หนังสือเลมเล ็ กเรื่องพลายบัวเกี้ยวนางตานี สำหรับอานเพิ่มเติมความรูรายวิชา นาฏศิลปไทย นักเรียนชั้นชั้นมัธยมศึกษาปที่5 กลุมสาระการเรียนรูศลิปะ นายรัตนากร คงแจม รหัสนักศึกษา 6411120003 หนังสือเลมเล็กเรื่องพลายบัวเกี้ยวนางตานี เปนสวนหนึ่งของการศึกษารายวิชารำ เดี่ยว, รำคู สาขาวิชานาฏศิลป มหาวิทยาลยัราชภัฏนครศรีธรรมราช 2566
ก คำนำ หนังสือเลมเล็ก เรื่อง รำพลายบัวเกี้ยวนางตานีเปนสวนหนึ่งของการศึกษารายวิชารำเดี่ยว, รำคู สาขาวิชานาฏศิลป มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช จัดทำขึ้นเพื่อคนควาหาความรูเพิ่มเติมโดย ศึกษาจากแหลงขอมูลตาง ๆ ที่เชื่อถือไดแลวนำมาเรียบเรียงเปนเอกสรประกอบการเรียนตอไป สาระสำคัญประกอบดวย ประวัติความ บทรอง ลักษณะการแตงกาย อธิบายทารำพลายบัว เกี้ยวนางตานี สรุป คำถามทบทวน ขอขอบคุณผูชวยศาสตราจารย ดร.ธีรวัฒนชางสาน อาจารยประจำวิชารำเดี่ยว, รำคูสาขาวิชา นาฏศิลปมหาวิทยาลัยราชภฏันครศรีธรรมราช ที่ชี้แนะการพัฒนาเอกสารจนสมบูรณเปนสื่อที่ดีมี ประโยชนทางการศึกษา นายรัตนากร คงแจม 18 มกราคม 2566
ข สารบัญ เรื่อง หนา คำนำ......................................................................................................................................... ก สารบัญ...................................................................................................................................... ข สารบัญภาพ.............................................................................................................................. ค ขอแนะนำกอนใชหนังสือเลมเล็ก............................................................................................... 1 สาระของหนังสือ......................................................................................................................... 2 จุดประสงค.................................................................................................................................. 2 สื่อการเรียนการสอน.................................................................................................................... 2 พลายบัวเกี้ยวนางตานี.................................................................................................................. 3 ประวัติชุดการแสดง..................................................................................................................... 3 องคประกอบของชุดการแสดง..................................................................................................... 3 1. ผูแสดง .................................................................................................................. 3 2. เพลงและดนตรี........................................................................................................ 4 3. เครื่องแตงกาย......................................................................................................... 5 4. อุปกรณประกอบการแสดง...................................................................................... 6 5. โอกาสที่ใชแสดง...................................................................................................... 7 ทารำพลายบัวเกี้ยวนางตานี....................................................................................................... 7 1. เพลงรัว.................................................................................................................. 7 2. เพลงรองสีนวล....................................................................................................... 9 3. เพลงรองราย........................................................................................................... 19 5. เพลงรัว.................................................................................................................... 21 สรุป............................................................................................................................................ 32 คำถามทบทวน........................................................................................................................... 33 แบบฝกหัดที่ 1 เรื่อง ประวัติชุดการแสดง.................................................................... 33 แบบฝกหัดที่2 เรื่อง องคประกอบของการแสดง......................................................... 34 แบบฝกหัดที่ 3 เรื่อง ทารำ........................................................................................... 35 แบบทดสอบกอน - หลังเรียน....................................................................................... 36 บรรณานุกรม.............................................................................................................................. 40 ภาคผนวก................................................................................................................................... 42
