อาหารและสารอาหาร วิทยาศาสตร์ ป.6

กลมุ่ สาระการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี

ตามหลกั สตู รแกนกลาง พ.ศ. 2551 (ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ. 2560)

วิทยาศาสตร์ ป.6

หนว่ ยที่ 1 อาหารและการย่อยอาหาร
ใบความรทู้ ี่ 1 อาหารและสารอาหาร

 ระบุสารอาหารและบอกประโยชน์ของสารอาหารแตล่ ะประเภท
 บอกแนวทางการเลือกรบั ประทานอาหารใหเ้ หมาะสมกบั เพศและวัย

เพจ : รวมสอ่ื วทิ ย์ ครกู ี้

หนว่ ยที่ อาหารและการยอ่ ยอาหาร วิชา วทิ ยาศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปที ่ี 6

1 ใบความรทู้ ี่ 1 อาหารและสารอาหาร

 ให้นักเรยี นศึกษาใบความรู้ ประกอบการเรียนออนไลน์ และทาใบงานทค่ี รมู อบหมาย

รหู้ รอื ไม่ว่า อาหารและสารอาหารตา่ งกันอยา่ งไร

อาหาร (Food) คือ สิ่งทจี่ าเปน็ ต่อการเจริญเตบิ โตและการดารงชวี ติ ของมนษุ ย์

อาหารหลัก 5 หมู่

หมูน่ ม ไข่ เน้อื สัตว์ ถว่ั ต่างๆ หมู่ผลไมต้ า่ งๆ

-แหล่งสาคญั ของโปรตนี -แหล่งของวติ ามนิ และเกลือแร่

-สร้างกลา้ มเนอ้ื ซ่อมแซมส่วนท่ีสึกหรอ -ให้ร่างกายทางานเปน็ ปกติ ต้านทานโรค

หม่ขู ้าว แป้ง น้าตาล เผือก มัน หมูผ่ กั ตา่ งๆ
-แหล่งสาคญั ของคาร์โบไฮเดรต -แหล่งของวติ ามนิ และเกลือแร่
-ใหพ้ ลงั งานและความอบอ่นุ แกร่ ่างกาย -ให้ร่างกายทางานเป็นปกติ ตา้ นทานโรค

สารอาหาร (Nutrient) หมไู่ ขมนั จากพชื และสตั ว์
-แหล่งสาคญั ของไขมนั
-ให้พลังงานและความอบอ่นุ แก่รา่ งกาย
คือ สารท่อี ยูใ่ นอาหารและมีประโยชนต์ ่อรา่ งกาย มี 6 ประเภท

แบง่ เปน็

สารอาหารทใ่ี หพ้ ลงั งาน สารอาหารทไ่ี มใ่ หพ้ ลังงาน
วติ ามนิ
คาร์โบไฮเดรต 4 kcal/1 g แรธ่ าตุ
โปรตนี 4 kcal/1 g นา้

ไขมัน 9 kcal/1 g 1 เพจ : รวมสอื่ วทิ ย์ ครูก้ี

ใบความรู้ท่ี 1 อาหารและสารอาหาร วชิ า วทิ ยาศาสตร์ ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 6

สารอาหารตา่ งๆเหล่านม้ี ีประโยชน์อย่างไร

ประโยชนข์ องสารอาหาร

คาร์โบไฮเดรต เกลอื แร่
• เป็นส่วนประกอบของอวยั วะบางอย่าง
• เปน็ แหลง่ พลังงานและสร้างความอบอนุ่ • ชว่ ยในการทางานของกลา้ มเนื้อ
ใหแ้ ก่รา่ งกาย • ช่วยปอ้ งกนั การเกิดโรคและลดอาการ

โปรตนี ผิดปกตติ ่างๆ
• ชว่ ยควบคมุ สมดลุ ของนา้ ในร่างกาย
• เป็นแหล่งพลังงานให้แก่ร่างกาย
• ช่วยเสรมิ สร้างการเจริญเติบโตของร่างกาย นา้
• ชว่ ยซ่อมแซมส่วนทส่ี ึกหรอของร่างกาย • เปน็ ส่วนประกอบของเนอื้ เยือ่ ภายในร่างกาย
• สรา้ งภมู คิ ุ้มกัน • ช่วยในการทางานของระบบต่างๆในร่างกาย
• ควบคมุ อณุ หภูมขิ องร่างกาย
วติ ามนิ
• ช่วยให้การทางานของอวัยวะต่างๆเปน็ ไป • ช่วยใหผ้ วิ สขุ ภาพดี
ไขมัน
• อยา่ งปกติ
ช่วยป้องกนั การเกิดโรคและลดอาการ • เปน็ แหล่งพลังงานและสร้างความอบอ่นุ

