Εξώφυλλο 175

Εξώφυλλο

Η ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ◾ ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2021 ◾ ΤΕΥΧΟΣ #175

SEBASTIAN-SVENSON-D2W-_1LJIOQ-UNSPLASH

2|Γιάννενα ΕΞΩΦΥΛΛΟ ◾ ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2021

H ΒΔΟΜΆΔΑ Οι πιο διαβασμένες ειδήσεις στον Τύπο
ΠΟΥ ΠΈΡΑΣΕ, Ιωαννίνων, τη βδομάδα που πέρασε
ΣΤΑ ΓΙΆΝΝΕΝΑ

Ένας ακόμα ΕΛΜΕ Ιωαννίνων: «Το Περί βλάχικης
«συναγερμός» κομματικό συμφέρον γλώσσας: μία από
στο Μέτσοβο πάνω από τον κλάδο» τα ίδια (περίπου)

ΤΑ ΚΡΟΎΣΜΑ στην περιοχή του Μετσόβου έχουν προ- Ό,ΤΙ ΔΕΝ ΚΑΤΆΦΕΡΕ η υπουργός Παιδείας Νίκη Κε- ΓΙΑ ΔΕΎΤΕΡΗ φορά στη Βουλή, η υπουργός Πολιτι-
καλέσει ένα μικρό συναγερμό και πάλι, στην περιοχή. ραμέως με δικαστικό-νομικό τρόπο, το κατάφεραν σμού Λίνα Μενδώνη κλήθηκε να δώσει εξηγήσεις
Καταρχάς, τις τελευταίες ημέρες φαίνεται ότι υπάρχουν τα συνδικαλιστικά στελέχη της ΝΔ στους καθηγητές, για το εκ υστέρων «κόψιμο» της πρότασης που είχε
αρκετές περιπτώσεις, γεγονός που επιβεβαίωσε o διοι- στο θέμα της αξιολόγησης σχολείων (και όχι εκπαι- καταθέσει η Επιστημονική Εταιρεία Μελέτης του
κητής της 6ης ΥΠΕ Γιάννης Καρβέλης, σε δηλώσεις του δευτικών…). Πολιτισμού των Βλάχων για τη δημιουργία ψηφι-
κατά την επίσκεψή του στα Γιάννενα. https://typos-i.gr/article/elme-iwanninwn- ακής βάσης δεδομένων μνημείων των Ελλήνων
https://typos-i.gr/article/enas-akoma-synagermos- kommatiko-symferon-panw-apo-ton-klado Βλάχων.
sto-metsobo https://typos-i.gr/article/peri-blaxikhs-glwssas-
mia-apo-ta-idia-peripoy

ΑΣΥ ΠΓΝΙ: «Ακόμα και το θύμα στο ΤΕΠ,
περίμενε μισή ώρα για εξέταση»

Η ΑΣΥ ΠΓΝΙ σε ανακοίνωσή της για τον ξυλοδαρμό ψυχιάτρου από ασθενής τα επείγοντα της
Ψυχιατρικής, τονίζει ότι το περιστατικό ήρθε ως αποτέλεσμα της συνάρτησης της ελλιπούς
ασφάλειας στο νοσοκομείο και των επιδεινούμενων συνθηκών λειτουργίας του ΤΕΠ και της
ψυχιατρικής κλινικής του ΠΓΝΙ
https://typos-i.gr/article/asy-pgni-akoma-kai-8yma-sto-tep-perimene-mish-wra-gia-e3etash

Η ψηφιακή εφημερίδα του typos-i.gr Γραφεία: Ανεξαρτησίας 109, Ιωάννινα, 45444
ΣΎΝΤΑΞΗ-ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: Tηλέφωνα: 6947139731, 2651111491, 2651111492
Email: [email protected] (σύνταξη), [email protected]
Βαρβάρα Αγγέλη, Γιώργος Τσαντίκος, Γιώργος Πατέλης

ΕΞΩΦΥΛΛΟ ◾ ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2021 Γιάννενα|3

Στηρίζοντας τον Τύπο Ιωαννίνων με μια συνδρομή

Με μια συνδρομή, 4 ή 10 ευρώ ή με ποσό της Με τη συνδρομή των 10 ευρώ* στον Τύπο,
επιλογής σας, μπορείτε να στηρίξετε τον Τύπο παίρνετε:
Ιωαννίνων σε δύσκολους καιρούς για την επαγ-
γελματική δημοσιογραφία. ■Όλα τα παραπάνω, συν ένα αντίτυπο του βιβλί-
ου «Οι ‘αποστάτες’, τα ρέντζελα και οι δήμαρ-
Οι συνδρομητές-τριες του Τύπου Ιωαννίνων, χοι/Οι δημοτικές εκλογές στα Γιάννενα, 1925-
έχουν πρόσβαση σε μια σειρά «προνόμια», μέσω 2014» σε φυσική μορφή
του λογαριασμού στο Patreon και της αντίστοι-
χης εφαρμογής για κινητά. Εκεί, μπορείτε να βλέ- ■Ανάγνωση του Εξωφύλλου την προηγούμενη
πετε περιεχόμενο του Τύπου Ιωαννίνων, προσβά- ημέρα κυκλοφορίας του
σιμο μόνο ή νωρίτερα από την κυκλοφορία του,
σε συνδρομητές-τριες: ■Πρόσβαση σε προσφορές για θεάματα (θέα-
τρα, συναυλίες) που γίνονται στην πόλη των Ιω-
αννίνων

Με μια συνδρομή 4 ευρώ* στον Τύπο, παίρνετε: Για να εγγραφείτε, βρείτε το «πορτοκαλί κουμπί»
του Patreon σε κείμενα του site ή αντιγράψτε
■Την πρώτη έκδοση των Ρετρό Ιστοριών σε ψη- αυτό το σύνδεσμο:
φιακό βιβλίο (pdf) https://www.patreon.com/TyposI
Σε αυτό το βίντεο, θα βρείτε αναλυτικές οδηγίες
■Την ψηφιακή έκδοση «Ένα άλμπουμ την εβδο- για την εγγραφή:
μάδα», που περιλαμβάνει 52+1 κείμενα για ισά- https://www.youtube.com/watch?v=75ah4Xuy
ριθμα μουσικά άλμπουμ Cl8&feature=youtu.be

■Όλα τα podcasts της πρώτης περιόδου της εκ- (*οι τιμές είναι προ ΦΠΑ)
πομπής «Τύπος στο Μικρόφωνο», με δυνατότητα
downloading

■Πρόσβαση, πριν τη δημοσίευσή τους, στα video
reports και σε διάφορα άρθρα

4|Γιάννενα ΕΞΩΦΥΛΛΟ ◾ ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2021

ΤΙ «ΠΆΡΚΟ» ΘΈΛΟΥΜΕ:

