C2W December 2019

Colofon

C2W is het onafhankelijke nieuwsorgaan van de KNCV,
de Nederlandse beroepsvereniging voor mensen
met een passie voor moleculen.
Mens & Molecule (MeMo) is het onafhankelijke

nieuwsorgaan van de KVCV, de beroepsvereniging van
alle Vlaamse chemici, ongeacht hun diploma.

C2W en MeMo zijn inhoudelijk meestal identiek.

lofregelingen enzovoorts. De verschillen ISTOCK Redactie
tussen payrollers en vaste werknemers +31 88 6440640, [email protected]
zullen daardoor vervagen. Het is dan niet er mogelijk juist toe dat
ondenkbaar dat veel payrollwerknemers er meer mensen vóór af- hoofdredacteur: dr. Erwin Boutsma
vanaf 2020 in vaste dienst zullen treden bij loop van dat jaar op straat vak-/eindredacteur: ir. Puck Moll
de inlener. Om de positie van de flexwerker worden gezet.’ eindredacteur: drs. Franny Scholte
verder te verbeteren worden de WW-premies De genoemde gevolgen zijn vooral van be-
vanaf aankomend jaar ingedeeld op basis lang voor werk waarvan je niet zeker weet of vak-/webredacteur: Daniël Linzel MSc
van de aard van het contract.Werkgevers het doorgaat en waarvan de werktijden nogal
moeten minder WW-premie afdragen voor kunnen fluctueren. Iets waar werknemers  Advertentie-exploitatie
vaste werknemers, maar juist méér voor me- van CheckMark normaal gesproken niet Bas van den Engel
dewerkers zonder vast contact. Ditzelfde mee te maken hebben. ‘Bij onze vacatures
geldt voor alle werkgevers van flexwerkers gaat het vaak om de invulling van een functie +31 6 42306937, [email protected]
waar de loonkosten en daarmee de kostprijs die op termijn vast is of het betreft een tijde-
dus zullen stijgen. lijk project van minimaal zes maanden’, ver- Media-order/traffic
klaart Bos. ‘Veel vacatures zijn van mbo tot +31 88 2266690, [email protected],
Complexe vacatures PhD-niveau. Die hebben een behoorlijke
mate van complexiteit en daarmee gepaard [email protected]
Dat de transitievergoeding voor ontslagen gaande inwerktijd voordat een medewerker
werknemers daalt, is goed nieuws voor de productief ingezet kan worden. Daardoor Marketing
werkgevers. Maar daar blijft het dan ook bij. zijn oproepcontracten of hele korte uitzend- Lisa Plenge
‘Werkgevers zijn zwak uitgedrukt not amused contracten bij ons niet heel gebruikelijk.’ +31 88 2266670, [email protected]
door de WAB’, stelt Reijmers, die regelmatig Hoewel er absoluut uitzonderingen zijn, is
contact heeft met boze cliënten. ‘Voor de indruk van Bos dat dit beeld in het Abonnementen
flexwerkers moet er meer WW worden be- werkgebied van de chemie en life sciences KNCV-leden ontvangen C2W gratis; de contributie
taald en de strengere regels rondom oproep- breed opgaat. ‘Het is heel goed mogelijk bedraagt tussen de € 32 en € 122. C2W-abonnement
krachten maken het veel ingewikkelder om dat je als flexwerker in onze branche hier voor niet-KNCV-leden: € 288,50 (NL en BE; daarbuiten € 313.
op het laatste moment een planning te eigenlijk weinig van merkt.’ Ze heeft nog  KVCV-leden ontvangen MeMo gratis; de contributie
wijzigen.’ wel een tip: ‘Check goed hoe je contract bedraagt tussen de € 12 en € 55. MeMo-abonnementen
Dat laatste heeft volgens Reijmers ook weer eruitziet en of alle arbeidsvoorwaarden voor niet-KVCV-leden en bedrijven: € 112,50 (BE en NL;
gevolgen voor de werknemers zelf. ‘Er zal la- waar je vanaf volgend jaar recht op hebt, daarbuiten € 137. De opzegtermijn voor abonnees
ter worden ingepland, want dan is de kans daar goed in staan.’
groter dat de uren ook daadwerkelijk kun- bedraagt 2 maanden voor afloop van de
nen worden gewerkt. En na een jaar ver- abonnementsperiode.
plicht een contract moeten aanbieden, leidt  
Ledenadministratie