ผดิ ปกตติ า่ งๆ

ใหแ้ กร่ ่างกาย
• ช่วยในการดดู ซึมวติ ามนิ บางชนดิ

คารโ์ บไฮเดรต พบใน ข้าว แป้ง โปรตนี พบใน เนอ้ื สตั ว์ ไข่ นม

ไขมนั พบใน ไขมันในสัตวแ์ ละพชื นม เนย วิตามนิ พบใน ผัก ผลไม้

เกลือแร่ พบใน ผกั ผลไม้ สว่ นของเนือ้ สัตว์ นา้ พบใน นา้ ดม่ื สะอาด

2 เพจ : รวมสอ่ื วทิ ย์ ครูก้ี

ใบความรู้ที่ 1 อาหารและสารอาหาร วชิ า วิทยาศาสตร์ ชัน้ ประถมศึกษาปที ี่ 6

สารอาหารมีประโยชน์อย่างไรอกี บ้าง

สารอาหาร แหล่งอาหาร ความสาคญั ผลจากการขาด
วติ ามนิ เอ -บารงุ ผิวพรรณ
ตบั นา้ มันตบั ปลา ไข่ -บารุงสายตา -ผิวหนังแหง้ หยาบ
วิตามนิ ดี นม เนย ผักและผลไม้ที่ -ทาให้ตาฟาง มองไมเ่ ห็นในที่
มีสีเขยี วและเหลือง -สรา้ งกระดกู และฟัน สลวั
-ชว่ ยเพม่ิ อัตราการดดู ซึม ทาใหเ้ ป็นโรคกระดกู ออ่ น
นม เนย ไข่ตบั น้ามัน แคลเซยี ม
ตบั ปลา ทาให้หลอดเลอื ดแขง็ แรง -โรคเลอื ดออกตามไรฟัน
หลอดเลือดฝอยเปราะ
วติ ามินซี ผลไมท้ ่ีมีรสเปร้ยี ว ทาใหห้ ลอดเลือดแขง็ แรง -เปน็ หวัดง่าย
-อาจทาให้เป็นหมัน
วติ ามินอี ผกั สีเขียว นา้ มนั จากพืช ช่วยในการแขง็ ตัวของเลอื ด -เปน็ โลหติ จาง
บารุงระบบประสาทและการ เลือดแขง็ ตวั ช้ากว่าปกติ
วิตามินเค ผกั สเี ขยี ว ตับ ทางานของหวั ใจ
วติ ามินบี 1 ขา้ วซ้อมมอื ข้าวกลอ้ ง -เปน็ โรคเหน็บชา
-ป้องกันโรคปากนกกระจอก -เบอ่ื อาหาร
วติ ามินบี 2 ตบั ไข่ ถั่ว นม ยีสต์ -ปอ้ งกนั การอักเสบทีต่ าและ -ออ่ นเพลยี
ปาก -เป็นโรคปากนกกระจอก
วติ ามินบี 12 ตบั ไข่ เนื้อปลา -สร้างเม็ดเลอื ดแดง -รมิ ฝีปากแห้ง ลิ้นแตก ตามัว
-ชว่ ยใหก้ ารเจรญิ เติบโตในเด็ก
เป็นไปตามปกติ -โรคโลหิตจาง
-โรคประสาทเสอื่ ม

รู้วทิ ย์ คดิ ส์จา เอ >> ตา ชา >> บี
ชวนนกั เรยี นท่องจาประโยชน์ของวติ ามิน อี >> หมนั ฟัน >> ซี
ดี >> ดกู เด่ เค >> เลือดออก

จอก >>บี 2 บี 12 >> เลือดจาง

3 เพจ : รวมสอื่ วทิ ย์ ครูกี้

ใบความรทู้ ่ี 1 อาหารและสารอาหาร วชิ า วิทยาศาสตร์ ช้นั ประถมศึกษาปที ี่ 6

นอกจากการรับประทานอาหารใหไ้ ด้รบั สารอาหารที่เป็น
ประโยชนต์ อ่ ร่างกายแล้ว ใน 1 วัน ยังตอ้ งพิจารณาอะไรอีกน้า

ธงโภชนาการ

มีความสาคญั คอื แสดงสดั ส่วนปรมิ าณของอาหารทต่ี อ้ งรบั ประทานใน 1 วนั
สาหรับเด็กอายุ 6-13 ปี ตามกระทรวงสาธารณสุข

ธงโภชนาการ

ขา้ ว-แปง้ 3ฉ-ผ5ลไสมว่้ น
8-12 ทพั พี

4ผ-6ักพฉี

นม 6-12ฉเนชื้อ้อสนัตกวนิ์ ขา้ ว
1-2 แก้ว

นา้ ตาล ฉน้ามัน เกลือ

วนั ละนอ้ ยๆ

 ใน 1 วัน อาหารใดควรทานเป็นปริมาณมากทส่ี ุด _ข_้า_ว_แ_ป__้ง__ว_นั _ล_ะ__8__-_1_2__ท__พั _พ_ี___________
 ใน 1 วัน อาหารใดควรทานเป็นปริมาณนอ้ ยที่สดุ __น__้า_ม_นั ___น_้า_ต__า_ล__เก__ล_อื __ว_ัน_ล__ะ_น_้อ_ย_ๆ_______

4 เพจ : รวมสอ่ื วทิ ย์ ครกู ี้

ใบความรู้ท่ี 1 อาหารและสารอาหาร วชิ า วิทยาศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปที ่ี 6

นอกจากพิจารณาจากธงโภชนาการ ยังต้องคานึงถงึ อะไรอกี นา้

พลังงานจากอาหารทเ่ี หมาะสมใน 1 วนั (โดยประมาณ)

กลุ่มที่ 1 เด็ก ผสู้ งู อายุ หญิงวยั ทางาน
กลมุ่ ท่ี 2 1,600 kcal
กลุ่มที่ 3
วยั รุ่น ชายวัยทางาน
2,000 kcal

นักกฬี า ผู้ใชแ้ รงงาน
2,400 kcal

ในการรับประทานอาหารต้องคานึงถงึ อะไรบ้างน้า

• ได้สดั สว่ นตามธงโภชนาการ • ได้รับพลงั งานอยา่ งเพียงพอ
• ได้รับสารอาหารทุกประเภท • สะอาด ปราศจากส่งิ ปนเปื้อน
• ชนดิ อาหารควรหลากหลาย • ปลอดภัยตอ่ สขุ ภาพ

5 เพจ : รวมสอ่ื วทิ ย์ ครกู ี้