หลักการวัดผลและประเมินผลการอ่านภาษาอังกฤษ บทที่ 7

๑

การวดั และประเมนิ ผลการเรียนรู้

ในการจดั การเรียนการสอนใด ๆ ก็ตาม การสอนกบั การวดั ประเมินผลมีความเก่ียวขอ้ งสัมพนั ธ์กนั
มาต้งั แต่ตน้ จนอาจกล่าวไดว้ า่ เมื่อมีการสอนตอ้ งมีการประเมินผลควบคูไ่ ปดว้ ยเสมอ เพียงแตว่ ธิ ีการวดั
และการประเมินอาจเปล่ียนรูปแบบไปตามยคุ สมยั การประเมินเป็ นส่วนที่สาคญั และจาเป็นของ
กระบวนการเรียนการสอน ซ่ึงมีความหมายมากกวา่ การใหเ้ ป็นเกรดหรือคะแนนรวม แตเ่ ป็นการหาคาตอบ
ที่สร้างสรรคใ์ นทางบวกและใหข้ อ้ มูลยอ้ นกลบั (Feedback) เก่ียวกบั ความกา้ วหนา้ ของผเู้ รียน เพ่ือ
ตรวจสอบวา่ การสอนน้นั บรรลุเป้าหมายในระดบั ใด ผลจากการประเมินจานาไปสู่การตดั สินใจ ท่ีมีผลต่อ
โรงเรียนในเชิงบริหารและการสร้างความเชื่อมมน่ั ในสงั คม การประเมินท่ีดีส่วนหน่ึงตอ้ งเป็ นเสมือน
เคร่ืองช่วยในการเรียน และอีกส่วนหน่ึงเป็นเสมือนเคร่ืองมือในการวดั และบ่งบอกถึงความสามารถของ
ผเู้ รียนตลอดหลกั สูตรตามมาตรฐานการเรียนรู้

หลกั การสาคญั ในการประเมินผลที่พึงพจิ ารณาคือการประเมินผลควรมีลกั ษณะเป็น
กระบวนการพฒั นาคุณภาพผเู้ รียน เนน้ คุณลกั ษณะและความสามารถของผเู้ รียนเป็นภาพรวม ผลการ
ประเมินตอ้ งช้ีให้เห็นผลการปรับปรุงการสอนของครูผสู้ อนและความสาเร็จของผเู้ รียนตามเป้าหมาย
หลกั สูตรบง่ บอกถึงความสามารถในการนาความรู้และทกั ษะไปใชใ้ นชีวติ จริงได้ ท้งั ยงั ส่งเสริมใหผ้ เู้ รียนได้
แสดงความสามารถที่หลากหลายไม่แยกเด็ดขาดจากการเรียนการสอน เป็ นการใหข้ อ้ มูลที่ทาใหผ้ เู้ รียนแต่
ละคนรู้จกั ตนเองและมองเห็นแนวทางที่จะปรับปรุงตนเองใหด้ ีข้ึน โดยเนน้ ความร่วมมือของทุกฝ่ ายท่ี
เกี่ยวขอ้ งในการใหข้ อ้ มูล ตรวจสอบและทบทวนซ่ึงกนั และกนั เนน้ ที่การวดั กระบวนการ (Process) เทา่ ๆ
กบั การวดั ผลผลิต (Product) ของกระบวนการ เนน้ การวดั ที่สะทอ้ นใหเ้ ห็นถึงการใชค้ วามคิดพจิ ารณา
ไตร่ตรอง รวมท้งั การใชเ้ หตุผลและการแกป้ ัญหา

