รำวงมาตราฐาน

ART AND CULTURE รำ วง มมาาตตรราาฐฐาานน

คำคำ คำคำนำนำนำนำ รายงานเล่มนี้จัดทำ ขึ้นเพื่อเป็นส่วนหนึงของ รายวิชานาฏศิลป์ ชั้นมัธยมปีที่2เพื่อให้ได้ศึกษา หาความรู้เรื่องรำ วงมาตราฐานและได้ศึกษาอย่าง เข้าใจเพื่อเป็นประโยชน์แก่การเรียน คณะผู้จัดทำ หวังว่า รางานเล่มนี้จะเป็น ประโยชน์แก่ผู้อ่านที่กำ ลังหาข้อมูลเรื่องนี้อยู่หากมี ข้อแนะนำ หรือข้อผิดพลาดประการใด คณะผู้จัดทำ ขอน้อมรับและขออภัยมา ณ ที่นี่ ก

สสาารรบับัญ บั ญ บั เรื่อง หน้า คำ นำ ก สารบัญ ข ประวัติรำ วงมาตราฐาน 1 ท่ารำ 2 เครื่องดนตรีที่ใช้ประกอบการแสดงรำ วงมาตราฐาน 4 การแต่งกาย 5 เนื้อเพลง 7 ผู้แต่ง 12 ความหมาย 13 เอกสารอ้างอิง 18 ผู้จัดทำ 19 ข

ปปรระะวัวัติ วั ติ วั ติ รำติ รำรำรำววงงมมาาตตรราาฐฐาานน รำ วงมาตรฐาน เป็นการแสดงที่มีวิวัฒนาการมาจาก รำ โทน เป็นการรำ และร้องของชาวบ้าน ซึ่งจะมีผู้รำ ทั้งชายและหญิง รำ กันเป็นคู่ ๆ รอบ ครกตำ ข้าวที่วางคว่ำ ไว้ หรือไม่ก็รำ กันเป็น วงกลม โดยมีโทนเป็นเครื่องดนตรีประกอบจังหวะ ลักษณะการ รำ และร้องเป็นไปตามความถนัด ไม่มีแบบแผนกำ หนดไว้ คง เป็นการรำ และร้องง่าย ๆ มุ่งเน้นที่ความสนุกสนานรื่นเริงเป็น สำ คัญ เช่น เพลงช่อมาลี เพลงยวนยาเหล เพลงหล่อจริงนะดารา เพลงตามองตา เพลงใกล้เข้าไปอีกนิด ฯลฯ ด้วยเหตุที่การรำ ชนิด นี้มีโทนเป็นเครื่องดนตรีประกอบจังหวะ จึงเรียกการแสดงชุดนี้ว่า รำ โทน ต่อมาเมื่อปี พ.ศ. ๒๔๘๗ ในสมัย จอมพล ป. พิบูลสงคราม เป็นนายกรัฐมนตรี รัฐบาลตระหนักถึงความสำ คัญของการละเล่น รื่นเริงประจำ ชาติ และเห็นว่าคนไทยนิยมเล่นรำ โทนกันอย่างแพร่ หลาย ถ้าปรับปรุงการเล่นรำ โทนให้เป็นระเบียบทั้งเพลงร้องลีลา ท่ารำ และการแต่งกาย จะทำ ให้การเล่นรำ โทนเป็นที่น่านิยมมาก ยิ่งขึ้น จึงได้มอบหมายให้กรมศิลปากรปรับปรุงรำ โทนเสียใหม่ให้ เป็นมาตรฐาน มีการแต่งเนื้อร้อง ทำ นองเพลงและนำ ท่ารำ จาก แม่บทมากำ หนดเป็นท่ารำ เฉพาะแต่ละเพลงอย่างเป็นแบบแผน 1

ท่ท่ ท่ าท่ ารำรำรำรำ 1. เพลงงามแสงเดือน ชาย สอดสร้อยมาลา หญิง สอดสร้อยมาลา 2.เพลงชาวไทย ชาย ชักแป้งผัดหน้า หญิง ชักแป้งผัดหน้า 3.เพลงรำ มาซิมารำ ชาย รำ ส่าย หญิง รำ ส่าย 4.เพลงคืนเดือนหงาย ชาย สอดสร้อยมาลาแปลง หญิง สอดสร้อยมาลาแปลง5.เพลงดวงจันทร์วันเพ็ญ ชาย แขกเต้าเข้ารังและ ผาลาเพียงไหล่ หญิง แขกเต้าเข้ารังและ ผาลาเพียงไหล่ 2

