SOLARSYSTEM
สรา้งสังคมเพอ่ืการเรียนรู้ จดัทำทวี่ิทยาลยัเทคโนโลยบีรหิารธรุกจิยานนาวา
ระบบสรุิยะ(SolarSystem)
คือระบบดาวซง่ึประกอบดว้ยดวงอาทติย์และวตัถอุนื่ๆ
ท่ีโคจรรอบดวงอาทติยเ์นอื่งจากแรงโนม้ถ่วงไดแ้ก่ดาวเคราะห์8
ดวงกบัดวงจันทรบ์ริวารท่ีค้นพบแล้ว167ดวง[4]ดาวเคราะห์แคระ5
ดวงกับดวงจันทร์บริวารท่ีค้นพบแล้ว4ดวงกับวัตถุขนาดเล็กอื่นๆ
อีกนับล้านช้นิซึ่งรวมถงึดาวเคราะหน์้อยวัตถุในแถบไคเปอร์ดาวหาง
สะเก็ดดาวและฝนุ่ระหว่างดาวเคราะห์
เมอื่พจิารณาจากทัง้แงก่ายภาพและการเคลือ่นที่
วตัถทุีโ่คจรรอบดวงอาทิตย์สามารถแบง่ออกได้เปน็สามประเภทคือ
ดาวเคราะห์ดาวเคราะหแ์คระและวตัถขุนาดเลก็ในระบบสุริยะ
ดาวเคราะหไ์มว่า่จะมีขนาดใดกต็ามท่ีโคจรรอบดวงอาทติย์
จะมมีวลมากพอจะสรา้งตัวเองให้มรีปูรา่งเป็นสัณฐานกลม
และขับไล่ช้ินส่วนเล็กๆท่ีอยูร่อบตัวเองใหอ้อกไปใหพ้้นระยะ
จากคำจำกัดความนี้ดาวเคราะหใ์นระบบสุริยะจงึมี8ดวงได้แก่ดาวพธุ
ดาวศกุร์โลกดาวอังคารดาวพฤหัสบดีดาวเสาร์ดาวยูเรนัส
และดาวเนปจูน
ดวงอาทิตย์
ดวงอาทิตย์เปน็ดาวฤกษ์ณ ใจกลางระบบสุริยะ
เป็นพลาสมาร้อนทรงเกอืบกลมสมบรูณ[์4][5]
โดยมีการเคลอ่ืนทพ่ีาซึง่ผลิตสนามแมเ่หล็กผา่นกระบวนการไดนาโม[6]
ปัจจบุนัเป็นแหล่งพลงังานสำคญัทส่ีดุสำหรบัสง่ิมชีวีิตบนโลก
มเีส้นผา่นศนูย์กลางประมาณ 1.39ลา้นกิโลเมตรใหญ่กวา่โลก109เทา่
และมมีวลประมาณ 330,000เท่าของโลกคิดเป็นประมาณรอ้ยละ99.86
ของมวลท้ังหมดของระบบสุริยะ[7]
มวลประมาณสามในสข่ีองดวงอาทิตย์เป็นไฮโดรเจน
ส่วนทเี่หลือเปน็ฮเีลยีมเป็นหลกัโดยมีปรมิาณธาตุหนกักว่าเล็กนอ้ย
รวมทัง้ออกซิเจนคาร์บอนนีออนและเหล็ก[8
ดวงอาทิตยเ์ปน็ดาวฤกษล์ำดับหลักระดับจี(G2V)
ตามการจดัประเภทดาวฤกษต์ามระดับสเปกตรมั
