คู่มือการดำเนินงานการจัดการความรู้ ด้านการผลิตบัณฑิตตามมาตรฐานวิชาชีพครูสู่มาตรฐานสากลและพัฒนาโรงเรียนสาธิตสู่ความเป็นเลิศ ประจำปีการศึกษา 2563

ค$มู อื การดำเนนิ งานการจัดการความร4ู

ดา" นการผลติ บณั ฑติ ตามมาตรฐานวิชาชีพครูส8ูมาตรฐานสากลและพัฒนา
โรงเรยี นสาธติ สู8ความเปBนเลศิ ประจำปGการศึกษา 2563

“กระบวนการฝกP ประสบการณQวิชาชพี ครขู องนกั ศึกษาชัน้ ปGที่ 5
คณะครุศาสตรQ มหาวิทยาลัยราชภฏั พระนครศรีอยธุ ยา”

คณะกรรมการดำเนนิ งานการจัดการความร"ู
คณะครศุ าสตรQ มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรอี ยุธยา

คู$มือการดำเนินงานการจัดการความร4ู

ประจำป&การศกึ ษา 2563
“กระบวนการฝก6 ประสบการณว9 ิชาชพี ครูของนักศกึ ษาชัน้ ปท& ่ี 5

คณะครุศาสตร9 มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรอี ยุธยา”

จากการถอดบทเรียนเพื่อการจัดการความรู7เกี่ยวกับการผลิตบัณฑิต เรื่อง “กระบวนการฝBก
ประสบการณEวิชาชีพครูของนักศึกษาชั้นปLที่ 5 คณะครุศาสตรE มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา”
เพื่อให7บัณฑิตคณะครุศาสตรEสามารถนำความรู7ความสามารถจากการฝBกประสบการณEวิชาชีพครูมาประยุกตEใช7
เพื่อการจัดการเรียนรู7และเติบโตเปXนครูมืออาชีพ โดยเน7นความเปXนเลิศทางวิชาการบนพื้นฐานของภูมิปZญญา
ท7องถิ่นและภูมิปZญญาไทย มีความรู7คู]คุณธรรมจริยธรรม สำนึกในความเปXนไทย มีความรักและความผูกพัน
ต]อท7องถิ่น ซึ่งสอดคล7องกับหลักเกณฑEของครุสภาและการกำหนดมาตรฐานตัวชี้วัดตาม มคอ.1 คณะ
ผู7ดำเนินการได7ใช7วิธีการถอดองคEความรู7โดยให7เชิญคณาจารยEในแต]ละสาขาวิชาที่มีประสบการณEดูแลหรือ
รบั ผดิ ชอบกระบวนการฝกB ประสบการณวE ิชาชพี ครขู องนกั ศึกษาชัน้ ปLท่ี 5 คณะครศุ าสตรE และบุคลากรโรงเรยี น
สาธิตทั้ง 3 แห]งที่มีส]วนร]วมผลิตร]วมพัฒนากระบวนการฝBกประสบการณEวิชาชีพครูของนักศึกษาชั้นปLที่ 5
ได7แก] ผู7อำนวยการโรงเรียน อาจารยEนิเทศของสถานศึกษา ครูพี่เลี้ยง และอาจารยEนิเทศกEของมหาวิทยาลัย
และละสาขาวิชาได7มาร]วมกันถอดองคEความรู7ตามประเด็นที่สอดคล7องกับแผนการจัดการความรู7 คณะครุ
ศาสตรE ปLการศกึ ษา 2563 ด7านการผลิตบณั ฑิต ดังนี้

1. แนวคดิ ในการออกแบบกระบวนการฝกB ประสบการณEวชิ าชีพครู
2. รูปแบบและจดุ แขง็ ของกระบวนการฝกB ประสบการณEวชิ าชพี ครู
3. การเตรียมความพรอ7 มก]อนฝกB ประสบการณEวชิ าชพี ครู
4. การพัฒนานักศึกษาระหว]างฝBกประสบการณวE ชิ าชีพครู
5. การวดั และประเมนิ ผล และผลทเี่ กิดขน้ึ จากการฝBกประสบการณวE ิชาชีพครู
6. การพฒั นาและสง] เสรมิ กระบวนการฝกB ประสบการณEวชิ าชพี ครู

