The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.

ชุดที่ 6 ประชากร

Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by momildx, 2021-04-05 21:34:26

ชุดที่ 6 ประชากร

ชุดที่ 6 ประชากร



คํานํา

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู วิชาวิทยาศาสตร เรอื่ ง ระบบนิเวศ จดั ทําข้นึ เพ่อื ใชประกอบกิจกรรม
การเรยี นการสอนวิชาวทิ ยาศาสตร ชั้นมธั ยมศึกษาปท่ี 3 ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรนู ี้ มีทง้ั หมด 8 ชุด
เวลาเรยี น 16 ช่วั โมง ดงั นี้

ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู ชุดท่ี 1 เรื่อง โครงสรา งของระบบนิเวศ
ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู ชุดที่ 2 เร่ือง องคป ระกอบของระบบนเิ วศ
ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู ชดุ ที่ 3 เรอื่ ง ความสมั พนั ธใ นระบบนิเวศ
ชุดกิจกรรมการเรยี นรู ชุดท่ี 4 เร่อื ง การถา ยทอดพลงั งานในระบบนเิ วศ
ชุดกิจกรรมการเรียนรู ชดุ ท่ี 5 เรอ่ื ง การหมุนเวียนสารในระบบนเิ วศ
ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู ชุดที่ 6 เรื่อง ประชากร
ชุดกจิ กรรมการเรียนรู ชดุ ที่ 7 เร่ือง ระบบนเิ วศปาเต็งรงั อ.เฉลมิ พระเกียรติ
ชุดกิจกรรมการเรียนรู ชุดที่ 8 เรือ่ ง ระบบนเิ วศแมนาํ้ มูล อ.เฉลมิ พระเกยี รติ
ชดุ กิจกรรมการเรียนรู วิชาวิทยาศาสตร เร่ือง ระบบนเิ วศ ชดุ น้ี เปนชดุ ท่ี 6 เร่ือง ประชากร
มีเนื้อหาเกย่ี วกบั คุณลักษณะของประชากรในระบบนิเวศ การหาความหนาแนน ของประชากร และปจจยั
ทท่ี ําใหเกดิ การเปลี่ยนแปลงประชากรในระบบนเิ วศ ชดุ กิจกรรมการเรียนรูประกอบไปดวยใบความรู
ใบกจิ กรรม ท่ีเนน ใหผ ูเ รยี นไดลงมือปฏิบตั จิ ริง สงเสรมิ ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร กระบวนการ
สบื เสาะหาความรู
ผจู ัดทําหวงั เปนอยา งยิง่ วา ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู วิชาวทิ ยาศาสตรช ดุ น้ี จะชว ยใหน ักเรยี นเขาใจ
เน้ือหาไดงายและชัดเจนข้นึ สง ผลใหผ ลสัมฤทธ์ิทางการเรยี นวทิ ยาศาสตรสงู ขึ้น และสามารถนําความรูไปใช
อยา งมเี หตุผล มีคณุ ธรรมและดําเนนิ ชวี ติ ในสังคมอยางมีความสขุ

มณธิชา แสนพมิ พ



สารบัญ

เรื่อง หนา
คาํ นํา ก
สารบญั ข
แผนภูมิลําดับข้ันตอนการเรียน 1
คําแนะนําในการใชช ุดกจิ กรรมการเรียนรู 2
สาระสําคญั 5
แบบทดสอบกอ นเรียน 6
เกมฝกสมองลากเสนตามคําส่งั 9
เฉลยเกมฝกสมองลากเสนตามคําสงั่ 10
ใบความรูท่ี 1 เร่ือง ประชากรในระบบนเิ วศ 11
ใบกิจกรรมท่ี 1 เร่ือง สาํ รวจความหนาแนน ของประชากร 16
แบบบนั ทึกใบกิจกรรมที่ 1 เร่ือง สาํ รวจความหนาแนนของประชากร 17
ใบความรูที่ 2 เรือ่ ง ปจจัยท่มี ีผลตอการเปลย่ี นแปลงของประชากร 20
ใบกจิ กรรมที่ 2 เรือ่ ง ปจ จัยท่ีมผี ลตอ การเปลย่ี นแปลงของประชากร 23
แบบทดสอบหลังเรียน 25
ภาคผนวก 28
29
เฉลยแบบทดสอบกอนเรียน 31
เฉลยแบบบันทกึ ใบกจิ กรรมท่ี 1 เร่ือง สํารวจความหนาแนนของประชากร 33
เฉลยใบกิจกรรมที่ 2 เรื่อง ปจ จยั ทีม่ ผี ลตอ การเปลีย่ นแปลงของประชากร 34
เฉลยแบบทดสอบหลงั เรยี น 38
บรรณานกุ รม

1

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

แผนภมู ิลําดบั ข้นั ตอนการเรยี น

อา นคาํ แนะนํา

ทดสอบกอ นเรยี น

ไมผ านเกณฑ กิจกรรมการเรยี นรู
แบบฝกปฏิบตั ิ

ทดสอบหลงั เรยี น

ผานเกณฑ

เรียนชุดตอไป

¢¹Ñé µÍ¹¡ÒÃàÃÂÕ ¹µÒÁá¼¹ÀÁÙ àÔ Å¹ФйѡàÃÂÕ ¹

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·èÕ 6 »ÃЪҡÃ

2

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

คาํ แนะนําการใชชดุ กิจกรรมการเรยี นรู

องคประกอบของชดุ กจิ กรรมการเรียนรู เรือ่ ง ระบบนิเวศ วชิ าวทิ ยาศาสตร ช้นั มธั ยมศกึ ษาปท ี่ 3
ชุดท่ี 6 เรอื่ ง ประชากร มีรายละเอยี ดดังนี้

สว นประกอบชดุ กิจกรรมการเรียนรู
การจดั ชนั้ เรียน
คาํ แนะนําและบทบาทสาํ หรับครู
คาํ แนะนําและบทบาทของนักเรียน
การประเมินผลการเรยี น

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 6 »ÃЪҡÃ

3

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

สว นประกอบชุดกจิ กรรมการเรยี นรู

1. แบบทดสอบกอนเรยี น จาํ นวน 1 ชดุ

2. เกมฝก สมองลากเสนตามคําสงั่ จาํ นวน 1 ชดุ

3. ใบความรูท ่ี 1 เรอื่ ง ประชากรในระบบนเิ วศ จาํ นวน 1 ชุด

4. ใบกจิ กรรมท่ี 1 เรอื่ ง สาํ รวจความหนาแนน ของประชากร จาํ นวน 1 ชุด

5. แบบบนั ทกึ ใบกจิ กรรมท่ี 1 เรอ่ื ง สํารวจความหนาแนน ของประชากร จาํ นวน 1 ชุด

6. ใบความรูที่ 2 ปจ จัยท่มี ีผลตอการเปลี่ยนแปลงประชากร จํานวน 1 ชดุ

7. ใบกิจกรรมท่ี 2 เรือ่ ง ปจจัยทีม่ ีผลตอการเปลยี่ นแปลงประชากร จํานวน 1 ชดุ

8. แบบทดสอบหลังเรียน จํานวน 1 ชดุ

การจัดชั้นเรียน

3
4

2 โตะครู
5

1

1. ใชห อ งเรียนวิทยาศาสตร นกั เรยี นนงั่ เปนกลุม
2. แบง นักเรยี นเปนกลมุ กลุมละ 6 – 8 คน มอบหมายใหนักเรยี นเลอื ก
หวั หนา กลุม กาํ หนดหนา ทรี่ บั ผิดชอบในกลุม

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·èÕ 6 »ÃЪҡÃ

4

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

คาํ แนะนําสําหรับครู

1. ศกึ ษาคูมือการใชชดุ กจิ กรรมการเรียนรูโดยละเอียดกอนนําชุดกจิ กรรมการเรยี นรูไปใช
2. ตรวจสอบสวนประกอบของชุดกจิ กรรมการเรยี นรู จํานวนสอ่ื และแบบทดสอบ
ในชดุ กิจกรรมการเรียนรูใหค รบถวน
3. เตรียมอปุ กรณต า ง ๆ ท่ีกาํ หนดไว ทไี่ มไดจดั ไวใ นชดุ กิจกรรมการเรียนรู
(ตรวจสอบส่งิ ทคี่ รตู องเตรยี ม)
4. ตรวจสอบนกั เรยี นในชั้นเรยี น ถาขาดเรียนใหไปศึกษาคนควาในคาบเรยี นซอมเสรมิ
และทาํ แบบทดสอบภายหลัง
5. ดําเนินการสอนตามลาํ ดบั ข้ันตอนในแผนการจดั การเรยี นรู

บทบาทของนกั เรียน

1. อานคาํ แนะนาํ การใชช ุดกจิ กรรมการเรยี นรูใ หเ ขาใจ
2. ศกึ ษาสาระสําคัญและจดุ ประสงคก ารเรียนรู
3. ทาํ แบบทดสอบกอนเรียน
4. ศึกษาใบความรู ในชุดกิจกรรมการเรยี นรู เร่อื ง ประชากร
5. ทาํ ใบกจิ กรรมและตรวจเฉลยใบกิจกรรม
6. ทาํ แบบทดสอบหลังเรยี น โดยใชข อ สอบคขู นานและตรวจเฉลย

