C2W November 2021

Vijf jaar geleden startte
Albert Heck een ‘IgG de
novo task force’ in zijn groep
om te proberen individuele
bloedplasma-antilichamen
te sequencen en identifice-
ren. Immunologen raadden
het hem af er überhaupt aan
te beginnen, maar inmiddels
is het gelukt en voorspelt
Heck dat het ‘een routine-

techniek’ wordt.

Albert Heck is duidelijk in
zijn nopjes. Verschillende
binnen- en buitenland-
se media hebben zijn
spectaculaire technologie

om specifieke in bloed circulerende

antilichamen in de tijd te volgen en te

sequencen opgepikt, en onderzoeks-

groepen over de hele wereld kloppen

bij hem aan voor samenwerkingen.

En sinds de publicatie in

‘Binnen een Cell Systems heeft hij niet
stilgezeten: ‘We hebben

paar jaar kunnen onze dataset inmid-
we antilichamen dels uitgebreid naar
sequencen zoals we COVID19-patiënten
en gevaccineerde
dat nu doen met mensen, en ook daar
peptides’ blijven onze conclusies
overeind.’

Heck, hoogleraar schei-

kunde en farmaceutische

wetenschappen aan de Universiteit

Utrecht en wetenschappelijk direc-

teur van het Netherlands Proteomics

Centre, heeft een carrière gebouwd op

51 november 2021

het karakteriseren van peptides – en ‘Misschien wel
inmiddels ook complete eiwitten – met omdat ik geen
massaspectrometrie. Vanuit die basis immunoloog ben, dacht
in de analytische chemie richt hij zijn ik: dit is een fantastische
aandacht op verschillende disciplines analytische uitdaging,
in de biomoleculaire wetenschappen. laten we het gewoon
‘Ik stel mezelf regelmatig de vraag gaan proberen’
of we met massaspectrometrie iets
kunnen gaan doen wat eerder nog voor ik geen immunoloog ben, dacht ik vrij deel van het antilichaam af en brach-
onmogelijk werd geacht’, zegt Heck. naïef: dit is een fantastische analyti- ten dat naar de massaspectrometer.
Dat was ook het geval toen Heck het sche uitdaging, laten we het gewoon Heck: ‘Dat Fab-deel is pakweg 48.000
plan opvatte om vooral de variabele gaan proberen.’ Hij kreeg verschillende Da (Dalton is een maat voor eiwitmas-
delen van een antilichaam (zie kader) biochemici, bioinformatici en MS-ex- sa, red.) groot. Als het op één plek een
de novo te sequencen met massaspec- perts in zijn groep enthousiast voor ander aminozuur heeft, is het bijvoor-
trometrie. Dat wil zeggen: zonder ge- het idee en richtte de ‘IgG de novo task beeld 48.030 Da. Dat verschil kunnen
bruik te maken van een DNA-template force’ op. ‘We wisten nog niet of het we pas sinds kort gevoelig en specifiek
de aminozuurvolgorde bepalen. Vol- ging lukken, we wisten nog niet hoe meten met LC-MS.’
gens de meeste immunologen moest we het moesten aanpakken, experts En dat leverde een interessant inzicht
hij daar niet aan willen beginnen, want raadden het af, en in het begin ging het op. Hecks onderzoekers zagen welis-
het was te complex en vrijwel onmoge- natuurlijk allemaal niet zo makkelijk. waar heel veel pieken in de massa-
lijk. ‘Dan ga ik denken: hoezo ’vrijwel’? Daarom ben ik ook zo trots op dit team spectra, zoals je zou verwachten, maar
Wat betekent dat dan, en kunnen we en dat het na vijf jaar doorzetten toch dertig tot vijftig daarvan waren veruit
dat niet oplossen?’ is gelukt.’ dominant. Heck vertaalt: ‘90% van alle
Maar eerst moesten we nog een stap IgG1-antilichamen in je bloed komen
terug, vertelt Heck. Want niemand kon TOTALE VERRASSING uit slechts dertig tot vijftig specifieke
hem een goed antwoord geven op de Hecks task force koos voor het subtype klonen. Omdat je lichaam wel tien
vraag hoeveel verschillende antilicha- IgG1, dat een kwart uitmaakt van alle miljard verschillende B-cellen bevat,
men er eigenlijk in ons bloed circule- eiwitten in ons bloed. Na isolatie uit die allemaal een ander antilichaam
ren. Heck: ‘Misschien ook wel omdat bloedplasma knipten ze met een heel kunnen maken, kwam dit als een tota-
specifiek protease het variabele Fab- le verrassing voor iedereen in het veld.’

november 2021 52

Vervolgens gingen ze kijken naar sequencen’, zegt Heck. B-LYMFOCYTEN EN
mensen die een infectie doormaken, Heck is vrij stellig over de kans of ANTILICHAMEN
en vergeleken de samenstelling van dit een routinetechniek wordt in de
hun antilichaamrepertoire in de tijd én kliniek. ‘Ik zit al heel lang in het vak, Een belangrijk onderdeel van
tussen individuen. In de tijd verander- daarom durf ik wel te zeggen ‘ja, dat ons immuunsysteem draait om
de dat niet eens zoveel, maar tussen wordt het’. Voor de publicatie hebben antilichamen: een groot eiwit in
individuen zat nauwelijks overlap. vijf of zes mensen er een half jaar over de vorm van een Y, bestaande uit
Iedereen heeft blijkbaar zijn eigen gedaan om één antilichaam te sequen- vier ketens die met zwavelbrug-
repertoire en dat is net zo uniek als cen. Inmiddels zijn we een jaar verder gen aan elkaar zitten. De korte
een vingerafdruk, stelt Heck. ‘Dat bete- en kan één persoon het in een maand. uiteinden van de Y heten Fab en
kent ook, dat als jij en ik gevaccineerd Vloeistofchromatografie en massa- herbergen hypervariabele delen,
worden tegen een virusinfectie, dat we spectrometrie zijn nu nog geoptima- terwijl de ‘steel’ (Fc genoemd)
elk wel tien of meer verschillende an- liseerd voor peptides, we kunnen nog tamelijk onveranderlijk is. In
tilichamen gaan aanmaken tegen het wel wat stappen zetten om het verder zogenoemde B-lymfocyten, de
virus. Dat noemen we een polyclonale te verbeteren voor complete eiwitten. afweercellen die deze antilicha-
respons. Maar de overlap tussen onze En onze algoritmes om de sequence te men produceren, recombineren
antilichamen is zo goed als nul.’ bepalen worden ook steeds beter. Dus de genen die coderen voor het
Die polyclonaliteit verklaart ook ja, binnen een paar jaar kunnen we uiteinde van het Fab-deel er
waarom de effectiviteit van vaccinatie routinematig antilichamen sequencen lustig op los, wat leidt tot wel 1015
van persoon tot persoon verschilt, en zoals we nu peptides sequencen. Dat mogelijke vormen. Elke circule-
waarom de ene persoon effectiever is onze ambitie en daar ben ik van rende B-lymfocyt produceert op
reageert op een herinfectie met een overtuigd.’ die manier één uniek antilichaam,
variant van het oorspronkelijke virus die speurt naar lichaamsvreemde
dan een ander, vertelt Heck. ‘Dit deel REUMA EN ALZHEIMER bacteriën of virussen, waaraan die
van het immuunsysteem maakt geen Voor de nabije toekomst droomt Heck dan bindt om ze te neutraliseren.
direct onderscheid tussen iets als van nieuwe studies, bijvoorbeeld Als dat het geval is, reageert de
lichamelijke fitheid, het is een kwestie om de antilichamen van honderd betreffende B-lymfocyt onmid-
van geluk hebben dat je nog een effec- mensen in de tijd te volgen na een dellijk door zich te specialiseren in
tief antilichaam hebt.’ COVID19-vaccinatie, waarbij het liefst een productiefabriek – de B-plas-
elke dag een druppel bloed wordt macel – en zich te vermenigvul-
TOP-DOWN PROTEOMICS afgenomen voor het onderzoek. ‘We digen; na een paar dagen staat er
Dit brengt ons terug bij het sequen- weten al dat iedereen anders reageert een leger klonen van de B-lymfo-
cen van één specifiek antilichaam, op infecties en vaccinaties. Met onze cyt klaar om de naderende invasie
het tweede belangrijke resultaat in de nieuwe technieken kunnen we in het hoofd te kunnen bieden. Hun
publicatie. Om met recombinant-ei- detail uitzoeken waar die verschillen antilichamen binden massaal aan
wittechnologie een antilichaam te zitten op het niveau van antilichamen. de indringers en triggeren daar-
kunnen maken dat effectief is tegen Maar het liefste zou ik gaan werken mee de cruciale vervolgstap: het
SARS-CoV-2, heb je van die ene effec- aan ziektes waar we nu nog niks te- aantrekken van gespecialiseerde
tieve kloon wel de sequentie nodig. gen hebben, zoals reuma en alzhei- cellen om de indringers te doden.
Heck spreekt hier van ‘top-down mer, waar antilichamen ook een rol in Het laatste wapenfeit van de
proteomics’, omdat het in tegenstelling spelen.’ o B-lymfocyt-kloon is zijn geheu-
tot de klassieke bottom-up proteomics, genfunctie: na zijn succesvolle
waarbij je alles in hele kleine stukjes Scan de QR-code voor bestrijding van de infectie blijft hij
knipt, werkt met grote, intacte eiwit- de publicatie in Cell als zogenoemde B-geheugencel in
ten. ‘Het is echt nieuw dat we op die Systems een lage concentratie sluimerend
manier een individueel antilichaam uit in de bloedbaan, om zich weer
bloedplasma de novo hebben kunnen razendsnel te vermenigvuldigen
als dezelfde indringer zou terug-
53 komen.

