แผนที่ 2 เขียนผังความคิดจากเรื่องที่อ่าน

เขยี นผงั ความคดิ
จากเรื่องท่ีอ่าน

(ตะลุยขอ้ สอบมาตรฐานกลาง)

จดุ ประสงค์การเรียนรู้

ด้านความรู้ (K)

นักเรียนสามารถสรุปความเขา้ ใจในเร่อื งทีอ่ ่านเปน็ แผนผงั ความคดิ ได้

ดา้ นทักษะกระบวนการ (P)

นักเรียนสามารถทาข้อสอบเรอ่ื ง เขยี นผังความคดิ จากเร่ืองทอ่ี า่ นได้

ดา้ นคณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ (A)

1) มวี ินยั
2) ใฝ่เรยี นรู้
3) มุง่ มั่นในการทางาน

ความหมายของผงั ความคดิ

ผังความคิด หรือ Mind Map คือ การสรุปความรู้ ความคิดโดยใช้ภาพ สี
เส้น และการเช่ือมโยงแทนการจดบันทึกในรูปแบบความเรียง ผู้เขียนผังความคิด
สามารถแตกประเด็นความคิดได้หลากหลายไม่จากัด แต่ท้ังหมดต้องสัมพันธ์กัน
โดยเริ่มจากประเด็นหลัก เช่ือมโยงไปส่ปู ระเดน็ รอง แตกแขนงไปสู่ประเด็นย่อย

ผงั ความคดิ (Mind Map)

ใช้แสดงการเช่ือมโยง
ข้อมูลเก่ียวกับเรื่องใดเร่ือง
หนึ่งระหว่างความคิดหลัก
ความคิดรอง และความคิด
ย่อยทีเ่ ก่ียวขอ้ งสมั พันธ์

ผงั มโนทัศน์ (A Concept Map)

เ ป็ น แ ผ น ภ า พ ท่ี แ ส ด ง
ความสัมพันธ์ระหว่างมโนทัศน์
ต่าง ๆ เก่ียวกับเร่ืองใดเร่ือง
หน่ึงอย่างมีลาดับข้ัน เพื่อแสดง
ใหเ้ ห็นการจดั มโนทัศน์ของเรื่อง
ใดเรื่องหน่ึง หรือส่วนใดส่วน
หน่ึงของเรื่อง

เวนน์ไดอะแกรม (Venn Diagram)

เหมาะสมสาหรับ
การนาเสนอสิ่ง 2 ส่ิงหรือ
มากกว่า ซึ่งมีทั้งความ
เหมือนและความแตกต่าง
กัน

ทชี ารจ์ (T-Chart)

แสดงความแตกต่าง
ของสิง่ ท่ีจะศึกษา

แผนภมู กิ ง

แสดงการเปรียบเทียบ
ข้อมูล โดยเป็นการแสดง
สัดสว่ นของขอ้ มูล

แผนภมู แิ ท่ง

แ ส ด ง ใ ห้ เ ห็ น แ ล ะ
เข้าใจความสัมพันธ์ของตัว
แปรต่าง ๆ ได้ชัดเจน เป็น
ก า ร แ ส ด ง ค ว า ม สั ม พั น ธ์
ระหว่าง 2 ตวั แปร

ตารางเปรียบเทยี บ

เสนอข้อมูลในรูปแบบ
ตาราง ช่วยให้เข้าใจได้ง่าย
เพราะจัดข้อมูลไว้เป็นหมวดหมู่
ซ่ึงข้อมูลท่ีเสนอนั้นอาจเป็นการ
เปรียบเทียบความเหมือนหรือ
ต่างกันของข้อมูล

ผังกา้ งปลา (A Fishbone Map)

แสดงสาเหตุของปัญหา
ซึ่งมีความซับซ้อน ผังก้างปลา
จะช่วยทาให้เห็นสาเหตุหลัก
และสาเหตุยอ่ ยท่ีชัดเจน

ผงั ใยแมงมุม (A Spider Map)

เป็นผังที่แสดงมโนทัศน์
แบบหน่ึง โดยแสดงความคิด
รวบยอดใหญ่ไว้ตรงกลาง และ
เส้นท่ีแยกออกจากความคิดรวบ
ยอดใหญ่จะแสดงรายละเอียด
ของความคิดนั้น

