คู่มือคลินิกเสมารักษ์/ตู้เสมารักษ์

1 | ห น้ า

2 | ห น้ า ค ำน ำ คู่มือด ำเนินงำนคลินิกเสมำรักษ์ และตู้เสมำรักษ์ ฉบับนี้ ได้จัดท ำขึ้นเพื่อรวบรวมรำยงำนผลกำร ด ำเนินงำน ขั้นตอน และกระบวนกำรกำรด ำเนินงำน คลินิกเสมำรักษ์ ให้ค ำแนะน ำปรึกษำ รวมทั้ง กระบวนกำรให้ควำมช่วยเหลือ ผู้เรียน เพื่อให้ผู้เรียนได้พัฒนำให้มีคุณลักษณะที่พึงประสงค์ เป็นคนที่สมบูรณ์ทั้ง ร่ำงกำยและจิตใจ มีคุณธรรมจริยธรรม มีวัฒนธรรมในกำรด ำรงชีวิต สำมำรถอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่ำงมีควำมสุข ห่ำงไกล จำกยำเสพติด กำรสูบบุหรี่/บุหรี่ไฟฟ้ำ กำรบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ สื่อลำมกอนำจำร กำรพนัน และกำรทะเลำะวิวำท ซึ่งเป็นพฤติกรรมเบี่ยงเบนที่สังคมไม่ยอมรับ ถือเป็นกลยุทธ์ส ำคัญของกระทรวงศึกษำธิกำรในกำรก ำหนดนโยบำย โครงกำรสถำนศึกษำสีขำวปลอดยำเสพติดและอบำยมุข ให้สถำนศึกษำทุกแห่งด ำเนินงำน โดยให้ร่วมมือกันกับทุก ภำคส่วน ทั้งนี้ เพื่อเป็นส่วนหนึ่งในกำรขับเคลื่อนนโยบำยสร้ำงควำมเข้มแข็งของสังคม ปลอดยำเสพติด และ และอบำยมุข นั้น ศูนย์กำรศึกษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอัธยำศัยอ ำเภออุทุมพรพิสัย หวังเป็นอย่ำงยิ่งว่ำ คู่มือคลินิกเสมำรักษ์/ตู้เสมำรักษ์ฉบับนี้ จะเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่สนใจ ไม่มำกก็น้อย หำกมีข้อผิดพลำด ประกำรใด กรำบขออภัยมำ ณ โอกำสนี้ด้วย และ หวังเป็นอย่ำงยิ่งว่ำ คู่มือฉบับนี้ คงจะมีประโยชน์ต่อผู้ที่มี ควำมประสงค์จะใช้เป็นแนวทำงในกำรด ำเนินงำน สถำนศึกษำสีขำว และงำนอื่นๆ หำกมีข้อเสนอแนะ ประกำรใด ขอได้โปรดจงชี้แนะ จักขอบพระคุณเป็นอย่ำงสูง และจะน้อมรับไว้เพื่อน ำไปแก้ไขปรับปรุงด้วย ควำมยินดีเป็นอย่ำงยิ่ง ขอขอบพระคุณ ศูนย์กำรศึกษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอัธยำศัยอ ำเภออุทุมพรพิสัย ส ำนักงำน กศน. จังหวัดศรสะเกษ

3 | ห น้ า สำรบัญ สำรบัญ หน้ำ 1.ที่มำ 4 2.สถำนศึกษำด ำเนินกำรยุทธศำสตร์ ๕ มำตรกำร ดังนี้ 5 3.วัตถุประสงค์ 6 4.บทบำทหน้ำที่และขั้นตอนกำรด ำเนินงำน ของคลินิกเสมำรักษ์/ตู้เสมำรักษ์ 6 5. องค์ประกอบและหน้ำที่ของเจ้ำหน้ำที่ประจ ำคลินิกเสมำรักษ์ หรือตู้เสมำรักษ์ 6 6.ขั้นตอนกำรส่งต่อเมื่อพบผู้เสพยำเสพติด 8 7. ก ำหนดขั้นตอนกำรบ ำบัดรักษำผู้ติดยำเสพติด 9 8. ขั้นตอนกำรบ ำบัดรักษำ 10 9.ขั้นตอนกำรส่งต่อเมื่อพบผู้เสพยำเสพติด 10 10.เครือข่ำยในกำรบ ำบัดและส่งต่อ 11 12.สถำนที่ด ำเนินงำน คลินิกเสมำรักษ์/ตู้เสมำรักษ์ 12 13. รำยงำนคลินิกเสมำรักษ์ให้ค ำแนะน ำปรึกษำ 27 14. ภำคผนวก 29