Μια δημόσια συζήτηση
για τις ανοιχτές τεχνολογίες

[ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΤΣΑΝΤΙΚΟΥ ] ΟΙ ΕΦΤΑ πάρκο «αποκλειστικά υψηλής» τεχνολογίας.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Ένας βασικός είναι ότι «μια δημόσια υποδομή πρέπει να
Το θέμα του Πάρκου Υψηλής Τεχνολογίας στην προωθεί το διαμοιρασμό και τη διάχυση της γνώσης,
Ήπειρο, είναι μια… μελλοντική, από πολλές .01 Κοινόχρηστα δηλαδή την ανοιχτή τεχνολογία», όπως είπε. Όλες οι εν-
απόψεις, υπόθεση. .02 γραφεία στάσεις για το πάρκο, όπως περιγράφεται, παρατίθενται
Αφενός γιατί αφορά όντως το μέλλον της περι- .03 εδώ. Μια κύρια, ανάμεσα σε αυτές, είναι ότι «μια δημό-
οχής και ιδιαίτερα, το ψηφιακό της μέλλον, με φιλοδο- .04 Κοινόχρηστο σια υποδομή πρέπει να προωθεί έναν πλουραλισμό επι-
ξία αυτό να είναι καλύτερο από το ισχνό παρόν. .05 εργαστήριο χειρηματικών μοντέλων και όχι μόνο το κερδοσκοπικό
Αφετέρου, γιατί γίνεται ένας ανοιχτός δημόσιος διάλο- .06 κατασκευών και ιεραρχικό μοντέλο».
γος, τον οποίο οι επίσημοι φορείς, όπως η Περιφέρεια .07 (+εκπαίδευση) Ο Παναγιώτης Κρανιδιώτης, μέλος του ΔΣ του ΕΕΛΛΑΚ
Ηπείρου, προς το παρόν τον απαξιώνουν. έθεσε μια άλλη παράμετρο, ότι ο φορέας που βάζει ή
O Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών – ΕΕΛΛΑΚ και το Προνόμια σε φορείς διαχειρίζεται τα χρήματα (η Περιφέρεια εν τω προκει-
P2P Lab των Ιωαννίνων (και όχι μόνο), άνοιξαν αυτό που παράγουν μένω), καθορίζει το χαρακτήρα του έργου. «Το ερώτημα
το δημόσιο διάλογο, καλύπτοντας εν μέρει το θεσμικό ανοιχτές τεχνολογίες που τίθεται είναι κατά πόσο οι τοπικές κοινωνίες έχουν
κενό. Ο ΕΛΛΑΚ άλλωστε είναι ένας οργανισμός με 13 στρατηγικές που εκπορεύονται από τις δικές τους ανά-
χρόνια ύπαρξης και 37 πανεπιστήμια και ερευνητικά Προνόμια σε φορείς γκες, αλλά συντονίζονται με την υπερτοπική στρατη-
κέντρα, με σκοπό την «ανοιχτότητα» σε υποδομές, λο- που υιοθετούν γική», τόνισε. Ως εκ τούτου, μπορεί να ικανοποιούνται
γισμικό κ.λπ. σε δημόσια διοίκηση, επιχειρήσεις, εκ- συμμετοχικά όλες οι τεχνικές λεπτομέρειες που εκπορεύονται από το
παίδευση. σχήματα επιχειρείν πρόγραμμα, αλλά το αποτέλεσμα να μην έχει σχέση με
Ο γενικός διευθυντής του ΕΕΛΛΑΚ Αλέξανδρος Με- τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας.
λίδης συνόψισε την αποστολή των πάρκων, τον κύριο Συνδιαχείριση Ακόμα, ανέφερε παραδείγματα όπως της Θεσσαλονίκης
στόχο «να αυξήσουν τον πλούτο της κοινότητάς τους, των προτάσεων και την αντιπαραβολή του στόχου και του σχεδίου, με
προωθώντας κουλτούρα καινοτομίας και ανταγωνι- 1 και 2 την… απουσία τους.
στικότητας για επιχειρήσεις και οργανισμούς που είναι Κοινώς, ένα πλάνο που θα δημιουργεί συνέργειες, εκ-
συνδεδεμένα». Ενθάρρυνση παιδευτικό κεφάλαιο, ανάπτυξη, κουλτούρα «ανοιχτό-
Στάθηκε επίσης ιδιαίτερα στον επιθετικό προσδιορι- ανάπτυξης κοινοτικών τητας» και όχι αποκλειστικά αγοραίας πρόσβασης στην
σμό «υψηλής» για την περίπτωση της Ηπείρου, και σχημάτων καθαρής τεχνολογία, δεν χρειάζεται τόσο μεγαλεπήβολα κατα-
τα ερωτήματα που προκαλεί: Ποιος είναι ο ρόλος των ενέργειας σκευαστικά σχέδια, αλλά περιεχόμενο, διαμορφωμένο
–ήπιων-ανοιχτών τεχνολογιών σε αυτά τα πάρκα, για συλλογικά και δημόσια. Παραδείγματα όπως το Τεχνο-
παράδειγμα. Η ΕΕΕΛΛΑΚ έχει καταθέσει μια πρόταση Προσβασιμότητα και λογικό Πάρκο στα Γιάννενα, που σπάνια υπηρέτησε
στο Υπουργείο Παιδείας για «open edu labs», ανοιχτά σύνδεση με την τους αρχικούς του στόχους, είναι ενδεικτικά.
εργαστήρια, σε όλες τις Περιφέρειες, για τον εκσυγχρο- ευρύτερη τοπική Μια από τις κριτικές που ασκήθηκαν στην Περιφέρεια
νισμό των εκπαιδευτικών προγραμμάτων, μεταξύ άλ- κοινωνία Ηπείρου, είναι ότι, αγνοώντας αυτού του τύπου τη δη-
λων. μόσια διαβούλευση (και όχι την προγραμματική-τυπι-
Άλλα ερωτήματα είναι πιο διαδικαστικά, όπως ο τρό- κή), ουσιαστικά απέκλεισε τη δυνατότητα που έχει και
πος με τον οποίο σχεδιάζονται και υλοποιούνται τα προγραμματικά και οικονομικά, να συμπεριλάβει τις
πάρκα. ανοιχτές τεχνολογίες σε μια τέτοιου είδους υποδομή.
Ο Βασίλης Κωστάκης, καθηγητής Ομότιμης Διακυβέρ- Αυτό είναι ένα ενδιαφέρον σημείο, καθώς η πρωτοβου-
νησης στο TalTech και στο Χάρβαρντ, μέλος του P2P λία που έχει αναπτυχθεί στα Γιάννενα δεν βάζει αντιθε-
Lab των Ιωαννίνων, κατέθεσε επτά συνολικά προτά- τικά τα αιτήματά της, αλλά κάνει κριτική (για κάτι που
σεις, οι οποίες διαμορφώθηκαν μετά από συναντήσεις γνωρίζει σε υπερεπαρκή βαθμό) και θέτει το ζήτημα της
και συζητήσεις στην περιοχή, καθώς και έναν αρχικό «συμπερίληψης» και όχι της αποτροπής για ένα έργο.
στόχο: Τη δημόσια διαβούλευση για το «ποια τεχνολογι- Τι χάνεται όμως, όταν απουσιάζει ο δημόσιος διάλογος
κή ανάπτυξη θέλουμε». και ανταλλαγή ακόμα και αντίθετων απόψεων; Πρώ-
Όλες τις προτάσεις, αναλυτικά, μπορείτε να τις διαβά- τον, η συνθετική ικανότητα και κουλτούρα. Δεύτερον,
σετε εδώ, καθώς η σχετική πρωτοβουλία έχει ανοίξει ζητήματα όπως αυτά που τέθηκαν στην πρωτοβουλία
το διάλογο, με όρους ισότιμους και δημόσιους. Η Περι- από την Ένωση Αγροτών με την οποία συνομίλησε, στο
φέρεια Ηπείρου αντίθετα, όπως ανέφεραν οι ομιλητές πλαίσιο αυτού του δημόσιου διαλόγου που θεσμικά δεν
στην εκδήλωση, θεωρεί τη διαδικασία της διαβούλευ- έγινε. Η Ένωση, σύμφωνα με τον κ. Κωστάκη, εκδήλω-
σης «τυπική» και ότι «δεν προβλέπεται για τον προ- σε ενδιαφέρον ακόμα και για αυτοπαραγωγή ενέργειας
γραμματισμό έργων, αλλά για τους περιβαλλοντικούς και την επαφή με κατασκευαστές ήπιων παραγωγικών
όρους που θα ακολουθήσει, εφόσον απαιτείται». μοντέλων κ.λπ.
Ο κ. Κωστάκης ανέφερε τους λόγους διαφωνίας με ένα

ΕΞΩΦΥΛΛΟ ◾ ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2021 Γιάννενα|5

[ ΤΗΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ ΑΓΓΕΛΗ ] Τα προϊστορικά Γιάννενα

