ศูนย์การเรียนรู้ห้องสมุด เล่มที่ 6

เอกสารประกอบการเรยน
ี



ื
่
ี
่
้
รายวิชา แหลงเรยนรูเพอการศกษา 1 ง 20264
ึ
้
่
ี
ี
กลุมสาระการเรยนรูการงานอาชพและเทคโนโลยี

ั
ชนมัธยมศกษาปที่ 2
ี
ึ
้




เลมที่ 6
่



้
ื
ั
หนงสออางอิง










์
์
นางวันทนย อนุศาสนอมรกุล
ี
ต าแหนง ครู วิทยฐานะ ครูชานาญการ

่








้
้
โรงเรยนเตรยมอุดมศกษานอมเกลา สมุทรปราการ
ี
ี
ึ
ึ
ื
ั
ึ

สานกงานเขตพ้นที่การศกษามัธยมศกษา เขต 6
สานกงานคณะกรรมการการศกษาขันพ้นฐาน กระทรวงศกษาธการ
ึ
ิ

้
ึ
ั
ื

ก







ค ำน ำ
ค ำน ำ


ื่
เอกสารประกอบการเรยน เรอง ศูนย์การเรยนรห้องสมุด กลุ่มสาระการเรยนร ู ้
ี
้
ี
ี
ู
ี
ี่
ั
ี
ี
ุ
การงานอาชพและเทคโนโลยี ส าหรบนักเรยนชั้นมัธยมศึกษาปท 2 ชดน้ มเน้อหา
ื
ี
ี
ึ
ื
สาระครอบคลุมตามหลักสตรแกนกลางการศกษาขั้นพ้นฐาน พทธศักราช 2551
ุ
ู
ื
ั
ได้ก าหนดไว้ โดยได้สงเคราะห์เน้อหาทเหมาะสมกับวัยของนักเรยน และสอดคล้อง
ี
่
ี
ิ
ี
ั
ี
กับบรบทของสังคมในปจจุบัน ประกอบด้วย ค าช้แจงการใช้งานเอกสารประกอบการเรยน
เรอง ศูนย์การเรยนรห้องสมุด ค าช้แจงส าหรบคร ค าช้แจงส าหรบนักเรยน
ี
ั
ู
ี
ื่
ี
ั
้
ู
ี
ึ
ี
ิ
่
ี
ซงนักเรยนควรศึกษาให้เข้าใจอย่างชัดเจน เพื่อจะสามารถท ากจกรรมการเรยนร ู ้
ิ
ได้อย่างมีประสทธภาพ และบรรลุผลการเรยนรตามจุดประสงค์ เอกสารประกอบการเรยน
ี
ิ
ี
ู
้
ี
ผู้จัดท าขอขอบพระคุณ ผู้อ านวยการโรงเรยนเตรยมอุดมศึกษาน้อมเกล้า
ี
ึ
่
ู
ื
ุ
สมุทรปราการ คณะกรรมการการศกษาขั้นพ้นฐาน และคณะครอาจารย์ทกทาน
ี
ึ
ี่
ี่
ทให้ค าแนะน าและค าปรกษาทด ตลอดจนการให้ก าลังใจในการจัดท าเอกสาร
ี
ประกอบการเรยน จนประสบผลส าเรจด้วยด ี
็




วันทนย์ อนศาสน์อมรกุล
ี
ุ

ข







สำรบัญ
สำรบัญ



ื่
เรอง หนำ
้
ี
ี
ั
ค าช้แจงส าหรบการใช้งานเอกสารประกอบการเรยน 1
ี
ั
ู
ค าช้แจงส าหรบคร 2
ั
ี
ค าช้แจงส าหรบนักเรยน 3
ี
สาระส าคัญ 4
ตัวช้วัดชั้นป 4
ี
ี
ี
แบบทดสอบก่อนเรยน 5
ี
กระดาษค าตอบแบบทดสอบก่อนเรยน 8

ิ
ื
หนังสออ้างอง 9
ู
้
ี
- กจกรรมการเรยนรท 1 24
ิ
ี่
ี
ี่
้
ู
- กิจกรรมการเรยนรท 2 25
- แบบทดสอบหลังเรยน 26
ี
กระดาษค าตอบแบบทดสอบหลังเรยน 29
ี
ภาคผนวก 30
ู
- เฉลยกจกรรมการเรยนรท 1 31
ี่
้
ิ
ี
ี่
้
ู
ิ
- เฉลยกจกรรมการเรยนรท 2 32
ี
ี
เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยน-หลังเรยน 34
ี
บรรณานกรม 35
ุ

1







ค ำช้แจงสำหรบกำรใชงำนเอกสำรประกอบกำรเรยน
ี
ี
้
ั

เรอง ศูนยกำรเรยนรูหองสมุด
ื่
ี
้
์
้

ู
ี
ี
ื่
ี
้
เอกสารประกอบการเรยน เรอง ศูนย์การเรยนรห้องสมุด กลุ่มสาระการเรยนร ้ ู
ี
ึ
ี
การงานอาชพและเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศกษาปท 2 ประกอบด้วย เอกสารประกอบการเรยน
่
ี
ี
ทั้งหมด 8 เล่ม คือ
ี่
เล่มท 1 แหล่งเรยนรภายในโรงเรยนและแหล่งเรยนรภายนอกโรงเรยน
ี
้
ี
ี
ู
ู
ี
้
ี
เล่มท 2 ห้องสมุดโรงเรยนของเรา
ี่
ั
ี่
เล่มท 3 ทรพยากรสารสนเทศ
เล่มที่ 4 การจัดเก็บทรพยากรสารสนเทศ
ั
เล่มที่ 5 การค้นหาทรพยากรสารสนเทศในห้องสมุด
ั
เล่มที่ 6 หนังสออ้างอง
ิ
ื
เล่มที่ 7 การจดบันทกการอ่าน
ึ
ี
ี
เล่มที่ 8 การเรยบเรยงการเขียน
ื่
้
เอกสารประกอบการเรยน เรอง ศูนย์การเรยนรห้องสมุด ทั้ง 8 เล่ม
ี
ู
ี
เปนเอกสารประกอบการเรยน ทเน้นให้นักเรยนได้ลงมือปฏบัตกจกรรม ท าให้
ี
ิ
็
ี
ิ
ิ
ี่
ู
นักเรยนเกดทักษะ กระบวนการ ตลอดจนสอดคล้องกับหลักสตรแกนกลาง
ี
ิ
ึ
ื
ุ
ิ
การศกษาขั้นพ้นฐาน พทธศักราช 2551 ในการจัดกจกรรมจะใช้เอกสารประกอบ
ื
ึ
่
ี
ู
้
ื่
ี
การเรยน เรอง ศูนย์การเรยนรห้องสมุด ทั้ง 8 เล่ม เพอให้นักเรยนได้ศกษาอย่าง
ี
ี
ิ
็
เปนขั้นตอน มความร ความเข้าใจและมทักษะในด้านการใช้บรการของห้องสมุด
้
ี
ู
ู
ี่
นอกจากนั้น นักเรยนสามารถน าความร และทักษะกระบวนการดังกล่าวทได้จาก
้
ี
การท ากจกรรมไปประยุกต์ใช้ในชวิตประจ าวัน และการศึกษาในกลุ่มสาระการเรยนร ้ ู
ี
ิ
ี
ี่
อื่น ๆ ทเกยวข้อง
ี่

