สงครามเกาหลี THE KOREAN WAR

นกั สัญจรบนหนา้ กระดาษ
ผ้แู สวงหาความรแู้ ละภมู ิปญั ญามาบรรณาการนักอา่ น

สงครามเกาหลี
THE KOREAN WAR

พีรพงษ์ ฉายยายนต:์ เขียน
ราคา 590 บาท

ขอ้ มูลทางบรรณานุกรมของสำ� นกั หอสมุดแหง่ ชาติ
National Library of Thailand Cataloging in Publication Data
พีรพงษ์ ฉายยายนต.์
สงครามเกาหลี = The Korean war.-- กรงุ เทพฯ : ยิปซี กรปุ๊ , 2565.
743 หน้า.
1. สงครามเกาหล.ี I. ช่ือเรอื่ ง.
951.9
isbn 978-616-301-761-1

© ขอ้ ความและรปู ภาพในหนังสอื เล่มนี้ สงวนลิขสทิ ธิ์ตามพระราชบญั ญตั ลิ ิขสิทธ์ิ (ฉบับเพม่ิ เตมิ ) พ.ศ. 2558
การคดั ลอกสว่ นใดๆ ในหนงั สอื เล่มนี้ไปเผยแพรไ่ มว่ ่าในรปู แบบใดต้องไดร้ ับอนุญาตจากเจา้ ของลขิ สิทธกิ์ ่อน
ยกเวน้ เพ่ือการอ้างองิ การวิจารณ์ และประชาสัมพนั ธ์

บรรณาธิการอ�ำนวยการ : คธาวุฒิ เกนุ้ย
บรรณาธกิ ารเลม่ : สรุ ชยั พงิ ชยั ภมู ิ
กองบรรณาธิการ : คณติ า สุตราม พรรณิกา ครโสภา
เลขากองบรรณาธิการ : กนั ยารตั น์ ทานะเวช
พิสูจน์อกั ษร : วันวสิ า เขตรดง ณัฎฐิภ์ ทั ร์ ศิรพง่ึ เงิน
รูปเล่ม : เปมกิ า ตันตทิ วีโชค
ออกแบบปก : Rabbithood Studio
ผอู้ ำ� นวยการฝา่ ยการตลาด : นุชนันท์ ทกั ษณิ าบัณฑิต
ผู้จดั การฝ่ายการตลาด : ชติ พล จนั สด
ผจู้ ัดการทว่ั ไป : เวชพงษ์ รัตนมาลี
พิมพท์ ี ่ : บรษิ ัท วชิ ั่น พรเี พรส จำ� กดั โทร. 0 2147 3175-6
จดั พิมพแ์ ละจัดจ�ำหนา่ ยโดย : บรษิ ทั ยปิ ซี กร๊ปุ จ�ำกัด เลขท่ี 37/145 รามคำ� แหง 98
แขวง/เขตสะพานสงู กรงุ เทพฯ 10240
โทร. 0 2728 0939 โทรสาร 0 2728 0939 ต่อ 108
www.gypsygroup.net
www.facebook.com/gypsygroup.co.ltd
Line ID: @gypzy

สนใจสง่ั ซื้อหนงั สือจำ� นวนมากเพื่อสนบั สนุนทางการศกึ ษา ส�ำนักพิมพ์ลดราคาพิเศษ ติดตอ่ โทร. 0 2728 0939

THE KOREAN WAR
สงครามเกาหลี

พีรพงษ์ ฉายยายนต์

ค�ำน�ำส�ำนักพิมพ์

สงครามเกาหลคี อื หนงึ่ ในสญั ลกั ษณข์ องสงครามเยน็ มนั ถกู ยกมาเปน็
กรณีศึกษาตามบทเรียนต่างๆ มาหลายยุคหลายสมัย แต่สิ่งท่ีน่าตกใจก็คือ
สงครามเกาหลีกลับกลายเป็นสงครามที่ไม่ค่อยมีคนพูดถึงมากนัก ไม่ว่าจะ
ในสือ่ ภาพยนตร์ วิดีโอเกม หรือหนงั สอื โดยเฉพาะอยา่ งย่ิงในบา้ นเรา น้อย
ครั้งมากที่เราจะหยิบยกสงครามเกาหลีมาเป็นประเด็นในการสนทนาหรือ
ศึกษาอย่างจริงจัง ท้ังท่ีผลกระทบของสงครามเกาหลีน้ันมีมากกว่าที่หลาย
คนคาดคดิ
หนังสอื เลม่ นีร้ วบรวมเหตุการณต์ า่ งๆ ทส่ี ำ� คัญตอ่ หน้าประวัติศาสตร์
สงครามเกาหลี ต้งั แต่กอ่ นวนั เสยี งปืนแตกในวนั ท่ี 25 มถิ นุ ายน 1950 จน
กระทั่งสนธิสัญญาหยุดยิงมีผลบังคับใช้ และที่พิเศษที่สุด หนังสือเล่มนี้
ยังรวบรวมความทรงจ�ำของผู้ท่ีอยู่ในเหตุการณ์ทุกฝ่ายและทุกระดับชั้น
สงครามเกาหลเี ปน็ สงครามท่มี คี วามพิเศษ มนั มีกลไกทางการเมืองระหว่าง
ประเทศท่ีซับซ้อนมากข้ึนตามบริบทยุคสมัยและแนวคิดทางการเมืองท่ี
พัฒนาตามช่วงเวลา แต่ส่ิงหนึ่งท่ีเหมือนกับสงครามอื่นๆ ก็คือผู้ท่ีอยู่ร่วม
กับมนั ซ่งึ พรี พงษ์ ฉายยายนต์ ผเู้ ขยี นพยายามอย่างท่ีสุดในการกล่ันกรอง
และน�ำเสนอเสียงของผู้ที่ต้องใช้ชีวิตร่วมกับสงคราม แม้เสียงของพวกเขา
จะแผ่วเบาและน้อยคนที่จะได้ยิน แต่เสียงเล็กจ้อยของพวกเขาเหล่าน้ัน
สามารถสะท้อนภาพประวัติศาสตร์ให้กระจ่างและชัดเจนข้ึนผ่านทุกค�ำพูด
ทเี่ ปลง่ ออกมาด้วยความซ่ือตรง