november 2021

Onderzoek
synthese, duurzaamheid

TEKST: JESSICA VERMEER BEELD: PETER DEUSS, THE VIDEOMATIC

SERENDIPITEIT EN
KWANTUMCHEMIE LEIDEN
TOT NIEUWE SYNTHESEROUTE

Groningse onderzoekers vonden een manier om volledig
gedeutereerd γ-valerolacton (d8-GVL) te maken uit ongelabeld
α-angelicalacton (α-AL), waar voorheen geen syntheseroute
voor bestond. Deze variant maakt het mogelijk om reacties die
plaatsvinden in GVL te bestuderen met NMR. ‘De computatio-

nele chemie verklaarde wat we in het experiment zagen.’

Peter Deuss en zijn collega’s Qingqing Yuan en gedacht. De groep van Remko Havenith
waren eigenlijk niet op Peter Deuss in het lab. voerde kwantumchemische bereke-
zoek naar een nieuwe syn- Yuan is eerste auteur en ningen uit en die toonden aan dat de
theseroute. Ze onderzoch- voerde de experimenten
ten het mechanisme grotendeels uit onder zuurheid vergelijkbaar was met de
van de hydrogenering van levuli- supervisie van Peter zuurheid van een waterstofatoom
nezuur naar γ-valerolacton (GVL) Deuss en Hero Heeres. in een OH-groep. ‘Achteraf kun
middels isotopisch labelen met je het wel verklaren’, zegt Deuss.
D2-gas en het gebruik van D2O ‘De geconjugeerde base wordt op
als oplosmiddel. Dat leverde een twee fronten gestabiliseerd, na-
onverwacht resultaat op. Deuss: melijk door het lacton en door de
‘Tijdens de synthese van GVL uit dubbele binding, dus de protonen
levulinezuur bij hogere tempera- zijn zuurder.’
tuur, waarbij je α-AL als intermediair Ze besloten dat onverwachte
vormt, werd ook deuterium ingebouwd
op de positie naast de carbonylgroep. uitwisselingsmechanisme te ge-
Normaal wordt die plek niet makkelijk bruiken in een nieuwe syntheseroute
gedeutereerd, maar als je eenmaal naar volledig gedeutereerd GVL. Na de
α-AL hebt vindt er een zuur-base-uit- zuur-base-uitwisseling op de 2-po-
wisseling met het oplosmiddel plaats.’ sitie konden ze de 3- en de 5-positie
selectief deutereren via hydrolyse naar
ONVERWACHT levulinezuur en keto-enol-uitwisseling
Omdat er zoveel uitwisseling met (zie afbeelding). Het laatste deuterium
het oplosmiddel plaatsvond, rees het bouwden ze in door te hydrogeneren
vermoeden dat de protonen naast de met D2-gas, met als resultaat volledig
carbonylgroep zuurder waren dan gedeutereerd GVL. De onderzoekers
publiceerden hun werk in augustus in
november 2021 ACS Catalysis.

54

O maak d8-GVL met &
OH D2O D2

O biomassa

levulinezuur (LA)

OO O DD D DO O
O D OD
D
D

O STAP 1 DD STAP 2 DDDD O STAP 3 D DD D

α-AL d2-α-AL α-AL hydrolyse d8-LA d8-GVL
& LA keto-enol
H/D-uitwisseling via H+/D+ hydrogenatie

Schematische weergave van de syntheseroute van volledig gedeutereerd gamma-valerolacton. Ongelabeld α-angelicolacton kan deutereren
op de 2-positie via een zuur-base-uitwisseling met het oplosmiddel. Vervolgens worden de 3- en de 5-positie selectief gedeutereerd via

hydrolyse en keto-enol-uitwisseling. Het laatste deuteriumatoom wordt ingebouwd door te hydrogeneren met D2-gas.

Het mooiste resultaat is de route vanuit ‘Je kunt componenten zoeksgroep gaat ondertussen verder
levulinezuur, vindt Deuss. ‘Levuline- die goed oplossen in GVL, met het bestuderen van de katalytische
zuur is een commercieel verkrijgbare stap tussen levulinezuur en GVL. Ze
grondstof uit biomassa. We kunnen be- maar niet in andere gebruiken een Ru-C-katalysator en
ginnen met ongelabeld levulinezuur en oplosmiddelen, nu wél weten dat er twee mogelijke routes zijn:
de volledige route naar d8-GVL uitvoe- met NMR bestuderen.’ eerst reduceren en dan hydrogeneren
ren. Dat is bijzonder, want er zijn nog (via hydroxypentaanzuur) of anders-
niet zoveel commercieel verkrijgbare micellulose op te lossen en zo cellulose om (via α-AL). ‘We willen kijken welke
biobased chemicaliën als we zouden over te houden.’ routes het katalytische proces volgt. We
willen, maar je kunt α-AL gemaakt uit Het volledig gedeutereerde GVL biedt hebben hier twee soorten reacties: een
levulinezuur gewoon kopen.’ mogelijkheden voor NMR-spectrosco- metaal-gekatalyseerde hydrogenering
pie. ‘Als je in chemisch onderzoek NMR en een zuur-gekatalyseerde lacton-
NMR-MOGELIJKHEDEN doet, wil je de reactie volgen in het formatie. We kijken naar katalysatoren
GVL is volgens Deuss een goed brand- oplosmiddel dat je normaal gebruikt. die bifunctioneel zijn, dus die én zuur
stofadditief. Daarnaast wordt het vaak Daar heb je een gedeutereerde versie zijn én een actief metaal hebben voor
gebruikt als alternatief voor oplosmid- voor nodig’, legt Deuss uit. ‘NMR-ex- hydrogenering, en zoeken de goe-
delen die minder groen zijn. ‘Je kunt het perimenten kunnen inzicht geven in de ratio tussen zuurheid en actieve
makkelijk en vrij goedkoop maken, het het reactiemechanisme en bijdragen hydrogenering om uiteindelijk een zo
is niet heel giftig, het heeft relatief een aan het ontwerp van een beter proces. efficiënt mogelijk chemisch proces te
lage dampspanning en kookpunt en Daarnaast kun je componenten die ontwikkelen.’ o
daarom kan het als alternatief dienen goed oplossen in GVL, maar niet in an-
voor THF of vergelijkbare solvents.’ dere oplosmiddelen, nu wél met NMR Scan de QR-code
Deuss noemt als voorbeeld het gebruik bestuderen.’ voor het onderzoek in
voor het fractioneren van biomassa. Deuss hoopt dat er wat toepassingen ACS Catalysis van het
‘Daar gebruiken ze GVL-watermengsels volgen op de publicatie. De onder- Energy and Technology
als oplosmiddel om de lignine en he- Institute Groningen.