ขอ้ มูลท่ีจะนามาใชป้ ระเมินจะตอ้ งไดม้ าโดยกระบวนการเก็บรวบรวม จากแหล่งขอ้ มูลท่ี
หลากหลาย และสอดคลองกบั รูปแบบการประเมินผลตามหลกั สูตร โดยใชเ้ ครื่องมือและวธิ ีการประเมินที่
มีหลากหลายในรูปแบบ เลือกนามาใชใ้ หส้ อดคลอ้ งเหมาะสมกบั กระบวนการสอนของครูผสู้ อนและ
กระบวนการเรียนรู้ของ ผเู้ รียน เพ่ือใหเ้ กิดประสิทธิภาพสูงสุด บางคร้ังอาจตอ้ งปรับวธิ ีการหรือ
ดดั แปลงเครื่องมือวดั เพ่อื ใชส้ าหรับผเู้ รียนที่มีความตอ้ งการพเิ ศษ บางกรณีจาเป็นตอ้ งใชเ้ ทคนิคการ
ประเมิน ท่ีผสมผสานหรือหลากหลายเพ่ือใหไ้ ดภ้ าพเก่ียวกบั ผลสัมฤทธ์ิของผเู้ รียนท่ีกวา้ งและสมบูรณ์ข้ึน

จากกระบวนการจดั การเรียนรู้ที่เปล่ียนแปลง ท่ีสถานศึกษาจะตอ้ งดาเนินการ ภาระงานดา้ นการ
ประเมินผลการเรียน ระบบการวดั และประเมินผล ที่สถานศึกษาจะตอ้ งดาเนินการ จึงตอ้ งเปลี่ยนแปลงไป
ดว้ ย เพอ่ื ใหเ้ กิดความสอดคลอ้ งกนั การประเมินผลตามหลกั สูตรการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน จึงเนน้ ไปที่การวดั
และการประเมินผล ที่จะนาไปสู่การช้ีใหเ้ ห็นสภาพที่แทจ้ ริงของผเู้ รียน และสภาพจริงของการเรียนการ
สอน จากพฤติกรรมท่ีผเู้ รียนไดแ้ สดงออก (student Performance) สะทอ้ นใหเ้ ห็นความสามารถอยา่ ง
หลากหลายในการพฒั นาคนที่ชดั เจน สอดคลอ้ งกบั สรรถภาพท่ีมีในตนเอง และจากการลงมือปฏิบตั ิจริง

๒

ซ่ึงช้ีใหเ้ ห็นวธิ ีการตดั สินใจ และการแกป้ ัญหาดว้ ยตนเอง การใชก้ ิจกรรมการประเมินตามสภาพจริง
(Authentic assessment) จะช่วยใหค้ น้ พบไดว้ า่ ผเู้ รียนเรียนรู้เร่ืองต่าง ๆ มากนอ้ ยเพียงใด นอกจากระบบ
การวดั และประเมินผลจะปรับเปลี่ยนแลว้ ผทู้ ี่เก่ียวขอ้ งกบั การประเมินจะตอ้ งปรับเปลี่ยนไปจากเดิมซ่ึงมี
เพียงครูผสู้ อน เป็นบุคคลหลายกลุ่ม ไดแ้ ก่ ครูผสู้ อน ผเู้ รียน ซ่ึงทาหนา้ ที่ท้งั ประเมินตนเองและประเมิน
เพือ่ น (ในกลุ่ม) ผปู้ กครอง เป็นตน้ ท้งั น้ีผเู้ ก่ียวขอ้ งควรมีส่วนร่วมในการกาหนดเป้าหมาย วธิ ีการและ
เกณฑต์ ่าง ๆ ในการประเมินดว้ ย

ส่วนลกั ษณะภาษาท่ีนามาประเมิน ควรเป็นภาษาท่ีใชใ้ นสถานการณ์การสื่อสารตามสภาพจริง คือ
เป็นขอ้ ความสมบูรณ์ในตวั เอง เป็นภาษาที่เจา้ ของภาษาใช้ มีความเป็นธรรมชาติ อยใู่ นบริบท ท้งั น้ีตอ้ ง
คานึงถึงความสามารถและประสบการณ์ของผเู้ รียน ดว้ ยการประเมินความสามารถในการใชภ้ าษาเพือ่ การ
สื่อสาร ควรประเมินความสามารถในการส่ือความหมาย
จริง ๆ ไม่ควรแยกการใชภ้ าษาออกจากสถานการณ์ และควรวดั ใหค้ รอบคลุมองคป์ ระกอบทางภาษา อนั
ประกอบดว้ ยความรู้เร่ืองเสียง คาศพั ท์ โครงสร้าง การใชภ้ าษาสถานการณ์ และกลวธิ ีในการสื่อสาร แนว
การประเมินเช่นน้ีช่วยส่งเสริมใหเ้ กิดการเชื่อมโยงระหวา่ งหลกั สูตร การสอน และการประเมิน

