รําสนี วล
(ออกเร็ว-ลา)
ช�นมัธยมศกึ ษา�ท� 4
คาํ นํา
หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-BOOK) เลม่ น�จัดทําข�นเพ�อ
ประกอบการเรียนการสอนรายวิชา ศ 31238 นาฏศิลป์ไทย
ปฏิบัติ (เบ็ดเตล็ด 1) ช�นมัธยมศึกษา�ท� 4 โรงเรียนสาธิต
มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร (ฝ่ายมัธยม)
เพ�อรวบรวมขอ้ มูล ประวัติความเป็นมา และบันทึกทา่ รําของ
การแสดงราํ สีนวล (ออกเร็ว-ลา)
ผูจ้ ัดทําหวังเป็นอยา่ งย�งวา่ หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เลม่ น�
จะเป็นประโยชน์ตอ่ นักเรียน และผูท้ �สนใจจะศึกษาเก�ยวกับ
การแสดงรําสนี วล (ออกเร็ว-ลา)
ณภทั ร พนั ธุท์ อง
ผูจ้ ัดทาํ
สารบญั หน้า
1
เร�อง 3
ประวตั ิการแสดงราํ สีนวล (ออกเร็ว-ลา) 4
เครอ� งดนตรีท�ใช้ 4
การแตง่ กาย 5
โอกาสท�ใช ้ 6
เน�อเพลง รําสนี วล (ออกเร็ว-ลา) 25
ทา่ รํา รําสีนวล (ออกเรว็ -ลา)
ประวัตผิ ูจ้ ดั ทาํ
ประวตั ิการแสดง
รําสนี วล (ออกเร็ว-ลา)
“สีนวล” เป็ นช�อของเพลงหน้าพาทยท์ �ใช้บรรเลง
ประกอบการแสดงละคร โดยใชป้ ระกอบกิริยาไปมาของสตรี
ท�มารยาทชดชอ้ ย สวยงาม แตเ่ ดิมรําสีนวลเป็นการแสดงชุด
หน�งท�นํามาจากละครนอกเร�อง “ไชยเชษฐ์” ภายหลังได้
นํามาใชแ้ สดงเป็นระบําเบ็ดเตล็ด เน�องจากการรําสีนวลเป็น
ศิลปะท�สวยงามท�งทา่ รําและเพลงขับรอ้ ง จึงพัฒนาข�นสําหรับ
จัดแสดงในงานทว� ๆ ไป และนับเป็นการแสดงนาฏศิลป์ไทย
อีกชุดหน�งท�นิยมแพร่หลายเป็นท�รู้จักกันอยา่ งกวา้ งขวาง
นอกจากน�น รําสีนวลยังเป็นชุดการแสดงท�มีเน�อเพลงส�น
กะทัดรัด และทา่ รํางา่ ย จึงนิยมนํามา�กหัดกันและใชแ้ สดง
เป็นหมูค่ ณะ
1
ประวตั กิ ารแสดง
ราํ สีนวล (ออกเร็ว-ลา)
ลกั ษณะทา่ รําและคาํ ร้อง
ลักษณะทา่ รําและคําร้องของรําสีนวล
มีความหมายถึง การบันเทิงร�นรมยข์ องหญิง
สาวแรกรุ่นท�มีจริตกิริยางดงาม ออ่ นหวาน
และ มีอิริยาบถท�นุ่มนวลอ่อนช้อยตาม
ลกั ษณะกลุ สตรีไทย
เพลงท�ใชบ้ รรเลงออกตอนทา้ ย
เพลงท�ใชบ้ รรเลงออกตอนทา้ ยรําสีนวลจะใช้
อยูห่ ลายประเภท เชน่ ออกดว้ ยเพลงเร็ว-ลา, ออก
ดว้ ยวรเชษฐ์ และออกดว้ ยเพลงสีนวลอาหนู 2 ช�น
ซ�งเป็นเพลงจีนของเกา่ ท�ไดด้ ัดแปลงมาจากเพลงจีน
เพลงหนง�
2
เเคครร�ออ่ื งดนตรที �ใี่ใชช ้
ปปรระกอบการแสดง
ววง�ป่พพาททยยเ์เคครร�อื่องห้า ประะกกออบบดดว้ ย
�ป่ ใในน ระนาดเอก ฆฆ้องวงใใหหญญ ่
ตะโพน กลองงทัด (2 ลกู )) ฉฉ�ง่งิ
วงป�พ่ าทยยเ์เคครร�อื่องคคูู่ ปปรระกอบบดดว้วยย
ระะนนาาดดเออกก รระะนนาาดดททุม้ ฆอ้ งวงใหญ่