2






คำชแจงสำหรบครู
้
ี

ั


ี
เอกสารประกอบการเรยน เรอง ศูนย์การเรยนรห้องสมุด เล่มท 6 หนังสอ
ื่
้
ื
ี่
ี
ู
ี
อ้างองเล่มน้ ใช้ประกอบการจัดกจกรรมการเรยนการสอน ส าหรบนักเรยนชั้น
ี
ั
ี
ิ
ิ
ี
ี่
ี
ี
มัธยมศึกษาปท 2 โรงเรยนเตรยมอุดมศึกษาน้อมเกล้า สมุทรปราการ โดยมี
ี
ิ
ขั้นตอนการจัดกจกรรมการเรยนการสอนดังน้ ี
ี
1. ครแจกเอกสารประกอบการเรยน เล่มท 6 หนังสออ้างอง เล่มน้ ให้
ิ
ี
ี่
ื
ู
ี
นักเรยน
ี
ี
2. ครช้แจงการใช้เอกสารประกอบการเรยนเล่มน้ให้นักเรยนทราบก่อน
ี
ี
ู
ิ
ลงมือปฏบัต ิ
่
ู
่
ู
ี
ื
่
ี
ี
3. ครให้นักเรยนท าแบบทดสอบก่อนเรยน เพอดวา นักเรยนแตละคน
ื
ี
ื
ู
้
ี
่
มพ้นฐานความร ความเข้าใจเกยวกับหนังสออ้างอิงมากน้อยเพียงใด
ู
ิ
ู
้
ี
4. ครให้นักเรยนศึกษาเอกสารประกอบการเรยน และท ากจกรรมการเรยนรท 1 – 2
ี
ี่
ี
เพื่อให้นักเรยนได้ทบทวนและเกดความร ความเข้าใจอย่างถูกต้อง
้
ี
ิ
ู
้
ู
ู
ี
5. ครสังเกตพฤตกรรมด้านทักษะกระบวนการเรยนร และด้านคุณลักษณะ
ิ
อันพงประสงค์ทางการเรยนและ บันทกผล
ี
ึ
ึ
ี
ี
ู
6. ครให้นักเรยนท าแบบทดสอบหลังเรยน เพื่อดูว่านักเรยนแต่ละคน มี
ี
ี
ความร ความเข้าใจหลังเรยนมากน้อยเพียงใด
้
ู
7. ครตรวจคะแนน และบันทกผลลงในแบบบันทกคะแนนการท า
ู
ึ
ึ
กจกรรมการเรยนการสอนจากเอกสารประกอบการเรยนเล่มน้ ี
ิ
ี
ี
ี
้
ี
ู
ู
8. ครประกาศผลคะแนนให้นักเรยนทราบและชมเชยผ้เรยน พรอมให้
ิ
ิ
ค าแนะน าเพ่มเตม

3







ี

ั
ี
ค ำช้แจงสำหรบนักเรยน


ี
เอกสารประกอบการเรยน เรอง ศูนย์การเรยนรห้องสมุด เล่มท 6 หนังสอ
ี
ื่
ี่
ื
ู
้
ี
อ้างอิง เล่มน้ ใช้ประกอบการจัดกจกรรมการเรยนการสอน ส าหรบนักเรยนชั้น
ิ
ั
ี
ี
ี
ี
ี
ี่
มัธยมศึกษาปท 2 โรงเรยนเตรยมอุดมศึกษาน้อมเกล้า สมุทรปราการ โดยมี
ี
ิ
ี
ขั้นตอนการจัดกจกรรมการเรยนการสอน ดังน้
ื
ั
ิ
ึ
ี
่
ศกษำกอนลงมอปฏิบติกจกรรมกำรเรยนรู ้
ี
ี
่
ั
ื
1. นักเรยนฟงค าช้แจงการใช้เอกสารประกอบการเรยน เล่มท 6 หนังสอ
ี
ี
อ้างอง
ิ
ี
ื
ี่
2. นักเรยนรบเอกสารประกอบการเรยน เล่มท 6 หนังสออ้างอิง
ี
ั
่
ี
3. นักเรยนเร่มท าแบบทดสอบก่อนเรยน เพอดวานักเรยนมพ้น
ื
่
ี
ู
ื
ี
ี
ิ
ื
ี่
ู
้
ฐานความร ความเข้าใจเกยวกับหนังสออ้างอิง มากน้อยเพียงใด
ิ
4. ให้นักเรยนศึกษา และปฏบัตกจกรรมการเรยนรแต่ละกจกรรมจาก
ิ
ู
้
ิ
ี
ี
ิ
ี
เอกสารประกอบการเรยน
ื
ี
ึ
ี
5. นักเรยนศึกษาเอกสารประกอบการเรยนโดยตั้งใจศกษาเน้อหาท า
่
ความเข้าใจอย่างดตั้งแตหน้าแรกถึงหน้าสดท้ายตามล าดับโดยไมข้ามขั้นตอน
ุ
ี
่
่
่
ื
ี
6. เมอพบค าช้แจง หรอค าถามในแตละกจกรรมให้อานท าความเข้าใจ
ื
่
ิ
ิ
และท ากจกรรมอย่างรอบคอบ
ู
้
ี
่
ี
7. ให้นักเรยนสงผลงานการท ากจกรรมการเรยนร จากเอกสาร
ิ
ี
ประกอบการเรยนเล่มน้ เพอให้ครตรวจและบันทกผล
ื
ี
ึ
ู
่
ี
8. เมื่อนักเรยนทุกคนท าแบบทดสอบหลังเรยนครบทุกกจกรรมแล้วให้
ิ
ี
ี
ี
ื
ี่
นักเรยนท าแบบทดสอบหลังเรยนจากเอกสารประกอบการเรยน เล่มท 6 หนังสอ
ี
ั
ื
่
อ้างอิง ด้วยความตั้งใจและซอสตย์

4








สำระสำคัญ



็
็
ิ
ี
ี
ิ
่
หนังสออ้างองเปนหนังสอทมการจัดท าขึ้นเปนพเศษ ให ้
ื
ื
ื่
ี่
ื่
็
ข้อเทจจรงทเชอถอได้ ใช้หาค าตอบในเรองใดเรองหนง ไม่อนญาต
่
ึ
ุ
ื่
ิ
ื
ี่
ี
ใหยืมออกนอกหองสมด เขียนขึ้นโดยผู้ทรงคุณวุฒและมความเชยวชาญ
้
ุ
้
ิ
่
ู
ี
ในสาขาวิชานั้นๆ โดยเฉพาะ มรปแบบทง่าย สะดวกแก่การใช้ค้นคว้า
ี
มีการจัดเรยงล าดับเน้อหาตามล าดับอักษรตามหัวข้อวิชา ตามล าดับ
ื
ี
ิ
่
่
เหตุการณ์ หรอเรยงตามสภาพภูมศาสตร มสวนชวยอ านวยความสะดวก
ี
ี
ื
์
ื
ิ
ี
่
ิ
แก่ผู้ใช้ คือ อักษรน าเลม ค าน าทาง ดรรชนรมกระดาษ หนังสออ้างอง
ี่
็
่
ี่
้
็
ื่
ี่
เปนเอกสารทส าคัญทสด ทจะชวยใหงานเขียนเปนทนาเชอถอ
ื
่
ุ
ี่
ู
ี
และมประสทธภาพสงค่าอย่างยิ่ง
ิ
ิ

ี
มำตรฐำน / ตัวช้วัด

้
มำตรฐำน ง 1.1 เข้าใจการท างาน มีความคิดสรางสรรค์ มีทักษะ
ั
กระบวนการท างาน ทักษะการจัดการ ทักษะกระบวนการแก้ปญหา ทักษะการ
ท างานรวมกัน และทักษะการแสวงหาความร มีคุณธรรม และลักษณะนสัยใน
้
ิ
่
ู
ี
ื่
ึ
ิ
ั
การท างาน มจตส านกในการใช้พลังงาน ทรพยากรและส่งแวดล้อม เพอการ
ิ
ั
ี
ด ารงชวิตและครอบครว
้
ู
ง 1.1 ม.2/1 ใช้ทักษะแสวงหาความรเพื่อพัฒนาการท างาน
ั
ง 1.1 ม.2/2 ใช้ทักษะกระบวนการแก้ปญหาในการท างาน
ิ
ิ
ง 1.1 ม.2/3 มีจตส านกในการท างานและใช้ทรพยากรในการปฏบัตงาน
ึ
ิ
ั
อย่างประหยัดและคุ้มค่า

