BUKU PENGURUSAN RISIKO RASUAH (2020 - 2024) JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA

PELAN PENGURUSAN

RISIKO RASUAH

KANDUNGAN 5
6
I RUANGAN YAS KETUA PENGARAH 7
II PENYATAAN KOMITMEN 8
III KATA-KATA ALUAN KETUA UNIT INTEGRITI 10
1 LATAR BELAKANG JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA 11
2 CARTA ORGANISASI KPKT 12
3 CARTA JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA
4 FUNGSI BAHAGIAN-BAHAGIAN 15
16
5 KENAL PASTI RISIKO RASUAH
5.1 APAKAH PENGURUSAN RISIKO RASUAH/CORRUPTION RISK 16
MANAGEMENT (CRM)
5.2 PEMBANGUNAN PELAN PENGURUSAN RISIKO RASUAH 17
JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA
5.3 PROSES-PROSES DALAM PEMBANGUNAN PELAN 18
PENGURUSAN RISIKO RASUAH
5.4 DEFINASIKAN OBJEKTIF 19
22
6 PENGUKURAN RISIKO RASUAH 23
6.1 MATLAMAT STRATEGIK/PERANCANGAN STRATEGIK
6.2 PEMETAAN RISIKO RASUAH 26
JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA
6.3 POTENSI RISIKO RASUAH 37

7 PELAN TINDAKAN RISIKO RASUAH 43
44
8 PEMANTAUAN PELAN PENGURUSAN RISIKO RASUAH 44
8.1 PEMANTAUAN 45
8.2 TUJUAN PEMANTAUAN
8.3 PEMANTAUAN : PELAKSANAAN PELAN TINDAKAN 46
47
9 PENGHARGAAN 48
10 GLOSARI 50
11 FOTO
12 RUJUKAN

JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA



PELAN PENGURUSAN

RISIKO RASUAH

I RUANGAN YAS KETUA PENGARAH

Ruangan
YAS Ketua Pengarah

Bismillahhirrahmanirrohim
Assalamualaikum W.B.T, Salam Sejahtera,
Salam Jabatan Bomba dan Penyelamat
Malaysia

Berprestasi Tinggi, Cepat dan Mesra

Jabatan Bomba dan Penyelamat Malaysia
(JBPM) sentiasa mendukung tinggi hasrat
Kerajaan dalam memastikan tadbir urus baik
diamalkan oleh semua penjawat awam khususnya warga Jabatan. Justeru itu, pembudayaan integriti
akan terus dilaksanakan bagi menyemai penghayatan dan pengukuhan integriti melalui pelbagai
program yang dirancang dan disusun rapi dengan melibatkan semua warga Jabatan mahupun agensi
lain.

Pelan Pengurusan Risiko Rasuah/Corruption Risk Management (CRM) Jabatan ini adalah menyahut
aspirasi Kerajaan bagi memastikan semua agensi kerajaan berintegriti dan bebas dari rasuah. Oleh
yang demikian, Pelan CRM JBPM telah dibangunkan secara komprehensif dengan mengenalpasti
ruang dan peluang yang boleh menjejaskan tadbir urus JBPM. Dengan itu, tindakan bagi menangani
permasalahan yang dikenalpasti dari terus merebak dan menjejas imej Jabatan amat penting bagi
memastikan penyampaian perkhidmatan kebombaan dan penyelamatan kepada masyarakat dengan
lebih efisien, berintegriti dan akauntabiliti.

Dengan adanya Pelan CRM JBPM ini, saya menyeru kepada semua warga Jabatan agar pelan tindakan
yang dirancang dapat dihayati seterusnya dilaksanakan bagi mencapai visi JBPM sebagai sebuah
organisasi berprestasi tinggi.

Sekian, Wabillahitaufik walhidayah wassalamualaikum warahmatullah hiwabarakatuh.
Terima kasih.

(DATO’ SRI MOHAMMAD HAMDAN BIN HJ WAHID)
KETUA PENGARAH
JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA

JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA 5

PELAN PENGURUSAN

RISIKO RASUAH
II PENYATAAN KOMITMEN

YAS DATO’ ABDUL WAHAB BIN MAT YASIN YAS DATO’ HJ SOIMAN BIN HJ JAHID
Timbalan Ketua Pengarah (Operasi) Timbalan Ketua Pengarah (Pembangunan)
Jabatan Bomba dan Penyelamat Malaysia
Jabatan Bomba dan Penyelamat Malaysia

Pelan CRM JBPM merupakan mekanisme integriti dan ...”kami selaku tunjang
antirasuah yang mencerminkan komitmen Jabatan ini utama Jabatan ini
langkah awal untuk mengesan dan membendung gejala
rasuah, salah laku dan isu-isu yang berkaitan dengan komited dan bertekad
integriti dalam jabatan. akan memastikan

Pelan ini dibangunkan adalah selaras dengan aspirasi segala pelan tindakan
Kerajaan bagi memastikan semua agensi kerajaan yang telah dikenalpasti
berintegriti dan bebas dari rasuah. Ia penting bagi
memastikan penyampaian perkhidmatan awam yang dilaksanakan oleh
efisien dan berintegriti termasuklah cabang perkhidmatan semua warga JBPM
kebombaan dan penyelamatan kepada masyarakat. dengan komited, telus,
penuh akauntabiliti
Bagi memastikan kejayaan Pelan ini, kami selaku tunjang dan berintegriti “
utama Jabatan ini komited dan bertekad akan memastikan
segala pelan tindakan yang telah dikenalpasti dilaksanakan
oleh semua warga JBPM dengan komited, telus, penuh
akauntabiliti dan berintegriti.

Semoga dengan langkah ini, keyakinan rakyat akan meningkat terhadap perkhidmatan kebombaan dan
penyelamatan dan imej Jabatan terus dihormati. Kami dengan ikhlas berharap supaya Pelan ini dapat
menjadi panduan bagi semua warga JBPM khususnya dan sekaligus membantu mencapai visi JBPM
sebagai sebuah organisasi berprestasi tinggi.

6 JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA

PELAN PENGURUSAN

RISIKO RASUAH

III KATA-KATA ALUAN KETUA UNIT INTEGRITI

Kata-kata Aluan
Ketua Unit Integriti

Bismillahhirrahmanirrohim
Assalamualaikum W.B.T, Salam Sejahtera,
Salam Jabatan Bomba dan Penyelamat
Malaysia
Berprestasi Tinggi, Cepat dan Mesra
Alhamdulillah syukur ke hadrat Allah S.W.T
dengan izin dan limpah kurniaNya dapat
menghasilkan Pelan Pengurusan Risiko Rasuah
Jabatan Bomba dan Penyelamat Malaysia.
Penghasilan Pelan ini adalah bagi menyahut hasrat kerajaan dalam memastikan Jabatan mengambil
langkah yang perlu bagi menutup ruang dan peluang berlakunya salahguna kuasa, penyelewengan dan
rasuah di kalangan Penjawat Awam khususnya Warga Bomba. Justeru itu strategi dan pendekatan telah
dirangka dalam menyediakan pelan tindakan agar dapat menangani risiko yang ada. Diharap dengan
adanya pelan ini akan dapat menjadikan Jabatan Bomba dan Penyelamat Malaysia bebas rasuah dapat
dicapai.
Akhir kata, saya merakamkan penghargaan dan ucapan terima kasih atas komitmen tinggi semua pihak
yang terlibat dalam menyediakan pelan ini.
Sekian, Wabillahitaufik walhidayah wassalamualaikum warahmatullah hiwabarakatuh.
Terima kasih

(PPjB MORNI BIN MAMAT)
KETUA UNIT INTEGRITI
JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA

JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA 7

PELAN PENGURUSAN

RISIKO RASUAH

1. LATAR BELAKANG JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA

Sejarah Perkhidmatan Bomba di Malaysia telah bermula sejak tahun 1883 melalui penubuhan Skuad
Bomba dan Penyelamat Negeri Selangor yang diketuai oleh H.F.Bellamy dan 15 anggota. Pada tahun
1946 sebaik sahaja tamat Perang Dunia Kedua, Perkhidmatan Bomba Malayan Union (MUS) telah
ditubuhkan berikutan perlantikan Flight Lt. W.J Gerumandi sebagai Pengarah Perkhidmatan Bomba
Malayan Union (MUS) yang berpengkalan di Kuala Lumpur.

Perkhidmatan Bomba Malaysia disatukan sebagai sebuah jabatan di peringkat
persekutuan dan penyatuan Bomba di Negeri-negeri Persekutuan pada 1hb
Januari 1976. Penyatuan ini meletakkan Perkhidmatan Bomba Malaysia di bawah
Kementerian Perumahan dan Kerajaan Tempatan Malaysia. Penyatuan ini diikuti oleh
perkhidmatan Bomba Pulau Pinang, Kuala Lumpur dan Melaka pada 1hb Januari 1977.
Pada 15hb Mei 1981, perkhidmatan Bomba Sabah dan Sarawak turut disatukan. Justeru
mulai dari tarikh itu, organisasi ini dikenali secara rasmi sebagai Jabatan Perkhidmatan
Bomba Malaysia (JPBM).
Jemaah Menteri telah bersetuju perubahan nama Jabatan Perkhidmatan Bomba Malaysia
kepada Jabatan Bomba dan Penyelamat Malaysia pada 8hb Januari 1997. Pada 21hb Febuari
1997, YAB Perdana Menteri Malaysia pada masa itu Dato’ Seri Dr. Mahathir Mohamad (sekarang
Tun) dengan rasminya telah mengumumkan dan melancarkan pertukaran nama, logo dan bendera
Jabatan Bomba dan Penyelamat Malaysia di Genting Highlands. Mulai daripada detik itu, jabatan ini
dinamakan dan dikenali sebagai Jabatan Bomba dan Penyelamat Malaysia.

8 JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA

PELAN PENGURUSAN

RISIKO RASUAH

FUNGSI JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA

Peranan dan Fungsi Jabatan Bomba telah dinyatakan dalam Perlembagaan Persekutuan di bawah Perkara
26 Jadual ke Sembilan iaitu tertakluk kepada butiran 9A Senarai Bersama, Pencegahan kebakaran
dan pemadaman api, termasuk perkhidmatan bomba dan pasukan bomba. Manakala dalam butiran
9A, Senarai Bersama menyatakan langkah keselamatan kebakaran dan langkah mencegah kebakaran
dalam pembinaan dan penyenggaraan bangunan.

Jabatan Bomba dan Penyelamat Malaysia adalah sebuah agensi yang menjalankan fungsi sepertimana
yang diperuntukkan di bawah Seksyen 5 Akta Perkhidmatan Bomba 1988 (Akta 341) dan Akta
Perkhidmatan Bomba (Pindaan) 2018 (Akta 1568).

Dalam Seksyen 5
“BENCANA” ertinya sesuatu kejadian dalam mana nyawa atau harta terancam atau mungkin akan
terancam.