ท่ท่ ท่ าท่ ารำรำรำรำ 8.เพลงดวงจันทร์ขวัญฟ้า ชาย ช้างประสานงาและ จันทร์ทรงกลดแปลง หญิง ช้างประสานงาและ จันทร์ทรงกลดแปลง 7.เพลงหญิงไทยใจงาม ชาย พรหมสี่หน้าและยูง ฟ้อนหาง หญิง พรหมสี่หน้าและยูง ฟ้อนหาง 9.เพลงยอดชายใจหาญ ชาย จ่อเพลิงกาฬ หญิง ชะนีร่ายไม้ 10.เพลงบูชานักรบ ชาย จันทร์ทรงกลด/ขอแก้ว หญิง ขัดจางนาง/ล่อแก้ว 6.เพลงดอกไม้ของชาติ ชาย รำ ยัว หญิง รำ ยั่ว 3

เเคครื่รื่ รื่ อ รื่รื่ อ รื่งงดดนนตตรีรีที่ รี ที่ รีที่ใที่ใช้ช้ปช้ปช้ รระะกกออบบกกาารรแแสสดดงงรำรำรำรำววงงมมาาตตรรฐฐาานน เครื่องดนตรีที่ใช้ในการแสดง “รำ โทน” หรือ “รำ วง” นั้นแต่เดิม มีเครื่องดนตรีประกอบการรำ คือ โทน ฉิ่ง กรับ ต่อมาเมื่อมี การพัฒนา “รำ โทน” ขึ้นจนเป็น “รำ วงมาตรฐาน” จนถึงปัจจุบัน จึงได้เพิ่มเครื่องดนตรีประกอบเป็น วงดนตรีปี่พาทย์ไม้นวม หรือ วงดนตรีสากลบรรเลง โทน ฉิ่ง กรับ 4

กกาารรแแต่ต่ ต่ งต่ งกกาายย แบบที่ ๑ แบบชาวบ้าน ชาย นุ่งผ้าโจงกระเบน สวมเสื้อ คอพวงมาลัย เอวคาดผ้าห้อยชาย ด้านหน้า หญิง นุ่งโจงกระเบน ห่มผ้าสไบ อัดจีบ ปล่อยผม ประดับดอกไม้ ที่ผมด้านซ้าย คาดเข็มขัด ใส่ เครื่องประดับ แบบที่ ๒ แบบรัชกาลที่๕ ชาย นุ่งโจงกระเบน สวมเสื้อราช ประแตน ใส่ถุงเท้า ร้องเท้า หญิง นุ่งโจงกระเบน สวมเสื้อ ลูกไม้ สไบพาดบ่าผูกเป็นโบว์ ใส่เครื่องประดับมุก 5

กกาารรแแต่ต่ ต่ งต่ งกกาายย แบบที่ ๓ แบบสากลนิยม ชาย นุ่งกางเกง สวมสูท ผูกไท้ หญิง นุ่งกระโปรงป้ายข้าง ยาว กรอมเท้า ใส่เสื้อคอกลม แขน กระบอก แบบที่ ๔ แบบราตรีสโมสร ชายนุ่งกางเกง สวมเสื้อ พระราชทาน ผ้าคาดเอวห้อยชาย ด้านหน้า หญิงนุ่งกระโปรงยาวจีบหน้านาง ใส่เสื้อจับเดรป ชายผ้าห้อยจาก บ่าลงไปทางด้านหลัง เปิดไหล่ขวา ศีรษะทำ ผมเกล้าเป็นมวยสูง ใส่ เกี้ยวและเครื่องประดับ 6

เเนื้นื้ นื้ อ นื้นื้ อ นื้เเพพลลงง 1 เพลงงามแสงเดือน งามแสงเดือนมาเยือนส่องหล้า งามใบหน้าเมื่ออยู่วงรำ (ซ้ำ ) เราเล่นเพื่อสนุก เปลื้องทุกข์วายระกำ ขอให้เล่นฟ้อนรำ เพื่อสามัคคีเอย 2 เพลงชาวไทย ชาวไทยเจ้าเอ๋ย ขออย่าละเลยในการทำ หน้าที่ การที่เราได้เล่นสนุก เปลื้องทุกข์สบายอย่างนี้ เพราะชาติเราได้เสรี มีเอกราชสมบูรณ์ เราจึงควรช่วยชูชาติ ให้เก่งกาจเจิดจำ รูญ เพื่อความสุขเพิ่มพูน ของชาวไทยเรา เอย 7