55 november 2021



SPONSORED CONTENT
Special Bioprocessing & Biopharma

Growing role for single-use
in global health

FOTO: SHUTTERSTOCK With the world in full ‘COVID-19
modus’ for almost two years now,
biopharma has settled into an un-
precedented routine of vaccine production and
distribution. In record time, companies have
managed to bring relatively new technologies
from R&D level to full-scale production – and
the end is not yet in sight.
These developments have underlined the im-
portance of efficient bioprocessing, and hence,
of single-use technologies. After all, these allow
for faster, safer and cheaper operations in all
biopharma stages. This is reflected in global
market statistics. Compared to 2017, the global
single-use bioprocessing market size increased
by almost 70% to $ 15.8 billion in 2020. It is
projected to expand at an annual growth rate
of 16% from 2021 to 2028, as Grandview
Research recently calculated.
This single-use product special highlights four
examples of single-use approaches that help
fulfil global bioprocessing needs. Sartorius
sheds light on the important role of efficient
cell line development (CLD), and the products
and services it offers in this area. Hamilton
introduces a new line of sensors for conductivi-
ty, viable cell density and dissolved CO2, which
connect wirelessly to its ArcAir automated
control system. Cytiva presents next steps
in automated perfusion, while Parker draws
attention to global needs in storage, transport
and final filling.
The common feature in these four stories is the
trend towards faster and more efficient work-
flows, lower costs and risks, and higher flexibi-
lity – key factors that are all the more essential
in view of today’s global health challenges.

57 november 2021

Reaching
your next
milestone
faster is
unachievable

Your next milestone is right within reach. Cytiva
speeds the way, providing guidance to reduce risk.
We’ve taken companies from start-up to clinical
success for decades, optimizing yield and efficiency
with proven solutions built on experience.
Together, we’ll accelerate brave science.

Cytiva and the Drop logo are trademarks of
Life Sciences IP Holdings Corporation or an affiliate.

©2021 Cytiva
For local office contact information, visit cytiva.com/contact

CY22340-24Jun21-AD

SPONSORED CONTENT
Special Bioprocessing & Biopharma

Next steps in
automated perfusion

Cytiva has introduced an innovation that supports the biotech industry’s move to
continuous manufacturing. Called the Xcellerex Automated Perfusion System (APS),

it simplifies processes and reduces risk when intensifying upstream operations.

Cell culture operations ding a very gentle flow path for reached, the automated valves in order to keep the cells in the
using perfusion allow for shear-sensitive feeds. “Xcellerex instantaneously switch from the bioreactor healthy”, says Ross.
significant productivity gains APS is essentially a tangential primary to the secondary filter in “This operation is also automated
compared the more commonly flow filtration system using hollow order for the operation to continue by Xcellerex APS. In addition, it has
used fed-batch approach. However, fibres as the separation device”, uninterrupted. With media addition, an automated cell harvest function.
perfusion is inherently more com- explains Ross. “These are available the bins containing the media are Cells are recovered without the
plex than a fed-batch process due in many pore sizes and membra- placed on load cells connected to need for additional pump skid.”
to the need for a cell separation ne areas, allowing for individual the APS system and when the low The Xcellerex APS system is
device and the constant addition process optimisation.” level set point is reached, the val- designed for operation with
and removal of cell culture media. Pressure sensors and flow meters ves switch to a second media bin. Xcellerex XDR bioreactors of 50,
The operation is often a manual, are installed throughout the system   200 and 500 litres. “We have tried
labour-intensive operation. to monitor filtration performance. Customer feedback to incorporate as many features
“Xcellerex APS is addressing When a user-defined set point is “Cell bleed is required every day as possible as standard into the
these challenges by offering a fully system”, says Ross. “That is
integrated, automated perfusion Xcellerex APS is based on the extensive customer
system”, says Neil Ross, Cytiva’s addressing challenges by feedback that we gathered through
Global Product Marketing Manager, offering a fully integrated, the planning and execution of the
Upstream. “It incorporates the system development. In principle,
bioreactor, cell separation device automated perfusion this eliminates the need for custo-
and liquid management in a single system misation. However, of course we’re
platform, all controlled from one always ready to discuss specific
user interface.” requirements with our customers.”
 
Minimal error risk Scan the QR
A main feature of Xcellerex APS code for more
is its level of automation, ranging information
from automated filter switching
to automated liquid management
and permeate bin switching. Ross:
“Manual actions are reduced,
which minimises the risk of error.”
The system uses a low-shear,
single-use centrifugal pump as
the recirculation device, provi-

59 november 2021

NEW REAL-TIME Hamilton Bonaduz AG | CH-7402 Bonaduz, Switzerland
[email protected] | www.hamiltoncompany.com
SOLID-STATE CO2 SENSOR

Hamilton’s CO2NTROL is a
solid-state sensor that directly
measures DCO2 and provides
maintenance-free, real-time, in-line
control of this important critical
process parameter. Get automated
control that enables increased titer,
better batch-to-batch reproducibility,
and more consistency from R&D
to production-scale bioreactors.
www.hamiltoncompany.com/co2

ALLES VOOR LABORA ANCIER
VOEDSELVEILIGHEID TORIUMLEVER
VAN TESTKITS, STANDAARDEN,
DISPOSABLES TOT AAN KLEIN
APPARATUUR

Bek�k het assortiment: boomlab.nl/voedselveiligheid

Boom B.V. Nr. 1 Laboratoriumleverancier | Rabroekenweg 20, 7942 JE Meppel
T. +31 (0)522-26 87 00 | E. [email protected] | www.boomlab.nl

SPONSORED CONTENT
Special Bioprocessing & Biopharma

Seamless transfer to
single-use sensors

Hamilton has extended its single-use sensor portfolio with two new parameters:
conductivity and viable cell density. Combined with the innovative CO2NTROL-sensor

introduced in early 2021, this fulfils another important expectation of the pharma
and biotech market.

Measuring critical real-time control. With the new part, even after several autoclava- even more accurate. Campolon-
process parameters is tion rounds.” go: “We call it a peace-of-mind
key in optimizing bio- sensor CO2NTROL, Hamilton has This sensor doesn’t need an sensor.”
reactor performance. struck the balance. “CO2NTROL is a external transmitter – thanks to
As the sector is moving towards 12 mm solid-state optical sensor”, Hamilton’s digital Arc technology, it Seamless transfer
single-use bioprocessing, there can be connected directly to digital The new conductivity and viable
is a rising demand for single-use explains Hamilton’s product control systems – and in combina- cell density sensors can also be
sensors. “We recently developed a tion with ArcAir software is ready wirelessly controlled by Hamilton’s
new product line with single-use manager Giovanni Campolongo. “It for GMP compliance. The overall Arc technology using the ArcAir
sensors for conductivity and viable costs are five times lower than software. “Customers who are
cell density”, says René Matt, key is therefore maintenance-free, can for conventional technologies, and familiar with our reusable sensors
account manager at Hamilton. will be able to easily under-
“For both, the working principle be simply calibrated, and has the stand and work with these new
is based on a ceramic plate with single-use sensors”, René Matt
four platinum electrodes. The highest accuracy in the bioproces- emphasizes. “This is a very import
plate, in turn, is integrated into a advantage if they intend to move
plastic (HDPE) connection part, ses application range. There is no from reusable to single-use tech-
which is aimed to be welded into a nologies. All our single-use sensors
single-use container.” need to replace any consumable are based on the same working
This results in a sterile, leak- principles as reusable sensors, and
age-free system that is pre-ca- freCeO,2cNaTnRObLe is maintenance- the digital control system is the
librated and compatible with simply calibrated, same. This allows for a completely
gamma irradiation, as Matt points and has the highest accuracy seamless transfer.”
out. “Both systems also incorpora-
te temperature measurement and
have a shelf-life after irradiation of
24 months.”