โดยมกัถูกเรียกอย่างไมเ่ป็นทางการวา่
"ดาวแคระเหลอืง"ดวงอาทิตย์กอ่ตัวขึน้เมือ่ประมาณ
4.6พันล้านปีกอ่นจากการยบุของแรงโนม้ถ่วง
(gravitationalcollapse)
ของสสารภายในบริเวณกลุ่มเมฆโมเลกุลขนาดใหญ่
สสารนีส้ว่นใหญ่รวมอัดแนน่อยู่ทีใ่จกลาง
สว่นทีเ่หลือบีบตวัลงลงเปน็แผน่โคจรซ่ึงกลายมาเป็น
ระบบสรุยิะ
มวลใจกลางรอ้นและหนาแนน่มากจนเริ่มเกิดปฏิกิริยา
นวิเคลยีรฟ์วิชน่ัณ แกน่ดาว
ซึ่งเช่ือว่าเป็นกระบวนการเกิดดาวฤกษ์สว่นใหญ่
ดาวพธุ
ดาวพุธเป็นดาวเคราะหท์อ่ีย่ใูกล้ดวงอาทติยม์ากท่สีุด
และเป็นดาวเคราะห์ทเี่ล็กทส่ีุดในระบบสุริยะใช้เวลาโคจรรอบดวงอาทิตย์87.969
วันดาวพุธมักปรากฏใกล้
หรอือยภู่ายใตแ้สงจา้ของดวงอาทติย์ทำใหส้ังเกตเห็นไดย้ากทีส่ดุ
ดาวพธุไมม่ีดาวบรวิาร
ยานอวกาศเพยีงลำเดยีวทีเ่คยสำรวจดาวพุธในระยะใกลค้อืยานมาริเนอร์10
เม่อืปีพ.ศ.2517-2518(ค.ศ.1974-1975)
และสามารถทำแผนทพี่ื้นผิวดาวพธุไดเ้พียง40-45%เทา่นน้ั
ดาวพุธมสีภาพพ้ืนผวิขรุขระเน่อืงจากการพงุ่ชนของอุกกาบาต
ไมม่ดีวงจันทร์เป็นบรวิารและไม่มีแรงโนม้ถว่งมากพอท่จีะสรา้งช้นับรรยากาศ
ดาวพุธมแีก่นดาวเปน็เหลก็ขนาดใหญท่ำใหเ้กดิสนามแมเ่หล็กความเขม้ประมาณ
1เปอร์เซ็นตข์องสนามแมเ่หล็กโลกลอ้มรอบดาวพุธไว้
ส่วนประกอบภายในของดาวพธุ
ดาวพธุมแีกน่ดาวท่ปีระกอบดว้ยเหล็กในสัดส่วนที่สูง
(แมเ้มอื่เปรียบเทยีบกบัโลก)เป็นโลหะประมาณ 70%
ทีเ่หลอือีก30%เป็นซลิเิกตความหนาแน่นเฉล่ยีมีคา่
5,430กโิลกรมั/ลูกบาศก์เมตร
ซึ่งน้อยกวา่ความหนาแน่นของโลกอยู่เพียงเลก็น้อย.
สาเหตทุีด่าวพุธมเีหลก็อยู่มากแต่มคีวามหนาแน่นต่ำ
กว่าโลก
เป็นเพราะโลกมีการอัดตวัจากแรงโนม้ถ่วงแน่นกวา่ด
าวพธุโดยเฉพาะการอดัตวับริเวณแกน่
ทัง้น้ีเพราะดาวพธุมีขนาดเลก็กว่า
(ดาวพุธมีมวลเพียง5.5%ของมวลโลก).