ผู้คนนับล้านได้รับผลกระทบจากสงครามเกาหลีไม่ทางตรงก็ทาง
ออ้ ม และหลายล้านชีวติ ต้องสังเวยไปกบั ความบ้าคล่งั ของสงคราม หนงั สือ
‘สงครามเกาหลี’ เล่มนนี้ อกจากจะตีแผเ่ หตุการณข์ องสงคราม ยทุ ธวิธีการ
รบแบบเจาะลกึ ยงั เผยใหเ้ หน็ มมุ มดื อนั นา่ กลวั ของความขดั แยง้ ทส่ี ง่ ผลกระ
ทบตอ่ มนษุ ย์ และสรา้ งรอยแผลลกึ ไวใ้ นใจของใครหลายคน... สงครามเกาหลี
มที มี่ าจากอะไร ใครเปน็ ใครในสงครามเกาหลี เกดิ อะไรขนึ้ ในสงครามเกาหลี
และเราไดเ้ รยี นรอู้ ะไรบา้ งจากสงครามเกาหลี เชญิ ผอู้ า่ นทกุ ทา่ นมาคน้ หาคำ�
ตอบไปพร้อมกันได้ในหนงั สือ ‘สงครามเกาหล’ี เล่มนี้

ดว้ ยความปรารถนาดี
ส�ำนักพิมพย์ ิปซี

ค�ำน�ำผเู้ ขยี น

“เฮ้ ผกู้ องโจว พวกเราใกลถ้ งึ บา้ นเกดิ ผกู้ องแลว้ นะ ไมอ่ ยากกระโดด
รถไฟไปเจอเมยี ผู้กองหน่อยเหรอ”

“เออ ไมต่ ้องห่วง อั๊วไม่ทิ้งกองรอ้ ยอัว๊ หรอก แคเ่ หน็ บา้ นอัว๊ จากตรง
น้ีอวั๊ กส็ ขุ ใจแล้ว”

สงครามคอื เครอื่ งมอื ของรฐั มาหลายยคุ หลายสมยั แมอ้ ารยธรรมและ
ความคิดของมนุษย์จะเจริญรุ่งโรจน์จนถึงตอนน้ี แต่ประวัติศาสตร์ก็แสดง
ใหเ้ ราเห็นแล้วว่า สงคราม จะยงั คงถูกใชเ้ ปน็ เครือ่ งมอื เพื่อให้ไดม้ าซึง่ ความ
ประสงค์ หากแต่เปล่ียนบริบทไปตามยคุ สมัย และสิง่ ทม่ี อิ าจปฏเิ สธไดก้ ค็ อื
สงครามย่อมพลัดพรากหรือช่วงชิงอะไรบางอย่างจากผู้ท่ีมีส่วนร่วมกับมัน
เสมอไมท่ างใดกท็ างหนง่ึ และสงครามเกาหลีก็เปน็ หนง่ึ ในนน้ั แต่ท่ีน่าชวน
ฉงนกค็ อื สงครามเกาหลกี ลายเปน็ ความขดั แยง้ ทอี่ ยใู่ นมมุ ของประวตั ศิ าสตร์
ที่ไม่ค่อยมีคนหยิบมาพูดถึงมากนัก แม้มรดกของสงครามเกาหลีจะยังมีให้
พวกเราเหน็ จนถึงปจั จบุ นั และเรากใ็ ช้ชวี ิตรว่ มกบั มันอยทู่ กุ วนั แต่สงคราม
เกาหลใี นความทรงจำ� ของเรากลบั เลอื นรางและจางหายไปตามเวลา ผดิ กบั
สงครามอน่ื ๆ ทเ่ี กดิ ขนึ้ ไลเ่ ลย่ี กบั สงครามเกาหลี ทงั้ สงครามโลกครง้ั ท่ี 2 หรอื
สงครามเวียดนาม นอกจากท่ีมาที่ไป เร่ืองราวในเหตุการณ์ จนถึงจุดส้ิน
สุดของสงครามเกาหลีจะเลือนรางอย่างมากแล้ว ความทรงจ�ำของผู้ที่อยู่
ในเหตุการณ์และเรื่องราวของพวกเขาก็มลายหายไปตามกาลเวลาโดยไม่มี
ใครพูดถึงเชน่ กนั