1) Tugas-tugas Bomba hendaklah termasuk -

(a) mengambil langkah-langkah yang sah bagi-
(i). memadam, menentang, mencegah dan mengawal kebakaran;
(ii). melindungi nyawa dan harta sekiranya berlaku kebakaran;
(iii). menentukan adanya jalan keluar kebakaran, penyenggaraannya, dan

pengawalseliaanya yang sempurna; dan
(iv). menentukan adanya jalan keluar yang cukup dari semua premis ditetapkan

sekiranya berlaku kebakaran.
(b) menjalankan penyiasatan tentang sebab, punca dan hal keadaan kebakaran; dan
(c) melaksanakan khidmat kemanusiaan, termasuk perlindungan nyawa dan harta

semasa berlakunya apa-apa bencana.

VISI JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA

“Menjadi sebuah organisasi kebombaan dan penyelamatan berprestasi tinggi.”

MISI JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA

“Memberi Perkhidmatan Kebombaan dan Penyelamatan yang Profesional bagi
menyelamatkan nyawa dan harta benda demi kesejahteraan rakyat”

JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA 9

PELAN PENGURUSAN2. CARTA ORGANISASI KPKT

RISIKO RASUAHMENTERITIMBALAN KETUA PENGARAH

10 JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA KETUA SETIAUSAHA

TIMBALAN KETUA SETIAUSAHA TIMBALAN KETUA SETIAUSAHA TIMBALAN KETUA SETIAUSAHA
(DASAR DAN PEMBANGUNAN) (KESEJAHTERAAN BANDAR) (KESEJAHTERAAN BANDAR)

BAHAGIAN BAHAGIAN BAHAGIAN UNIT AUDIT DALAM BAHAGIAN BAHAGIAN BAHAGIAN BAHAGIAN
DASAR DAN PEMBANGUNAN DAN UNDANG-UNDANG UNIT KOMUNIKASI KESEJAHTERAAN PERKHIDMATAN KEWANGAN DAN TEKNOLOGI
INSPERKTORAT PELAKSANAAN PROJEK PERBANDARAN MAKLUMAT
UNIT INTEGRITI KORPORAT BANDAR PEROLEHAN BAHAGIAN
BAHAGIAN
BAHAGIAN KEURUSETIAAN BAHAGIAN KHIDMAT SUMBER
STRATEGIK DAN HUBUNGAN KAWALAN PERNGURUSAN MANUSIA
KREDIT KOMUNITI
ANTARABANGSA BAHAGIAN
AKAUN

JABATAN JABATAN JABATAN INSTITUT URBANICE SYARIKAT
BOMBA DAN KERAJAAN LANDSKAP LATIHAN MALAYSIA PERUMAHAN
PENYELAMAT TEMPATAN NEGARA PERUMAHAN NEGARA
MALAYSIA DAN KERAJAAN BERHAD
TEMPATAN
PERBADANAN
JABATAN JABATAN JABATAN TRIBUNAL SOLID WAST PRIMA
PERANCANGAN PERUMAHAN PENGURUSAN PERUMAHAN AND PUBLIC MALAYSIA
BANDAR DAN NEGARA SISA PEPEJAL DAN CLEANSING
DESA NEGARA PENGURUSAN MANAGEMENT
STRATA CORPORATION BADAN BERKANUN PERSEKUTUAN
(SWCorp) SYARIKAT BERKAITAN KERAJAAN

3. CARTA JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA

KETUA PENGARAH

PEJABAT KETUA
PENGARAH

JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA PENGARAH PENGARAH BAHAGIAN KETUA UNIT INTEGRITI
BAHAGIAN PENGURUSAN PENGURUSAN KORPORAT

TIMBALAN KETUA PENGARAH TIMBALAN KETUA PENGARAH
(OPERASI) (PEMBANGUNAN)

PENGARAH
BAHAGIAN

PENGARAH BAHAGIAN PENGARAH BAHAGIAN PENGARAH BAHAGIAN PENGARAH PENGARAH BAHAGIAN PENGARAH PENGARAH PENGARAH BAHAGIAN
OPERASI KEBOMBAAN KESELAMATAN PENYIASATAN BAHAGIAN PERANCANGAN DAN BAHAGIAN BAHAGIAN KEJURUTERAAN
KEBAKARAN KEBAKARAN PENYELIDIKAN PEMBANGUNAN JENTERA
DAN PENYELAMAT UDARA LATIHAN

PENGARAH
JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT

NEGERI

PENGARAH PENGARAH PENGARAH PENGARAH PENGARAH PENGARAH PENGARAH PENGARAH PELAN PENGURUSAN
JBPM JBPM JBPM JBPM JBPM JBPM JBPM JBPM
NEGERI NEGERI NEGERI KUALA NEGERI NEGERI NEGERI NEGERI RISIKO RASUAH
SABAH PULAU JOHOR LUMPUR SELANGOR SARAWAK PERAK KEDAH
PINANG
PENGARAH
JBPM PENGARAH PENGARAH PENGARAH PENGARAH PENGARAH PENGARAH PENGARAH
LABUAN JBPM JBPM JBPM JBPM JBPM JBPM JBPM
NEGERI NEGERI NEGERI NEGERI NEGERI NEGERI PUTRAJAYA
TERENGGANU MELAKA PAHANG KELANTAN SEMBILAN PERLIS

11

PELAN PENGURUSAN

RISIKO RASUAH

4. FUNGSI BAHAGIAN-BAHAGIAN

JBPM mempunyai sebelas bahagian yang menjalankan fungsi seperti berikut:

Bahagian Operasi Kebombaan dan Penyelamat
Bahagian ini menjalankan fungsi untuk menguruskan operasi
kebombaan dan penyelamatan, menguruskan pusat gerakan

operasi dan pasukan penyelamat khas, menjalankan
pengurusan sumber air bagi operasi kebombaan,
menguruskan pasukan bomba sukarela dan bomba

bantuan, pengurusan unit pengesan dan berperanan
untuk menyediakan dasar keselamatan pekerjaan dan
kesihatan.

Bahagian Keselamatan Kebakaran
Bahagian ini menjalankan fungsi yang berkaitan
dengan Perakuan Keselamatan Kebakaran, Perakuan
Pelesenan Bangunan, Penghapusan Bahaya Kebakaran,
Perakuan Bomba, Pendaftaran Keselamatan Kebakaran,
Program Kesedaran Keselamatan Kebakaran, dan Piawaian
Keselamatan Kebakaran.

Bahagian Penyiasatan Kebakaran
Bahagian ini berperanan dalam menjalankan penyiasatan
kebakaran untuk mengetahui tentang punca dan hal keadaan

kebakaran disamping menjalankan ujian makmal. Menjalankan
pendakwaan terhadap pelanggaran akta bomba serta
menyediakan draf undang-undang dan peraturan berkaitan

dengan kebombaan.

Bahagian Udara
Bahagian ini menjalankan fungsi untuk menguruskan
operasi udara, kejuruteraan pesawat termasuk
penyelenggaraan dan pengujian dan pemeriksaan pesawat.
Menjalankan fungsi pengurusan keselamatan melalui udara
(air surveilence), piawaian dan latihan serta menguruskan
pangkalan-pangkalan udara JBPM.

12 JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA

PELAN PENGURUSAN

RISIKO RASUAH

Bahagian Latihan
Bahagian ini menjalankan fungsi penyelidikan dan pembangu-
nan latihan, menguruskan Akademi Bomba dan Penyelamat,

istiadat dan pakaian seragam, akreditasi iaitu termasuk ujian
tahap kompetensi pasukan khas, standard kepakaran dan
profesionalisme pasukan bomba seperti Unit K-9, HAZMAT,

EMRS, SCUBA dan lain-lain, mengendalikan peperiksaan
Subjek Jabatan dan Peperiksaan Tahap Kompetensi.

Bahagian Pembangunan
Bahagian ini menjalankan fungsi menyediakan belanjawan
pembangunan lima tahun, menguruskan pembangunan
tanah dan pembinaan balai dan kuaters bomba. Membuat
analisa keperluan dan perolehan jentera dan peralatan
kebombaan serta menguruskan perolehan aset jabatan.

Bahagian Perancangan dan Penyelidikan
Bahagian ini menjalankan fungsi untuk mengkaji berkaitan
pemasangan pepasangan keselamatan kebakaran,

penyelidikan teknik dan taktik operasi menyelamat, kajian
sains kebakaran dan kejuruteraan kebakaran.

Bahagian Kejuruteraan Jentera
Bahagian ini menjalankan fungsi menyelengara jentera
dan peralatan kebombaan, peralatan bekalan dan logistik
alat-alat gantian.

JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA 13

PELAN PENGURUSAN

RISIKO RASUAH

Bahagian Pengurusan
Bahagian ini menjalankan fungsi untuk menguruskan aspek-
aspek berkaitan sumber manusia, pengurusan kewangan,

pentadbiran dan teknologi maklumat.

Bahagian Pengurusan Korporat
Bahagian ini menjalankan fungsi untuk merancang dasar
jabatan, komunikasi korporat dan hubungan pelanggan,
inspektorat dan mengendalikan hal ehwal kualiti dan MS ISO.
Bahagian ini juga bertanggungjawab untuk mengendalikan
perkara berkaitan badan sukan dan kebajikan, kesatuan
sekerja, pesara dan persatuan pegawai wanita dan suri dan
unit khas (staff function).

Unit Integriti
Unit Integriti sebelum ini dikenali sebagai Unit Disiplin yang
menjalankan fungsi Tabdir Urus, Pematuhan, Pengukuhan

Integriti, Pengurusan Aduan, Pengesanan dan Pengesahan
serta Tatatertib bagi menentukan dan memastikan warga
JBPM mengamalkan budaya kerja unggul dengan ciri-ciri

moral dan etika yang kukuh bagi meningkatkan semangat
patriotisme. Inisiatif ini akan dapat membendung
salahlaku jenayah serta pelanggaran tatakelakuan dan

etika Jabatan di kalangan warga Bomba.

14 JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA

5. KENAL PASTI

RISIKO RASUAH

PELAN PENGURUSAN

RISIKO RASUAH

5.1 APAKAH PENGURUSAN RISIKO RASUAH/CORRUPTION
RISK MANAGEMENT (CRM)

Pengurusan Risiko Rasuah adalah satu proses pengurusan yang membantu untuk mengenal pasti
kelemahan struktur yang boleh membuka ruang kepada rasuah, menyediakan rangka kerja bagi semua
kakitangan untuk mengambil bahagian dalam mengenal pasti faktor-faktor risiko dan rawatan, dan
menumpukan pencegahan rasuah dalam rangka kerja tadbir urus yang mantap.

Pengurusan Risiko Rasuah juga merupakan alat pengurusan yang digunakan untuk menangani isu-isu
risiko rasuah dengan menghasilkan Pelan Pengurusan Risiko Rasuah (PPRR) dan mewujudkan sebuah
sistem pengurusan yang bercirikan anti rasuah dan mendukung nilai Integriti. Intipati pendekatan ini
menghubungkan risiko rasuah dengan objektif strategik entiti dan proses utama. Ini membolehkan
kemungkinan risiko rasuah yang dikenal pasti untuk proses-proses utama yang akan terdedah dengan
impak besar kepada entiti.