การประเมนิ ผลการเรียน

1. ประเมนิ ผลจากผลการทําแบบทดสอบกอนเรยี นและหลังเรยี น
2. ประเมนิ ผลจากการทาํ ใบกิจกรรม
3. ประเมินผลจากการเขารวมกจิ กรรมภายในกลุม

È¡Ö ÉÒ¢é¹Ñ µÍ¹áÅк·ºÒ·ã¹¡ÒÃàÃÕ¹
ࢌÒã¨áÅŒÇä»·íÒ¡Ô¨¡ÃÃÁ¡Ñ¹àŤЋ

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 6 »ÃЪҡÃ

5

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

สาระที่ 2 : ชีวิตกบั ส่ิงแวดลอ ม

สาระสําคัญ

ส่งิ มชี วี ติ ชนิดเดียวกันทีอ่ าศัยอยูใ นบรเิ วณเดียวกนั ในชว งเวลาใดเวลาหนง่ึ เรยี กวา ประชากร
ประชากรของส่งิ มีชีวติ แตละชนิดมีความหนาแนน แตกตางกันไปตามพ้ืนทท่ี ่ีประชากรอาศัยอยู
การหาความหนาแนน ของประชากรหาไดจากจาํ นวนประชากรตอหนึ่งหนว ยพืน้ ท่ี ปจจัยทที่ ําใหเกิด
การเปลี่ยนแปลงขนาดประชากร ไดแ ก การเกิด การตาย การอพยพเขา และการอพยพออก
นอกจากน้ี ทรพั ยากรและส่ิงแวดลอมในระบบนเิ วศที่เปลีย่ นแปลงไปอาจสงผลตอการเปลีย่ นแปลง
ขนาดของประชากรในระบบนิเวศดว ย

ตวั ช้วี ัด

ว 2.1 ม.3/4 อธิบายปจจยั ท่ีมีผลตอการเปลี่ยนแปลงขนาดของประชากรในระบบนเิ วศ

จุดประสงคก ารเรียนรู

ดา นความรู (K)
1. นกั เรยี นอธิบายความหมายของประชากรได
2. นกั เรียนสรปุ ปจจยั ท่มี ีผลตอ การเปลีย่ นแปลงขนาดของประชากรได

ดา นทกั ษะ/กระบวนการ (P)
3. นกั เรยี นสํารวจความหนาแนน ของประชากรของสิ่งมีชวี ิตท่ีพบในโรงเรียนได

ดา นคณุ ลักษณะอันพึงประสงค (A)
4. นกั เรยี นมีวนิ ัย ใฝเ รยี นรู มุงม่ันในการทํางาน

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·èÕ 6 »ÃЪҡÃ

6

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

แบบทดสอบกอนเรียน

ชอ่ื หนวยการเรียนรู ระบบนเิ วศ

ชอื่ เร่อื ง ประชากร

ช้ันมธั ยมศึกษาปท ี่ 3 จํานวน 10 ขอ คะแนนเต็ม 10 คะแนน เวลา 10 นาที

ตัวช้ีวดั ว 2.1 ม.3/4 อธบิ ายปจจัยทีม่ ีผลตอการเปล่ยี นแปลงขนาดของประชากรในระบบนเิ วศ

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

คาํ ช้แี จง ใหนกั เรยี นทาํ เครอื่ งหมาย  ทบั ตัวอักษรหนาขอความท่ีถูกตองที่สุดเพยี งขอเดยี วลงใน

กระดาษคําตอบ

1. ขอความใดไมไดกลา วถงึ ประชากร 4. ขอ ใดหมายถึงความหนาแนนของประชากร

ก. รงั มดในสนามหนาโรงเรียน ก. จาํ นวนตัวตอ ชนิด

ข. ปลานิล 50 ตวั ในบอ เลี้ยงปลา ข. จาํ นวนชนดิ ตอกลมุ สิ่งมีชีวติ

ค. ตก๊ั แตนและผเี ส้อื ในทุง ดอกไม ค. จาํ นวนกลมุ สิง่ มชี วี ิตตอ ระบบนเิ วศ

ง. กวางเพศเมียและเพศผใู นทุง หญา ง. จํานวนตวั ตอ ชนิดตอพ้นื ท่หี รือตอปริมาตร

2. ขอ ความใดตอ ไปนีเ้ ปนประชากร 5. ประชากรในขอใดที่มคี วามหนาแนนมากท่ีสุด
ก. ในทะเลสาบมีปลาอาศยั อยูหลายชนิด ก. บนพนื้ ท่ี 100 ตารางเมตร มีตน กลวย 25 ตน
ข. ป 2550 อําเภอนครชัยศรี มีประชากรสองแสนคน ข. บนพน้ื ที่ 50 ตารางเมตร มตี น กลวย 15 ตน
ค. ป 2547 เกิดโรคและมีแมลงระบาดอยางรุนแรง ค. บนพ้นื ท่ี 150 ตารางเมตร มีตนกลวย 35 ตน
ง. ในทงุ หญา แหงหนึ่งประกอบดว ยแมลงและ ง. บนพนื้ ที่ 5 ตารางเมตร มีตนกลว ย 2 ตน
นกหลายชนดิ

3. ขอใดกลา วถึงประชากร 6. ปจ จยั ใดท่มี ีผลตอการเพ่ิมจาํ นวนประชากร
ก. บนตน มะมวงมีแมลงชวยใหเกิดการผสมเกสร มนษุ ยอ ยา งรวดเร็ว
ข. ชวงฤดูฝนตนหญา ในสนามขึน้ เขยี วชอุมหนาแนน ก. มอี ัตราการเกิดมากกวา การตาย
ค. ฤดูหนาวปลาทูในอาวไทยโตไดขนาดจาํ นวนมาก ข. ประชากรอพยพจากชนบทสูเมือง
ง. คนื เดอื นหงายแพลงกตอนในทะเลจะลอยข้ึนมา ค. ประชากรอพยพมาจากประเทศอ่ืน
เปนแพบนผิวน้ํา ง. มีเทคโนโลยที างการแพทยท่เี จริญ

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 6 »ÃЪҡÃ

7

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

7. ถาประชากรมีอตั ราการเกิดเพม่ิ สูงขึน้ กวา อัตรา 9. ผลกระทบอันดับแรกจากการเพ่ิมของประชากร
การตายเล็กนอยและมีการอพยพออกตํา่ กวาอตั รา มนุษยอ ยา งรวดเรว็ คืออะไร
การอพยพเขาเล็กนอย จะสามารถสรุปเกี่ยวกับ ก. ปญหาทางสังคม
ประชากรกลมุ นไ้ี ดใ นลักษณะใด ข. ปญ หาดา นการศึกษา
ก. ประชากรจะคงที่ ค. ปญหาดานการวางงาน
ข. ประชากรจะลดลง ง. ปญหาการขาดแคลนทรัพยากรธรรมชาติ
ค. ประชากรจะเพ่ิมข้นึ
ง. ยงั สรปุ ไมได 10. ขอใดตอไปนไ้ี มใชป จจยั ในการอพยพยา ยถนิ่
ของประชากร
8. พ้นื ทท่ี ท่ี าํ การสมุ ตวั อยางทั้งหมด 10 ตารางเมตร ก. อาหารขาดแคลน
ใชกรอบนับจํานวนขนาด 1 × 1 เมตร สมุ พ้ืนที่ ข. อากาศหนาว
จาํ นวน 5 แหง นับจาํ นวนตน ตอ ยต่ิงไดด ังน้ี ค. การดาํ รงเผา พนั ธุ
4, 6, 10, 8 และ 7 ตน ดงั นน้ั ประชากรตอยตงิ่ ง. ถูกทกุ ขอ
บนพน้ื ที่น้ี มคี า เทา ใด
ก. 65 ตน
ข. 70 ตน
ค. 75 ตน
ง. 90 ตน

µÑ§é 㨷Òí Ẻ·´Êͺ¹Ð¤Ð¹¡Ñ àÃÕ¹

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·èÕ 6 »ÃЪҡÃ

8

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍ×è § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

กระดาษคาํ ตอบแบบทดสอบกอ นเรยี น

ช่ือ................................................................................... ช้นั ..................เลขที่..................