ผลการดำเนินการถอดบทเรยี น

คณะครศุ าสตรรE ]วมกนั ถอดองคEความร7ูตามประเดน็ ทส่ี อดคล7องกับแผนการจัดการความร7ู คณะครุ
ศาสตรE ปกL ารศกึ ษา 2563 ด7านการผลิตบณั ฑิต มีผลการดำเนนิ การถอดบทเรียนการจัดการความรู7เก่ียวกบั
การผลติ บณั ฑิต เรือ่ ง “กระบวนการฝBกประสบการณวE ิชาชพี ครขู องนักศึกษาชนั้ ปทL ่ี 5 คณะครุศาสตรE
มหาวิทยาลยั ราชภฏั พระนครศรอี ยธุ ยา” ดังน้ี

2

1. แนวคิดในการออกแบบกระบวนการฝก4 ประสบการณว8 ิชาชพี ครู
1.1 การกำหนดจุดมุ]งหมายของหลกั สตู ร คุณลกั ษณะของนกั ศกึ ษา จุดเด]นและมาตรฐานตวั ชีว้ ดั
1.2 การกำหนดรูปแบบกระบวนการฝกB ประสบการณEวิชาชีพครู
1.3 การกำหนดรูปแบบกระบวนการวดั และประเมนิ ผล

2. รูปแบบและจดุ แข็งของกระบวนการฝ4กประสบการณ8วชิ าชพี ครู
2.1 การเลือกโรงเรยี น โดยคำนึงถงึ คุณภาพของโรงเรยี น พ้ืนทโ่ี รงเรียนทน่ี กั ศึกษาต7องการ และ

ผลการเรียนของนกั ศกึ ษา
2.2 การเลอื กอาจารยEนเิ ทศกE โดยคำนงึ ถงึ พ้นื ทโ่ี รงเรียนอาจารยคE 7ุนเคยท้ังดา7 นบุคลากรใน

โรงเรยี นและการเดินทาง
2.3 การกำหนดองคปE ระกอบของกระบวนการฝกB ประสบการณEวิชาชีพครตู ามจุดแขง็ ต]อไปน้ี
2.3.1 อาจารยนE ิเทศกมE ีประสบการณใE นการนเิ ทศ มคี วามรคู7 วามสามารถในการนิเทศตาม

ศาสตรE
2.3.2 การวดั ความรู7ก]อนออกฝBกประสบการณวE ชิ าชพี (Exit Exam)
2.3.3 การเตรยี มความพร7อมและการพัฒนานกั ศกึ ษา
2.3.4 เอกสารคมู] ือ และปฏทิ นิ กำหนดการทเ่ี ปนX แนวปฏบิ ัตทิ ่ีชัดเจน

3. การเตรยี มความพรอG มกHอนฝ4กประสบการณว8 ิชาชพี ครู
3.1 การเตรียมความพร7อมให7นักศึกษา กำหนดให7แต]ผู7มีส]วนร]วมผลิตมีบทบาทในการเตรียม

ความพรอ7 มกอ] นฝกB ประสบการณEวิชาชพี ครใู หน7 ักศกึ ษา ดังนี้
3.1.1 ฝาo ยฝBกประสบการณEวิชาชีพและสาขาวชิ า
3.1.1.1 ร]วมพิจารณาและให7คำแนะนำการปฏิบัติต]อโรงเรยี นของนกั ศึกษา
3.1.1.2 จัดอบรมทบทวนดา7 นการจดั การเรยี นร7ูให7กับนกั ศึกษา
3.1.1.3 จดั อบรมทบทวนด7านวชิ าเอกใหก7 ับนักศกึ ษา
3.1.2 ผบู7 ริหารสถานศกึ ษา
3.1.2.1 มอบหมายให7ผู7ชว] ยฝoายวิชาการเปXนอาจารยนE ิเทศกสE ถานศึกษา และจดั ครูพ่ี

เล้ยี งใหต7 ามคณุ ลักษณะท่คี ณะครศุ าสตรกE ำหนด
3.1.2.2 มอบหมายภาระงานให7นักศกึ ษามโี อกาสรบั ผิดชอบงานแตล] ะฝoายใน

โรงเรยี น
3.1.3 ครพู ีเ่ ล้ียงและอาจารยนE เิ ทศกEสถานศึกษา
3.1.3.1 รว] มออกแบบกิจกรรมการจดั การเรียนร7ูกับนกั ศกึ ษา

3

3.1.3.2 กำหนดวนั สง] แผนการจัดการเรียนรูล7 ]วงหน7า และตรวจสอบความถูกตอ7 ง
เปนX รายสัปดาหE