5








แบบทดสอบกอนเรยน
ี
่


ี ี ื่ ี่
ค ำช้แจง ให้นักเรยนเขียนเครองหมายกากบาท X ทับข้อทเหมาะสม ถูกต้อง



ุ
็
ี่
1. พจนานกรมททางราชการถือว่าเปนมาตรฐานของภาษาไทยคือเล่มใด
ุ
ก. พจนานกรมไทย
ุ
ข. พจนานกรมล าดับสระ

ค. พจนานกรมฉบับราชบัณฑตยสถาน
ิ
ุ
ง. พจนานกรมฉบับพกพา
ุ



ิ
ี่
ื
ิ
2. หนังสออ้างองประเภทใดทให้ความหมายของค า การอ่านออกเสยง ชนดของ
ี
ค าและวิธใช้
ี
ก. พจนานกรม
ุ
ข. สารานกรม
ุ
ค. นามานกรม
ุ

ุ
ง. อักขรานกรม


ิ
้
3. หนังสออ้างองประเภทใดทให้ความรเรองราวในสาขาวิชาต่างๆ พอสังเขป
ื่
ื
ู
ี่
ุ
ก. พจนานกรม
ข. สารานกรม
ุ
ค. นามานกรม
ุ
ง. อักขรานกรม
ุ

6






่
ี
ิ
ุ
่
่
์
4. ต้องการทราบข่าวความเคลือนไหวและเหตการณส าคัญตางๆ ทเกดขึ้นใน
ื
รอบป จะค้นได้จากหนังสออ้างองประเภทใด
ี
ิ
ก. สถิตรายป
ิ
ี
ข. หนังสอรายป
ี
ื
ี
ค. รายงานประจ าป
ี
ง. ดรรชนวารสาร

่
5. ต้องการทราบวาจังหวัดสตูลมีกอ าเภอ จะค้นได้จากหนังสออ้างองใด
ิ
ี่
ื
ี่
ก. แผนทประเทศไทย
ุ
ข. อักขรานกรมภูมิศาสตรไทย
์
ิ
ุ
ค. สารานกรมฉบับราชบัณฑตยสถาน
ิ
ง. พจนานกรมฉบับราชบัณฑตยสถาน
ุ


ื
6. ข้อใดไม่ใชลักษณะของหนังสออ้างอิง
่
ั
ก. มขนาดกะทัดรดเหมาะแก่การพกพา
ี
ี
็
ข. มการจัดเรยงเน้อหาอย่างเปนระบบ
ี
ื
ค. ไม่อนญาตให้ยืมออกนอกห้องสมุด
ุ
ง. เขียนโดยผู้ทรงคุณวุฒทมีความเชยวชาญในสาขาตาง ๆ
่
ิ
ี่
ี่

7






ี
ี
ี
่
ื
่
่
ื
7. หนังสอเล่มใดให้รายละเอยดเกยวกับทตั้งของทวป ประเทศ เมอง แมน ้า ภเขา
ู
ี
ก. พจนานกรม
ุ
ข. หนังสออ้างองทางภูมิศาสตร ์
ื
ิ
ค. สารานกรม
ุ
ง. นามานกรม
ุ

ื
้
่
ี
ู
ี
่
่
ื
ื
8. หนังสออ้างองทให้ความรเกยวกับเรองทั่วไป คือหนังสอเล่มใด
ิ
ก. พจนานกรม
ุ
ข. สารานกรม
ุ
ุ
ค. บรรณานกรม
ิ
ั
ง. ส่งพมพ์รฐบาล
ิ

่
ี่
9. หากนักเรยนต้องการทราบเรองทนาสนใจในรอบปทผ่านมาต้องอ่านหนังสอ
ื
ี
ี
ื่
ี่
เล่มใด
ก. นามานกรม
ุ
ื
ข. หนังสอคู่มือ
ุ
ค. อักขรานกรมภูมิศาสตร ์
ื
ี
ง. หนังสอรายป


ิ
10. ต้องการทราบวธการเลี้ยงปลานล จะค้นได้จากหนังสออ้างอิงเล่มใด
ื
ี
ิ
ก. นามานกรม
ุ
ี
ข. หนังสอรายป
ื
ค. หนังสอคู่มือ
ื
ี
ง. หนังสอดรรชน
ื

8








่
ี
กระดำษค ำตอบแบบทดสอบกอนเรยน





่
ี
ชอ................................นามสกุล...............................ชั้น...............เลขท..............
ื
่


ขอ ก ข ค ง
้
1


2



3



4


5


6



7



8


9


10



รวม

9







หนังสออำงอิง
ื
้




ื
้
ควำมหมำยของหนังสออำงอิง

้
ิ
ื
ู
ี่
ื
ิ
หนังสออ้างอง หมายถึง หนังสอทรวบรวมความร ข้อเท็จจรงต่าง ๆ ท ี่
่
่
ึ
ื
ี
ู
็
่
่
ผ้ใช้ไมจ าเปนต้องอานตลอดทั้งเล่ม อาจใช้หนังสอเพยงตอนใดตอนหนงเทานั้น
ดังนั้น ห้องสมดจงจัดแยกหนังสออ้างองออกจากหนังสอทั่วไป และไมอนญาต
ุ
ื
ิ
ื
ุ
ึ
่
ให้ยืมออกนอกห้องสมุด

ลักษณะของหนังสออำงอิง
ื
้

ิ
ู
็
้
ื
ี่
1. เปนหนังสอทมุ่งเสนอสาระความร และข้อเท็จจรงต่างๆ อย่างกว้างๆ
่
ี
ี
2. การเรยบเรยงเน้อหามระบบ เชน เรยงตามล าดับตัวอักษร เรยงตามป
ื
ี
ี
ี
ี
ื่
็
็
พ.ศ. เปนต้น ท าให้สามารถค้นหาเรองทต้องการได้อย่างรวดเรว
ี่
้
ิ
ี
่
3. ผู้เขียนเปนผู้ทรงคุณวุฒ มีความร ความเชยวชาญในสาขาวชานั้นๆ
็
ู
ิ
ุ
็
ู
ุ
4. รปเล่มขนาดใหญ่ แข็งแรงทนทาน บางประเภทจัดพิมพ์เปนชด ชดละ
หลายเล่ม
ึ
่
ู
่
5. ผ้ใช้จะใช้ค้นคว้าเพยงตอนหนง ไมจ าเปนต้องอานทั้งเล่ม
็
ี
่
6. ไม่อนญาตให้ยืมออกนอกห้องสมุด
ุ
ื
7. ใช้อักษร “ อ” ประกอบกับเลขเรยกหนังสอส าหรบหนังสอภาษาไทย
ื
ี
ั
ั
และใช้ “ R” หรอ “Ref” ส าหรบหนังสออ้างอิงภาษาอังกฤษ
ื
ื
8. จัดแยกออกจากหนังสอประเภทอื่น ๆ
ื

10







้
ื
ประเภทของหนังสออำงอิง


ิ
็
ื
ประเภทของหนังสออ้างอง ได้แบ่งออกเปน 2 ประเภทใหญ่ๆ คือ
ี่
1. ประเภททให้ข้อเท็จจรง คือ ให้ข้อมูลเปนรายละเอียดซงสามารถตอบ
่
ึ
็
ิ
ี่
ี
ค าถามทต้องการได้ทันท ได้แก่
1.1 พจนานกรม
ุ
ุ
1.2 สารานกรม
ี
ื
1.3 หนังสอรายป
ี
ุ
1.4 อักขรานกรมชวประวัต ิ
1.5 หนังสออ้างอิงทางภูมิศาสตร ์
ื
1.6 นามานกรม
ุ

1.7 หนังสอคู่มือ
ื
ั
ิ
ิ
1.8 ส่งพมพ์รฐบาล
้
ู
2. ประเภททให้ข้อมูลแหล่งความร คือ ให้ข้อมูลว่าจะต้องค้นหา
ี่
ี
ี
ี
ึ
่
ู
้
รายละเอียดจากแหล่งความรใดอกทหนง หนังสออ้างองประเภทน้ ได้แก่
ิ
ื
2.1 ดัชน ี
ุ
2.2 บรรณานกรม


