M55 03 Final

ทำความรู้จัก
ขนมหวานไทย
ความหมายมงคล

นางสาว นันทนัช สุขผล ม.5/5 เลขที่3

ทองหยอด

ทองหยอดเป็นขนมจากประเทศโปรตุเกสมีถิ่นกำเนิดจากเมืองอเวโรเป็น
เมืองชายฝั่ งทางตะวันตกเฉียงเหนือของประเทศโปรตุเกส ทองหยอด
เข้ามาเผยแพร่ในประเทศไทยสมัยกรุงศรีอยุธยา โดยท้าวทองกีบม้าใน
สมัยรัชกาลของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช เมื่อปี พุทธศักราช ๒๒๐๑
และได้ถ่ายทอดวิธีทำขนมให้กับคนไทยมาจนถึงปัจจุบัน ขนมไทย “ทอง
หยอด” เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นของชาวตำบลบ้านกุ่ม ซึ่งเกิดขึ้นจากการ
รวมตัวของคนในชุมชนเมื่อประมาณ ๗๐ ปีที่ผ่านมา โดยได้รวบรวมบร
รดาญาติๆ พี่ ป้า น้า อา ตั้งเป็นกลุ่มไปช่วยงาน ตามงานมงคลและงาน
ประเพณีต่างๆ โดยทางกลุ่มจะมีความชำนาญในเรื่องของขนมไทยทุก
ชนิด โดยเฉพาะทองหยอดนับได้ว่าเป็นที่นิยม

วิธีทำทองหยอด

ส่วนผสม ทองหยอด
• ไข่แดงของไข่เป็ด 9 ฟอง
• แป้งทองหยอด 1/2 ถ้วย (หรือแป้งข้าวเจ้า)
• น้ำตาลทราย 2+1/2 ถ้วย
• น้ำลอยดอกมะลิ 2+1/2 ถ้วย (ไม่ใส่ก็ได้)

วิธีทำทองหยอด
1. เทน้ำลอยดอกมะลิกับน้ำตาลทรายลงในกระทะทองเหลือง นำไปตั้งไฟแรงจน

เดือดปุด ๆ และเคี่ยวต่ออีกประมาณ 10-15 นาที หรือจนน้ำเชื่อมข้น ตักส่วนหนึ่ง
ออกมาสำหรับแช่ทองหยอดที่สุกแล้ว อีกส่วนหนึ่งตั้งไฟไว้

2. นำไข่แดงไปกรองด้วยผ้าขาวบาง ตีจนขึ้นฟู ใส่แป้งลงไป คนผสมจนเข้ากัน
เสร็จแล้วนำไปหยอดในน้ำเชื่อมเดือด วิธีหยอดทำโดยใช้ปลายช้อนแกงตักส่วน
ผสมขึ้นมาแล้วใช้ปลายนิ้วโป้งดันลงไปในกระทะ หรือใช้นิ้วโป้ง นิ้วชี้ และนิ้วกลาง
หยิบส่วนผสมขึ้นมาเป็นลูกพอเหมาะ แล้วสะบัดลงในน้ำเชื่อม พอสุกจะลอยขึ้นแล้ว
ใช้กระชอนตักขึ้นมาพักไว้ในชามน้ำเชื่อม จัดใส่ภาชนะ

ฝอยทอง

เป็นขนมโปรตุเกส ลักษณะเป็นเส้นฝอยสีทอง ทำจากไข่แดงของไข่เป็ด
เคี่ยวในน้ำเดือดและน้ำตาลทราย ชาวโปรตุเกสใช้รับประทานกับขนมปัง
กับอาหารมื้อหลักจำพวกเนื้อสัตว์ และใช้รับประทานกับขนมเค้ก
โดยมีกำเนิดจากเมืองอาไวรู เมืองชายฝั่ งทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ
ของประเทศโปรตุเกส

ฝอยทองแพร่เข้ามาในประเทศไทย พร้อมกับ ทองหยิบ และ ทองหยอด
ในสมัย กรุงศรีอยุธยา ในรัชกาล สมเด็จพระนารายณ์มหาราช โดยมารี
อา กียูมาร์ ดึ ปีญา ท้าวทองกีบม้า , พ.ศ. 2202-2265

วิธีทำฝอยทอง

ส่วนผสมของ ฝอยทองน้ำตาลทรายขาว 500 กรัม
น้ำลอยดอกมะลิ 500 มิลลิลิตร
กลิ่นมะลิ 1 ช้อนชา
ไข่แดงไข่เป็ด 8 ฟอง
ไข่แดงไข่ไก่ 8 ฟอง

