ตำนานไหว้พระจันทร์ ม.4-6

ความเปน็ มาของ “เทศกาลไหวพ้ ระจนั ทร”์
ทาไมต้องไหว้พระจันทร์

เทศกาลไหวพ้ ระจันทร์ 中
秋
เทศกาลไหว้พระจันทร์มีชื่อทางการภาษาจนี ว่า “จงชิว 快
เจ๋ีย” หรอื “ตงชิวโจ็ยะ” ในภาษาแตจ้ ิว๋ หมายถึง กง่ึ กลางฤดู 乐
สารท ตรงกับวันข้นึ 15 ค่า เดอื นแปดของปฏทิ นิ จีน จงึ เรียกกัน
วา่ เทศกาล “ปาเยว่ ์ป้ัน” แปลว่า “กลางเดือนแปด” หรือ “ปาเยว่ ์
เจย๋ี ” หรอื “เทศกาลเดือนแปด”

เทศกาลไหว้พระจันทร์

เม่อื ถงึ วนั เทศกาลทุกคนจะกลับไปรวมตัวกันที่บ้าน โดยมีกจิ กรรม
สาคญั คือการไหวพ้ ระจนั ทร์ เทศกาลนีจ้ ึงมีช่อื ที่นยิ มเรยี กอีกวา่
“เยว่ เ์ จีย๋ , เทศกาลพระจนั ทร์” และ “ไปเ้ ยว่ ์เจ๋ีย, เทศกาลไหว้
พระจนั ทร”์ ซงึ่ ถือเป็นเทศกาลใหญ่อนั ดบั สองรองจากตรุษจนี
สาหรับชาวจีนในแทบทกุ ถน่ิ

เทศกาลไหวพ้ ระจนั ทร์

ความเป็นมาของเทศกาลไหว้พระจันทร์นน้ั อาจารย์ถาวร สกิ ขโกศล
ผเู้ ชีย่ วชาญดา้ นประเพณจี ีนกล่าวว่า มที ่มี าจากประเพณไี หวพ้ ระจนั ทร์
และประเพณีเซ่นสรวงทางการเกษตรประจาฤดสู ารทของจีนโบราณ
เหตทุ ชี่ าวจีนเลอื กไหวพ้ ระจนั ทร์ในปกั ษ์ชวิ เฟนิ เพราะปกั ษล์ ี่ชิวตอ้ ง
เอาผลผลติ แรกไดไ้ ปบูชาบรรพชนเสยี ก่อน (เปน็ ที่มาของเทศกาล
สารทจนี ) และคืนจงชวิ กลางเดอื นแปดยังเป็นคืนที่จันทรแ์ จ่มกระจา่ ง
งามเหนือเพ็ญเดอื นใดอกี ดว้ ย

เทศกาลไหวพ้ ระจันทร์

นอกจากนีช้ าวจีนยังมเี รือ่ งเลา่ ถึงตานานอันเป็นที่มาของเทศกาลวา่
ในอดีตกาล ราชาโฮ่วอม้ี ชี ายานามว่าฉางเอ๋อร์ คร้งั หนงึ่ มีพระอาทติ ย์
ขน้ึ พรอ้ มกัน 10 ดวง เดือดรอ้ นชาวโลกเป็นอนั มาก ราชาโฮว่ อีจ้ ึงขึน้
ไปบนยอดเขาคนุ หลุนแล้วใชธ้ นยู ิงอาทติ ยด์ บั ไป 9 ดวง ทาใหไ้ ดร้ บั
การแซซ่ ้องมผี ู้คนมาขอเรยี นวิชาธนมู ากมายรวมถึงเฝิงเหมิงผมู้ ีจิตใจ
ช่ัวร้ายดว้ ย

เทศกาลไหวพ้ ระจนั ทร์

ต่อมาโฮ่วอ้ีได้ยาอายุวฒั นะจากผู้วิเศษท่านหนึ่ง เฝงิ เหมิงรเู้ ขา้ จึงฉวย
โอกาสทโ่ี ฮว่ อีไ้ มอ่ ยบู่ ุกชิงยาจากฉางเออ๋ ร์ เธอจงึ กนิ ยาน้นั เสียเองกอ่ น
ลอ่ งลอยไปถงึ ดวงจันทร์ กลายเปน็ เทพสี ถิตบนดวงจันทรไ์ ป โฮ่วอก้ี
ลบั มากาจัดเฝงิ เหมงิ แล้วเศรา้ โศกคิดถงึ ฉางเออ๋ ร์ พอดเี ป็นวันเพญ็
เดอื นแปด จันทร์งามกระจา่ ง โฮ่วอีจ้ งึ จดั เครือ่ งเซ่นบูชาพระจันทร์
ราลกึ ถงึ ฉางเอ๋อร์

เทศกาลไหวพ้ ระจันทร์

บางตานานเล่าตา่ งออกไปว่า หลังโฮ่วอไ้ี ด้ยาอายวุ ฒั นะมาก็กลายเป็น
คนชัว่ รา้ ย เบยี ดเบยี นข่มเหงประชาชน ฉางเอ๋อรก์ ลัวชาวบา้ นจะ
เดือดร้อนหากโฮว่ อเ้ี ป็นอมตะจงึ ชงิ กนิ ยาอายุวัฒนะเสียเองแล้วลอยไป
อยบู่ นดวงจันทร์ ผูค้ นจึงราลกึ ถงึ ความดีงามของเธอด้วยการไหว้
พระจันทร์กลางเดือนแปดสบื มา