ในยคุ ทข่ี อ้ มลู สามารถเขา้ ถงึ มอื ผรู้ บั สารไดอ้ ยา่ งงา่ ยดาย จงึ ไมใ่ ชเ่ รอื่ ง
ยากท่ีผอู้ า่ นจะพอรู้ท่ีมาทไ่ี ปหรอื บทสรุปของสงครามเกาหลีแบบพอสงั เขป
มาบา้ ง ไม่ว่าจะในบทเรยี น หรอื สอื่ ออนไลน์ประเภทตา่ งๆ แต่สงิ่ ท่นี า่ สนใจ
ก็คือ เรารหู้ รอื ไม่ว่าเกดิ อะไรขน้ึ จริงๆ ในชว่ งเวลานน้ั บ้าง? หรือถ้าพดู ให้ถูก
อกี กค็ อื เรารู้หรอื ไมว่ า่ ผคู้ นทีอ่ ยู่ในช่วงเวลาน้นั เผชญิ กบั อะไรบ้าง และการ
กระทำ� ของพวกเขาเปลย่ี นโลกดวงนไ้ี ปขนาดไหน แตกตา่ งจากทห่ี ลายคนคดิ
หนังสือเล่มน้ีนอกจากจะรวบรวมเหตุการณ์ส�ำคัญต่างๆ ที่เกิดขึ้นทั้งก่อน
ระหว่าง จนถึงหลังสงครามเกาหลียุติ และเป็นข้อมูลวิเคราะห์ถึงเบื้องลึก
เบอื้ งหลงั ทางการเมอื งระหวา่ งประเทศจากมมุ มองของทกุ ฝา่ ยแลว้ หนงั สอื
เล่มน้ียังบนั ทึกเร่อื งราวความทรงจำ� ของทกุ กลมุ่ คนที่มสี ว่ นร่วมกบั สงคราม
ครั้งน้ี ต้ังแต่รฐั บุรษุ และขุนพลผู้ยง่ิ ใหญท่ ่เี พยี งแคเ่ อย่ นามเราก็รู้จักพวกเขา
ไปจนถงึ ทหารชนั้ ผนู้ อ้ ยทช่ี อ่ื เสยี งเรยี งนามของพวกเขาคอ่ ยๆ เลอื นรางตาม
ชน้ั ยศ และรวมไปถงึ ประชาชนสามญั ทไ่ี มไ่ ดม้ ยี ศถาบรรดาศกั ดเิ์ ทยี บเทา่ กบั
กลมุ่ คนสองกลมุ่ แรก และพวกเราสว่ นใหญก่ ไ็ มเ่ คยไดย้ นิ ชอื่ ของพวกเขามา
ก่อน เร่ืองราวของพวกเขาเหล่านั้นอาจไม่ใช่เรื่องราวอันย่ิงใหญ่ท่ีเปล่ียน
โลกท้ังใบ แต่เรื่องราวของพวกเขาคือส่ิงที่ท�ำให้หน้าประวัติศาสตร์ชัดเจน
และสมบรู ณย์ ง่ิ ข้นึ เหมอื นบทสนทนาขา้ งตน้ ที่ผ้อู า่ นไดเ้ หน็ ไปก่อนหนา้ บท
สนทนาเรียบง่ายระหว่างคนธรรมดาสองคนให้อะไรแก่เราบ้าง? ทุกค�ำพูด
ทกุ ประโยคทเ่ี ปลง่ ออกมาและไดร้ บั การบนั ทกึ คอื คำ� พดู เรยี บงา่ ยตรงไปตรง
มาและทำ� ใหเ้ ราเห็นบรบิ ทของยคุ สมัยไดด้ ยี ง่ิ ข้ึน

สงครามเกาหลีคือความขัดแย้งที่มีเบ้ืองลึกเบ้ืองหลังท่ีซับซ้อน บาง
ประเด็นก็ยังไม่ได้รับการเปิดเผยจริงๆ และยังเป็นท่ีถกเถียงอยู่ตราบจนถึง
ทุกวันนี้ ทัง้ มิติทางประวตั ศิ าสตร์ การเมือง สังคม และการทหาร มีประเด็น
นับร้อยแปดท่ีเราสามารถน�ำมาถกเถียงกันได้ไม่รู้จบ แต่ผู้เขียนพยายาม
อย่างมากในการรวบรวมมิติต่างๆ รวมถึงทุกมุมมองของแต่ละฝ่ายท่ีมีส่วน
ร่วมในสงครามครั้งน้ี แบบไม่มีค�ำว่าผู้ร้าย หรือพระเอก ฝ่ายธรรมะ หรือ
ฝ่ายอธรรม มีเพียงความเป็นไปที่เกิดข้ึนจริงๆ และท่ีส�ำคัญท่ีสุดก็คือเสียง
ของพวกเขาเหลา่ น้ัน เสียงของทกุ ฝ่าย ทุกระดับชั้น ถกู บันทกึ รวมกนั ไว้ใน
หนงั สอื เลม่ นโี้ ดยปราศจากขอ้ อคติ โดยเราจะพาผอู้ า่ นทกุ ทา่ นเขา้ ไปเสมอื น
ได้อยู่ในเหตุการณ์ผ่านบันทึกประสบการณ์ของผู้คนจริงๆ ท่ีใช้ชีวิตในช่วง
เวลานั้น นับตั้งแต่วันแรกท่ีเกาหลีสูญสิ้นอธิปไตย จนเกาหลีได้รับเอกราช
จอมปลอม และท้ายท่ีสุด คือวันท่ีพี่น้องชาติเดียวกันต้องกลายเป็นศัตรูคู่
อาฆาต ทางผู้เขียนหวังเป็นอย่างยิ่งว่าความทรงจ�ำของพวกเขาเหล่านั้นที่
ปรากฏอยบู่ นหน้ากระดาษ จะไม่จางหายและถกู ลืมเลือนไปตามเวลา และ
เรื่องราวของพวกเขาจะอยู่ในความทรงจ�ำบนหน้าประวัติศาสตร์ตราบจน
นิรนั ดร์