ื
้
ู
เรามาท าความรจักกับหนังสอ
อ้างอิงแต่ละประเภทกันนะคะ

11






ุ
พจนานกรม (Dictionaries)



ื
ุ
ี
พจนานกรม คือ หนังสอทรวบรวมค าต่าง ๆ จัดเรยงล าดับตามตัวอักษร
ี่
ี
ิ
โดยให้ความหมายของค า การสะกด การออกเสยง ชนดของค า ประวัตความ
ิ
ี
เปนมาของค า ตลอดจนวธใช้ค าในความหมายตาง ๆ พรอมทั้งยกตัวอย่างการใช้
่
ิ
้
็
ู
ค าในรปของประโยค
ุ
็
พจนานกรมจะแบ่งออกเปน 2 ประเภท
ื
ุ
ุ
1. พจนานกรมทั่วไป หรอพจนานกรมทางภาษา หมายถึง
็
ุ
ู
ี
่
้
พจนานกรมทให้ความรเกยวกับค าทั่วๆ ไป แบ่งออกเปน พจนานกรมภาษา
ุ
่
ี
ี
ุ
ุ
เดยว พจนานกรมสองภาษา และพจนานกรมหลายภาษา
ุ
ี่
2. พจนานกรมเฉพาะวิชา หมายถึง พจนานกรมทรวบรวมและ
ุ
ึ
่
ให้ความหมายของค าศัพท์ เฉพาะสาขาใดสาขาหนง
ี
้
่
ู
ุ
ุ
พจนานกรมทนักเรยนควรรจัก ได้แก่ พจนานกรมฉบับ
ี
ี่
ื
ิ
็
ิ
ราชบัณฑตยสถาน เปนหนังสออ้างองทมีความส าคัญ เพราะได้ประมวลค า
่
่
ี
่
ี
ทั้งหมดทใช้อยูในภาษาไทย ให้ค าอาน ความหมาย ตลอดจนทมาของค า และ
่
ี
ี
ื่
เปนพจนานกรมทมีประกาศส านักนายกรฐมนตร เรองระเบยบการใช้ตัวสะกด
็
ุ
ี่
ั
ี
ี
ก าหนดให้บรรดาหนังสอราชการ และการศึกษาเล่าเรยนในโรงเรยน ใช้
ื
ุ
ิ
ตัวสะกดตามพจนานกรมฉบับราชบัณฑตยสถาน เพื่อให้การเขียนหนังสอไทย
ื
ึ
่
็
ิ
มีมาตรฐานเดยวกัน ซงก่อให้เกดเอกภาพในด้านภาษาอันเปนวัฒนธรรมและ
ี
ิ
เอกลักษณ์ของชาตสวนหนง
่
ึ
่

12








































ั
ี
่
ิ
ิ
ภาพที่ 1 พจนานกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 ฉบับพมพ์คร้งท 1 และพมพ์คร้งท 2
่
ี
ุ
ั
ที่มา : ห้องสมุดโรงเรยนเตรยมอุดมศึกษาน้อมเกล้า สมุทรปราการ
ี
ี






















ภาพที่ 2 นักเรยนค้นคว้าค าศัพท์จาก พจนานกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554
ี
ุ
ี
ี
ที่มา : ห้องสมุดโรงเรยนเตรยมอุดมศึกษาน้อมเกล้า สมุทรปราการ

13









ุ
สารานกรม (Encyclopedias)



ื
ุ
สารานกรม คือ หนังสอทรวบรวมสาระความรในสาขาวิชาต่างๆ อย่าง
ี่
ู
้
ื่
่
ื
ี่
ื
ิ
่
็
สังเขป เชน ประวัตความเปนมาของเรองนั้นๆ บางเรองอาจมีภาพ แผนท หรอ
่
ื
็
ุ
ตารางประกอบเน้อหา สารานกรมจะแบงออกเปน 2 ประเภท คือ
้
ู
ุ
ี่
1. สารานกรมทั่วไป คือ สารานกรมทรวบรวมความรต่างๆ ในทุก
ุ
สาขาวิชาอย่างกว้างๆ
ี่
ุ
้
ู
2. สารานกรมเฉพาะวิชา คือ สารานกรมทรวบรวมความร เฉพาะ
ุ
ี
ึ
ี
่
่
่
ึ
ิ
ุ
ิ
สาขาวชาใดสาขาวชาหนงโดยจะให้รายละเอยดทลึกซ้งกวาสารานกรมทั่วไป






ุ
ื
ภาพที่ 3 หนังสอสารานกรม ที่มา : http://kanchanapisek.or.th/kp6/index.php
ี
ุ
ุ
ั
่
ี
สารานกรมทนักเรยนควรรจัก ได้แก่สารานกรมไทยส าหรบเยาวชน
ู
้
โดยพระราชประสงค์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ซงทรงมีพระราชด ารส
่
ึ
ั
้
ให้จัดตั้งโครงการสารานกรมไทยส าหรบเยาวชนฯ เพื่อด าเนนการสรางหนังสอ
ื
ิ
ุ
ั
ุ
สารานกรมฉบับใหม่ชดหนง มีความมุ่งหมายทจะน าวิชาการแขนงต่างๆ ทควร
่
ี่
ึ
ี่
ุ
ึ
ศกษาออกเผยแพรแก่เยาวชนให้แพรหลายทั่วถึง เพื่อเยาวชนจักได้หาความร ้ ู
่
่
่
ชวยตัวเองได้จากการอานหนังสอ และเพอให้ได้ประโยชนอันกว้างขวางย่งขึ้น
ิ
ื
่
่
์
ื
ื่
ื
็
ทรงก าหนดหลักการท าค าอธบายเรองต่างๆ แต่ละเรองเปนสามตอนหรอสาม
ิ
ื่

14






ุ่
ุ่
ุ่
ิ
ระดับ คือเด็กรนเล็ก เด็กรนกลาง และเด็กรนใหญ่รวมถึงผู้ใหญ่ เพื่อให้บดา
ื
ื
่
ิ
ี
่
ิ
ุ
ิ
มารดาใช้เปนเครองมอแนะน าวชาแก่บตรธดา พแนะน าวชาแก่น้อง นอกจากน้ ี
็
ื่
ี่
ิ
ื่
ื่
เมื่อเรองหนงเรองใดมีความเกยวพันต่อเนองถึงเรองอื่นๆ ก็ให้อ้างองถึงเรอง
่
ึ
ื่
ื่
ู
ึ
่
ื
่
ุ
ิ
นั้นๆ ด้วยทกเรองไป ด้วยประสงค์จะให้ผ้ศกษาทราบและตระหนักวาวชาการ
ื
แตละสาขามความสมพันธเกยวเนองถึงกันพงศกษาให้ครบถ้วนทั่วถึง
่
่
ึ
ึ
ั
์
่
ี
ี
ู
ื
นอกจากน้ หนังสอสารานกรมไทยส าหรบเยาวชนฯ ไม่ได้เผยแพรรปเล่ม
่
ุ
ี
ั
ื
เพียงอย่างเดยว โครงการสารานกรมไทยส าหรบเยาวชนฯ ยังมีหนังสอ
ี
ุ
ั
ี่
็
์
ิ
่
อิเล็กทรอนกส หรอ E –Books เปนชองทางในการเข้าถึงทสะดวกอีกทางหนง
ึ
่
ื

ภาพที่ 4 เว็บไซต์สารานุกรมไทยฯ ที่มา : http://kanchanapisek.or.th/kp6/index.php










ภาพที่ 5 ชั้นจัดเก็บหนังสอสารานกรมไทยฯ
ื
ุ
ี
ี
ที่มา : ห้องสมุดโรงเรยนเตรยมอุดมศึกษาน้อมเกล้า สมุทรปราการ