ฆอ้ งวงเล็ก �ป่ใ น ป�น่ อก กลองงทัด
(2 ลูก ) ตะโโพพน ฉฉิ่�ง ฉฉาบเล็ ก
ฉาบบใใหญญ่ โหมมง่ กลองสสอองงหหนนา้า
วง�ปพ่ าททยยเ์เ คครร�ออื่ งงใใหญ่ ประกอบดดว้ว ยย ใใชช ว้ วงงป� ่พพาาททยย ์
ระนาดเอก รระะนนาาดดเเออกกเเหหลล็ก็ก รระะนนาาดดททุมุ้ เคคร�อื่ งหา้ เเคครื่อ� งงคคูห่ รือ
ระนาาดดทุม้มเหหลล็ก็ก ฆฆ้อองววงงใหญ่ ฆ้อ งวงเล็ก เคคร�ือ่องใหญ่ บบรรรเลง
ป�่ใในน ป�น่นออกก กกลลอองงททัดั ((2 ลูก) ตะโโพพน ฉ�งิ่ ทําํานนออง เพลงสีนวล
ฉาบบเเลลก็ ก็ ฉฉาาบบใใหหญญ่ โ โหหมมง่ งกกลลอองงสสองหหนน้าา และ เพลงเร็ว-ลา
ซ�ึ่งวงป�่พาทย์ทท�ี่ใชช ้
สสาามมารถเลือกใชช้ไไดด ้
ตามโออกกาาสสแแลละะคคววาม
เหมมาาะะสสมม
3
การแตง่ กาย
นุ่งผา้ โจงกระเบน
หม่ สไบจบี (หรอื สไบพลีท)
ปลอ่ ยผม ทดั ดอกไมด้ า้ นซา้ ย
ใส่ เคร�องประดับ ประกอบดว้ ย สร้อยคอ ต่างหู
ส ร้อ ย ตั ว เ ข็ ม ขั ด พ ร้อ ม หั ว เ ข็ ม ขั ด รั ด ต้น แ ข น
สรอ้ ยขอ้ มอื และกําไลขอ้ เทา้
โอกาสท�ใชแ้ สดง ใชแ้ สดงประกอบละครนอก
เร�อง “ไชยเชษฐ”์ และใชแ้ สดงใน
งานมงคลตา่ ง ๆ แสดงเป็นหมูห่ รือ
แสดงเด�ยว ตามโอกาสท�เหมาะสม
เชน่ งานร�นเริง งานเล�ยงสังสรรค์
งานเทศกาลสําคัญ
4
เน�อเพลง
รําสีนวล (ออกเรว็ -ลา)
- �พ่ าทยท์ าํ เพลงสนี วล -
- รอ้ งสีนวล -
สีนวลชวนชน� เมอ� ยามเชา้
รกั เจา้ สาวสนี วลหวนคิดถึง (รับ)
แมไ้ มแ่ ลเห็นเจา้ เฝ้าคํานงึ
อยากใหถ้ งึ วันทร� าํ สีนวล (รบั )
- �่พาทยท์ าํ เพลงเรว็ -ลา -
5
ทา่ รํา
ราํ สีนวล (ออกเร็ว-ลา)
6
1. ทา่ เตรยี ม
หันดา้ นซา้ ย
เทา้ : ยืนเทา้ ซา้ ย เหล�อมเทา้ ขวา
มือ : มือซ้ายต�งวงบน มือขวาจีบหงายท�ชายพก
(สอดสรอ้ ยมาลา)
ศีรษะ : เอียงขวา
2. ทาํ นองเพลงรําสนี วล
หนั ดา้ นซา้ ย-ขวา
เทา้ : ยืด-ยุบ จรดเทา้ ขวา ซอยเทา้ หันไปดา้ นขวา
ถอนเทา้ ขวา ประเทา้ ซา้ ย ยกแลว้ กา้ วหน้า
มือ : มือขวาคลายจีบ หงายมือขา้ งลําตัว แลว้ พลิก
มือข�นต�งวงบน มือซ้ายเดินมือจีบควาท�ชายพก
แลว้ พลิกข�นจบี หงาย (สอดสรอ้ ยมาลา)
ศรี ษะ : เอยี งขวา กลบั เอยี งซา้ ย
3. ทาํ นองเพลงราํ สนี วล
หันดา้ นหน้า
เทา้ : ยาเทา้ ขวา-ซา้ ย
มือ : มือซ้ายคลายจีบ หงายมือขา้ งลําตัว แลว้ พลิก
มือข�นต�งวงบน มือขวาเดินมือจีบควาท�ชายพก
แลว้ พลิกขน� จีบหงาย (สอดสรอ้ ยมาลา)
ศรี ษะ : เอยี งขวา
*ปฏิบัติอกี 1 คร�ง สลับขา้ ง
7
4. ทํานองเพลงราํ สนี วล
หนั ดา้ นหน้า
เทา้ : เทา้ ขวากา้ วหน้า
มือ : มือขวาจีบควาแลว้ คลายจีบออกหงายมือขา้ ง