3.1.3.3 เข7าสังเกตการสอนของนกั ศกึ ษา พรอ7 มใหข7 อ7 เสนอแนะกับนักศกึ ษา
3.1.3.4 นำนกั ศึกษาเขา7 ร]วมกจิ กรรมอื่น ๆ ของโรงเรียน
3.2. การเตรียมความพร7อมใหก7 บั อาจารยEนเิ ทศกE
3.1.1 ประชุมอาจารยEนิเทศกเE กี่ยวกับแนวทางในการนิเทศใหก7 ารประเมินผลการฝกB
ประสบการณวE ชิ าชีพ และเปXนไปในทศิ ทางเดียวกนั
3.2.2 ประชุมอาจารยEนเิ ทศกขE องมหาวิทยาลยั แตล] ะสาขาวชิ าเพ่ือพิจารณาและใหค7 ำแนะนำ
ประเด็นการปฏบิ ตั ิตอ] โรงเรียน และการเดนิ ทางไปนเิ ทศ
3.2.3 จัดตารางสอนให7อาจารยEทป่ี รึกษาว]างวนั พุธ เพื่อใหอ7 าจารยทE ีป่ รึกษาเขา7 ร]วมกจิ กรรม
ของฝาo ยฝBกประสบการณวE ชิ าชพี
3.2.4 จดั ประชมุ ประจำเดอื นเพ่ือปรึกษาปญZ หาและแนวทางในการแก7ไขปญZ หาทเ่ี กิดขนึ้ กับ
นกั ศึกษา

4. การพัฒนานักศึกษาระหวาH งฝ4กประสบการณว8 ิชาชพี ครู
4.1 ทกุ สาขาวชิ ายดึ รปู แบบการพัฒนานกั ศกึ ษาของฝาo ยฝBกประสบการณวE ชิ าชพี เปนX หลัก

ซง่ึ มกี ารกำหนดรปู แบบทช่ี ัดเจน
4.2 การพฒั นานกั ศึกษาใชข7 อ7 มลู จากการสำรวจความตอ7 งการของนกั ศึกษาเปXนสำคญั
4.3 สาขาวิชามกี ารกำกบั ตดิ ตามนักศกึ ษาฝกB ประสบการณวE ชิ าชพี ครจู ากสภาพจรงิ และมี

ชอ] งทางการตดิ ตอ] กบั นกั ศึกษาที่หลากหลาย
4.4 สาขาวิชามีการประชมุ เพอ่ื หามติร]วมกันอย]างต]อเนือ่ งเกีย่ วกับการฝกB ประสบการณEวิชาชพี ครู

สาขาวชิ ามีการกำกบั ตดิ ตามการนเิ ทศของอาจารยEนเิ ทศกมE หาวทิ ยาลัยอยา] งตอ] เน่อื ง

5. การวดั และประเมนิ ผล และผลที่เกดิ ขนึ้ จากการฝ4กประสบการณ8วชิ าชพี ครู
5.1 ดา7 นของการวัดและประเมนิ ผล
5.1.1 โรงเรียนประเมินผลตามเกณฑกE ารประเมนิ ของมหาวทิ ยาลัยเปXนหลกั
5.1.2 ครูพี่เลี้ยงจะตรวจแผนการจัดการเรียนรู7และใบงานของนักศึกษาทุกครั้งก]อน

การนำไปใช7ในการสอน
5.1.3 โรงเรียนจะประเมินผลคุณลักษณะตามเกณฑEการประเมินของมหาวิทยาลัย เช]น

ระเบียบของการแตง] กาย การมาปฏบิ ัติงาน

4

5.1.4 โรงเรียนจะจัดให7นักศึกษาได7เปXนครูที่ปรึกษาร]วมกับครูในโรงเรียนที่ทำหน7าที่เปXน
ครูที่ปรึกษา การปฏิบัติหน7าที่ต]าง ๆ เสมือนเปXนครูประจำการของโรงเรียน เช]น การเปXนครูเวรหน7าประตู
โรงเรยี น การขายของที่สหกรณEของโรงเรยี น

5.2 ด7านของผลทเ่ี กิดขน้ึ จากการฝกB ประสบการณวE ชิ าชีพครู
5.2.1 นักศึกษาสามารถควบคุมชั้นเรียนได7ดีขึ้นจากการให7คำแนะนำจากทุกฝoายที่

เกีย่ วข7อง
5.2.2 การกำหนดระยะเวลาในการฝBกสอนมีความเหมาะสม โดยฝBกสอนเปXนเวลา 1 ปL

ช]วยให7นักศึกษามีพัฒนาการในด7านต]าง ๆ ที่ดีขึ้น เช]น การจัดการเรียนการสอน การควบคุมชั้นเรียน
การวางตัวในโรงเรยี น การรับผดิ ชอบงานท่ไี ด7รับมอบหมายในฝาo ยต]าง ๆ ของโรงเรียน