ในการวดั และประเมินผลการเรียนรู้ สถานศึกษาจะตอ้ งทาหลกั เกณฑแ์ ละแนวปฏิบตั ิของ
สถานศึกษาไว้ เพื่อใหบ้ ุคลากรท่ีเกี่ยวขอ้ งทุกฝ่ ายถือปฏิบตั ิร่วมกนั และเป็นไปในมาตรฐานเดียวกนั
สถานศึกษา ตอ้ งมีการวดั และประเมินผลการเรียนรู้ของผูเ้ รียน ท้งั ในระดบั ช้นั เรียน ระดบั สถานศึกษา
และระดบั ชาติ โดยมีจุดมุ่งหมายสาคญั เพ่ือนาผลการประเมินไปใชใ้ นการพฒั นาผเู้ รียน ปรับปรุงการ
จดั การเรียนรู้และใชเ้ ป็นขอ้ มูลสร้างความมน่ั ใจ เก่ียวกบั คุณภาพของผเู้ รียนและสถานศึกษาแก่ผทู้ ่ีเก่ียวขอ้ ง
ตอ่ ไป

การวดั และประเมินผลระดับช้ันเรียน
มีจุดมุง่ หมายเพ่อื ไดท้ ราบความกา้ วหนา้ ของผเู้ รียนดา้ นความรู้ ทกั ษะ กระบวนการ คุณธรรม

จริยธรรมและคา่ นิยมอนั พงึ ประสงค์ อนั เป็ นผลเนื่องจากการจดั กิจกรรมการเรียนรู้ตามมาตรฐานการเรียนรู้
ท่ีกาหนดไวข้ องแตล่ ะรายวชิ า ดงั น้นั การประเมินความสามารถในการใชภ้ าษาจึงตอ้ งเนน้ วธิ ีการและ
เคร่ืองมือวดั ท่ีหลากหลาย เนน้ การปฏิบตั ิใหส้ อดคลอ้ งและเหมาะสมกบั สาระการเรียนรู้ กระบวนการเรียนรู้
ของผเู้ รียน และสามารถดาเนินการอยา่ งตอ่ เน่ืองควบคู่กบั การจดั การเรียนรู้ของผเู้ รียน เช่น การวดั
ภาคปฏิบตั ิ การสังเกต การสัมภาษณ์ การตรวจผลงาน การบนั ทึกพฤติกรรม แฟ้มสะสมงาน ฯลฯ ท้งั น้ี
วธิ ีการและเคร่ืองมือวดั ท่ีเลือกใชต้ อ้ งสอดคลอ้ งกบั เน้ือหาภาษาหรือทกั ษะท่ีตอ้ งการวดั ดว้ ย สรุปลกั ษณะ
ของการประเมินผลทางภาษาเป็นแผนภูมิท่ีปรับจากของ Heartland AEA ไดด้ งั น้ี

๓

๔

การวดั และประเมนิ ผลภาษาองั กฤษตามทฤษฎขี องวาแลท (๑๙๗๒)

ได้กาหนดข้นั ตอนในการทดสอบทกั ษะทางภาษา ดงั นี้

ทกั ษะการฟัง ทกั ษะการพูด ทกั ษะการอ่าน ทกั ษะการเขียน

(Listening Skills) (Speaking Skills) (Reading Skills) (Writing Skills)