5.2 PEMBANGUNAN PELAN PENGURUSAN RISIKO RASUAH
JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA

1. Keputusan dari Mesyuarat Jawatankuasa Integriti dan Tadbir Urus (JITU) Peringkat Kebangsaan
pada 28 Jun 2016 – setiap kementerian dan agensi dibawahnya perlu melaksanakan pendekatan
kaedah Penilaian dan Pengurusan Risko Rasuah atau Corruption Risk Management (CRM).

2. Pembangunan deraf Pelan CRM JBPM telah dilaksanakan dengan kerjasama Bahagian Perundingan,
Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM) melalui :


2.1 Mesyuarat JITU peringkat Jabatan Bomba dan Penyelamat Malaysia yang telah diadakan
pada 2 Mac 2017 memutuskan supaya mewujudkan satu pengurusan yang bercirikan anti
rasuah iaitu Pengurusan Risiko Rasuah (CRM).

2.2 Mesyuarat Pelaksanaan Corruption Risk Management telah diadakan pada 12 Mei 2017
dipengerusikan oleh YAS Dato’ Hj Amer bin Hj Yusoff telah bersetuju supaya satu siri
bengkel diadakan. Semasa Mesyuarat tersebut juga telah diadakan Taklimat Pengurusan
Risko Rasuah atau Corruption Risk Management (CRM) pada 12 Mei 2017 oleh Puan Salwa
Muharam, SPRM.

2.3 Bengkel Pembangunan Pengurusan Risko Rasuah atau Corruption Risk Management (CRM)
pada 1 hingga 4 Oktober 2018 di Institut Latihan Kehakiman dan Perundangan (ILKAP)
Bandar Baru Bangi yang dikendalikan oleh Puan Salwa binti Muharam dari SPRM selaku
penceramah dan fasilitator.

2.4 Mesyuarat Penyelarasan Pelan Pengurusan Risiko Rasuah 23 November 2018 Bilik Mesyuarat
Siantan, JBPM.

2.5 Pemurnian Pelan Pengurusan Risiko Rasuah oleh Unit Integriti pada September 2019.

2.6 Arahan YAB Perdana Menteri No 1. Tahun 2018 Siri 2 Tahun 2019 Pemantapan Governans,
Integriti dan Anti Rasuah dalam Pengurusan Pentadbiran Kerajaan Malaysia: Pelaksanaan
Pelan Anti Rasuah Nasional.

2.7 Pelan Pengurusan Risiko Rasuah Kementerian Perumahan dan Kerajaan Tempatan 2019-
2023.

16 JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA

PELAN PENGURUSAN

RISIKO RASUAH

5.3 PROSES-PROSES DALAM PEMBANGUNAN PELAN
PENGURUSAN RISIKO RASUAH

Komponen Utama dalam Pengurusan Risiko Rasuah

Risiko Analisa Punca-Punca Penyebab

Kenalpasti Impak Tahap Risiko
Kebarangkalian
Pengukuran Tinggi
Siknifikan
Kawalan Sederhana
Rendah
Pelan Tindakan
dan Pemantauan Entiti - Tahap Kawalan Kawalan Pencegahan
Proses - Tahap Kawalan Kawalan Pengesanan

Pelaporan Risiko Semasa,
Kemunculan Risiko Baru

Kemajuan Pelan Tindakan

JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA 17

PELAN PENGURUSAN

RISIKO RASUAH
5.4 DEFINASIKAN OBJEKTIF

1.

Kenalpasti 2. Kenalpasti Punca-Punca
Risiko 3. (Guna 7 TOR)

Tentukan Akibat Punca-Punca
Tahap Risiko Kasar • Punca 1 • Punca 2 • Punca 3
Impak Kemungkinan
Kenalpasti Punca-Punca
Tinggi (Guna 7 TOR)
Siknifikan
Sederhana 4. Kawalan Kawalan Terma
Rendah
Sedia Ada: Tambahan: Rujukan:
Keberkesanan Kawalan
• Memuaskan • Kawalan 1 • Kawalan1 • TOR 1
• Ada Kelemahan
• Lemah • Kawalan 2 • Kawalan 2 • TOR 2

Pilihan Rawatan • Kawalan 3 • Kawalan 3 • TOR 3
Risiko (TRAP)
• TOR 4
Hapus (Terminate)
Kurangkan (Reduce) • TOR 5

Terima (Accept) 5. • TOR 6
Pindah (pass On) • TOR 7

6. Tahap Baki Risiko
7.
Tinggi
Siknifikan
Sederhana
Rendah

Pelan Tindakan Pengurusan
Risiko Rasuah

18 JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA

PELAN PENGURUSAN

RISIKO RASUAH

6. PENGUKURAN

RISIKO RASUAH

JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA

PELAN PENGURUSAN

RISIKO RASUAH

Terdapat 7 proses yang terlibat di dalam membuat penilaian risiko rasuah di dalam sesebuah organisasi
iaitu:

1. Kenalpasti risiko/potensi risiko rasuah

Mengenalpasti risiko rasuah yang wujud dan berpotensi wujud dalam sesebuah organisasi. Pada
proses ini, organisasi hendaklah menyenaraikan aktiviti utama yang dijalankan bagi mencapai
objektif yang ditetapkan. Seterusnya kenalpasti aktiviti tersebut sama ada wujud atau tidak ruang
dan peluang berlakunya rasuah.

2. Kenalpasti punca-punca mengunakan terma rujukan (7 TOR) iaitu:

Pada proses ini, kita hendaklah mengenalpasti punca-punca yang menyebabkan aktiviti yang
telah disenaraikan mempunyai risiko rasuah. Dalam proses ini, kita menggunakan 7 terma rujukan
yang telah digariskan iaitu seperti berikut:

1. Dasar dan Perundangan
2. Sistem dan Prosedur Kerja
3. Nilai-nilai Murni dan Kod Etika
4. Pengurusan Pelanggan
5. Kawalan Dalaman
6. Tindakan Pengesanan, Punitif dan Pemulihan; dan
7. Pengiktirafan dan Penghargaan

3. Tentukan akibat dan tahap risiko kasar (gross risk rating)

Pengukuran Tahap Risiko Kasar

Risiko rasuah dapat diukur dan dikenalpasti kedudukannya dalam membuat penilaian sama
ada tinggi (high), siknifikan (significant), sederhana (moderate) atau rendah (low) dengan
membandingkan kesan dan kemungkinan berlakunya terhadap toleransi entiti risiko.

4. Kenalpasti Kawalan Sedia Ada (existing control) dan Kawalan Tambahan (additional control)

Di dalam proses ini, hendaklah mengenalpasti kawalan sedia ada terhadap semua aktiviti yang
dijalankan. Sekiranya kawalan sedia ada kurang memberi impak yang berkesan maka kenalpasti
apakah kawalan tambahan yang diperlukan bagi mengawal rasuah dari berlaku. Contohnya
kawalan sedia ada adalah seperti Akta dan peraturan dalaman, Prosedur Operasi Seragam (SOP),
pemantauan, dan lain-lain instrumen berkaitan.

5. Keberkesanan Kawalan Sedia ada (Control effectiveness)

Penilaian ke atas keberkesanan kawalan organisasi dalam menguruskan risiko tertentu selepas
pertimbangan yang sewajarnya diberikan kepada faktor-faktor persekitaran luaran. Keberkesanan
diukur melalui 3 tahap iaitu berpuas hati (satisfactory), sedikit kelemahan(some weakness) dan
lemah (weak). Penjelasan tahap tersebut adalah seperti jadual di bawah:

Satisfactory Controls are strong and operating properly providing a reasonable level
Some Weakness of assurance that objectives are being achieved

Weak Some control weakness/inefficeincies have been identified. Altough
these are not considered to present a serious risk expose, improvements
are required to provide reasonable assurance that objectives will be
achieved.

Controls do not meet an acceptable standard, as many weaknesses/
inefficeincies exist. Controls do not provide reasonable assurance that
objective will be achieved.

20 JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA

PELAN PENGURUSAN

RISIKO RASUAH

6. Baki Tahap Risiko (Residual Risk Rating)
Penilaian baki tahap risiko hendaklah dibuat setelah mengambil kira semua kawalan sedia ada

bagi mengawal risiko rasuah dalam aktiviti tersebut. Penentuan baki tahap risiko adalah dibuat
berdasarkan kepada jadual dibawah:

Almost Certain Significant Significant High High High

Likely Significant Significant High High High

Likelhood of Occurrence Moderate Low Moderate Significant High High
Unlikely
Low Low Moderate Significant High

Rare Low Low Moderate Significant Significant

Insignificant Minor Moderate Major Catastrophic

Magnitude of Impact
Risk matrix – Residual Risk

7. Pilihan Rawatan Risiko (Risk Treatment Option)

Seterusnya bergantung kepada tahap risiko yang telah dikenalpasti maka hendaklah memilih
rawatan risiko bagi mengawal risiko tersebut. Terdapat beberapa strategi dalam memilih rawatan
risiko iaitu seperti berikut:

a) Menamatkan (Terminate);
b) Mengurangkan (Reduce);
c) Menerima (Accept) atau
d) Memindahkan (Pass On).

JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA 21

PELAN PENGURUSAN

RISIKO RASUAH

6.1 MATLAMAT STRATEGIK/PERANCANGAN STRATEGIK

Merancang dan Menyediakan perkhidmatan kebombaan dan penyelamatan yang profesional bagi
menyelamatkan nywa dan harta benda dan alam sekitar serta meningkatkan tahap keselamatan
kebakaran dan kesedaran awam.

Memastikan khidmat operasi yang cekap, berkesan dan sistematik bagi melindungi nyawa dan
kemusnahan harta benda mengikut peruntukan undang-undang.

Mengamalkan Budaya Pencegahan Dan Keselamatan Kebakaran.

Penggerak kecemerlangan tadbir urus korporat Jabatan Bomba dan Penyelamat Malaysia (JBPM)
yang berkesan dan dinamik.