5.2.3 นักศึกษาจัดการเรียนการสอนได7อย]างมีประสิทธิภาพมากขึ้น เพราะอาจารยE
นิเทศกขE องมหาวิทยาลัยได7ชีแ้ จงเกณฑEการประเมนิ จากค]ูมอื การปฏบิ ตั กิ ารสอนในสถานศึกษา 1 และ 2

5.2.4 อาจารยEนิเทศกEของมหาวิทยาลัยมีการกำกับติดตามความก7าวหน7าในการทำงาน
ต]าง ๆ ตามที่ฝาo ยฝBกประสบการณวE ชิ าชพี ครูกำหนดไว7 ทำให7งานต]าง ๆ สามารถเสรจ็ ทนั ตามกำหนดเวลา

6. การพัฒนาและสHงเสรมิ กระบวนการฝก4 ประสบการณ8วชิ าชพี ครู
6.1 ฝoายฝBกประสบการณวE ชิ าชีพและสาขาวิชา
6.1.1 การพฒั นานักศึกษาให7มีคุณลักษณะของความเปXนครู
6.1.2 การพฒั นาทักษะพ้ืนฐานที่จำเปนX ในการประกอบวิชาชพี
6.1.3 การพฒั นาระบบการติดตามการฝกB ประสบการณEของนกั ศกึ ษาที่เปนX ระบบ

ตอ] เนื่อง และใกลช7 ดิ
6.2 ผบ7ู รหิ ารสถานศึกษา
6.2.1 การวางระบบงานของนักศกึ ษาฝBกประสบการณEวิชาชพี ของทางโรงเรยี นทเี่ ปXน

ระบบ เช]น การจัดใหน7 กั ศึกษาไดส7 อนในรายวชิ าทต่ี รงกบั วชิ าเอก การมอบหมายภาระงานเพือ่ เรยี นร7ูงานในทกุ ฝาo ย
6.2.2 การจัดครูพเ่ี ล้ยี งทีม่ คี ณุ สมบตั ิ และประสบการณคE อยทำหนา7 ทใี่ นการดูแล

6.3 ครพู ี่เลย้ี งและอาจารยEนิเทศกสE ถานศึกษา
6.3.1 การออกแบบกิจกรรมการจัดการเรยี นรทู7 ที่ ันสมยั กบั นักศึกษา
6.3.2 การประชมุ เพื่อให7คำปรึกษา หรอื ตดิ ตามงานของนักศึกษาในปกครองเปนX ระยะ
6.3.3 การจัดทำโครงการตา] ง ๆ การทำงานวิจยั ร]วมกบั นกั ศกึ ษา

5

ภาคผนวก

ภาพการประชมุ คณะกรรมการดำเนนิ งานตามแผนการจดั การความรู4

(ดGานการผลิตบัณฑิตตามมาตรฐานวชิ าชพี ครูสมHู าตรฐานสากล
และพฒั นาโรงเรียนสาธิตสูHความเป[นเลิศ ประจำปก] ารศกึ ษา 2563)

ภาพท่ี 1 ภาพการประชุมวางแผนและกำหนดปฏิทินการดำเนินงานตามแผนการจัดการความร7ู

ภาพที่ 2 การประชมุ ครัง้ ที่ 1 แนวคดิ ในการออกแบบกระบวนการฝกB ประสบการณวE ิชาชพี คร
6

ภาพที่ 3 การประชมุ คร้งั ท่ี 2 รูปแบบและจุดแข็งของกระบวนการฝBกประสบการณวE ชิ าชีพครู
ภาพที่ 4 การประชุมครัง้ ที่ 2 รปู แบบและจุดแขง็ ของกระบวนการฝกB ประสบการณEวชิ าชีพครู

7

ภาพที่ 5 การประชมุ ครง้ั ท่ี 3 การเตรียมความพร7อมก]อนฝกB ประสบการณEวิชาชีพครู
ภาพที่ 6 การประชุมครง้ั ที่ 3 การเตรียมความพร7อมกอ] นฝBกประสบการณวE ชิ าชีพครู
8

ภาพท่ี 7 การประชุมครั้งท่ี 4 การพฒั นานกั ศกึ ษาระหว]างฝกB ประสบการณวE ิชาชพี ครู

ภาพท่ี 8 การประชมุ ครงั้ ท่ี 4 การพฒั นานักศกึ ษาระหว]างฝกB ประสบการณEวิชาชพี ครู

ภาพท่ี 9 การประชุมคร้งั ท่ี 5 การวดั และประเมินผล และผลท่เี กิดขึ้นจากการการฝBกประสบการณE
วชิ าชพี ครู
9