ขอ ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7

8 สรปุ คะแนนสอบกอนเรียน

9 คะแนนเต็ม 10

10 คะแนนที่ได

เกณฑการใหคะแนน คะแนนเต็ม 10 คะแนน
เกณฑก ารประเมนิ รอยละ 80 ตอบถูกไดขอ ละ 1 คะแนน

ผาน ไมผ า น

หมายเหตุ : ผา นเกณฑหมายถงึ ไดคะแนนตั้งแต 8 คะแนนข้นึ ไป

·íÒàÊÃç¨áŌǵÃǨ¤Òí µÍºä´àŒ ŹФúÑ

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 6 »ÃЪҡÃ

9

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ àÃÍ×è § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

เกมฝกสมอง
ลากเสนตามคําสั่ง

คําชีแ้ จง ใหนกั เรยี นลากเสนตรง 4 เสน ผานจุดท้งั 9 จดุ โดยไมย กปากกา ภายในเวลานอ ยทส่ี ุด

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·èÕ 6 »ÃЪҡÃ

10

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ àÃÍ×è § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

เฉลยเกมฝกสมอง
ลากเสนตามคําส่ัง

คาํ ชแี้ จง ใหนกั เรียนลากเสน ตรง 4 เสน ผา นจุดท้ัง 9 จดุ โดยไมย กปากกา ภายในเวลานอ ยทีส่ ุด

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·èÕ 6 »ÃЪҡÃ

11

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

ใบความรูท่ี 1
เร่อื ง ประชากรในระบบนเิ วศ

¡ÒÃÍÂÙË ÇÁ¡¹Ñ ¢Í§ÊÔè§ÁÕªÇÕ µÔ ã¹Å¡Ñ ɳÐ㴤úÑ
¶§Ö ¨ÐàÃÂÕ ¡Ç‹Ò “»ÃЪҡÔ

แหลงทอ่ี ยูอาศยั ของสง่ิ มีชวี ิตในระบบนเิ วศแตละระบบมขี นาดแตกตา งกนั ส่ิงมีชีวิตท่ีอาศัยอยู
จะมีจํานวนและชนิดแตกตา งกนั ตามไปดวย กลุมส่ิงมชี วี ิตแตล ะชนดิ ที่อาศัยอยูในบริเวณเดยี วกนั
ในแตล ะชว งเวลา เรยี กวา ประชากร (population)

1. คุณลักษณะของประชากร ¤Ø³ÅѡɳТͧ»ÃЪҡÃÁ´Õ ѧ¹éÕ¤‹Ð

ขนาดของประชากร จาํ นวนของประชากรในแตล ะพนื้ ท่ี

โครงสรางของประชากร องคป ระกอบของประชากร ซึ่งแบงตามอายุ
และเพศ

ความหนาแนนของประชากร จํานวนประชากรท่นี บั ตอหน่งึ หนว ยพ้ืนที่
เชน จํานวนตน ไม 150 ตนตอไร

การเพม่ิ จาํ นวนประชากร การเปลย่ี นแปลงขนาดของประชากรทีเ่ ปน
ผลรวมสทุ ธริ ะหวางอตั ราการเกดิ การตาย
Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ การยายถน่ิ เขาและการยายถิ่นออก

ª´Ø ·èÕ 6 »ÃЪҡÃ

12

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

à¾×Íè ¹ æ ¤´Ô ÇÒ‹ ¢¹Ò´¢Í§»ÃЪҡÃã¹Ãкº¹ÔàÇÈÁÕ¡ÒÃà»ÅèÂÕ ¹á»Å§
ËÃ×ÍäÁ¤‹ Ð áÅÇŒ ÍÐä÷íÒãË¢Œ ¹Ò´¢Í§»ÃЪҡÃà»ÅÕè¹á»Å§ä´ŒºŒÒ§

ในแหลง ที่อยแู ตล ะแหงจะมจี ํานวนของกลุมสง่ิ มีชีวติ หรอื จาํ นวนประชากรแตกตางกันไป
การศึกษาขนาดหรือลักษณะความหนาแนนของประชากรในแหลง ท่ีอยหู น่ึง ๆ สามารถศึกษาไดจ าก
อัตราการอพยพเขา การอพยพออก การเกดิ และการตายของกลุมสงิ่ มีชีวติ โดยขนาดของประชากร
สามารถแบงไดเ ปน 3 ขนาดดังนี้

2. ขนาดของประชากร หมายถงึ อัตราการเกดิ รวมกับอัตราการอพยพเขา เทา กับ
ประชากรมีขนาดคงท่ี อัตราการตายรวมกบั อัตราการอพยพออก

หมายถงึ อัตราการเกิดรวมกับอัตราการอพยพเขา มีคามากกวา
อัตราการตายรวมกับอตั ราการอพยพออก

ประชากรมีขนาดเพม่ิ ข้นึ

ประชากรมีขนาดลดลง หมายถึง อัตราการเกิดรวมกับอตั ราการอพยพเขามีคา นอยกวา
อัตราการตายรวมกบั อัตราการอพยพออก

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ¢¹Ò´»ÃЪҡù¡Ñ àÃÕ¹ã¹âçàÃÕ¹¢Í§à¾Í×è ¹ æ Á¡Õ ÒÃà»ÅÂèÕ ¹á»Å§äËÁ¤ÃºÑ

ª´Ø ·Õè 6 »ÃЪҡÃ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍ×è § Ãкº¹àÔ ÇÈ 13

3. ความหนาแนนของประชากร ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

¤ÇÒÁ˹Òṋ¹¢Í§»ÃЪҡà ¾¨Ô ÒóÒ
ä´¨Œ Ò¡ÍÐäúҌ § ÁÒÈÖ¡ÉҡѹàŤúÑ

ในระบบนิเวศมีสงิ่ มชี ีวิตตา ง ๆ มากมายซ่ึงอาศัยอยู ในแหลงทอ่ี ยูอาศยั ตา งกัน บางชนดิ อาศยั
อยูบนพนื้ ทอี่ ยางหนาแนน บางชนดิ อยูอ ยางกระจดั กระจาย ทาํ ใหมจี ํานวนประชากรตอ หน่ึงหนว ย
พนื้ ทีไ่ มเ ทากนั มผี ลทําใหค วามหนาแนนของประชากรแตกตางกนั ไปดว ย การหาความหนาแนนของ
ประชากร สามารถทาํ ไดด ังน้ี

ࡧ‹ ÁÒ¡¤ÃѺ
¤´Ô µÒÁʵ٠áѹàÅÂ

3.1 การหาความหนาแนนของประชากรตอ หน่งึ หนว ยพื้นที่

การหาความหนาแนนของประชากรตอหนง่ึ หนวยพ้ืนท่ี เปน การวัดความหนาแนนของ
ประชากรตอพน้ื ท่ีทงั้ หมดของทอี่ ยูอาศัยเพ่ือนํามาหาคาเฉลี่ยจาํ นวนประชากรตอ พนื้ ท่ี โดยใชส ตู ร
การคาํ นวณ ดังนี้

ความหนาแนน ประชากร = จํานวนประชากรทัง้ หมด
พนื้ ทีห่ รอื ปริมาตรท้ังหมดท่ปี ระชากรอาศยั อยู

ตัวอยา งเชน พนื้ ท่ีปลูกดาวเรอื งขนาด 10 ตารางเมตร มีตนดาวเรืองทั้งหมด
50 ตน สามารถคํานวณหาความหนาแนน ของตน ดาวเรืองตอหนวยพ้นื ที่ไดด งั นี้

ความหนาแนน ประชากร = จํานวนประชากรท้ังหมด

พืน้ ที่หรอื ปริมาตรทั้งหมดทีป่ ระชากรอาศัยอยู

ความหนาแนนของตนดาวเรือง = 50 ตน
10 ตารางเมตร

ดงั นั้นความหนาแนน ของตน ดาวเรืองตอ พ้นื ที่ จึงเทา กบั 5 ตน ตอตารางเมตร

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·èÕ 6 »ÃЪҡÃ

14

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

3.2 การหาจํานวนประชากรโดยประมาณของส่ิงมีชีวติ ท่ีศึกษา ¤´Ô µÒÁʵ٠Ã
¡¹Ñ àŤÃѺ

การหาจาํ นวนประชากรโดยประมาณของส่งิ มชี วี ิตทีศ่ ึกษา เปน การศกึ ษาจํานวนของประชากรท่ีอยใู น
พ้นื ทโ่ี ดยสมุ นับจํานวนหลาย ๆ จดุ เพือ่ นาํ มาหาจํานวนประชากรโดยประมาณที่มีอยูในพนื้ ท่นี ั้น ๆ โดยใช
สูตรคาํ นวณ ดงั นี้

การจคําํานนววณนปดรงั ะนชี้ ากรโดยประมาณ = พ้ืนท่ีท้ังหมดท่ีกําหนดไว X จํานวนประชากรทง้ั หมดท่ีนบั ได
ของสิ่งมีชีวิตท่ศี กึ ษา พื้นทนี่ บั ประชากร

ตัวอยา งเชน ทงุ หญาแหงหนึ่งมพี ้นื ท่ี 1,000 ตารางเมตร เม่อื ใชก รอบไมข นาด 1 ตารางเมตร
สุม ตวั อยางประชากรหญา แหวหมจู ํานวน 10 ครัง้ ไดด ังน้ี

10, 12, 10, 20, 22, 16, 17, 30, 25, 28 ตามลําดับ สามารถหาจํานวนประชากรโดยประมาณ
ของหญาแหว หมู ไดด ังน้ี

วิธที ํา พ้ืนที่ที่นับ 10 คร้ัง ครั้งละ 1 ตารางเมตร = 10 ตารางเมตร
จํานวนประชากรจากการสุม 10 ครัง้ = 10+12+10+20+22+16+17+30+25+28
= 190 ตน

จํานวนประชากรโดยประมาณ = พืน้ ทีท่ งั้ หมดท่กี าํ หนดไว X จํานวนประชากรท้ังหมดที่นบั ได
ของสิ่งมชี ีวติ ทีศ่ กึ ษา
พืน้ ท่ีนบั ประชากร

จาํ นวนประชากรโดยประมาณ = 1,000 X 190
ของหญาแหวหมู
10

= 19,000 ตน

ดเทังานก้ันับจ1าํ 9นF,0วfด0นด0ปรตะนชากรโดยประมาณของหญา แหวหมูท่ีศึกษาในพ้นื ที่ 1,000 ตารางเมตร