ค สารบัญภาพ ภาพที่ หนา 1 ภาพที่ 1 แสดงวงดนตรี..................................................................................... 5 2 ภาพที่ 2 การแตงกายพลายบัว.......................................................................... 6 3 ภาพที่ 3 การแตงกายแบบนางตานี.................................................................... 6 4 ภาพที่ 4 ยามสะพาย........................................................................................ 7 5 ทาท่ี1 เพลงรัวทาที่1....................................................................................... 8 6 ทาท่ี2 เพลงรัวทาที่2....................................................................................... 8 7 ทาท่ี3 เพลงรัวทาที่3....................................................................................... 9 8 ทาท่ี4 เพลงรองสีนวลทาที่1........................................................................... 9 9 ทาท่ี5 รองเอื้อน 1............................................................................................. 10 10 ทาที่6 ทาเปนสาวนอย..................................................................................... 10 11 ทาที่7 ทาแชขอย.............................................................................................. 11 12 ทาที่8 ทานวลละออง....................................................................................... 11 13 ทาที่9 ทาผองใส............................................................................................... 12 14 ทาที่ 10 ทาเฉิดโฉมประโลม.............................................................................. 12 15 ทาที่ 11 ทารองเอื้อน 1..................................................................................... 13 16 ทาที่ 12 ทาละลานใจ........................................................................................ 13 17 ทาที่ 13 ทาแอบตนกลวยใหญแลวถามมา........................................................... 14 18 ทาที่ 14 ทาพอหนุมนอยคนนี้อยูที่ไหน................................................................ 14 19 ทาที่ 15 ทาพอหนุมนอยคนนี้อยูที่ไหน................................................................. 15 20 ทาที่ 16 ทาแตคนเดียวเดินไป............................................................................... 15 21 ทาที่ 17 ทาที่ในปา................................................................................................ 16 22 ทาที่ 18 ทามีธุระสิ่งใดไปไหนมา........................................................................... 16 23 ทาที่ 19 ทาเมตตาบอกความแตตามจริง................................................................ 18 24 ทาที่ 20 ทาเมื่อนั้น........................................................................... ...................... 19 25 ทาที่ 21 ทาพลายบัวตรองตรึก................................................................................ 19 26 ทาที่ 22 ทาใหนึกกริ่ง............................................................................................... 20 27 ทาที 23 ทาเห็นตานีมีฤทธิ์ศักดิ์สิทธิ์จริง................................................................... 20 28 ทาที่ 24 ทาจึงวอนวิงดวยสุนทรวาจา....................................................................... 21 29 ทาที่25 ทาเจานางตานีทองนองแกว........................................................................ 21
ง สารบัญภาพ(ตอ) ภาพที่ หนา 30 ทาที่ 26 ทาเปนคนแลวพี่จะรัก.................................................................................. 22 31 ทาที่ 27 ทาใหหนักหนา........................................................................................ 22 32 ทาที่ 28 ทาพี่ขอเชิญนวลแกว................................................................................ 23 33 ทาที่ 29 ทาแววตา.................................................................................................. 