เทศกาลไหว้พระจนั ทร์

ส่วนขนมไหว้พระจนั ทรอ์ ันเปน็ ขนมประจาเทศกาลน้ัน ภาษาจนี 中秋
เรยี กวา่ “เย่วป์ ิ่ง” เย่ คอื พระจันทร์ ส่วนปงิ่ หมายถงึ ของกินทรง 快乐
แบน ปงิ้ ยา่ ง เผา อบ ลกั ษณะสาคัญอยู่ที่ทรงตอ้ งแบนเป็นวงกลมรี
หรือเป็นเหล่ียมกไ็ ด้ แตต่ ้องไมเ่ ปน็ กอ้ นกลม ซงึ่ คนไทยแปลช่อื ขนมนี้
ตามโอกาสที่ใช้วา่ ขนมไหว้พระจนั ทร์

เทศกาลไหว้พระจนั ทร์

ตานานเกย่ี วกบั ขนมไหว้พระจันทร์มอี ยู่ว่า ครั้งหนึ่งแม่ทพั หลี่จิ้งชนะ
ศกึ กลับมาเฝา้ พระเจา้ ถังเกาจู่ (ครองราชย์ พ.ศ. 1161-1169) ในทอ้ ง
พระโรงยามราตรีคืนเพ็ญ พอดมี ีพ่อค้าชาวธิเบตนาขนมป่ิงมีลวดลาย
สวยงามมาถวายพระองคท์ รงโสมนัส สารวลดารสั ช้ีไปท่ีเดือนเพ็ญว่า
ตอ้ งชวนพระจนั ทร์ชิมขนมน้ีดว้ ย แลว้ แบ่งขนมน้ันพระราชทานขุน
นางทกุ คน จึงเกิดประเพณกี ินขนมพระจนั ทร์คืนเดือนแปดตัง้ แต่น้ันมา

เทศกาลไหว้พระจันทร์

中秋 อีกตานานทเี่ กยี่ วเนือ่ งกนั เป็นเรอ่ื งเลา่ ทอ่ี า้ งว่าเกดิ สมยั ราชวงศ์หยวน
快乐 ของชาวมองโกลซงึ่ รับเอาประเพณนี ี้ไปจากชาวจีน ครง้ั หน่ึงผนู้ า
ต่อต้านมองโกลหวังรวบรวมกาลังชาวจีนขึ้นสู้ราชวงศ์ต่างเผ่าจึงคดิ
อุบายเขยี นข้อความนดั หมายใส่กระดาษซ่อนไหว้ในขนมไหว้
พระจันทร์ แจกจ่ายไปในหมชู่ าวจนี ถงึ คา่ วนั จงชวิ หลงั กินขนมไหว้
พระจันทร์แลว้ ทุกครอบครัวจงึ คว้าอาวธุ ทห่ี าได้จบั ผู้คมุ ชาวมองโกลมา
สังหาร และสามารถโคน่ ล้มราชวงศห์ ยวนไดส้ าเรจ็

เทศกาลไหวพ้ ระจนั ทร์

สาหรบั เทศกาลไหวพ้ ระจนั ทร์ในเมืองไทยซ่ึงมชี ุมชนชาวจนี ใหญ่ท่ีสุด
แห่งหนึ่งในโลก ปจั จบุ ันไดซ้ บเซาลงมาก อาจารยถ์ าวร ช้ีว่า เปน็
เพราะผู้หญงิ ทม่ี าจากเมอื งจนี เหลือนอ้ ยลง ลกู สาวจนี ยุคใหม่ก็มีวิถี
ชีวติ คา่ นิยมเปล่ยี นไปตามสภาพสงั คม พระจันทร์ด้อยความสาคัญลง
จงึ มคี นไหว้เทศกาลน้นี ้อย แม้แต่ในย่านสาเพง็ เยาวราช การไหวก้ ็
รวบรัดลง เหลือเฉพาะไหวพ้ ระจันทร์ตอนค่า จากที่แตเ่ ดิมนยิ มไหว้
กัน 3 เวลา (เชา้ -สาย-กลางคนื )

เทศกาลไหวพ้ ระจนั ทร์

ขอขอบคุณทมี่ า
https://www.newtv.co.th/news/21853

ส่อื ฉบับนจี้ ดั ทาขน้ึ เพอื่ การศึกษาเทา่ นนั้
เพ่อื ใช้ในกจิ กรรมสง่ เสริมการอ่านหนงั สือ 3 ภาษา
ในรายวิชาภาษาไทย ระดับช้ันมธั ยมศึกษาตอนปลาย (ม.4 – ม.6)

จัดทาโดย
สาระการเรยี นรู้ภาษาไทย และงานห้องสมดุ ฝา่ ยการศึกษามัธยมศึกษา

โรงเรียนภเู กต็ ไทยหวั อาเซยี นวิทยา