Proses-proses Utama yang berkait dengan Matlamat Strategik

Bahagian Operasi Bahagian Bahagian Bahagian Korporat Bahagian Latihan
Kebombaan dan Pembangunan Penyiasatan Bahagian Udara
Penyelamatan Kebakaran Bahagian
Bahagian Pengurusan
Bahagian Kejuruteraan Bahagian
Keselamatan Perancangan dan
Jentera
Kebakaran Penyelidikan

Potensi Risiko Rasuah (berkait dengan proses-proses)

Perkhidmatan Pengurusan Penguatkuasaan Laporan Punca Pengurusan Spesifikasi Ketelusan
Fire Drill Dan Aset Menghapuskan Kebakaran Imej Korporat Perolehan Tuntutan
Evacuation Jabatan
Pengurusan Bahaya Ambil Milik Jabatan Kerja-
Perkhidmatan ICT Kebakaran Premis Kerahsian Kerja Yang
Khidmat Khas Kepuasan Pengurusan Dilakukan
Pengurusan Pemprosesan Pendakwaan Pelanggan Dan Maklumat Penyediaan
Laporan Latihan Dan Pelan Teknikal Perolehan Perancangan
Kebakaran Modal Insan Pengkompaunan Stakeholder Pengurusan
Pemeriksaaan Kesalahan Pemantauan Kewangan
Dan Pengeluaran Bangunan Bagi Kelulusan Ujian Dan Pengesahan Tahunan
Kecemasan Perakuan Komponen
Tujuan CCC Bahan Kerja-Kerja Pengurusan
(SLKK) Bomba (FC) Penyelenggaraan Dan
Pengurusan Pengeluaran Ketidakpatuhan
Kewangan Surat Sokongan Ujian Dan Kajian Ketelusan Dalam Kepimpinan
Pemilihan Dan Dalam Tadbir
Dan Pelesenan Bahan Penentuan
Perolehan Kontraktor Urus

22 JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA

PELAN PENGURUSAN

RISIKO RASUAH

6.2 PEMETAAN RISIKO RASUAH
JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA

Almost Certain 17 18
Likely

Moderate

456 16 24 22 25
7

Unlikely

3 19 128
9 10 11
Rare 12 13 14
15 20 21
Insignificant Minor 23 26 27 Major Catastrophic

Moderate

Key Low Moderate Significant High

JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA 23

PELAN PENGURUSAN

RISIKO RASUAH

PEMETAAN RISIKO RASUAH
JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA

KHIDMAT OPERASI 2. 3.
Perkhidmatan Khidmat Laporan Kebakaran dan
1. Khas Kecemasan (SLKK)
Perkhidmatan Fire Drill
dan Evacution Tadbir urus pelaksanaan Pegawai mengenakan bayaran
perkhidmatan. lebih untuk menyegerakan
Pegawai mengenakan bayaran pengeluaran SLKK.
perkhidmatan
Fire Drill.

KHIDMAT PENGURUSAN

4. 5. 6. 7.
Pengurusan Kewangan Pengurusan Pengurusan Pengurusan Latihan
dan Perolehan Aset ICT dan Modal Insan

Kebocoran maklumat Pegawai Ketirisan data dan Pegawai menggunakan
teknikal spesifikasi menyalahgunakan maklumat ICT. peruntukan latihan
perolehan. aset untuk kegunaan
peribadi atau tujuan untuk aktiviti lain atau
membuat tuntutan
lain.
walaupun latihan tidak
dijalankan.

PENGUATKUASAAN AKTA 341

8. 9. 10.
Pengeluaran Perakuan Penguatkuasaan Pemprosesan Pelan
Bomba (FC) Teknikal
Menghapuskan Bahaya
Pengeluaran Perakuan Kebakaran Penentuan kepatuhan
Bomba (FC) tanpa melakukan kehendak kebombaan
Menyembunyikan kesalahan dimanipulasi oleh Pegawai
pemeriksaan menyeluruh. semasa pemeriksaan
Menghapuskan Bahaya pemproses pelan.
Kebakaran (MBK).
13.
11. 12. Laporan Punca
Pemeriksaaan Bangunan Pengeluaran Surat Kebakaran
Bagi Tujuan CCC Sokongan Pelesenan
Pegawai Penyiasat
Penyelewengan dalam Penyelewengan dalam mengesahkan punca kebakaran
pengeluaran Surat Sokongan pengeluaran Surat Sokongan
mengikut kehendak mangsa
CCC. Pelesenan Perniagaan. kebakaran.

24 JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA

PELAN PENGURUSAN

RISIKO RASUAH

14. 15. 16.
Ambil Milik Premis Pendakwaan Pengkompaunan Kesalahan

Pegawai menggunakan kuasanya Pegawai menghapuskan Pegawai tidak Mengeluarkan
dalam menentukan tempoh bukti pelanggaran dan Notis Tawaran Untuk
pengambilan premis bagi
mengubah fakta kes Mengkompaunkan Kesalahan
menerima ganjaran dari pemilik dalam kertas siasatan. (NTUMK) setelah pemeriksaan
premis untuk mempercepatkan
dijalankan terhadap pelaku
proses serah milik. pelanggaran Akta 341.

KORPORAT 18.
Kepuasan Pelanggan
17. dan Stakeholder
Pengurusan Imej
Korporat Jabatan Tindakan lewat terhadap isu yang
dibangkitkan oleh pelanggan.
Berlaku penyalahgunaan media sosial yang
boleh mencemarkan imej Jabatan.

PERANCANGAN DAN PENYELIDIKAN

19. 20. 21.
Kelulusan Ujian Komponen Ketidakpatuhan Ujian Spesifikasi Perolehan
Bahan dan Kajian Bahan Jabatan

Pegawai mengubah dan Pegawai tidak mematuhi Spesifikasi yang tidak jelas
menerima keputusan ujian yang SOP yang ditetapkan dalam dan dakwaan memihak kepada
melaksanakan ujian bahan.
gagal kepada lulus semasa pihak berkepentingan.
melaksanakan ujian bahan.

KEJURUTERAAN JENTERA

22. 23. 24.
Kerahsian Pengurusan Pemantauan dan Ketelusan Dalam
Maklumat Perolehan
Pengesahan Kerja-Kerja Pemilihan dan Penentuan
Pegawai membocorkan Penyelenggaraan Kontraktor
maklumat sebutharga /tender
untuk mendapatkan ganjaran Kerja-kerja penyelenggaraan Campurtangan luar dalam
yang dilakukan tidak dipantau pemilihan dan penentuan
dari penyebutharga.
dan pengesahan kerja yang kontraktor.
tidak berhemah.
27.
25. 26. Pengurusan dan
Ketelusan Tuntutan Penyediaan Perancangan Kepimpinan Dalam
Kerja-Kerja Yang Pengurusan Kewangan Tadbir Urus
Dilakukan Tahunan
Kebertanggungjawaban dan
Pembayaran tuntutan dibuat Perancangan pengurusan komitmen pegawai di bahagian
kepada pembekal tanpa kewangan tahunan yang tidak
menerima perolehan atau menepati keperluan dan dasar yang terlibat.
perkhidmatan .
yang ditetapkan.

JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA 25

PELAN PENGURUSAN6.3 POTENSI RISIKO RASUAH

No Kluster RISIKO RASUAHRisikoPeneranganPunca-PuncaAkibatImpak Kebarangkalian Tahap Tindakan
Risiko (TRAP)
26 JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA
1 Perkhidmatan Pegawai mengenakan 1. Pelanggan tidak 1. Menjatuhkan imej Moderate Rare Moderate Reduce

fire drill dan bayaran perkhidmatan mengetahui prosedur. jabatan Moderate Reduce
Low Reduce
evacution Fire Drill 2. Pelanggan memohon 2. Kepercayaan

untuk mempercepatkan masyarakat kepada

dan mempermudahkan jabatan akan menurun

perlaksanaan fire drill.

3. Kekangan masa dalam

perlaksanaan akibat

kekurangan anggota.

4. Wujudnya ruang

permintaan yang tinggi

dari pihak penganjur.

2 KHIDMAT Perkhidmatan Tadbir urus pelaksanaan 1. Integriti dan akauntabiliti. 1. Menjatuhkan imej Moderate Rare
OPERASI Khidmat Khas
perkhidmatan 2. Pengawalan, seliaan dan jabatan

pemantauan. 2. Kepercayaan

3. Pelanggaran prosedur masyarakat kepada

pengeluaran SLKK. jabatan akan menurun

3. Laporan yang tidak

tepat atau meragukan

3 Laporan Pegawai mengenakan 1. Pelanggan tidak 1. Menjatuhkan imej Minor Rare

Kebakaran dan bayaran lebih untuk mengetahui peraturan jabatan

Kecemasan menyegerakan atau prosedur berkaitan. 2. Kepercayaan

(SLKK) pengeluaran SLKK 2. Pengurusan pelaksanaan masyarakat kepada

yang tidak berhemah dan jabatan akan menurun

teratur.

No Kluster Risiko Penerangan Punca-Punca Akibat Impak Kebarangkalian Tahap Tindakan
Risiko (TRAP)

4 Pengurusan Kebocoran maklumat 1. Integriti dan akauntabiliti 1. Boleh membuka Minor Unlikely Low Reduce
Unlikely Low Reduce
Kewangan dan teknikal spesifikasi pegawai terlibat dalam ruang dan peluang

Perolehan perolehan proses perolehan. kepada rasuah seperti

2. Kurang pemantauan oleh tuntutan palsu yang

pihak urus setia yang boleh menjejaskan imej

terlibat dalam proses jabatan

perolehan. 2. Pemilihan peralatan/

3. Berlaku salahguna kuasa projek/perkhidmatan

JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA di kalangan ahli dalam tidak mengikut

jawatankuasa yang kehendak bahagian/

dilantik. jabatan.

4. Tidak mematuhi kehendak 3. Boleh mengancam

peraturan atau pekeliling nyawa pengguna dan

berkaitan. menjejaskan prestasi

5. Tidak melaksanakan pengoperasian dan

KHIDMAT sebagaimana SOP/Fail penyelamatan
PENGURUSAN meja

5 Pengurusan Aset Pegawai 1. Pegawai tiada 1. Boleh membuka Minor

menyalahgunakan aset pengetahuan dari segi ruang dan peluang

untuk kegunaan peribadi tugas dan tanggungjawab kepada rasuah seperti

atau tujuan lain pengurusan aset tempat penyalahgunaan

bertugas harta kerajaan untuk

2. Kurang pemantauan kepentingan diri

dari segi rekod dan (self interest) yang

penempatan aset. merugikan jabatan/

3. Salahguna kuasa ke atas keselamatan organisasi

aset untuk tujuan peribadi. dan Negara.

4. Tidak mematuhi kehendak 2. Pembaziran sumber

Akta/ Peraturan dari kewangan jabatan.

segi prosedur tatacara 3. Mengurangkan prestasi PELAN PENGURUSAN

pengurusan aset. kerja dalam jabatan RISIKO RASUAH

5. Kelemahan perancangan

pembelian aset.

27

No Kluster PELAN PENGURUSANRisikoPeneranganPunca-PuncaAkibatImpak KebarangkalianTahapTindakan
Risiko (TRAP)
RISIKO RASUAH
6 Pengurusan ICT Ketirisan data dan 1. Pegawai kurang 1. Boleh membuka Minor Unlikely Low Reduce
maklumat ict28 JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIAberintegriti dalam menjagaruang dan peluang Unlikely Low Reduce
maklumat penting jabatan. kepada rasuah seperti
KHIDMAT 2. Kurang pemantauan penyalahgunaan
PENGURUSAN terhadap capaian sistem. data maklumat untuk
kepentingan diri ( self
3. Akauntabiliti dan integriti interest) dan merugikan
dalam melaksanakan jabatan/keselamatan
tanggungjawab sebagai organisasi dan Negara.
pentadbir sistem.
2. Penyebaran maklumat-
4. Tidak mematuhi kehendak maklumat penting
Akta, Peraturan dan jabatan secara mudah.
Pekeliling berkaitan.
3. Membolehkan sistem
5. Tidak melaksanakan tugas maklumat jabatan boleh
dan peranan sebagaimana diakses tanpa sekatan.
senarai tugas jawatan.
4. Risiko kehilangan
maklumat penting
jabatan.

