ซงึ่ เปน็ ศาสดาของพระพทุ ธศาสนา

คุณของพระพุทธ คือ พระพทุ ธเจ้า
ทรงตรสั รไู้ ด้ดว้ ยพระองค์เอง แล้วสอนให้
ผู้อืน่ รู้ตาม พระพุทธรูปเป็นส่ิงแทนองค์
พระพทุ ธเจา้ เราควรระลึกถงึ คณุ พระพทุ ธ
โดยการกราบไหว้

เปดิ หน้าตอ่ ไปจา้

หลกั ธรรมนอ้ มนำชวี ติ 16

พระธรรม

พระธรรม หมายถึง คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า

คุณของพระธรรม คือ เป็นแนวทางทใ่ี ห้
ชาวพุทธปฏิบตั ิในการดำรงชวี ติ อยา่ งมีความสขุ
เราควรระลกึ ถงึ คุณพระธรรม โดยการนำหลัก
คำสอนไปปฏิบัตใิ นชีวติ ประจำวัน

พระสงฆ์

พระสงฆ์ หมายถึง ผสู้ บื ทอดพระพุทธศาสนา และเปน็ ผู้เผยแผ่
คำสั่งสอนของพระพทุ ธเจา้ แกช่ าวพทุ ธ

คุณของพระสงฆ์ คือ เป็นผปู้ ฏบิ ัติตามคำส่งั สอนของ
พระพุทธเจ้า และนำคำสั่งสอนของพระพทุ ธเจา้ มาส่ังสอน
ใหเ้ ราทำความดี เราจึงควรให้ความเคารพต่อพระสงฆ์โดย
การกราบไหว้ และหม่นั ทำบุญตกั บาตร

เปิดหนา้ ต่อไปจา้

หลักธรรมนอ้ มนำชวี ติ 17

คำถามข้อท่ี 2

2.1 คำว่า รตั น แปลว่าอะไร
2.2 พระธรรม หมายถึงอะไร

มีใครทราบคำตอบ
บา้ งเอ่ย

คำตอบข้อท่ี 2
………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………..………………………………..
………………………………………………………..………………………………..

ดูเฉลยหนา้ ถดั ไปจา้

หลกั ธรรมน้อมนำชวี ิต 18

เฉลยขอ้ ที่ 2
2.1 แก้ว
2.2 คำสั่งสอนของพระพุทธเจา้

ต่อไปจะพาเพ่อื นๆ ไปศึกษา
เกี่ยวกบั โอวาท 3 กันนะคะ

เปดิ หน้าตอ่ ไปจ้า

หลกั ธรรมน้อมนำชวี ิต 19

โอวาท 3 กรอบที่ 3

โอวาท 3 เป็นหลักคำสอนท่ีเป็นหัวใจ
ของพระพุ ทธศาสนา และโอวาทท่ี
พ ระ พุ ท ธเจ้ าแ ส ด งแ ก่ พ ร ะ ส งฆ์ ใน วั น
มาฆบูชา ซึ่งพุทธศาสนิกชนทุกคนควร
ยึดถือปฏบิ ัติ

หวั ใจของพระพุทธศาสนา
คอื โอวาท 3 นี่เอง

ใช่คะ่ เขา้ ใจถกู ตอ้ งแล้วค่ะ
งน้ั เราไปเรียนรกู้ นั ต่อนะคะ

เปดิ หน้าต่อไปจา้

หลกั ธรรมน้อมนำชวี ติ 20

คำถามข้อที่ 3

โอวาท 3 หมายถงึ อะไร

มใี ครทราบคำตอบ
บา้ งเอ่ย

คำตอบข้อท่ี 3
………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………..………………………………..
………………………………………………………..………………………………..

ดเู ฉลยหน้าถดั ไปจา้

หลกั ธรรมนอ้ มนำชวี ิต 21

กรอบที่ 4

เฉลยขอ้ ที่ 3
หลกั คำสอนที่เป็นหัวใจของพระพุทธศาสนา

เกง่ มากคะ่ ... ต่อไปเรามาศึกษา โอวาท 3
ข้อแรกกนั ดกี วา่ นะคะ

ละเว้นการทำความชั่ว

หมายถึง ส่ิงใดที่เป็นส่ิงไม่ดี ทำแล้ว
ส่ งผลให้ ตนเองและผู้ อ่ื นเดื อดร้อน

ไม่ควรทำ ซึ่ งห ลั ก ธรรม เกี่ ย วกั บ
การละเว้นความช่ัว ในช้ันน้ีนักเรียน
สามารถปฏิบัติด้ตามหลักเบญจศีล
ดังน้ี

