BAB 2.2 REKABENTUK MEKANIKAL

2.2 REKABENTUK MEKANIKAL

2.2.1 MENGENALPASTI KOMPONEN MEKANIKAL

CONTOH
KOMPONEN
MEKANIKAL

2.2.1 MENGENALPASTI KOMPONEN MEKANIKAL

SISTEM MEKANIKAL

• Terdiri daripada gabungan komponen-komponen
mekanikal untuk membolehkan alatan/mesin berfungsi.

2.2.1 MENGENALPASTI KOMPONEN MEKANIKAL ( GEAR )

FUNGSI GEAR

• Memindahkan kuasa daripada sumber kepada
penerima

• Menukar kelajuan

MIXING MACHINE CAR WIPER

Mesin getah tangan Jam tangan
Kotak gear
Kereta Kawalan
jauh

2.2.1 MENGENALPASTI KOMPONEN MEKANIKAL ( GEAR )

GEAR SERONG / GEAR TAJI / GEAR SKRU /
Bevel gear Spur gear Screw gear

GEAR TULANG HERING / GEAR RAK DAN PINAN / GEAR HELIKS /
Helical gear
Herringbone gear Rack and pinion gear

GEAR SERONG PILIN / GEAR BELITAN /
Spiral bevel gear Worm gear

GEAR DALAM / GEAR MITER/
Internal gear Miter gear

• CARI 5 ALATAN / MESIN YANG
MENGGUNAKAN GEAR.

• NAMAKAN GEAR YANG
DIGUNAKAN DALAM ALATAN /
MESIN ITU

2.2.1 MENGENALPASTI KOMPONEN MEKANIKAL ( PAUTAN
/ LINGKAGE )

FUNGSI PAUTAN / LINKAGE

• Menghubungkan antara komponen atau bahan
untuk melengkapkan system.

2.2.1 MENGENALPASTI KOMPONEN MEKANIKAL ( TUIL / TUAS/Lever )

• Tuil atau tuas ialah sistem yang berkaitan daya, beban dan
fulkrum.

• Terbahagi kepada tiga kelas:
I. Kelas 1
II. Kelas 2
III. Kelas 3



2.2.1 MENGENALPASTI KOMPONEN MEKANIKAL ( TAKAL / PULLEY )

• Takal ialah mesin ringkas yang terdiri daripada satu
roda yang berputar pada gandar (axle).

• Memudahkan kerja-kerja mengangkat beban yang
berat.

2.2.1 MENGENALPASTI KOMPONEN MEKANIKAL (TALI SAWAT /Belting)

• Tali sawat digunakan untuk menghubungkan takal
pemacu yang dipasang pada enjin atau motor elektrik
dengan takal dipacu.

2.2.1 MENGENALPASTI KOMPONEN MEKANIKAL ( ACI SESONDOL /
CAMSHAFT )

• Aci sesondol digunakan untuk membuka dan menutup
injap (Valve), ianya boleh didapati dalam kenderaan
bermotor.

2.2.1 MENGENALPASTI KOMPONEN MEKANIKAL ( ACI ENGKOL /
CRANK SHAFT )

• Aci engkol berfungsi untuk menukarkan gerakan linear
kepada gerakan berputar seterusnya sebagai
penghantar kuasa kepada kotak gear untuk
mengerakkan kenderaan

ACI ENGKOL DAN ACI SESONDOL

2.2.1 MENGENALPASTI KOMPONEN MEKANIKAL ( GELONGSOR/
SLIDER )

• Gelonsor berfungsi sebagai pengurang geseran bagi
mengerakan komponen yang berbeban berat.

2.2.1 MENGENALPASTI KOMPONEN MEKANIKAL ( GALAS BEBOLA /
BALL BEARING

• Galas bebola digunakan sebagai pengantara bagi
objek yang berputar untuk mengurangkan geseran
dan melancarkan pergerakan.

2.2.1 MENGENALPASTI KOMPONEN MEKANIKAL ( BINDU / CHUCK )

• Digunakan bersama mesin gerudi untuk memegang
dan mencengkam mata gerudi

2.2.1 MENGENALPASTI KOMPONEN MEKANIKAL ( RANTAI/ CHAIN )

• Rantai berfungsi sebagai pengantara bagi penghantaran
kuasa antara dua gearear.

• APAKAH KOMPONEN MEKANIKAL YANG
SESUAI DIGUNAKAN UNTUK MEMINDAHKAN
PRODUK YANG BESAR DAN BERAT SEPERTI
KONTENA DARI KAPAL?

• FIKIRKAN SATU MESIN @ ALATAN MEKANIKAL.
• SENARAIKAN KOMPONEN MEKANIKAL YANG

ADA DALAM MESIN ITU.

2.2.2 MENJELASKAN BAGAIMANA SISTEM MEKANIKAL BERFUNGSI
PADA PRODUK YANG DIPILIH



• PILIH SATU PRODUK / MESIN / ALATAN .
• NAMAKAN KOMPONEN MEKANIKAL YANG

ADA PADA PRODUK ITU.
• TERANGKAN FUNGSI SETIAP KOMPONEN

MEKANIKAL ITU.