ผังลาดับขั้นตอน (A Sequential Map)

เป็นผังท่ีแสดงลาดับ
ขั้นตอนของสิ่งต่าง ๆ หรือ
กระบวนการต่าง ๆ

ผังวฏั จักร (Cyclical Map)

เป็นผังแสดงลาดับขั้นตอน
ที่ต่อเนื่องกันเป็นวงกลม หรือ
เป็นวัฏจักรที่ไม่แสดงจุดสิ้นสุด
หรือจดุ เรม่ิ ตน้ ทีแ่ นน่ อน

ขนั้ ตอนการเขียนผังความคิด

1. เขียนประเด็นหลกั ไวต้ รงกงึ่ กลางหนา้ กระดาษท่ีไมม่ ีเส้นบรรทดั และวางในแนวนอน
2. เขยี นประเด็นรองไวร้ อบ ๆ ประเดน็ หลกั แลว้ จึงลากเส้นเชื่อมโยง
3. เขียนประเด็นย่อยที่สัมพันธ์กับประเด็นรองแตกออกไปเร่ือย ๆ แล้วจึงลากเส้น

เชอ่ื มโยง
4. เขียนสญั ลักษณ์ส่อื ความหมาย เปน็ เครือ่ งแทนความคิดใหม้ ากทสี่ ดุ
5. ระบายสเี ส้นประเดน็ รองและประเด็นย่อยแต่ละด้านที่โยงออกไปใหเ้ ป็นสีเดียวกัน

ประโยชนข์ องผังความคิด

1. ช่วยให้เข้าใจและจดจาเร่ืองที่อ่านได้ดีย่ิงขึ้น เพราะจดจาผ่านภาพ ถ้อยคา หรือ
ข้อความสน้ั ๆ

2. ช่วยใหจ้ ัดการความคิดเป็นระบบ มองเห็นความสัมพันธ์เก่ียวเน่ืองกันของข้อเท็จจริง
ต่าง ๆ ที่ปรากฏในเร่ืองท่ีอ่านหรือศกึ ษาค้นควา้

3. ช่วยให้เกิดจินตนาการในการสร้างสรรค์ผลงาน เพราะผังความคิดสามารถอธิบาย
ขยายความคดิ ต่อไปได้อีกหลายประเด็น

ฝกึ วิเคราะห์ขอ้ สอบ

เขียนผังความคิด
จากเร่ืองที่อา่ น

ขอ้ สอบมาตรฐานกลาง ปี 2561 1

อ่านข้อความแลว้ ตอบคาถาม

จากขอ้ มูลดังกล่าว ให้นักเรียนเขียนแผนภาพความคิดเพ่ืออธิบายให้ผู้อื่นเข้าใจ
ไดช้ ัดเจน และครอบคลุมประเด็นสาคญั ไดค้ รบถว้ น

ของอาหรับ ของไทย
แก้ปวดท้อง ขบั ลม
บารุงกาลัง บารุงหวั ใจ
บารงุ ครรภ์ ลดความอว้ น
แก้อาเจียน ระงบั อาการหอบหดื

แนวขอ้ สอบมาตรฐานกลาง อจท. 2

พจิ ารณาผงั ความคิดท่กี าหนด แล้วตอบคาถาม

ควรเติมข้อความใดแทนที่เครอ่ื งหมาย ? จงึ จะสอดคลอ้ ง
เหมาะสมมากที่สดุ

1. ความสาคัญของประชาธปิ ไตย
2. ลกั ษณะสังคมประชาธิปไตย
3. ประโยชนท์ ปี่ ระเทศชาติจะได้รับ
4. โทษของการแตกความสามัคคี

แนวขอ้ สอบมาตรฐานกลาง อจท. 3

พิจารณาผงั ความคดิ ที่กาหนด แล้วตอบคาถาม

ควรเตมิ ข้อความใดแทนทเี่ ครอื่ งหมาย ? จงึ จะสอดคลอ้ ง
เหมาะสม

1. ประโยชน์ของการออม
2. โทษของการใช้จ่ายสุรุย่ สุร่าย
3. การเลอื กสถานทอ่ี อมเงนิ
4. การเปรยี บเทียบอตั ราดอกเบีย้ เงินออม