23 34 ทาที่ 30 ทาไปเปนเพื่อนพี่ยา................................................................................... 24 35 ทาที่ 31 ทาจนวันตาย.............................................................................................. 24 36 ทาที่ 32 ทาพี่มุงมาหวังวา......................................................................................... 25 37 ทาที่ 33 ทาจะเชิญนอง............................................................................................. 25 38 ทาที่ 34 ทาเจานางตานีทอง..................................................................................... 26 39 ทาที่ 35 ทาละอองฉาย............................................................................................. 27 40 ทาที่ 36 ทาไปเปนเพื่อนคูยาก................................................................................... 27 41 ทาที่ 37 ทาลำบากกาย.............................................................................................. 28 42 ทาที่38 ทาแลวเจาพลายเปามนตเสนหจันทรเอย..................................................... 28 43 ทาที่ 39 ทารัว 1......................................................................................................... 29 44 ทาที่ 40 ทารัว 2......................................................................................................... 29 45 ทาที่ 41 ทารัว 3......................................................................................................... 30 46 ทาที่ 42 ทารัว 4......................................................................................................... 30 47 ทาที่ 42 ทารัว 5......................................................................................................... 31 48 ทาที่ 43 ทารัว 6......................................................................................................... 32
1 ขอแนะนำกอนใชหนังสือเลมเล็ก 1. หนังสือฉบับนี้เปนนวัตกรรมทางการศกึษาเรียกวาหนังสือเลมเล็กเรื่อง พลายบัวเกี้ยวนางตานี 2. ผูอานควรมีใจใฝรูเรื่อง รำพลายบัวเกี้ยวนางตานี 3. ผูอานควรทำความเขาใจเกี่ยวกับบทรอง รำพลายบัวเกี้ยวนางตานี 4. ควรใชเพื่อคนควาหาความรูเพิ่มเติม 5. พฤตกิรรมการใชหนังสือที่ดีกอนใชผูอานมีความสนใจที่จะศึกษาขอมูล เรื่อง พลายบัวเกี้ยวนาง ตานีระยะใชผูอานจะไดศึกษาความรูและเทคนิคการพลายบัวเกี้ยวนางตานีหลังใชผูอานเกิดความเขาใจ เกิทักษธการอาน และสามารถปฏิบัติทาตามคำอธิบายไดอยางถูกตอง 6. หนังสือเลมนี้ควรใช 4 – 5 ครั้ง
2 สาระของหนังสือ 1. ประวัติชุดการแสดง 2. บทรอง 3. ลักษณะการแตงกาย 4. อธิบายทารำพลายบัวเกี้ยวนางตานี จุดประสงค 1. นักเรียนเขาใจประวัติความเปนมาของรำพลายบัวเกี้ยวนางตานี 2. นักเรียนเขาใจองคประกอบของการแสดงรำพลายบัวเกี้ยวนางตานีชี้แสดงรายละเอียดของ บทรอง เครื่องแตงกาย ไดถูกตอง 3. . นักเรยีนสามารถรองบทพลายบัวเกี้ยวนางตานีไดถูกตองทั้งสาระของเนื้อเพลง ทำนองเพลง จังหวะเพลงไดถูกตอง 4. นักเรียนสามารถปฏิบัติทารำพลายบัวเกี้ยวนางตานีไดถูกตอง สื่อการเรียนการสอน 1. คูมือการใชเอกสารประกอบการ 2. เอกสารประกอบการเรยีน
3 พลายบัวเกี้ยวนางตานี พลายบัวเกี้ยวนางตานี เปนชุดการแสดงรำคูที่มีความงดงามตามรูปแบบของการเกี้ยวพาราสีกัน ระหวางพลายบัวและนางตานีโดยผูแสดงตองมีความรูความเขาใจในสาระสำคัญที่จะนำเสนอซึ่ง ประกอบดวย ประวัติชุดการแสดง บทรอง ลักษณะการแตงกาย เพราะจะทำใหเกิดความตระหนัก และเขาใจแนวคิดปรัชญาชุดการแสดงไดอยางลึกซึ้ง เพื่อใหเกิดอารมณรวมขณะปฏิบัติทารำ สาระสำคัญที่ จะนำเสนอมีดังตอไปนี้ ประวัติชุดการแสดง การแสดงชุด"พลายบัวเกี้ยวนางตานี"เปนการแสดงชุดหนึ่งที่ตัดตอนมาจากการแสดงละครเรื่อง ขุนชางขุนแผน ตอนพลายเพชรพลายบัวออกศกึกลาวถึงพลายบัวบุตรของพระไวยกับนางศรีมาลา ไดหลง รักในตัวของนางแวนแกว จึงเดินทางไปที่บานของนางแวนแกว ในระหวางเดินทางไปนั้นไดผานดงกลวย ตานีและไดพบกับภูติผีปศาจมากมายแตพลายบัวสามารถปราบได แตมีนางตานีตนหนึ่งไดแปลงกายเปน หญิงงาม เขามายั่วยวนพลายบัว แตภายหลังทนเวทมนตรของพลายบัวไมไดจึงคืนกลับรางเดิมและเปน บริวารของพลายบัวตอมา (เกศสุริยง, 2552) องคประกอบของชุดการแสดง องคประกอบของชุดการแสดงพลายบัวเกี้ยวนางตานี คือ สิ่งที่ทำใหชุดการแสดงพลายบัวเกี้ยว นางตานีมีความสมบูรณืมากยิ่งขึ้น ประกอบดวย ผูแสดง เพลงและดนตรี เครื่องแตงกาย อุปกรณ ประกอบการแสดง และทารำ ดังนี้ 1. ผูแสดง ผูแสดงที่ใชประกอบการรำพลายบัวเกี้ยวตานี ใชผูแสดง 2 คน คือ ผูชายแสดงเปนพลายบัว ผูหญิงแสดงเปนนางตานี นิยมใชผูแสดงชาย และหญิงแสดงตามบทบาทตัวละครที่ปรากฏในเรื่อง 1.1 พลายบัว หมายถึง คนชาวบานที่มีคาถาอาคม ซึ่งเปนลูกของพระไวย วิธีการคัดเลือก นักแสดงพลายบัว จะคัดเลือกตามลักษณะของนักแสดงตัวพระ ซึ่งมีหลักการเลือกคือ ผูที่ลักษณะใบหนา รูปไขสวยงาม คมคาย เดนสะดุดตา ทาทางสะโอดสะองและผึ่งผาย ลำคอระหง ไหลลาดตรงชวงอกใหญ ขนาดลำตัวเรยีวเอวเล็กกิ่วคอดตามลักษณะชายงามในวรรณคดีไทยเชนพระอภัยมณีศรสีุวรรณ 1.2 นางตานี หมายถึง ผีในตนกลวยที่แปลงรางเปนผูหญิงสวยออกมาหลอกลอพลายบัว วิธีการคัดเลือกนักแสดงนางตานี จะคัดเลือกตามลักษณะของนักแสดงตัวนาง ซึ่งมีหลักการคือ ผูที่ลักษณะ ใบหนารูปไขสวยงามขนาดลำตัวเล็กกวาตัว พระจะใชผูชายหรอืผูหญิงก็ไดแตตองรูปรางเล็กกวาตัวพระ 2. เพลงและดนตรี