ดว้ยเหตนุี้จงึสามารถสันนิษฐานไดว้า่การทีด่าวพธุมคี
วามหนาแนน่สงูท้ังๆทมี่ขีนาดเลก็
ดาวศุกร์
ดาวศุกร์(องักฤษ:Venus)เปน็ดาวเคราะหท์่อียหู่่างจากดวงอาทติย์เป็นลำดบัที่
2เมอ่ืมองจากโลกในตอนกลางคนื
ดาวศกุร์เปน็วัตถุท้องฟา้ซึง่สว่างรองลงมาจากดวงจนัทร[์2][3]
ดาวศกุรม์วีงโคจรอยู่ภายในวงโคจรของโลก
ทำใหเ้ม่ือสังเกตแลว้จะไมป่รากฏวา่หา่งจากดวงอาทิตย์มากนกักลา่วคือ
จะเห็นในตอนหวัคำ่ทางทศิตะวนัตกเรยีกว่า"ดาวประจำเมอืง"
หรอืเหน็ในตอนเช้ามดืทางทิศตะวนัออกเรียกว่า"ดาวประกายพรกึ"หรอื
"ดาวรุ่ง"
ลักษณะทางกายภาพ
ของดาวศุกร์
ดาวศุกร์เป็นดาวเคราะหห์ินในจำนวนทงั้หมด4ดวงในระบบสรุยิะ
ซงึ่หมายความวา่
ส่วนประกอบอันประกอบข้ึนเป็นดาวศุกรน์้ันเป็นหนิเช่นเดยีวกบัโลก
ย่ิงกวา่น้ันดาวศกุรม์ีขนาดและมวลเท่ากบัโลกจงึถูกขนานนามว่าเปน็
น้องสาวหรือฝาแฝดของโลก
โลก
โลก(องักฤษ:Earth)เปน็ดาวเคราะหล์ำดับทสี่ามจากดวงอาทติย์
และเปน็วัตถุทางดาราศาสตรเ์พียงหนึง่เดยีวทที่ราบว่ามสีงิ่มีชีวิต
จากการวดัอายดุว้ยกมัมนัตรงัสแีละแหล่งหลักฐานอ่นืไดค้วามวา่โลกกำเนดิเม่ือ
ประมาณ 4,500ล้านปีกอ่น[24][25][26]
โลกมีอนัตรกิรยิะเชิงโนม้ถ่วงกับวัตถุอืน่ในอวกาศโดยเฉพาะดวงอาทิตย์และดวง
จันทร์ซ่งึเป็นดาวบริวารถาวรหนง่ึเดียวของโลก
โลกโคจรรอบดวงอาทิตย์ใชเ้วลา365.26วนัเรียกว่าปี
ซ่ึงระหวา่งนน้ัโลกโคจรรอบแกนตัวเองประมาณ 366.26รอบ[n4]
โครงสร้างภายในของโลก
ความโนม้ถว่งของโลกเป็นความเร่งที่ถ่ายทอดแก่วัตถุเนือ่งจากการกระจา
ยของมวลในโลกความเรง่ความโนม้ถ่วงใกลผ้ิวโลกมคีา่ประมาณ 9.8
เมตรต่อวนิาท2ีความแตกต่างท้องถ่ินของภมูลิกัษณ์
ธรณวีทิยาและโครงสรา้งแปรสัณฐานทีอ่ยูล่กึลงไปทำให้เกดิความแตกตา่ง
ทอ้งถน่ิและภมูิภาคเป็นวงกว้างในสนามความโน้มถ่วงของโลกเรียก
คา่ผิดปกตขิองความโน้มถ่วง
ดาวองัคาร
ดาวอังคาร(องักฤษ:Mars)เปน็ดาวเคราะหล์ำดับที่สจ่ีากดวงอาทิตย์
เป็นดาวเคราะห์เลก็ท่ีสดุอันดบัทีส่องในระบบสรุยิะรองจากดาวพุธ
ในภาษาอังกฤษไดช้อ่ืตามเทพเจ้าแห่งสงครามของโรมันมักได้รบัขนานนาม