เเนื้นื้ นื้ อ นื้นื้ อ นื้เเพพลลงง 4 เพลงคืนเดือนหงาย ยามกลางคืนเดือนหงาย เย็นพระพายโบกพริ้วปลิวมา เย็นอะไรก็ไม่เย็นจิต เท่าเย็นผูกมิตรไม่เบื่อระอา เย็นร่มธงไทยปกไปทั่วหล้า เย็นยิ่งน้ำ ฟ้ามาประพรมเอย 3 เพลงรำ มาซิมารำ รำ ซิมารำ เริงระบำ กันให้สนุก ยามงานเราทำ งานจริง ๆ ไม่ละไม่ทิ้งจะเกิดเข็ญขลุก ถึงยามว่างเราจึงรำ เล่น ตามเชิงเช่นเพื่อให้สร่างทุกข์ ตามเยี่ยงอย่างตามยุค เล่นสนุกอย่างวัฒนธรรม เล่นอะไรให้มีระเบียบ ให้งามให้เรียบจึงจะคมขำ มาซิมาเจ้าเอ๋ยมาฟ้อนรำ มาเล่นระบำ ของไทยเราเอย 8

เเนื้นื้ นื้ อ นื้นื้ อ นื้เเพพลลงง 5 เพลงดวงจันทร์วันเพ็ญ ดวงจันทร์วันเพ็ญ ลอยเด่นอยู่ในนภา ทรงกลดสดสี รัศมีทอแสงงามตา แสงจันทร์อร่าม ฉายงามส่องฟ้า ไม่งามเท่าหน้า นวลน้องยองใย งามเอยแสนงาม งามจริงยอดหญิงชาติไทย งามวงพักตร์ยิ่งดวงจันทรา จริตกิริยานิ่มนวลละไม วาจากังวาน อ่อนหวานจับใจ รูปทรงสมส่วนยั่วยวนหทัย สมเป็นดอกไม้ขวัญใจชาติเอย 6 เพลงดวงจันทร์ขวัญฟ้า ดวงจันทร์ขวัญฟ้า ชื่นชีวาขวัญพี่ จันทร์ประจำ ราตรี แต่ขวัญพี่ประจำ ใจ ที่เทิดทูนคือชาติ เอกราชอธิปไตย ถนอมแนบสนิทใน คือขวัญใจพี่เอย 9

เเนื้นื้ นื้ อ นื้นื้ อ นื้เเพพลลงง 8 เพลงหญิงไทยใจงาม เดือนพราว ดาวแวววาวระยับ แสงดาวประดับ ส่องให้เดือนงามเด่น ดวงหน้า โสภาเพียงเดือนเพ็ญ คุณความดีที่เห็น เสริมให้เด่นเลิศงาม ขวัญใจ หญิงไทยส่งศรีชาติ รูปงามวิลาส ใจกล้ากาจเรืองนาม เกียรติยศ ก้องปรากฎทั่วคาม หญิงไทยใจงาม ยิ่งเดือนดาวพราวแพรว 7 เพลงยอดชายใจหาญ โอ้ยอดชายใจหาญ ขอสมานไมตรี น้องขอร่วมชีวี กอบกรณีย์กิจชาติ แม้สุดยากลำ เค็ญ ไม่ขอเว้นเดินตาม น้องจักสู้พยายาม ทำ เต็มความสามารถ 10

เเนื้นื้ นื้ อ นื้นื้ อ นื้เเพพลลงง 10 เพลงบูชานักรบ น้องรักรักบูชาพี่ ที่มั่นคงที่มั่นคงกล้าหาญ เป็นนักสู้เชี่ยวชาญ สมศักดิ์ชาตินักรบ น้องรักรักบูชาพี่ ที่มานะที่มานะอดทน หนักแสนหนักพี่ผจญ เกียรติพี่ขจรจบ น้องรักรักบูชาพี่ ที่ขยันที่ขยันกิจการ บากบั่นสร้างหลักฐาน ทำ ทุกด้าน ทำ ทุกด้าน ครันครบ น้องรักรักบูชาพี่ ที่รักชาติที่รักชาติยิ่งชีวิต เลือดเนื้อพี่พลีอุทิศ ชาติยงอยู่ ชาติยงอยู่ คู่พิภพ 9 เพลงดอกไม้ของชาติ ขวัญใจดอกไม้ของชาติ งามวิลาสนวยนาดร่ายรำ เอวองค์อ่อนงาม ตามแบบนาฎศิลป์ ชี้ชาติไทยเนาว์ถิ่น เจริญวัฒนธรรม งานทุกสิ่งสามารถ สร้างชาติช่วยชาย ดำ เนินตามนโยบาย สู้ทนเหนื่อยยากตรากตรำ 11