4 เพลงและดนตรี ของการแสดงชุดพลายบัวเกี้ยวนางตานีจะใหรายละเอียดของสาระ 2 ประเด็น คือ เพลง และดนตรี ดังนี้ 2.1 เพลง หมายถึง ถอยคำที่นักประพันธเรียงรอยหรือเรียบเรียงขึ้น ซึ่งประกอบดวย เนื้อ รอง ทำนอง จังหวะ ทำใหเกิดความไพเราะสรางความเพลิดเพลินใหแกผูฟง เพลงที่ใชประกอบการแสดงชุดพลายบัวเกี้ยวนางตานี ประกอบดวย เพลงรัว เพลงสีนวล เพลงรองราย และเพลงทองหยอน ดังนี้ 2.1.1 เพลงรัว หมายถึง เพลงที่ใชประกอบกิริยาที่สำเร็จดวยคาถาที่รายมนตมาแลว หรือใชเปนหนาพาทยประกอบกิริยานิมิตสิ่งตางๆใหเกิดขึ้น จะอยูในชุดการแสดงพลายบัวเกี้ยวนางตานี ตอนที่นางตานีแปลงรางเปนมนุษย 2.1.2 เพลงสีนวล หมายถึง เพลงที่ใชสำหรับทวงทีเยื้องยาตรนาดกราย หรอืความรื่น เริงบันเทิงใจของอิสตรี ในการแสดงชุดพลายบัวเกี้ยวนางตานี จะนำเสนอบรรยายพฤติกรรมตานีมา ทักทายพลายบัว 2.1.3 เพลงรองราย หมายถึง คำประพันธประเภทรอยกรองแบบหนึ่งที่แตงงาย และมีฉันทลักษณนอยกวารอยกรองประเภทอื่น ถาพิจารณาใหดีจะพบวารายมีลักษณะใกลเคียงกับคำ ประพันธประเภทรอยแกวมาก เพียงแตกำหนดที่คลองจองและบังคับวรรณยุกตในบางแหง การแสดง พลายบัวเกี้ยวนางตานี จะบรรยายพฤติกรรมของพลายกำลังคิดแผนการจัดการกับนางตานี 2.1.4 เพลงทองหยอน หมายถึง ชื่อเพลงอยางหนึ่ง ปรากฏอยูในละครเรื่องลำหับ ดวยการมี ทำนองไพเราะ จึงนำทำนองมาใชในการแสดงพลายบัวเกี้ยวนางตานี ซึ่งจะบงบอกถึงความรัก เพื่อใหนาง ตานีหลง 2.2 เนื้อเพลง -รัว- -รองสีนวล- รูปรายกลายกลับเปนสาวนอย แชมชอยนวลละอองผองใส งามโฉมประโลมละลานใจ แอบตนกลวยใหญแลวถามหา พอหนุมนอยคนนี้อยูที่ไหน แตคนเดียวเดินไปที่ในปา มีธุระสิ่งใดไปไหนมา เมตตาบอกความแตตามจริง -รองราย- เมื่อนั้น พลายบัวตรองตรึกใหนึกกริ่ง เห็นตานีมีฤทธิ์ศักสิทธิ์จริง จึงวอนวิงดวยสุนทรวาจา -รองทองยอน- เจานางตานีทองนองแกว เปนคนแลวพี่จะรักใหหนักหนา
5 พี่ขอเชิญนวลแกวแววตา ไปเปนเพื่อนพี่ยาจนวันตาย พี่มุงมาหวังวาจะเชิญนอง เจานางตานีทองละอองฉาย ไปเปนเพื่อนคยูากลำบากกาย แลวเจาพลายเปามนตเสนหจันทรเอย -รัว- 2.3 ดนตรี หมายถึง เสียงที่จัดเรียงอยางเปนระเบียบ และมีแบบแผนโครงสราง เปนรูปแบบ ของกิจกรรมเชิงศิลปะของมนุษยที่เกี่ยวของกับเสียงโดยดนตรีนั้นแสดงออกมาในดานระดับเสียง (ซึ่ง รวมถึงทวงทำนองและเสียงประสาน) จังหวะ และคุณภาพเสียง (ความตอเนื่องของเสียง พื้นผิวของเสียง ความดังคอย) ดนตรีนั้นสามารถใชในดานศิลปะหรือสุนทรียศาสตร การสื่อสาร ความบันเทิง รวมถึงใชใน งานพิธีการตางๆ (สุกรี เจริญสุข,2561) วงดนตรีที่ใชประกอบการบรรเลงชุดพลายบัวเกี้ยวนางตานี เปนวงดนตรีประเภทวงปพาทยไม นวม โดยมีเครื่องดนตรี ประกอบดวย ขลุย ระนาดเอก ฆองวงใหญ – เล็ก ซออู ตะโพน กลองทัด ฉิ่ง ดัง ภาพ ภาพที่ 1 แสดงวงดนตรี ที่มา : ( ภีระเมศร, 2560) 3. เครื่องแตงกาย เครื่องแตงกายชุดพลายบัวเกี้ยวนางตานี มี 2 ลักษณะ คือ การแตงกายแบบพลายบัว และ การแตงกายแบบนางตานี ดังนี้ 3.1 การแตงกายแบบพลายบัว มีรายละเอียด ผายัญโพกหัว สรอยคอ ผารัดสะเอว เข็มขัด หัวเข็มขัด เสื้อ กำไลมือ ผานุง สนับเพลา กำไลเทา
6 ภาพที่ 2 การแตงกายพลายบัว 3.1 การแตงกายแบบนางตานี การแตงกายแบบนางตานี มีรายละเอียด ตางหู สรอยคอ สังวาล เสื้อในนาง เข็มขัด หัวเข็มขัด ดอกไมท ัดหูกำไลมือ ผานุง กำไลขอเทา ภาพที่ 3 การแตงกายแบบนางตานี อุปกรณประกอบการแสดง อุปกรณประกอบการแสดง หมายถึง อุปกรณการแสดงเปนสิ่งที่ทำใหการแสดงมีความนาสนใจ มากขึ้น ในการสรางสรรคอุปกรณการแสดงสามารถนำความรูดานจิตรกรรมมาใชในการออกแบบ ตกแตง
7 ลวดลายอุปกรณการแสดงใหมีความสวยงาม การแสดงชุดพลายบัวเกี้ยวนางตานี ใชอุปกรณประกอบการ แสดงที่สำคญัคือ ยาม ถุงผาที่พลายบัวใชใสสิ่งของ จำพวกของดานไสยศาสตร ดังภาพ ภาพที่ 4 ยามสะพาย 5. โอกาสที่ใชแสดง นิยมนำมาใชแสดงในงานอวมงคลและงานมงคลตางๆ อยางไรก็ตามสามารถใชประกอบการ เรียนการสอนดวยเชนกัน ทารำพลายบัวเกี้ยวนางตานี 1. เพลงรัว 1.1 ทาที่ 1 ตานี พักทา เบี่ยงตวัทางขวา กาวหนาเทาซาย มือขวาตั้งวงบน มือซายจีบหงายชายพก เอียงซาย
8 ทาที่ 1 เพลงรัวทาที่ 1 1.2 ทาที่ 2 ตานี ยืดยุบ วิ่งซอยเทา มือทั้งสองปฏิบัติทาสอดสรอยมาลา 5 ครั้ง จบจังหวะมือซาย ตั้งวงบน มือขวาจีบหงายชายพก เอียงขวา ทาที่ 2 เพลงรัวทาที่ 2 1.3 ทาที่ 3 ตานี เบี่ยงตัวทางซาย ถอนเทาซาย กาวหนาเทาขวา มือขวาตั้งวงบน มือซายจีบหงาย ชายพก เอียงซาย จากนั้นหมุนตัวทางขวา ,kเบี่ยงตัวทางขวา กระทุงเทาซาย มือซายปลอยเปนปองหนา มือขวาแบลาด เอียงซาย
9 ทาที่ 3 เพลงรัวทาที่ 3 2. เพลงรองสีนวล 2.1 รูปรายกลายกลับ ตานี “รูปราย” เบี่ยงตัวทางขวา กาวหนาเทาขวา มือทั้งสองวาดเปนวงบนลดลง มาระดับสะเอว เอียงขวา “กลายกลับ” เบี่ยงตัวทางขวา แตะเทาขวา มือทั้งสองจีบคว่ำแขนงอระดับ สะเอว แลวปลอยเปนลักษณะวงบัวบาน เอียงซาย หมุนตัวทางขวา 1 รอบ ทาที่ 4 เพลงรองสีนวลทาที่ 1 2.2 รองเอื้อน 1 ตานี หนาตรง กาวไขวเทาขวา มือทั้งสองเหยียดแขนตึงระดับไหล ลักคอซาย จังหวะที่2 ปฏิบัติเทาเหมือนเดิม ทิ้งน้ำหนักตัวมาเทาซาย พลิกมือทั้งสองเปนจีบหงาย ลักคอขวา จังหวะที่3 ปฏิบัติเทาเหมือนเดิม ทิ้งน้ำหนักตัวมาเทาขวา ปลอยจีบเปนตั้งปลายมอืลักคอซาย พลายบัว เดนิออกหนาเวทีที่ตานีปฏิบัติทารำจังหวะแรก