ลําตัว งอแขน มอื ซา้ ยคลายจบี ออก พลกิ มอื ต�งวงลา่ ง
ระดับชายพก
ศีรษะ : เอียงขวา
5. ทาํ นองเพลงรําสีนวล
หันดา้ นหน้า
เทา้ : เทา้ ซา้ ยกา้ วหน้า
มือ : มือขวาพลิกมือข�นต�งวง แขนตึงระดับไหล่
มอื ซา้ ยหยิบจีบหงายระดับชายพก
ศีรษะ : เอยี งซา้ ย
6. ทาํ นองเพลงรําสนี วล
หนั ดา้ นหน้า
เทา้ : เทา้ ขวากา้ วหน้า
มือ : มือขวาจีบควาแลว้ คลายจีบออกหงายมือขา้ ง
ลาํ ตวั งอแขน มอื ซา้ ยคลายจีบออก พลิกมือตง� วงลา่ ง
ระดับชายพก
ศีรษะ : เอยี งขวา
8
7. ทํานองเพลงรําสนี วล
หนั ดา้ นหน้า
เทา้ : เทา้ ขวากา้ วหน้า
มือ : มือขวาพลิกมือข�นต�งวง แขนตึงระดับไหล่
มอื ซา้ ยหยิบจีบหงายระดับชายพก
ศีรษะ : เอียงซา้ ย
*ปฏบิ ตั มิ อื และศรี ษะทา่ ท� 6-7 ซาอกี คร�ง
8. ทาํ นองเพลงรําสีนวล
หนั ดา้ นหน้า
เท้า : คืนตัว ลากเท้าซ้ายมาประเท้า ยกแล้ว
กา้ วหน้า
มือ : มือซ้ายต�งวงดา้ นหน้า ระดับอก มือขวาจีบควา
ขา้ งมือซ้าย งอแขนท�งสองขา้ ง แล้วเดินมือซ้าย
จบี ส่งหลัง มือขวาคลายมือจีบออกตง� วงบน
ศีรษะ : เอยี งซา้ ย กลบั เอยี งขวา
9. สนี วล
หันดา้ นหน้า
เทา้ : เทา้ ซา้ ยกา้ วหน้า
มือ : มือขวาจีบควาระดับหน้า งอแขน แลว้ เ�ดมือ
ออกขา้ งลําตวั มือซา้ ยจีบส่งหลัง
ศีรษะ : เอยี งซา้ ย
9
10. ชวนช�น
หันดา้ นหน้า
เทา้ : เทา้ ขวากา้ วหน้า
มือ : มือขวาจบี ส่งหลงั มอื ซา้ ยหยบิ จบี เขา้ หาปาก
ศีรษะ : เอียงขวา
11. ทาํ นองเอ�อน
หันดา้ นหน้า
เท้า : เท้าขวากา้ วหน้า สะดุง้ ตัวข�นตามจังหวะ
(4 ครง� )
มือ : มือขวาจีบส่งหลัง มือซ้ายแตะขา้ งแกม้ กรีดน�ว
(ทา่ อาย)
ศีรษะ : เอียงซ้าย กลับเอียงขวาสลับไปมาตาม
จงั หวะสะดุง้ ตัว (4 คร�ง)
12. เม�อยามเชา้
หนั ดา้ นหน้า
เทา้ : ถอนเทา้ ขวา เทา้ ซา้ ยกา้ วหน้า
มือ : มือซ้ายต�งวงดา้ นหน้า ระดับอก มือขวาช�น�ว
หักขอ้ มือข�นขา้ งมือซ้าย งอแขนท�งสองขา้ ง จากน�น
เดินมือซ้ายจีบส่ งหลัง มือขวาช�น�วไปดา้ นหน้า
ระดับแงศ่ รี ษะ
ศรี ษะ : เอียงขวา กลบั เอียงซา้ ย
10
13. รักเจา้ สาว
หนั ดา้ นหน้า
เทา้ : เทา้ ขวากา้ วหน้า
มื อ : มื อ ท � ง ส อ ง ข า้ ง ไ ข ว้กั น ว า ง ฝ่ า มื อ ท า บ
ฐานหัวไหล่ กรดี น�ว (ทา่ รกั )
ศีรษะ : เอียงขวา
14. สนี วล
หนั ดา้ นหน้า
เทา้ : เทา้ ซา้ ยกา้ วหน้า
มือ : มือขวา จีบหงาย ท�หัวไ หล่ซ้า ย มือซ้า ย
จบี ส่งหลงั
ศรี ษะ : ลกั คอซา้ ย กดไหลข่ วา
15. ทํานองเอ�อน
หันดา้ นหน้า
เท้า : เท้าซ้ายกา้ วหน้า สะดุง้ ตัวข�นตามจังหวะ
(4 ครง� )
มือ : มือซ้ายจีบส่ งหลัง มือขวามว้ นมือจีบหงายท�
หวั ไหลซ่ า้ ยตามจงั หวะ (4 คร�ง)
ศีรษะ : ลักคอขวา กดไหลซ่ า้ ย ลักคอซา้ ย กดไหล่
ขวาสลับไปมาตามจงั หวะสะดงุ้ ตัว (4 ครง� )
11
16. หวนคดิ ถงึ
หนั เฉียงดา้ นซา้ ย
เทา้ : เทา้ ซา้ ยกา้ วหน้า เทา้ ขวากา้ วหน้าตอ่
มือ : มือท�งสองต�งวงคูก่ ันดา้ นหน้าระดับอก งอแขน
แลว้ ประกบมือกัน กรดี นว� อยรู ่ ะดับอก
ศรี ษะ : เอียงซา้ ย กลับเอียงขวา
17. ทา่ รับ
หันดา้ นขวา
เ ท้า : เท้าขวาก้าวหน้ า เท้าซ้ายกระทุ้งแล้ว
กระดกเทา้
มือ : มือขวาจีบปรกขา้ ง มือซ้ายต�งวงกลาง แลว้ มว้ น
มือขวาออกต�งวงบน มือซ้ายหงายมือขา้ งลําตัว
งอแขน (ทา่ ผาลา)
ศีรษะ : เอยี งซา้ ย กลบั เอียงขวา
18. ทา่ รับ
หนั ดา้ นขวา
เทา้ : ยืนเทา้ ขวา กระดกเทา้ ซา้ ย
มื อ : มื อ ข ว า ส อ ด สู ง มื อ ซ้ า ย ต � ง ว ง แ ข น ตึ ง
ระดบั ไหล่ (ทา่ สอดสูง)
ศีรษะ : เอียงซา้ ย
12
19. ทา่ รับ
หนั ดา้ นขวาแลว้ คอ่ ย ๆ หันตัวไปดา้ นซา้ ย
เทา้ : ยนื เทา้ ขวา กระดกเทา้ ซา้ ย
มือ : มือขวาแทงมือต�งวงบน มือซ้ายหงายมือ
งอแขนขา้ งลําตัว (ทา่ ผาลา) แลว้ เดินมือขวาสอดสูง
มือซา้ ยตง� วงกลาง แขนตงึ ระดบั ไหล่ (ทา่ สอดสงู )
ศรี ษะ : ทา่ ผาลาเอียงขวา ทา่ สอดสงู เอยี งซา้ ย
*ปฏิบัติท่าผาลา และท่าสอดสูงสลับไปมาจนหัน
ไปดา้ นซา้ ย (5 ครง� )
20. ทา่ รับ
หันดา้ นซา้ ย
เทา้ : วางเทา้ ซา้ ยทก� ระดกอยลู ่ ง เทา้ ขวากา้ วหน้า
มือ : มือขวาแทงมือต�งวงบน มือซ้ายหงายมือ
งอแขนขา้ งลาํ ตัว (ทา่ ผาลา)
ศรี ษะ : เอียงขวา
21. ทา่ รบั
หันดา้ นซา้ ย
เทา้ : เทา้ ซา้ ยกา้ วหน้า เทา้ ขวากระทงุ้ กระดกเทา้
มือ : มือซ้ายจีบปรกขา้ ง มือขวาต�งวงกลาง แลว้ มว้ น
มือซ้ายออกต�งวงบน มือขวาหงายมือขา้ งลําตัว
งอแขน (ทา่ ผาลา)
ศรี ษะ : เอยี งขวา กลับเอียงซา้ ย
13
22. ทา่ รับ
หนั ดา้ นซา้ ย
เทา้ : ยนื เทา้ ซา้ ย กระดกเทา้ ขวา
มื อ : มื อ ซ้ า ย ส อ ด สู ง มื อ ข ว า ต � ง ว ง แ ข น ตึ ง
ระดบั ไหล่ (ทา่ สอดสูง)
ศีรษะ : เอียงขวา
23. ทา่ รบั
หันดา้ นซา้ ยแลว้ คอ่ ย ๆ หนั ตัวมาดา้ นหน้า
เทา้ : ยืนเทา้ ซา้ ย กระดกเทา้ ขวา
มือ : มือซ้ายแทงมือต�งวงบน มือขวาหงายมือ งอแขน
ขา้ งลําตัว (ทา่ ผาลา) แลว้ เดินมือซ้ายสอดสูง มือขวา
ตง� วงกลาง แขนตงึ ระดับไหล่ (ทา่ สอดสงู )
ศรี ษะ : ทา่ ผาลาเอยี งซา้ ย ทา่ สอดสูงเอียงขวา
*ปฏิบัติท่าผาลา และท่าสอดสูงสลับไปมาจนหัน
มาดา้ นหน้า (5 คร�ง)
24. ทา่ รับ
หันดา้ นหน้า
เทา้ : วางเทา้ ขวาท�กระดกอยลู ่ ง เทา้ ซา้ ยกา้ วหน้า