วิธีทำฝอยทอง
1. ทำน้ำเชื่อมใส โดยการต้มน้ำตาลกับน้ำให้ละลาย ระหว่างต้มไม่ต้องคน
น้ำเชื่อม เพื่อป้องกันการตกผลึก แล้วพักไว้ให้เย็น
2. ผสมไข่ โดยการแยกเอาเฉพาะไข่แดงของไข่ไก่และไข่เป็ดผสมให้เข้า
กันแล้วกรอง จากนั้นนำน้ำค้างไข่ลงไปผสม แล้วลองยกขึ้นดู ว่าหยด
เป็นสายไหลต่อเนื่ องหรือยัง
3. นำไข่ที่ทำเตรียมไว้ใส่ลงในกรวยใบตอง แล้วหยอดวนให้รอบกระทะ
ประมาณ 30-40 รอบ จากนั้นใช้ไม้ปลายแหลมช้อนยกขึ้น นำมาล้าง
ในน้ำเชื่อมใส แล้วขึ้นรูปทรงตามชอบ

เม้ดขนุน

เม็ดขนุน มีความหมายสื่อถึง ความสำเร็จ มีคนสนับสนุนค้ำจุนอีกด้วย
ตัวเนื้อเม็ดขนุน ประกอบไปด้วย ถั่วเขียวเลาะเปลือกนึ่งสุก หัวกะทิ
มะพร้าวทึนทึกขูดเส้น และน้ำตาลทราย นอกจากการปั้ นเป็นรูปเม็ดขนุน
แล้ว เรายังสามารถปั้ นเป็นลูกจันทน์ ด้วยการปั้ นเป็นก้อนกลม และกดให้
แบนลงเล็กน้อยได้ด้วยเช่นกัน

วิธีทำเม็ดขนุน

ส่วนผสมของ เม็ดขนุน
1. ถั่วเขียวเลาะเปลือกนึ่งและบด 250 กรัม
2. น้ำตาลทราย 80 กรัม (สำหรับทำไส้ถั่ว)
3. กะทิ 150 มิลลิลิตร
4. ไข่แดงของไข่เป็ด 3 ฟอง
5. น้ำเปล่า 3 ถ้วยตวง
6. น้ำตาลทราย 3 ถ้วยตวง (สำหรับทำน้ำเชื่อม)
7. ใบเตยมัด 1 มัด
8. กลิ่นมะลิ ½ ช้อนชา

วิธีทำเม็ดขนุน
1. ผัดถั่วและนวดขนมให้เป็นก้อนแล้วพักไว้รอให้อุ่น ๆ จากนั้นปั้ นขนมเป็น
ก้อน ๆให้มีลักษณะเหมือนเม็ดขนุน
2. ทำน้ำเชื่อมใส่น้ำ น้ำตาลทราย (สำหรับทำน้ำเชื่อม) ใบเตยมัด และกลิ่น
มะลิลงในกะทะทองเหลือง หรือภาชนะก้นลึกที่สามารถตั้งไฟได้ เคี่ยวน้ำ
เชื่อมจนเหนียวเป็นยางมะตูม หยอดขนมลงในน้ำเชื่อม
3. ตีไข่แดงให้พอแตก นำแป้งที่ปั้ นเป็นเม็ดขนุนลงไปชุบไข่แดงให้ทั่ว แล้ว
หยอดลงไปในหม้อน้ำเชื่อจนหมด

ทองหยิบ

เป็นขนมโปรตุเกสที่เผยแพร่ในประเทศไทยในสมัยกรุงศรีอยุธยาโดย
ท้าวทองกีบม้า จนเป็นที่แพร่หลายมาจนถึงปัจจุบัน ทำจากไข่แดงตีให้
จนฟู ก่อนนำไปหยอดลงในน้ำเชื่อมเดือดเพื่อทำให้สุก
เมื่อสุกแล้วจึงนำมาจับจีบ ใส่ถ้วยตะไล

ปัจจุบัน มักใช้เป็นของหวานในงานมงคลต่าง ๆ เช่น
งานมงคลสมรส งานขึ้นบ้านใหม่

ทองหยิบ เป็นแผ่นเล็ก ๆ ในนํ้าเชื่อมร้อน ๆ ตั้งไฟให้สุก แล้วช้อนออก
มาหยิบเป็นกลีบ ๆ 5 หรือ 7 หยิบ ใส่ถ้วยตะไลทิ้งไว้ให้คงรูป ลักษณ
นามว่า ดอก

วิธีทำทองหยิบ

ส่วนผสมของทองหยิบ
น้ำตาลทราย :น้ำลอยดอกมะลิ อัตราส่วน 1: 2 กรัม
ผสมน้ำกับน้ำตาลทรายในหม้อทองเหลือง ตั้งไฟพอน้ำตาลละลาย อย่าคน
มาก/กรองด้วยผ้าขาวบาง พักไว้ในถาดก้นลึก
ส่วนประกอบน้ำเชื่อมข้น
น้ำตาลทราย : น้ำลอยดอกมะลิ อัตราส่วน 1: 1 กรัม
ผสมน้ำกับน้ำตาลทรายในหม้อทองเหลือง ตั้งไฟพอน้ำตาลละลาย อย่าคน
มาก/กรองด้วยผ้าขาวบาง
ไข่แดง ไข่เป็ด 4 ฟอง