พีรพงษ์ ฉายยายนต์

สารบญั

1 มนั ควรเรม่ิ จากตรงไหน?
2 ไม่ใชพ่ ่นี ้องแบบที่เราร้จู ัก
3 ตะวนั ตก เหตุใดเราตอ้ งมาหล่งั เลือด?
4 มหาอำ� นาจไรอ้ ำ� นาจ
5 ชว่ งเวลาอันมืดมน
6 เราจะยกพลขน้ึ บกที่อนิ ชอน และผมจะบดขยี้พวกมันเอง
7 นครหลวงในกองเพลงิ
8 สงครามของแมคอาเธอร์
9 เหนอื สุดสู่ยาลู
10 เราก�ำลงั เผชิญกับสงครามครง้ั ใหม่
11 เมอรร์ คี รสิ ตม์ าส
12 สวัสดีปใี หม่
13 แรงเฮอื กสุดท้าย
14 วนิ าทสี ดุ ทา้ ยของสงคราม
15 มันควรจะจบลงตรงไหน?
บทพิเศษ
บรรณานกุ รม

1

มนั ควรเร่มิ จากตรงไหน?

สงครามเกาหล ี 13

หัวหาดอินชอน เกาหลี
เรอื ฮกิ กนิ สข์ นทหารเตม็ ลำ� เคลอ่ื นตวั เขา้ สหู่ วั หาดอนิ ชอน (Incheon)

ทหารอเมริกนั ท่ีอยู่บนเรือมีท้งั ระดับพลทหารและนายทหารชั้นสัญญาบัตร
พวกเขาติดอาวุธครบมือและสวมเคร่ืองแบบอุปกรณ์เต็มอัตราศึก ในเรือ
ฮกิ กนิ สบ์ รรทกุ ทหาร14นายจากกองพลทหารราบท่ี7(7thInfantryDivision)
ทผี่ า่ นการสรู้ บอยา่ งโชกโชนกอ่ นจะมาถงึ ทนี่ ่ี พวกเขาไมร่ วู้ า่ มอี ะไรรออยขู่ า้ ง
หน้าประตูเรือระบายพล จนกระทั่งประตูถูกเปิดออกและกระแทกลงกับ
ผนื ทราย ทหารหนมุ่ ทง้ั 14 นายวงิ่ กรอู อกจากเรอื สง่ิ ทอ่ี ยตู่ รงหนา้ ของพวกเขา
คอื ชายชาวเอเชยี กลมุ่ หนง่ึ ในชดุ สทู แบบตะวนั ตกพรอ้ มหมวกทรงสงู ยนื คอย
ตอ้ นรบั เหลา่ ทหารอเมรกิ นั และเบอื้ งหลงั ชายชาวเอเชยี กลมุ่ นคี้ อื บา้ นเรอื น
ชำ� รดุ ทรดุ โทรมท่ีปดิ ประตูหนา้ ต่างมิดชิด

กลมุ่ ชายชาวเอเชยี ทท่ี หารอเมรกิ นั ทงั้ 14 นายพบคอื ชาวญป่ี นุ่ ทพี่ ดู
ภาษาองั กฤษไดช้ ดั ถอ้ ยชดั คำ� พวกเขาตอ้ นรบั ชาวอเมรกิ นั เหลา่ นที้ เี่ ดนิ ทาง
มาในฐานะผู้พิชติ ชาวญปี่ ุ่นพาทหารอเมรกิ ันทง้ั 14 นายเดินส�ำรวจบริเวณ
ตรอกซอยก่อนที่จะพาพวกเขาไปเมืองหลวง วันนี้คือวันที่ 8 กันยายน
1945 ความเปน็ ปรปกั ษข์ องสหรฐั อเมรกิ าและจกั รวรรดญิ ป่ี นุ่ สนิ้ สดุ ลงแลว้
และแผน่ ดนิ ทที่ หารอเมรกิ นั เหลา่ นกี้ ำ� ลงั เหยยี บอยคู่ อื แดนสนธยาทเ่ี รยี กวา่
“เกาหล”ี พวกเขาไมร่ อู้ ะไรเลยเกยี่ วกบั ทนี่ ี่ พวกเขารเู้ พยี งแคว่ า่ มนั เคยเปน็
ส่วนหนึ่งของจักรวรรดิอาทิตย์อุทัยท่ีต้องถูก “ปลดปล่อย” หรือยึดครอง?

