การฟื้นคืนชีพ

การช่วยฟื้ นคืนชีพ

ความรู้เบื้องต้นเกย่ี วกบั การช่วยชีวติ
วตั ถุประสงค์ในการก้ชู ีวติ หรือการช่วยฟื้ นคืนชีพ
การปฏบิ ตั เิ พื่อช่วยฟื้ นคืนชีพ

ความรู้เบื้องต้นเกยี่ วกบั การช่วยชีวติ

การเสียชีวิตแบบปัจจุบันทันด่วนหรือหัวใจหยุดเต้นโดยเฉียบพลันเป็ น
เหตุการณ์ท่ีเกดิ ขึน้ ได้บ่อยโดยมีสาเหตุมาจากโรคหัวใจและอุบัติเหตุต่างๆ
ซึ่งถ้ าหากหัวใจหยุดเต้ นอย่ างเฉียบพลันแล้ วได้ รับการช่ วยชีวิตโดยการ
กระตุ้นหัวใจภายใน 4 นาที จะมโี อกาสรอดชีวติ ได้ประมาณร้อยละ 30

การก้ชู ีวติ หรือการช่วยฟื้ นคืนชีพเรียกโดยย่อว่า CPR หมายถงึ การปฏบิ ัติ
เพื่อช่วยเหลือฟื้ นการทาของระบบไหลเวยี นโลหิตและระบบหายใจท่ีหยุด
ทางานกะทันหันเพ่ือให้หัวใจกลับมาเต้นเองและหายใจได้ปกติโดยไม่เกดิ
ความพิการทางสมอง การปฏิบัติการกู้ชีวิตเป็ นวิธีการช่วยเหลือผู้ท่ีหัวใจ
หยุดเต้นให้สามารถกลบั ฟื้ นคืนมาได้ก่อนทจี่ ะนาส่งโรงพยาบาล

วตั ถุประสงค์ในการก้ชู ีวติ หรือการช่วยฟื้ นคืนชีพ

1.คงไว้ซึ่งการไหลเวยี นของเลือดในขณะหัวใจเต้นเพ่ือนาออกชิ
เจนไปสู่ สมองหัวใจและเนื้อเยื่อส่ วนต่ างๆของร่ างกาย

2.คงไว้ซึ่งออกชิเจนในปอดเม่ือผู้ป่ วยหยุดหายใจ

สาเหตุทท่ี าให้หัวใจหยุดเต้นและหยุดหายใจจนทาให้
คนเราเสียชีวติ อย่างกะทนั หัน มดี งั นี้

1.โรคหัวใจซึ่งเกดิ จากภาวะหัวใจห้องล่างเต้นแผ่วทาให้สูบฉีดเลือด
ไปเลยี้ งร่างกายไม่ได้

2.โรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด

3.โรคสมองขาดเลือด

4.จมนา้
5.อุบัตเิ หตุต่างๆ

การช่วยฟื้ นคืนชีพ

การปฏบิ ัติเพ่ือช่วยฟื้ นคืนชีพข้นั พืน้ ฐานประกอบด้วย 3 ข้นั ตอนสาคญั คือ
1.การเปิ ดทางเดนิ หายใจ

2.การช่วยให้หายใจ

3.การนวดกระตุ้นหัวใจ

การเปิ ดทางเดนิ หายใจ

หมายถึง การเปิ ดทางเดินหายใจให้โล่งเน่ืองจากโคนลิน้ และกล่อง
เสียงมีการตกลงไปอุดทางเดนิ หายใจส่วนบนในผู้ป่ วยทหี่ มดสติจึง
ต้องเปิ ดทางเดินหายใจให้โล่ง ปฏิบตั ติ ามท่าใดท่าหนึ่ง

1.วางฝ่ ามือบนหน้าผากผู้ป่ วยและกดลงนิว้ ชี้และนิว้ หัวแม่มือพร้อมท่ี
จะเอือ้ มมาอุดจมูกเมื่อจะผายปอดมือล่างใช้นิว้ กลางและนิว้ ชี้เชยคาง
ขนึ้ วธิ ีนีใ้ ช้ได้กบั ผู้ทบ่ี าดเจบ็ กระดูกสันหลงั ส่วนคอ

2.ใช้ มือกดหน้ าผากเหมือนวิธีแรกส่ วนมืออีกข้ างหน่ึงช้ อนใต้ คอ
ขึน้ วิธีนีง้ ่ายแต่ไม่สามารถใช้กับผู้ท่ีบาดเจ็บกระดูกสันหลังเพราะ
จะเกดิ อนั ตรายไขสันหลงั

การช่วยให้หายใจ

หมายถึง การช่วยหายใจเนื่องจากการหายใจหยุดร่างกายจะมีออกชิเจน
คงอยู่ในปอดและกระแสเลือดแต่ไม่มีสารองไว้ใช้เป็ นวิธีการท่ีจะช่วยให้
ออกชิเจนเข้าสู่ปอดผู้ป่ วยได้ซึ่งออกชิเจนท่ีเป่ าเข้าไปมีออกชิเจนมี
ประมาณร้อยละ 16-17 ซึ่งเพยี งพอสาหรับใช้ในร่างกายการตรวจดูการ
หายใจควรใช้เวลาเพยี ง 3-5 วนิ าทีซึ่งทาโดยการคุกเข่าลงใกล้ไหล่ผู้ป่ วย
เอียงศีรษะดูปลายเท้าผู้ป่ วยหูอยู่ชิดติดกับปากผู้ป่ วยและฟังลมหายใจ
ผู้ป่ วยหากหายใจน้อยหรือไม่หายใจเลยต้องช่วยการหายใจในทนั ที