มือ : มือซ้ายแทงมือต�งวงบน มือขวาหงายมือ
งอแขนขา้ งลําตวั (ทา่ ผาลา)
ศีรษะ : เอยี งซา้ ย
14
25. แมไ้ มแ่ ล
หนั ดา้ นหน้า
เทา้ : เทา้ ขวากา้ วหน้า
มือ : มือขวาจีบส่ งหลัง มือซ้ายต�งวงดา้ นหน้า
ระดับอก งอแขน ส่ายขอ้ มอื ซา้ ยเล็กน้อย
ศรี ษะ : เอยี งขวา ส่ายหน้าเล็กน้อย
26. เหน็ เจา้
หนั ดา้ นหน้า
เทา้ : เทา้ ซา้ ยกา้ วหน้า
มือ : มอื ขวาเทา้ เอว มือซา้ ยจีบหงายทช� ายพก
ศรี ษะ : ลกั คอซา้ ย กดไหลข่ วา
27. ทาํ นองเอ�อน
หันดา้ นหน้า
เท้า : เทา้ ซ้ายกา้ วหน้า ท�งนาหนักมาท�เทา้ ขวา-
ซา้ ย สลับไปมาตามจงั หวะ (4 ครง� )
มอื : มือขวาเทา้ เอว มอื ซา้ ยจบี หงายท�ชายพก
ศีรษะ : ลักคอขวา กดไหลซ่ ้าย ลักคอซา้ ย กดไหล่
ขวา สลับไปมาตามจังหวะ (4 ครง� )
15
28. เฝ้าคาํ นงึ
หนั ดา้ นหน้า
เทา้ : เทา้ ขวากา้ วหน้า กระดกเทา้ ซา้ ย
มือ : มือซ้ายต�งวงดา้ นหน้ า ระดับอก มือขวา
จีบหงายขา้ งมือซ้าย งอแขนท�งสองขา้ ง แลว้ เดินมือ
ขวาจีบส่งหลัง มือซา้ ยจบี หงายเขา้ ทอ� ก
ศีรษะ : เอยี งซา้ ย กลบั เอียงขวา
29. อยากใหถ้ ึง
หันดา้ นหน้า
เทา้ : เทา้ ซา้ ยกา้ วหน้า
มือ : มือท�งสองควาฝ่ามือลง กรีดน�ว วางมือขวาบน
มือซ้าย มือท�งสองย�นไปดา้ นหน้ า ระดับอก
งอแขน
ศีรษะ : เอียงซา้ ย
30. วันท�
หนั เฉียงดา้ นซา้ ย
เทา้ : เทา้ ขวากา้ วหน้า
มือ : มือขวาช�น�วไปดา้ นหน้า ระดับแงศ่ ีรษะ
มอื ซา้ ยจีบส่งหลัง
ศรี ษะ : เอยี งขวา
16
31. ทาํ นองเอ�อน
หันเฉียงดา้ นซ้าย แล้วคอ่ ย ๆ หมุนตัวหันไป
ดา้ นขวา
เ ท้า : เท้าขวากา้ วหน้ า คอ่ ย ๆ ขยับเท้าแล้ว
หมนุ ตัว
มือ : มือขวาช�น�วไปดา้ นหน้า ระดับแงศ่ ีรษะ
กดขอ้ มอื ลงตามจังหวะ (4 ครง� ) มอื ซา้ ยจีบส่งหลัง
ศีรษะ : เอียงขวา
32. ราํ สนี วล
หนั ดา้ นขวา
เ ท้า : เท้าขวากา้ วหน้ า เท้าซ้ายกระทุ้ง แล้ว
กระดกเทา้
มือ : มือขวาจีบปรกขา้ ง มือซา้ ยต�งวงกลาง แลว้ มว้ น
มือขวาออกต�งวงบน มือซ้ายจีบหงาย แขนตึง
ระดับไหล่ (ทา่ จีบยาว)
ศรี ษะ : เอียงซา้ ย กลับเอียงขวา
33. ทา่ รับ
หนั ดา้ นขวา
เทา้ : ยนื เทา้ ขวา กระดกเทา้ ซา้ ย
มือ : มือขวามว้ นมือเขา้ มาจีบปรกขา้ ง มือซ้ายปลอ่ ย
จีบออกต�งวง แขนตึงระดับไหล่
ศรี ษะ : เอียงซา้ ย
17
34. ทา่ รบั
หันดา้ นขวาแลว้ คอ่ ย ๆ หนั มาดา้ นซา้ ย
เทา้ : ยนื เทา้ ขวา กระดกเทา้ ซา้ ย
มือ : มือขวามว้ นมือจีบออกต�งวงบน มือซ้ายพลิกมือ
ข�นจบี หงาย แขนตงึ ระดบั ไหล่ (ทา่ จบี ยาว)
ศีรษะ : เอยี งขวา
*ปฏบิ ตั มิ ือและศรี ษะทา่ ท� 33-34 สลับไปมา 7 คร�ง
