Cabaran & masa depan bahasa melayu

CABARAN DAN MASA
DEPAN BAHASA MELAYU

TOPIK PERBINCANGAN

● PENDIDIKAN
● EKONOMI
● PENTADBIRAN KERAJAAN

01

CABARAN BAHASA
MELAYU

CABARAN BAHASA MELAYU DALAM
BIDANG PENDIDIKAN

Pengajaran & Penjenamaan Bahasa Melayu
pembelajaran Bahasa Melayu dalam Akta
Bahasa Melayu Pendidikan

Tinggi Swasta

Pengajaran & pembelajaran

Bahasa Melayu

Kajian oleh Juriah Long et al. (2002) mendapati beberapa kekangan
ditemui dalam proses pengajaran dan pembelajaran, antaranya :

● Tidak semua guru yang mengajar BM mendapat latihan khusus dalam bidang
bahasa. Ini akan menjejaskan kualiti pengajaran dan hasil pembelajaran murid.

● Guru bergantung dengan penggunaan buku teks
● Tidak semua guru yang mengejar BM mendapat latihan khusus dalam bidang

bahasa. Ini akan menjejaskan kualiti pengajaran dan hasil pembelajaran murid.
● Guru bergantun dengan penggunan buku teks
● Kemahiran lisan, bacaan & menulis diajar secara terpisah dan bukannya secara

penggabung jalinan atau penyerapan
● Pengetahuan asas murid yang berbeza-beza
● Jumlah masa pengajaran di SK, SJKC dan SJKT yang berbeza.
● Murid bersikap negatif terhadap mata pelajaran BM berbanding BI

Penjenamaan
Bahasa Melayu

Berlaku krisis identiti antara istilah Bahasa Melayu dan Bahasa Malaysia.

Proses penjenamaan semula kepada Bahasa Malaysia telah mengikis
kewibawaan dan mencabar kredibiliti bahasa itu sendiri

Bahasa Melayu dalam Akta

Pendidikan Tinggi Swasta

Bahasa Melayu telah menghadapi cabaran yang tidak
diduga iaitu apabila Akta Pendidikan 1996 dan akta IPTS

1996 diluluskan, maka semua IPTS dibenarkan
menggunakan Bahasa Inggeris sebagai bahasa

penghantar.

CABARAN DALAM BIDANG
EKONOMI

BM dalam Urusan BM dalam peluang
perniagaan kerjaya

- Dokumen perniagaan syarikat swasta - Graduan boleh memilih kerjaya dalam
bidang perguruan atau pendidikan sebagai
masih menggunakan Bahasa Inggeris
guru BM dengan mengikuti kursus-kursu
sebagai bahasa utama & Bm sebagai
iktisas seperti PISMP, KPLI / DPLI, Bachelor
bahasa kedua
Pendidikan dsb.
- Bahasa Inggeris mendominasi 100 %
industri perhotelan, syarikat jualan - Graduan Bm boleh memilih bidang
penulisan kreatif pengacaraan, editor &
kereta, barangan elektrik & komputer
penterjemah

CABARAN DALAM BIDANG

PENTADBIRAN KERAJAAN

Kerajaan telah mengeluarkan Surat Perkeliling Am Bilangan 1 tahun 2006 :
Langkah-langkah memperkasakan Penggunaan Bahasa Kebangsaan dalam
perkhidmatan awam. Ia diikuti dengan Pekeliling Perkhidmatan Bilangan 9

Tahun 2011 bertajuk Panduan penggunaan Bahasa Kebangsaan dalam
Perkhidmatan Awam. Antara Kandungannya :

a)Urusan Rasmi Dalam Negara

Surat Rasmi Dokumen Perjanjian

- Surat rasmi dlm negara oleh - Semua dokumen perjanjian dlm
agensi kerajaan menggunakan negara oleh agensi kerajaan
bahasa kebangsaan menggunakan bahasa
kebangsaan
- Jika terima surat selain
daripada bahasa kebangsaan, - Dokumen tambahan boleh
hendaklah dibalas beserta
dengan dokumen lampiran dilampirkan dalam Bahasa
dalam bahasa kebangsaan Inggeris