10 ทาที่ 5 รองเอื้อน 1 2.3 เปนสาวนอย ตานี “เปนสาว” กาวขางเทาซาย มือซายตั้งวงกลาง มือขวาจีบหงายตอศอก เอียง ซาย “นอย” กระดกเสี้ยวเทาขวา มือซายพลิกขอมือเหยียดแขนตึง มือขวาปลอยลักษณะวงกลางตอ ศอก เอียงขวา พลายบัว เดินออกจากหลังเวทีมายืนพักเทาขวา มือขวาชี้มาที่นางตานี มือซายจับ สะเอว เอียงขวา ทาที่ 6 ทาเปนสาวนอย 2.4 แชมชอย ตานี “แชม” กาวหนาเทาขวา มือซายแทงมือไปดานหนา มือขวาตั้งวงบน เอียงขวา “ชอย” เปลี่ยนเปน มือซายแทงมือไปดานหนา มือซายตั้งวงบน เอียงซาย พลายบัว ยืนพักเทาซาย
11 ทาที่ 7 ทาแชขอย 2.5 นวลละออง ตานี ยืนพักเทาซาย มือซายเหยียดแขนไปดานหนา ปลายนิ้วตั้งขึ้น มือขวาลูกแบน ซาย เอียงซาย พลายบัว ยืนพักเทาซาย มือทั้งสองจีบรวมมือระดับอก จากนั้นดึงมือจีบปลอยเปน วงบัวบาน เอียงซาย ทาที่ 8 ทานวลละออง 2.6 ผองใส ตานี “ผอง” เบี่ยงตัวทางขวา กาวหนาเทาขวา มือทั้งสองจีบรวมไวระดับอก เอียง ซาย “ใส” กระดกเทาขวา มือซายปลอยเปนวงบน มือขวาเหยียดแขนตึงระดับไหล(พิสมัยเรียงหมอน) เอียงขวา พลายบัว ถอนเทาซายแตะเทาขวา มือซายบัวชูฝก มือขวาตั้งวงหนา (ทาสวยงาม)
12 เอียงซาย ทาที่9 ทาผองใส 2.7 เฉิดโฉมประโลม ตานี “เฉิดโฉม” ปฏิบัติเทาตอเนื่อง มือซายจีบคว่ำระดับอกแลวปลอยเปนบัวชูฝก มือ ขวาเหยียดแขนตึงระดับไหล เอียงขวา “ประโลม” เบี่ยงตัวทางซาย กาวหนาเทาซาย กระดกเทาขวา มือ ขวาจีบคว่ำระดับอกแลวปลอยเปนบัวชูฝก มือซายเหยียดแขนตึงระดับไหล เอียงซาย พลายบัว เดินผานหลังตานีไปทางขวา ทาที่ 10 ทาเฉิดโฉมประโลม 2.8 รองเอื้อน 1 ตานี หนาตรง กาวหนาเทาขวา มือขวาตั้งวงบน มือซายไสมือออก เอียงขวา จังหวะที่2 ปฏิบัติเทาเหมือนเดิม ทิ้งน้ำหนักตัวมาเทาซาย มือซายตั้งวงบน มือขวาไสมือออก เอียง ซาย
13 จังหวะที่3 ปฏิบัติเทาเหมือนเดิม ทิ้งน้ำหนักตัวมาเทาขวา มือขวาตั้งวงบน มือซายไสมือออก เอียง ขวา พลายบัว เดินผานหลังนางตานี มายืนทางขวาของตัวนาง ทาที่ 11 ทารองเอื้อน 1 2.9 ละลานใจ ตานี “ละลาน” เบี่ยงตัวทางขวา เทาซายกาวไขว มือทั้งสองประกบกันระดับอก เอียง ซาย “ใจ” หมุนตัวทางขวามา เทาขวากาวไขว มือทั้งสองประกบกันระดับอก เอียงขวา พลายบัว เดินผานหนาเวทีไปทางซาย ทาที่ 12 ทาละลานใจ 2.10 แอบตนกลวยใหญแลวถามมา
14 ตานี “แอบตนกลวยใหญ” หนาตรง เทาขวากาวไขว มือซายตั้งวงบน มือขวาตั้งวงหนา เอียงขวา (โยกตัวตามจังหวะเพลงเอื้อน) “แลวถามมา” กาวหนาเทาขวามือขวาจีบระดับริมฝปากแลวมวน ออกเปนวงหนา มือซายสงจีบหลัง เอียงซาย พลายบัว ยืนพักเทาซาย มือซายแบมือแตะหนาขา มือขวาจับสะเอว เอียงขวา ทาที่ 13 ทาแอบตนกลวยใหญแลวถามมา 2.11 พอหนุมนอยคนนี้อยูที่ไหน ตานี “พอหนุมนอยคนนี้” ยืนผสมเทาขวา มือซายชี้ไปที่พลายบัว มือขวาจับสะเอว “อยูที่ไหน” กาวหนาเทาซาย มือขวาชี้กวาด มือซายสงจีบหลัง เอียงซาย พลายบัว ยืนพักเทาซาย มือซายแบมือแตะหนาขา มือขวาจับสะเอว เอียงขวา ทาที่ 14 ทาพอหนุมนอยคนนี้อยูที่ไหน 2.12 พอหนุมนอยคนนี้อยูที่ไหน
15 ตานี “พอหนุมนอยคนนี้” ยืนผสมเทาขวา มือซายชี้ไปที่พลายบัว มือขวาจับสะเอว “อยูที่ไหน” กาวหนาเทาซาย มือขวาชี้กวาด มือซายสงจีบหลัง เอียงซาย พลายบัว ยืนพักเทาซาย มือซายแบมือแตะหนาขา มือขวาจับสะเอว เอียงขวา ทาที่ 15 ทาพอหนุมนอยคนนี้อยูที่ไหน 2.13 แตคนเดียวเดินไป ตานี “แตคนเดียวเดินไป” ยืนผสมเทาขวา มือซายกำนิ้วขี้ตั้งขอมือขั้น มือขวาจับ สะเอว เอียงขวา “เดินไป” กาวหนาเทาซาย มือทั้งสองจีบขางสะโพกแลวปลอย เอียงขวา (ทาเดิน) พลายบัว กาวหนาเทาซาย มือทั้งสองจีบขางสะโพกแลวปลอย เอียงขวา (ทาเดิน) ทาที่ 16 ทาแตคนเดียวเดินไป 2.13 ที่ในปา
16 ตานี “รองเอื้อน” กาวหนาเทาขวา มือทั้งสองจีบขางสะโพกแลวปลอย เอียงซาย (ทา เดิน) “ที่ในปา” เทาซายกาวหนา มือขวากำมือชี้ดานลาง มือซายสงจีบหลัง เอียงซาย พลายบัว กาวหนาเทาขวา มือทั้งสองจีบขางสะโพกแลวปลอย เอียงซาย (ทาเดิน) ทาที่ 17 ทาที่ในปา 2.14 มีธุระสิ่งใดไปไหนมา ตานี “มีธุระ” ผสมเทาขวา มือขวาจับสะเอว มือซายจีบหงายชายพก “สิ่งใด” จากนั้น ผสมเทาซาย มือซายตบลงหนาขา เอียงซาย “ไปไหนมา” กาวหนาเทาซาย มือซายจีบปาดมือระดับวง กลาง มือขวาสงจีบหลัง เอียงซาย พลายบัว ยืนพักเทาซาย มือซายแบมือแตะหนาขา มือขวาจับสะเอว เอียงขวา
17 ทาที่ 18 ทามีธุระสิ่งใดไปไหนมา 2.15 เมตตาบอกความแตตามจริง ตานี “เมตตา” ผสมเทาขวา มือทั้งสองประสานกันระดับอก เอียงขวา “บอกความ” ผสมเทาซาย มือขวาชี้ที่ริมฝปาก เอียงซาย “แตตามจริง” ยืนผสมเทาขวา มือซายไวมือ มือขวาจับสะเอว เอียงซาย พลายบัว กาวขางเทาขวามือซายจับสะเอว มือขวาแตะหนาขาขวา เอียงซาย
18 ทาที่ 19 ทาเมตตาบอกความแตตามจริง
19 3. เพลงรองราย 3.1 เมื่อนั้น พลายบัว ยืนผสมเทาซาย มือทั้งสองมวนมือจีบแลวปลอยเปนมือซายแตะหนาขา มือ ขวาจับสะเอว เอียงขวา ตานี ยืนพักทาผสมเทาซาย มือซายแตะหนาขา มือขวาจีบหงายชายพก เอียงซาย ทาที่ 20 ทาเมื่อนั้น 3.2 พลายบัวตรองตรึก พลายบัว ถอนเทาซาย แตะจมูกเทาขวา มือทั้งสองกำหลวม ๆ ใตสะโพก หนาแหงน มองบน เอียงซาย ตานี กาวหนาเทาซาย มือทั้งสองจีบขางสะโพกแลวปลอย เอียงขวา (ทาเดิน) ทาที่ 21 ทาพลายบัวตรองตรึก 3.3 ใหนึกกริ่ง