เปดิ หนา้ ต่อไปจา้

หลกั ธรรมน้อมนำชวี ิต 22

เบญจศลี หรอื ศีล 5

เบญจศีล หรือ ศีล 5 เปน็ หลกั ธรรมที่เกย่ี วกับ
การไม่ทำความชวั่ ได้แก่

1. ไม่ฆ่าสัตว์ หรือทรมานสตั ว์
2. ไม่ลักขโมยของของผู้อืน่

เปดิ หน้าต่อไปจา้

หลักธรรมน้อมนำชวี ติ 23

3. ไม่ประพฤตผิ ดิ ลูกเมยี ผอู้ ่นื

4. ไมพ่ ูดโกหก หลอกลวง

5. ไม่ด่มื สุราและเสพสิ่งเสพติด

เปิดหน้าตอ่ ไปจา้

หลักธรรมนอ้ มนำชวี ิต 24

คำถามขอ้ ท่ี 4

หลกั ธรรมท่ีเกยี่ วกับการไม่ทำความชว่ั
คือหลักธรรมใด

ผมรูค้ ำตอบแลว้
ขอตอบครับ

คำตอบขอ้ ที่ 4
………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………..………………………………..
………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………….

ดเู ฉลยหน้าถดั ไปจ้า

หลักธรรมน้อมนำชวี ิต 25

เฉลยข้อที่ 4
เบญจศลี หรือศีล 5

เยี่ยมมากค่ะ เพ่อื นๆ ตอบไดช้ ัดเจน
งั้นเราไปเรยี นรูโ้ อวาท 3 ขอ้ ตอ่ ไป

กนั เลยค่ะ

เร่ิมสนกุ แลว้ ใช่ไหมคะ
ถ้าไมเ่ ขา้ ใจสามารถย้อนหลับ

ไปทบทวนไดน้ ะคะ

เปดิ หนา้ ถัดไปจา้

หลักธรรมน้อมนำชวี ิต 26
การทำความดี
กรอบที่ 5

การทำความดีตามหลกั ธรรมทาง
พระพทุ ธศาสนา นักเรยี นสามารถ
ฝึกปฏิบัตจิ ากหลักธรรมทเ่ี กย่ี วข้องกับ
การดำเนนิ ชีวติ ประจำวัน ไดด้ ังน้ี

1. มคี วามเมตตากรุณาต่อคนและสัตว์

เบญจธรรม 5 ประการ 2. การประกอบอาชีพสจุ รติ
ไมค่ ดโกง

3. การยินดใี นค่คู รองของตน
5. การมสี ติ ไม่ประมาท 4. การพูดความจริง

เปิดหนา้ ถดั ไปจ้า

หลักธรรมนอ้ มนำชวี ิต 27

คำถามขอ้ ท่ี 5

เบญจธรรม หมายถงึ อะไร

ฝกึ ตอบคำถามกันนะคะ

คำตอบขอ้ ที่ 5
………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………..………………………………..
………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………….

ดเู ฉลยหน้าถัดไปจา้

หลกั ธรรมนอ้ มนำชวี ิต 28

กรอบที่ 6

เฉลยข้อท่ี 5
หลกั ความดีท่ีควรทำ

เยี่ยมมากคะ่ นักเรียนตอบได้ชดั เจน
งัน้ เราไปศกึ ษาเก่ียวกบั สงั คหวตั ถุ 4

กนั ต่อเลยคะ่

สงั คหวัตถุ 4

สังคหวตั ถุ 4 หมายถึง หลักในการอยรู่ ว่ มกบั ผ้อู น่ื
คนเราต้องอยู่ร่วมกับผู้อ่ืน เช่น เราอยู่ในครอบครัว เราต้องอยู่
ร่วมกับพ่อแม่ พ่ีน้องของเรา เราอยู่ในโรงเรียน เราต้องอยู่ร่วมกับ
เพื่อนๆ และคณุ ครู เปน็ ตน้
พระพุทธเจ้าทรงสอนหลักในการอยู่ร่วมกับผู้อ่นื อย่างมคี วามสุข
ใหเ้ ป็นแนวทางในการปฏบิ ตั ิ ดังนี้

เปดิ หนา้ ถดั ไปจา้

หลกั ธรรมน้อมนำชวี ิต 29

1. ทาน คอื การให้ เสียสละ แบง่ ปัน ขอยมื หนังสือเล่มนี้
ไดเ้ ลยครับ ได้ไหมคะ

2. ปยิ วาจา คือ การกล่าวคำสภุ าพ ไพเราะ ออ่ นหวาน

สวัสดคี ะ่ คณุ ปู่
คณุ ยา่

เปดิ หนา้ ถดั ไปจ้า

หลักธรรมน้อมนำชวี ิต 30

3. อตั ถจริยา คอื การทำตนใหเ้ ป็นประโยชนแ์ ละช่วยเหลอื ผอู้ ื่น

4. สมานัตตา คือ การประพฤตติ นเป็นคนดี เสมอต้นเสมอปลาย

เปิดหนา้ ถดั ไปจ้า

หลกั ธรรมนอ้ มนำชวี ิต 31

คำถามข้อท่ี 6

6.1 หนูนิดพดู จาไพเราะกบั เพ่อื น ตรงกบั ในสังคหวตั ถุ 4 ข้อใด
6.2 ก้านชว่ ยแมท่ ำงานบา้ น ตรงกบั ในสังคหวตั ถุ 4 ข้อใด

จำหลกั สงั คหวัตถุ 4
กนั ได้ไหมเอย่

คำตอบข้อท่ี 6
………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………..………………………………..
………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………….