จบท�ทา่ 33
35. ทา่ รับ
หนั ดา้ นซา้ ย
เทา้ : วางเทา้ ซา้ ยท�กระดกอยลู ่ ง เทา้ ขวากา้ วหน้า
มือ : มือขวามว้ นมือจีบออกต�งวงบน มือซ้ายพลิกมือ
ขน� จบี หงาย แขนตึงระดับไหล่ (ทา่ จบี ยาว)
ศรี ษะ : เอยี งขวา
36. ทา่ รบั
หันดา้ นซา้ ย
เ ท้า : เท้าซ้ายกา้ วหน้ า เท้าขวากระทุ้ง แล้ว
กระดกเทา้
มือ : มือซ้ายจีบปรกขา้ ง มือขวาต�งวงกลาง แลว้ มว้ น
มือซ้ายออกต�งวงบน มือขวาจีบหงาย แขนตึง
ระดับไหล่ (ทา่ จบี ยาว)
ศรี ษะ : เอียงขวา กลับเอยี งซา้ ย
18
37. ทา่ รับ
หันดา้ นซา้ ย
เทา้ : ยนื เทา้ ซา้ ย กระดกเทา้ ขวา
มือ : มือซ้ายมว้ นมือเขา้ มาจีบปรกขา้ ง มือขวาปลอ่ ย
จีบออกต�งวง แขนตึงระดบั ไหล่
ศรี ษะ : เอยี งขวา
38. ทา่ รบั
หนั ดา้ นซา้ ยแลว้ คอ่ ย ๆ หนั มาดา้ นหน้า
เทา้ : ยนื เทา้ ซา้ ย กระดกเทา้ ขวา
มือ : มือซ้ายมว้ นมือจีบออกต�งวงบน มือขวาพลิกมือ
ข�นจบี หงาย แขนตึงระดบั ไหล่ (ทา่ จีบยาว)
ศรี ษะ : เอียงซา้ ย
*ปฏิบัติมือและศีรษะทา่ ท� 37-38 สลับไปมา 7 คร�ง
จบทท� า่ 37
39. ทา่ รบั
หนั ดา้ นหน้า
เทา้ : วางเทา้ ขวาท�กระดกอยลู ่ ง เทา้ ซา้ ยกา้ วหน้า
มือ : มือซ้ายมว้ นมือจีบออกต�งวงบน มือขวาพลิกมือ
ข�นจบี หงาย แขนตึงระดับไหล่ (ทา่ จีบยาว)
ศรี ษะ : เอียงซา้ ย
19
40. ทํานองเพลงเร็ว-ลา
หนั ดา้ นหน้า
เทา้ : ยืนเทา้ ซา้ ย ฉายเทา้ ขวา
มือ : มือซ้ายต�งวงบน มือขวาตะแคงมือต�งวง
ดา้ นหน้า ระดับอก แลว้ แทงมือออก
ศีรษะ : ลกั คอขวา กดไหลซ่ า้ ย
41. ทํานองเพลงเร็ว-ลา
หนั ดา้ นขวา
เทา้ : ยืนเทา้ ขวา เทา้ ซา้ ยประเทา้ แลว้ ยก
มือ : มือขวาหงายมือ แขนตึงระดับไหล่ มือซ้าย
ต�งวง แขนตงึ ระดบั ไหล่
ศรี ษะ : เอียงซา้ ย
42. ทํานองเพลงเร็ว-ลา
หนั ดา้ นขวา
เทา้ : เทา้ ซา้ ยกา้ วขา้ ง เทา้ ขวาหลบเขา่
มือ : มือขวาวาดมือข�นแลว้ พลิกมือต�งวง แขนตึง
ระดับไหล่ มือซ้ายวาดมือลงแลว้ หงายมือ แขนตึง
ระดับไหล่
ศรี ษะ : เอียงขวา
20
43. ทํานองเพลงเร็ว-ลา
หนั ดา้ นขวา
เทา้ : กระทงุ้ เทา้ ขวาแลว้ ยืน เหล�อมเทา้ ซา้ ย
มือ : มื อ ขว า ว า ดมื อ ล ง แ ล้ว ห ง า ย มื อ แ ขน ตึ ง
ระดับไหล่ มือซ้ายวาดมือข�นแล้วพลิกมือต�งวง
แขนตึงระดับไหล่
ศรี ษะ : เอยี งซา้ ย
44. ทํานองเพลงเร็ว-ลา
หันดา้ นขวา หมุนตัวลงดา้ นหลังหันไปดา้ นซ้าย
แลว้ หมนุ ตวั ลงดา้ นหลัง หนั กลบั มาดา้ นขวา
เทา้ : ยา เทา้ ซา้ ย ถดั เทา้ ขวา
มือ : มอื ท�งสองขา้ งวาดมือขน� ลงสลบั ไปมา (ทา่ ราํ ส่าย)