Πριν λίγες ημέρες, οι αρχαιολογικές ποια αποτυπώματα από καύσεις. Το τμήμα πληρώτρια προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαι- Οι θέσεις της Επο-
υπηρεσίες αποκάλυψαν λίθινα ερ- αυτό του οικισμού είχε καεί. Οι φωτιές στα οτήτων Ιωαννίνων Βαρβάρα Παπαδοπούλου χής του Χαλκού,
γαλεία και χειροποίητα αγγεία σε προϊστορικά χρόνια ήταν συχνές» τονίζει η «τα ευρήματα της σωστικής αυτής ανασκα- γενικότερα, έχουν
ένα στενό κομμάτι παραπλεύρως αρχαιολόγος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ιω- φής έρχονται να συμπληρώσουν το ‘παζλ’ της εντοπιστεί στους
της οδού Στ. Νιάρχου, στη διασταύρωσή της αννίνων Βιβή Γιούνη. Η κα Γιούνη είναι μία προϊστορικής περιόδου των Ιωαννίνων». πρόποδες του Μι-
με την περιφερειακή οδό. Ευρήματα των από τις επιβλέπουσες αρχαιολόγους. Οι αρχαιολογικές υπηρεσίες συνεχίζουν να τσικελίου και σε
προϊστορικών χρόνων, και κατά εκτίμηση Η δεύτερη είναι η Αγγελική Πανάτση, η μελετούν τα ευρήματα αλλά και τη σύσταση χαμηλούς λόφους
της Εποχής του Χαλκού (2000-1100 π.Χ.), οποία μας λέει: «Το ενδιαφέρον πάνω απ’ του χώματος για περισσότερες πληροφορίες. που περιβάλλον το
που έρχονται να προσφέρουν, όπως είχε ανα- όλα είναι ότι εντοπίζουμε μια νέα θέση. Δεν Με την ολοκλήρωση της σωστικής ανασκα- λεκανοπέδιο, που
κοινωθεί, πολύτιμα στοιχεία για την κατοί- είναι η μοναδική προϊστορική θέση. Επιπλέ- φής –στο πεδίο βρίσκονται οι αρχαιολόγοι κάποτε ήταν παρα-
κηση στις παραλίμνιες περιοχές του λεκανο- ον ιδιαίτερα σημαντικό είναι το γεγονός ότι Δήμητρα Κάλλη και Νάντια Λύρα-, το κομ- λίμνιες ή ελώδεις
πεδίου Ιωαννίνων εκείνη την εποχή. σε αυτή θέση σώζονται σχεδόν ακέραια τα μάτι θα αποδοθεί στην ανάδοχο εταιρία που εκτάσεις
Η προϊστορική Ήπειρος δίνει το «παρών» της αγγεία». κάνει το έργο της ανακατασκευής της οδού
μέσα από ευρήματα που έχουν προκύψει από Εκ των πραγμάτων, τα ευρήματα αυτά θα Νιάρχου. Ήδη το μισό έχει αποδοθεί.
σωστικές ή συστηματικές ανασκαφές και που συμβάλλουν στην απόκτηση περισσότερων ΠΗΓΈΣ
αποδεικνύουν την κατοίκηση της περιοχής. πληροφοριών για την κεραμική οικοσκευή ◼Βασιλείου Ελένη, Παλαμπούτι: Μια θέση
Το ίδιο ισχύει και για το λεκανοπέδιο Ιωαννί- της εποχής. Η κα Γιούνη συμπληρώνει ότι το της Μέσης Εποχής του Χαλκού στο Λεκανο-
νων. Και όχι μόνο κατά την ύστερη Εποχή του είδος των λίθινων εργαλείων που βρέθηκε, πέδιο των Ιωαννίνων
Χαλκού (1540-1100 π.Χ.), για την οποία έχει υποδεικνύει ότι τα εργαλεία χρησιμοποιού- ◼Βασιλείου Ελένη, Η μετάβαση από τη
εντοπιστεί υλικό σε αρκετές θέσεις, αλλά και νταν για την κοπή σιτηρών. Ιδίως κατά την Χαλκοκρατία στην εποχή του Σιδήρου στην
για τις πρώτες περιόδους του Χαλκού (Πρώι- ύστερη εποχή του Χαλκού έχει επιβεβαιωθεί Ήπειρο: Τα δεδομένα από τον οικισμό της
μη και Μέση, 3η χιλιετία π.Χ. και α’ μισό της αρχαιολογικά ότι όσοι είχαν εγκατασταθεί στο Κρύας στο λεκανοπέδιο των Ιωαννίνων
2ης χιλιετίας π.Χ., αντίστοιχα). λεκανοπέδιο, ασχολούνταν με τη γεωργία και
Μια ενδεικτική θέση της πρώιμης εποχής την κτηνοτροφία. Όπως αναφέρει και η ανα-
του Χαλκού στο λεκανοπέδιο, είναι η Αγία
Μαρίνα Πεδινής, όπου είχε εντοπιστεί πο-
σότητα κεραμικών. Όσον αφορά την ύστερη
εποχή του Χαλκού, μια σημαντική θέση είναι
αυτή της Κρύας, όπου τη δεκαετία του ’90,
κατά τις εργασίες κατασκευής ενός γηπέδου,
εντοπίστηκαν όστρακα, αλλά και λείψανα
εστιών, όπως και υπολείμματα λίθινης θεμε-
λίωσης καλυβών.
Οι θέσεις της Εποχής του Χαλκού, γενικό-
τερα, έχουν εντοπιστεί στους πρόποδες του
Μιτσικελίου και σε χαμηλούς λόφους που
περιβάλλον το λεκανοπέδιο, που κάποτε
ήταν παραλίμνιες ή ελώδεις εκτάσεις (όταν
η λίμνη ήταν μεγαλύτερη). Οι περισσότε-
ρες δε από τις θέσεις εντοπίστηκαν χάρη
στην παρουσία εγχώριας κεραμεικής, κατά
κανόνα χειροποίητης. Η απουσία ενός δια-
κριτικού χαρακτηριστικού στην κεραμική
παραγωγή της Ηπείρου δυσκολεύει πάντως
την αναγνώριση των διαφόρων φάσεων της
Εποχής του Χαλκού, όπως αναφέρεται στη
βιβλιογραφία.
Μία από τις τελευταίες θέσεις στην οποία
είχαν ανασκαφές την περίοδο 2010-2011 βρί-
σκεται κοντά στο Νεοχωρόπουλο. Πρόκειται
για τη θέση «Παλαμπούτι» όπου βρέθηκαν
σημαντική ποσότητα χειροποίητων οστρά-
κων και εκτεταμένα λείψανα προϊστορικής
εγκατάστασης.
Εν έτει 2021, στον προϊστορικό χάρτη του
λεκανοπεδίου προστίθεται η θέση στην οδό
Νιάρχου, με τη σωστική ανασκαφή να συνε-
χίζεται για δύο εβδομάδες ακόμα.
Εκεί οι αρχαιολογικές υπηρεσίες εντόπισαν
λίθινα εργαλεία και αγγεία. «Είναι ένα στενό
οικιστικό στρώμα καταστροφής. Αρχιτεκτο-
νικά στοιχεία δεν βρίσκουμε ιδιαίτερα. Την
περίοδο εκείνη, οι κατασκευές ήταν από ευ-
τελή υλικά, πηλό και χώμα. Βρίσκουμε κά-

6|Ατζέντα ΕΞΩΦΥΛΛΟ ◾ ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2021

ΣΙΝΕΜΑ Οι «Κυριακές στο Πανί» του Μπρούνμαν. Την πλειοψηφία των με-
Πνευματικού Κέντρου του Δή- τοχών αποκτά ο Μάρτιν, ανιψιός του
μου Ιωαννιτών προβάλλουν Γιοακίμ και γιος της Σοφίας, ο οποί-
την Κυριακή 24 Οκτωβρίου, ος, όντας υποχείριο της μητέρας του,
στις 20:30, στον πολιτιστικό πολυχώρο ορίζει πρόεδρο της εταιρείας τον ερα-
«Δημ. Χατζής» την ταινία «Οι Καταρα- στή της. Για να κατακτήσει το επίζη-
24 ΟΚΤΩΒΡΊΟΥ λο αξίωμα, ο Κονσταντίν εκβιάζει τον
μένοι» ( 1969, 155’) του Λουκίνο Βισκό- Μάρτιν με όπλο την αυτοκτονία μιας
Εβραιοπούλας, την οποία είχε αποπλα-
«Οι Καταραμένοι» ντι. Η προβολή της ταινίας γίνεται στο νήσει. Όμως, κατά τη σφαγή των SS -
πλαίσιο του αφιερώματος «Ιστορίες στις 30 Ιουνίου του 1934 - ο Φρίντριχ
από τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο». δολοφονεί τον Κονσταντίν. Τώρα, όλη
του Βισκόντι Παίζουν: Dirk Bogarde, Ingrid Thulin, η εξουσία βρίσκεται στα χέρια της Σο-
Helmut Griem, Helmut Berger, φίας και του εραστή της, οι οποίοι, για
Umberto Orsini, Renaud Verlay, ν’ αναγκάσουν τον Χέρμερτ να γυρίσει
Frorida Bolkan. πίσω και να παραδοθεί, εξοντώνουν τη
Υπόθεση: Κατά τη διάρκεια μιας οικο- σύζυγό του και κλείνουν σε άσυλο τις
γενειακής συνάθροισης, στις 28 Φε- μικρές του κόρες.
βρουαρίου του 1933, ο ηλικιωμένος Ο Βισκόντι έχει πει: «Η ιδέα μου ήταν
πατριάρχης της οικογένειας, Γιόακιμ να δείξω την ιστορία μιας οικογένειας,
φον Έσεμπερκ, ορίζει αντιπρόεδρο της στους κόλπους της οποίας συμβαίνουν
χαλυβουργίας τον αξιωματικό των SS εγκλήματα, που, ουσιαστικά, μένουν
Κονσταντίν με σκοπό να εξευμενίσει ατιμώρητα. Πού και πότε, στη σύγ-
το ναζιστικό κόμμα. Η απόφαση αυτή χρονη ιστορία, θα μπορούσε να συμβεί
αναγκάζει το φιλελεύθερο Χέρμπερτ να κάτι τέτοιο; Μόνο επί ναζισμού με τις
παραιτηθεί. Την ίδια νύχτα, ο Γιοακίμ μαζικές σφαγές και τις δολοφονίες,
δολοφονείται και το έγκλημα αποδίδε- που μένουν ακόμα ατιμώρητες. Γι’
ται στον Χέρμπερτ. αυτό τοποθέτησα την ιστορία αυτής
Στην πραγματικότητα, οι φυσικοί αυ- της οικογένειας, που έπρεπε να είναι η
τουργοί της δολοφονίας, που έγινε ιστορία του χάλυβα, στη Γερμανία, στη
ύστερα από προτροπή του αξιωματικού διάρκεια της ανόδου του ναζισμού».
των SS Άσενμπαχ, είναι η Σοφία φον
Έσενμπεκ και ο εραστής της, Φρίντριχ

