The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by Penyuluh Moderasi, 2023-05-30 11:06:21

Bahan Ajar Aksara Jawa

Kelas VII Semester Genap

Keywords: Bahan Ajar

Aksara Jawa Legena, Pasangan saha sandhangan Bahan Ajar Dening Ragil Pangestuti, S.Pd. SMP Negeri 2 Karangjambu Karangjambu - Purbalingga


A. Identitas Kelas : VII/Genap Mata Pelajaran : Bahasa Jawa Materi : Aksara Jawa B. Capaian Pembelajaran Elemen Menulis Peserta didi mampu menulis kalimat beraksara Jawa sesuai kaidah aksara Jawa. C. Tujuan Pembelajaran Pertemuan 1 Melalui kegiatan pembelajaran dengan pendekatan scient/ik, model pembelajaran pembelajaran Investigasi Kelompok (Group Investigation) , diskusi, tanya jawab dan menyampaikan gagasan peserta didik dapat : a. Menganalisis kalimat beraksara Jawa legena dan pasangan serta penerapan sandhangan dengan teliti. (C4, critical thinking, HOTS j b. Mengalihaksarakan kalimat beraksara latin kedalam aksara Jawa dengan bertanggung jawab. a. Menulis paragraf sederhana beraksara Jawa dengan kreatif. (P5, creatiuity, HOT D. Alur Tujuan Pembelajaran 1. Peserta didi dapat Menganalisis kalimat beraksara Jawa legena serta penerapan pasangan dan sandhangan. 2. Peserta didik dapat Mengkritisi penulisan kalimat beraksara Jawa yang tidak sesuai kaidah penulisan aksara Jawa. 3. Peserta didik dapat Mengalihaksarakan kalimat latin kedalam aksara Jawa. 4. Peserta didik dapat Menulis paragraf sederhana beraksara Jawa. E. Pitedah Pasinaon a. Nggatosaken dhawuhipun bapak-ibu guru. b. Rembagan mawi kelompok kangge pados cara anggenipoun nggarap soleni saking perkawis ing mnteri. c. Siswa ngandharaken asilipun pirembagan, kanthi nggarap gladhen ingkang sampun samapta ing LKPD. d. Siswa ngandharaken pamanggih saha nyerat ukara/ pada mawi aksara Jawa..


i- Materi Faktual A. Ningali Video Materi Babagan Aksara Jawa Para siswa ningali video materi aksara Jawa, https://youtu.be/aHECkgVxxsY


c. Pasangan Pasangan inggih menika aksara ingkang dipun-ginakaken minangka panyigeging huru/ uoknl saking aksara carakan. Saben aksara carakan gadhah pasangan, ingkang beda-beda. Patraping pasangan namung saged dipunginakaken ing madyanipun tembung utawi ukara. b. Aksara Legena Aksara legena inggih menika aksara ingkang dereng pikantuk wuwuhan sandhangan, utawi ewah-ewahan saking pasangan. Aksara nglegena asring kawastana aksara carakan.


d. Sandangan Sandhangan inggih menika pirantining aksara jawa kangge mbedakaken ungeling wanda ing aksara Jawa. 1) Sandangan Swara Sandhangan swara inggih menika pirantining aksara jawa kangge ngewahi swanten uoknl (e, e, o, i, u} ing aksaranipun. Amargi aksara jawa menika kadhapuk saking 1 wanda saha ungelipun mawi poker (å). Catlietan: 1) Kangge nyerat le" boten ngginakaken in kapepet (en ) Ingkang leres ngginakaken nga lelet ( ). 2) Kangge nyerat •ce" boten ngginakaken ro kapepet ( v1)Ingkang leres ngginakaken pa ceret (y J.


2) Sandhangan wyanjana Sandhangan wyanjana inggih menika pirantining aksara jawa 'kangge pambukariing wanda utawi nyerat seselan huru/ tartamtu ing tengah-tengahipun wanda. 3} 8andhangen Pany$geg Wanda Sandhangan panyigeging wanda inggih menika pirantining aksara jawa kangge nyerat huruf/ konsonon tartamtu. Amargi aksara jawa menika kadhapuk saking 1 wanda pramila mbetahaken sandahangan menika kangge ny.erat 1 huru/kados ing seratan latin.


Nuni‹i Kanjge Nyerut || adeg-acJeg mii •iti ukara pada lingsa koma pacia lungsi titik [ angkon lan {›acla linqsa titik (sarrti kaliyan acla lungsi) 4} Tandha Wacan Tandha wacan inggih menika jejangkipeng sandhangan ing aksara jawa, kangge panandha ing seratan, tuladhanipun damel titik (.) utawi koma (,) lan sapinunggalanipun. Fase 3 : Membimbing penyelidikan individu dan kelompok Materi Prosedural 1) Cara nyerat Aksara Jawa Tata cara nalika nyerat aksara Jawa: a. Aksara Jawa asipat silnbik, tegesipun saben satunggal aksara nggambaraken satunggal wanda, pramila anggenipun nyerat mbetahaken sandhangan. b. Scriptuo continuo seratan aksara Jawa sambung-sinambung, boten dipunparingi let-let (tanpa spasi). c. Menawi ngginakaken dlancang ingkang wonten garisipun utawi buku tulis baserat nggandhul ing garis (ing sangandhapipun garis buku). (Kapethik saking: Wati, R. & Santosa, D.H. 2012)