วิธีการทำทองหยิบ
1. เตรียมน้ำเชื่อม
2. ไข่แดงใส่ผ้ากรองแล้วรีดออก ตีให้ขึ้นฟูปานกลางด้วยที่ตีไข่ประมาณ 5
นาที ถ้ายังไม่ใช้ทันทีต้องปิดฝาไว้ห้ามโดนอากาศ
3. กระทะทองเหลืองใส่น้ำเชื่อมข้น ตั้งไฟพอเดือด ปิดไฟพอน้ำเชื่อมหยุดฝุด
แล้วตักไข่หยอดทันที ทีละช้อน
4. เปิดไฟอีกครั้งให้น้ำเชื่อมเดือด พอด้านล่างสุก พลิกกลับด้าน เร่งไฟ พอ
ขนมสุกตักขึ้น พักไว้ให้อุ่นในน้ำเชื่อมใส
5. พอขนมอุ่นๆคลายร้อน
ใช้นิ้วแตะน้ำเชื่อมก่อนจับขนมเป็นจีบ
นำใส่ถ้วยตะไล ทิ้งไว้ประมาณ20นาที
ขนมจะคงรูปเป็นจีบสวยงาม
หยิบออกจากถ้วยได้

ทองเอก

ขนมทองเอก เป็นขนมที่ดัดแปลงมาจากขนมของ ชาวตะวันตก มี
ส่วนผสมของไข่แดง กะทิ แป้งสาลี และน้ำตาลทรายทองเอกจัดเป็น
ขนมที่ใช้ในงาน มงคลต่างๆเนื่องจากเนื้อขนมมีสีเหลืองทองและ
มีชื่อเป็นมงคล ความหมายเป็นขนมในตระกูลทอง

อีกชนิดหนึ่งที่ต้องใช้ความ พิถีพิถัน เป็นอย่างยิ่งในทุกขั้นตอนการ
ทำมีลักษณะที่สง่างาม โดดเด่นกว่าขนมตระกูลทองชนิดอื่นๆตรงที่
มีทองคำเปลวติดไว้ที่ด้านบนของ ขนม คำว่า "เอก" หมายความถึง
การเป็นที่หนึ่ง การใช้ขนมทองเอกประกอบพิธีมงคล สำคัญต่างๆ
หรือใช้มอบเป็น ของขวัญ ใน งานฉลอง การเลื่อนยศ
เลื่อนตำแหน่ง จึง เปรียบเสมือนคำอวยพร ให้เป็นที่หนึ่ง

วิธีทำทองเอก

ส่ ว น ป ร ะ ก อ บ ข อ ง ท อ ง เ อ ก

แป้งสาลี อเนกประสงค์ 2+1/2 ถ้ วย
กะทิ 2+1/2 ถ้ วย
น้ำตาลทราย 2+1/2 ถ้ วย
ไข่ไก่ (เฉพาะไข่แดง) 14 ฟอง
แป้งเท้ ายายม่อม 2 ช้อนโต๊ ะ
แ บ บ พิ ม พ์ สำ ห รั บ ก ด ข น ม
แผ่นทองคำเปลว (ตกแต่ ง)

ขั้ น ต อ น ก า ร ทำ ท อ ง เ อ ก

1. ใส่กะทิ และน้ำตาลทรายลงในกระทะทองเหลื อง นำขึ้ นตั้งไฟ
ปานกลาง ต้ มจนเดือดแล้ วกรองด้วยผ้าขาว เสร็จเคี่ ยวต่ อจน
ข้นปิดไฟ พักไว้ให้เย็น

2. ใส่ไข่แดงลงไป คนให้เข้ากั น ยกส่วนผสมขึ้ นตั้งไฟอ่ อนกวน
จ น ร้ อ น

3. ค่ อย ๆ ใส่แป้งลงไปจนหมด กวนจนส่วนผสมร่อนจากกระทะ
ปิดไฟ พักไว้ให้อุ่ น

4. ตั กขนมอั ดเข้าพิมพ์ให้แน่นแล้ วเคาะออก
5. แต่ งหน้าขนมด้วยเศษทองคำเปลว

แหล่งที่มา

1. https://cooking.kapook.com/view189931.html (ทองหยอด)

https://www.wongnai.com/recipes/foi-thong (ฝอยทอง)
https://www.wongnai.com/recipes/kha-nom-med-ka-noon
(เม็ดขนุน)

2.
https://cooking.kapook.com/view190456.html (ทองหยิบ)
https://cooking.kapook.com/view205326.html (ทองเอก)