ข้นั ตอนของพฤตกิ รรม ข้นั ตอนของพฤตกิ รรม ข้นั ตอนของพฤติกรรม ข้นั ตอนของพฤตกิ รรม

(stage) (stage) (stage) (stage)

๑.ทกั ษะกลไก ๑.ทกั ษะกลไก ๑.ทกั ษะกลไก ๑.ทกั ษะกลไก

(Mechanical Skills) (Mechanical Skills) (Mechanical Skills) (Mechanical Skills)

๑.๑ การจาแนกเสียว ๑.๑ การออกเสียงคา ๑.๑ ออกเสียงตามคา วลี ๑.๑ การคดั ลอก
เด่ียว / เสียงผสม สะกดคา (Pronunciation ประโยค ตวั อกั ษร คา วลี
test) เสียง สูง - ต่า (Sound - Symbol ประโยค
(Intonation Test) Correspondence)
เสียงหนกั เบา
(Stress Test)

๑.๒ การจาแนกเสียงสูง ๒.ความรู้ (Knowledge) ๑.๒ การเรียงลาดบั ๒.ความรู้ (Knowledge)
ต่า / หนกั เบา ๒.๑ ตวั ช้ีแนะประเภท ตวั อกั ษร (Sequencing ๒.๑ การเติมขอ้ ความให้
รูปภาพ (Visual Cues) and Alphabetizing) สมบูรณ์
๒.ความรู้ (Knowledge)
๒.๑ ฟังคา/ประโยค ๒.ความรู้ (Knowledge)
แลว้ เลือกรูปภาพ/ ๒.๑ การแปลความหมาย
ภาพวาด/แสดงอาการ จากรูปภาพ (Picture
กิริยาได้ Test) จากประโยคท่ีมีใน
บริบทและไม่มีในบริบท
(Vocabulary in and out
of Context)

๒.๒ ฟังแลว้ ตอบคาถาม ๒.๒ ตวั ช้ีแนะประเภท ๒.๒ เขา้ ใจส่วนยอ่ ยและ ๒.๒ การเขา้ ใจ

ได้ คา วลี ประโยค หลกั เกณฑท์ างภาษา หลกั เกณฑท์ างภาษา

(Oral Cues)

๕

ทกั ษะการฟัง ทกั ษะการพดู ทกั ษะการอ่าน ทกั ษะการเขียน
(Writing Skills)
(Listening Skills) (Speaking Skills) (Reading Skills) ๓.๑ การถ่ายโอน
๓.๑ การปฎิบตั ิตาม ๓.๑ สนทนาโตต้ อบตาม ๓.๑ การเช่ือมโยงคาที่มี
คาส่งั /คาขอร้อง โครงสร้างท่ีกาหนด ความหมายใกลเ้ คียงกนั
คาแนะนา/คาอธิบาย (Visual Cues) / กลุ่มเดียวกนั

๓.๒ การแปลความจาก ๓.๒ จาแนกรูปแบบของคา ๓.๒ เขียนขอ้ ความ
ขอ้ ความเป็ นสัญลกั ษณ์ (Identifying Forms of แบบควบคุม
สญั ลกั ษณ์เป็นขอ้ ความ Words)

๓.๓ พูดตามสถานการณ์ ๓.๓ เขา้ ใจชนิดของคา ๓.๓ เรียบเรียง

ที่กาหนด/ตนเอง (Understanding Figures of ประโยค

Key words)

๓.๔ เขา้ ใจความหมายของ
คาศพั ทท์ ่ีมีตวั ช้ีแนะ
(Knowing Word Meaning
of Key Word)

๓.๕ การเดาความหมาย
จากบริบท
(Guessing Word Meaning
from context)

๓.๖ การใชพ้ จนานุกรม

๖

ทกั ษะการฟัง ทกั ษะการพูด ทกั ษะการอ่าน ทกั ษะการเขียน
(Speaking Skills) (Reading Skills)
(Listening Skills) ๔.๑ พูดตามสถานการณ์ ๔.๑ อ่านออกเสียง (Writing Skills)
๔.๑ การเขียนตามคา ที่กาหนด ๔.๑ บรรยายของจริง /
บอก (Dictation) สถานการณ์