áÅÇŒ àÃÒ¨ÐÁ¹Ñè ã¨ä´ÍŒ ‹ҧäÃÇÒ‹ ¢ÍŒ ÁÅÙ ·äèÕ ´Œ ã¡ÅàŒ ¤Õ§
¡Ñº¨Òí ¹Ç¹·èÕÁÕÍ‹¨Ù Ã§Ô à¾×è͹ æ ¤´Ô Ç‹ÒÍ‹ҧääÃѺ

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·èÕ 6 »ÃЪҡÃ

15

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

㹡ÒÃÈ¡Ö ÉÒ¨íҹǹËÃ×ͤÇÒÁ˹Òṋ¹¢Í§»ÃЪҡà ¹Ñ¡àÃÕ¹¨ÐµÍŒ §·ÃÒº ËÃ×Í·Òí ¡ÒáíÒ˹´¢Íºà¢µ
¾é×¹··Õè µÕè ÍŒ §¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ à¾×Íè ãËÊŒ дǡµÍ‹ ¡ÒÃÈ¡Ö ÉÒËÃ×͹ºÑ ¨Òí ¹Ç¹»ÃЪҡÃÊè§Ô ÁÕªÕÇÔµ·èÕʹ㨤Ћ

การกาํ หนดของเขตพืน้ ทศ่ี ึกษา
ทมี่ าภาพ : มณธิชา แสนพมิ พ

การใชก รอบนบั จาํ นวนประชากร ในการกําหนดขอบเขตของพื้นท่ีท่จี ะศึกษา
ที่มาภาพ : https://busarakorn.wordpress.com นิยมกําหนดเปนสีเ่ หลยี่ มจตั ุรัส โดยอาจใชอ ปุ กรณ
ทาํ เสน กาํ หนดพ้ืนท่ี หรอื ใชกรอบไมน ับจาํ นวน
การนับจํานวนประชากร ประชากรไปวางบนพ้นื ท่ีท่ีตองการศึกษา เพอ่ื ใชเ ปน
ที่มาภาพ : https://busarakorn.wordpress.com ตัวแทนของพ้ืนทีท่ ง้ั หมด แลวนับจํานวนประชากร
ท่ีอยภู ายในกรอบไม เพื่อใหเ ปนตวั แทนของประชากร
ทง้ั หมดท่ตี องการศึกษา โดยอาจทาํ การสุม หลาย ๆ
ครง้ั ทไ่ี มใ ชพ ้นื ทเี่ ดิม จากนนั้ จงึ นาํ ตวั อยางทน่ี ับได
มาหาจํานวนประชากรทั้งหมด

ความถกู ตอ งของขอมลู ท่ไี ดจ ะใกลเคยี งจาํ นวน
ประชากรจริงมากทีส่ ุดถามีการกาํ หนดขนาดกรอบไม
ใหแ นน อน นับจาํ นวนตัวอยางถกู ตองและทําการสมุ
ตวั อยางแบบไมม ีอคติ ไมเ ลือกตัวอยา ง

วธิ ีการน้ีเหมาะสําหรับประชากรที่ไมเ คลื่อนท่ี
หรอื เคลอ่ื นทีช่ า เชน พชื ขนาดเล็ก หอย เปนตน

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 6 »ÃЪҡÃ

16

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

ใบกจิ กรรมที่ 1
เรื่อง สาํ รวจความหนาแนน ของประชากร

คําชแ้ี จง แตล ะกลมุ ดาํ เนินกจิ กรรมดังนี้ (คะแนนเตม็ 10 คะแนน)

จุดประสงคก ารเรยี นรู

นักเรียนสํารวจความหนาแนนของประชากรของสิ่งมีชีวิตท่ีพบในโรงเรียนได

ขั้นตอนการดาํ เนนิ กจิ กรรม

1. ศึกษากจิ กรรมในใบกจิ กรรมที่ 1 เรอื่ ง สํารวจความหนาแนน ของประชากร และบันทกึ ผลการสาํ รวจ

อยางละเอียด

2. นกั เรยี นรับอปุ กรณด ังรายการตอไปนี้

- เชือกพลาสติก หรอื เชือกฟางขนาดความยาวประมาณ 25 เมตร 1 มวน

- ตลับเมตร 1 อนั

- ไมเล็ก ๆ สาํ หรบั ทาํ เสา 4 อัน

อุปกรณท่ใี ชในการทํากิจกรรม

3. วธิ กี ารทาํ กจิ กรรมการสํารวจ มีดงั ตอ ไปนี้
3.1 นักเรยี นเลือกบริเวณใดบรเิ วณหน่งึ ของสนามหญาในโรงเรยี น
3.2 วดั พ้ืนทีท่ ่ีจะสํารวจ กวา ง 5 เมตร ยาว 5 เมตร และใชไ มตอกเปนเสา 4 มุม
3.2 ใชเ ชือกฟางขึงรอบพ้ืนท่เี ปน สี่เหลี่ยมเพอ่ื กาํ หนดบรเิ วณการสาํ รวจ
3.3 นกั เรยี นเลอื กชนดิ ของตนหญาท่กี ลมุ ตัวเองสนใจจะศึกษาจํานวนประชากร
3.4 นบั จาํ นวนประชากรของตนหญา ท่ศี ึกษา ในพื้นทีส่ ีเ่ หล่ียมทก่ี าํ หนดไว โดยสมุ พืน้ ท่ีขนาด
50 เซนติเมตร x 50 เซนตเิ มตร และทาํ การนับทั้งหมด 5 บริเวณ ไมซ ้ํากัน

4. บันทกึ ขอ มูลตามแบบบันทกึ ใบกิจกรรมท่ี 1 เร่ือง สาํ รวจความหนาแนน ของประชากร

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 6 »ÃЪҡÃ

17

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ àÃÍ×è § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

แบบบนั ทึกใบกิจกรรมท่ี 1
เรอื่ ง สํารวจความหนาแนน ของประชากร

รายชอ่ื สมาชกิ

1………………………………………………………….…… 2…………………………………………………………………..
3………………………………………………………….…… 4…………………………………………………………………..
5………………………………………………………….…… 6…………………………………………………………………..

ตารางบนั ทกึ ผลการสํารวจความหนาแนนของประชากร

วันสํารวจ บรเิ วณท่สี าํ รวจ ประชากร จํานวนพืชทีส่ ุมแตล ะคร้ัง
พชื ทสี่ าํ รวจ 12345

การคํานวณหาจาํ นวนประชากรโดยประมาณของส่ิงมีชีวิตท่ศี กึ ษา

จาํ นวนประชากรโดยประมาณ = พ้นื ทีท่ ง้ั หมดทก่ี ําหนดไว X จํานวนประชากรทั้งหมดที่นับได
ของสง่ิ มชี ีวิตทศ่ี กึ ษา
พ้ืนที่นับประชากร

……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 6 »ÃЪҡÃ

18

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ àÃÍ×è § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

คําถามทา ยกิจกรรม

1. ผลการคาํ นวณความหนาแนนของจาํ นวนประชากรสง่ิ มีชวี ิตที่นกั เรยี นศึกษาเปนเทา ไร
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. เหตุใดนกั เรยี นจงึ ใชก ารสมุ ตวั อยา งในการหาจํานวนประชากร
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3. เม่อื เวลาผานไปนกั เรียนคาดวาจาํ นวนประชากรทนี่ กั เรียนศกึ ษาจะมีการเปล่ียนแปลงหรอื ไม
เกิดจากปจ จยั ใดบาง
………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

สรุปผลการทาํ กจิ กรรม

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..……….

¨Ò¡¡Ò÷íÒ¡¨Ô ¡ÃÃÁ·íÒã˹Œ Ñ¡àÃÕ¹䴷Œ ÃÒº¤ÇÒÁ˹Òṋ¹
¢Í§»ÃЪҡ÷Õè¹Ñ¡àÃÂÕ ¹Ê¹ã¨ã¹¸ÃÃÁªÒµÔ¤ÇÒÁ˹Òá¹¹‹
¢Í§»ÃЪҡÃÊÒÁÒöà»ÅèÕ¹á»Å§ä´µŒ ÅÍ´ â´Â¢éֹ͋١ºÑ
»˜¨¨ÑÂËÅÒ´Ҍ ¹ ´Ñ§µÍ‹ 仹éդЋ

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 6 »ÃЪҡÃ

19

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

เกณฑก ารใหค ะแนนผลงาน

ประเดน็ ท่ปี ระเมิน คะแนน

432 1
ผลงานไมส อดคลอ ง
1.ผลงานตรงตาม ผลงานสอดคลอ ง ผลงานสอดคลอ ง ผลงานสอดคลอ ง กับจุดประสงค

จดุ ประสงค กับจดุ ประสงค กับจุดประสงค กบั จดุ ประสงค เน้อื หาสาระของ
ผลงานไมถูกตอ ง
ทีก่ าํ หนด ทกุ ประเด็น เปนสวนใหญ บางประเด็น เปน สวนใหญ