20 พลายบัว ยืนพักเทาขวา มือทั้งสองกำหลวม ๆ ใตสะโพก สายหนา เอียงขวา ตานี กาวหนาเทาขวา มือทั้งสองจีบขางสะโพกแลวปลอย เอียงซาย (ทาเดิน) ทาที่ 22 ทาใหนึกกริ่ง 3.4 เห็นตานีมีฤทธิ์ศักดิ์สิทธิ์จริง พลายบัว “เห็นตานีมีฤทธิ์” กาวขางเทาขวา มือขวาตั้งวงบน มือซายจับสะเอว เอียง ซาย “ศักดิ์สิทธิ์จริง” ยืนพักเทาขวา มือซายบัวชูฝก มือขวาตั้งวงหนา เอียงขวา ตานี กาวหนาเทาซาย มือทั้งสองจีบขางสะโพกแลวปลอย เอียงขวา (ทาเดิน) ทาที 23 ทาเห็นตานีมีฤทธิ์ศักดิ์สิทธิ์จริง 3.4 จึงวอนวิงดวยสุนทรวาจา พลายบัว “จึงวอนวิง” กาวขางเทาขวา มือขวาตั้งวงกลางกดมือลงระดับสะเอว เอียง ขวา “ดวยสุนทรวาจา” ยืดตัวขึ้นผสมเทาซาย มือขวารวบมือจีบแลวปลอยเปนวงกลาง เอียงซาย ตานี กาวหนาเทาขวา มือซายจีบหงายชายพก มือขวาสงจีบหลัง เอียงขวา
21 ทาที่ 24 ทาจึงวอนวิงดวยสุนทรวาจา 4. เพลงทองหยอน 4.1 เจานางตานีทองนองแกว พลายบัว “เจานางตานีทอง” กาวหนาเทาซาย มือทั้งสองจีบขางสะโพก แลวปลอย เอียงขวา จากนั้นซอยเทาเขาหานาง พรอมกับเคาะนิ้ว “นองแกว” กาวหนาเทาซาย มือทั้งสองจีบบนไหล นาง (ทับมือจีบนาง) เอียงซาย และคอยปลอยมือจีบเปนต้งัวงบน ตานี “เจานางตานีทอง” กาวหนาเทาซาย มือทั้งสองจีบขางสะโพก แลวปลอย เอียง ขวา แลวเดินหนาเทาขวา มือทั้งสองจีบขางสะโพกแลวปลอย เอียงซาย “นองแกว” กาวหนาเทาซาย มือ ทั้งสองจีบบนไหลเอียงซาย และคอยปลอยมือจีบเปนต้งัวงบน (โลมบน) ทาที่ 25 ทาเจานางตานีทองนองแกว 4.1 เปนคนแลวพี่จะรัก
22 พลายบัว “เปนคนแลว” กาวขางเทาขวา มือซายชี้ผานหนาอกไปหานาง มือขวาจับ สะเอว เอียงขวา “พี่จะรัก” เขาหานางแลวเทาซายกาวขาง มือท้งัสองประสานหนาอก เอียงขวา (ทารัก) ตานี “เปนคนแลว” กาวหนาเทาซาย มือทั้งสองจีบขางสะโพก แลวปลอย เอียงขวา “พี่จะรัก” กาวหนาเทาซาย มือทั้งสองผลักแขนขวาพระ เอียงซาย ทาที่ 26 ทาเปนคนแลวพี่จะรัก 4.2 ใหหนักหนา พลายบัว เดินผานหลังนางมือทางขวาของเวที จากนั้นเทาขวากาวขาง มือทั้งสองตบลง บนหนาขา เอียงซาย ตานี กาวหนาเทาซาย มือทั้งสองจีบขางสะโพก แลวปลอย เอียงขวา แลวกาวหนา เทาขวา มือทั้งสองจีบขางสะโพก แลวปลอย เอียงซาย มือทั้งสองผลักแขนซายพระ เอียงขวา ทาที่ 27 ทาใหหนักหนา 4.3 พี่ขอเชิญนวลแกว
23 พลายบัว “พี่ขอเชิญ” ยืนพักเทาซาย มือทั้งสองโกยมือจากลางขึ้นบน เอียงซาย “นวล แกว” เดินผานหลังนางมาทางซายของเวที ตานี ยืนพักเทาซาย มือขวาจีบหงายชายพก มือซายแตะหนาขา เอียงซาย ทาที่ 28 ทาพี่ขอเชิญนวลแกว 4.4 แววตา พลายบัว เดินสองมือเขาหานาง จากนั้นกาวหนาเทาซาย มือซายจีบบนไหลนาง (ซอน บนมือนาง) แลวปลอยเปนวงบน เอียงซาย (ทาโลมมือเดียว) ตานี กาวหนาเทาซาย มือซายจีบบนไหล แลวปลอยเปนวงบน เอียงซาย (ทาโลมมือ เดียว) ทาที่ 29 ทาแววตา
24 4.5 ไปเปนเพื่อนพี่ยา พลายบัว “ไปเปนเพื่อน” ยืนพักเทาขวา มือซายมวนมือจีบแลวปลอยเปนวงบน เอียง ซาย “พี่ยา” เขาหานางแลวเทาซายกาวขาง มือขวาพับแขนแบมือแตะหนาอก เอียงขวา ตานี “ไปเปนเพื่อน” กาวหนาเทาซาย มือทั้งสองจีบขางสะโพก แลวปลอย เอียงขวา “พี่ยา” กาวหนาเทาซาย มือท้งัสองผลักแขนขวาพระ เอียงซาย ทาที่ 30 ทาไปเปนเพื่อนพี่ยา 4.6 จนวันตาย พลายบัว เดินผานหลังนางมือทางขวาของเวที ผสมเทาขวา กระเถิบเขาหานาง แลวเทา ขวากาวขาง มือท้งัสองแบหงายฝามือเหยียดแขนตึงระดับไหลเอียงซาย ตานี กาวหนาเทาซาย มือทั้งสองจีบขางสะโพก แลวปลอย เอียงขวา แลวกาวหนา เทาขวา มือทั้งสองผลักแขนซายพระ เอียงขวา
25 ทาที่ 31 ทาจนวันตาย 4.7 พี่มุงมาหวังวา พลายบัว “พี่มุงมา” กาวขางเทาซาย มือขวาตั้งวงบน มือซายตั้งวงลาง เอียงซาย “หวัง วา” ยืนพักเทาขวา มือซายจีบเขาอก มือขวาจับสะเอว เอียงขวา ตานี ยืนพักเทาซาย มือขวาจีบหงายชายพก มือซายแตะหนาขา เอียงซาย ทาที่ 32 ทาพี่มุงมาหวังวา 4.8 จะเชิญนอง พลายบัว “รองเอื้อน” เดินลอยชาย ผานหลังนาง “จะเชิญนอง” สะดุดเทาขวา มือขวา ควาขอมือซายนาง แลวปลอย เอียงซาย ตานี “รองเอื้อน” กาวหนาเทาซาย มือทั้งสองจีบขางสะโพก แลวปลอย เอียงขวา “จะเชิญนอง” สะบัดมอืพระ เอียงขวา ทาที่ 33 ทาจะเชิญนอง
26 4.9 เจานางตานีทอง พลายบัว “เจานาง” เดินเขาหานาง จากนั้นกาวเทาซายกาวหนา มือซายจีบบนไหลนาง แลวปลอยเปนวงบน เอียงซาย “ตานีทอง” เทาขวากาวหนา มือขวาจีบบนไหลนางแลวปลอยเปนวงบน เอียงขวา ตานี “เจานาง” เทาซายกาวหนา มือซายจีบบนไหลแลวปลอยเปนวงบน เอียงซาย (ทาโลมมือเดียว) “ตานีทอง” เทาขวากาวหนา มือขวาจีบบนไหลแลวปลอยเปนวงบน เอียงขวา (ทาโลม มือเดียว) ทาที่ 34 ทาเจานางตานีทอง 4.10 ละอองฉาย พลายบัว “ละออง” เทาขวากาวขาง มือขวาจีบคว่ำแขนงอระดับไหล มือซายแบลาด เอียงซาย “ฉาย” มือขวาสงบัวชูฝก มือซายเหยียดแขนตึงระดับไหล ปลายนิ้วตั้งขึ้น เอียงขวา ตานี “ละออง” กาวหนาเทาซาย มือทั้งสองจีบขางสะโพก แลวปลอย เอียงขวา “ฉาย” กาวหนาเทาซาย มือทั้งสองผลักแขนขวาพระ เอียงซาย