"ดาวแดง"เพราะมีออกไซด์ของเหลก็ดาษด่นืบนพื้นผวิทำใหม้ีสีออกแดงเรอ่ื[15]
ดาวองัคารเป็นดาวเคราะหห์ินท่มีีบรรยากาศเบาบาง
มลีักษณะพื้นผวิคลา้ยคลึงกับทั้งหลมุอุกกาบาตบนดวงจันทร์และภูเขาไฟ
หบุเขาทะเลทรายตลอดจนพดินำ้แขง็ขัว้ดาวทีป่รากฏบนโลก
คาบการหมุนรอบตัวเองและวฏัจักรฤดูกาลของดาวอังคารกม็คีวามคล้ายคลึงกั
บโลกซงึ่ความเอียงกอ่ใหเ้กดิฤดูกาลต่างๆ
ดินของดาวองัคาร
ข้อมูลจากยานสว่นลงจอดฟีนิกซ์
ทสี่ง่กลบัมาแสดงว่าดนิดาวอังคารมคีวามเป็
นด่างเลก็น้อยและประกอบด้วยธาตตุา่งๆ
อาทิเช่นแมกนีเซียมโซเดียมโพแทสเซยีม
และคลอรีน
สารอาหารเหลา่นี้สามารถพบไดท้ั่วไปในสวน
บนโลกและตา่งกจ็ำเป็นต่อการเจริญเตบิโตข
องพชื[57]
การทดสอบโดนยานสำรวจเผยว่าดินดาวองั
คารมีสมบัติเป็นดา่งดว้ยค่าพเีอชที่7.7
และมีเกลอืเปอร์คลอเรตอย่รูาวรอ้ยละ0.6
ดาวพฤหัสบดี
ดาวพฤหสับดีมีมวลประมาณ 318เทา่ของมวลโลกนบัเปน็มวลมหาศาล
ถงึ2.5เท่าของมวลรวมทั้งหมดของดาวเคราะหท์เ่ีหลอืรวมกนัประกอบ
ด้วยกา๊ซไฮโดรเจนและฮีเลียมจำนวนมากความรอ้นทีส่งูมากภในของ
ดาวทำใหเ้กิดคณุลักษณะแบบกึ่งถาวลรหลายประการในสภาพ
บรรยากาศของดาวเช่นแถบเมฆและจดุแดงใหญ่ดาวพฤหัสบดีมีดวง
จันทรบ์รวิารที่รู้จกัแล้วท้ังสิน้67ดวงดวงท่ใีหญท่ี่สุด4ดวงคือแกนิ
มดีคลัลสิโตไอโอและยโูรปามีลักษณะคลา้ยคลึงกับลักษณะของาว
เคราะห์ใกล้โลกเชน่มีภูเขาไฟมกีระบวนการความรอ้นภายในของดาว
ดวงจันทรแ์กนิมีดเปน็ดาวบรวิารที่ใหญท่สีดุในระบบสุริยะมขีนาดใหญ่
กวา่ดาวพธุเสยีอีก
ดาวบริวาร
ทใี่หญที่สุด
แกนีมีดเปน็หนง่ึในดวงจันทรท์ี่ใหญท่สีดุของดาวพฤหัสบดิที่มีีขนาดใหญ่
ท่สีุดของระบบสุริยะมัสนามแมเ่หล็กสงูพนื้ผวิหลายลักษณะแสดงถึงการ
เปลยี่นแปลงทางธรณทีชี่้นัผิวแปลือกอยา่งซับซ้อนยาวนานมลีกัษณะ
สำคญั2แบบคือพื้นทเี่กา่เปน็บรเิวณมดืคลำ้เต็มไปด้วยหลมุอกุกาบาต
ขรขุระเป็นแอ่งลึกกับพนื้ที่ใหมบ่ริเวณท่ีราบเรยีบสวา่งกว่ามีน้ำแขง็ตดิ
กบัดนิหินบางพืน้ที่เปน็รอยแยกยาวเหยีด
ดาวเสาร์
ดาวเสาร์เป็นดาวเคราะหด์วงที6่จากดวงอาทติย์ถดัจากดาวพฤหัสบดี