Peace of mind Scan the QR
Another important parameter code for more
information
is dissolved CO2. Even minimal
variations can have a significant

impact on cell culture producti-

vity. Measuring dCO2 involves an
intricate trade-off between three

key factors: reliability, cost, and

61 november 2021

SciLog FD® Geautomatiseerde bulkvulling van zakken of flessen
Systeem Gestandaardiseerd platform voor gebruikers
Gesloten systeem voorkomt cross contaminatie van gebruiker

Het SciLog® FD Systeem voorkomt blootstelling van de gebruiker aan
krachtige moleculen en beschermt uw proces tegen verontreiniging
tijdens het finale filter en bulk fill process, wanneer de waarde van uw
product het hoogst is.
parker.com/filter-and-dispense

SPONSORED CONTENT
Special Bioprocessing & Biopharma

Global challenges in bulk filling

Bulk filling is a bottleneck in today’s global health crisis. Parker Bioscience
develops single-use solutions that address challenges in production, transport,

storage and final filling.

Bulk filling is an essential uses client-specific “recipes” for for freeze-and-thaw cycles that client’s own system.
step in the global distribu- continuity and repeatability. maintain product integrity, even at Parker Bioscience offers its clients
tion of biopharmaceutical temperatures down to -90°C for on-site assessments and testing,
products such as vaccines. “This Validation longer transports. And it includes and as well complete annual
has become poignantly clear in the “This system focuses on auto- the tools for complete validation, service. “What’s unique about the
global COVID-19 pandemic”, says mating the single-use part of as well as the software needed whole package is its comprehensi-
Michael Matthijssen, sales mana- bulkfilling into bottles or bags”, to control the entire procedure.” veness: it combines all hardware,
ger Benelux at Parker Bioscience. summarises Matthijssen, “but it The Scipure FD can work either on software, testing, training and
“The major vaccines are produced doesn’t end there. It also ensures its own, or be integrated into the service”, says Matthijssen. “In
in central hubs, from where they addition, there’s several unique
are distributed overseas. Auto- The Scipure FD can elements. One is our patented
mated sterile filling and coldchain work either on its close seal on the bottle systems
transport have proven to be a own, or be integrated that has been validated to minus
bottleneck in this regard.” into the client’s own 85 degrees. Another is a J-tube
system that diverts the liquid flow
Automated control system to the side of the bottle, which
In recent years, Parker Bioscience reduces foaming and allows for
Filtration has developed a fully more controlled filling.” The full
automated, single-use solution for single-use manifolds are produced
controlled freeze-and-thaw and fi- in-house from pre-validated Scilog
nal filling: Scipure FD. “This system Select Go design spaces.
can help speed up global distributi-
on”, says Matthijssen. “It tackles a Scalability
variety of challenges – not just the Parker Bioscience is also deve-
typical problems concerning the loping solutions for downscaling to
contact points between stainless smaller volumes, for instance for
steel and single use. The Scipure RNA techniques and to allow for
FD removes manual processes, smaller volumes for risk mitiga-
for instance, and uses standard tion purposes. “Naturally, these
operating procedures, automated smaller-volume processes have
monitoring and control.” to be GMP-compliant as well”,
The system eliminates open pro- says Matthijssen. “We’ve come a
cessing in order to avoid contami- long way, but making this system
nation. It provides for automated plug-and-play is still a challen-
traceability, as part of complete ge. For now, we’re focusing on
logging of Good Manufacturing the scalability of single use and
Practice (GMP) procedures. It also automation.”

63 november 2021

A Perfect Fit,
From Start to Finish

Cell Line Development With Intelligent Tools,
Services and Solutions for Your Unique Needs

When it comes to the successful commercialization of a biologic, you need
a partner that can accommodate your needs with a full portfolio of products
and services — and with proven expertise. Sartorius is a perfect fit for any
manufacturer or researcher looking for flexible solutions to assist with cell line
development, from gene cloning to commercialization and every step in between.
Start exploring our full portfolio today.

Learn More About Cell Line Development
www.sartorius.com/cld

SPONSORED CONTENT
Special Bioprocessing & Biopharma

Full support with
cell line development

With twenty years of experience in cell line development, Sartorius offers its
customers standard products and solutions, as well as flexible, customized
approaches to fit every need in bioproduction. The main advantages are predictable

When it comes to the offer a standard platform with of expressed proteins, thanks to as well as for clinical trials and
commercialization of predictable lead times and a optical biosensors that measure scale-up.”
a biological product, guaranteed positive outcome. One molecular interactions in real-time.
effective, high-quality cell line example is the iQue Advanced Flow “Hundreds of lead clones have Standard or customized
development (CLD) is essential for Cytometry Platform, which provi- been produced using these Beside CLD products, Sartorius
success. Sartorius offers a com- des greater insight into production systems”, says Zijlstra, “several offers a range of services that can
prehensive portfolio of products clone ranking and selection, with of which have been successfully support customers during every
and services that minimize risks, rapid and simultaneous evaluation brought to market. Our customers step toward commercialization.
optimize outcomes and increase its of IgG titer, specific productivity, can be assured that there will be These range from standard cell line
customers’ flexibility. and cell health. Another example is no irregularities during the regu- development, protein characteriza-
“For many of our customers, CLD the Octet BLI Label-Free Detection latory approval process, and that tion and cell banking to biosafety
is not their core business”, says System, which eliminates issues there will be a robust outcome. testing and a full Chinese Hamster
Gerben Zijlstra, marketing manager with detailed characterization This is true for lead development Ovary (CHO) service package. “Our
at Sartorius. “We can take the bur- company has over twenty years of
den off their hands, whether they Sartorius offers a range of experience to share”, says Zijlstra.
need a fully outsourced solution services that can support “In short, we can provide our
or select products and services customers during every step customers with high-production
to complement their own CLD towards commercialization cell lines and protocols for stan-
capabilities.” dard fed-batch systems, but also
with adjusted trajectories for the
Greater insight production of more complicated
Together, Sartorius’ CLD products molecules, such as bi-specifics.”

65 Scan the QR
code for more
information

november 2021

Quantum pomp luidt een nieuw
tijdperk in voor bioprocessing

 een lineaire flow tot 20 l/min bij 3 bar, met een  de eerste pomp met geïntegreerde
flowpulsatie van ± 0,12 bar snelheidsregeling van 4000:1

 de gepatenteerde ReNu SU Technology cartridge  validatie in overeenstemming met de
zorgt voor een extreem lage shear en hogere BPOG/BPSA/USP/ISO‑richtlijnen

downstream opbrengsten

Farmaceutische en biotechnologische processen vereisen steriliteit en precisie om de integriteit en kwaliteit van
het eindproduct te waarborgen. Geen aantasting van de te verpompen vloeistof en precieze debietregeling zijn
van essentieel belang. Wanneer niet aan deze verwachtingen wordt voldaan, kan dit dure gevolgen hebben.
Watson‑Marlow Fluid Technology Group heeft Quantum speciaal ontworpen voor bioprocessing, zoals tangentiële
flowfiltratie (TFF), virusfiltratie (VF) en hoge‑prestatie vloeistofchromatografie (HPLC).