5. Keputusan penting
yang dibuat tidak tepat
berdasarkan maklumat
yang tidak berintegriti.

7 Pengurusan Pegawai menggunakan 1. Pegawai kurang 1. Pelantikan pegawai yang Minor

Latihan dan peruntukan latihan berkemahiran dalam tidak berkualiti dan

Modal Insan untuk aktiviti lain atau membuat keputusan. berkelayakkan.

membuat tuntutan 2. Kurang pemantauan 2. Penyampaian

walaupun latihan tidak terhadap program latihan perkhidmatan yang tidak

dijalankan yang dirancang memuaskan.

3. Tidak mematuhi kehendak 3. Meningkatkan risiko

Akta/ Peraturan kecederaan kepada

4. Tidak melaksanakan peserta kursus

sebagaimana SOP/Fail 4. Pembaziran sumber

meja kewangan jabatan.

5. Program latihan yang

tidak efektif dan efisien.

No Kluster Risiko Penerangan Punca-Punca Akibat Impak Kebarangkalian Tahap Tindakan
Risiko (TRAP)

8 Pengeluaran Pengeluaran Perakuan 1. Tidak mematuhi arahan 1. Bangunan yang Moderate Rare Moderate Reduce

Perakuan Bomba Bomba (FC) tanpa jabatan yang telah tidak mematuhi

(FC) melakukan pemeriksaan dikeluarkan. kehendak kebombaan

menyeluruh 2. Sistem dan prosedur beroperasi dan boleh

kerja yang sedia ada yang membahayakan nyawa

lemah dan harta benda.

3. Kurang penghayatan nilai- 2. Imej dan reputasi JBPM

nilai murni dan kod etika terjejas

JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA perkhidmatan dikalangan 3. Persepsi negatif oleh

pegawai dan anggota masyarakat negara ini

bomba terhadap integriti JBPM

PENGUATKUASAAN 4. Kurang pemantauan dan 4. Pemeriksaan bangunan

AKTA 341 penyeliaan dijalankan tidak

5. Kurang auditan atau menyeluruh

naziran yang dilaksanakan

terhadap pelaksanaan

proses kerja.

6. Pegawai senang

dipengaruhi oleh

pihak berkepentingan

disebabkan oleh kurang

pengetahuan

7. Kekurangan pegawai

pemeriksa

PELAN PENGURUSAN

RISIKO RASUAH

29

No Kluster PELAN PENGURUSANRisikoPeneranganPunca-PuncaAkibatImpak KebarangkalianTahapTindakan
Risiko (TRAP)
RISIKO RASUAH
9 Penguatkuasaan Menyembunyikan 1. Tidak mematuhi arahan 1. Bangunan yang Moderate Rare Moderate Reduce
30 JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA jabatan yang telah tidak mematuhi
Menghapuskan kesalahan semasa dikeluarkan. kehendak kebombaan
beroperasi dan boleh
Bahaya pemeriksaan 2. Sistem dan prosedur membahayakan nyawa
kerja yang sedia ada yang dan harta benda.
Kebakaran Menghapuskan Bahaya lemah
2. Imej dan reputasi JBPM
Kebakaran (MBK). 3. Kurang penghayatan nilai- terjejas
nilai murni dan kod etika
perkhidmatan dikalangan 3. Persepsi negatif oleh
pegawai dan anggota masyarakat negara ini
bomba terhadap integriti JBPM

4. Kurang pemantauan dan 4. Pemeriksaan bangunan
penyeliaan dijalankan tidak
menyeluruh
5. Kurang auditan atau
PENGUATKUASAAN naziran yang dilaksanakan
10 AKTA 341 Pemprosesan terhadap pelaksanaan
proses kerja.
Pelan Teknikal
6. Pegawai senang
dipengaruhi oleh
pihak berkepentingan
disebabkan oleh kurang
pengetahuan

7. Kekurangan pegawai
pemeriksa

Penentuan kepatuhan 1. Tidak mematuhi arahan 1. Bangunan yang Moderate Rare Moderate Reduce
kehendak kebombaan jabatan yang telah tidak mematuhi
dimanipulasi oleh dikeluarkan. kehendak kebombaan
Pegawai pemproses beroperasi dan boleh
pelan 2. Sistem dan prosedur membahayakan nyawa
kerja yang sedia ada yang dan harta benda.
lemah
2. Imej dan reputasi JBPM
3. Kurang penghayatan nilai- terjejas
nilai murni dan kod etika
perkhidmatan dikalangan 3. Persepsi negatif oleh
pegawai dan anggota masyarakat negara ini
bomba terhadap integriti JBPM

4. Kurang pemantauan dan 4. Pemeriksaan bangunan
penyeliaan dijalankan tidak
menyeluruh
5. Kurang auditan atau
naziran yang dilaksanakan
terhadap pelaksanaan
proses kerja.

6. Pegawai senang
dipengaruhi oleh
pihak berkepentingan
disebabkan oleh kurang
pengetahuan

7. Kekurangan pegawai
pemeriksa

No Kluster Risiko Penerangan Punca-Punca Akibat Impak Kebarangkalian Tahap Tindakan
11 Risiko (TRAP)

Pemeriksaaan Penyelewengan dalam 1. Tidak mematuhi arahan 1. Bangunan yang Moderate Rare Moderate Reduce
Bangunan bagi pengeluaran Surat jabatan yang telah tidak mematuhi
tujuan CCC Sokongan CCC dikeluarkan. kehendak kebombaan
beroperasi dan boleh
JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA 2. Sistem dan prosedur membahayakan nyawa
kerja yang sedia ada yang dan harta benda.
lemah
2. Imej dan reputasi JBPM
3. Kurang penghayatan nilai- terjejas
nilai murni dan kod etika
perkhidmatan dikalangan 3. Persepsi negatif oleh
pegawai dan anggota masyarakat negara ini
bomba terhadap integriti JBPM

4. Kurang pemantauan dan 4. Pemeriksaan bangunan
penyeliaan dijalankan tidak
menyeluruh
5. Kurang auditan atau
naziran yang dilaksanakan 5. Jabatan diberi tekanan
terhadap pelaksanaan untuk membuat
proses kerja. keputusan segera

PENGUATKUASAAN 6. Pegawai senang
AKTA 341 dipengaruhi oleh
pihak berkepentingan
disebabkan tahap
kompetensi.

7. Kekurangan pegawai
pemeriksa dalam
melaksanakan tugas.

8. Arahan pihak yang
berkepentingan supaya
mengeluarkan sokongan
CCC.

12 Pengeluaran Penyelewengan dalam 1. Tidak mematuhi arahan 1. Bangunan yang Moderate Rare Moderate Reduce
jabatan yang berkaitan. tidak mematuhi
Surat Sokongan pengeluaran Surat kehendak kebombaan PELAN PENGURUSAN
2. Kesesuaian sistem dan beroperasi dan boleh
Pelesenan Sokongan Pelesenan prosedur kerja sedia ada membahayakan nyawa RISIKO RASUAH
dengan situasi semasa. dan harta benda.
Perniagaan
3. Kurang penghayatan 2. Imej dan reputasi JBPM
nilai-nilai murni dan etika terjejas
perkhidmatan di kalangan
pegawai bomba. 3. Persepsi negatif oleh
masyarakat negara ini
4. Kurang pemantauan dan terhadap integriti JBPM
penyeliaan ke atas proses
kerja yang dilaksanakan.

5. Kekurangan pelaksanaan
program naziran terhadap
proses kerja berkaitan.

31

No Kluster PELAN PENGURUSANRisikoPeneranganPunca-PuncaAkibatImpak KebarangkalianTahapTindakan
Risiko (TRAP)
RISIKO RASUAH
13 Laporan Punca Pegawai Penyiasat 1. Tawaran ganjaran 1. Membuka ruang dan Moderate Rare Moderate Reduce
Kebakaran32 JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIAmengesahkan punca2. Kekangan masa dan bebanpeluang untuk dirasuah Moderate Rare Moderate Reduce
kebakaran mengikut Moderate Rare Moderate Reduce
14 Ambil Milik kehendak mangsa tugas yang banyak 2. Laporan boleh
Premis kebakaran 3. Keberhutangan yang dipertikai dalam proses Moderate Unlikely Moderate Reduce
pendakwaan
15 Pendakwaan serius
PENGUATKUASAAN 4. Latihan tidak mencukupi 3. Kepercayaan kepada
AKTA 341 5. Norma pasukan yang JBPM akan terjejas
sekiranya berlaku
16 Pengkompaunan kurang mencukupi laporan yang lemah
Kesalahan
Pegawai menggunakan 1. Tawaran ganjaran 1. Membuka ruang dan
kuasanya dalam 2. Kekangan masa dan beban peluang untuk dirasuah
menentukan tempoh
pengambilan premis tugas yang banyak 2. Laporan boleh
bagi menerima ganjaran 3. Keterhutangan kewangan dipertikai dalam proses
dari pemilik premis pendakwaan
untuk mempercepatkan yang serius
proses serah milik. 4. Latihan tidak mencukupi 3. Kepercayaan kepada
5. Norma pasukan yang JBPM akan terjejas
sekiranya berlaku
kurang mencukupi" laporan yang lemah

pegawai menghapuskan 1. Tawaran Ganjaran 1. Imej Jabatan terjejas
bukti pelanggaran dan 2. SOP tidak dibuat 2. Penguatkuasaan
mengubah fakta kes
dalam kertas siasatan penambahbaikan Akta tidak dapat
3. Kerja secara individu dilaksanakan
4. Pemantauan yang lemah 3. Kehilangan nyawa dan
5. Peluang terbuka harta benda akibat
6. Kelemahan kawalan pada kebakaran
4. Kepercayaan
bahan bukti masyarakat kepada
7. Tiada pengaduan salah sistem pengurusan
integriti jabatan
laku pegawai menurun

Pegawai 1. Tawaran Ganjaran/Rasuah 1. Imej Jabatan terjejas
tidakMengeluarkan 2. Beban keberhutangan 2. Penguatkuasaan
Notis Tawaran Untuk 3. Peluang terbuka
Mengkompaunkan 4. Kerja secara individu Akta tidak dapat
Kesalahan (NTUMK ) 5. Tiada Aduan dilaksanakan
setelah pemeriksaan 6. Kelemahan SOP 3. Kehilangan nyawa dan
dijalankan terhadap 7. Pengalaman harta benda akibat
pelaku pelanggaran kebakaran
Akta 341 4. Kepercayaan
masyarakat kepada
sistem pengurusan
integriti jabatan
menurun

No Kluster Risiko Penerangan Punca-Punca Akibat Impak Kebarangkalian Tahap Tindakan
Risiko (TRAP)

17 Pengurusan Imej Berlaku penyalahgunaan 1. Penglibatan pegawai 1. Memberikan imej negatif Moderate Likely Moderate Reduce
Likely Moderate Reduce
Korporat Jabatan media sosial yang boleh menularkan isu-isu sensitif kepada jabatan. Rare
Rare Low Reduce
mencemarkan imej di media sosial. 2. Menjadi budaya negatif Moderate Reduce

Jabatan 2. Kurang menghayati di dalam Jabatan"

peraturan-peraturan

pegawai awam yang

sedang berkuatkuasa.