ดูเฉลยหนา้ ถดั ไปจา้

หลกั ธรรมนอ้ มนำชวี ติ 32

เฉลยข้อที่ 6
6.1 ปิยวาจา
6.2 อตั ถจริยา

ตอ่ ไปเราไปศึกษาเกยี่ วกบั
ความกตัญญูกตเวที และ
มงคล 38 กันดีกว่าค่ะ

ไมต่ ้องกลวั ว่าจะยากนะคะ
คอ่ ยศกึ ษาไปพร้อมกันเลย

เปดิ หนา้ ถัดไปจา้

หลักธรรมน้อมนำชวี ิต 33

กรอบที่ 7

ความกตัญญกู ตเวทีต่อพ่อแมแ่ ละครอบครวั

กตัญญู หมายถงึ การร้สู ำนกึ ในคณุ ความดขี องผ้อู ่ืนทม่ี ตี อ่ เรา
กตเวที หมายถงึ การตอบแทนบุญคุณของผอู้ ่นื

พระพุทธเจา้ เองเมื่อพระองค์ตรสั ร้แู ล้ว พระองค์ก็ได้เสดจ็ ไป
แสดงธรรมโปรดพระราชมารดาและพระราชบดิ าของพระองค์
เพื่อเป็นการตอบแทนพระคุณ

เปดิ หนา้ ถัดไปจา้

หลักธรรมน้อมนำชวี ิต 34
มงคล 38

มงคล 38 หมายถึง สิ่งที่ควรปฏิบัติเพ่ือให้เกิดความดีงาม
ความเจรญิ แก่ผูป้ ฏบิ ตั ิ ในระดับชน้ั นี้จะไดเ้ รยี นรู้ 3 ขอ้ คอื

1. ทำตวั ดี คอื การปฏิบตั ิตนเปน็ คนดี เชน่ ตั้งใจเรียน
ไมเ่ กเร ขยนั หมัน่ เพยี ร

2. วา่ งา่ ย คือ เคารพเชื่อฟงั สิง่ ท่พี ่อแม่หรอื ครูแนะนำแล้ว
นำมาปฏิบัติ

3. รบั ใชพ้ ่อแม่ คือ การดแู ลรับใช้พอ่ แม่ในเรื่องตา่ ง ๆ เช่น
ช่วยทำงานบา้ น ดแู ลเมือ่ ท่านเจบ็ ป่วย

จากทไ่ี ดเ้ รียนรู้เก่ยี วกบั ความกตัญญู
กตเวทีและมงคล 38 มาแล้ว นักเรยี น

ลองมาตอบคำถามกันดูนะคะ

เปิดหน้าถัดไปจา้

หลักธรรมน้อมนำชวี ิต 35

คำถามขอ้ ที่ 7

มงคล 38 ท่คี วรรใู้ นระดับชั้น ป.1
มีอะไรบ้าง

เรารู้คะ่ เราขอตอบนะคะ

คำตอบข้อที่ 7
………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………..………………………………..
………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………….

ดูเฉลยหน้าถัดไปจ้า

หลกั ธรรมน้อมนำชวี ิต 36

เฉลยข้อที่ 7
ทำตวั ดี ว่าง่าย
และรับใช้พ่อแม่

ตัวอย่าง การทำตัวดี

วันนเ้ี ราไปอ่าน
หนังสอื ด้วยกนั ไหม

เอาสิ ตกลง

เปิดหนา้ ถดั ไปจ้า

หลกั ธรรมนอ้ มนำชวี ติ 37

เยย่ี มมากคะ่ กรอบที่ 8
ตอ่ ไปเราไปเรยี นรูโ้ อวาท 3

ข้อสุดทา้ ย
กันเลยคะ่

การทำจิตใจใหผ้ อ่ งใส

การทำจิตใจให้ผ่องใสบริสุทธิ์
เป็นโอวาทข้อที่ 3 ซ่ึงเป็นสิ่งสำคัญท่ี
นักเรียนควรฝึกปฏิบัติ ทำได้โดย
การไม่คิดร้ายต่อผู้อื่น ไม่โกรธง่าย
โมโห ง่าย ไม่ อยากได้ท รัพ ย์สิน
ของผู้อื่นมาเป็นของตนเอง ฝึกทำ
สมาธเิ พือ่ ใหม้ ีจติ ทบี่ รสิ ทุ ธิ์