ผู้ผู้แผู้แผู้ ต่ต่ ต่ งต่ ง เพลงรำ วงมาตราฐาน กรมศิลปากรแต่งเนื้อร้องจำ นวน ๔ เพลง คือ เพลงงามแสงเดือน เพลงชาวไทย เพลงรำ ซิมารำ เพลงคืน เดือนหงาย ท่านผู้หญิงละเอียด พิบูลสงคราม แต่งเนื้อร้องเพิ่ม อีก ๖ เพลง คือ เพลงดวงจันทร์วันเพ็ญ เพลงดอกไม้ของชาติ เพลงดวงจันทร์ขวัญฟ้า เพลงหญิงไทยใจงาม เพลงบูชานักรบ เพลงยอดชายใจหาญ ส่วนทำ นองเพลงทั้ง ๑๐ เพลง กรม ศิลปากร และกรมประชาสัมพันธ์เป็นผู้แต่ง 12

คคววาามมหหมมาายยเเพพลลงง 1.เพลงงามแสงเดือน ยามที่แสงจันทรสองมายัง โลก ทําใหโลกนี้ดูสวยงาม ผูคนที่ มาเลน รําวงยามที่แสงจันทรสองก็มีความ งดงามดวย การรําวง นี้เพื่อให  มีความ สนุกสนาน มีความสามัคคีกัน และละทิ้ง ความ ทุกขใหหมดสิ้นไป 2.เพลงชาวไทย หนาที่ที่ชาวไทยพึงมีตอ ประเทศชาตินั้น เปนสิ่งที่ทุกคนควร ตองทําอยา ไดละเลยไปเสียในการที่เราไดมาเลนรําวงกัน อยาง สนุกสนานปราศจากทุกขโศกทั้งปวงเชน นี้ เพราะประเทศไทย เรามีเอกราช ประชาชนมี เสรีภาพในการที่จะคิดจะทําสิ่งใด ๆ ดัง นั้นเรา จึงควรชวยกันเชิดชูชาติไทยใหเจริญรุงเรือง ตอไป เพื่อ ความสนุกยิ่งๆ ขึ้นของไทยเรา 13

คคววาามมหหมมาายยเเพพลลงง 3.รำ มาซิมารำ เปนการเชิญชวนใหมารวม เริงระบํารําฟอน หลังจากวางงาน เพราะใน เวลางานเราตางตั้งใจกันทํางานใหเสร็จ ลุลวงไป ไดดวยดี เมื่องานเสร็จสิ้นเราจึงควร ผอนคลายดวยการฟอนรํา ซึ่งมีลักษณะสวย งามตามแบบอยางของวัฒนธรรมไท 4.คืนเดือนหงาย เวลากลางคืนเปนคืน เดือนหงาย มีลมพัดมาเย็นสบายใจแต  ก็ยัง ไมสบายใจเทากับการได  ผูกมิตรกับผู  อื่น และที่รมเย็นไปทั่วทุก แหงยิ่งกวานํ้าฝนที่ โปรยลงมาก็คือ การที่ประเทศเปนประเทศ เอกราช มีธงชาติไทยเปนสัญลักษณ ทําให รมเย็นทั่วไป 14

คคววาามมหหมมาายยเเพพลลงง 5.ดวงจันทร์วันเพ็ญ พระจันทรเต็มดวงที่ลอยอยู บนทองฟานั้นชางดูสวยงาม เพ ราะเปนพระ จันทรทรงกลด คือมีแสงเลื่อมกระจายออก รอบ ดวงจันทร  ทั้งดวง แต  ถึงจะงามอยางไรก็ ยังไมเทาความงามของ ดวงหนาหญิงสาว ที่ ดูผุดผองมีนํ้ามีนวล อีกทั้งรูปรางก็ดู สมสวน กิริยาวาจาก็ออนหวานไพเราะสมแลวกับที่ เปรียบวา หญิงไทยนี้คือดอกไมของชาติไท 6.ดอกไม้ของชาติ ผูหญิงไทยเปรียบได  กับดอกไม ของชาติ ยามที่กรีดกรายรายรําก็ ดูออนชอย งดงาม มีเสนหตามแบบแผนของนาฏศิลปไทย ซึ่ง เปนการชี้ใหเห็นวา ชาติไทยเราเปนชาติไทย ที่เจริญรุงเรืองดวย วัฒนธรรม หญิงไทยเรานี้ นอกจากจะมีความสวยงามแลว ดา นการงานก็ สามารถทําได  ทุกอยาง ยอมเหนื่อยยากลําบาก เพื่อ ชวยชายสรางชาติใหเจริญรุงเรืองตามนโยบายของชาติ 15