Lineaire flow met de laagst mogelijke pulsatie Gebruiksvriendelijke
Single-Use technologie
Quantum geeft andere pompen het nakijken door
een accurate lineaire opbrengst die niet afhankelijk Het hart van de Quantum‑pomp wordt gevormd
is van tegendruk, waardoor het gebruik van flow‑ en door de gepatenteerde ReNu SU‑cartridge. Deze is
drukmeters overbodig wordt. eenvoudig te installeren, zodat de pomp direct in
gebruik genomen kan worden.
Breed regelbereik met ongezien lage shear
Moeiteloze validering
Een ander groot voordeel is de extreem lage shear,
die half zo laag is als die van membraanpompen. De ReNu SU‑cartridge biedt validatie en extractable
Dat verhoogt de kwaliteit van het product voor data in overeenstemming met de BPOG‑, BPSA‑,
een maximaal rendement. Daarnaast is er de USP‑ en ISO‑richtlijnen. ReNu SU is geschikt voor
snelheidsregeling van 4000:1, die gebruikers de gammabestraling tot 50 kGy en wordt geproduceerd
mogelijkheid biedt een constante druk over het in een cleanroom van ISO‑klasse 7, waarbij alle
membraan aan te houden bij micro‑ en ultrafiltratie. contactmaterialen worden onderworpen aan
biocompatibiliteitstesten en BPOG‑gebaseerde
extractable studies.

Met de Quantum ReNu SU, verkrijgbaar als cartridge
of als onderdeel binnen een BioPure PureSU single‑use
assembly, wordt de tijd en investering voor validatie
een stuk lager.

Steriele ReNu SU Technology cartridge

Maak steriele aansluitingen in niet-steriele omgevingen

De gepatenteerde ReNu SU Technology cartridge is
gemakkelijk te plaatsen, zodat de pomp direct in gebruik
genomen kan worden.

Deze cartridge is uitgebracht op basis van een
VDmax25 studie (zoals gedefinieerd in de ANSI/AAMI/ISO
11137 richtlijn), om een steriliteitsborgingsniveau (SAL)
te garanderen van 10‑6 na bestraling tot een minimum
van 25 kGY.

• Mogelijkheden voor industrie erkende aseptische
connectoren variëren van CPC, PALL en GE

• ISO klasse 7 cleanroom geproduceerde en verpakte
elementen met lot traceerbaarheid op elke component

Quantum: ongeëvenaarde slangenpomptechnologie
voor bioprocessing

Flowpulsatie bij 3 bar

De revolutionaire prestaties van Quantum verleggen
de grenzen van de slangenpomptechnologie, waarbij
een constante druk van 3 bar wordt geleverd met een
flowpulsatie van slechts 0,12 bar over het
gehele drukbereik.

Extreem lage shear

Quantum en de hieraan gekoppelde gepatenteerde
ReNu SU Technology cartridge biedt extreem lage
shear en nauwkeurigheid bij ingesteld toerental
tijdens de gehele levensduur van de cartridge. Deze
grafiek laat zien hoe Quantum hogere downstream
opbrengsten levert door de “Sauter Mean diameter”
methode van onafhankelijke tests te vergelijken met
membraanpompen die zijn uitgerust met 4 kleppen.

“Quantum is een voor de hand liggende keuze. Het is de enige pomp op de markt die voldoet aan de
hoge normen die vereist zijn voor een bedrijf in de biofarmaceutische industrie. Geen enkele andere
slangen‑, centrifugale‑ of diafragmapomp kan aan al onze behoeften voldoen.”

+31 (0)85 5360010

67 wmftg.com/nl-nl | [email protected]
november 2021

In Beeld

scheidingstechnologie, materialen

TEKST: JESSICA VERMEER BEELD: CITY UNIVERSITY OF HONG KONG

KUNSTMATIG
APENBOOMBLAD
STUURT VLOEISTOFFEN
VERSCHILLENDE

KANTEN OP

Vormen uit de natuur waren de
inspiratie voor een synthetisch
geschubd oppervlak dat een

scheidingsfunctie voor
vloeistoffen creëert.

november 2021 68

69 Deze hypnotiserende foto
toont het Araucaria le-
af-inspired surface (ALIS)
van de City University of Hong
Kong (CityU). Onderzoekers daar
ontwikkelden een oppervlak dat
verschillende vloeistoffen in ver-
schillende richtingen laat stromen.
Het ontwerp is geïnspireerd door
de bladeren van de apenboom
(Araucaria araucana).
Op een apenboomblad verplaatsen
vloeistoffen met een verschillen-
de oppervlaktespanning zich in
tegenovergestelde richting. De
onderzoekers toonden aan dat ze
de verspreidingsrichting van vloei-
stoffen met verschillende opper-
vlaktespanningen kunnen sturen
middels een slim ontworpen drie-
dimensionaal verspreidingsprofiel.
Het resultaat is een oppervlak met
schubben van enkele millimeters
groot die vloeistoffen laten stro-
men via capillaire werking.
Op deze detailfoto is te zien hoe
de driedimensionale schubben de
natuurlijke structuur nabootsen.
Deze structuur maakt dat verschil-
lende water-ethanolmengsels met
variërende oppervlaktespanning
zich op drie manieren kunnen ver-
spreiden: naar voren, naar achteren
en in twee richtingen. o

november 2021

Grenzen verleggen
computationele chemie, biomedische wetenschappen
TEKST: JESSICA VERMEER BEELD: JORDI HUISMAN

EIWITTEN SIMULEREN
IN JE TUSSENJAAR

IN SAMEN- Sommige studenten lukt het om na hun afstudeeronderzoek
WERKING MET één paper te publiceren. Sophie Blinker werd de eerste
auteur van een wetenschappelijke publicatie terwijl ze
JONG KNCV
pas halverwege haar studie was.

Sophie Blinker heeft er ge- tussenjaar, ik wist nog niet precies op reis en toen ze terugkwam kon ze,
woon gevoel voor, zegt ze wat ik wilde doen en dit klonk eigen- naast haar pre-master geneeskunde,
zelf. De UvA-masterstu- lijk wel leuk.’ de resultaten analyseren.
dente biomedische weten- Blinker onderzocht voor de publicatie Die resultaten waren zo goed dat
schappen en geneeskunde een eiwit in een bacteriële spore. Bac- Brul en Vreede voorstelden om ze te
nam na een cum laude bachelor een teriële sporen maken een manteltje die publiceren. Blinker begon anderhalf
tussenjaar, waarin ze onder andere ze beschermt tegen effecten van bui- jaar geleden met schrijven. ‘Dat moest
een specifiek eiwit in een bacteriële tenaf, wat het heel moeilijk maakt om naast mijn studie, dus ik kon er niet
spore modelleerde en simuleerde in de bacterie uit te roeien. Een complex fulltime aan werken. Maar elk vrij
de computer. Blinker kreeg het voor van eiwitten zorgt ervoor dat de bacte- uurtje dat ik had, was ik aan het pro-
elkaar om de resultaten te publiceren rie van zijn sporevorm weer terug kan grammeren of de resultaten aan het
in het International Journal of Mo- naar zijn vitale vorm. ‘Als we begrijpen verwerken. Zo’n eiwitsimulatie heeft
lecular Sciences. De publicatie ver- hoe die eiwitten werken, kunnen we gigantische datasets, dus het duurde
meldt Blinker als eerste auteur, wat misschien invloed uitoefenen op de ontzettend lang.’
natuurlijk niet vaak voorkomt bij een ontkieming en zo de bacteriën beter
student. uitroeien’, legt Blinker uit. WATERKANAAL
Blinker ging het biologische vraagstuk Het belangrijkste resultaat is vol-
GIGANTISCHE DATASETS van Brul omzetten in een computer- gens Blinker de observatie dat het
Het begon allemaal bij de research model. Om dat voor elkaar te krijgen, eiwit een waterkanaal in de celwand
honours – een extra programma naast moest ze haar chemische kennis vormt. Om ongevoelig te worden
je bachelor – die Blinker volgde naast bijspijkeren en leren programme- voor stressors, exporteert een spore
haar bachelor biomedische weten- ren. Ze werd begeleid door Jocelyne namelijk al het water naar buiten.
schappen. Ze deed in die periode een Vreede, een onderzoeker die gespeci- Je zou dit onderzoek echter ook als
labstage bij professor Stanley Brul, die aliseerd is in computationele chemie. een pilotstudie kunnen zien. ‘Er zijn
microbiële sporen onderzoekt. Brul Blinker: ‘Het was heel veel trial and nog nooit eerder eiwitten van zo’n
vroeg Blinker daarna om een eiwit error. Proberen, proberen en opnieuw bacteriële spore gesimuleerd in de
te modelleren in de computer en dat proberen om dat model te bouwen.’ computer. Ze wisten niet of het kon.
te simuleren. ‘Dat waren een hele- Toen het model af was, moesten Dit model laat zien dat het mogelijk
boel woorden die ik niet kende’, lacht de simulaties een aantal maanden is en dat het wellicht kan helpen bij
Blinker. ‘Maar ik had inmiddels een draaien. In die periode ging Blinker mutagenesestudies.’ o