ΘΕΑΤΡΟ Ένας νέος θεατρικός χώρος, απόγευμα. Η «Σκηνή 125» βρίσκεται
η «Σκηνή 125» της «Θεα- στις εγκαταστάσεις του ΚΕΠΑΒΙ (Αρχ.
24 ΚΑΙ 30 ΟΚΤΩΒΡΊΟΥ τρικής Συμπαιγνίας», κά- Μακαρίου 11).
νει… πρεμιέρα την Κυριακή Τιμή εισιτηρίου: 12€, 8€ (άνεργοι,
Στη «Σκηνή 125» 24 Αυγούστου με την παράσταση φοιτητές, παιδιά κάτω των 12 ετών &
με τη «Σταχτοπούτα». ΑμεΑ)
«Σταχτοπούτα» Η μουσικοχορευτική θεατρική Προπώληση: καφέ-μπαρ «Σκάλα»,
παράσταση «Σταχτοπούτα» βασίζεται «Θεατρική Συμπαιγνία» & «Σκηνή
στο βιβλίο του Φίλιπ Πούλμαν «Τα 125», βιβλιοπωλείο «Αναγνώστης» και
Παραμύθια των Αδελφών Γκριμ». Η ηλεκτρονικά στο https://www.viva.gr/
σκηνοθεσία και η δραματουργική tickets/theater/stachtopouta/.  
επεξεργασία είναι της Γιολάντας Μέτρα προστασίας: Η πληρότητα του
Καπέρδα. χώρου έχει οριστεί στο 100%.
Παίζουν: Μυρτώ Τασιούλα: Σταχτο- Για την είσοδο στον χώρο είναι υπο-
πούτα (Αμέλια), Γιολάντα Καπέρδα: χρεωτική η επίδειξη πιστοποιητικού
Μητέρα, Μητριά (Λαίδη Τρεμέιν), εμβολιασμού (τουλάχιστον 14 ημε-
Γυναίκα 1, Βασίλης Σιάφης: Πατέρας, ρών) ή νόσησης (έως 6 μήνες από τη
Βασιλιάς, Δούκας, Αρχ. Φρουράς, Κή- διάγνωση) μαζί με την ταυτότητα ή το
ρυκας, Στέλλα Κατσαρού: Γκαμπριέλα διαβατήριο σας.
Τρεμέιν, Γυναίκα 2, Εύη Μακαριάδου: Τα παιδιά ηλικίας από 12 ετών και άνω
Ντριζέλα Τρεμέιν, Κίκα Ζαχαριάδου: θα πρέπει να είναι εμβολιασμένα (ή να
Μεσιέ Ανρί, Ταχυδρόμος, Υπηρέτης, έχουν νοσήσει εντός εξαμήνου), ενώ τα
Πριγκίπισσες, Θοδωρής Μιχέλης: παιδιά από 4 έως 11 ετών μπορούν να
Πρίγκιπας (Εντ), Βανέσσα Μπίντου: προσέρχονται στο θέατρο με self test.
Υπηρέτρια, Λόρδος. Η χρήση προστατευτικής μάσκας είναι
Η παράσταση, διάρκειας 90’, θα υποχρεωτική κατά την είσοδο και την
ανεβαίνει κάθε Κυριακή στη «Σκηνή έξοδο, καθώς και κατά διάρκεια της
125», στις 11 το πρωί και στις 5 το παράστασης.

ΕΞΩΦΥΛΛΟ ◾ ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2021 Ατζέντα|7

ΒΙΒΛΙΟ

25 ΟΚΤΩΒΡΊΟΥ

Βιβλιοπαρουσίαση: «Όχι, δεν είμαι εχθρός του λαού»

To βιβλίο του Μάρκου Μαρκοβίτη «Όχι, δεν κατασκοπίας. Δεν θυμάμαι ποτέ μου να έχω κλά-
είμαι εχθρός του λαού» παρουσιάζουν το ψει, όμως εδώ έκλαψα. Έκλαψα σαν μικρό παιδί.
Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Ιωαννιτών, Θα προτιμούσα χίλιες φορές να είχα πεθάνει.
οι εκδόσεις «Επίκεντρο» και το βιβλιοπω- Ονειρευόμουν και αγωνιζόμουν ενεργά σε ολόκλη-
λείο «Αναγνώστης» τη Δευτέρα 25 Οκτωβρίου, στις ρη την ενήλικη ζωή μου για να εφαρμοστούν οι
20:30, στον πολιτιστικό πολυχώρο «Δημ. Χατζής», μεγάλες ιδέες του κομμουνισμού, και γι αυτόν το
στα παλιά σφαγεία. λόγο έκοψα όλους τους δεσμούς μου με την πα-
Την εκδήλωση θα προλογίσει ο δήμαρχος Ιωαν- λιά μου οικογένεια, αρνήθηκα την κοινωνική μου
νίνων Μωυσής Ελισάφ. Με τον συγγραφέα θα τάξη και ήμουν πάντα έτοιμος να θυσιαστώ. Πώς
συζητήσουν ο Νίκος Αναστασόπουλος, επίκουρος μπορούν να με αποκαλούν ‘εχθρό του έθνους’, αυ-
καθηγητής Νεώτερης και Σύγχρονης Ελληνικής τού του έθνους που τόσο βαθιά αγάπησα, ή ‘προ-
Ιστορίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας δότη της πατρίδας’, της οποίας ήμουν ένθερμος
του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, και ο Φιλήμων Κα- πατριώτης. Τι έκανα; Τι έγκλημα έχω διαπράξει;
ραμήτσος, δημοσιογράφος. Βασάνισα πολύ τον εαυτό μου να σκεφτεί έστω
Ο Μάριος Μαρκοβίτης γράφει την ιστορία της και ένα βλαβερό λάθος που μπορεί να είχα διαπρά-
ηρωικής, σύντομης ζωής και του θανάτου του θεί- ξει, οποιεσδήποτε ασυνείδητες πράξεις ή, έστω,
ου του, Μάρκου Μαρκοβίτη, στελέχους του ΚΚΕ κάποια ατυχή έκφραση. Όλη μου η δουλειά ήταν
και της Κομμουνιστικής Διεθνούς, που εκτελέστη- απολύτως καθαρή και μέσα στα πλαίσια της κομ-
κε το 1938, στην περίοδο των σταλινικών «εκκα- ματικότητας.
θαρίσεων» και των δικών της Μόσχας. Ήμουν ευτυχισμένος που ζούσα και εργαζόμουν σε
Ένα απόσπασμα από το γράμμα του Μάρκου Μαρ- μια φανταστική χώρα, όπου όλα αυτά τα χρόνια,
κοβίτη τον Ιανουάριο του 1938 έχει ως εξής: υπό την ηγεσία Σας, κτίσθηκε το υπέροχο οικοδό-
«Αγαπητέ σύντροφε Στάλιν, …ξαφνικά, στις 2:00 μημα του Σοσιαλισμού. Και τώρα βρίσκομαι εδώ,
τη νύχτα στις 3 Ιανουαρίου 1938 συνελήφθηκα και μαζί με τους εχθρούς του λαού! Είμαι βέβαιος ότι
άρχισε η τραγωδία μου. Ακόμα δεν μπορώ να πι- η περίπτωσή μου θα διαλευκανθεί και θα είμαι και
στέψω πως θα μπορούσε να συμβεί κάτι τέτοιο και πάλι ελεύθερος να επιστρέψω στη δουλειά που
στην αρχή σκεφτόμουν ότι ίσως να θέλουν να με θα με διατάξει να κάνω το Κόμμα. Σας παρακαλώ,
χρησιμοποιήσουν σε κάποιο πολύ υπεύθυνο έργο αγαπητέ Ιωσήφ Βησσαριόνοβιτς, να συμβάλετε
και να θέλουν έτσι να μάθουν περισσότερα για στην επιτάχυνση της διερεύνησης του προβλήμα-
μένα και να με ελέγξουν. Αλλά δεν φαντάζεστε τη τος μου και την αποκατάστασή μου στο Κόμμα. Με
μεγάλη μου έκπληξη, όταν ο ανακριτής μου είπε κομμουνιστικούς χαιρετισμούς Ochalis K.V. (Ατσά-
ότι συνελήφθηκα ως ‘πράκτορας’ της ελληνικής λις Κ.Β.)».