สงครามเกาหลี 15

สองค�ำนี้ความหมายแตกต่างกนั เพยี งแคม่ เี ส้นบางๆ กน้ั อยู่ เมอื่ ทหารหนุ่ม
ต่างชาติตาสีฟ้าเหล่าน้ีมาถึงเขตเมือง พวกเขาสังเกตเห็นชาวบ้านท่าทาง
สงสัยแต่ก็หวาดกลัวก�ำลังแอบมองพวกเขาจากภายในบ้าน นี่อาจเป็นครั้ง
แรกในชีวิตของชาวเกาหลีเหลา่ นี้ทีไ่ ดเ้ ห็น “ฝร่งั ” ตวั เปน็ ๆ ในชวี ติ

ทหารอเมรกิ นั กลมุ่ นไี้ มใ่ ชช่ าวอเมรกิ นั กลมุ่ แรกทไี่ ดย้ า่ งเทา้ ลงเกาหลี
ยอ้ นไปเมอื่ 4 วันก่อน กองทหารอเมริกันชุดแรกมาถึงเกาหลเี ปน็ กลมุ่ แรก
ด้วยเคร่ืองบนิ โดยสารท่ลี งจอดในสนามบนิ คิมโพ (Kimpo) ใกลก้ ับกรุงโซล
(Seoul) เมืองหลวงของประเทศ ในวันที่ 4 กันยายน 1945 ก่อนท่ีในวัน
ที่ 8 ชดุ เบิกทาง 14 นายจากกองพลทหารราบท่ี 7 จะตามมาสมทบ กอ่ น
วันถัดมาทหารอเมริกันนับหมื่นนายจากกองพลทหารราบที่ 7 ภายใต้การ
บงั คบั บญั ชาของพลตรอี าคิบัลด์ อาร์โนลด์ (Archibald Arnold) ทเี่ หลอื จะ
ข้ึนฝัง่ ท่อี ินชอน ทหารหนุ่มอเมรกิ ันท่เี จนศึกได้รบั ค�ำแนะน�ำว่านีค่ ือภารกจิ
ปลดปล่อย แต่สถานการณ์ในเกาหลีนั้นเป็นเย่ียงไรยังไม่มีใครทราบแน่ชัด
เพราะฉะนั้นทหารอเมริกันทุกนายจึงอยู่ในสภาพเตรียมพร้อมรับมือกับ
เหตกุ ารณ์ท่ีไมค่ าดฝัน

เมอื่ ทหารอเมรกิ นั ขน้ึ ฝง่ั และเดนิ ทางเขา้ สเู่ ขตเมอื ง ชาวเกาหลที เ่ี คย
เกบ็ ตวั อยใู่ นบา้ นพากนั ออกมาตะโกนแซซ่ อ้ งตอ้ นรบั ผปู้ ลดปลอ่ ย บา้ นเรอื น
ขา้ งทางและรา้ นอาหารตดิ ปา้ ยภาษาองั กฤษวา่ “ยนิ ดตี อ้ นรบั ยเู อส” ทหาร
อเมรกิ นั ทงั้ หมดนง่ั รถไฟมงุ่ หนา้ ไปยงั กรงุ โซลผา่ นประชาชนเกาหลตี ามถนน
หนทางที่พากันโบยโบกธง “แทกึกกี” อย่างภาคภูมิอีกครั้งนับตั้งแต่อยู่ใน
การปกครองของญี่ป่นุ อยา่ งอัปยศ และวนั ต่อมา คือวนั ที่ 9 กนั ยายน 1945
รฐั บาลญปี่ นุ่ ประจำ� อาณานคิ มในเกาหลกี ไ็ ดเ้ รม่ิ ทำ� พธิ ยี อมจำ� นนตอ่ กองทพั
สหรัฐอเมริกาอย่างเป็นทางการ ในกรุงโซล ธงชาติญ่ีปุ่นถูกเชิญลงจากเสา
และแทนทดี่ ว้ ยธงชาตสิ หรฐั ฯ เกาหลภี ายใตก้ ารปกครองของญป่ี นุ่ ไดส้ น้ิ สดุ
ลงแล้ว แตส่ ำ� หรับทหารหน่มุ อเมริกนั ทีป่ ระจำ� การอยใู่ นเกาหลี พวกเขาทุก
คนก�ำลังสงสยั อยูเ่ รื่องหนึ่ง เกาหลที างฝั่งเหนอื ก�ำลังเป็นเช่นไร?...