november 2021 70

‘Er zijn nog nooit WIE
eerder eiwitten van IS
zo’n bacteriële spore
gesimuleerd in de SOPHIE?

computer’ Wat en waar studeer je?
71 ‘Ik doe een dubbele master
geneeskunde en biomedi-
sche wetenschappen aan
de Universiteit van Amster-
dam. Het programma duurt

in totaal 3,5 jaar.’

Wat motiveert je in
je werk?

‘Voornamelijk nieuwsgie-
righeid en graag willen

leren. Ik wil weten hoe iets
zit en waarom het zo is. Het

is een interne drive die ik
altijd heb gehad.’

Wat zijn je ambities op
korte termijn?

‘Nu 2,5 jaar coschappen
lopen voor geneeskunde.
Daarna zou ik graag een
PhD doen op het raakvlak
van biomedische weten-
schappen en geneeskunde.’

Wat zijn je ambities voor
de lange termijn?

‘Ik zou graag arts-on-
derzoeker worden en zo
onderzoek combineren met
in de praktijk werken. Ik
heb ook stiekem de droom

om later professor te
worden aan een universi-
teit. Professor Stanley Brul
was een soort mentor die
me begeleidde en hielp.
Hij heeft duidelijk invloed
gehad op mijn voortgang
ontwikkeling en keuzes.’

november 2021

Programmable controlled
environments for Laboratory studies

With real time programming

Our range of MIR Programmable Incubators and MLR Plant Growth Chambers allow easy programming
of temperature and illumination cycles with accurate and uniform control throughout the chamber. Humidity
control is also available on MLR models.

Nijverheidsweg 120 | 4879 AZ Etten-Leur | Netherlands www.phchd.com/eu/biomedical
T: +31 (0) 76 543 3833 | F: +31 (0) 76 541 3732
[email protected]

Column

VITAMINE C ‘Dus… het maakt niet zoveel uit
ALS VERKOOP- hoeveel vitamine C onze spinazie

ARGUMENT bevat?’ herhaalde ik ongelovig.

ENITH VLOOSWIJK, Knijp een literblik spina- voor me uit de doeken: het heeft te
WETENSCHAPSJOURNALIST zie open, sla de inhoud maken met lichtgebrek, met de tijd die
achterover en je wordt net verstrijkt, met bepaalde enzymen, met
zo ijzersterk als Popeye, de temperatuur van de vriezer en ga zo
het tekenfilmfiguurtje met maar door. Maar eigenlijk, voegde de
pijp en matrozenpakje. De expert tot mijn verbazing toe, deed de
reclameboodschap van de Amerikaanse hele vraag niet erg ter zake. Wat boeit
fabrikant Allen Canning, die Popeye be- het, hoeveel vitamine C ons bord spina-
gin vorige eeuw besloot in te zetten om zie bevat? Onder de naam E300 zit de
blikken spinazie aan te prijzen, beklijft antioxidant in allerlei voedselproducten
nog steeds. Gekookte spinazie bevat krap verwerkt, dus in ons land zul je sowieso
2,5 mg ijzer, maar door slordig meetwerk niet snel een tekort aan vitamine C
van negentiende eeuwse wetenschap- krijgen. Alleen tijdens het oogstseizoen
pers dacht men aanvankelijk dat het bevatten appels en peren nog enige
ijzergehalte tien keer zo hoog was. De vitamine C, maar het grootste deel
fout werd al in de jaren dertig gecor- van het jaar is dat helemaal niet het
rigeerd, maar de spinaziemythe bleef geval. Toch zijn ze gezond. Misschien
rustig voortbestaan. Nu bevat spinazie komt dat door de vezels, misschien is
behoorlijk wat ijzer voor een groente, het puur een kwestie van iets eten dat
daar niet van, maar ons lichaam is niet in in elk geval niet ongezond is. Voed-
staat al dat ijzer ook op te nemen. Het is selonderzoeken geven daarover geen
een nogal complexe kwestie, waarover uitsluitsel, hoewel als een paal boven
je groentenblikkenfabrikanten niet snel water staat dat mensen langer leven als
zult horen. Een mooi marketingverhaal ze veel groenten en fruit eten.
moet je niet stuk factchecken. ‘Dus… het maakt niet zoveel uit hoe-
Hetzelfde geldt voor vitamine C. Voor veel vitamine C onze spinazie bevat?’
een landelijk dagblad moest ik uitzoe- herhaalde ik ongelovig. ‘We lopen er
ken of een claim van Iglo wel klopt. De niet mee te koop’, zei de expert tegen
claim luidt dat bevroren spinazie meer me. ‘We doen hier wel onderzoek voor
vitamine C bevat dan verse spinazie. fabrikanten naar methoden om meer
Om een lang en ingewikkeld verhaal vitamine C te behouden, maar het is
kort te maken: dat klopt op het moment vooral een verkoopargument. Er valt
dat je in de supermarkt staat, maar zo- business te maken van het feit dat iets
dra je de spinazie hebt gekookt, maakt meer vitamine C bevat.’ Terwijl ik het
het nauwelijks meer uit. Een Wagening- noteerde, hoorde ik in de verte het pijpje
se expert deed alle mitsen en maren van Popeye fluiten. o

73 november 2021

TOPAZ LINERS. EEN GOEDE oCrgohrmpahaite
GC ANALYSE BEGINT HIER!
Proonortgtiëe
In gaschromatografie is de keuze van de juiste injectiepoort liner allesbepalend.
Door de steeds grotere vraag naar lagere detectiegrenzen kan de kleinste Goed scheiden gaat
hoeveelheid aan actieve plaatsen in een liner al afbraak van componenten alleen met ROTH.
veroorzaken. Restek ontwikkelde de Topaz liner. Een revolutionaire nieuwe deac-
tiveringsmethode zorgt niet alleen voor een uiterst inert glas oppervlak, maar Scheiden is zo eenvoudig,
ook het glaswol is volledig inactief. als men zich volledig op de
Voor elk type analyse en instrument is er wel een liner beschikbaar. producten vertrouwen kan.
Wij zorgen voor alles wat
PROBEREN? NEEM CONTACT OP MET INTERSCIENCE. u voor de chromatograe
BREDA: +31 (0) 76-5411800 OF LOUVAIN-LA-NEUVE +32 (0) 10 450025. nodig heeft – binnen 48 uur.
[email protected] OF [email protected] Nu bestellen:
carlroth.nl

Uw partner voor de
chromatograe.