Urusan Mesyuarat Melibatkan Penganjuran Majlis Rasmi
Melibatkan Kehadiran
Kehadiran Warganegara Malaysia Warganegara Malaysia

Urusan surat menyurat, minit Urusan surat menyurat minit
mesyuarat,nota pembetangan mesyuarat, nota pembentangan
dalam bahasa kebangsaan
dalam bahasa kebangsaan

b) Urusan Rasmi Antarabangsa

Surat Rasmi Dokumen Perjanjian
Antarabangsa Antarabangsa

Surat rasmi antarabangsa oleh - Semua dokumen perjanjian antarabangsa
agensi kerajaan kepada pihak luar oleh agensi kerjaan hendakah
digalakkan menggunakan bahasa menggunakan Bahasa Inggeris
kebangsaan dan disertakan
lampiran dalam bahasa Inggeris - Terjemahan dalam bahasa kebangsaan
diperlukan bagi tujuan rekod dan
Penganjuran Majlis semakan
Rasmi Melibatkan
Kehadiran Bukan Urusan Mesyuarat
Warganegara Malaysia Melibatkan Kehadiran
Bukan Warganegara
Urusan surat menyurat, minit Malaysia
mesyuarat, nota pembentangan dalam
bahasa kebangsaan atau Bahasa Urusan surat menyurat, minit mesyuarat,
Inggeris nota pembentangan dalam bahasa
kebangsaan atau Bahasa Inggeris

c) Pengiklanan kekosongan jawatan dalam
Perkhidmatan Awam

- Hendaklah dalam Bahasa Kebangsaan

d) Perkhidmatan Kaunter

- Menggunakan bahasa Kebangsan
- Boleh menggunakan bahasa lain yang difahami oleh pelanggan

e) Maklum balas Aduan di akhbar dan isu media
massa

- Sebarang isu atau maklum balas menggunakan bahasa kebangsaan
- Jika siaran dalam Bahasa Inggeris perlu ada terjemahan dalam bahasa

kebangsaan
- Elak salah tafsir

Masa
Depan
Bahasa
Melayu

Masa Depan Bahasa Melayu

Berdasarkan daripada sumber rujukan; Buku Tatabahasa Dewan Edisi
Ketiga, muka surat 27 menyatakan bahawa bahasa Melayu menghadapi
masa depan yang cerah. Kedudukannya sebagai bahasa utama negara
Malaysia sudah terjamin, dari segi peruntukan dalam perlembagaan dan
juga penggunaannya yang luas. Dasar Pelajaran Kebangsaan negara telah
menghasilkan murid-murid yang mendapat keseluruhan pendidikan
dalam bahasa Melayu, dan bermula dari tahun 1983, penuntut yang
memasuki pusat-pusat pengajian tinggi telah menerima seluruh
pendidikan mereka dengan bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar.
Bentuknya telah disempurnakan sehingga berupaya memperkatakan apa-
apa sahaja bidang yang wujud dalam kehidupan rakyat Malaysia, dan hari
ini bahasa Melayu dapat bersaing dan berdiri sama teguh dengan bahasa-
bahasa moden yang lain di dunia ini seperti bahasa Inggeris, bahasa
Perancis, bahasa Rusia dan bahasa-bahasa lain.

Masa Depan Bahasa Melayu

01 03

Bidang Pendidikan Pentadbiran
kerajaan
02 Ekonomi

a) Bidang Pendidikan

1. Memperkasakan kurikulum bahasa Melayu
Strategi memperkasakan kurikulum bahasa Melayu dilaksanakan melalui
langkah yang berikut:
● Memperkasakan kurikulum bahasa Melayu standard di semua jenis

sekolah dan aliran
● Menambah baik dan menyemak kurikulum bahasa Melayu sekolah

rendah dan sekolah menengah dari semasa ke semasa
● Memperkukuh kemahiran lisan bahasa Melayu di peringkat

prasekolah, sekolah rendah dan sekolah menengah
● Memantapkan Program LINUS Bahasa Melayu 3
● Menambah baik aspek seni bahasa dalam Kurikulum Bahasa Melayu