15









































ู
ี
้
ี
ุ
ื
ภาพที่ 6 นักเรยนค้นคว้าหาความรจากหนังสอสารานกรมฯ ที่มา : ห้องสมุดโรงเรยนเตรยมอุดมศึกษาน้อมเกล้าฯ
ี


ื
ี
หนังสอรายป (Yearbooks)

ี่
ื
ี
ื
้
ู
หนังสอรายป คือ หนังสอทรวมความร ข่าวสาร ความเคลื่อนไหว
่
ี
ิ
ื
ี
ี
ใหม่ๆ ทเกดขึ้นในรอบปทผ่านมา การจัดเรยงเน้อหาจะจัดแยกตามสาขาวชา
่
ี
ิ
หรอแยกตามเรองก็ได้
ื่
ื
็
ื
หนังสอรายป แบ่งออกเปน 3 ประเภท คือ
ี
ิ
ู
ื
1. หนังสอรายปฉบับเพ่มเตมสารานกรม เพอให้ข่าวสาร ความร
้
ุ
่
ิ
ื
ี
ี่
ุ
ุ
มีความทันสมัย บรษัททจะจัดท าสารานกรมจะต้องท าสารานกรมฉบับรายป ี
ิ
เพ่มขึ้นทกป
ิ
ุ
ี
้
ู
2. สมพัตสร (Almanacs) เปนหนังสอทรวบรวมความรเบ็ดเตล็ด
ื
็
ี่
่
ี่
และสถิตต่าง ๆ ทนาสนใจในรอบปทผ่านมา
ี่
ี
ิ

16






ี่
็
ุ
ุ
ื
ี
ื
3. รายงานประจ าปหรอสรปผลงาน เปนหนังสอทสรปผลงานใน
ี
่
ี่
รอบปทผ่านมาของหนวยงานต่าง ๆ













ี
ื
ื
ภาพที่ 7 หนังสอรายป ี ภาพที่ 8 หนังสอรายป
ที่มา : http://www.worldalmanac.com/ ที่มา : http://www.nso.go.th/




อักขรานกรมชวประวัต (Biographical Dictionaries)
ี
ิ
ุ


ิ
ิ
ื
ุ
ี่
อักขรานกรมชวประวัต คือ หนังสอทรวบรวมชวประวัตบุคลคลส าคัญ
ี
ี
ี
ี่
โดยให้รายละเอียด เกยวกับประวัตการเกด การศึกษา อาชพ ครอบครว และ
ิ
ิ
ั
ี
ผลงานดเด่น เปนต้น
็
็
ิ
ี
ุ
อักขรานกรมชวประวัต แบ่งออกเปน 3 ประเภท คือ
ิ
1. อักขรานกรมชวประวัตของบคคลทั่วไป
ุ
ี
ุ
ิ
่
ึ
ิ
ี
ุ
2. อักขรานกรมชวประวัตชาตใดชาตหนง
ิ
ุ
3. อักขรานกรมชวประวัตเฉพาะอาชพ
ี
ี
ิ

17









์
หนังสออ้างองทางภูมิศาสตร (Geographical Sources)
ื
ิ


์
ื
ิ
หนังสออ้างองทางภูมิศาสตร คือ หนังสอทให้ความรและข้อเท็จจรงทาง
ู
ื
ี่
้
ิ
ี
ี
์
ื
ภมศาสตร โดยให้รายละเอยดเกยวกับสถานทตั้งของทวป ประเทศ เมอง
ิ
่
ี
ู
ี
่
แมน ้า ภูเขา ฯลฯ
่
ิ
็
์
ื
หนังสออ้างองทางภูมิศาสตร แบ่งออกเปน 3 ประเภท คือ
ุ
็
ี่
1. อักขรานกรมภูมิศาสตร (Garreteers) เปนหนังสอทรวบรวม
ื
์
ี
ี่
่
ั
ื
รายชอสถานทส าคัญให้ค าอธบายส้นๆ เชน หมายถึงอะไร อยู่ทไหน มีความ
่
่
ิ
็
ุ
เปนมาอย่างไร โดยจะจัดเรยงตามล าดับตัวอักษร คล้ายกับหนังสอพจนานกรม
ี
ื
ี่
ื
็
ื
ี่
2. หนังสอน าเทยว (Guidebooks) เปนหนังสอทให้ข้อมูลเกยวกับ
ี่
่
ี
ี
่
ี
่
่
ี
ี
ี
่
สถานททองเทยวให้รายละเอยดเกยวกับทตั้ง ระยะทาง การเดนทาง แผนท
ิ
่
็
ภาพประกอบ และข้อมูลอื่นๆ ทเปนประโยชน์ต่อการท่องเทยว หนังสอแผนท ี่
ี่
ื
ี่
ี
่
ี
ู
และลูกโลก จะให้ข้อมลเกยวกับต าแหนงทตั้ง อาณาเขตและลักษณะทาง
่
่
ี
่
ู
ภมศาสตรอน ๆ เชน ทวป ประเทศ เมอง แมน ้า ภเขา ฯลฯ
่
ู
่
ื
ิ
ื
์

นามานกรม (Directories)
ุ

ี่
ื่
ุ
ี่
ื
นามานกรม คือ หนังสอทให้ข้อมูลเกี่ยวกับชอบุคคล สถานทหรอ
ื
่
ี
ี
่
หนวยงานตาง ๆ จัดเรยงตามล าดับอักษรของชอนั้น ๆ โดยจะให้รายละเอยด
ื
่
่
ี่
ี่
เกยวกับชอ สกุล ทอยู่ ต าแหนงหน้าทและรายละเอียดอื่น ๆ ที่เกยวข้อง ถ้า
ี่
ื่
ี่
่
ี
่
่
ี
ี
เปนหนวยงานจะบอกชอสถานทตั้ง ปทตั้ง หมายเลขโทรศัพท์ ฯลฯ
ื
็
่

18






นามานกรม แบ่งออกได้หลายประเภท คือ
ุ

ุ
1. นามานกรมท้องถิ่น เปนนามานกรมทจัดท าขึ้นโดยแยกตาม
ุ
็
ี
่
ท้องถิ่นตาง ๆ เชน สมดรายนามผ้ใช้โทรศัพท์เขตนครหลวง
่
่
ู
ุ
ื
ุ
่
ุ
็
2. นามานกรมของหนวยงานหรอสถาบันต่าง ๆ เปนนามานกรมท ี่
ี
ื
่
ี
่
่
ี
หนวยงานหรอสถาบันตาง ๆ จัดท าขึ้น เชน ท าเนยบวัด ท าเนยบโรงเรยน นา
ุ
มานกรมห้องสมุด
3. นามานกรมในสาขาวิชาชพ เปนนามานกรมของสมาคมวิชาชพ
ุ
ุ
ี
ี
็
ี
ี
่
ี
ื
ื่
ต่าง ๆ หรอรายชอผู้ประกอบอาชพเดยวกัน เชน ท าเนยบนักเขียนไทย นามาน ุ
ี
กรมนักดนตรไทย ฯลฯ
้
4. นามานกรมเพื่อการค้าและธรกจ ได้แก่ รายชอบรษัท ห้างราน
ิ
ุ
ิ
ุ
่
ื
ต่าง ๆ จัดท าเพื่อเผยแพรประชาสัมพันธ์ โดยหวังประโยชน์ทางการค้าและ
่
ิ
ุ
ธรกจ




นามานกรมบางคร้งอาจ
ั
ุ

ี
ี
เรยกว่า ท าเนยบนาม

19






หนังสอคู่มือ (Handbook Manuals)
ื



ู
็
้
่
่
ื
ื
ี
ื
ิ
ั
่
ื
หนังสอคูมอ คือ หนังสอทให้ความรและข้อเทจจรงอย่างส้น ๆ เพอใช้
่
ื่
ึ
ค้นหาค าตอบเกยวกับเรองใดเรองหนง
ื่
ี่
หนังสอคู่มือ แบ่งออกเปน 2 ประเภท คือ
็
ื
ื
ื
้
็
ู
ิ
่
่
ื
1. หนังสอคูมอทั่วไป เปนหนังสอรวมความรสาขาวชาตาง ๆ
็
ู
้
ี่
2. หนังสอคู่มือเฉพาะวิชา เปนหนังสอทรวมความรเฉพาะ
ื
ื
สาขาวิชา เชน คู่มือแพทย์
่