26 ΟΚΤΩΒΡΊΟΥ

«Ο Τελευταίος Φύλακας» του Δ. Οικονόμου

Την Τρίτη 26 Οκτωβρίου στις 20.30 θα γίνει στα παλιά σφαγεία η παρουσίαση του βι-
βλίου «Ο τελευταίος φύλακας» του Δ. Οικονόμου. Θα χαιρετίσει ο δήμαρχος Μωυσής
Ελισάφ και με το συγγραφέα θα συνομιλήσει ο Κώστας Καραβίδας, ειδικός επιστη-
μονικός συνεργάτης του τμήματος Φιλολογίας στον τομέα Μεσαιωνικής και Νέας
Ελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Θα αναγνωστούν αποσπάσματα από το βιβλίο, η πλοκή του οποίου διαδραματί-
ζεται στα Γιάννινα.

8|Ατζέντα ΕΞΩΦΥΛΛΟ ◾ ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2021

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

27 ΟΚΤΩΒΡΊΟΥ HTTPS://WWW.MAGNIPUBLICATIONS.COM

«Αέρας Λευτεριάς» 28 ΟΚΤΩΒΡΊΟΥ

με τη Φιλαρμονική Αφιέρωμα στον συνθέτη Ντίνο Κωνσταντινίδη

Ορχήστρα Ένα αφιέρωμα στον συνθέτη Ντίνο Κων- Ο Ντίνος Κωνσταντινίδης διετέλεσε μέλος της Κρα-
σταντινίδη (1929-2021) που καταγόταν τικής Ορχήστρας Αθηνών (1955-1962), της Μικρής
Εκδήλωση για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940 από τα Γιάννενα θα παρουσιάσει το Ορχήστρας Αθηνών (1961-1963) και της Συμφω-
με τη Φιλαρμονική Ορχήστρα διοργανώνει το Πνευ- Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Ιωαννι- νικής Ορχήστρας του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιο-
ματικό Κέντρο του Δήμου Ιωαννιτών την Τετάρτη 27 τών ανήμερα της 28ης Οκτωβρίου, στις 20:30, στην φωνίας. Εμφανίστηκε ως σολίστ σε κοντσέρτα για
Οκτωβρίου, στις 20:30, στην αίθουσα «Β. Πυρσινέλ- αίθουσα «Β. Πυρσινέλλας». βιολί. Έργα του παρουσιάστηκαν από Ελληνικές
λας». Η εκδήλωση θα ξεκινήσει με χαιρετισμό του δημάρ- Ορχήστρες. Ακολούθως (1963-1965), συνεργάστηκε
Τη μουσική διεύθυνση της εκδήλωσης με τίτλο «Αέρας χου Ιωαννίνων Μωυσή Ελισάφ. ως εξάρχων στις ΗΠΑ, με τη Συμφωνική  Ορχήστρα
Λευτεριάς» έχει ο Δημήτρης Αμπατζής. Έργα του Ντίνου Κωνσταντινίδη θα ερμηνεύσουν και τη Sinfonietta της Ιντιανάπολης ως σολίστ σε
Τα μουσικά μέρη συνοδεύει ανάγνωση κειμένων σχετικά η Μαρία Μποζένα Σουέρεφ, βιολί, ο Ελευθέριος κοντσέρτα και ρεσιτάλ. Το 1980, ανέλαβε καλλι-
με το έπος του ‘40. Σολίστ: Χρύσα Πανταζόπουλου, Δημή- Καραγιάννης, κλαρινέτο-σαξόφωνο, και η Γεωργία τεχνικός διευθυντής και μαέστρος της Louisiana
τρης Δημόπουλος, Ανδρέας Καλλιβωκάς, τραγούδι Αναστάση, πιάνο. Την επιμέλεια και παρουσίαση Sinfonietta.
Το πρόγραμμα της εκδήλωσης έχει ως εξής: του αφιερώματος έχει αναλάβει ο πρώην προϊστά- Διακρίθηκε, από το 1966 και μετά, για το διδακτικό
Γιάννης Μπεράτης, «Οδοιπορικό ’43» (απόσπασμα)◼◼◼Α- μενος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων Κων- του έργο στο Τμήμα Σύνθεσης του Πανεπιστημίου
σταντίνος Σουέρεφ. της Λουϊζιάνας, όπου, από το 1974, ανέλαβε τη διεύ-
νάγνωση: Ελένη Ακονίδου, αντιδήμαρχος Πολιτισμού Το βιογραφικό του Ντίνου Κωνσταντινίδη έχει ως θυνση του Φεστιβάλ Σύγχρονης Μουσικής. Το 1986,
Δήμου Ιωαννιτών-πρόεδρος Πνευματικού Κέντρου εξής: Γεννήθηκε στα Ιωάννινα, στις 10 Μαΐου 1929. κρίθηκε στην ανώτατη πανεπιστημιακή διάκριση
«Ναοί στο σχήμα τ’ ουρανού» (Μουσική: Μίκης Θεοδωρά- Άρχισε βιολί, κατά τη διάρκεια της Κατοχής, με την του Boyd Professor.Του απονεμήθηκε το βραβείο
κης – Ποίηση: Οδυσσέας Ελύτης)◼◼◼Με τη Φιλαρμονι- Όλγα Μέντζου, δασκάλα και άλλων ταλέντων, όπως διδασκαλίας της Εθνικής Μουσικής Εταιρείας Παι-
κή του Δήμου Ιωαννιτών  του επίσης Ηπειρώτη, Τάτση Αποστολίδη, από τον δαγωγών Αμερικής. Το 2010, αναγορεύτηκε Επίτι-
Κίμων Τζάλλας, «Το Κομμένο Κεφάλι» (απόσπασμα) από το Καλουτά Ζαγορίου. Συνέχισε στο Ελληνικό Ωδείο μος Διδάκτωρ από το Τμήμα Μουσικής Επιστήμης
«Κλείσιμο του Κύκλου»◼◼◼Ανάγνωση: Τιτίκα Τζάλλα, Αθηνών με τον Tony Schulze στο βιολί, τον Μάριο και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
εκδότης εφημερίδας «Ηπειρωτικός Αγών» Βάρβογλη και τον Γιάννη Α. Παπαϊωάννου στα θε- Συνέθεσε 324 έργα, όπερες, μελοποιήσεις ποιημά-
«Γιατί να γίνω μάνα», «Δεν θέλω να μου δέσετε τα μάτια», ωρητικά και τη σύνθεση. Αποφοίτησε το 1952 με Α΄ των, κοντσέρτα, μουσική δωματίου, ορισμένα για
«Ένας ξύλινος σταυρός» (Μουσική: Χρήστος Λεοντής βραβείο και το έπαθλο «Διονύσιος Λαυράγκας». Επί- πρωτότυπους συνδυασμούς (π.χ. τέσσερις τούμπες,
– Στίχοι: Κώστας Βίρβος)◼◼◼Με τη Φιλαρμονική του σης, μελέτησε Μουσική Δωματίου με τον Γεώργιο τέσσερα σαξόφωνα), έργα για σολίστ και ορχήστρα,
Δήμου Ιωαννιτών Ε. Λυκούδη και την Λήδα Κουρούκλη. Φοίτησε, με ενώ ηχογράφησε 95 συνθέσεις. Οι επισκέπτες της
Νικηφόρος Βρεττάκος, «Ένας στρατιώτης μουρμουρίζει τριετή υποτροφία (1957-1960), στις Ηνωμένες Πολι- Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης επιτρέπουν, μετά
στο αλβανικό μέτωπο»◼◼◼Ανάγνωση: Χρήστος Πα- τείες Αμερικής, στη σημαντικότατη Σχολή Julliard από επιθυμία του Ντίνου Κωνσταντινίδη, την ελεύ-
παδόπουλος, Σύμβουλος Πολιτιστικών Θεμάτων Δήμου της Νέας Υόρκης και στα Πανεπιστήμια της Ινδιάνα θερη πρόσβαση στα έντυπα έργα του και τη λήψη
Ιωαννιτών και του Μίτσιγκαν με κορυφαίους καθηγητές. αντιτύπων.
«Γράμμα από το μέτωπο», «Η κατάρρευση», «Ηπειρώ-
τισσες» (Μουσική: Γιώργος Κατσαρός. Στίχοι: Πυθαγό-
ρας)◼◼◼Με τη Φιλαρμονική του Δήμου Ιωαννιτών
Γιάννης Ρίτσος, «Γράμματα από το μέτωπο»◼◼◼Ανάγνω-
ση: Κωνσταντίνα Μήλια, Καθηγήτρια Δημοτικού Ωδείου
Ιωαννίνων 
«Μάνα θα τους περιμένει», «Πήραμε τ’ Αργυρόκαστρο»
(Μουσική: Γιώργος Κατσαρός. Στίχοι: Πυθαγόρας),
«Κορόιδο Μουσολίνι» (Μουσική: Eldo Di Lazzaro. Στίχοι:
Γιώργος Οικονομίδης), «Κάνε κουράγιο Ελλάδα μου»
(Μουσική: Μιχάλης Σουγιούλ. Στίχοι: Μίμης Τραϊφό-
ρος)◼◼◼Με τη Φιλαρμονική του Δήμου Ιωαννιτών
Οδυσσέας Ελύτης, «Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον
χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας»◼◼◼Ανάγνωση:
Μωυσής Ελισάφ, Δήμαρχος Ιωαννίνων
«Ο έφεδρος ανθυπολοχαγός», «Ο Ναπολιτάνος», «Μάνα
μου κρύψε το σπαθί» (Μουσική: Γιώργος Κατσαρός.
Στίχοι: Πυθαγόρας)◼◼◼Με τη Φιλαρμονική του Δήμου
Ιωαννιτών
Οδυσσέας Ελύτης, «Το Άξιον Εστί: Τα Πάθη, Άσμα
Η’»◼◼◼Ανάγνωση: Ανδρονίκη Ζούκη, Φιλόλογος
«Της αγάπης αίματα» (Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης.
Ποίηση: Οδυσσέας Ελύτης)◼◼◼Με τη Φιλαρμονική του
Δήμου Ιωαννιτών