เป็นดาวเคราะห์ท่มีีขนาดใหญ่เป็นอันดบั2ของระบบสุรยิะรองจากดาว
พฤหัสบดีดาวเสารเ์ป็นดาวแกส๊ยกัษท์ีม่รีัศมีเฉล่ียมากกวา่โลกประมาณ
เก้าเท่าแมว้่าจะมีความหนาแน่นเปน็หนึง่ในแปดของโลกแตม่วลของมนั
มีมากกว่าโลกถึง95เท่าดาวเสารต์้งัชื่อตามเทพโรมนัแหง่การเกษตร
สัญลักษณ์ทางดาราศาสตรข์องดาวเสาร์แทนเคียวของเทพเจา้
วงแหวนของ
ดาวเสาร์
วงแหวนของดาวเสรา์ประกอบดว้ยอนุภาคขนาดเลก็จำนวนมากนบัไม่
ถว้นท่มีีขนาดต้ังแตไ่มก่ี่ไมโครเมตรไปจนถึงหลายเมตรกระจกุตวัรวมกนั
อยแู่ละโคจรไปรอบๆดาวเสาร์อนภาคในวงแหวนสว่นใหญ่เป็นน้ำแข็ง
มีบางส่วนท่เีป็นฝุ่นและสสารอื่น
ดาวยูเรนัส
เป็นดาวเคราะห์ท่อีย่งูห่างจากดวงอาทติย์เปน็ลำดบัที่7ในระบบสุรยิะ
จดัเปน็ดาวเคราะหแ์ก๊สมเีสน้ผ่านศูนยก์ลาง50,724กโิลเมตรนบัได้
ว่ามีขนาดใหญ่เป็นอันดับ3ในระบบสุริยะของเรายูเรนัสถูกตั้งตาม
เทพเจ้ายูเรนัส(Ouranos)ชื่อภาษาไทยว่าดาวมฤตยู
ดวงจันทร์บรวิาร
ทค่ีน้พบแลว้มที้งัหมด27ดวง5ดวงหลักคอืมแิรนดา(Miranda)แอ
เรยีล(Ariel)อมัเบรียล(Umbriel)ททิาเนีย(Titania)และโอเบอรอน
(Oberon)ดวงจันทร์ททิาเนียและโอเบอรอนพบโดยเฮอร์เชล6ปีหลัง
จากท่ีค้นพบดาวยเูรนัสสว่นแอเรียลและอัมเบรยีลพบโดยวิลเลยีม
ลาสเซลล์
ดาวเนปจูน
ดาวเนปจนู(องักฤษ:Neptune)มชี่อืไทยวา่ดาวเกตุเปน็ดาวเคราะห์
ในระบบสุริยะลำดบัสุดทา้ยมีขนาดเสน้ผ่านศนูยก์ลางใหญเ่ป็นอนัดบัท่ี
4รองจากดาวพฤหัสบดีดาวเสาร์ดาวยเูรนัสและมีมวลเป็นลำดับที่
3รองจากดาวพฤหัสบดแีละดาวเสาร์คำวา่"เนปจูน"นน้ัต้งัช่อืตาม
เทพเจา้แห่งท้องทะเลของโรมันเหนือ (กรกี :โปเซดอน)
ประวัติการค้นพบ
ในปีพ.ศ.2389เออร์เบียงเลอเวอร์รเิยร์(UrbainLeVerrier)คำนวณ
ว่าตอ้งมีดาวเคราะหด์วงหน่งึรบกวนการโคจรของดาวยเูรนัสจนเมือ่
วันที่23กันยายนพ.ศ.2389โจฮนัน์จ.ีกาลเล(JohannG.Galle)นัก
ดาราศาสตรช์าวเยอรมันใตแ้ห่งหอดดูาวเบอร์ลนิไดค้้นพบดาวเนปจนู
ในตำแหน่งใกล้เคียงกับผลการคำนวณดงักล่าว
จัดทำโดยนายนราธปิแจม่แจง้และนายกนัต์กวีละมลู
SOLARSYSTEM
สร้างสงัคมเพอื่การเรยีนรู้ จัดทำท่วีิทยาลยัเทคโนโลยบีรหิารธรุกิจยานนาวา