16 THE KOREAN WAR

การยกพลข้ึนบกของฝ่ายอเมริกนั ทีอ่ นิ ชอนในวันท่ี 8 กนั ยายน และ
การลม้ ลา้ งรฐั บาลอาณานคิ มของญป่ี นุ่ ทป่ี กครองเกาหลมี าตง้ั แตป่ ี 1910 ใน
วันท่ี 9 กันยายน 1945 ควรเปน็ จุดจบของโศกนาฏกรรมทชี่ าวเกาหลตี ้อง
เผชญิ มาหลายชว่ั อายคุ น แตพ่ วกเขาไมร่ เู้ ลยวา่ นเ่ี ปน็ เพยี งจดุ เรมิ่ ตน้ เทา่ นน้ั
จุดเริ่มต้นของเรื่องราวแห่งคราบน�้ำตาท่ีจะเกิดขึ้นต่อไปนับตั้งแต่วินาทีน้ี
สงครามเกาหลี ที่ทุกคนรู้จักเป็นสงครามตัวแทนระหว่างโลกคอมมิวนิสต์
กับเสรปี ระชาธปิ ไตยในแบบทีเ่ ราเคยไดย้ นิ แต่มนี อ้ ยคนจรงิ ๆ ที่จะรบั รู้ถงึ
เบื้องหลังและเร่ืองราวที่พวกเขาเหล่านี้ได้เผชิญ เร่ืองราวที่ไม่ใช่แค่เร่ือง
ของอุดมการณ์ ยุทธการสุดย่ิงใหญ่ หรือรัฐบุรุษผู้เกรียงไกรเพียงกลุ่มใด
กล่มุ หน่งึ หากแต่เปน็ เรื่องของพวกเขาทกุ ฝา่ ย ทกุ ระดบั ชั้น ทม่ี ีสว่ นร่วมใน
เหตกุ ารณน์ องเลอื ดครงั้ นี้ ท่ีมาของสงครามเกาหลนี น้ั เรยี บงา่ ย แตป่ จั จยั ท่ี
ส่งผลให้มันเกิด ด�ำเนิน และสิ้นสุดน้ันเต็มไปด้วยความลึกลับชวนพิศวงใน
หลายดา้ น และมนั ควรจะเรม่ิ จากตรงไหน? เราคงตอ้ งสวมแวน่ ตาของคนใน
ยคุ นน้ั และลบขอ้ อคตใิ นใจออกไปใหม้ ากทสี่ ดุ เพอ่ื ทจี่ ะไดเ้ หน็ ภาพในแบบที่
พวกเขาเหล่านั้นเห็น
ดนิ แดนต้องคำ� สาป

ส่ิงท่ีเป็นปัญหาของเกาหลีก็คือตัวเกาหลีเอง ดินแดนคาบสมุทรอัน
เล็กจ้อยที่เต็มไปด้วยเทือกเขาสลับซับซ้อนเรียงยาวทางตอนเหนือตัดกับ
พน้ื ทร่ี าบลมุ่ แมน่ ำ้� ทางใต้ และเปน็ ทร่ี บั ลมหนาวทพี่ ดั จากไซบเี รยี ตลอดชว่ งปี
ชวี ติ ในดนิ แดนนไ้ี มม่ คี ำ� วา่ งา่ ย ทงั้ ในความเปน็ อยู่วถิ ชี วี ติ และความมนั่ คง ชาว
เกาหลเี ผชญิ หนา้ กบั การแขง่ ขนั ทางวฒั นธรรมและความเปน็ ตวั เองตลอดชวั่
อายคุ นระหวา่ ง “จนี ” ทางตอนเหนอื ของดนิ แดน ซง่ึ เปรยี บเสมอื นเปน็ พใี่ หญ่
รวมถงึ “ญปี่ นุ่ ” ศตั รเู กา่ แกท่ ผ่ี ลดั มอื กนั ทา้ ทายอำ� นาจทางทะเลของเกาหลอี ยู่
บอ่ ยครงั้ โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ ในศตวรรษที่ 16 ชว่ งสมยั ของแมท่ พั เรอื อี ซนุ ชนิ
(Yi Sun-sin) ผู้ปฏิวัติกองทัพเรือของเกาหลี หรือท่ีรู้จักกันในช่วงเวลา

สงครามเกาหล ี 17

น้ันว่า โชซ็อน โดยมี สกุลอี (House of Yi) ปกครอง และมีสถานะเป็น
ประเทศราช (Tributary state) ของจนี จนกระทงั่ ญป่ี นุ่ เขา้ มาแทรกแซงในปี
1894-1895 จนเกดิ สงครามจนี -ญปี่ นุ่ ครง้ั ที่ 1 (First Sino-Japanese War)
ญี่ปุ่นชนะในสงครามคร้ังน้ัน จนเกิดการลงนามใน สนธิสัญญาหม่ากวัน
(Treaty of Maguan) ในวนั ท่ี 17 เมษายน 1895 ทำ� ให้อาณาจักรโชซ็อน
เป็นอิสระจากอ�ำนาจของราชวงศ์ชิง (Qing dynasty) ของจีน และได้
เปลย่ี นเปน็ จกั รวรรดิเกาหลี (Korean Empire) ในปี 1897 เพอ่ื ยกสถานะ
ประเทศให้ทัดเทียมกับญี่ปุ่นและจีน แม้ในทางปฏิบัติแล้วจักรวรรดิเกาหลี
จะไรซ้ งึ่ อ�ำนาจตอ่ รองกบั ชาตอิ ่นื ในละแวกนั้นกต็ าม