2.มเี นอ้ื หาครบถวน เนอื้ หาสาระของ เนอ้ื หาสาระของ เนือ้ หาสาระของ สรุปเน้อื หาเปน
ความคิดรวบยอด
ครอบคลุมเนอ้ื หา ผลงานถูกตอง ผลงานถกู ตอง ผลงานถูกตอง แตไ มถกู ตอง
เปน สวนใหญ
ทเ่ี รียน ครบถว นครอบคลุม ครบถวน ครบถวน ผลงานสวนใหญ
ไมเ ปนระเบียบ
เนอ้ื หา เปน สวนใหญ เปนบางประเดน็ และมขี อบกพรอง

3.มีการสรุปเนือ้ หา สรปุ เนื้อหาเปน สรปุ เน้อื หาเปน สรุปเนื้อหาเปน สงผลงานชากวา
เวลาทก่ี ําหนด
ออกมาเปน ความคดิ รวบยอด ความคิดรวบยอด ความคิดรวบยอด 5 วัน

ความคดิ รวบยอด ที่ถกู ตองอานแลว ที่ถูกตอง แตไมครบถวน

เขา ใจไดงา ย

4.ผลงานมคี วาม ผลงานมีความเปน ผลงานสวนใหญ ผลงานมคี วาม

เปนระเบยี บ ระเบยี บแสดงออก มีความเปนระเบียบ เปน ระเบยี บ

ถงึ ความประณตี แตมีขอบกพรอง แตม ีขอบกพรอ ง

บางสวน บางสว น

5.ผลงานเสรจ็ สง ผลงานตามเวลา สง ผลงานชากวา สงผลงานชากวา

เรยี บรอยตามเวลา ท่กี าํ หนด เวลาที่กาํ หนด เวลาที่กําหนด

ที่กําหนด 1-2 วนั 3-5 วัน

เกณฑก ารใหค ะแนน เกณฑการตดั สินคณุ ภาพ
ผลงานมคี ณุ ภาพดมี าก
ผลงานมคี ุณภาพดี ให 4 คะแนน ชว งคะแนน ระดบั คุณภาพ
ผลงานมคี ณุ ภาพพอใช ให 3 คะแนน
ให 2 คะแนน 16-20 ดีมาก
ผลงานควรปรับปรงุ ให 1 คะแนน
11-15 ดี

6-10 พอใช

1-5 ตอ งปรบั ปรงุ

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 6 »ÃЪҡÃ

20

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

ใบความรูท่ี 2
เร่ือง ปจ จัยทม่ี ีผลตอ การเปลยี่ นแปลงของประชากร

à¾è×͹ æ ·ÃÒºäËÁ¤ÃºÑ ÇÒ‹ »¨˜ ¨ÂÑ ã´ºÒŒ §·Òí ãËŒ»ÃЪҡÃÁÕ¡ÒÃà»ÅèÂÕ ¹á»Å§

ในการศึกษาขนาดของประชากรในแตละแหลง ที่อยู อาจดูไดจ ากการเปลย่ี นแปลงอตั ราการเกิด
อัตราการตาย อตั ราการอพยพเขาและอัตราการอพยพออก ดังทน่ี ักเรียนไดศกึ ษามาแลว แตย งั มปี จ จยั
อีกหลายดา นทสี่ งผลตอ การเปล่ียนแปลงขนาดของประชากรโดยเฉพาะสง่ิ แวดลอมที่อยูรอบ ๆ
ประชากรนั้น โดยปจจัยของแหลงที่อยทู ี่ทําใหเกิดการเปล่ยี นแปลงของประชากรเชน ตวั อยา ง ดงั นี้

1. การเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดลอม

สภาพแวดลอ มท่ีไมมีการเปลี่ยนแปลงเลย ไฟปา ทาํ ใหส ตั วปา บางสว นตายหรอื ยายทีอ่ ยู
หรอื เกิดการเปล่ียนแปลงเร็วและรนุ แรง ภาพโดย : มณธิชา แสนพมิ พ
สามารถทาํ ใหจํานวนประชากรลดลงได

2. กิจกรรมตา ง ๆ ของมนุษย

การทําไรเลอ่ื นลอย การถางปา เพื่อทํา การบุกรกุ พืน้ ทีเ่ ขาทาํ ใหส ตั วไมมีทอี่ ยู
ฟารม เลี้ยงสตั วห รือการเกษตร เปนการ ทม่ี าภาพ : http://phukaohualon.blogspot.com
ทาํ ลายที่อยูอาศัยของสงิ่ มีชีวิตบางชนิด
ในธรรมชาติ

à¾è×͹ æ ¤Ô´Ç‹ÒÁ¹ÉØ ÂÁ¼Õ ŵ‹Í¡ÒÃà»ÅÕè¹á»Å§
»ÃЪҡÃÊè§Ô ÁÕªÕÇµÔ µÒ‹ § æ ÍÂÒ‹ §äúŒÒ§¤ÃѺ

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 6 »ÃЪҡÃ

21

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

3. การเปลย่ี นแปลงจํานวนของผูลา การทจ่ี าํ นวนหมผี ลู าเพม่ิ มากขึ้น
การทผี่ ูล ามจี ํานวนเพิ่มมากข้ึน ในขณะท่ี ทีม่ าภาพ : https://www.bbc.com/thai/international
เหยือ่ ยังคงมีจํานวนเทาเดิมหรือเพ่ิม
จาํ นวนเพยี งเล็กนอย ทาํ ใหเหยื่อมโี อกาส การแกงแยงอาหารของสงิ โตในพนื้ ท่ปี า
ถูกลา และลดจํานวนลงอยางรวดเรว็ ที่มาภาพ : https://www.bbc.com/thai/international

4. ทรพั ยากรมอี ยอู ยางจาํ กดั การขยายพนั ธุอ ยา งรวดเร็วของผกั ตบชวา
ภาพโดย : มณธิชา แสนพิมพ
สง่ิ มีชวี ิตทอี่ าศยั อยูใ นบริเวณทม่ี ีทรัพยากร
ในการดํารงชวี ิตอยางจาํ กัดอาจจาํ เปน การแพรร ะบาดของเพลยี้ แปง ในไรม นั สาํ ปะหลัง
ทตี่ องแกงแยง ตอสูแ ยงชิงอาหารทาํ ให ภาพโดย : มณธิชา แสนพมิ พ
เกดิ การลม ตายลง ª´Ø ·èÕ 6 »ÃЪҡÃ

5. การเจริญเติบโตอยา งรวดเรว็
พืชหรอื ส่ิงมชี วี ิตท่มี ีการเจริญเติบโตอยา ง
รวดเรว็ ทาํ ใหเ กดิ ความหนาแนน ในแหลง
ท่อี ยแู ละเกดิ การแยงชงิ อาหาร

6. การแพรร ะบาดของศตั รูธรรมชาติ

ศัตรูธรรมชาตทิ ีเ่ พิ่มจํานวนอยางรวดเร็ว
มผี ลกระทบตอจาํ นวนประชากรของ
ส่ิงมีชีวติ บางชนดิ

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾

22

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍ×è § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

¡ÒÃÊÒí ÃǨÃкº¹àÔ ÇÈ ÁÕÇ¸Ô ¡Õ ÒÃÍÂÒ‹ §äúҌ § à¾Íè× ¹ æ ·ÃÒºäËÁ¤Ð

การเปลีย่ นแปลงขนาดของประชากร สามารถศกึ ษาไดจากการเปลย่ี นแปลงของสง่ิ แวดลอม
ท่อี ยูรอบ ๆ แตบางครง้ั เปนการยากทีจ่ ะทราบถึงการเปล่ียนแปลงที่เกดิ ขึ้น เพราะสิ่งแวดลอมอาจมี
การเปลี่ยนแปลงอยางชา ๆ จนดเู หมอื นไมม ีการเปลย่ี นแปลง ดังนน้ั การศึกษาที่ตัวของสิ่งมชี ีวติ โดยตรง
จะทาํ ใหทราบขอมลู ที่แทจ รงิ การสํารวจระบบนเิ วศเปน อกี วิธีการหนง่ึ ทจี่ ะชวยใหท ราบขนาดของ
ประชากร และเขาใจความสมั พนั ธข ององคประกอบตาง ๆ การสาํ รวจองคประกอบภายในระบบนเิ วศ
แบง ไดเ ปน

1. การสํารวจลักษณะทางกายภาพ

เปนการสาํ รวจเพ่ือเกบ็ รวบรวมขอ มูลของสิ่งไมม ชี ีวติ การตรวจวเิ คราะหค ณุ ภาพน้ํา
ทางดา นสภาพแวดลอม เชน แสงสวาง อณุ หภูมิ
ความชื้น คา ความเปน กรด-เบส ปรมิ าณแรธาตุ เปนตน

2. การสํารวจลกั ษณะทางชีวภาพ การสังเกตเพื่อศึกษาจํานวนของนก

เปนการสาํ รวจเพอ่ื เกบ็ รวบรวมขอมูลของสง่ิ มชี วี ติ โดย
พิจารณาจากชนดิ จํานวน และความหนาแนนของสิ่งมชี วี ติ
ตอ พนื้ ทีท่ ี่ทาํ การสํารวจโดยอาศัยการสงั เกตและเก็บตวั อยาง
แลว นาํ มาวเิ คราะหเ พอ่ื ประเมินผล

ä»·Òí ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡Ñ¹àŤÃѺ

การศึกษาความหนาแนน ของประชากร การเกบ็ ตัวอยางศกึ ษาสิง่ มีชีวติ ใตน าํ้
ที่มาภาพ : https://sites.google.com
Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾
ª´Ø ·Õè 6 »ÃЪҡÃ

23

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ àÃÍ×è § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

ใบกจิ กรรมท่ี 2
เร่ือง ปจ จยั ทม่ี ีผลตอการเปล่ยี นแปลงของประชากร

คําชแ้ี จง ใหน ักเรียนเขียนเคร่อื งหมาย √ หนา ขอความท่ถี ูกตอง และเขยี นเครื่องหมาย × หนาขอความที่ผดิ

และแกไขขอความน้นั ใหถ ูกตอง (คะแนนเต็ม 10 คะแนน)

………… 1. ประชากร คือ กลุมของสิ่งมีชีวิตท่ีอาศยั อยูในบรเิ วณเดยี วกัน
.......................................................................................................................................................