3. SOP Pengurusan Korporat

JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA tidak diperkemaskan

KORPORAT bersesuian dengan
keadaan semasa.

18 Kepuasan Tindakan lewat terhadap 1. Kelewatan memberi 1. Memberikan imej negatif Moderate

Pelanggan dan isu yang dibangkitkan maklum balas terhadap isu kepada jabatan.

Stakeholder oleh pelanggan yang dimajukan kepada 2. Menimbulkan pelbagai

Jabatan. persepsi dan andaian

2. Kelewatan penyampaian tidak tepat

atau hebahan maklumat

kepada umum melibatkan

insiden besar

19 Kelulusan Ujian Pegawai mengubah dan 1. Kepentingan peribadi di Bahan-bahan binaan yang Minor

Komponen Bahan menerima keputusan kalangan pegawai terlibat. tidak menepati piawaian

ujian yang gagal 2. Integriti dan akauntabiliti diluluskan.

kepada lulus semasa di kalangan pegawai

melaksanakan ujian terlibat.

bahan 3. Kelemahan tadbir urus ke

atas proses kerja.

4. Tidak mematuhi prosedur

dan peraturan (SOP) yang

PERANCANGAN berkaitan." PELAN PENGURUSAN

20 DAN Ketidakpatuhan Pegawai tidak mematuhi 1. Unsur tawaran 1. Mewujudkan ruang dan Moderate RISIKO RASUAH
peluang untuk dirasuah
PENYELIDIKAN ujian dan Kajian SOP yang ditetapkan ganjaran oleh pihak

Bahan dalam melaksanakan berkepentingan. 2. Laporan boleh

ujian bahan 2. Kekangan masa dan beban dipertikai dalam proses

tugas ditanggung oleh pendakwaan

pegawai. 3. Keyakinan stakeholder

3. Keadaan kewangan kepada JBPM akan

peribadi pegawai. terjejas sekiranya

4. Latihan dan kompetensi berlaku laporan yang

pegawai yang menjalankan lemah.

tugas.

33

No Kluster PELAN PENGURUSANRisikoPeneranganPunca-PuncaAkibatImpak KebarangkalianTahapTindakan
Risiko (TRAP)
RISIKO RASUAH
21 Spesifikasi Spesifikasi yang tidak 1. Akauntabiliti dan integriti 1. Berlaku tohmohan Moderate Rare Moderate Reduce
Perolehan34 JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIAjelas dan dakwaanpegawai terlibat dengandan persepsi negetif
Jabatan memihak kepada pihak tugasan. terhadap kredebiliti Unlikely Significant Reduce
berkepentingan jabatan. Rare Moderate Reduce
PERANCANGAN 2. Campurtangan, desakan
DAN dan pengaruh pihak 2. Pelaksanaan proses
berkepentingan. perolehan yang tidak
PENYELIDIKAN lancar.
3. Kekurangan pengetahuan
dan kompetensi 3. Ketidaktepatan
jawatankuasa penyedia perolehan yang dibuat
spesifikasi. tidak memenuhi
keperluan operasi
4. Kekurangan pemantauan jabatan.
dan kawalselia
pengurusan penyediaan 4. Menggangu
spesifikasi. kelancaran operasi
jabatan disebabkan
masalah teknikal pada
kelengkapan dan
peralatan.

22 Kerahsian Pegawai membocorkan 1. Kepentingan peribadi di 1. Mendapat produk/hasil Major

Pengurusan maklumat sebutharga kalangan pegawai terlibat. yang tidak berkualiti

Maklumat /tender untuk 2. Integriti dan akauntabiliti 2. Projek gagal disebabkan

Perolehan mendapatkan ganjaran di kalangan pegawai kontraktor dipilih tidak

dari penyebutharga. terlibat. kompeten

3. Kelemahan tadbir urus 3. Imej jabatan dan

dalam pengurusan kerajaan terjejas"

maklumat.

4. Tidak mematuhi prosedur

KEJURUTERAAN dan peraturan (SOP)."

23 JENTERA Pemantauan Kerja-kerja 1. Kepentingan peribadi di 1. Berlaku kerja-kerja Moderate

dan Pengesahan penyelenggaraan yang kalangan pegawai terlibat. penyelenggaraan

kerja-kerja dilakukan tidak dipantau 2. Integriti dan akauntabiliti yang berulang akibat

penyelenggaraan dan pengesahan kerja di kalangan pegawai kerosakan sama.

yang tidak berhemah terlibat. 2. Pembaziran sumber

3. Kelemahan tadbir urus kewangan.

dalam pengurusankerja 3. Menganggu kelancaran

yang dilaksanakan. operasi kebombaan.

4. Tidak mematuhi prosedur

dan peraturan (SOP) kerja

yang dilaksanakan.

No Kluster Risiko Penerangan Punca-Punca Akibat Impak Kebarangkalian Tahap Tindakan
Risiko (TRAP)

24 Ketelusan dalam Campurtangan luar 1. Kepentingan peribadi di 1. Pemilihan kontraktor Moderate Unlikely Moderate Reduce
Unlikely Moderate Reduce
pemilihan dan dalam pemilihan dan kalangan pegawai terlibat. yang tidak kompeten Moderate Reduce
Rare
penentuan penentuan kontraktor 2. Integriti dan akauntabiliti 2. Kualiti produk terjejas

kontraktor di kalangan pegawai 3. KB/PKB tidak berfungsi

terlibat. dengan sewajarnya"

3. Kelemahan tadbir

urus dalam pemilihan

kontraktor.

4. Kecuaian dalam

JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA pemilihan dan penentuan

kontraktor/ pembekal.

5. Tidak mematuhi prosedur

dan peraturan (SOP)

berkaitan.

25 ketelusan Pembayaran tuntutan 1. Kepentingan peribadi di 1. Peralatan tidak boleh Major
tuntutan kerja- dibuat kepada pembekal kalangan pegawai terlibat. digunakan
kerja yang tanpa menerima
dilakukan perolehan atau 2. Integriti dan akauntabiliti 2. Kerugian kepada
perkhidmatan di kalangan pegawai Jabatan
KEJURUTERAAN terlibat.
JENTERA
3. Kelemahan tadbir urus
dalam memproses
tuntutan kerja.

4. Kecuaian dalam
mengesahkan kerja-kerja
yang dijalankan.

5. Tidak mematuhi prosedur,
pekeliling dan peraturan
yang berkaitan.

26 Penyediaan Perancangan 1. Kepentingan peribadi di 1. Perancangan kewangan Moderate

perancangan pengurusan kewangan kalangan pegawai terlibat. tidak memenuhi PELAN PENGURUSAN

pengurusan tahunan yang tidak 2. Integriti dan akauntabiliti keperluan semasa yang RISIKO RASUAH

kewangan menepati keperluan dan di kalangan pegawai perlu diberi keutamaan

tahunan dasar yang ditetapkan terlibat. 2. Pembaziran sumber

3. Kelemahan tadbir urus kewangan.

dalam menyediakan 3. Berlaku perlanggaran

perancangan pengurusan dasar mengurus

tahunan. kewangan.

4. Kecuaian dalam 4. Pelaksanaan

menyediakan perancangan menguruskan kewangan

pengurusan tahunan. yang tidak berimpak

5. Tidak mematuhi dan pada produktiviti

mematuhi prosedur, jabatan.

pekeliling dan peraturan

yang berkaitan.

35

No Kluster PELAN PENGURUSANRisikoPeneranganPunca-PuncaAkibatImpak KebarangkalianTahapTindakan
Risiko (TRAP)
RISIKO RASUAH
27 Pengurusan Kebertanggungjawaban 1. Keperibadian pegawai 1. Tadbir urus pentadbiran Moderate Rare Moderate Reduce
36 JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA
dan kepimpinan dan komitmen pegawai dalam melaksanakan yang tidak cekap.

dalam tadbir di bahagian yang tanggungjawab. 2. Menjejaskan imej dan

urus terlibat. 2. Integriti dan akauntabiliti reputasi jabatan.

di kalangan pegawai 3. Pengoptimum

terlibat. gunatenaga pegawai

3. Kelemahan tadbir urus yang rendah dan

KEJURUTERAAN dalam melaksanakan menjejaskan produktiviti
JENTERA pengurusan dan jabatan.
pentadbiran. 4. Penyampaian

4. Kelemahan dalam perkhidmatan yang

menyediakan perancangan tidak cekap kepada

kerja yang sepatutnya. masyarakat.

5. Rancangan kerja tahunan

yang tidak jelas dan tidak

selari dengan kehendak

dan dasar jabatan.

7. PELAN TINDAKAN

RISIKO RASUAH

PELAN PENGURUSANSASARAN

RISIKO RASUAHNO KLUSTERRISIKOPENERANGANPELAN TINDAKANTORTANGGUNGJAWABTARIKH PELAN
TERPERINCI
38 JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA
(2020-2024)

1 Perkhidmatan fire drill Pegawai mengenakan bayaran 1. Menyemak dan memantau pelaksanaan 2 POB 2022

dan evacution perkhidmatan Fire Drill SOP Fire Drill 4 POB 2021

2. Mempamerkan prosedur permohonan 1 POB 2021

Fire drill

3. Menubuhkan Unit Khas untuk

mengendalikan Fire Drill

2 Perkhidmatan Khidmat Tadbir urus pelaksanaan 1. Penambahbaikan dalam proses 2 POB 2022

Khas perkhidmatan pengeluaran SLKK. 3 POB Berterusan

KHIDMAT 2. Pegawai perlu menghadiri Kursus 1 POB 2021

OPERASI Integriti

3. Menempatkan pegawai di kaunter Pusat 4 POB 2021

untuk menguruskan permohonan SLKK

4. Mempamerkan piagam pelanggan dan

carta aliran kerja di kuanter

3 Laporan Kebakaran Pegawai mengenakan bayaran 1. Paparkan peraturan khidmat khas di 2 POB 2021

dan Kecemasan lebih untuk menyegerakan balai. 4 POB 2022

(SLKK) pengeluaran SLKK 2. Perkhidmatan pembayaran khidmat khas

atas talian

4 Pengurusan Kewangan Kebocoran maklumat teknikal 1. Menghantar pegawai menghadiri kursus 5 CPK Berterusan

dan Perolehan spesifikasi perolehan pengurusan kewangan

2. Pemantauan oleh Pegawai Atasan 5&6 CPK Secara berkala 6

bulan"