จักรวรรดิเกาหลีไม่ปลอดภัยจากญ่ีปุ่นอีกต่อไป เมื่อกองทัพญ่ีปุ่น
เอาชนะจักรวรรดิรัสเซียได้ในปี 1905 ในสงครามรัสเซีย-ญี่ปุ่น (Russo
-Japanese War) ระหวา่ งปี 1904-1905 ประตสู ูเ่ กาหลขี องญป่ี ุ่นเปิดออก
ทันที ในวันท่ี 17 พฤศจิกายน 1905 จักรวรรดิเกาหลีถูกบีบบังคับให้ท�ำ
สนธิสัญญาอึลซา (Eulsa Treaty) ท�ำใหจ้ กั รวรรดิเกาหลีตอ้ งกลายเปน็ รัฐ
ในอารักขา (Protectorate) ของญีป่ ุ่น จนกระท่ังปี 1910 สนธสิ ญั ญาผนวก
ดนิ แดนเกาหล-ี ญปี่ นุ่ (Japan–Korea Annexation Treaty) จงึ เกดิ ขน้ึ ชาว
เกาหลีตกอยู่ภายใต้การปกครองของญ่ีปนุ่ นบั จากนนั้

ส�ำหรับชาวเกาหลี ปี 1910-1945 ไม่มีเกียรติภูมิของชาติเหลืออีก
ต่อไปนอกจากค�ำว่าเขตอาณานิคมของญ่ีปุ่น ความภาคภูมิและวัฒนธรรม
เกาหลีถูกลบเลอื นโดยผปู้ กครอง พวกเขาไมม่ แี มแ้ ตช่ อ่ื ชาวเกาหลีทัง้ หมด
ถกู บงั คบั ใหใ้ ชช้ อื่ ตามแบบญป่ี นุ่ สญั ลกั ษณข์ องชาตเิ กาหลแี ทบไมห่ ลงเหลอื
ในช่วงเวลาเหล่านั้น ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 หรือย้อนไปไกลกว่าน้ัน
ญี่ปุ่นใช้เกาหลีเป็นเหมือนอู่ข้าวอู่น�้ำเพื่อผลิตยุทธปัจจัยและเสบียงอาหาร
ป้อนกองทัพญ่ีปุ่นเพ่ือท�ำสงคราม และมีชาวเกาหลีนับพันถูกเกณฑ์ไปเป็น
แรงงานในกองทัพญี่ปุ่น หลายคนถูกส่งไปยังเกาะแก่งต่างๆ ในแปซิฟิก
เพ่ือสร้างสนามบินและแนวป้องกันตามเกาะเพื่อรับมือกับการบุกของกอง

18 THE KOREAN WAR

ทัพอเมริกัน นอกจากน้ีชายชาวเกาหลีกว่า 40,000 คนถูกเกณฑ์ให้รบใน
กองทัพญปี่ นุ่ หลายคนถกู สง่ ไปเป็นผคู้ มุ คา่ ยกักกันเชลยศกึ ตามทต่ี า่ งๆ ทงั้
ในไทย ฟิลิปปินส์ และท่ีเป็นตราบาปและเป็นแผลที่ทั้งสองชาติยกมาเป็น
เรื่องเจ็บแค้นจนถึงทุกวันนี้ น่ันคือหญิงชาวเกาหลีกว่าพันชีวิตที่ถูกบังคับ
ใหม้ าเปน็ “นางบำ� เรอ” เพ่อื เป็นสนามอารมณ์ใหท้ หารญป่ี นุ่ มาปลดปลอ่ ย
สัญชาตญาณดิบในยามเปล่าเปล่ยี ว

แน่นอนว่าในช่วงเวลาแห่งความอัปยศเช่นน้ีย่อมมีการต่อต้าน ชาว
เกาหลีผู้รักชาติจ�ำนวนมากหนีจากการปกครองของญี่ปุ่นเข้าไปยังประเทศ
จีน พวกเขาอาสารบให้กับกองทหารจนี ทกุ กองทเี่ จอ ท้ังกองทพั ปฏิวัตแิ ห่ง
ชาติ (National Revolutionary Army) ของพรรคชาตนิ ยิ มจนี (Chinese
Nationalist Party) หรอื ทรี่ จู้ กั กนั ทวั่ ไปวา่ “กก๊ มนิ ตง๋ั ” (Kuomintang) ภาย
ใตก้ ารนำ� ของ เจยี ง ไคเชก (Chiang Kai-shek) หรอื กองทพั คอมมวิ นสิ ตข์ อง
เหมา เจ๋อตง (Mao Zedong) ชาวเกาหลีบางคนไปไกลถงึ เขตการปกครอง
ของสหภาพโซเวยี ต จนไดร้ บั การบรรจเุ ปน็ ทหารในกองทพั แดง (Red Army)
ของโซเวยี ต เหตนุ เี้ อง ทำ� ใหน้ กั สเู้ พอื่ อสิ รภาพชาวเกาหลเี หลา่ นม้ี อี ดุ มการณ์
และแนวคิดสายสงั คมนยิ มเขา้ ไปดว้ ย