27 ทาที่ 35 ทาละอองฉาย 4.11 ไปเปนเพื่อนคูยาก พลายบัว “ไปเปนเพื่อน” ยืนพักเทาขวา มือซายมวนมือจีบปลอยเปนวงบน มือขวาจับ สะเอว เอียงซาย “คยูาก” กาวหนาเทาขวา มือทั้งสองกำมือรวมชี้นิ้ว หนาตรง ตานี ยืนพักเทาซาย มือขวาจีบหงายชายพก มือซายแตะหนาขา เอียงซาย ทาที่ 36 ทาไปเปนเพื่อนคูยาก 4.12 ลำบากกาย พลายบัว “รองเอื้อน” เดินผานหลังตัวนาง “ลำบากกาย” กาวขางเทาขวา มือซายแบ มือแตะที่อก มือขวาจับสะเอว เอียงซาย ตานี “รองเอื้อน” กาวหนาเทาซาย มือทั้งสองจีบขางสะโพก แลวปลอย เอียงขวา “ลำบากกาย” กาวหนาเทาขวา มือทั้งสองผลกัแขนขวาพระ เอียงขวา
28 ทาที่ 37 ทาลำบากกาย 4.13 แลวเจาพลายเปามนตเสนหจันทรเอย พลายบัว วิ่งวนไปซอนหลังนาง ยืนรวมเทา มือทั้งสองพนมมือระดับอก หนาตรง ตานี ยืนพักเทาซาย มือขวาจีบหงายชายพก มือซายแตะหนาขา เอียงซาย ทาที่ 38 ทาแลวเจาพลายเปามนตเสนหจันทรเอย 5. เพลงรัว 5.1 รัว 1 พลายบัว ยืนรวมเทา พนมมือ หนาตรง ตานี เบี่ยงหนาทางขวา ประเทาขวา มือทั้งสองพนมไหวระดับอก จากน้ันกาวหนา เทาขวา ยกมือไหวระดับศีรษะ หมุนตัวทางซาย
29 ทาที่ 39 ทารัว 1 5.2 รัว 2 พลายบัว ยืนรวมเทา พนมมือ หนาตรง ตานี เบี่ยงหนาทางซาย ประเทาซาย มือทั้งสองพนมไหวระดับอก จากนั้นกาวหนา เทาซาย ยกมือไหวระดับศีรษะ หมุนตัวทางขวา ทาที่ 40 ทารัว 2 5.3 รัว 3 พลายบัว เดินสองมือ มือยืนทางขวาของเวที ตานี กาวขางเทาขวา มือทั้งสองจีบคว่ำแขนงอระดับอก เอียงซาย จากนั้นหมุนตัว ทางขวา วาดแขนทั้งสองขึ้นปลอย ระดับศีรษะ เอียงซาย
30 ทาที่ 41 ทารัว 3 5.4 รัว 4 พลายบัว กันหนานาง โดยการซอยเทา มือทั้งสอง ตั้งวงกลาง ตานี เจอหนาพระ ตกใจ มือทั้งสองรวมกันระดับอก วิ่งขึ้นลง หนาเวที ทาที่ 42 ทารัว 4 5.5 รัว 5 พลายบัว หันหนาเขาหานาง จับพลาด ดังนี้ 1. กาวขางเทาซาย มือขวาจีบหงายชายพก มือซายจับสะเอว เอียงซาย 2. กาวขางเทาขวา มือซายจีบหลายชายพก มือขวาจับสะเอว เอียงขวา 3. กาวหนาเทาซาย มือขวาจีบหงายชายพก มือซายจับสะเอว เอียงซาย ตานี หันหนาเขาหาพระ จับพลาด ดังนี้ 1. ผสมเทาขวา มือขวาจีบหงายชายพก มือซายสงจีบหลัง เอียงขวา
31 2. ผสมเทาซาย มือซายจีบหงายชายพก มือขวาสงจีบหลัง เอียงซาย 3. กาวหนาเทาซาย มือขวาจีบหงายชายพก มือซายจีบสงหลัง เอียงขวา ทาที่ 42 ทารัว 5 5.6 รัว 6 พลายบัว วิ่งตามหลังนางควาผาสไบ ซาย และขวา สลับกัน ตานี วิ่งหนีพระ หลบซาย หลบขวา
32 ทาที่ 43 ทารัว 6 สรุป พลายบัวแกวตานีเปนการแสดงรำคูอยูในบทละครขุนชางขุนแผน ตอน พลายบัวเกี้ยวนางตานีมี องคประกอบของการแสดง ประกอบดวย ผูแสดง ใชผูแสดง 2 ตัว คือตัวพลายบัว และนางตานี เพลงรัว เพลงราย เพลงสีนวล และเพลงทองหยอน ใชวงดนตรีปพาทยไมนวม ซึ่งมีองคประกอบของเครื่องดนตรี คือ ขลุย ระนาดเอก ฆองวงใหญ – เล็ก ซออู ตะโพน กลองทัด ฉิ่ง ลักษณะการแตงกายตัวพลายบัวจะ แตงแบบละครพันทางตามลักษณะตัวละคร โดยมีผายัญโพกหัว ตัวนางตานี จะแตงกายโดยการหมสไบ สองชายสีแดง ทิ้งชายไปดานหลัง และนุงหางไหล ทารำมีทั้งหมด 72 ทา แบงตามเนื้อเพลง คือ เพลงรัว (ออก) 3 ทา เพลงราย 9 ทา เพลงสีนวล 23 ทา เพลงทองยอน 29 ทา และเพลงรัว(จบ) 8 ทา ดังได กลาวแลวขางตน
33 คำถามทบทวน แบบฝกหัดที่ 1 เรื่อง ประวัติชุดการแสดง *************************************************************************** คำชี้แจง : ใหนักเรียนตอบคำถามและอธิบายตามสิ่งกำหนดใหตอไปนี้ (10 คะแนน) 1. ใหนักเรียนบรยายลักษณะสำคัญของพลายบัวมาพอสงัเขป ตอบ ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... 2. นางตานีมีลักษณะอยางไร ตอบ ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... 3.เขียนบรยายเรื่อยงยอเรื่องขุนชางขุนแผน ตอนพลายบัวเกี้ยวนางตานีมาพอสังเขป ตอบ …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………........................................................................ ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... ....………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………........................................................................
34 แบบฝกหัดที่ 2 เรื่อง องคประกอบของการแสดง ********************************************************************** คำชี้แจง : ใหนักเรียนตอบคำถามและอธิบายตามสิ่งกำหนดใหตอไปนี้ (10 คะแนน) 1. การแสดงชุด พลายบัวเกี้ยวนางตานี มีเพลงประกอบการแสดงกี่เพลง อะไรบาง ตอบ ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... 2. จงเติมเนื้อเพลงในชองวางใหสมบูรณ รูปรายกลายกลับเปนสาวนอย แชมชอย...........................ผองใส งามโฉม.........................ละลานใจ แอบตนกลวยใหญแลวถามหา พอหนุมนอยคนนี้อยูที่ไหน แต........................เดินไปที่ในปา มีธุระสิ่งใดไปไหนมา ....................บอกความแตตามจริง
35 แบบฝกหัดที่ 3 เรื่อง ทารำ ********************************************************************** คำชี้แจง : ใหนักเรียนตอบคำถามและอธิบายตามสิ่งกำหนดใหตอไปนี้ (10 คะแนน) 1. ใหนักเรียนเขียนบรรยายทารำ “ทาผองใส” ตอบ ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... 2. “เห็นตานีมีฤทธิ์” มีลักษณะการปฏิบัติทารำอยางไร ตอบ ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................