NL_LaC2W_Chromatographie_1_3_54x265.indd 133.07.2021 10:39:44

Boeken

koken, moleculaire keuken

TEKST & BEELD: DANIËL LINZEL

CHEMIE EN VERHALEN
UIT DE KEUKEN

Zoals bij velen bekend gaan chemie en koken hand in hand. Nik Sharma
laat dat in De Smaakvergelijking op een voor de chemicus bevredigende
wijze zien.

Waar anderen soms puur betoogt hij in de introductie. DE SMAAKVERGELIJKING – 352 PAGINA’S
wetenschappelijk naar Ook chemische termen komen veelal DE WETENSCHAP ACHTER € 39,99
koken kijken, is dit boek aan bod in Sharma’s behandeling van GEWELDIG KOKEN IN (HARDCOVER)
een goede combinatie van theorie en de smaken zuur, bitter, zoet, zout, MEER DAN 100
praktijk. Daarnaast zorgt de Indiase umami en de begrippen vurigheid ESSENTIËLE RECEPTEN
achtergrond van Sharma – die nu in (pittigheid) en vet. Hij legt op Nik Sharma
de Verenigde Staten woont – ervoor populair-wetenschappelijke wijze
dat in veel van de honderd ‘essentiële termen als pH en concentraties uit, als T1R2. Voor de gemiddelde
gerechten’ de smaken en aroma’s uit gaat in op de Maillard-reactie, heeft chemicus gaat koken dan echt leven.
India naar voren komen. het over de verschillende moleculaire De hoofdstukken zijn opgebouwd uit
Sharma heeft duidelijk kennis van componenten in vetten, umami- theorie met praktische tips, mooie
zaken. In de introductie vertelt hij nucleïnezuren en smaakreceptoren infographics en een aantal gerechten,
over zijn jonge jaren, waarin hij prachtig gefotografeerd door Sharma
van zijn moeder en oma koken zelf die ook als voedselfotograaf
leert, maar ook hoe zijn liefde voor heeft gewerkt. Bij elk recept staat
scheikunde ontstond. Zo gebruikt de daarnaast de 'smaakbenadering’.
auteur een verhalende schrijfstijl om Hierin legt hij op een wetenschappelijk
zijn onderwerpen te introduceren. onderbouwde manier uit welke
De premisse van het boek is de componenten je kunt gebruiken in het
zogenoemde smaakvergelijking: gerecht. Theoretische kennis die je
ervaren, zien, horen, voelen, ruiken, hebt opgedaan in het hoofdstuk kun je
én proeven samen vormen smaak, zo zo direct toepassen in de keuken.
Wij maakten de Pizza-toast (zie
Theoretische afbeelding), uit het hoofdstuk over
kennis die je zout. Het was een heerlijke ervaring –
hebt opgedaan voor een recensie eet je toch bewuster
in het hoofdstuk en let je meer op smaak. Omdat we
kun je zo direct verder geen grote liefhebbers zijn van
toepassen in de de Indiase keuken en meer culinaire
gerechten, zullen we het boek niet veel
keuken van de plank pakken, maar voor de
geïnteresseerde culinaire chemicus is
dit boek zeker een aanrader. o

75 november 2021

PrimeSurface S-Bio® oCrgohrmpahaite

S-Bio microtiterplaten zijn speciaal ontwikkelde kweekplaten Reietnet
waarmee éénvoudig 3D gekweekt kan worden.
Goed scheiden gaat
De S-Bio microtiterplaten zijn voorgecoat met uniek ultrahydrofiel alleen met ROTH.
polymeer dat spontane sferoïde vorming van uniforme grootte en
vorm mogelijk maakt. Scheiden is zo eenvoudig,
als men zich volledig op de
De Ultra Low Attachment-platen hebben een hoge optische producten vertrouwen kan.
helderheid waardoor ze zeer geschikt zijn voor microscopie. Wij zorgen voor alles wat
PrimeSurface microtiterplaten bieden een groot aantal modellen die u voor de chromatograe
bruikbaar zijn voor verschillende beeldvormingsprocessen. nodig heeft – binnen 48 uur.
Nu bestellen:
Bezoek onze website voor meer informatie of vraag demoplaten aan carlroth.nl
via [email protected]

HTTPS://WWW.PHCHD.COM/EU/BIOMEDICAL/CELL-CULTURE-PLATES

SERIEUZE GELUIDSREDUCTIE
MET SONATION NOISEBOXEN

Een hoog geluidsniveau op het lab,
veroorzaakt door pompen en ultra-
soon baden, zorgt voor ongezonde
werkomstandigheden en vermindert
de productiviteit. Interscience biedt
oplossingen hiervoor. Geluidsdichte
omkastingen waarbij de systemen
toegankelijk blijven voor bediening
en onderhoud. Warme lucht wordt
automatisch afgevoerd waardoor uw
apparatuur goed beschermd blijft.
16dB geluidsreductie =80% minder
lawaai!

BENIEUWD? Uw partner voor de
BREDA: +31 (0) 76-5411800 OF LOUVAIN-LA-NEUVE +32 (0) 10 450025. chromatograe.
[email protected] OF [email protected]
NL_LaC2W_Chromatographie_1_3_54x265.indd 123.07.2021 10:39:18

Agenda

10 NOVEMBER 19 NOVEMBER 30 NOVEMBER
AVONDLEZING BCK DUTCH BIOCATALYSIS KEKULÉ-LEZING OVER WATER
Den Bosch SYMPOSIUM Antwerpen
Mátyás Bittenbinder geeft een Amersfoort De Kekulé-cyclus XIX gaat op
lezing met de titel ‘The good, De NBV-werkgroep Toege- 30 november over de rijkdom
the bad and the antivenom: paste Biokatalyse organiseert van water. Drie sprekers
onderzoek naar de toxicologie de derde editie van BiocatNL, komen aan het woord. Prof.dr.
van slangengif en strategieën hét biokatalysesymposium David L. Sedlak (Civil and En-
om de toxiciteit te bestrijden’. van Nederland. Biokatalyse is vironmental Engineering, Uni-
bck.kncv.nl een actief onderzoeksgebied versity of California, Berkeley)
in academische onderzoeks- vertelt over ‘The next fifty
11 NOVEMBER groepen en biotechnologie- years of water’, ir. Victor Dries
AVONDLEZING GCK bedrijven in Nederland. Om (Advisor Environment cabinet
Haren de interactie van professio- minister Demir) bespreekt
In deze avondlezing vertelt nals op dit gebied te bevor- ‘Water policy in Flanders’ en
prof.dr. Anke Huckrieke over deren en een breder publiek dr. Jan Goossens (CEO Aqua-
de verschillen en overeen- te informeren, combineert het fin) praat over ‘The untapped
komsten in de bereiding van symposium actueel onder- potential of wastewater’.
vaccins. zoek vanuit academische www.kekulecyclus.be
gck.kncv.nl onderzoeksgroepen en de
industrie. 8 DECEMBER
17 NOVEMBER nbv.kncv.nl BORRELLEZING JONG NVBMB
ONTHULLING NATIONAAL Utrecht en elders
CHEMISCH ERFGOED 24 NOVEMBER Om 18:30 vertelt Prof. Luc
Amsterdam C2W LIVE Brunsveld over ‘Chemical
Het vierde Nationaal Che- online Biology – from fundamental
misch Erfgoed wordt uit- In dit webinar gaat dr. Henk research to biotech start-
gereikt aan het Chemisch Jan Out in op strategische up’. Vanuit Utrecht wordt de
Laboratorium van Van ’t Hoff. keuzes bij de klinische ont- lezing gelivestreamd naar
Dit pand, dat tegenwoordig in wikkeling van nieuwe genees- zalen in diverse Nederlandse
gebruik is als café en expo- middelen. Na een lezing van universiteiten.
sitieruimte, was van 1857 tot 20 minuten is er een Q&A met nvbmb.kncv.nl/young-nvbmb
1891 in gebruik als laborato- vragen uit het publiek.
rium van de Universiteit van www.c2w.nl/live 26-28 JANUARI 2022
Amsterdam. HTC-17
www.kncv.nl/vanthoff Gent
HTC-17 is het 17e International