Sekolah Rendah dan Sekolah Menengah

2. Memperkasakan Pentaksiran Bahasa Melayu

i. Sistem pentaksiran yang berifat holistik dan

seimbang iaitu menilai aspek kognitif, afektif dan
psikomotor - pentaksiran sumatif dilaksanakan
pada akhir unit pembelajaran, penggal atau
tahun.

v. melaksanakan instrumen penilaian ii. Memperkasakan Ujian Lisan
Bahasa Melayu sekolah rendah
peringkat antarabangsa seperti dan menengah
Trends in International Mathematics
and Science Study (TIMSS) dan
Programme for International Student
Assessment ( PISA) dalam bahasa
Melayu

iv. Melaksanakan Komponen iii. Melaksanakan format baharu
Lisan Komunikatif di Tingkatan Pentaksiran Berasaskan Sekolah
Enam Bahasa Melayu Sijil Pelajaran
Malaysia

.3 Meningkatkan Ketrampilan Berbahasa Guru Bahasa Melayu

Strategi meningkatkan ketrampilan berbahasa guru bahasa Melayu dilaksanakan melalui :

Melaksanakan latihan dalam Menambah baik proses
perkhidmatan berdasarkan Garis pemilihan calon guru bahasa
Panduan Program Pembangunan Melayu
Profesionalisme Berterusan Guru
Bahasa Melayu Menjadikan kepujian
Kesusasteraan Melayu
Komunikatif Sijil Pelajaran
Malaysia sebagai syarat
wajib menjadi guru Bahasa
Melayu

02

EKONOMI

Masa Depan BM Ekonomi : Teknologi

Penyampaian maklumat oleh kerajaan, aktiviti pengajaran dan pembelajaran,
penjualan dan pembelian secara dalam talian, serta penggunaan sistem pembayaran
digital adalah norma baharu dalam masyarakat. Perkara ini, pastinya akan
memberikan cabaran terhadap pemerkasaan bahasa Melayu sebagai bahasa utama.
Dalam menghadapi cabaran ini, bahasa Melayu perlu berada seiring bersama-sama
arus norma baharu dalam masyarakat. Oleh itu, kerajaan perlu mengutamakan
penggunaan bahasa Melayu sebaik mungkin termasuk di dalam media perdana,
media digital ataupun media sosial.

Masa Depan BM Ekonomi : Teknologi

Sikap penuturnya dan kesedaran berkomunikasi dalam media digital
menggunakan bahasa Melayu sebagai bahasa utama perlu diperkasakan.
Keberkesanan penyampaian maklumat menggunakan bahasa Melayu telah
dibuktikan ketika Perintah Kawalan Pergerakan (PKP) gelombang pertama
dan kedua yang digunakan oleh Perdana Menteri, Menteri Keselamatan
serta Pengarah Kesihatan Malaysia boleh dijadikan bukti bahawa bahasa
Melayu mampu digunakan dalam arus norma baharu di Malaysia.

Pemerkayaan terbitan berbahasa Melayu dalam pelbagai bidang ilmu untuk
pelbagai kumpulan sasaran.

Penerbitan merupakan wahana penting bagi perkembangan ilmu serta pembinaan tamadun
bangsa. DBP berusaha meningkatkan penerbitan kreatif pelbagai genre dan ilmu yang
berkualiti, sama ada dalam bentuk bercetak atau elektronik meliputi pelbagai bidang untuk
pelbagai kumpulan sasaran. Dalam usaha untuk meningkatkan jumlah dan mempercepatkan
proses penerbitan, DBP melaksanakan pelbagai kaedah, terutama kaedah kerja perbengkelan
panel pakar bidang dari tahap perancangan, penulisan hingga pembinaan manuskrip lengkap.