ศี ร ษ ะ : เ อี ย ง ข ว า ถั ด เ ท้ า เ ดิ น ข � น ด้า น ห น้ า
กลับเอียงซ้าย เดินลงหมุนตัวหันไปดา้ นซ้าย เอียงซ้าย
ถัดเท้าข�นดา้ นหน้า กลับเอียงขวา เดินลงหมุนตัว
หนั กลบั ไปดา้ นขวา
45. ทาํ นองเพลงเรว็ -ลา
หนั ดา้ นขวา
เทา้ : ยาเทา้ ซา้ ย ถดั เทา้ ขวา เดินขน� ดา้ นหน้า
มือ : มื อ ข ว า จี บ ป ร ก ข า้ ง มื อ ซ้า ย ต� ง ว งก ล า ง
แล้วมว้ นมือขวาออกต�งวงบน มือซ้ายจีบล่อแกว้
หงายท้องแขนข�น หักขอ้ มือเขา้ หาตัว แขนตึง
ระดบั ไหล่ เดาะแขนซา้ ยเล็กน้อยตามจงั หวะ
ศีรษะ : เอยี งซา้ ย กลบั เอียงขวา
21
46. ทาํ นองเพลงเร็ว-ลา
หันดา้ นขวา หมุนตวั ลงหันไปดา้ นซา้ ย
เท้า : ยาเท้าซ้าย ถัดเท้าขวา เดินลงดา้ นหลัง
หมุนตัวหนั ไปดา้ นซา้ ย
มือ : มือขวาจีบส่ งหลัง มือซ้ายแทงมือจีบลอ่ แกว้
ออก ตง� มอื จบี ลอ่ แกว้ ระดับวงบน
ศีรษะ : เอียงซา้ ย
47. ทํานองเพลงเร็ว-ลา
หนั ดา้ นซา้ ย
เทา้ : ยาเทา้ ซา้ ย ถัดเทา้ ขวา เดนิ ข�นดา้ นหน้า
มือ : มือซ้ายจีบปรกขา้ ง มือขวาต�งวงกลาง แลว้ มว้ น
มื อ ซ้ า ย อ อ ก ต � ง ว ง บ น มื อ ข ว า จี บ ล่ อ แ ก้ว
หงายท้องแขนข�น หักขอ้ มือเขา้ หาตัว แขนตึง
ระดับไหล่ เดาะแขนขวาเลก็ น้อยตามจงั หวะ
ศีรษะ : เอยี งขวา กลับเอียงซา้ ย
48. ทํานองเพลงเร็ว-ลา
หันดา้ นซา้ ย หมุนตวั ลงแลว้ หนั กลบั มาดา้ นหน้า
เท้า : ยาเท้าซ้าย ถัดเท้าขวา เดินลงดา้ นหลัง
หมนุ ตัวหนั ไปดา้ นซา้ ย
มือ : มือซ้ายจีบส่ งหลัง มือขวาแทงมือจีบลอ่ แกว้
ออก ต�งมือจีบลอ่ แกว้ ระดบั วงบน
ศีรษะ : เอียงขวา
22
49. ทาํ นองเพลงเรว็ -ลา
หนั ดา้ นหน้า
เทา้ : เทา้ ขวากา้ วหน้า เทา้ ซ้ายวางหลัง ยาเทา้ ซ้าย
เ�ดส้นเทา้ ถัดเทา้ ขวา
มือ : มือขวาต�งวง แขนตึงระดับไหล่ มือซ้าย
หงายมือ แขนตึงระดับไหล่ มือท�งสองวาดมือข�นลง
สลับไปมา (ทา่ ราํ ส่าย)
ศีรษะ : ลักคอซา้ ย ขวา สลบั ไปมา
50. ทาํ นองเพลงเร็ว-ลา
หนั ดา้ นหน้า
เทา้ : เทา้ ขวากา้ วหน้า กระทงุ้ เทา้ ซา้ ยวางหลงั
มือ : มือซ้ายต�งวง แขนตึงระดับไหล่ มือขวา
หงายมือ แขนตึงระดับไหล่ แล้ววาดมือซ้ายลง
หงายมือข�น แขนตึงระดับไหล่ วาดมือขวาข�น
พลิกมอื ตง� วงแขนตึงระดับไหล่
ศีรษะ : เอยี งซา้ ย กลับเอยี งขวา
51. ทาํ นองเพลงเรว็ -ลา
หันดา้ นซา้ ย แลว้ หมุนตัวหนั ไปดา้ นขวา
เท้า : ยืนเทา้ ซ้าย ประเทา้ ขวา ยก แลว้ กา้ วหน้า
หมุนตัวหันไปดา้ นขวา
มือ : มือท�งสองจีบลอ่ แกว้ หักขอ้ มือเขา้ หาตัวไว้
ท�ชายพก แลว้ เดินมือขวาออก ปลอ่ ยจีบลอ่ แกว้