KNCV-ledenadministratie: Postbus 249,
2260 AE, Leidschendam, +31 70 3378797,
[email protected]. Het lidmaatschap van
de KNCV en/of de secties kan schriftelijk worden
opgezegd vóór 15 november van het lopende jaar.

Hiervan krijgt u een bevestiging.

Abonnementenadministratie
+31 88 2266680, [email protected]

 
Verschijningsfrequentie
C2W verschijnt 12 keer per jaar en is online te lezen
op www.c2w.nl. De niet-KNCV-leden van de NBV
ontvangen 7 edities. De niet-KNCV-leden van de NVBMB
ontvangen 4 edities. MeMo verschijnt 12 keer per jaar en
is online te lezen op www.mensenmolecule.be.

Vormgeving
Content Innovators, Yvonne Kramer

 Druk
Veldhuis Media

Reproductie
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave

mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een
geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar
gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij
elektronisch, hetzij mechanisch, door fotokopieën,
opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande

schriftelijke toestemming.

Uitgever
Rik Stuivenberg
Vakbladen.com
Postbus 19949
2500 CX Den Haag
Enthovenplein 1 (5e verdieping)
2521 DA Den Haag

Duurzaamheid
Dit tijdschrift is gedrukt op FSC-gecertificeerd papier.
De plastic wikkel is gemaakt uit suikerriet en 100 %

biologisch afbreekbaar.

december 2019 | 51

ADVERTORIAL

Digitale transformatie in de biofarmaceutische sector verwelkomen

Digitale transformatie
schept mogelijkheden

Nieuwe, allesomvattende informaticaoplossingen kunnen een antwoord geven op de

groeiende complexiteit van datastromen in het lab.