คคววาามมหหมมาายยเเพพลลงง 7.หญิงไทยใจงาม ดวงจันทร  ที่สองแสงอยูบนทองฟา มีความงดงามมาก และยิ่ง ไดแสงระยิบระยับของ ดวงดาวแลว ยิ่งทําใหดวงจันทร  นั้นงาม เดนยิ่งขึ้น เปรียบเหมือนกับดวงหนาของหญิงสาวที่มีความ งดงา มอยูแลว ถามีคุณความดีดวยก็จะทําใหหญิง นั้นงามเลิศ ผูหญิง ไทยเปนขวัญใจของชาติ เปน ที่เชิดหนาชูตาของชาติ รูปรางก็ งดงาม จิตใจก็ กลาหาญ ดังที่มีชื่อเสียงปรากฏอยู  ทั่วไป 8.ดวงจันทร์ขวัญฟ้า ในเวลาคํ่าคืนทองฟามีดวง จันทรประจําอยู ในใจของชายก็มี หญิง อันเปนสุดที่รักประจําอยูเชนกัน สิ่งที่เทิดทูน ยกยองไว  ก็ คือชาติไทยที่เปนเอกราช มี อิสระแกตน ไม  ขึ้นกับใคร และสิ่งที่ แนบสนิท อยูในใจของชายก็คือหญิงอันเปนสุดที่รัก 16

คคววาามมหหมมาายยเเพพลลงง 9.ยอดชายใจหาญ ขอผูกไมตรีกับชายผูกลาหาญและจะขอมีสวนในการทําประ โยชน  ทําหนาที่ของชาวไทยแมจะลําบากยากแคน ก็จะขอชวย เหลือจนเต็มความสามารถ 10.บูชานักรบ นองรักและบูชาพี่ เพราะพี่มีความ กลาหาญ เปนนักสู  ที่เกงกลา สามารถสมกับเปน ชายชาตินักรบที่มีความมานะอดทน แมวาจะ ยากเย็นแสนเข็ญ พี่ก็ตอสูจนชื่อเสียงเลื่องลือไป ทั่วนอกจากนี้พี่ ยังขยันขันแข็งในงานทุกอยาง อุตสาหสรางหลักฐานให  มั่นคงและ พี่ยังมีความ รักในชาติบานเมืองยิ่งกวาชีวิต ยอมสละไดแม ชีวิต และเลือดเนื้อใหชาติไทยคงอยู  คูโลกตอไป 17

เเออกกสสาารรอ้อ้ อ้ าอ้ างงอิอิ อิ งอิ ง “ความหมายของเพลงรำ วงมาตรฐานทั้ง ๑๐ เพลง”. ออนไลน์.2555.เข้าถึงได้จาก:www.gotoknow.org 9 กันยายน 2566 “รำ วงมาตรฐาน”.ออนไลน์.2562. เข้าถึงได้จาก :www.finearts.go.th 9 กันยายน 2566 18

ผู้ผู้จัผู้จัผู้ด จั ด จั ทำทำ ทำทำ 1.ด.ช.กิรติ ภูมิทักษิณากุล ม.2/13 เลขที่1 2.ด.ช.ฐิติวัฒน์ สุรพันธนากร ม.2/13 เลขที่3 3.ด.ช.ทัศน์ทัมม์ เตียวัฒนาตระกูล ม.2/13เลขที่5 4.ด.ช.ปกรณ์ เดชะพันธ์ ม.2/13 เลขที่7 5.ด.ช.ศุภสัณห์ วิฑูรย์พันธุ์ ม.2/13 เลขที่14 6.ด.ญ.จณิสตา ภาโอภาส ม.2/13 เลขที่15 นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ห้อง 13 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2566 โรงเรียนเบญจมราชูทิศ นครศรีธรรมราช 19