Symposium on Hyphenated
Techniques in Chromato-
graphy and Separation
Technology. Het wordt
georganiseerd onder
auspiciën van de KVCV
en de RSC.
www.htc-17.com

77 november 2021

In de media Colofon

LINKEDIN RADIO C2W is hét platform voor chemie en life sciences in Nederland en
Vlaanderen. C2W is het onafhankelijke nieuwsorgaan van de Koninklijke
Timothy Noël van de Techni- BNR Nederlandse Chemische Vereniging. Mens & Molecule (MeMo) is het
sche Universiteit Eindhoven Nieuwsradio onafhankelijke nieuwsorgaan van de Koninklijke Vlaamse Chemische
laat op LinkedIn weten dat Vereniging (KVCV). C2W en MeMo zijn inhoudelijk identiek en bedienen
een chemische fabriek com- Big Five | @artrooijak- samen het hele Nederlandse taalgebied.
pleet op zonne-energie kan kers leert van No- C2W is daarnaast het onafhankelijke nieuwsorgaan van de Nederlandse
werken. belprijswinnaar Ben Biotechnologie Vereniging (NBV) en de Nederlandse Vereniging voor
Feringa dat je hele Biochemie en Moleculaire Biologie (NVBMB).
'It is actually possible! We just ­published lichaam vol zit met
a paper on the development of an onder andere mole- REDACTIE
off-grid & autonomous solar-powered culaire machines en dr. Erwin Boutsma, hoofdredacteur ([email protected])
mini-plant for producing chemicals. processen die voedsel Daniël Linzel MSc, vak-/eindredacteur ([email protected])
We demonstrate that it can help with the verteren. Hierdoor Hanneke Reinders MSc, vak-/eindredacteur ([email protected])
green production of chemicals, even at ben je uit evenwicht ir. Jessica Vermeer, vakredacteur ([email protected])
remote, off-grid locations and ­beyond. en dat is maar goed
We believe this mini-plant could be ook, want ‘als je in UITGEVER
especially advantageous for the local evenwicht bent, ben je mr. drs. Jan-Willem Toering, directeur ([email protected])
dood namelijk.’ KNCV Media
production of drugs with Postbus 249, 2260 AE Leidschendam
a short shelf-life or to
address humanitarian ADVERTENTIE-EXPLOITATIE
needs, where fast action SGNM, Bas van den Engel (06-42306937, [email protected])
is often required.'
TRAFFIC
PODCAST SGNM, Anita Woltering (085-0030447, [email protected])

De wetenschapspodcast voor de Natuur- VORMGEVING
van NRC (onbehaarde kunde voor hun Curve Mags and More, Henk Stoffels en Roy Wolfs
apen) maakte drie afleve- onderzoek naar
ringen over de Nobelprij- complexe syste- DRUK
zen van dit jaar. men zoals het klimaat. Veldhuis Media
MA · 4 OKTOBER 2021
WO · 6 OKTOBER 2021 #157 Nobelprijs voor Genees- LEDENINFO EN ABONNEMENTEN KNCV, NBV, NVBMB
#159 Nobelprijs voor scheikunde kunde voor waarneming tem- Postbus 249, 2260 AE Leidschendam, 070-3378797,
De Duitser Benjamin List (1968) peratuur en aanraking [email protected], www.kncv.nl
en de Amerikaan David MacMillan De Amerikaan David Julius en Kijk op nbv.kncv.nl voor lidmaatschappen en prijzen van de NBV.
(1968) krijgen de Nobelprijs voor Libanees Ardem P­ atapoutian Kijk op nvbmb.kncv.nl voor lidmaatschappen en prijzen van de NVBMB.
Scheikunde voor hun onderzoek winnen de Nobelprijs voor de KNCV-leden ontvangen C2W als onderdeel van hun lidmaatschap. Het lid-
aan katalyse met kleine moleculen. Geneeskunde voor hun werk aan maatschap van de KNCV en/of de secties kan schriftelijk worden opgezegd
DI · 5 OKTOBER 2021 huidreceptoren voor aanraking, vóór 15 november van het lopende jaar. Hiervan krijgt u een bevestiging.
#158 Nobelprijs voor Natuur- warmte en pijn. 
kunde naar klimaatmodellen en LEDENINFO EN ABONNEMENTEN KVCV
complexe structuren Groenenborgerlaan 171, 2020 Antwerpen, +32 479 60 12 32,
Syukuro Manabe (1931), Klaus [email protected], www.kvcv.be
Hasselmann (1931) en Georgio KVCV-leden ontvangen MeMo als onderdeel van hun lidmaatschap.
Parisi (1948) krijgen de Nobelprijs Op www.kvcv.be vindt u de modaliteiten van de verschillende KVCV-lid-
maatschappen en is er de mogelijkheid tot intekenen op het gewenste
lidmaatschap.
Redactie KVCV-pagina’s en aanlevering kopij: Christophe De Bie
([email protected]).

REDACTIE NBV
Redactie NBV-pagina’s en aanlevering kopij: Tim Vos ([email protected]).

REDACTIE NVBMB
Redactie NVBMB-pagina’s en aanlevering kopij: Merel Adjobo-Hermans
([email protected]).

VERSCHIJNINGSFREQUENTIE
C2W en MeMo verschijnen 12 keer per jaar. Vrijwel alle artikelen zijn
(eerder) online te lezen op www.c2w.nl. De meeste artikelen zijn alleen
toegankelijk voor geregistreerde bezoekers en/of leden. De niet-KNCV-
leden van de NBV ontvangen 7 edities. De niet-KNCV-leden van de NVBMB
ontvangen 4 edities.

REPRODUCTIE
Wij zien graag dat u onze content deelt, maar niet in uw eigen
mediakanalen zonder ons daar om te vragen. Stuur ons een e-mail
op [email protected] en dan komen we er vast uit.

DUURZAAMHEID
Dit tijdschrift is gedrukt op FSC-gecertificeerd papier. De plastic wikkel is
gemaakt uit suikerriet en 100% biologisch afbreekbaar.

november 2021 78

Reliable scale-up
from lab-scale to production

Scale-up
while maintaining the quality

The consistent hydrodynamics driven by Kuhner shaking
machines allow for an e cient scale-up from microtiter
plates to production scales. Our orbitally-shaken bioreac-
tors (OSB) for single-use bags expand range of shaken
cultivation up to 2500L.
Kuhner shaker BV : + 31 6 15115 844 -
beneluxo [email protected]

achieve your goals with kuhner shaker

Let’s work smarter! Add some Q
to your lab
Automate your FAMES
Add some Q
Fatty Acid Methyl Esters are measured in all kind of food to your lab
matrices, ranging from oils and fats to milk and baby food.

Automation of FAMES offers:
• higher productivity
• protection from toxic chemicals
• more accurate results

Getmore Automate your sample prep

info with SampleQ solutions

Let’s work smarter!

Automate your FAMES

Fatty Acid Methyl Esters are measured in all kind of food
matrices, ranging from oils and fats to milk and baby food.

Automation of FAMES offers:
• higher productivity
• protection from toxic chemicals
• more accurate results

Getmore Automate your sample prep

info with SampleQ solutions