2} Tuladha Cara Nyerat Akeara Jawa Kangge sinau nyerat aksara Jawa, saged dipun-gatosaken tuladha anggenipun nyerat ing ngandhap menika: '“ " ” Tumbas lonthong sate. " Pasangan “ka”, “ta” saha “la” menawi pikantuk sandhangan cakra/ suku wangsul kados ing aksara asli. huruf konsonan (n} ingkang pinanggih ing satunggal tembung kaliyan huru (c} saha (j}, menawi kaserat ing aksara J awa huru (n} kaserat dados (ny}. (Kapethik saking: Koemisi Kasoesastran. 1926) Fase Pengembangan dan Penyajian Hasil Karya Materi Metakognitif Tata Paugeran Nyerat mawi Aksara Jawa 1) Nyerat pasangan “ka”, “ta” saha “la”.


Fase 5 : Menganalisis dan mengevaluasi Pemecahan Masalah Para siswa, sampun dumugi ing /nse 5 menika ateges para siswa sampun sinau babagan aksara legena, pasangan saha sandhanganipun. Kalebet kadospundi tata panyeratipun saha nyerat aksara J a w a saking aksara latin saha kosok wangsulipun. Sasampunipun sinau babagan legena, pasangan saha sandhangan, temtu para siswa manggihaken babagan ingkang angel salebetipun wulangan menika. Babagan menapa kemawon ingkan g taksih angel dipun sinau? 1 . Anggenipun mangreto si tata panyeratyipun tetembungan ngginakaken aksara legena, pasangan saha sandhanganipun. 2. Nyerat aksara latin dhateng aksara J a w a kanthi dipunlarasaken kaliyan tata paugeran ingkang wonten. Fase 6 : Dudutan saha Relevansi 1. Aksara Jawa Legena menika wonten 20 wujudipun, ingkang dipunjangkepi kaliyan pasangan saha sandhangan. 2. Sandhangan kaperang dados tiga inggih menika sandhangan swara, sandhangan wyanjana saha sandhangan panyigeging wanda tuwin jejangkipun nyerat inggih menika tandha wacan. 3. Supados saged laras saha leres anggenipun nyerat aksara Jawa, kedah nggatosaken tata paugeran nyerat aksara Jawa saha maos babagan ingkang wigatos nalika nyerat aksara Jawa. Releuansi saking wulangan babagan aksara J a w a menika, minangka kabudayan saha kasusisastran Jawi para siswa kedah saged maos saha nyerat aksara Jawa. Ancasipun supado s saged ngecakaken nalika dipunbetahaken maos utawi nyerat mawi aksara J a w a, kados ta maos tandha/ nama margi ing kitha tartamtu.


Kepustakaan: Darusuprapta, dkk. 2002. Pedoman Penulisan Aksara Jawa. Yogyakarta: Yayasan Pustaka Nusatama Koemisi Kasoesastran. 1926. Paoegeran Sriwedari: Wawaton Panjeratipoen Temboeng Djawi Mawi Sastra Djawi Dalasan Angka. Surakarta Khoiriyah, I. (2017}. Peningkatan Keterainpilan Menulis Paragraf jawa Melalui Model Pembelajaran !Student Team Achiecement Diuisions (!Stad) Dengan Media Word Wall Pada Siswn Vems liii A !Smp Negeri 1 Kismantoro Tnhun Ajaran 2016/201 7. UNES: Jurnal Penelitian Vol. 1 No. 2 Maemunah, Ema.2016. Transkripsi, Transformasi, dan Transliterasi Serupa tetapi Tak Sanna. Jawa Tengah: Balai Bahasa Jawa Tengah. Jurnal kebahasaan dan Kesastraan VoI. 1 Nugroho, S. & Rosyidi, A.A. 2015. Wibawa : Wiyata Basa Jawa. Yogyakarta : Dinas Pendidikan Pemuda dan Olahraga Daerah Istimewa Yogyakarta Wati, R. & Santosa, D.H. 2012. Panuntun Maos Ian Nyerat Aksara Jawa. Klaten: PT Intan Pariwara. Internet : https:/ / balaibahasaiateng.kemdikbud.go.id/2016/ 03/transkripsitransformasi -dan-transIiterasi-serupa-tetapi-tak-sanna/ https:/ /budiarto.id /bausastra/ https //smpn lwanareia sch id /downIoad php?fiIe-iogdas 202204 lT 155235 a https://www.suara.com/lifestyle/2021/09/07/020500/dukung-penggunaan-aksara-jawalebih-luas-pandi-dukunga-yogyakarta-jadi-kota-hanacaraka https://news.detik.com/berita/d-5047675/seputar-aksara-jawa-yang-perlu-kamu-ketahui


Click to View FlipBook Version