Organisaties in diverse sectoren door betere toegang tot operationele investeren in het ontwikkelen, valideren en
worden met grote ontwrichtin- kennis in de hele organisatie. Daarnaast beheren van een interne IT-structuur.
gen geconfronteerd vanwege de geven informatica-hulpmiddelen zoals
snelheid waarmee technologi- beheersystemen voor laboratoriuminfor- VEILIGE TOEGANG TOT GEGE-
sche veranderingen plaatsvinden. De far- matie (LIMS), elektronische labjournalen VENS EN VERANTWOORDING
maceutische en biotechnologische sector (ELN), Laboratory Execution Systems (LES)
zijn van oudsher terughoudend in het ge- en beheersystemen voor wetenschappe- Tegenwoordig speelt samenwerking
bruik van nieuwe digitale technologieën en lijke gegevens (SDMS) een boost aan de een steeds belangrijkere rol in de
er zijn nog veel bedrijven die met handma- operationele efficiëntie en wordt informatie ontdekking en ontwikkeling van genees-
tige processen en workflows op papier wer- in realtime beschikbaar gesteld. Om echt middelen. Met behulp van de moderne
ken. Naarmate biofarmaceutische gege- van de voordelen van het verbonden informatica-oplossingen voor laboratoria
vens in volume en complexiteit toenemen laboratorium te kunnen genieten, is het kunnen biofarmaceutische bedrijven en
en de technologie transformatiever wordt niet voldoende om alleen gebruik te maken hun medewerkers effectiever samenwerken.
en in toenemende mate wordt geaccep- van de nieuwste technologische ontwik- Met een gecentraliseerd gegevensbeheer
teerd, wordt het onvermijdelijk de moge- kelingen; ze moeten ook in de organisatie door middel van een SDMS kan informatie
lijkheden die deze technologie biedt niet worden geïntegreerd. veilig worden ingezien door gemachtigde
aan te wenden. personen, waar en wanneer dan ook.
Biofarmaceutische organisaties verdiepen Door processen te Aangezien teams gegevens naadloos
zich daarom in de hulpmiddelen en proces- kunnen delen, kunnen analisten de voort-
sen die ze aanwenden om hun gegevens te automatiseren, helpen gang van projecten bijhouden, waardoor
verzamelen, bewaren en beheren, evenals kandidaat-geneesmiddelen al vroeg een
in de automatisering en consolidatie van geïntegreerde systemen om versneld traject kunnen doorlopen of juist
workflows om de integriteit en compliance afvallen, waardoor de kosten van de genees-
van gegevens zo veel mogelijk te waarbor- fouten te voorkomen middelenontwikkeling dalen en nieuwe
gen. Om deze veranderingen te kunnen geneesmiddelen sneller op de markt komen.
doorvoeren en tegelijkertijd de overhead- De nieuwste informatica-oplossingen Bovendien is met een gecentraliseerd
kosten in verband met het gebruik, het voor laboratoria kunnen worden gebruikt gegevensbeheer een transparantere verant-
onderhoud en de ondersteuning van deze om alle aspecten van R&D te beheren woording voor workflows mogelijk. Door
systemen te beperken, richten organisaties en workflows te implementeren doordat alle wijzigingen die in gegevens worden
hun aandacht op de nieuwste allesomvat- apparaten en gebruikers in één verbonden aangebracht, vast te leggen in gedetailleer-
tende informatica-oplossingen. ecosysteem worden samengebracht. de en doorzoekbare audittrajecten, wordt er
Door processen te automatiseren en de met LIMS een uitgebreid dossier aangelegd
WAARBORGING VAN noodzaak aan handmatige stappen te van verzameling tot rapportage, waardoor
GEGEVENS­INTEGRITEIT EN elimineren, helpen deze geïntegreerde het voor bedrijven makkelijker wordt om bij
-COMPLIANCE systemen om fouten te voorkomen en de een audit compliance aan te tonen.
hoogste mate van gegevensintegriteit en Digitale transformatie schept legio
Veel voordelen die digitale transformatie -compliance te bereiken. Daarnaast houdt interessante mogelijkheden voor de biofar-
biedt, zijn het resultaat van end-to-end de schaalbaarheid van cloudgebaseerde maceutische sector. Bedrijven kunnen de
gegevensworkflows. De komst van altijd informatie-oplossingen in dat bedrijven de vruchten van de nieuwste informatica-op-
verbonden instrumenten, apparaten flexibiliteit hebben het gebruik snel uit te lossingen plukken door mensen, workflows
en hulpmiddelen dreigt de Research & breiden naarmate hun behoefte verandert, en gegevens samen te brengen voor een
Development (R&D) en productie van de zonder veel tijd en middelen te hoeven betere gegevensintegriteit, -compliance en
biofarmaceutische sector te veranderen operationele efficiëntie.

Daniël Linzel Mensen

Hard werken en
volhouden

Timothy Noël (37) ontving de
Hoogewerff Jongerenprijs voor
veelbelovende chemisch technologen
onder de veertig jaar. ‘Ze zeiden soms:
‘Je droomt te veel.’’

Noël groeide op in Aalst en pro-
moveerde in Gent, maar sinds
2012 werkt hij aan de TU
Eindhoven. Hij bevestigt
direct een vooroordeel:

‘Nederlanders zijn wat direc- ‘We doen
ter, maar dat vind ik prettig. veel aan auto­
Je weet waar je aan toe bent

en daar kun je wat mee. In matisering en
België zijn we iets diplo- AI; ik ben daar
matischer en in onderzoek relatief excited langs de zijlijn succes- sche chemie uitbreiden, bijvoorbeeld door te
kan dat hinderlijk zijn.’ over’ vol uitgevoerd en kreeg werken met gasvormige reagentia en elektro-
Hij had niet verwacht deze chemie. ‘In flowchemie gaat dat heel goed.
prijs te winnen. ‘Het is toch het onderzoek veel Een reactie die in een 5 ml-batch 24 uur
altijd een leuk gevoel van ap-
publiciteit.

