เครื่องมือช่าง

เคร่อื งมือชา่ ง

เครอื่ งมือชา่ งเปน็ ส่ิงสาคญั ในการปฏบิ ตั ิงาน
เคร่อื งมอื มีหลายประเภทจงึ จาเป็นจะตอ้ งร้จู ักการ
เลอื กใช้ วธิ ีการใช้ และการบารงุ รักษา เพอื่ ไม่ให้เกิด
ความเสียหาย

ประโยชนข์ องเคร่ืองมือชา่ ง

1. ชว่ ยใหก้ ารปฏิบตั งิ านเกดิ ความสาเร็จและมคี ณุ ภาพ
2. ทาใหก้ ระบวนการทางานมปี ระสิทธิภาพมากข้นึ และเกิด
ประโยชนส์ ูงสุด

จาแนกตามลกั ษณะของงานอาชีพทางชา่ ง

 เครื่องมืองานไม้ เชน่ เลื่อย คอ้ น สิว่
 เครื่องมืองานปูน เชน่ เกรียง จอบผสมปนู
 เครื่องมอื งานโลหะ เชน่ เลื่อยตดั เหลก็ ประแจ คมี
 เคร่อื งมอื งานประปา เชน่ ตลบั เมตร ฉากเหล็ก
 เครอื่ งมืองานไฟฟา้ และอิเล็กทรอนิกส์ เชน่ ไขควง
มิเตอรว์ ัดกระแสไฟฟ้า

เครื่องมือ
การใชง้ าน
การบารงุ รกั ษา

คอ้ น (Hammer)

ใชส้ าหรับการตอก เคาะ หรอื ทบุ บนวสั ดุอนื่ เชน่ การ
ตอกตะปูหรอื การทบุ ทาลายวตั ถุ มรี ปู รา่ งและโครงสรา้ งที่
หลากหลายรองรบั การใชง้ าน

 คอ้ นหัวกลม หัวกลมมน หน้าค้อนแบน ใชเ้ พ่ือตอก ตดั รูปะเก็น
 ค้อนแบบพเิ ศษ ทาจากวัสดหุ ลายประเภท เชน่ ค้อนตะกว่ั
 ค้อนหงอนช่างไม้ ดา้ นหนงึ่ หน้าเรียบใชต้ อกตะปู อีกด้านมหี งอนไว้ถอน

งานเฉพาะที่
 ค้อนชา่ งไฟฟ้า ทาจากโลหะ หนา้ ค้อนด้านหน่งึ เปน็ สีเ่ หลย่ี ม อกี ดา้ นแบน

เรยี บ
 ค้อนปอนด์ หวั ค้อนเปน็ แทง่ สี่เหล่ยี มขนาด 1.5-3 ปอนด์ ยาว 60-

100 ซม. ใชต้ เี หลก็ ตอกหมดุ เป็นตน้

คอ้ น

ค้อนหัวกลม

ค้อนแบบพเิ ศษ

คอ้ นหงอนช่างไม้ คอ้ นปอนด์
คอ้ นช่างไฟฟ้า

คีม (Pliers)

ใชส้ าหรบั การจับยดึ หรอื ตัดชิ้นงาน ซ่งึ มีรูปรา่ งและขนาด
แตกตา่ งกนั ตามลกั ษณะการใชง้ าน

 คมี ปากขยาย เหมาะสาหรบั งานเครอ่ื งมอื กล งานช่างยนต์ งานทว่ั ไป
 คีมปากยาว เหมาะสาหรบั ใชใ้ นงานไฟฟ้าและอิเล็กทรอนกิ ส์
 คมี ล็อก ใชส้ าหรับจบั หรอื บบี ชิน้ งานทตี่ อ้ งการความแนน่ มากๆ
 คีมถอดแหวนลอ็ ก ใช้ในงานถอดแหลมลอ็ กลูกสูบหรือล็อกเพลา

คีม คีมปากขยาย

คมี ลอ็ ก

คีมปากยาว

คีมถอดแหวนล็อก

ไขควง (Screwdriver)

ใช้สาหรับการขันสกรูเข้าหรอื ออก ทางานโดยการส่งแรง
(Torque) จากการหมนุ ที่ด้ามจบั ไปทปี่ ลายของไขควงจึง
ทาให้สกรูหมนุ ตามเกลียว

 ไขควงปากแบน ใชง้ านกบั สกรูเกลียวปล่อยอยา่ งเดยี ว
 ไขควงปากแฉก ใช้กบั หวั สกรู 4 แฉกได้อยา่ งเดยี ว
 ไขควงหัวคลัตช์ ใช้กับสกรหู ัวคลตั ช์
 ไขควงหัวคลิปหนีบ คลา้ ยไขควงปากแบนแต่สามารถหนบี ชิ้นงานได้

ไขควง

ไขควงปากแฉก

ไขควงหัวคลัตช์
ไขควงปากแบน

ประแจ (Wrech)

รูปร่างของประแจจะแตกตา่ งจะแตกตา่ งกันออกไปตาม
ลกั ษณะการใช้งาน

 ประแจปากตาย ปลายประแจมลี กั ษณะเปน็ รูปตวั ยูทงั้ 2 ขา้ ง
 ประแจแหวน ปลายประแจมีลกั ษณะเปน็ วงแหวนทั้ง 2 ขา้ ง
 ประแจแหวนปลายผา่ ปลายประแจมลี กั ษณะคล้ายประแจแหวน แตจ่ ะ

ผา่ เพ่อื ให้สอดเข้าทอ่ ได้
 ประแจปากผสมหรือประแจรวม ปลายประแจมีลกั ษณะเป็นปากตาย

และแหวนในตัวเดียวกนั
 ประแจกระบอก ปลายประแจมีลกั ษณะเป็นทรงกลมเหมือนกระบอก
 ประแจวัดแรงบิด มีลกั ษณะเป็นด้ามต่อ โดยใชค้ กู่ บั ประแจกระบอก
 ประแจเล่ือน คล้ายกับประแจปากตาย ปากสามารถเล่ือนปรับขยายได้

ประแจ ประแจปากตาย

ประแจกระบอก ประแจวดั แรงบดิ

ประแจเล่อื น

ประแจแหวนปลายผ่า

สารหลอ่ ลืน่ คือ สารทีน่ ามาใช้ในการหหล่อล่ืน ลดแรงเสียดทาน

หน้าที่ของสารหลอ่ ลื่น ได้แก่
(1) ลดความร้อน, ลดความสึกหรอ
(2) เพ่มิ ประสิทธภิ าพของเครอ่ื งจักร
(3) ปอ้ งกนั การเกิดสนมิ

คุณสมบตั ิของสารหล่อลน่ื ที่ดี
(1) ลื่นและตดิ ผวิ วสั ดุไดด้ ี
(2) มคี วามขน้ ใสอย่างพอเหมาะ