5 Pengurusan Aset Pegawai menyalahgunakan aset 1. Bengkel dan kursus Tatacara Pengurusan 5 UA & JBPM Negeri 2 kali setahun
untuk kegunaan peribadi atau Aset Alih Kerajaan 5&6 UA & JBPM Negeri Sukuan ke 3
KHIDMAT tujuan lain UA & JBPM Negeri setiap tahun
6 PENGURUSAN Pengurusan ICT 2. Proses Naziran dan Audit Aset Kerajaan 5 Berterusan"
Ketirisan data dan maklumat ict 3. Kursus Integriti
5&6 HR 5 tahun sekali
1. Pusingan kerja kepada pegawai yang 5&6 ICT Secara berkala 6
terlibat ICT bulan
5
2. Pemantauan oleh Pegawai Atasan Berterusan
3. Kursus Pengurusan ICT

7 Pengurusan Latihan Pegawai menggunakan 1. Pemeriksaan Mengejut 5&6 BL Berterusan

dan Modal Insan peruntukan latihan untuk aktiviti 2. Audit dan Naziran 5&6 BL Berterusan

lain atau membuat tuntutan

walaupun latihan tidak dijalankan

NO KLUSTER RISIKO PENERANGAN PELAN TINDAKAN TOR TANGGUNGJAWAB SASARAN
TARIKH PELAN
8 Pengeluaran Perakuan Pengeluaran Perakuan 1. Pemeriksaan Mengejut 5, UIN/ BKK
2. Mengadakan kursus latihan kepada 6 BKK TERPERINCI
Bomba (FC) Bomba (FC) tanpa melakukan 2,3 BKK (2020-2024)
Pegawai Bomba 2,3,4 BKK
pemeriksaan menyeluruh 3. Pusingan Kerja 4,5 BKK Berterusan
4. Penambahbaikan Peraturan Sedia ada 3,6 Berterusan
JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA 5. Naziran berkala 1,2 BKK/BL 5 tahun sekali
6. Kursus Pengukuhan/Bengkel Peg/BKK
2021
dipertingkatkan Berterusan
7. Penambahan Perjawatan
2021
1. Pemeriksaan Mengejut Berterusan
2. Mengadakan kursus latihan kepada
9 Penguatkuasaan Menyembunyikan kesalahan 5,6 UIN/ BKK Berterusan
Pegawai Bomba 6 BKK Berterusan
Menghapuskan Bahaya semasa pemeriksaan 3. Pusingan Kerja 2,3 BKK 5 tahun sekali
4. Penambahbaikan Peraturan Sedia ada 2,3,4 BKK
Kebakaran Menghapuskan Bahaya 5. Naziran berkala 4,5 BKK 2021
6. Kursus Pengukuhan/Bengkel 3,6 Berterusan
Kebakaran (MBK). 1,2 BKK/BL
dipertingkatkan Peg/BKK 2021
7. Penambahan Perjawatan Berterusan

PENGUATKUASAAN Penentuan kepatuhan kehendak 1. Pemeriksaan Mengejut 5,6 UIN/ BKK Berterusan
kebombaan dimanipulasi oleh 2. Mengadakan kursus latihan kepada 6 BKK Berterusan
10 AKTA 341 Pemprosesan Pelan Pegawai pemproses pelan 2,3 BKK 5 tahun sekali
Teknikal Pegawai Bomba 2,3,4 BKK
3. Pusingan Kerja 4,5 BKK 2021
4. Penambahbaikan Peraturan Sedia ada 3,6 Berterusan
5. Naziran berkala 1,2 BKK/BL
6. Kursus Pengukuhan/Bengkel Peg/BKK 2021
Berterusan
dipertingkatkan
11 Pemeriksaaan Penyelewengan dalam 7. Penambahan Perjawatan" 5,6 UIN/ BKK Berterusan PELAN PENGURUSAN
6 BKK Berterusan
Bangunan bagi tujuan pengeluaran Surat Sokongan 1. Pemeriksaan Mengejut 2,3 BKK 5 tahun sekali RISIKO RASUAH
2. Mengadakan kursus latihan kepada 2,3,4 BKK
CCC CCC 4,5 BKK 2021
Pegawai Bomba 3,6 Berterusan
3. Pusingan Kerja 1,2 BKK/BL
4. Penambahbaikan Peraturan Sedia ada Peg/BKK 2021
5. Naziran berkala Berterusan
6. Kursus Pengukuhan/Bengkel

dipertingkatkan
7. Penambahan Perjawatan

39

PELAN PENGURUSANNO KLUSTERRISIKOPENERANGANPELAN TINDAKANTORTANGGUNGJAWABSASARAN
TARIKH PELAN
RISIKO RASUAH12 Pengeluaran SuratPenyelewengan dalam1. Pemeriksaan Mengejut5,6UIN/ BKK
Sokongan Pelesenan pengeluaran Surat Sokongan 2. Mengadakan kursus latihan kepada 6 BKK TERPERINCI
40 JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA Pelesenan Perniagaan 2,3 BKK (2020-2024)
Pegawai Bomba 2,3,4 BKK
3. Pusingan Kerja 4,5 BKK Berterusan
4. Penambahbaikan Peraturan Sedia ada 3,6 Berterusan
5. Naziran berkala 1,2 BKK/BL 5 tahun sekali
6. Kursus Pengukuhan/Bengkel Peg/BKK
2021
dipertingkatkan Berterusan
7. Penambahan Perjawatan
2021
Berterusan

13 Laporan Punca Pegawai Penyiasat mengesahkan 1. Motivasi pegawai 1,2 BPK/UIN Berterusan
Kebakaran punca kebakaran mengikut 2. Naziran Bahagian/naziran mengejut
kehendak mangsa kebakaran 3. Latihan berterusan 1,2 BPK/UIN 2 kali setahun
14 PENGUATKUASAAN Ambil Milik Premis 4. Maklumat premis bersepadu antara
AKTA 341 1,2 BPK/BL 2 kali setahun
bahagian
15 Pendakwaan 5. Pemantauan pegawai dari ibu pejabat 1,2 Semua Berterusan
6. Pusingan Kerja
16 Pengkompaunan 1,2 BPK Sekali setahun
Kesalahan
5 CSM 5 tahun sekali

Pegawai menggunakan kuasanya 1. Pemantauan oleh Pegawai Ibu Pejabat 1,2 BPK/UIN 2021
dalam menentukan tempoh 2. Naziran mengejut
pengambilan premis bagi 3. Pusingan kerja 1,2 BPK/UIN 2 kali setahun
menerima ganjaran dari pemilik 4. Semakan Arahan / Akta
premis untuk mempercepatkan 5 CSM 5 tahun sekali
proses serah milik.
1,2 BPK 1 setahun sekali

pegawai menghapuskan bukti 1. Pemantauan oleh Pegawai Atasan 2 BPK Berterusan
pelanggaran dan mengubah fakta 2. Diari Siasatan
kes dalam kertas siasatan 3. Kawalan Penyimpanan Kertas Siasatan 2 BPK Berterusan
4. Penambahbaikan SOP Penyediaan Kertas
2 BPK 2021
Siasatan
5. Melantik Pembantu pegawai Penyiasat 2 BPK 2021

1 BPK 2021

Pegawai tidakMengeluarkan 1. Pemantauan oleh Pegawai Atasan 2 PK Berterusan
Notis Tawaran Untuk 2. Kempen kesedaran Integriti kepada 2 BPK Berterusan
Mengkompaunkan Kesalahan
(NTUMK) setelah pemeriksaan pegawai kompaun melalui kursus , 2 BPK 2022
dijalankan terhadap pelaku pamplet, arahan dan motivasi 2 BPK 2021
pelanggaran Akta 341 3. Sistem pengurusan aduan melalui Online "
4. Penambahbaikan SOP

NO KLUSTER RISIKO PENERANGAN PELAN TINDAKAN TOR TANGGUNGJAWAB SASARAN
TARIKH PELAN
17 Pengurusan Imej Berlaku penyalahgunaan media 1. Pemantauan oleh Pegawai Ibu Pejabat 5 Kor
Korporat Jabatan sosial yang boleh mencemarkan 2. Mengadakan kursus latihan kepada 2,3 Kor TERPERINCI
imej Jabatan 2&5 Kor (2020-2024)
KORPORAT Pegawai Bomba 2&3 Kor
3. Semakan SOP Pengurusan Korporat" 2 &3 Kor Berterusan
2,5 RND Berterusan
18 Kepuasan Pelanggan Tindakan lewat terhadap isu yang 1. Mengadakan kursus latihan kepada
2,5 RND 2022
dan Stakeholder dibangkitkan oleh pelanggan Pegawai Bomba
1,2 RND Berterusan
JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA 2. Semakan SOP Pengurusan Korporat" 1,2 RND 2022
1,2 RND
19 Kelulusan Ujian Pegawai mengubah dan Senarai semak pegawai perakuan bahan 1,2 RND 2021

Komponen Bahan menerima keputusan ujian yang 1, 2 Peg 2021
4, 5 Peg
gagal kepada lulus semasa Peg 2022
5 UIN 2022
melaksanakan ujian bahan 4, 5 2022
2022
20 Ketidakpatuhan ujian Pegawai tidak mematuhi Prosedur Pengujian yang teratur dan jelas
2021
dan Kajian Bahan SOP yang ditetapkan dalam 2021
2021
melaksanakan ujian bahan 2021

21 PERANCANGAN Spesifikasi Perolehan Spesifikasi yang tidak jelas dan 1. Mempertingkatkan kompetensi
DAN PENYELIDIKAN Jabatan dakwaan memihak kepada pihak (kemahiran dan pengetahuan) pegawai
berkepentingan penyediaan spesifikasi.

2. Mengemaskini Term Of Reference (TOR) PELAN PENGURUSAN
dan rujukan terkini dalam penyediaan
spesifikasi. RISIKO RASUAH

3. Menjalinkan kerjasama dan merujuk
agensi yang lebih berpengalaman dalam
bidang berkaitan.

4. Penerapan nilai integriti dan akauntabiliti
pegawai yang terlibat."

22 Kerahsian Pengurusan Pegawai membocorkan maklumat 1. Keluarkan arahan KP agar tindakan

Maklumat Perolehan sebutharga /tender untuk tatatertib yang lebih tegas (cth: turun

mendapatkan ganjaran dari pangkat, potong gaji, dll)

penyebutharga. 2. Mengetatkan kawalan keluar/masuk

KEJURUTERAAN kontraktor di pejabat
JENTERA 3. Membudayakan pengendalian dokumen

terperingkat berkaitan perolehan

(education, prevention & enforcement)

4. Meningkatkan peranan unit integriti JBPM

cawangan/negeri dalam pelaksanaan

Whistle Blowing Policy dan kod etika

41

PELAN PENGURUSANSASARAN

RISIKO RASUAHNO KLUSTERRISIKOPENERANGANPELAN TINDAKANTORTANGGUNGJAWABTARIKH PELAN
TERPERINCI
42 JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA
(2020-2024)

23 Pemantauan dan Kerja-kerja penyelenggaraan 1. Mempertingkatkan kompetensi 1,2 KEJ 2022

Pengesahan kerja- yang dilakukan tidak dipantau (kemahiran dan pengetahuan)

kerja penyelenggaraan dan pengesahan kerja yang tidak pegawai dalam bidang teknikal kerja 1,2 KEJ 2022

berhemah penyelenggaran.