preciatie, vooral omdat de prijs Chemische robots duurt, kost met flowchemie maar vijf minu-
maar eens in de vier jaar wordt uitge- ten. Daar waren we sterk doch prettig ver-

reikt. Je hebt wel het idee dat je op de juiste Een ander onderzoeksgebied is flowchemie. baasd over.’

weg zit, maar als collega’s dan ook zeggen ‘We doen veel aan automatisering op dat ge- Een van zijn dromen is om chemische ro-

dat je goed werk levert, motiveert dat om bied. Artificial intelligence gaat daarmee bots te ontwikkelen die reacties bijstaan

verder te gaan op de geslagen weg. Het is hand-in-hand. Ik ben daar relatief excited en misschien zelfs reacties kunnen ont-

voor de groep ook een hart onder de riem. over.Wel moeten we het in de chemie meer dekken. ‘Dat is niet makkelijk, maar we

Het is echt een team effort. Maar ook voor omarmen. Ik vind dat we studenten nu al in willen wel meewerken aan die transitie en

het thuisfront is het fijn. Ik woon nog in deze transitie moeten meenemen.’ zo op de lange duur betere medicijnen

België, maar werk in Nederland, dus we zien Noël wil verder het territorium van organi- ontwikkelen.’

elkaar weinig. Zo’n prijs laat zien dat het niet

voor niets is geweest.’ u ERC-grant voor stamcellen
De jonge universitair hoofddocent begon in Chemicus Roxanne Kieltyka krijgt een ERC Starting Grant van € 2 miljoen voor haar
Eindhoven met fotochemie om een brug te onderzoek naar gels die een materiaal nabootsen dat onze lichaamscellen ondersteunt.
slaan tussen organische chemie en ingeni- Haar doel is om de gels wat stijver en taaier te maken zoals dat in ons lichaam ook is en
eurswetenschappen en zo een impact te heb- daarnaast om een gebioprinte mini-hartkamer te ontwikkelen. De materialen waarmee

ben in beide domeinen. ‘We eten van beide Kieltyka werkt kunnen reageren op hun omgeving en zichzelf ‘genezen’. Uiteindelijk voegt
bordjes, maar horen eigenlijk nergens thuis’, ze stamcellen toe aan het materiaal, wat haar in staat stelt om kunstmatige weefsels te
vertelt Noël met een lach.
maken.

Het meest trots is hij op het kunstmatige u Bloeddrukverlagers winnen prijs
blad, dat zonne-energie omzet in chemische Emeritus professor Hary Struijker Boudier heeft de Dr. Saal van Zwanenberg Ereprijs
energie. ‘Dat onderzoek spreekt het meest
tot de verbeelding. De eerste drie voorstellen gewonnen voor ontdekkingen op het gebied van bloeddrukverlagende geneesmiddelen.

Deze tweejaarlijkse prijs ter waarde van 25.000 euro is toegekend door de Koninklijke

werden afgewezen en ze zeiden: ‘Je droomt Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen. De prijs wordt uitgereikt als eerbetoon
te veel.’ Je kunt je voorstellen dat je daar niet aan wetenschappers die een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan onderzoek naar
blij van wordt.’ Uiteindelijk heeft Noël het
en de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen.