36 แบบทดสอบกอน - หลังเรียน กลุมสาระการเรียนรูศิลปะ สาระนาฏศิลปชั้นประถมศกึษาปที่.... เรื่อง ......... รหัสวิชา ............ เวลา ....... นาที คะแนน ......... คะแนน ********************************************************************************** คำชี้แจง : ใหนักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดแลวทำเครื่องหมาย (×) ลงในกระดาษคำตอบ 1. การแสดงชุด พลายบัวเกี้ยวนางตานี จัดเปนละครประเภทใด ก. ละครชาตรี ข. ละครนอก ค. ละครเสภา ง. ละครพันทาง 2. การแสดงชุด พลายบัวเกี้ยวนางตานี มาจากบทละครเรื่องใด ก. ไกรทอง ข. ขุนชาง ขุนแผน ค. ราชาธิราช ง. สังขทอง 3. ตัวละครขอใดไมมีความเกี่ยวของกับพลายบัว ก. นางวันทอง ข. นางศรมีาลา ค. ขุนชาง ง. พระไวย 4. การแสดงชุด พลายบัวเกี้ยวนางตานี นิยมใชวงดนตรีประเภทใดบรรเลงประกอบการแสดง ก. วงปพาทยชาตรี ข. วงมโหรี ค. วงเครื่องสาย ง. วงปพาทยไมนวม 5. เพลงในขอใด ไมปรากฏใน การแสดงชุด พลายบัวเกี้ยวนางตานี ก. ราย ข. สีนวล ค. สรอยสน ง. ทองหยอน
37 6. อุปกรณในที่ใชใน การแสดงชุด พลายบัวเกี้ยวนางตานี ตรงกับขอใด ก. ดาบ ข. ยาม ค. หอก และมาแผง ง. คันศร 7.ขอใดคือบลักษณะการนุงผาของนางตานี ก. นุงแบบชายหางไหล ข. นุงจีบหนานาง ค. นุงจีบหางหงส ง. นุงจีบหนานาง 2 ชายพก 8. “............................................. แลวเจาพลายเปามนตเสนหจันทรเอย” จงเติมคำในชองวาง ใหถูกตอง ก. มีธุระสิ่งใดไปไหนมา ข. พี่ขอเชิญนวลแกวแววตา ค. ไปเปนเพื่อนพี่ยาจนวันตาย ง. ไปเปนเพื่อนคูยากลำบากกาย 9. จากภาพขางตน ตรงกับขอใด ก. สาวนอย ข. นวลละออง ค. ผองใส ง. แอบตนกลวยใหญ
38 10. “” กาวขางเทาขวา มือขวาตั้งวงบน มือซายจับสะเอว เอียงซาย ยืนพกัเทาขวา มือซายบัวชูฝก มือขวาตั้งวงหนา เอียงขวา” จากขอความขางตนตรงกับขอใด ก. จึงวอนวิงดวยสุนทรวาจา ข. เห็นตานีมีฤทธิ์ศักดิ์สิทธิ์จริง ค. ตรองตรกึใหนึกกริ่ง ง. เมตตาบอกความแตตามจริง
บรรณานุกรม
40 บรรณานุกรม เกศสุริยง. (2561). รำ พลายบัวเกี้ยวนางตานี. สืบคนเมื่อ วันที่ 24 เมษายน 2563 จาก https://www.bloggang.com นาย เศกสรร ครูเศก แสงจินดาวงศเมือง (สายวงศคำ). (2556). รำพลายบัวเกี้ยวนางตานี. สืบคนเมื่อ วันที่ 24 เมษายน 2563 จาก https://www.gotoknow.org นางสาว สุภคินี ปานแปน. (2560). การคัดเลือกนักแสดง. สืบคนเมื่อ วันที่1 พฤษภาคม 2563 จากhttps://sites.google.com
ภาคผนวก
42 ภาคผนวก ก. กระดาษคำตอบ กระดาษคำตอบ โรงเรียน......................................................................ปการศึกษา........................... ชื่อ..........................................................................ชั้น...................เลขที่................ กลุมสาระการเรียนรู.....................วันที่..............เดอืน...................พ.ศ.................. ขอ ก ข ค ง ขอ ก ข ค ง 1 6 2 7 3 8 4 9 5 10 ประเมินผล เต็ม ได
43 ภาคผนวก ข. เกณฑการใหคะแนน การสอบรองเพลง ลำดับ ที่ รายการประเมิน เกณฑการใหคะแนน ดีมาก (3) พอใช (2) ปรับปรุง (1) 1. เนื้อรองถูกตอง 2. รองไดถูกตองตามทำนอง 3. รองไดตรงตามจังหวะเพลง 4. รองไดไพเราะ รวม เกณฑการใหคะแนน ดีมาก = 8 – 10 คะแนน พอใช = 5 – 7 คะแนน ปรับปรุง = นอยกวา 5
44 การสอบปฏิบัติทารำ ลำดับ ที่ รายการประเมิน เกณฑการใหคะแนน ดีมาก (3) พอใช (2) ปรับปรุง (1) 1. ปฏิบัติทารำไดถูกตอง 2. ปฏิบัติทารำไดตรงตามจังหวะ และ ทำนองเพลง 3. ลีลาทารำสวยงาม 4. มีสุนทรียะในการแสดง รวม เกณฑการใหคะแนน ดีมาก = 15 – 20 คะแนน พอใช = 10 – 14 คะแนน ปรับปรุง = นอยกวา 10
45 ภาคผนวก ค. ประวัติและประสบการณผูเขียน ประวัติสวนตัว ชื่อ - สกุล นายรัตนากร คงแจม ชื่อเลน กอลฟ เกิดเมื่อวันที่ 7 เมษายน พ.ศ.2544 อาศัยอยูที่ บานเลขที่ 125 หมู 9 ต.นาไมไผ อ.ทุงสง จ.นครศรีธรรมราช ประสบการณ - ผลงานสรางสรรคการประดิษฐดอกไมบิดจากลูกปดโนรา ประวัติการศึกษา ระดับอนุบาล ศูนยพัฒนาเด็กเล็กบานนาไมไผอ.ทุงสง จังหวัดนครศรธีรรมราช ระดับประถมศึกษา โรงเรยีนบานบอมอง อ.ทุงสง จังหวัดนครศรีธรรมราช ระดับมัธยมศึกษาตอนตน โรงเรียนทุงสงวิทยา อ.ทุงสง จังหวัดนครศรีธรรมราช ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย สำนักงานการศึกษานอกระบบและการศกึษาตามอัธยาศัย อำเภอ ทุงสง จ. นครศรีธรรมราช ปจจุบันศกึษาระดับชั้นปริญญาตรีปที่ 2 คณะครุศาสตร สาขานาฏศิลป มหาวิทยาลัยราชภัฏ นครศรีธรรมราช