2.2.3 MENGHASILKAN LAKARAN 3D REKA BENTUK GAJET YANG
MENGGUNAKAN KOMPONEN SISTEM MEKANIKAL YANG DIPILIH



• PILIH SATU PRODUK / GAJET SEDIA ADA

• LAKARKAN 3 PERKEMBANGAN IDEA REKA
BENTUK PADA PRODUK/GAJET SEDIA ADA.

• TAMBAHKAN KOMPONEN MEKANIKAL
YANG SESUAI PADA PRODUK ITU.

• PASTIKAN ELEMEN DAN PRINSIP REKABENTUK
DIAPLIKASIKAN PADA IDEA REKABENTUK
ANDA

2.2.4 MENGANALISIS KESESUAIAN KOMPONEN YANG DIGUNAKAN
UNTUK MEMBINA GAJET.

Menganalisis kesesuaian komponen yang digunakan untuk
membina gajet

Reka Bentuk Jenis Bahan Kedudukan Kemasan
Komponen Binaan Pemasangan
Komponen

• Menepati cita • Haruslah • Mempengaruhi • Menarik
rasa pelanggan bersesuaian jenis-jenis •Dapat melindungi
• Mempunyai nilai • Berfungsi kelemahan pada
kebolehpasaran dengan baik pemasangan yang
digunakan komponen
yang tinggi

CONTOH JADUAL ANALISIS KESESUAIAN KOMPONEN MEKANIKAL UNTUK
MEMBINA GAJET

Kriteria Penilaian Penerangan Kesesuaian
/
Reka bentuk Adakah reka bentuk itu sesuai,
Komponen mudah digunakan?

Jenis Bahan Apakah jenis bahan yang sesuai /
digunakan untuk gajet itu?

Kedudukan Adakah kedudukan komponen /
Pemasangan mekanikal itu sesuai atau tidak?

Kemasan Apakah jenis kemasan yang sesuai /
digunakan untuk gajet anda itu?

• DARIPADA 3 PERKEMBANGAN IDEA ANDS
ITU, PILIH SATU IDEA YANG TERBAIK.

• LENGKAPKAN JADUAL ANALISIS
BERDASARKAN HASIL LAKARAN IDEA ANDA.

2.2.5 MEMBUAT RUMUSAN KEKUATAN DAN KELEMAHAN KOMPONEN
SISTEM MEKANIKAL YANG DIPILIH UNTUK MEMBINA GAJET.

KOMPONEN SISTEM KEKUATAN KELEMAHAN
MEKANIKAL
Pemegang Boleh mencengkam dengan Saiz hendal berbeza
lampu Pautan kuat pada hendal basikal perlukan pautan yang
boleh dilaraskan
Pengunci Tuas Senang dipasang dan
pemegang ditanggalkan Mudah tercabut sekiranya
lampu tidak dipasang dengan
Badan lampu Gelongsor Badan lampu mudah dipasang kemas

Bahagian gelongsor
mudah longgar jika
gegaran kuat

• BUAT RUMUSAN KEKUATAN DAN
KELEMAHAN TERHADAP IDEA GAJET YANG
ANDA HASILKAN

2.2.6 MEMBINA GAJET MEKANIKAL YANG BERFUNGSI

• Hasilkan
model atau
produk
daripada
lakaran
gajet yang
anda
hasilkan



Membuat • Untuk
lakaran ceraian penjelasan
yang lebih
sistem dan terperinci
komponen

Menyediakan • Bahan yang
bahan dan sesuai dengan
alatan fungsi
pembinaan

Penghasilan • Pemesinan,
komponen tuangan dll

Pemasangan • Skru, rivet, paku
komponen dll

6 PERINGKAT PROSES Pengujian • Untuk menilai
PEMBINAAN GAJET kefungsian dan
sebagainya

Kemasan • Cat,
syelek,
peleka
t

UJIAN UJIAN UJIAN
MAKMAL PARAMETER SIMULASI

( Dilakukan di ( Dilakukan (Menggunakan
makmal ) dalan teknologi yang
hamper sama
persekitaran dengan situasi
yang sebenar ) yang sebenar. )

2.2.7 MEMBERI CADANGAN UNTUK PENAMBAHBAIKAN KEPADA
SISTEM TERSEBUT BERDASARKAN PANDANGAN MURID

• Penambahbaikan @ pengubahsuaian sistem perlu dilakukan sekiranya
sistem yang diguna pakai pada produk itu mengalami kegagalan.

• Penambahbaikan @ pengubahsuaian boleh dilakukan dari segi :
• Reka bentuk
• Bahan yang digunakan
• Fungsi
• Kemasan

• SENARAIKAN DAN TERANGKAN
PENGUBAHSUAIAN YANG INGIN ANDA
LAKUKAN PADA GAJET YANG TELAH ANDA
HASILKAN.