๔.๒ การจดบนั ทึก ๔.๒ เล่าเรื่อง ๔.๒ จบั ใจความ (Main ๔.๒ เขียนประโยคตาม
(Taking Note) Idea) หลกั เกณฑท์ างภาษา

๔.๓ สรุปเร่ืองท่ีฟัง ๔.๓ แปลคา ขอ้ ความ ๔.๓ บนั ทึกเหตุการณ์
ดว้ ยตนเอง
ประโยค ประจาวนั
๕. การวจิ ารณ์
(Criticism) ๕. การวจิ ารณ์ ๕. การวจิ ารณ์ (Criticism) ๕. การวจิ ารณ์
๕.๑ การฟังเร่ืองอยา่ ง (Criticism)
เร่งด่วน ๕.๑ โตต้ อบถูกตอ้ งตาม (Criticism)
สถานการณ์
๕.๑ วจิ ารณ์ลกั ษณะตวั ๕.๑เขียนวจิ ารณ์เรื่องท่ี

ละครอารมณ์ อา่ นได้

๕.๒ สรุปเรื่องที่อ่าน

ผลการประเมินในระดบั ช้นั เรียน ทาใหผ้ เู้ รียนไดท้ ราบระดบั ความกา้ วหนา้ และความสาเร็จของตน
สามารถนาผลไปพฒั นาปรับปรุงการเรียนรู้และควบคุมการเรียนรู้ของตนเอง ทาใหผ้ สู้ อนไดร้ ู้ถึง
ความสามารถและเขา้ ใจความตอ้ งการของผเู้ รียนเป็ นรายบุคคล ตลอดจนมองเห็นภาพความเปลี่ยนแปลง
ของผเู้ รียนอยา่ งตอ่ เนื่อง สามารถช่วยเหลือแกไ้ ขขอ้ บกพร่องไดท้ นั ท่วงที และนามาจดั กลุ่มผเู้ รียนได้
รวมท้งั ใชป้ ระเมินผลการจดั กิจกรรมของตนเอง ทาใหผ้ ูป้ กครองไดท้ ราบระดบั ความสาเร็จของผเู้ รียน
สามารถใหก้ ารสนบั สนุนส่งเสริม เพ่อื พฒั นาผเู้ รียนได้

๗

การประเมินผลระดบั สถานศึกษา
เป็นการประเมินเพ่ือตรวจสอบความกา้ วหนา้ ของการเรียนรู้และตดั สินผลการเรียน สถานศึกษา

ตอ้ งจดั ใหม้ ีการประเมินผลการเรียนรู้รายช้นั ปี และช่วงช้นั เพอื่ นาขอ้ มูลท่ีไดจ้ ากการประเมินน้ีไปใชเ้ ป็น
แนวทางในการพฒั นาปรับปรุงประสิทธิภาพของกระบวนการจดั การเรียนรู้และคุณภาพของผเู้ รียนให้
เป็นไปตามมาตรฐานการเรียนรู้รวมท้งั นาผลการประเมินช่วงช้นั ไปพจิ ารณาตดั สินการเล่ือนช่วงช้นั ของ
ผเู้ รียน