นอกจากนี้ เราควรฝึกบริหารจิตและเจริญปัญญา เพื่อให้จิตใจ
ผ่องใส ซ่ึงจะทำให้มีความสุขในการดำเนินชีวิต ในชั้นน้ีควรฝึกอย่าง
ง่ายๆ กอ่ น คือ การสวดมนตแ์ ละแผ่เมตตา และการฝึกสติเบอื้ งต้น

เปดิ หน้าถัดไปจา้

หลักธรรมนอ้ มนำชวี ิต 38

แบบทดสอบหลังเรยี น
เลม่ ท่ี 3 เร่ือง หลกั ธรรมน้อมนำชวี ติ

ชน้ั ประถมศึกษาปที ี่ 1

คำชแ้ี จง ให้นักเรยี นพิจารณาเลอื กคำตอบใหถ้ กู ตอ้ งเพียงคำตอบเดียว
แล้วทำเครื่องหมาย X ลงในกระดาษคำตอบ

1.พระรัตนตรยั หมายถงึ ข้อใด
ก. ศีล สมาธิ ปญั ญา
ข. เก่ง ดี มีสขุ
ค. พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์

2.ใครเป็นผ้เู ผยแผค่ ำส่ังสอนของพระพุทธเจ้า
ก. ครู
ข. พระสงฆ์
ค. พอ่ แม่

3.เราควรทำอยา่ งไรให้จิตใจสงบ
ก. ปฏบิ ตั ิตนตามหลกั ธรรม
ข. นอนหลับผกั ผ่อนใหม้ าก
ค. เกบ็ ตวั อย่แู ตใ่ นบ้าน

เปดิ หนา้ ตอ่ ไปจา้

หลกั ธรรมน้อมนำชวี ติ 39

4.ข้อใดไม่เป็นการทำจิตใจให้บรสิ ุทธ์ิ
ก. อิจฉารษิ ยาผ้อู ่ืน
ข. มองโลกในแงด่ ี
ค. ฝึกจติ ใหผ้ ่องใส

5.ใครปฏิบัตติ ามเบญจศลี ขอ้ 1
ก. แตงไม่ลกั ขโมยของใคร
ข. ดวงไมพ่ ูดปด
ค. เด่นไมฆ่ า่ สตั ว์

6.นักเรียนควรกตัญญูตอ่ พ่อแมอ่ ย่างไร
ก. รอใหพ้ อ่ แมส่ อนการบ้านทกุ วนั
ข. ชว่ ยทำงานบ้านและรบั ใช้ทา่ นเม่อื มีโอกาส
ค. ชว่ ยไปทำงานหาเงินเลย้ี งครอบครวั

7.ขอ้ ใดเปน็ หลักธรรมสำหรับยึดเหน่ียวนำ้ ใจผูกมิตรไมตรตี อ่ กัน
ก. สงั คหวตั ถุ 4
ข. เบญจศีล
ค. เบญจธรรม

เปิดหนา้ ตอ่ ไปจา้

หลกั ธรรมนอ้ มนำชวี ติ 40

8.เด็กชายเขยี วขโมยเงินเพื่อนไปซื้อของเล่น เขาทำผดิ ศีลขด้ ใด
ก. ศีลข้อท่ี 3
ข. ศลี ข้อท่ี 2
ค. ศลี ข้อท่ี 1

9.การปฏิบตั ติ นตามหลกั โอวาท 3 ควรปฏิบัตเิ ม่ือใด
ก. เวลามีความทุกข์
ข. ทุกเวลา
ค. ก่อนนอน

10.ถา้ ทุกคนปฏิบัติตนตามคำสอนของศาสนา ผลที่ไดร้ ับจะเป็นอยา่ งไร
ก. สงั คมสงบสขุ
ข. ไมม่ ีคนจน
ค. มีแต่คนรำ่ รวย

สงสัยจะมคี นได้คะแนนเต็มหลายคน
ใช่ไหมคะ เยี่ยมไปเลยค่ะ

หลกั ธรรมน้อมนำชวี ติ 41

เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน

ขอ้ ท่ี เฉลย
1ค
2ข
3ก
4ก
5ค
6ข
7ก
8ข
9ข
10 ก

เกณฑค์ ะแนนการประเมนิ ผลการเรยี นหลังเรียน
คะแนน 9 – 10 เรยี นเกง่ มาก
คะแนน 7 – 8 เรยี นเก่ง
คะแนน 5 – 6 เรยี นพอใช้
คะแนน 0 – 4 เรียนไมด่ ตี อ้ งปรับปรุง