ΕΞΩΦΥΛΛΟ ◾ ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2021 Βιβλίο-Σινεμά|9

ENA ΒΙΒΛΙΟ ΤΗ ΒΔΟΜΑΔΑ

Σημειώσεις
και… 1

ΝΙΚΌΛ ΚΊΝΤΜΑΝ: «ΣΗΜΕΙΏΣΕΙΣ ΚΑΙ… 1» [ ΤΟΥ
Κώστας Σταμάτης ΓΙΩΡΓΟΥ ΤΣΑΝΤΙΚΟΥ ]
Πρώτη εμφάνιση
ως Λουσίλ Μπολ (Εκδόσεις στο Περιθώριο) Τα Γιάννενα είχαν
(και έχουν) σοβα-
Το teaser της αμερικάνικης βιογραφικής δραματικής ταινίας ρότατη και πρωτο-
«Being the Ricardos» κυκλοφόρησε και η Νικόλ Κίντμαν αφή- ποριακή μουσική
νει καλές εντυπώσεις στο ρόλο της κωμικής ηθοποιού Λουσίλ σκηνή. Μέχρι όμως να τα
Μπολ που υποδύεται παρά τις αρχικές αντιδράσεις του κοινού πούμε και… σινεματικά
στα social media, σύμφωνα με το Ε! Online. για το συγκεκριμένο ζήτη-
Η ταινία, θα κάνει πρεμιέρα τον Δεκέμβριο, αποκαλύπτοντας την ιδιω- μα (δείτε εδώ), μπορείτε
τική ζωή της Λουσίλ Μπολ και του συμπρωταγωνιστή της, Ντέζι Αρνάζ να διαβάσετε το βιβλίο του
(Desi Arnaz). Το διάσημο ζευγάρι ήταν μαζί και εκτός οθόνης. Οι δυο Κώστα Σταμάτη, «Σημειώ-
τους κλέφτηκαν τον Νοέμβριο του 1940, πρωταγωνίστησαν μαζί στο «I σεις και…1».
Love Lucy» από το 1951 έως το 1957 και στη συνέχεια χώρισαν το 1960. Πρόκειται για μια νέα κυ-
«Είμαι το μεγαλύτερο απόκτημα στο χαρτοφυλάκιο της "Columbia κλοφορία, από τις Εκδόσεις
Broadcasting System"», ακούγεται η φωνή της Νικόλ (ως Λουσίλ) στο στο Περιθώριο και μοιάζει
teaser και συνεχίζει: «Πληρώνομαι αδρά για να κάνω ακριβώς αυτό που με ένα σημείωμα για το
μου αρέσει. Δουλεύω δίπλα - δίπλα με τον σύζυγό μου, ο οποίος είναι μέλλον, μαζί με CD, από την
εντυπωσιασμένος από εμένα». εποχή που CD δεν υπήρχαν.
Για την επιτυχημένη κωμική τους σειρά, που προτάθηκε για Βραβείο Ο Κώστας Σταμάτης, ένας
Emmy δεκατρείς φορές και το κέρδισε τέσσερις, η Νικόλ Κίντμαν (ως Γιαννιώτης που ζει σε άλλη
Λουσίλ) επισημαίνει: «Ξέρετε, παίζω σε αυτή τη σειρά για να μπορούμε πόλη πλέον, είναι ένας από
να είμαστε μαζί με τον Ντέζι. Δεν είχα ιδέα ότι θα γινόταν επιτυχία». τους ανθρώπους που έδρα-
Και εκείνη ακριβώς τη στιγμή, οι θεατές παίρνουν επιτέλους την πρώ- σαν σε αυτή τη μουσική
τη εικόνα από τη συγκλονιστική μεταμόρφωση της Νικόλ ως Λουσίλ σκηνή των Ιωαννίνων, τη
Μπολ. δεκαετία του ’80. Το βιβλίο
Ο φακός παρακολουθεί το διάσημο ζευγάρι κατά τη διάρκεια μιας κα- περιέχει στίχους και σκίτσα
ταιγιστικής εβδομάδας γυρισμάτων του «I Love Lucy» -από την ανάγνω- δικά του, καθώς και ένα CD
ση του σεναρίου τη Δευτέρα μέχρι τα γυρίσματα με κοινό την Παρα- με ηχογραφήσεις των Με-
σκευή- αλλά και στιγμές από τη ζωή τους εκτός πλατό - όταν το ζευγάρι ταλλακτικών Επικίνδυνων.
αντιμετώπισε κρίση που θα μπορούσε να τερματίσει την καριέρα τους Αν δεν τους έχετε ακουστά,
και το γάμο τους. κακώς. Οι Μεταλλακτικοί
Το «Being the Ricardos» θα βγει στις αμερικανικές αίθουσες στις 10 Δε- Επικίνδυνοι, έπειτα σκέτο
κεμβρίου και στις 21 Δεκεμβρίου στο Amazon Prime. Μεταλλακτικοί, ήταν μαζί
με το Ψυγείο Ψυγείο, το Κε-
φάλαιο 24, τους Hobbit και
άλλες μπάντες, ένα σημα-
ντικό κομμάτι της γιαννιώ-
τικης μουσικής σκηνής. Το
συνοδευτικό CD περιλαμβά-
νει ηχογραφήσεις του 1984.
Διαβάστε και ακούστε λοι-
πόν…