03

PENTADBIRAN
KERAJAAN

PENGENALAN

Pandangan yang menyatakan kemerosotan penggunaan bahasa Melayu dalam
kalangan pentadbir disokong oleh Hasan Baseri Budiman (2013) yang menyatakan
bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan juga akan menjadi lemah jika pemimpin
tertinggi tidak melaksanakan peranannya sebagai pencinta bahasa yang terulung.
Penggunaan bahasa Melayu dalam urusan pentadbiran tidak sepenuhnya berlaku
dalam kalangan pengurusan dan profesional walaupun wujudnya Pekeliling
Perkhidmatan Bilangan 9 Tahun 2011 mengenai Panduan Penggunaan Bahasa
Kebangsaan Dalam Perkhidmatan Awam. Semasa kemerdekaan, alasan tidak
menggunakan bahasa Melayu dikaitkan dengan pengaruh penjajahan British yang
menggunakan bahasa Inggeris dalam pentadbiran dan ramainya golongan pentadbir
yang mendapat pendidikan Inggeris. Di samping itu, wujud kebimbangan dalam
kalangan golongan pentadbir terhadap kekurangan istilah dan perkataan dalam
bahasa Melayu bagi menggantikan istilah dalam bahasa Inggeris yang digunakan
sebelum ini.

Masa Depan Bahasa Melayu : Pentadbiran Kerajaan

Terdapat usaha dan penekanan kerajaan mengenai penggunaan bahasa Melayu
dalam pentadbiran kerajaan. Bahasa Melayu telah dimaktubkan sebagai bahasa
kebangsaan dan bahasa rasmi negara Malaysia sejak 1957 setelah dilumpuhkan
secara sistematik semasa penjajahan Inggeris pada tahun 1785 hingga 1957.
Kerajaan berusaha mengembangkan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan
dan bahasa rasmi negara ini. Usaha kerajaan ketika itu jelas dapat dilihat dalam
bidang pentadbiran dengan mengadakan matlamat selepas sepuluh tahun negara
mencapai kemerdekaan, iaitu semua urusan rasmi melibatkan penulisan surat,
perbicaraan dalam mesyuarat, penulisan minit mesyuarat, penyediaan laporan
hendaklah dijalankan dalam bahasa Melayu. Bermakna, dalam tempoh masa
sepuluh tahun sebelum tarikh tersebut kerajaan perlu melengkapkan kakitangan
awam dengan pengetahuan bahasa kebangsaan (Sharifah Darmia Sharif Adam:
2014).

Peningkatan kerjasama strategik dengan pelbagai pihak di dalam dan di
luar negara.

Kerjasama strategik dengan pihak awam dan swasta serta pihak luar negara
diperkukuh melalui perjanjian persefahaman. Kerjasama dengan sukarelawan bahasa dan
sastera digerakkan supaya program bahasa dan sastera dapat dilaksanakan dengan
lebih mantap. Kerjasama antarabangsa melalui MABBIM, MASTERA dan MABM
ditingkatkan manakala kerjasama dengan pihak kedutaan Malaysia di luar negara akan
dirintis bagi memastikan bahasa dan persuratan Melayu dapat disebarkan
secara meluas ke peringkat antarabangsa.

Sumber Rujukan

● https://www.slideshare.net/lailawati/cabaran-46222440

● Microsoft Word - 11.21010 (pp.176-197).docx (ukm.my)Microsoft Word - 11.21010 (pp.176-
197).docx (ukm.my)

● Maxwell Sim (10/10/2020) - WEBINAR : BAHASA MELAYU DALAM NORMA BAHARU: CABARAN
DAN HARAPAN https://maal.org.my/webinar-bahasa-melayu-dalam-norma-baru-cabaran-
dan-harapan/

Malaysian Association of Applied Linguistics (MAAL)

● Othman Hussain, Lutfan Jaes, Fauziah Ani dan Zakrul Akmal Damin( 2018 ) - Memperkukuh
Peranan Bahasa Melayu Dalam Dunia Teknologi
https://www.researchgate.net/publication/322222284_MEMPERKUKUH_PERANAN_BAHASA
_MELAYU_DALAM_DUNIA_TEKNOLOGI

SEKIAN , TERIMA
KASIH