ั
ิ
ส่งพมพ์รฐบาล (Government Publication)
ิ

ี
่
ส่งพมพ์รฐบาล คือ ส่งพมพ์ทหนวยงานราชการจัดพมพ์ขึ้น มทั้ง
ั
่
ิ
ิ
ิ
ี
ิ
ิ
หนังสอวารสาร เอกสารต่าง ๆ เพื่อเปนหลักฐานในการปฏบัตงาน ซงจัดขึ้น
ิ
ื
็
่
ึ
ิ
เพอจ าหนายหรอจายแจกให้แก่หนวยงานตาง ๆ และประชาชนทสนใจ
่
่
ี
่
่
่
ื
่
ื

ิ
ิ
ั
ิ
ิ
ั
ภาพที่ 9 ส่งพมพ์รฐบาล ภาพที่ 10 ส่งพมพ์รฐบาล
ที่มา : http://www.mratchakitcha.soc.go.th/ ที่มา : http://surat.old.nso.go.th/main.jsp

20






ี
ดัชน (Indexes)



ดัชน คือ บัญชค าทรวบรวมชอบุคคล สถานท หัวข้อเรองและอื่นๆ ท ี่
ื่
ี่
ื่
ี่
ี
ี
ื
ื่
ื
ี
้
กล่าวถึงในหนังสอหรอส่งพมพ์นั้นๆ ดัชนเปนเครองมือในการค้นหาความรท ี่
ิ
็
ิ
ู
สะดวกและรวดเรว ในการจัดเรยงจะเรยงตามล าดับอักษรโดยระบุเลขหน้า
ี
็
ี
่
่
ี
ี
และเล่มททค าเหล่านั้นปรากฏอยู่
ดัชน แบ่งออกเปน 4 ประเภท คือ
็
ี
ี
็
1. ดัชนหนังสอ อาจเปนสวนปรากฏอยู่ท้ายเล่มของหนังสอ หรอ
ื
่
ื
ื
ี
็
ุ
แยกเปนเล่มตางหากถ้าหากหนังสอนั้นเปนชดมหลายเล่มจบ
็
ื
่
2. ดัชนวารสาร เปนหนังสอทรวบรวมชอบทความทางวิชาการ
็
ี่
ื่
ื
ี
ื่
ิ
จากวารสารและนตยสารต่างๆ โดยจะให้รายละเอียดเกยวกับชอบทความ ชอ
ื่
ี่
ี่
ี
ี
ี่
วารสาร ปท ฉบับท และเลขหน้าของบทความ ดัชนวารสารมีหลายประเภท
ี
ี
ิ
ี
ได้แก่ ดัชนวารสารทั่วไป ดัชนวารสารเฉพาะวชา ดัชนวารสารไทย ฯลฯ
ี่
ื
ื
็
3. ดัชนหนังสอพิมพ์ เปนหนังสอทรวมข่าวหรอบทความส าคัญ
ี
ื
ิ
ื
จากหนังสอพมพ์โดยให้รายละเอยดข้อความเหล่านั้นตพมพ์ในหนังสอพิมพ์ใด
ี
ิ
ื
ี
่
ี่
ฉบับทเท่าไหร คอลัมน์และเลขหน้าใด
4. ดัชนหนังสอรวมเรอง เปนหนังสอรวมชอบทความ เรองส้น
่
็
่
ื
ื
ื
ื
่
ี
ั
ื
ี่
ื
ี
ื่
ื
หรอค าประพันธ์ต่าง ๆ ทตพิมพ์ในหนังสอรวมเรอง โดยให้รายละเอียดว่า
รายชอนั้นจะค้นได้จากหนังสอใด สถานทพมพ์ใด เปนต้น
็
ิ
่
ื
่
ี
ื

ภาพที่ 11 ดัชนวารสาร ที่มา : http://wachum.com/eBook/1631303/indexper.html
ี

21






หนังสอบรรณานกรม (Bibliographies)
ื
ุ


ื
ื
ี่
ุ
ื
หนังสอบรรณานกรม คือ หนังสอทรวบรวมรายชอหนังสอ และ
ื่
ื่
ี่
ื่
่
ี่
ิ
ื
ส่งพมพ์อนๆ โดยจะให้รายละเอียดเกยวกับชอผู้แต่ง ชอเรอง สถานทพิมพ์ ป ี
ื่
ิ
ุ
ทพมพ์ จ านวนหน้า ราคา และอาจมีบรรณนทัศน์ประกอบด้วย บรรณานกรม
ิ
ิ
ี่
ี
จะจัดเรยงตามล าดับตัวอักษรหรอเรยงเปนหมวดหมู่ก็ได้
็
ี
ื
ื
ุ
หนังสอบรรณานกรมมี 6 ประเภท คือ
ี่
ุ
ื่
ุ
็
1. บรรณานกรมทั่วไป เปนบรรณานกรมทรวบรวมรายชอ
ิ
ื
ื
ิ
หนังสอหรอส่งพมพ์ทั่ว ๆ ไป
ิ
ื่
่
ุ
็
2. บรรณานกรมแหงชาต เปนบรรณานกรมทรวบรวมรายชอ
ี่
ุ
ิ
ิ
ส่งพมพ์ของประเทศใดประเทศหนง
ึ
่
้
ี่
้
ุ
ื
ุ
3. บรรณานกรมรานค้า เปนบรรณานกรมทจัดท าโดยรานค้าหรอ
็
ิ
่
ส านักพิมพ์เพื่อเผยแพรสนค้าของตนเอง
ุ
ื่
ุ
็
ี่
4. บรรณานกรมเฉพาะวิชา เปนบรรณานกรมทรวบรวมรายชอ
ิ
ิ
ิ
่
ึ
ิ
ส่งพมพ์ในสาขาวชาใดสาขาวชาหนงโดยเฉพาะ
ุ
ี่
ุ
5. บรรณานกรมเลือกสรร เปนบรรณานกรมทคัดเลือกหรอ
็
ื
ุ
เลือกสรรส่งพมพ์ตาง ๆ วาเหมาะสมกับผ้ใช้ เชน บรรณานกรมหนังสอเดก
ิ
็
่
ื
่
ิ
ู
่
ุ
ี่
ุ
6.บรรณานกรมของบรรณานกรม เปนบรรณานกรมทรวมชอ
ุ
ื่
็
ุ
ี
หนังสอบรรณานกรมอีกทหนง
ื
่
ึ

ภาพที่ 12 บรรณานกรม ที่มา : http://www.digitalcenter.finearts.go.th/
ุ
libraryE0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A8%E0%B8%B4%E0%B
8%A5%E0%B8%9B%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A3/sort-pop_a

22






สรป ประเภทของหนังสออำงอิงและรำยละเอียดประกอบ
ุ
ื
้


ื
ประเภทของหนังสออ้างอง ประเภทการค้นคว้า รายละเอียดประกอบ
ิ
ุ
ี
ิ
1. พจนานกรม ค า การอ่านออกเสยง ชนดของ
ค าตัวสะกด ความหมาย
ของค า ค าพ้อง ค าตรงข้าม


ตัวอย่างการใช้

่
้
้
ู
ื
ู
ุ
ิ
2. สารานกรม ความรและเรองราวทั่วๆ ไป ความรพ้นฐานในสาขาวชา
ื
ต่างๆ โดยสังเขป

ี
ี่
่
ื่
3. หนังสอรายป เรองทนาสนใจในรอบป เรองราว เหตุการณ์ และ
ี
ื่
ื
สถิตบางอย่างทส าคัญใน
ี่
ิ
รอบป
ี