1.การเป่ าปาก น่ังข้างใดข้างหน่ึงของผู้ป่ วยแล้วใช้นิ้วหัวแม่มือบีบจมูก
ผู้ป่ วยเพ่ือไม่ให้อากาศร่ัวออกสูดลมหายใจเข้าปอดลึกๆประมาณ 2-3
คร้ังแล้วประกบปากครอบปากผู้ป่ วยเป่ าลมเข้าไปเต็มที่ด้วยความเร็ว
สม่าเสมอเพื่อให้ปอดขยาย ขนาดช่วยเหลือให้สังเกตทรวงอกขยาย
แสดงถึงอากาศท่ีผ่านเข้าไปได้ดีแล้วรีบถอนปากรอให้ลมออกจากปาก
ผู้ป่ วยใช้เวลาประมาณ 1-15 วนิ าทีแล้วเป่ าซ้า

2.เป่ าจมูกกระทาเช่นเดยี วกบั การเป่ าปากซึ่งกรณเี ปิ ดปากไม่ได้หรือ
มีแผลท่ีปากหรื อในเด็กเล็กใช้ มืออีกด้ านหน่ึงเชยคางยกมือขึ้นให้
ปากปิ ดแล้วเป่ าลมเข้าทางจมูกแทนโดยต้องใช้แรงเป่ ามากกว่าปาก
เพราะมีแรงเสี ยดทานสู งการช่ อยเหลือวิธีนี้ควรใช้ กับญาติหรื อ
เพ่ือนที่สนิทที่ไว้ใจได้เท่าน้ัน

การนวดกระตุ้นหัวใจ

เป็ นการกระทาเพ่ือฟื้ นชีวติ ผู้ป่ วยโดยใช้มือกดลงบนตาแหน่งของหัวใจ
ซ่ึงอยู่ระหว่างหน้าอกกับกระดูกสันหลังเพ่ือให้หัวใจบีบตัวเป็ นจังหวะ
ซึ่งผู้ปฏบิ ัติจะต้องรู้จักตาแหน่งการวางมือและการกดท่ถี ูกต้อรวมท้งั ใช้
จังหวะอย่างเหมาะสมคือต้องหมั่นฝึ กกบั หุ่นยางด้วยตนเองจึงสามารถ
ปฏบิ ตั ไิ ด้ปลอดภัย

1.จดั ให้ผู้ป่ วยนอนหงายบนพืน้ แขง็ ถ้านอนให้พืน้ ทไี่ ม่
แขง็ จะทาให้การกระตุ้นหัวใจไม่ได้ผล

2.คุกเข่าลงข้างตวั ผู้ป่ วยบริเวณข้อศอกด้านทเี่ ราถนัด

3.ต า แ ห น่ ง ท่ีจ ะ ก ด น้า ห นั ก ล ง คื อ จุ ด ก ด ท่ีอ ยู่ เ ห นื อ
ปลายกระดูกหน้าอกขึน้ มาประมาณ 1นิว้ ถึง 1นิ้วครึ่ง
ไม่เกนิ กง่ึ กลางกระดูกหน้าอก

4.ในท่ าคุกเข่ าใช้ ส้ นมือข้ างท่ีไม่ ถนัดวางบนตาแหน่ งที่จะกดแล้วเอามือ
อกี ข้างหนึ่งช้อนบนหลงั มือที่วางไว้แล้วเมื่ออยู่ในท่าท่ีพร้อมแล้วให้ยืด
ไหล่แล้วเหยียดแขนตรงจากน้ันปล่อยน้าหนักตัวจากไหล่ผ่านลาแขน
ท้ัง 2 ข้างลงไปสู่มือที่อยู่บนหน้าอกความแรงท่ีกดกระดูกหน้าอก
จะต้องยุบลง 2 นิว้ หรือ 5 เซนตเิ มตร

5.ผ่อนมือท่ีกดขึน้ มาให้หมดเพื่อให้ทรวงอกมีโอกาสขยายตัวและ
หัวใจจะได้รับเลือดท่ีอุดมไปด้วยออกชิเจนขณะที่ผ่อนไม่จาเป็ น
ตองยกให้สูงขนึ้

6.กระตุ้นหัวใจในอตั รา 100 คร้ังต่อ 1 นาทีเพื่อให้หัวใจสามารถรับ
เลือดท่ีมีออกชิเจนซ่ึงจาเป็ นต่อระบบไหลเวียนหิตในการไปเลีย้ ง
เซลล์ ต่ างๆของร่ างกายเมื่อเร่ิ มกระตุ้นหัวใจในอัตราเท่ าใดก็ต้ อง
ดาเนินในอัตราเดิมไปเร่ือยๆไม่ควรหยุดกระตุ้นหัวใจเกิน 5 วินาที
เพราะจาให้สมองของผู้ป่ วยได้รับออกชิเจนไม่เพยี งพอ

การช่วยฟื้ นคืนชีพ

1.ถ้าหากหัวใจหยุดเต้นอย่างเฉียบพลนั แล้วได้รับการช่วยชีวติ โดยการกระตุ้นหัวใจ
ภายใน ก่ี นาที ถึงจะมโี อกาสมชี ีวติ รอด ร้อยละ 30
2.การทาCPR หมายถงึ

3.การปฏิบัตเิ พ่ือช่วยฟื้ นคืนชีพข้นั พืน้ ฐานประกอบด้วย 3 ข้นั ตอนสาคญั คือ

4.กระตุ้นหัวใจในอตั รา 100 คร้ังต่อกนี่ าทีเพื่อให้หัวใจสามารถรับเลือดทม่ี ีออกชิเจน

5.การกดกระดูกหน้าอกจะต้องยุบลง กี่ นิว้