10|Πρόσωπα ΕΞΩΦΥΛΛΟ ◾ ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2021

ΓΙΏΟΡΓ-ΟκπΣΈΤαΖρλΑΒιωλΈΛσηΛτΑχνΣοεαπδςόόσρνοκάςηγννοωθέσττηοςς- Αν και υπήρξε μία ξεχωριστή μορφή
της τέχνης και του κινηματογρά-
φου, ο κορυφαίος σκηνοθέτης της
μεταπολεμικής γενιάς και ένας από
τους σημαντικότερους στην Ελλάδα,
ο Γιώργος Τζαβέλλας δεν έτυχε ποτέ
της αναγνώρισης που του άξιζε,
καθώς η ακεραιότητα του ήθους του
και ο γλυκός του χαρακτήρας, που
διαπερνούσε όλες του τις ταινίες,
δεν ταίριαζε με το κινηματογραφι-
κό σύστημα, που βολοδέρνει στη
μιζέρια, διαφημίζει μετριότητες,
προβάλει το ασήμαντο. Τον κατέτα-
ξαν ως έναν ακόμη σκηνοθέτη του
παλιού εμπορικού ελληνικού σινεμά,
με τον πρέποντα σεβασμό μόνο από
ελάχιστους γνώστες του έργου του,
αλλά και αυτούς που έμπαιναν στην
ουρά για να κόψουν εισιτήριο να
δουν τις κλασικές σήμερα ταινίες «Η
Κάλπικη Λίρα», «Ο Μεθύστακας», «Ο
Γρουσούζης», «Το Σοφεράκι», «Μια
Ζωή την Έχουμε», ο «Ζηλιαρόγατος»,
«Η Δε Γυνή να Φοβείται τον Άνδρα»...
Αγαπημένες κλασικές ταινίες, που
σήμερα, ανήκουν, ως ένα βαθμό
δικαιωματικά, στους λαμπρούς
πρωταγωνιστές τους, τον Ορέστη
Μακρή, τον Βασίλη Λογοθετίδη, τον
Μίμη Φωτόπουλο, την Έλλη Λαμπέ-
τη, τον Δημήτρη Χορν, την Ειρήνη
Παπά, τον Γιώργο Κωνσταντίνου
και τόσους άλλους που διέπρεψαν
σε δεύτερους, αλλά αξέχαστους,
ρόλους. Όχι όμως και του αυτοδί-
δακτου, ρομαντικού, ευαίσθητου,
αυθεντικού Γιώργου Τζαβέλλα.
Ο Γιώργος Τζαβέλλας, που «έφυγε»
πριν 45 χρόνια (18 Οκτωβρίου 1976),
υπήρξε ένας αυτοδίδακτος σκηνο-
θέτης, αλλά με τεράστια γνώση και
βαθιά σκέψη, ένας πρωτοπόρος,
με όραμα για το ελληνικό σινεμά,
γύρισε μόλις 12 ταινίες. Ήταν ένας
υπέροχος άνθρωπος, ένας ανυπό-
τακτος καλλιτέχνης, για τον οποίο
αξίζει να θυμηθούμε τις σημαντικό-
τερες στιγμές της ζωής του και της
σταδιοδρομίας του.

ΕΞΩΦΥΛΛΟ ◾ ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2021 Πρόσωπα|11

ΟΓιώργος Τζαβέλλας γεννήθηκε Η καλύτερη
στις 10 Αυγούστου του 1916, από-
γονος της ιστορικής οικογένειας ελληνική ταινία
Τζαβέλλα, από το Σούλι, γιος του
δημοσιογράφου Θάνου Τζαβέλλα και της Το 1955 θα γυρίσει, για πολλούς, την καλύτερη ελ-
Αφροδίτης Μιχαηλίδου, ενώ παιδικός του ληνική ταινία όλων των εποχών, μία σπονδυλωτή, την
φίλος υπήρξε ο Νίκος Τσιφόρος, τον οποίο πρώτη στην Ελλάδα, λαϊκή δραματική αισθηματική
γνώρισε στα μπιλιαρδάδικα της Κυψέλης. κομεντί, την πάντα φρέσκια «Κάλπικη Λίρα», έχοντας
Το 1927 θα παρακολουθήσει τις Δελφικές ως πρωταγωνιστές τους Λογοθετίδη, Λιβυκού, Φωτό-
Γιορτές του Άγγελου και της Εύας Σικελι- πουλο, Βρανά, Μακρή, Διανέλλο, Χορν και Λαμπέτη.
ανού. Θα μαγευτεί και θα συγκινηθεί τόσο, Ο Τζαβέλλας, σε δικό του σενάριο, φτιάχνει μία από
με την αναβίωση του αρχαίου ελληνικού τις αρτιότερες ελληνικές ταινίες, αυτή τη φορά σε
δράματος, βάζοντας ως κρυφό πόθο την παραγωγή της ΑΝΖΕΡΒΟΣ, διαπερνώντας όλη την ελ-
ενασχόλησή του μια μέρα με την τρα- ληνική κοινωνία, μέσα από τις τέσσερις ιστορίες του
γωδία. Κάτι που θα καταφέρει τελικά 35 και βάζοντας στο στόχαστρό του το χρήμα και το πόσο
χρόνια μετά, γυρίζοντας την εξαίσια και κάλπικο είναι. Το φιλμ έγινε η πρώτη διεθνής ελληνι-
πρωτοπόρα για την εποχή της «Αντιγό- κή επιτυχία, αφού όπου κι αν προβλήθηκε την υποδέ-
νη», με την Ειρήνη Παπά, τον Μάνο Κα- χθηκαν με ενθουσιασμό, ενώ στη Σοβιετική Ένωση, η
τράκη και την Μάρω Κοντού. Ωστόσο, θα ταινία «παίχθηκε» σε 1.000 κινηματογραφικές αίθου-
μαγευτεί και με έναν ακόμη θρύλο, αυτή σες ταυτόχρονα. Επίσης, Επιπλέον, βραβεύτηκε στα
τη φορά στις κινηματογραφικές αίθου- Φεστιβάλ Βενετίας και Μόσχας.
σες, όπου θα γίνει μόνιμος θαμώνας και
θα «σπουδάσει» τον κινηματογράφο, τον «Ο ΜΕΘΎΣΤΑΚΑΣ» φάτες ερμηνείες και στο μοντάζ ο Ντίνος βείται τον Άνδρα», με την οποία ανέδειξε
Τσάρλι Τσάπλιν. Ο περίφημος «Σαρλό» και ΚΑΙ «Ο ΓΡΟΥΣΟΎΖΗΣ» Κατσουρίδης, δύο νέους ηθοποιούς ως πρωταγωνιστές,
οι ταινίες του θα τον γοητέψουν τόσο που     τον Γιώργο Κωνσταντίνου και την Μάρω
θα πάρει την απόφαση να ασχοληθεί στη Το 1950 θα ξεκινήσει η θριαμβευτική δε- Ο ΖΗΛΙΑΡΌΓΑΤΟΣ, Κοντού, μια μεγάλη αγάπη αλλά και την
ζωή του, με αυτό που αγαπά περισσότερο. καετία της καλλιτεχνικής του πορείας, με Η ΥΒΌΝ ΚΑΙ Η ΑΛΊΚΗ εποχή της αντιπαροχής και του γκρεμί-
Το σινεμά. την τεράστια επιτυχία «Ο Μεθύστακας»,   σματος όλων αυτών που μας ένωναν ως
  ένα εξαίσιο συγκινητικό μελόδραμα, με Το 1956 θα έρθει η ώρα του «Ζηλιαρόγα- κοινωνία, παρά τα όποια στερεότυπα, τις
τον τεράστιο Ορέστη Μακρή στον ομώ- του», μιας ξεκαρδιστικής κωμωδίας αι- ασήμαντες διενέξεις.
ΑΠΌ ΤΟ ΜΈΤΩΠΟ νυμο ρόλο και τον Χορν, ο οποίος για τον σθηματικών παρεξηγήσεων, με τον Βα-  
ΣΤΑ «ΧΕΙΡΟΚΡΟΤΉΜΑΤΑ» ευαίσθητο και γλυκό χαρακτήρα του Τζα- σίλη Λογοθετίδη και ένα υπέροχο καστ ΕΛΛΗΝΙΚΌ ΘΈΜΑ
  βέλλα είχε πει ότι «το μοναδικό ελάττωμα συμπρωταγωνιστών, σε παραγωγή της  
Προηγουμένως, όμως, θα πολεμήσει στο του Τζαβέλλα, αναμφισβήτητα του μεγα- ΑΝΖΕΡΒΟΣ. Το 1958 θα γυρίσει την αισθη- Στις 18 Οκτωβρίου του 1976 θα πεθάνει
αλβανικό μέτωπο ως στρατιώτης και επι- λύτερου Έλληνα σκηνοθέτη του κινημα- ματική κωμωδία «Μια Ζωή την Έχουμε», από βαρύ εγκεφαλικό επεισόδιο, λίγες
στρέφοντας θα ζήσει κατοχή. Λίγο πριν τογράφου, ήταν ο μελό χαρακτήρας του με τον Δημήτρη Χορν και την Υβόν Σαν- ημέρες μετά το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης,
την απελευθέρωση, με τη βοήθεια του που αποτυπωνόταν και στις ταινίες του».  σόν, που τα τερτίπια της και η συμπερι- για το οποίο πάσχισε ως ένθερμος υπο-
παραγωγού Μαυρίκιου Νόβακ θα γυρίσει Το 1952 θα γυρίσει ακόμη ένα μελόδραμα, φορά της προκάλεσε την οργή όλων των στηρικτής του. Ο Γιώργος Τζαβέλλας που
την πρώτη δραματουργικά και τεχνικά με έντονα κοινωνικά ηθογραφικά στοιχεία συντελεστών, ενώ το ντουμπλάρισμά της ξέφυγε από το παλιό ελληνικό σινεμά, ου-
άρτια ελληνική ταινία, τα «Χειροκροτή- και πάλι με τον Μακρή, τον «Γρουσούζη», που έκανε η Θεανώ Ιωαννίδου δεν κόλλα- σιαστικά έναν μιμητισμό του ξένου κινη-
ματα» επαναφέροντας στο προσκήνιο τον ένα φιλμ που θα διανθίσει με κωμικά γε με τον σνομπ χαρακτήρα της. Η ταινία ματογράφου σε συνδυασμό με τα ελληνικά
αλησμόνητο Αττίκ. Χωρίς χρήματα, στού- στοιχεία, ενώ μια σειρά από αξιόλογους στην εποχή της ήταν μία αποτυχία και εί- χαρακτηριστικά, είχε δηλώσει ότι «θα είχα-
ντιο και τεχνικά μέσα, ο Τζαβέλλας γύρισε καρατερίστες – ανάμεσά τους και ο νεαρός ναι άγνωστο αν τελικά θα γινόταν αγαπητή με πολλά να κερδίσουμε αν στρεφόμασταν
την ταινία στο πίσω μέρος της οθόνης του Ντίνος Ηλιόπουλος σε ρόλο ενός γέροντα από το κοινό, αν πρωταγωνιστούσε η αρχι- σε θέματα καθαρώς ελληνικού χρώματος,
Ρεξ, ένα από τα κτίρια που οι Γερμανοί – θα συμβάλλουν στην επιτυχία της ταινί- κή επιλογή, η Αλίκη Βουγιουκλάκη! σε συνδυασμό με τις φυσικές καλλονές
παρείχαν ηλεκτρικό ρεύμα όλο το 24ωρο. ας, της οποίας, εκτός από την παραγωγή,   του τόπου. Είναι ο μόνος τρόπος ν’ απο-
Η ταινία, σε σενάριο δικό του, έγινε τερά- ο Φίνος είχε αναλάβει και το μοντάζ!   φύγουμε τη συντριπτική σύγκριση με τον
στια επιτυχία εκείνη τη μαύρη περίοδο, Τον ίδιο χρόνο θα γυρίσει το αισθημα- Η ΤΡΑΓΩΔΊΑ ΚΑΙ πλούτο των σκηνικών που παρουσιάζουν
παρότι ορισμένες φορές ήταν εμφανέστα- τικό δράμα «Η Αγνή του Λιμανιού», με Η ΑΝΤΙΠΑΡΟΧΉ ΟΝΕΊΡΩΝ τα ευρωπαϊκά και αμερικανικά φιλμ. Μ’
τη η απειρία του νεαρού σκηνοθέτη.  την Ελένη Χατζηαργύρη (παραγωγή Φί-   άλλα λόγια, την έλλειψη να την κάνουμε
Το 1946 θα γυρίσει τη δεύτερη ταινία του, νος Φιλμ), ενώ τον επόμενο χρόνο θα Το 1961 θα κάνει το παιδικό του όνειρο πρωτοτυπία, δημιουργώντας ιδιότυπο ελ-
«Πρόσωπα Λησμονημένα», ένα δράμα σκηνοθετήσει μία από τις μεγαλύτερες πράξη και θα μεταφέρει στην οθόνη την ληνικό φιλμ. Κι άλλωστε, αυτή θα είναι η
που χαρακτήριζε και ο ίδιος μέτριο και επιτυχίες του, την απολαυστική αισθη- τραγωδία του Σοφοκλή «Αντιγόνη», με προσωπικότητα του ελληνικού κινηματο-
στο οποίο πρωταγωνιστούσαν οι Αιμίλιος ματική κωμωδία «Το Σοφεράκι» με τον αποτέλεσμα πρωτοποριακό για την εποχή, γράφου: το ελληνικό θέμα».
Βεάκης και Μάνος Κατράκης. Δυο χρόνια Μίμη Φωτόπουλο, στο ρόλο ενός γλεντζέ που δίχασε την ελληνική κριτική, αλλά Μία άποψη, μία πεποίθηση, για έναν γνή-
μετά, επιμένοντας να γυρίζει ελληνοκε- άστατου ταξιτζή, που ερωτεύεται το κο- αποθεώθηκε στο Φεστιβάλ Βερολίνου. σιο αυθεντικό ελληνικό κινηματογράφο,
ντρικά θέματα, ακόμη ένα από τα κύρια ρίτσι (Σμαρούλα Γιούλη) που χτύπησε με Την τελευταία του ταινία θα την γυρίσει που ακόμη αναζητείται, μαζί με τα ασπρό-
χαρακτηριστικά του, θα σκηνοθετήσει το το σαραβαλάκι του. Πανέξυπνο δικό του το 1964. Πρόκειται για την κλασική αι- μαυρα ευγενικά, γεμάτα γλυκύτητα όνει-
αισθηματικό δράμα «Μαρίνος Κοντάρας», σενάριο, απίστευτες ατάκες, ρυθμός, κε- σθηματική κωμωδία «Η Δε Γυνή να Φο- ρα του Γιώργου Τζαβέλλα.
εμπνευσμένος από το ομότιτλο διήγημα
του Εφταλιώτη, με τον Μάνο Κατράκη και
σε παραγωγή και πάλι της «Νόβακ Φιλμ». Ο
Τζαβέλλας δεν κάμφθηκε από τις δυσκολί-
ες των γυρισμάτων σε Πάρο, Σαντορίνη και
ως πρωτοπόρος κατάφερε να συμμετάσχει
σε φεστιβάλ στο Βέλγιο, συστήνοντας τον
ελληνικό κινηματογράφο στο εξωτερικό.