ี
ิ
ิ
4. อักขรานกรมชวประวัต ิ ประวัตบุคคล ชวประวัตของบุคคลส าคัญ
ี
ุ

่
ี
ื
่
5. หนังสออ้างอิงทาง สถานท ี่ ต าแหนง ทตั้ง ลักษณะ
ภูมิศาสตร ์ ระยะทางและรายละเอียด
ทางภูมิศาสตร ์

ี่
6. นามานกรม รายชอบุคคล สถานท และ ชอ – นามสกุลของบุคคล
ื่
ื่
ุ
ิ
ื่
้
หนวยงานต่าง ๆ ชอ สถานท บรษัทห้างราน
่
ี่
และทอยู่
ี่
7. หนังสอคู่มือ ข้อเท็จจรง ข้อเท็จจรงเบ็ดเตล็ดต่าง ๆ
ิ
ิ
ื

8. ส่งพมพ์รฐบาล กฎหมายและผลงานของ พ.ร.บ. กฎกระทรวง
ิ
ั
ิ
ทางราชการ กฎหมายต่าง ๆ และ
ประกาศทางราชการทมีผล
ี่
ุ
ใช้บังคับสรปผลการ

23







ื
ประเภทของหนังสออ้างอง ประเภทการค้นคว้า รายละเอียดประกอบ
ิ
ิ
ปฏบัตงานของทางราชการ
ิ

ื
ื่
ื่
ื่
9. หนังสอดัชน ี รายชอบทความในวารสาร ชอผู้แต่ง ชอบทความ ชอ
ื่
ื
ิ
ื
นตยสารและหนังสอพิมพ์ วารสารหรอ หนังสอพิมพ์
ื
ี่
ื
ื
ี
ี
เล่มทหรอปท วัน เดอน ป
ี่
และเลขหน้าของบทความ

่
ื
ุ
10. หนังสอบรรณานกรม รายชอหนังสอหรอส่งพมพ์ รายละเอียดทาง
ื
ื
ื
ิ
ิ
ุ
ต่าง ๆ บรรณานกรมของหนังสอ
ื
หรอส่งพมพ์
ิ
ื
ิ








กิจกรรมที่ 1





ี
ค ำช้แจง ให้นักเรยนบรรยายสรปหนังสออ้างองตามความเข้าใจของนักเรยน
ี
ิ
ื
ุ
ี
(10 คะแนน)
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................

..............................................................................................................................


..............................................................................................................................

24






..............................................................................................................................


..............................................................................................................................

..............................................................................................................................


..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................


..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................


..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................


..............................................................................................................................

..............................................................................................................................




กิจกรรมที่ 2




ุ
ี
ิ
ื
ุ
ค ำช้แจง ให้นักเรยนบรรยายสรปสรป ประเภทของหนังสออ้างองและ
ี
รายละเอียดประกอบ (10 คะแนน)

สรป ประเภทของหนังสออำงอิงและรำยละเอียดประกอบ
ื
้
ุ


ประเภทของหนังสออ้างอง ประเภทการค้นคว้า รายละเอียดปประกอบ
ื
ิ
ุ
1. พจนานกรม

25







ิ
ื
ประเภทของหนังสออ้างอง ประเภทการค้นคว้า รายละเอียดปประกอบ
2. สารานกรม
ุ


3. หนังสอรายป
ี
ื
ี
ุ
4. อักขรานกรมชวประวัต ิ

5. หนังสออ้างอิงทาง
ื
ภูมิศาสตร ์

ุ
6. นามานกรม

7. หนังสอคู่มือ
ื

8. ส่งพมพ์รฐบาล
ิ
ั
ิ
ื
9. หนังสอดัชน ี

ุ
ื
10. หนังสอบรรณานกรม






แบบทดสอบหลังเรยน
ี





ี ี ื่ ี่
ค ำช้แจง ให้นักเรยนเขียนเครองหมายกากบาท X ทับข้อทเหมาะสม ถูกต้อง


็
ี่
ุ
1. พจนานกรมททางราชการถือว่าเปนมาตรฐานของภาษาไทยคือเล่มใด
ก. พจนานกรมไทย
ุ
ข. พจนานกรมล าดับสระ
ุ
ุ
ิ
ค. พจนานกรมฉบับราชบัณฑตยสถาน

26






ุ
ง. พจนานกรมฉบับพกพา



ี่
ื
ิ
ิ
2. หนังสออ้างองประเภทใดทให้ความหมายของค า การอ่านออกเสยง ชนดของ
ี
ี
ค าและวิธใช้
ุ
ก. พจนานกรม
ุ
ข. สารานกรม

ค. นามานกรม
ุ
ุ
ง. อักขรานกรม



3. หนังสออ้างองประเภทใดทให้ความรเรองราวในสาขาวิชาต่างๆ พอสังเขป
ื่
ิ
ี่
ู
้
ื
ก. พจนานกรม
ุ
ข. สารานกรม
ุ
ุ
ค. นามานกรม
ุ
ง. อักขรานกรม





่
์
ิ
่
ุ
่
4. ต้องการทราบข่าวความเคลือนไหวและเหตการณส าคัญตางๆ ทเกดขึ้นใน
ี
ิ
รอบป จะค้นได้จากหนังสออ้างองประเภทใด
ี
ื
ก. สถิตรายป
ี
ิ
ี
ื
ข. หนังสอรายป
ค. รายงานประจ าป
ี
ี
ง. ดรรชนวารสาร

ิ
่
5. ต้องการทราบวาจังหวัดสตูลมีกอ าเภอ จะค้นได้จากหนังสออ้างองใด
ื
ี่

27






ี่
ก. แผนทประเทศไทย

ุ
์
ข. อักขรานกรมภูมิศาสตรไทย
ิ
ุ
ค. สารานกรมฉบับราชบัณฑตยสถาน
ุ
ง. พจนานกรมฉบับราชบัณฑตยสถาน
ิ


่
ื
6. ข้อใดไม่ใชลักษณะของหนังสออ้างอิง
ั
ี
ก. มขนาดกะทัดรดเหมาะแก่การพกพา
ื
็
ี
ี
ข. มการจัดเรยงเน้อหาอย่างเปนระบบ
ุ
ค. ไม่อนญาตให้ยืมออกนอกห้องสมุด
ี่
ง. เขียนโดยผู้ทรงคุณวุฒทมีความเชยวชาญในสาขาตาง ๆ
ี่
ิ
่













ื
ื
่
่
ี
ี
ู
7. หนังสอเล่มใดให้รายละเอยดเกยวกับทตั้งของทวป ประเทศ เมอง แมน ้า ภเขา
่
ี
ี
ก. พจนานกรม
ุ
ข. หนังสออ้างองทางภูมิศาสตร ์
ิ
ื
ุ
ค. สารานกรม
ุ
ง. นามานกรม

ิ
ี
8. หนังสออ้างองทให้ความรเกยวกับเรองทั่วไป คือหนังสอเล่มใด
ื
ื
ู
้
ี
่
ื
่
่
ุ
ก. พจนานกรม

28






ุ
ข. สารานกรม

ุ
ค. บรรณานกรม
ิ
ิ
ง. ส่งพมพ์รฐบาล
ั


ี
่
ี่
ื่
ี
ื
9. หากนักเรยนต้องการทราบเรองทนาสนใจในรอบปทผ่านมาต้องอ่านหนังสอ
ี่
เล่มใด
ก. นามานกรม
ุ
ื
ข. หนังสอคู่มือ
ค. อักขรานกรมภูมิศาสตร ์
ุ

ื
ง. หนังสอรายป
ี


ื
ิ
ี
10. ต้องการทราบวธการเลี้ยงปลานล จะค้นได้จากหนังสออ้างอิงเล่มใด
ิ
ก. นามานกรม
ุ
ข. หนังสอรายป
ี
ื
ค. หนังสอคู่มือ
ื
ง. หนังสอดรรชน
ื
ี



กระดำษค ำตอบแบบทดสอบหลังเรยน
ี






่
ชอ................................นามสกุล...............................ชั้น...............เลขท..............
่
ื
ี