ภาพท่ี 10 การประชมุ คร้ังท่ี 5 การวัดและประเมนิ ผล และผลทเ่ี กดิ ขนึ้ จากการการฝกB ประสบการณE
วิชาชีพครู

ภาพที่ 11 การประชมุ ครั้งท่ี 6 การพฒั นาและสง] เสริมกระบวนการฝBกประสบการณวE ิชาชพี ครู

10

คณะดำเนนิ งาน | การจดั การความรGดู าG นการผลติ บัณฑติ
1. ผช7ู ]วยศาตราจารยสE ิอร หาสาสนศE รี ประธาน

2. ผช7ู ]วยศาตราจารยEเสาวลกั ษณE ประมาน กรรมการ
3. ผ7ชู ]วยศาตราจารยE ดร.ธรี ะวฒั นE มอนไธสง กรรมการ
4. ผ7ูชว] ยศาตราจารยEภรภทั ร นยิ มชยั กรรมการ

5. ผช7ู ว] ยศาตราจารยEภัธภร หลงั่ ประยูร กรรมการ
6. ผู7ชว] ยศาตราจารยEหนึ่งฤทยั ชวนะลิขกิ ร กรรมการ
7. อาจารยE ดร.สมกมล กาญจนพบิ ลู ยE กรรมการ

8. อาจารยวE ชิ ชุดา พลยางนอก กรรมการและเลขานกุ าร
9. ผ7ชู ]วยศาตราจารยEรัชดาภรณE ตัณฑิกลุ กรรมการและผชู7 ว] ยเลขานุการ

รายนามผูเG ชี่ยวชาญ | การจัดการความรูดG าG นการผลติ บณั ฑิต
แลกเปลี่ยนเรียนรGูภายใน
1. ผู7ชว] ยศาตราจารยE ดร. ชมพนู ุท สขุ หวาน
2. ผชู7 ว] ยศาตราจารยE ดร. สวุ นิตยE รุ]งราตรี
3. ผ7ูชว] ยศาตราจารยEชนกานตE ขาวสำลี
4. ผช7ู ]วยศาตราจารยEจันจิรา หาวิชา
5. อาจารยE ดร.ปารณยี E ขาวเจรญิ
6. อาจารยE พชั รพล เถาธรรมพิทักษE
7. ผู7ชว] ยศาตราจารยEปuยะ มอี นนั ตE
8. ผช7ู ]วยศาตราจารยEภัทราวรรณ จนั ทรเE นตร
9. อาจารยกE รกนก ฮปั เปลu
10. ผู7ชว] ยศาตราจารยE ดร.วริสรา จ7ยุ ดอนกลอย
11. อาจารยE ดร.ธนาวรรณ รักษาพงษพE านิช
12. อาจารยE ดร.พัชราภร พูลบุญ
13. อาจารยE ศริ ิรัตนE ชาวนา
14. อาจารยE ดร.จริ าภรณE มสี งา]
15. อาจารยEสนุ ยี E มณโี ชติ
16. อาจารยEนอ7 งนชุ จำปาสกั
17. อาจารยวE ไิ ลลักษณE ธรี ะกาย
18. อาจารยEศาสตรEบุญธาภา ฤทธฺ ิ์ธนัตถโรจ
19. นางมณรี ัตนE โปร]งอารมยEเจริญ

11

แลกเปลีย่ นเรยี นรGูภายนอก (เปfดเวที)
1. นางธณญั ญา โพธ์ศิ รี ผู7อำนวยการโรงเรียนวัดกลาง (ปากกรานสามัคค)ี

2. นายอัครพล พลู สวัสดิ์ รองผอ7ู ำนวยการโรงเรยี นพระอนิ ทรEศึกษา (กล]อมสกลุ อทุ ิศ)
3. ผช7ู ว] ยศาตราจารยE ดร.อมรรัตนE สน่ันเสยี ง
สาขาวชิ าคณติ ศาสตรE คณะครศุ าสตรE

4. ผช7ู ]วยศาตราจารยE ดร.ประดนิ ันทE เอยี่ มสะอาด
รองคณบดฝี าo ยวิชาการ คณะวิทยาศาสตรแE ละเทคโนโลยี
5. ผู7ช]วยศาตราจารยE ดร.นฤมล อนุสนธ์พิ ัฒนE

สาขาวิชาการพัฒนาชุมชนและสังคม คณะมนษุ ยศาสตรEและสังคมศาสตรE
6. อาจารยE ดร.เมธารัตนE จันตะน
สาขาวชิ าการจดั การธุรกิจการคา7 สมยั ใหมค] ณะวิทยาการจดั การ

12