การประเมินผลน้ีจะช่วยใหข้ อ้ มูลอยา่ งดีสาหรับผสู้ อนในการพิจารณาวา่ การจดั การเรียนรู้ใหแ้ ก่
ผเู้ รียน มีประสิทธิภาพหรือมีคุณภาพเพียงใด โดยดูจากผลการเรียนรู้ดา้ นความรู้ ทกั ษะ และเจตคติของ
ผเู้ รียนวา่ อยใู่ นระดบั น่าพอใจหรือไม่ ขอ้ มูลผลการเรียนรู้น้ีจะเป็นขอ้ มูลยอ้ นกลบั ดา้ นกระบวนการจดั การ
เรียนรู้ และปัจจยั อ่ืนท่ีสนบั สนุนการเรียนรู้ของผูเ้ รียนวา่ เพยี งพอและเหมาะสมกบั ความตอ้ งการหรือไม่ ผล
จากการประเมินจะช่วยใหผ้ สู้ อนและสถานศึกษานามาเป็นขอ้ มูลในการตดั สินใจปรับปรุงระบบการจดั การ
เรียนรู้เพ่ือใหไ้ ดผ้ ลการพฒั นาการเรียนรู้ของผเู้ รียนท่ีพงึ ประสงค์

นอกจากน้ี ผลการประเมินระดบั สถานศึกษาสามารถช่วยผเู้ รียนในการปรับปรุงแกไ้ ขผลการเรียน
การวางแผน การศึกษาตอ่ และการประกอบอาชีพ ผสู้ อนสามารถวางแผนช่วยเหลือผเู้ รียนใหเ้ รียนรู้ไดด้ ี
ยงิ่ ข้ึน ฝ่ ายแนะแนวสามารถจดั บริการแนะแนวไดอ้ ยา่ งเหมาะสม ผบู้ ริหารไดท้ ราบถึงมาตรฐานดา้ น
วชิ าการของโรงเรียน และสามารถปรับสภาพการจดั การเรียนรู้ และช่วยใหผ้ ปู้ กครองรู้ความกา้ วหนา้ ของ
ผเู้ รียนดา้ นตา่ ง ๆ เพื่อสนบั สนุนพฒั นาการของผเู้ รียน

ในการประเมินผลระดบั สถานศึกษา สามารถทาไดด้ ว้ ยการใชก้ ารทดสอบแบบตา่ ง ๆ ร่วมกบั
บนั ทึกพฤติกรรมของผเู้ รียน โดยลกั ษณะภาษาท่ีนามาทดสอบและจุดประสงคใ์ นการประเมินควร
สอดคลอ้ งกบั มาตรฐานและสาระการเรียนรู้รายปี มาตรฐานการเรียนรู้ช่วงช้นั (Benchmark) และองค์
ความรู้ (Body of Language) ท่ีกาหนดในกรณีท่ีผเู้ รียนไม่ผา่ นมาตรฐานการเรียนรู้ท่ีกาหนดไว้
สถานศึกษาตอ้ งจดั ใหม้ ีการเรียนการสอนซ่อมเสริมและการประเมินผลการเรียนรู้ควบคูไ่ ปดว้ ย

การประเมินคุณภาพระดับชาติ
สถานศึกษาตอ้ งจดั ใหผ้ เู้ รียนทุกคนท่ีเรียนในปี สุดทา้ ยของแต่ละช่วงช้นั เขา้ รับการประเมินคุณภาพ

ระดบั ชาติ สาหรับกลุ่มภาษาตา่ งประเทศจะมุง่ เป็นการประเมินความสามารถในการใชภ้ าษา ท้งั ความรู้ทาง
ภาษาและความสามารถในการสื่อสารที่จาเป็นและมีความสาคญั ตามระดบั ช้นั ผลจากการประเมินที่ได้
นอกจากจะเป็ นตวั บ่งช้ีคุณภาพการเรียนการสอนภาษาต่างประเทศของผเู้ รียน ของสถานศึกษาแตล่ ะแห่ง
และของประเทศในภาพรวมแลว้ ยงั ใชเ้ ป็นขอ้ มูลประกอบการพจิ ารณาตดั สินใจเกี่ยวกบั การกาหนด
นโยบายระดบั ชาติ เพ่ือใชใ้ นการวางแผนพฒั นาคุณภาพการเรียนการสอนภาษาองั กฤษ และ
ภาษาตา่ งประเทศอ่ืน ๆ ในระดบั ประเทศ และในระดบั สถานศึกษาตอ่ ไป