2. Menerapkan pematuhan kepada

pekeliling dan peraturan yang berkaitan 1,2 KEJ 2021

perlu dipatuhi semasa melaksanakan

kerja penyelenggaraan.

3. Penerapan nilai integriti dan akauntabiliti

pegawai yang terlibat.

24 Ketelusan dalam Campurtangan luar dalam 1. Mencadangkan kepada KPKT 5 UBK 2022

pemilihan dan pemilihan dan penentuan untuk menggubal Akta Perolehan

penentuan kontraktor kontraktor (Procurement Act) 5 UBK 2022

2. Menetapkan prosedur penilaian tender

ke atas senarai kontraktor daripada MOF 5 UBK 2021

bagi Tender Terhad / Rundingan Terus 5 UBK 2021

3. Treatment Integrity Pact (MoC)

4. Risk Treatment Tender Committee (MoC)

25 ketelusan tuntutan Pembayaran tuntutan dibuat Mengemaskini spesifikasi sedia ada. 2 RND 2022
kepada pembekal tanpa
KEJURUTERAAN kerja-kerja yang menerima perolehan atau
JENTERA dilakukan perkhidmatan

26 Penyediaan Perancangan pengurusan 1. Mempertingkatkan kompetensi 1,2 KEJ 2022

perancangan kewangan tahunan yang tidak (kemahiran dan pengetahuan) pegawai

pengurusan kewangan menepati keperluan dan dasar dalam menguruskan kewangan. 1,2 KEJ 2022

tahunan yang ditetapkan 2. Menerapkan pemahaman kepada

pekeliling dan peraturan kewangan yang 1,2 KEJ 2022

berkaitan.

3. Penerapan nilai integriti dan akauntabiliti 1,2 KEJ 2022

pegawai yang terlibat.

4. Menghantarkan pegawai terlibat

menghadiri program atau kursus

pengurusan kewangan."

27 Pengurusan dan Kebertanggungjawaban dan 1. Mempertingkatkan kompetensi 1,2 KEJ 2022

kepimpinan dalam komitmen pegawai di bahagian (kemahiran dan pengetahuan) pegawai

tadbir urus yang terlibat. dalam pentadbiran. 1,2 KEJ 2022

2. Menerapkan pematuhan kepada

pekeliling dan peraturan pentadbiran 1,2 KEJ 2022

yang berkaitan.

3. Penerapan nilai integriti dan akauntabiliti

pegawai yang terlibat.

PELAN PENGURUSAN

RISIKO RASUAH

8. PEMANTAUAN PELAN

PENGURUSAN
RISIKO RASUAH

JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA

PELAN PENGURUSAN

RISIKO RASUAH
8.1 PEMANTAUAN

Pemantauan hendaklah dijalankan bagi memastikan apa yang telah dilaksanakan atau akan
dilaksanakan dinilai dari aspek keberkesanannya dan perkembangannya dari masa ke semasa.
Unit Integriti Jabatan Bomba dan Penyelamat Malaysia akan memantau pelaksanaan Pelan ini
dengan Bahagian-Bahagian yang terlibat. Setiap kemajuan yang dicapai akan dicatatkan dalam
borang pemantauan pelan Pengurusan Risiko Rasuah menggunakan format berikut:

8.2 TUJUAN PEMANTAUAN

Untuk Menilai Kemajuan Penyediaan Pelan Tindakan

Untuk Menilai Kemajuan Pelaksanaan Pelan Tindakan

Untuk Menilai Keberkesanaan Pelan Tindakan

Untuk Menilai Samada Terdapat Risiko Rasuah Yang
Baru (Aktiviti/ Proses Kerja Utama Baru/Sedia Ada)?

Untuk Menilai Perubahan Taraf Risiko Kepada Aktiviti/
Proses Kerja Utama Sedia Ada (Misalnya Rendah Ke
Tinggi, Atau Dari Moderate Kepada Significant/High).

44 JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA

PELAN PENGURUSAN

RISIKO RASUAH
8.3 PEMANTAUAN : PELAKSANAAN PELAN TINDAKAN

Pelan Tanggungjawab Sasaran Kemajuan
Tindakan Tarikh
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.

JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA 45

PELAN PENGURUSAN

RISIKO RASUAH

9. PENGHARGAAN

Setinggi-Tinggi Penghargaan Dan Ucapan Terima Kasih Ditujukan Khas
Kepada Pengurusan Tertinggi Jabatan Bomba Dan Penyelamat Malaysia Dan
Pengarah-Pengarah Bahagian/Unit Yang Terlibat Secara Langsung Atau Tidak Langsung

Dalam Usaha Penerbitan Pelan Pengurusan Risiko Rasuah

Senarai nama Pegawai yang terlibat dalam
Pembangunan Pelan Pengurusan Risiko Rasuah JBPM

Dato’ Haji Amer bin Haji Yusof PgKB I Mohd Khairul Bin Jamil
Dato’ Hj Zamri Bin Che’ Din PgKB I Yusri Bin Basri
PKPjB Hj. Zainuddin Bin Md Alip PgKB I Wan Ahmad Fadillah Bin Wan Abdul Rahman
Encik Aidi Azli Bin Wahit PgKB I Wan Mohd Hamizi Bin Wan Mohd Zin
PPjB Abu Obaidat bin Hj Mohamad Encik Ir. Noraizi Bin Nordin
PPjB Ir. Wan Mohammad Zaidi Bin Wan Isa PgKB II Amram Bin Jaya
PPjB Mohd Razam Bin Taja Rahim PgKB II Shamsul Nizar Bin Zubir
PPjB Norizan Bin Hj Sulaiman PgKB II Sukur Bin Hatta
PPjB Muhamad Azmi Bin Ismail PgKB II Ahmad Fisal Bin Ahyat
PPjB Abdul Khair Bin Osman PgKB II Ahmad Mukhlis Bin Mukhtar
PPjB Mohd Pisar Bin Aziz PgKB II Razali Bin Mohd Nasir
Encik Richard Barahim Encik Ismail Bin Abdullah
Encik Jamaluddin Bin Othman PgB Muhamad Hafiz Bin Zainol
PgKB I Mohd Ishak Bin Sibok PgB Azman Shah Bin Abu Jamal
PgKB I Azmi Bin Sadon PgKB II Ahmadi Bin Muhamad Hasan
PgKB I Mohd Saharul Nizam Bin Abdul Rahim PgB Jessica Anak Sylvester Embuas
PgKB I Rohaizat Bin Mat Isa PKPgB Shahril Rashidi Bin Said
PgKB I Jamri Bin Masran PgKB I Aswadi Bin Hj Ismail
PgKB I Abdul Fathulmu’en Bin Abdul Salam Haji Mohd Faruqi Bin Badron
PgKB I Lizalman Bin Abu PgKB II Abdul Malik Bin Zainuddin
PgKB I Ruhisha Bin Haris PKPgB Mohd Azuan Bin Abu Hassan
PgKB I Ramli Bin Saari

PASUKAN EDITOR

PENASIHAT
PPjB Morni Bin Mamat

Ketua Unit Integriti
Jabatan Bomba Dan Penyelamat Malaysia

TIMBALAN PENASIHAT
PgKB I Endi Sherimi Bin Mohd Adzmi

KETUA EDITOR
PgKB Ii Abdul Malik Bin Zainuddin

PASUKAN EDITOR
Richie Anak Andrew
PgKB Ii Ahmadi Bin Mohamad Hasan
Encik Abdul Hafiz Bin Abdul Mutalib
Puan Nor Hasmardiana Binti Kamarudin
Encik Patrick Jelai Jali
Cik Syafiqah Khuzaimah Binti Ghazali

46 JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA

10. GLOSARI PELAN PENGURUSAN

Perkara RISIKO RASUAH
POB
BKK Makna
Peg Bahagian Operasi Kebombaan dan Penyelamat
UIN
BL Bahagian Keselamatan Kebakaran
KOR Bahagian Pengurusan
CPK Unit Integriti
UA Bahagian Latihan
HR
ICT Bahagian Pengurusan Korporat
UBK Cawangan Pengurusan Kewangan
BPN
KEJ Unit Aset
RND Cawangan Sumber Manusia
BPK Cawangan Teknologi Maklumat
CSM
Unit Bekalan dan Kontrak
NTUMK Bahagian Pembangunan
Bahagian Kejuruteraan Jentera
Bahagian Perancangan dan Penyelidikan
Bahagian Penyiasatan Kebakaran
Cawangan Sumber Manusia
Notis Tawaran Untuk Mengkompaun Kesalahan

JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA 47

PELAN PENGURUSAN

RISIKO RASUAH
11. FOTO

YAS Dato’ Sri Mohammad Hamdan bin Hj. Wahid menandatangai
Tinta Integriti sempena Bicara Governans, Integriti dan Anti

Rasuah (BiGIAR) yang diadakan di Sabah.

Majlis Perasmian oleh YAS Ketua Pengarah sempena program
Bicara Intelektual Pemerkasaan Integriti (BIPIN)
Peringkat Zon Borneo Tahun 2018

Pelancaran Pelan Anti Rasuah JBPM 2020-2024

48 JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA

PELAN PENGURUSAN

RISIKO RASUAH

Taklimat OACP oleh Ketua Unit Integriti, JBPM
Bengkel CRM

Bengkel Pembangunan Pelan Risiko Rasuah JBPM 49
JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA

PELAN PENGURUSAN

RISIKO RASUAH
12. RUJUKAN

1. Pekeliling Perkhidmatan Bilangan 6 athun 2013: Penubuhan Unit Integriti di Semua Agensi Awam.
2. Arahan YAB Perdana Menteri No 1. Tahun 2018 : Pemantapan Governans, Integriti dan Anti Rasuah

dalam Pengurusan Pentadbiran Kerajaan Malaysia: mekanisme pengurusan governans, integriti
dan anti rasuah.
3. Arahan YAB Perdana Menteri No 1. Tahun 2018 Siri 2 Tahun 2019 Pemantapan Governans, Integriti
dan Anti Rasuah dalam Pengurusan Pentadbiran Kerajaan Malaysia: Pelaksanaan Pelan Anti Rasuah
Nasional.
4. Keputusan Minit Mesyuarat Mesyuarat Jawatankuasa Integriti dan Tadbir Urus (JITU) Peringkat
Kebangsaan pada 28 Jun 2016.
5. Keputusan Minit Mesyuarat JITU peringkat Jabatan Bomba dan Penyelamat Malaysia yang telah
diadakan pada 2 Mac 2017.
6. Pelan Pengurusan Risiko Rasuah Kementerian Perumahan dan Kerajaan Tempatan 2019-2023.

50 JABATAN BOMBA DAN PENYELAMAT MALAYSIA