………… 2. ประชากรมีขนาดคงท่ี หมายถึง อัตราการเกิดรวมกับอตั ราการอพยพเขา มจี ํานวนเทากับ
อัตราการตายและอัตราการอพยพออก

........................................................................................................................................................
………… 3. ประชากรมีขนาดลดลง หมายถงึ อตั ราการเกดิ รวมกับอัตราการอพยพเขา มีจาํ นวนมากกวา

อัตราการตายและอตั ราการอพยพออก
........................................................................................................................................................
………… 4. การศกึ ษาประชากร ศกึ ษาไดจ าก อัตราการเกิด อัตราการตาย อตั ราการอพยพเขา

และอตั ราการอพยพออก
........................................................................................................................................................
………… 5. การเปลยี่ นแปลงของประชากร ศึกษาไดจ ากการเปลย่ี นแปลงของสิ่งแวดลอมท่ีอยรู อบ ๆ
........................................................................................................................................................
………… 6. สภาพแวดลอ มท่ีไมเ ปลี่ยนแปลงเลยจะไมท าํ ใหประชากรเปล่ียนไป
........................................................................................................................................................
………… 7. การทําไรเล่อื นลอยสามารถทําใหเ กดิ การเปลย่ี นแปลงของประชากรได
........................................................................................................................................................
………… 8. การเก็บขอมลู ดานแสงสวาง และอุณหภมู ิ เปนการสาํ รวจลักษณะทางกายภาพ
........................................................................................................................................................
………… 9. การสาํ รวจลักษณะชวี ภาพเปนการสํารวจเพ่ือเก็บรวบรวมขอมลู สง่ิ ไมมชี วี ติ
........................................................................................................................................................
………… 10. การสํารวจองคประกอบภายในระบบนิเวศ แบงได 2 ลกั ษณะ คอื การสาํ รวจลักษณะ

ทางกายภาพ และการสํารวจลกั ษณะทางชวี ภาพ
........................................................................................................................................................

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·èÕ 6 »ÃЪҡÃ

24

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ àÃÍ×è § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

เกณฑก ารใหค ะแนน

เกณฑก ารใหคะแนน : คะแนนเต็ม 10 คะแนน
ตอบถูกไดขอ ละ 1 คะแนน

เกณฑการตัดสินคณุ ภาพ

ชว งคะแนน ระดบั คุณภาพ

8 - 10 ดีมาก

6 – 7 ดี

4 – 5 พอใช

0 – 3 ปรับปรุง

สรุป : เกณฑก ารประเมนิ ระดบั ดี ผาน ไมผาน

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 6 »ÃЪҡÃ

25

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

แบบทดสอบหลังเรยี น

ช่ือหนวยการเรียนรู ระบบนเิ วศ

ชื่อเรอื่ ง ประชากร

ชน้ั มธั ยมศึกษาปท ่ี 3 จํานวน 10 ขอ คะแนนเตม็ 10 คะแนน เวลา 10 นาที

ตวั ช้ีวดั ว 2.1 ม.3/4 อธิบายปจ จัยที่มผี ลตอการเปล่ยี นแปลงขนาดของประชากรในระบบนเิ วศ

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

คําช้แี จง ใหน ักเรียนทําเครอ่ื งหมาย  ทบั ตวั อกั ษรหนา ขอความที่ถกู ตองทีส่ ดุ เพยี งขอเดยี วลงใน

กระดาษคาํ ตอบ

1. ขอความใดตอ ไปนเ้ี ปนประชากร 4. ขอใดหมายถงึ ความหนาแนน ของประชากร

ก. ในทะเลสาบมีปลาอาศัยอยูห ลายชนดิ ก. จํานวนตวั ตอชนิด

ข. ป 2550 อาํ เภอนครชัยศรี มปี ระชากร 2 แสนคน ข. จาํ นวนชนดิ ตอ กลมุ สง่ิ มชี วี ิต

ค. ป 2547 เกิดโรคและมีแมลงระบาดอยา งรุนแรง ค. จํานวนกลมุ สง่ิ มีชวี ติ ตอ ระบบนเิ วศ

ง. ในทุงหญา แหงหนึง่ ประกอบดวยแมลงและ ง. จาํ นวนตัวตอ ชนดิ ตอ พ้ืนทห่ี รือตอปรมิ าตร

นกหลายชนิด

5. ปจจัยใดทมี่ ผี ลตอการเพ่ิมจาํ นวนประชากร

2. ขอความใดไมไดกลา วถงึ ประชากร มนุษยอ ยางรวดเรว็

ก. รงั มดในสนามหนาโรงเรียน ก. มีอตั ราการเกดิ มากกวาการตาย

ข. ปลานลิ 50 ตวั ในบอเลย้ี งปลา ข. ประชากรอพยพจากชนบทสูเมือง

ค. ตกั๊ แตนและผีเส้ือในทุงดอกไม ค. ประชากรอพยพมาจากประเทศอนื่

ง. กวางเพศเมยี และเพศผูในทุงหญา ง. มเี ทคโนโลยที างการแพทยที่เจริญ

3. ขอ ใดกลาวถงึ ประชากร 6. ประชากรในขอใดที่มคี วามหนาแนน มากทีส่ ุด
ก. บนตน มะมว งมแี มลงชวยใหเ กดิ การผสมเกสร ก. บนพน้ื ที่ 100 ตารางเมตร มีตนกลวย 25 ตน
ข. ชว งฤดฝู นตนหญาในสนามขน้ึ เขยี วชอุมหนาแนน ข. บนพ้นื ท่ี 50 ตารางเมตร มีตนกลว ย 15 ตน
ค. ฤดหู นาวปลาทูในอาวไทยโตไดขนาดจํานวนมาก ค. บนพนื้ ที่ 150 ตารางเมตร มตี น กลว ย 35 ตน
ง. คนื เดือนหงายแพลงกต อนในทะเลจะลอยข้นึ มา ง. บนพ้นื ที่ 5 ตารางเมตร มีตนกลวย 2 ตน
เปนแพบนผวิ น้ํา

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 6 »ÃЪҡÃ

26

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

7. พืน้ ท่ที ีท่ าํ การสมุ ตัวอยางท้ังหมด 10 ตารางเมตร 9. ผลกระทบอนั ดับแรกจากการเพ่ิมของประชากร
ใชกรอบนับจํานวนขนาด 1 × 1 เมตร สมุ พน้ื ที มนุษยอ ยา งรวดเรว็ คืออะไร
จาํ นวน 5 แหง นับจํานวนตน ตอยติง่ ไดด งั นี้ ก. ปญ หาทางสงั คม
4, 6, 10, 8 และ 7 ตน ดังนัน้ ประชากรตอยต่ิง ข. ปญ หาดา นการศกึ ษา
บนพื้นท่ีนมี้ คี าเทาใด ค. ปญหาดานการวา งงาน
ก. 65 ตน ง. ปญ หาการขาดแคลนทรัพยากรธรรมชาติ
ข. 70 ตน
ค. 75 ตน 10. ขอ ใดตอไปนีไ้ มใ ชป จ จัยในการอพยพยา ยถิน่
ง. 90 ตน ของประชากร
ก. อาหารขาดแคลน
8. ถาประชากรมีอัตราการเกิดเพิม่ สูงขน้ึ กวา อัตรา ข. อากาศหนาว
การตายเล็กนอ ย และมีการอพยพออกตา่ํ กวา อัตรา ค. การดํารงเผา พันธุ
การอพยพเขา เล็กนอ ย จะสามารถสรุปเกี่ยวกบั ง. ถกู ทุกขอ
ประชากรกลุม นี้ไดใ นลักษณะใด
ก. ประชากรจะคงที่
ข. ประชากรจะลดลง
ค. ประชากรจะเพิ่มข้ึน
ง. ยังสรปุ ไมได

µ§Ñé 㨷íÒẺ·´Êͺ¹Ð¤Ð ÍÂҡèŒÙ ѧàŤÐá¹¹¨Ðà¾ÁèÔ ¢¹Öé
ËÃ×Íà»Å‹Ò·Òí àÊÃç¨áŌǵÃǨ¤Òí µÍº¡¹Ñ àŤ‹Ð

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·èÕ 6 »ÃЪҡÃ

27

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍ×è § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

กระดาษคาํ ตอบแบบทดสอบหลงั เรียน

ชื่อ................................................................................... ช้นั ..................เลขที.่ .................