december 2019 | 53

Denkplek Twee werelden samenbrengen zijn werk bij VITO, het Vlaamse onderzoeks­
instituut op het gebied van duurzaamheid.
Op de dag dat dit tijdschrift naar de drukker ‘Het potentieel van ICT om wetenschappelijk
gaat, weten we pas of de begeleidende foto onderzoek te verbeteren is nog lang niet uit-
van een kitesurfende of van een gitaarspe- geput. Dat is voor mij een van de kernele-
lende Arnout Standaert is. Het weer moet menten van data science – het samenbren-
meewerken voor die eerste optie. Gelukkig is gen van die twee werelden.’
Standaert een wetenschapper die zich op Of hij het kitesurfen en de muziek nodig heeft
meerdere manieren ontspant en moet hij om zijn werk goed te doen? ‘Dat is absoluut
zijn vrije tijd verdelen tussen kitesurfen en noodzakelijk. Om met een vol hoofd te kunnen
gitaarspelen in een band, al haast hij te zeg- blijven omgaan, moet je het regelmatig eens
gen dat ‘het gezinsleven onverbiddelijk is in leegmaken. Muziek spelen is daar een zachte
het opeisen van tijd’. Arnout Standaert is vorm van, het kitesurfen gaat daarin nog een
bio-ingenieur: hij beweegt zich op het grens- stuk verder: een totale verandering van omge-
vlak van ICT en life sciences door onder ving, pure buitenlucht, focus volledig op de
meer computermodellen te ontwikkelen wind en het water en het fysieke.’ (EB)
voor blootstelling aan chemicaliën. Hij doet

BART CLOET

54 | december 2019

Pureweld XL reveals it’s the longest
lasting weldable TPE

Single-use TPE tubing is up to 2.5 times longer lasting over extended production in peristaltic applications.

PureWeld XL Tubing from Watson-Marlow Technology Group life and flow stability. PureWeld XL showed a remarkable average
(WMFTG), offers extended lifespan and steady flow consistency, over- lifetime of 293 hrs, compared to 119 hrs and 10 hrs for its two
coming the technical challenges associated with continuous biopro- competitors. It also maintained a constant flow throughout its lifes-
cessing. The results of a recent study (*) demonstrate significantly pan whilst both other tubing types reduced dramatically after only a
longer peristaltic pump life and sustainable flow rate delivery when few hours.
compared with competing TPE (Thermoplastic Elastomer) tubing.
Dr. Chris Palmer, Tubing Product Manager at WMFTG, commented
Continuous processing has the potential to significantly increase the “This recent study confirms the need for drug manufacturers to con-
efficiency of biologics manufacture, reducing production costs and sider the lifespan and quality of all components when designing a
hence the price of pharmaceuticals. In order to achieve this, all sin- continuous bioprocessing system. Watson-Marlow is always seeking
gle-use components must be able to maintain integrity for extended to improve its offerings to satisfy future customer requirements
production cycles of up to potentially 90 days. Single-use peristaltic across multiple industries, including biopharmaceutical manufactu-
pump tubing must therefore not only deliver an extended pump life, ring. The growing adoption of single-use technologies in bioproces-
but also maintain a consistent fluid transfer process flow rate throug- sing has propelled tubing from a minor to a major component of the
hout processing times while resisting dynamic wear. manufacturing process, and the results of these tests demonstrate
the benefits of choosing PureWeld XL tubing for the production of
In the recent study, carried out by WMFTG, PureWeld XL was com- new medicines.”
pared with two industry recognised types of TPE tubing, testing
pump performance against elevated discharge pressures, peristaltic (*) You can download the 'Continuous Bioprocessing' study here: http://bit.ly/2QQ2oLJ

De nieuwe Agilent 990 Micro GC NIEUW!

SNELLE EN BETROUWBARE De Europese
GC ANALYSES, BINNEN OF introductie van de
BUITEN HET LABORATORIUM nieuwe 990 Micro GC
heeft onlangs
[ JSB: uw micro GC partner ] plaatsgevonden
tijdens het het
JSB (petro)chemie
seminar in Lelystad.

Wilt u ook meer weten
over de mogelijkheden
van de Agilent 990
Micro GC? Neem
dan contact op via
[email protected] en wij
helpen u graag verder.

JSB Benelux t: +31(0)32 087 00 18
Apolloweg 2B f: +31(0)32 087 00 19
8239 DA Lelystad e: [email protected]
i: www.go-jsb.nl

sharper peaks, better separations