นอกจากนย้ี งั มชี าวเกาหลผี รู้ กั ชาตทิ หี่ ลบหนอี อกจากประเทศตวั เอง
และไปไกลถึงชาติตะวันตก ซึ่งหน่ึงในนั้นคือสหรัฐอเมริกา แม้ชาวเกาหลี
ผู้กล้าเหล่านี้จะไม่ใช่ทหารฝีมือเยี่ยมทัดเทียมกับชาวเกาหลีที่จับปืนสู้กับ
กองทัพญ่ีปุ่น แต่พวกเขามีทักษะในการทูตเป็นเลิศและมีการศึกษาสูง ซึ่ง
คนท่เี ป็นท่รี ู้จักมากท่ีสุดคงหนไี มพ่ น้ อี ซงึ มัน (Yi Seung-man) หรอื ท่ีเจา้
ตวั มกั อยากให้เรียกเปน็ ส�ำเนยี งตะวันตกว่า รี ซงึ มนั (Rhee Syng-man)
เขาลี้ภัยไปสหรัฐฯ ต้ังแต่ช่วงปี 1904-1905 รี ซึง มันประสบความส�ำเร็จ
อย่างมากในการเรียนระดับมหาวิทยาลัย เขาส�ำเร็จการศึกษาจากมหา
วิทยาลัยจอร์จวอชิงตัน (George Washington University) ในปี 1907
ตามมาดว้ ยมหาวิทยาลัยฮารว์ ารด์ (Harvard University) ในปี 1908 และ

สงครามเกาหล ี 19

มหาวิทยาลยั พรินซต์ นั (Princeton University) ในปี 1910 ก่อนทเ่ี ขาจะ
กลับมาเกาหลีอีกครั้งเพ่ือหวังจะปลุกระดมการลุกฮือต่อต้านญี่ปุ่นที่บ้าน
เกดิ ในปี 1910 แต่ก็ลม้ เหลวจนเขาต้องกลบั ไปสหรฐั ฯ อกี ครง้ั ในปี 1919

อยา่ งไรกต็ าม ดว้ ยประสบการณแ์ ละความรรู้ ะดบั วชิ าการทม่ี ากมาย
ท�ำให้รี ซึง มันได้รับความไว้วางใจให้เป็นประธานาธิบดีของรัฐบาลเฉพาะ
กาลแหง่ สาธารณรฐั เกาหลี (Provisional Government of the Republic
of Korea) ซึ่งเป็นรัฐบาลพลัดถิ่น (Government in exile) ในปี 1919
ความหวังท่ีเกาหลีจะได้เป็นเอกราชน้ันริบหร่ีและดูห่างไกล จนกระท่ัง
สงครามโลกครั้งที่ 2 อุบตั ขิ ึน้ ในปี 1939 และเมือ่ สหรัฐฯ ประกาศสงคราม
กับญี่ปุ่นในวันที่ 8 ธันวาคม 1941 ความหวังที่ชาติเกาหลีจะได้ต่อสู้เพ่ือ
อิสรภาพก็ชัดเจนยิ่งข้ึน แสงสว่างแรกท่ีพวกเขาเห็น คือการประชุมที่ไคโร
(Cairo Conference) ระหว่างวนั ท่ี 22-26 พฤศจิกายน 1943 ระหวา่ งผู้นำ�
ชาตมิ หาอำ� นาจ 3 ชาติ คอื สหรฐั อเมรกิ า สหราชอาณาจกั ร และสาธารณรฐั
จนี เมอื่ ชาตพิ นั ธมติ รเลง็ เหน็ วา่ ทศิ ทางของสงครามชดั เจนแลว้ และอกี ไมช่ า้
ชยั ชนะจะอยใู่ นมอื พวกเขา และชาตทิ เ่ี คยตกอยใู่ นการปกครองของสมาชกิ
ฝา่ ยอักษะ (Axis powers) จะเปน็ เอกราช การแบ่งเค้กระหว่างมหาอ�ำนาจ
จงึ ไดเ้ กดิ ข้ึน

ต้องขอบคุณรัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศสหราชอาณาจักร
นายแอนโทนี อีเดน (Anthony Eden) ท่ดี ึงความสนใจจากสหรัฐฯ มาส่ฝู ่ัง
ตะวนั ออก บดั นจี้ กั รวรรดญิ ปี่ นุ่ กำ� ลงั ครอบครองพน้ื ทแ่ี ถบเอเชยี แปซฟิ กิ เปน็
จำ� นวนมาก และถา้ หากญปี่ นุ่ แพส้ งคราม ดนิ แดนแถบนจ้ี ะแตกกระจายเปน็
เส่ียงๆ และทุกอย่างจะควบคมุ ได้ยาก ซ่งึ เขตแดนท่อี ีเดนให้ความสนใจเป็น
พิเศษ คืออินโดจีน (Indo-China) อาณานิคมของฝร่ังเศส และคาบสมุทร
เกาหลี อเี ดนเสนอวา่ ดนิ แดนเหลา่ นค้ี วรไดร้ บั การดแู ลโดยคณะภาวะทรสั ต1ี
ระหว่างประเทศ ซ่ึงควรจะเป็นชาติมหาอ�ำนาจอย่างสหรัฐฯ และสหภาพ

1 ดนิ แดนท่ีเคยอยูใ่ ต้การปกครองของประเทศอกั ษะในสงครามโลกครัง้ ที่ 2 ทีส่ หประชาชาติ
มอบหมายใหอ้ ย่ใู นความดูแลของคณะมนตรภี าวะทรสั ตี
20 THE KOREAN WAR