ขอ ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7
8 สรปุ คะแนนสอบหลังเรียน
คะแนนเต็ม 10
9
10 คะแนนท่ีได

เกณฑก ารใหค ะแนน คะแนนเต็ม 10 คะแนน
เกณฑการประเมินรอยละ 80 ตอบถูกไดขอ ละ 1 คะแนน

ผา น ไมผาน

หมายเหตุ : ผานเกณฑหมายถงึ ไดค ะแนนตั้งแต 8 คะแนนข้นึ ไป

·íÒàÊÃç¨áŌǵÃǨ¤íҵͺ䴌àŹФÐ

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 6 »ÃЪҡÃ

28

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

เฉลย ·Òí ¡¨Ô ¡ÃÃÁàÊÃç¨ÁÒ´àÙ ©Å¡ѹ´¡Õ ÇÒ‹

เฉลยแบบทดสอบ
เฉลยใบกิจกรรม

ภาคผนวก

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 6 »ÃЪҡÃ

29

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

เฉลยแบบทดสอบกอ นเรยี น

คําชี้แจง นกั เรียนตรวจคําตอบทีถ่ กู ตอง (ขอละ 1 คะแนน)

ขอ 1 ตอบ ค.
ขอ 2 ตอบ ข.
ขอ 3 ตอบ ค.
ขอ 4 ตอบ ง.
ขอ 5 ตอบ ค.
ขอ 6 ตอบ ค.
ขอ 7 ตอบ ค.
ขอ 8 ตอบ ข.
ขอ 9 ตอบ ง.
ขอ 10 ตอบ ง.

ä´¡Œ ¤Õè Ðá¹¹¡¹Ñ ¤Ð¹¡Ñ àÃÕ¹ ÁÒ·Òí ¡Ô¨¡ÃÃÁ㹪ش¡¨Ô ¡ÃÃÁ
¡Ñ¹¡‹Í¹áÅŒÇÅͧ·íÒẺ·´ÊͺÍÕ¡¤Ãéѧ¹Ð¤Ð

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 6 »ÃЪҡÃ

30

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

เฉลยใบกิจกรรมที่ 1
เรือ่ ง สํารวจความหนาแนน ของประชากร

คําชี้แจง แตล ะกลุมดาํ เนนิ กิจกรรมดงั น้ี (คะแนนเต็ม 10 คะแนน)

จุดประสงคการเรยี นรู

นักเรียนสํารวจความหนาแนนของประชากรของส่ิงมีชีวิตทพี่ บในโรงเรยี นได

ขั้นตอนการดาํ เนินกจิ กรรม

1. ศกึ ษากจิ กรรมในใบกิจกรรมที่ 1 เร่ือง ประชากรในระบบนเิ วศ และบนั ทกึ ผลการสาํ รวจอยา งละเอยี ด

2. นักเรียนรบั อุปกรณด ังรายการตอไปนี้

- เชือกพลาสติก หรอื เชอื กฟางขนาดความยาวประมาณ 25 เมตร 1 มวน

- ตลบั เมตร 1 อัน

- ไมเลก็ ๆ สําหรบั ทําเสา 4 อนั

3. วิธีการทาํ กจิ กรรมการสํารวจ มีดังตอ ไปนี้

3.1 นักเรียนเลอื กบรเิ วณใดบริเวณหนึ่งของสนามหญา ในโรงเรยี น

3.2 วดั พนื้ ทที่ จี่ ะสํารวจ กวาง 5 เมตร ยาว 5 เมตร และใชไ มต อกเปนเสา 4 มุม

3.2 ใชเ ชือกฟางขงึ รอบพื้นที่เปน ส่เี หลยี่ มเพอื่ กาํ หนดบรเิ วณการสํารวจ

3.3 นักเรยี นเลือกชนดิ ของตน หญาท่กี ลมุ ตวั เองสนใจจะศกึ ษาจํานวนประชากร

3.4 นับจาํ นวนประชากรของตน หญาท่ีศึกษา ในพ้ืนที่ส่ีเหล่ียมทกี่ าํ หนดไว โดยสุม พนื้ ท่ีขนาด

50 เซนติเมตร x 50 เซนตเิ มตร และทําการนับทัง้ หมด 5 บริเวณ ไมซ้าํ กัน

4. บันทกึ ขอมูลตามแบบบนั ทกึ ใบกจิ กรรมท่ี 1 เรอื่ ง สาํ รวจความหนาแนนของประชากร

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 6 »ÃЪҡÃ

31

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

เฉลยแบบบันทึกใบกิจกรรมท่ี 1
เรอ่ื ง สาํ รวจความหนาแนน ของประชากร

รายชอื่ สมาชกิ

1………………………………………………………….…… 2…………………………………………………………………..
3………………………………………………………….…… 4…………………………………………………………………..
5………………………………………………………….…… 6…………………………………………………………………..

ตารางบันทกึ ผลการสาํ รวจความหนาแนนของประชากร

วันสาํ รวจ บรเิ วณทีส่ ํารวจ ประชากร 1 จํานวนพชื ทส่ี ุมแตละครั้ง 5
พชื ทีส่ าํ รวจ 5 20
234
สนามหญา เชน ตอ ยติง่ 8 13 6

โรงเรยี น หญาเจาชู

*หมายเหตุ นักเรียนบันทึกตามขอมลู ท่ีกลุมตัวเองสาํ รวจได

การคาํ นวณหาจํานวนประชากรโดยประมาณของส่ิงมชี ีวิตทศ่ี ึกษา

จํานวนประชากรโดยประมาณ = พน้ื ทีท่ ัง้ หมดทกี่ ําหนดไว X จาํ นวนประชากรท้งั หมดทน่ี บั ได
ของส่ิงมชี ีวติ ทีศ่ กึ ษา
พืน้ ทน่ี บั ประชากร

วธิ ที าํ พนื้ ทีท่ ี่นบั 5 ครงั้ ครั้งละ 0.5 ตารางเมตร = 2.5 ตารางเมตร

จาํ นวนประชากรจากการสมุ 5 ครั้ง = 5 + 8 + 13 + 6 + 20

จํานวนประชากรโดยประมาณ = 25 x 52
2.5
= 520

ดงั นนั้ จํานวนประชากรโดยประมาณในพนื้ ที่ 25 ตารางเมตร เทากับ 520 ตน

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·èÕ 6 »ÃЪҡÃ

32

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍ×è § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

คาํ ถามทายกจิ กรรม

1. ผลการคาํ นวณความหนาแนน ของจํานวนประชากรสิง่ มีชวี ติ ทน่ี กั เรยี นศึกษาเปนเทา ไร
จํานวนประชากรสง่ิ มชี ีวิตที่คํานวณไดใหต อบตามทส่ี ํารวจได

2. เหตุใดนกั เรยี นจึงใชก ารสุม ตวั อยางในการหาจํานวนประชากร
เพราะจาํ นวนประชากรมมี ากเกนิ ไป ทาํ ใหตองใชเ วลามากในการนับ การสุม ตวั อยางจึงเปนตวั แทน
การนับประชากรทงั้ หมดโดยประมาณ ซ่ึงถาลองนบั ประชากรทัง้ หมด จะไดใ กลเ คียงกับทคี่ าํ นวณได

3. เม่อื เวลาผานไปนักเรียนคาดวาจาํ นวนประชากรทน่ี กั เรยี นศึกษาจะมีการเปล่ยี นแปลงหรอื ไม
เกดิ จากปจ จยั ใดบาง
เมอ่ื เวลาผานไปจาํ นวนประชากรอาจมีการเปลี่ยนแปลง เชน อาจเกดิ นา้ํ ทวม ฝนแลง อาจทําให
ประชากรพืชมีจาํ นวนลดลง แตถา พชื ไดรบั ความชื้นและธาตอุ าหารที่เหมาะสมพืชจะเจรญิ เติบโต
ไดเ ร็วจาํ นวนประชากรจะเพ่มิ ขน้ึ

สรปุ ผลการทาํ กิจกรรม

จากการทํากจิ กรรมการสาํ รวจความหนาแนนของประชาการพืชทพ่ี บในสนามหญา ของโรงเรยี น
โดยทาํ การสุมตัวอยางในพน้ื ท่ีบางสว น แลว นาํ มาคํานวณประชากรทมี่ ีอยูใ นพ้ืนที่ทงั้ หมดเราสามารถ
หาจาํ นวนประชากรโดยประมาณของสิง่ มีชีวิตท่ศี ึกษาได แตเ ม่อื เวลาผา นไปประชากรอาจมีการ
เปลี่ยนแปลงเน่ืองจากปจ จยั ดานสภาพแวดลอ ม

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·èÕ 6 »ÃЪҡÃ

33

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

เฉลยใบกจิ กรรมท่ี 2
เร่ือง ปจ จยั ทม่ี ีผลตอ การเปล่ยี นแปลงของประชากร

คาํ ชีแ้ จง ใหนกั เรียนเขยี นเครื่องหมาย √ หนาขอ ความทถี่ ูกตอ ง และเขยี นเครอื่ งหมาย × หนา ขอความท่ีผดิ

และแกไขขอความน้ันใหถูกตอง

× 1. ประชากร คือ กลุมของสิ่งมีชีวติ ท่อี าศัยอยูในบริเวณเดียวกนั

ประชากร คอื กลมุ ของสิง่ มชี วี ติ ทีอ่ าศัยอยใู นบรเิ วณเดียวกัน ณ ชว งเวลาหน่งึ