ขอ ก ข ค ง
้

1

29







2


3



4



5


6


7



8



9


10



รวม


































ภำคผนวก

30












































เฉลย กิจกรรมที่ 1







ี
ี
ี
ุ
ื
ิ
ค ำช้แจง ให้นักเรยนบรรยายสรปหนังสออ้างองตามความเข้าใจของนักเรยน
(10 คะแนน)
็
ี
่
่
ื
หนังสออ้างอง คือ หนังสอทให้เรองราวข้อเทจจรงแก่ผ้ใช้อย่างรวดเรว
ิ
ื
ู
ื
็
ิ
็
และสะดวกในการค้นหา เพราะมีการเรยงล าดับอย่างเปนระบบและมักจะมี
ี
ี่
่
ี่
เครองชวยค้นทด ทส าคัญเขียนโดยผู้ทรงคุณวุฒจงให้ข้อมูลทถูกต้อง สมบูรณ ์
ื่
ิ
ึ
ี
ี่

31






ิ
็
ื่
ื
ื
ื
และเชอถือได้ หนังสออ้างองเปนหนังสอทใช้ค้นคว้าหรออ่านเพียงตอนใดตอน
ี่
่
็
ึ
ิ
ี
่
่
ื
็
่
หนง มใชเปนหนังสอทต้องอานตลอดทั้งเล่ม แบ่งออกเปน 2 ประเภทใหญ่ๆ
คือ
ี่
็
ิ
่
ึ
1. ประเภททให้ข้อเท็จจรง คือ ให้ข้อมูลเปนรายละเอียดซงสามารถตอบ
ี
ค าถามทต้องการได้ทันท ได้แก่
ี่
1.1 พจนานกรม
ุ
ุ
1.2 สารานกรม
1.3 หนังสอรายป
ี
ื
1.4 อักขรานกรมชวประวัต ิ
ุ
ี
1.5 หนังสออ้างอิงทางภูมิศาสตร ์
ื
ุ
1.6 นามานกรม
1.7 หนังสอคู่มือ
ื
ิ
ั
1.8 ส่งพมพ์รฐบาล
ิ
2. ประเภททให้ข้อมูลแหล่งความร คือ ให้ข้อมูลว่าจะต้องค้นหา
้
ี่
ู
ี
ึ
่
ี
ี
้
รายละเอียดจากแหล่งความรใดอกทหนง หนังสออ้างองประเภทน้ ได้แก่
ื
ู
ิ
2.1 ดัชน ี
ิ
2.2 บรรณานกรม “ลองท ากจกรรม
ุ
ดูนะจ๊ะ เด็ก ๆ”
เฉลย กิจกรรมที่ 2

ิ
ื
ค ำช้แจง ให้นักเรยนบรรยายสรปส ประเภทของหนังสออ้างองและรายละเอียด
ี
ุ
ี
ประกอบ (10 คะแนน)
ื
ประเภทของหนังสออ้างอง ประเภทการค้นคว้า รายละเอียดประกอบ
ิ
ี
ิ
ุ
1. พจนานกรม ค า การอ่านออกเสยง ชนดของ
ค าตัวสะกด ความหมาย

32







ื
ิ
ประเภทของหนังสออ้างอง ประเภทการค้นคว้า รายละเอียดประกอบ
ของค า ค าพ้อง ค าตรงข้าม

ตัวอย่างการใช้


ื
ิ
ุ
่
้
ื
ู
้
ู
2. สารานกรม ความรและเรองราวทั่วๆ ไป ความรพ้นฐานในสาขาวชา
ต่างๆ โดยสังเขป
ี่
่
ื่
ี
ื่
ื
3. หนังสอรายป เรองทนาสนใจในรอบป เรองราว เหตุการณ์ และ
ี
ิ
สถิตบางอย่างทส าคัญใน
ี่
รอบป
ี
ี
ิ
ิ
ุ
ี
4. อักขรานกรมชวประวัต ิ ประวัตบุคคล ชวประวัตของบุคคลส าคัญ
ื
่
5. หนังสออ้างอิงทาง สถานท ี่ ต าแหนง ทตั้ง ลักษณะ
่
ี
ภูมิศาสตร ์ ระยะทางและรายละเอียด
ทางภูมิศาสตร ์

ื่
6. นามานกรม รายชอบุคคล สถานท และ ชอ – นามสกุลของบุคคล
ื่
ุ
ี่
ิ
่
ื่
หนวยงานต่าง ๆ ชอ สถานท บรษัทห้างราน
้
ี่
และทอยู่
ี่
ื
7. หนังสอคู่มือ ข้อเท็จจรง ข้อเท็จจรงเบ็ดเตล็ดต่าง ๆ
ิ
ิ

พ.ร.บ. กฎกระทรวง
กฎหมายต่าง ๆ และ
กฎหมายและผลงานของ
8. ส่งพมพ์รฐบาล ประกาศทางราชการทมีผล
ี่
ิ
ั
ิ
ทางราชการ
ใช้บังคับสรปผลการ
ุ
ิ
ิ
ปฏบัตงานของทางราชการ

ื่
ื่
ื่
ื่
รายชอบทความในวารสาร ชอผู้แต่ง ชอบทความ ชอ
9. หนังสอดัชน ี
ื
ิ
นตยสารและหนังสอพิมพ์ วารสารหรอ หนังสอพิมพ์
ื
ื
ื

33







ื
ิ
ประเภทของหนังสออ้างอง ประเภทการค้นคว้า รายละเอียดประกอบ
ี่
ื
เล่มทหรอปท วัน เดอน ป
ี่
ี
ี
ื
และเลขหน้าของบทความ

รายละเอียดทาง
ื
ิ
ิ
ื
่
รายชอหนังสอหรอส่งพมพ์
ื
ื
ุ
ื
ุ
10. หนังสอบรรณานกรม บรรณานกรมของหนังสอ
ต่าง ๆ
ิ
หรอส่งพมพ์
ื
ิ
















เฉลย กระดำษค ำตอบแบบทดสอบ








ขอ ก ข ค ง
้

1 



2 


3 

34







4 



5 


6 



7 


8 



9 


10 



รวม













บรรณำนุกรม




กอบแก้ว โชตกุญชร และคณะ. กำรเขียนรำยงำนและกำรใชหองสมุด.
ิ
้
้
ุ
กรงเทพฯ : แม็ก, ม.ป.ป.
้
้
ชตมา สัจจานันท์ และพันทพา มีแต้ม. หองสมุดและกำรศกษำคนควำ.
ิ
้
ุ
ิ
ึ
้
ุ
ุ
กรงเทพฯ : โรงพิมพ์คุรสภาลาดพราว, 2530.
ธน บุญญานวัตร “หนังสออำงอิง” [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก :
ุ
ู
ื
้
ื
ี่
https://tanoo.wordpress.com/ บทท-4-หนังสออ้างอิง/ [2553]. สบค้น
ื

35






10 ตุลาคม 2559.


์
ุ
ี
ิ
ิ
ธาดาศักด วชรปรชาพงษ์. หองสมุดและกำรศกษำคนควำ. กรงเทพฯ :
้
้
้
ึ
ี
์
โอเดยนสโตร, 2534.
นงลักษณ์ ไม่หนายกจ. “สารสนเทศอิเล็กทรอนกส : การอ้างอิง,
่
ิ
ิ
์
ุ
บรรณานกรม.” วำรสำรหองสมุดสำรนิเทศและกำรศกษำคนควำ.
ึ
้
้
้
ุ
์
ิ
ิ
ั
พมพ์คร้งท 2 แก้ไขเพ่มเตม. กรงเทพฯ : ด.ด.บุ๊คสโตร, 2535.
ิ
ี
ี
ี
่

ุ
“สำรำนกรมไทยสำหรบเยำวชนฯ” [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก :
ั
ื
http://kanchanapisek.or.th/kp6/index.php [2553]. สบค้น 10 ตุลาคม
2559.