ตง� วงบน มอื ซา้ ยปลอ่ ยจบี ลอ่ แกว้ ออกต�งวงลา่ ง
ศีรษะ : เอยี งซา้ ย กลบั เอยี งขวา
23
52. ทํานองเพลงเร็ว-ลา
หนั ดา้ นขวา แลว้ หมุนตัวหนั ไปดา้ นซา้ ย
เทา้ : ยืนเทา้ ขวา ประเทา้ ซา้ ย ยกแลว้ กา้ วหน้า หมุนตัว
หนั ไปดา้ นซา้ ย
มือ : มือท�งสองจีบล่อแกว้ หักขอ้ มือเขา้ หาตัวไวท้ �
ชายพก แลว้ เดินมือซ้ายออก ปลอ่ ยจีบลอ่ แกว้ ต�งวงบน
มอื ขวาปลอ่ ยจีบลอ่ แกว้ ออกตง� วงลา่ ง
ศีรษะ : เอยี งขวา กลับเอียงซา้ ย
*ปฏิบัติท่า 51-52 สลับไปมา 6 คร�ง จบท�ท่า 52
(หนั ดา้ นขวาไว้ ไมต่ อ้ งหมนุ ตัวไปดา้ นซา้ ย)
53. ทาํ นองเพลงเร็ว-ลา
หันเฉียงดา้ นขวา
เ ท้ า : เ ท้า ซ้ า ย ก้า ว ห น้ า เ ท้า ข ว า ก้า ว ข า้ ง
หลบเขา่ ซา้ ย
มือ : มือขวาหงายมือ งอแขนขา้ งลําตัว มือซ้าย
จีบควา งอแขนขา้ งลําตัว แลว้ เดินมือซ้ายข�นปลอ่ ย
จีบออกเป็นสอดสูง มือขวาพลิกมือข�นต�งวง แขนตึง
ระดับไหล่ (ทา่ สอดสงู )
ศีรษะ : เอยี งขวา กลับเอียงซา้ ย
54. ทาํ นองเพลงเรว็ -ลา
หนั เฉยี งดา้ นขวา
เท้า : เท้าขวากา้ วขา้ ง หลบเขา่ ซ้าย ยอ้ นตัวแลว้
ท�งนาหนักตัวไปเท้าซ้าย เ�ดส้ นเท้าแล้วท�ง
นาหนักตวั กลบั มาเทา้ ขวา ยืดยุบ แลว้ ซอยเทา้ เขา้
มือ : มือขวาเดินมือจีบส่งหลัง มือซ้ายแทงมือออก
ต�งวงบน
ศรี ษะ : เอยี งขวา กลับเอียงซา้ ย
24
ประวัติผจู ้ ัดทาํ
นางสาวณภทั ร พันธุท์ อง
อาจารยน์ ิสติ �กประสบการณว์ ชิ าชพี ครู �การศึกษา 2564
โรงเรียนสาธติ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร (ฝ่ายมธั ยม)
วัน/เดือน/�เกดิ 20 เมษายน 2542
ประวตั ิการศกึ ษา
โรงเรยี นพระหฤทยั นนทบุรี
ระดบั ประถมศกึ ษา วทิ ยาลยั นาฏศลิ ป
ระดับมธั ยมศกึ ษา สาขานาฏศลิ ป์ (กศ.บ.)
การศึกษาปั จจบุ นั คณะศิลปกรรมศาสตร์
มหาวิทยาลยั ศรีนครนิ ทรวิโรฒ
25
บรรณานุกรม
จตุพร พระสมุทร. (2558). นาฏศิลป์ ภาคกลาง
การแสดงสีนวล. สืบคน้ จาก
https://sites.google.com/site/websitnatsilpphakhkl
ang/kar-saedng-si-nwl
ณิชกานต์ ผลจันทร.์ (2557). โลกดนตรี. สืบคน้ จาก
https://som3737np.wordpress.com
ทีมงานทรูปลกู ปั ญญา. (2564). ราํ สีนวล. สืบคน้ จาก
https://www.trueplookpanya.com/learning/detail/12
719#:~:text
หทยั รตั น์ อุทธา. (2561). ประวัติราํ สนี วล. สบื คน้ จาก
https://sites.google.com/site/hthayratnxuththa/h
ome/prawati-ra-si-nwl
แหลง่ การเรียนรู้ ระบํา รํา ฟ้อน ภาคกลาง. (2561).
ราํ สีนวล. สบื คน้ จาก
http://beer7728.blogspot.com/2018/05/blog-
post_63.html