12|Μουσική ΕΞΩΦΥΛΛΟ ◾ ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2021

ENA ΑΛΜΠΟΥΜ ΤΗ ΒΔΟΜΑΔΑ

Τα σκληρά όνειρα μιας
μουσικής γενιάς

[ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΤΣΑΝΤΙΚΟΥ ] μέχρι το Goo και το Dirty, μια τετραετία αργότε- επίσης και να κάνουν ό,τι τους κατέβαινε στο κε-
ρα. φάλι. Το Providence πχ, είναι μια ηχογράφηση σε
Οι Sonic Youth υπήρξαν μια από τις κορυ- Ήταν όμως η πρώτη κυκλοφορία τους, που τους γουώκμαν, συν ένας ενισχυτής που υπερθερμάν-
φαίες μπάντες που σύνδεσαν όργανο σε καθόριζε ως σχεδόν τα πάντα: ως (μετα)πανκη- θηκε και μερικά μηνύματα στον τηλεφωνητή. Τι
ενισχυτή, σε αυτό τον πλανήτη. δες, ως βιρτουόζους, ως εστέτ αλλά και λαϊκούς να πεις…
Το σωτήριο έτος 1988, στις 18 Οκτω- ταυτόχρονα, ως shoegaze αλλά και ίντι, ως τελι- Το αποτέλεσμα ήταν μεγαλειώδες. Μόνο το
βρίου συγκεκριμένα, κυκλοφόρησαν το ίσως κά μια μπάντα που πρέπει να την έχεις ακούσει, Rolling Stone του έβαλε 3/5, αλλά μετά, το πρό-
καλύτερο άλμπουμ τους, το πέμπτο: Daydream αν σου έχει αρέσει κάτι από όλο αυτόν τον ωκεα- σθεσε στα 500 καλύτερα άλμπουμ όλων των
Nation το όνομά του και το μεγαλύτερο δημιούρ- νό του ροκενρόλ. εποχών, πράγματα που μεταξύ μας, δεν έχουν και
γημά του είναι σχεδόν ό,τι πήρε κιθάρα στα χέρια Οι SY το είχανε πάρει όμως πολύ ζεστά. Ήθελαν τόση σημασία.
του, τη δεκαετία του ’90 και δεν το είχε ήδη κάνει να κάνουν πρωτοπόρα πράγματα και να μελοποι- Το Daydream Nation και το επίμονο κιθαριστικό
ακούγοντας μόλις 4,5 λεπτά από το Master of ήσουν, μεταξύ άλλων, κάτι που να αναφέρεται άγχος του Θέρστον και του Ρανάλντο, ακολου-
Reality των Sabbath. στον Γουίλιαμ Γκίμπσον, να κάνουν ένα tribute θούμενα από το επί τροχάδην ρυθμικό μέρος της
To DN ήταν η εκκίνηση για μια rollecoaster πο- στους ήρωες και ηρωίδες τους (ολογράφως: Κιμ και του Σέλεϊ, πήραν τη θέση τους ανάμεσα
ρεία της νεοϋορκέζικης μπάντας, που έφτασε Τζόνι Μίτσελ και τους θεούς Pere Ubu), καθώς στα μεγάλα δημιουργήματα του ανθρώπου.