√ 2. ประชากรมขี นาดคงที่ หมายถงึ อตั ราการเกิดรวมกบั อตั ราการอพยพเขา มีจาํ นวนเทากับ

อตั ราการตายและอตั ราการอพยพออก

× 3. ประชากรมขี นาดลดลง หมายถงึ อัตราการเกิดรวมกบั อตั ราการอพยพเขามจี ํานวนมากกวา

อตั ราการตายและอตั ราการอพยพออก
ประชากรมขี นาดลดลง หมายถงึ อตั ราการเกิดรวมกบั อัตราการอพยพเขา มจี าํ นวนนอยกวา
อัตราการตายและอัตราการอพยพออก

√ 4. การศึกษาประชากร ศกึ ษาไดจาก อัตราการเกิด อัตราการตาย อัตราการอพยพเขา

และอัตราการอพยพออก

√ 5. การเปลี่ยนแปลงของประชากร ศกึ ษาไดจากการเปลย่ี นแปลงของสง่ิ แวดลอมทอ่ี ยูรอบ
× 6. สภาพแวดลอ มที่ไมเปลยี่ นแปลงเลยจะไมท าํ ใหป ระชากรเปลี่ยนไป

สภาพแวดลอ มที่ไมเ ปลย่ี นแปลงเลยจะมผี ลทําใหป ระชากรลดลงได

√ 7. การทาํ ไรเ ลื่อนลอยสามารถทําใหเ กดิ การเปลยี่ นแปลงของประชากรได
√ 8. การเกบ็ ขอมลู ดา นแสงสวาง และอุณหภูมิ เปน การสํารวจลกั ษณะทางกายภาพ
× 9. การสํารวจลักษณะชวี ภาพเปนการสาํ รวจเพอื่ เก็บรวบรวมขอ มลู สิง่ ไมมีชีวิต

การสํารวจลักษณะชวี ภาพเปนการสํารวจเพ่ือเกบ็ รวบรวมขอมลู สง่ิ มีชวี ิต
√ 10. การสํารวจองคป ระกอบภายในระบบนเิ วศ แบงได 2 ลักษณะ คือ การสํารวจลักษณะ

ทางกายภาพ และการสาํ รวจลกั ษณะทางชวี ภาพ

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·èÕ 6 »ÃЪҡÃ

34

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน

คาํ ช้แี จง นกั เรียนตรวจคาํ ตอบที่ถกู ตอง (ขอ ละ 1 คะแนน)

ขอ 1 ตอบ ข.
ขอ 2 ตอบ ค.
ขอ 3 ตอบ ค.
ขอ 4 ตอบ ง.
ขอ 5 ตอบ ค.
ขอ 6 ตอบ ค.
ขอ 7 ตอบ ข.
ขอ 8 ตอบ ค.
ขอ 9 ตอบ ง.
ขอ 10 ตอบ ง.

à¡‹§ÁÒ¡¤‹ÐÊíÒËÃºÑ ¤¹·µÕè ͺ¶¡Ù ·¡Ø ¢ÍŒ ã¤ÃµÍº¼Ô´ºÒ§¢ÍŒ
ã˹Œ ¡Ñ àÃÕ¹ÈÖ¡ÉÒà¹Í×é ËÒÍÕ¡¤Ã§Ñé ¹Ð¤Ð

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 6 »ÃЪҡÃ

35

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

แบบประเมนิ พฤตกิ รรมการทํางานกลมุ

สรปุ การประเมนิ ตามสภาพจริงพฤติกรรมการทาํ งานกลมุ

เลขที่ การวางแผน แบง หนาท่ี ปฏิบตั ิงาน การรบั ฟง เก็บวสั ดุ รวม
การทํางาน เหมาะสมและ สืบคน ขอ มูล ความคิดเห็น อปุ กรณ คะแนน
ทาํ ตามหนา ที่ ตามข้นั ตอน เรยี บรอ ย

ทุกคน

4 4 4 4 4 20

รวม
เฉลย่ี
รอ ยละ

เกณฑการใหค ะแนน ให 4 คะแนน เกณฑการตัดสินคุณภาพ
พฤติกรรมท่ปี ฏิบัตชิ ดั เจนและสมํ่าเสมอ ให 3 คะแนน ชวงคะแนน ระดบั คณุ ภาพ
พฤติกรรมทปี่ ฏิบตั ชิ ดั เจนและบอยคร้ัง ให 2 คะแนน 16-20 ดมี าก
พฤติกรรมชดั เจนบางครั้ง ให 1 คะแนน 11-15 ดี
พฤติกรรมท่ีปฏบิ ตั บิ างครัง้ 6-10 พอใช
1-5 ตอ งปรบั ปรงุ

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 6 »ÃЪҡÃ

36

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

แบบประเมินผลงานนกั เรยี น

สรปุ การประเมนิ ตามสภาพจริงของผลงานนักเรยี น

เลขที่ ตรงตาม มเี นือ้ หาสาระ มกี ารสรุป มคี วามเปน เสรจ็ รวม
จุดประสงค ครบถวน เนือ้ หาออกมา ระเบียบ เรยี บรอย คะแนน
ทีก่ าํ หนด ครอบคลุม เปนความคดิ ตามเวลา
ที่กําหนด
เนื้อหาทเี่ รยี น รวบยอด

4 4 4 4 4 20

รวม
เฉล่ีย
รอ ยละ

เกณฑก ารใหค ะแนน ให 4 คะแนน เกณฑก ารตดั สินคุณภาพ
ผลงานมคี ณุ ภาพดีมาก ให 3 คะแนน ชวงคะแนน ระดับคุณภาพ
ผลงานมคี ณุ ภาพดี ให 2 คะแนน 16-20 ดมี าก
ผลงานมคี ุณภาพพอใช ให 1 คะแนน 11-15 ดี
6-10 พอใช
ผลงานควรปรับปรงุ 1-5 ตอ งปรับปรงุ

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·èÕ 6 »ÃЪҡÃ

37

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

แบบสรปุ ผลการประเมินวชิ าวิทยาศาสตร
โดยใชช ดุ กิจกรรมการเรยี นรู เรื่อง ประชากร

ชื่อ - สกลุ ........................................................ชัน้ ....................เลขท่ี..........................

คําช้แี จง นกั เรยี นกรอกคะแนนจากการทํากิจกรรม

คะแนนการทดสอบ

คะแนนสอบกอ นเรยี น คะแนนสอบหลังเรยี น

คะแนนเต็ม คะแนนทไ่ี ด คะแนนเต็ม คะแนนทไ่ี ด

10 10

คะแนนปฏิบัตกิ ิจกรรม คะแนนเต็ม คะแนนทไ่ี ด
ใบกจิ กรรมที่ 1 10 คะแนนทีไ่ ด

ใบกิจกรรมท่ี 2 คะแนนเต็ม
10

รวมคะแนนทงั้ หมด คะแนนเต็ม คะแนนทไี่ ด
40

(ลงชื่อ)........................................................................ผูป ระเมิน
(..............................................................)

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 6 »ÃЪҡÃ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍ×è § Ãкº¹àÔ ÇÈ 38

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

บรรณานกุ รม

กระทรวงศกึ ษาธกิ าร. (2551). หลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาข้ันพ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551.
กรงุ เทพฯ : โรงพมิ พช ุมนมุ สหกรณการเกษตรแหง ประเทศไทย จาํ กดั .

กรมวชิ าการ. (2551). ตัวชี้วดั หลักสตู รกลุมสาระการเรยี นรูว ิทยาศาสตร. กรงุ เทพฯ : คุรุสภา
ลาดพราว.

ค. ครูใจด.ี (2558). การนับจํานวนประชากร. [ออนไลน]. แหลงท่มี า :
https://busarakorn.wordpress.com [12 มนี าคม 2561]

บางเบา ธีม. (2557). ภูเขาหัวโลน . [ออนไลน]. แหลงท่ีมา :
http://phukaohualon.blogspot.com [23 มีนาคม 2560].

บีบซี ี นาวเิ กชัน. (2560). เผยสตั วผ ูลา เสยี อาณาเขตใหมนุษยจ นเกอื บหมดแลว.
[ออนไลน] . แหลงทม่ี า : https://www.bbc.com/thai/international

[23 มีนาคม 2560].
พชั รินทร แสนพลเมือง. (2554). แบบวดั และบนั ทกึ ผลการเรยี นร.ู กรงุ เทพฯ : ไทยรมเกลา .
พี่โอต Bio by Oat. (2561). ระบบนิเวศ. กรงุ เทพฯ : คารเปเดยี มเมอร.
ภรู ิ บวั ชูกา น. (2560). การสาํ รวจลักษณะทางกายภาพของระบบนเิ วศ. [ออนไลน].

แหลงทมี่ า : https://sites.google.com/a/samakkhi.ac.th [23 มีนาคม 2560].
สถาบนั สง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี. (2556). คูมือครู วิทยาศาสตร 6.

กรุงเทพฯ : สกสค ลาดพรา ว.
สุพรรณทิพย อตโิ พธิ์. (2557). สรุปชีววิทยา มัธยมปลาย. กรงุ เทพฯ : กรีนไลฟ พริน้ ติง้ เฮา ส.

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 6 »ÃЪҡÃ

39

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍ×è § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·èÕ 6 »ÃЪҡÃ


Click to View FlipBook Version