4 | ห น้ า คู่มือกำรด ำเนินงำน คลินิกเสมำรักษ์/ตู้เสมำรักษ์ 1. ที่มำ นโยบำยกระทรวงศึกษำธิกำร กำรพัฒนำนักเรียน/นักศึกษำให้มีคุณลักษณะที่พึงประสงค์ เป็นคนที่ สมบูรณ์ทั้งร่ำงกำยและจิตใจ มีคุณธรรมจริยธรรม มีวัฒนธรรมในกำรด ำรงชีวิต สำมำรถอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่ำงมีควำมสุข ห่ำงไกลจำกยำเสพติด กำรสูบบุหรี่/บุหรี่ไฟฟ้ำ กำรบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ สื่อลำมกอนำจำร กำรพนัน และกำร ทะเลำะวิวำท ซึ่งเป็นพฤติกรรมเบี่ยงเบนที่สังคมไม่ยอมรับ ถือเป็นกลยุทธ์ส ำคัญของกระทรวงศึกษำธิกำรในกำรก ำหนด นโยบำยโครงกำรสถำนศึกษำสีขำวปลอดยำเสพติดและอบำยมุข ให้สถำนศึกษำทุกแห่งด ำเนินงำน มีเป้ำหมำยกำร ด ำเนินงำนดังภำพ ปลอดยำเสพติด ปลอดบุุหรี่/บุุหรีุ่ไฟฟ้ำและเครื่องดืุ่มแอลกอฮอล์ุ สถำนศึกษำสีขำวปลอด ปลอดสื่อลำมกอนำจำร เป้ำหมำยสถำนศึกษำ ยำเสพติดและอบำยมุุข ปลอดกำรพนัน ปลอดกำรทะเลำะวิุวำท กำรด ำเนินงำนขับเคลื่อนโครงกำรสถำนศึกษำสีขำวปลอดยำเสพติดและอบำยมุขสถำนศึกษำสีขำว ปลอดยำเสพติดและอบำยมุข สถำนสีขำว หมำยถึง สถำนศึกษำที่ปลอดยำเสพติดปลอดบุหรี่ บุหรี่ไฟฟ้ำ ปลอดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ปลอดสื่อลำมกอนำจำร ปลอดกำรพนัน ปลอดกำรทะเลำะวิวำทและปลอดปัจจัยเสี่ยงทุกชนิด มีกำรด ำเนินงำนตำม นโยบำยด้ำนกำรป้องกันและแก้ไขปัญหำยำเสพติดและพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ของกระทรวงศึกษำธิกำรตำม กระบวนกำรที่มีควำมเข้มแข็ง ต่อเนื่อง และยั่งยืน สถำนศึกษำในสังกัดกระทรวงศึกษำธิกำรที่จะรับกำรประเมินตำมโครงกำรสถำนศึกษำสีขำว ปลอดยำ เสพติดและอบำยมุข ประกอบด้วยสถำนศึกษำในสังกัดส ำนักงำนคณะกรรมกำรกำรศึกษำขั้นพื้นฐำน ส ำนักงำน คณะกรรมกำรอำชีวศึกษำ ส ำนักงำนคณะกรรมกำรส่งเสริมกำรศึกษำเอกชน และส ำนักงำนส่งเสริมกำรศึกษำนอกระบบ และกำรศึกษำตำมอัธยำศัย กลยุทธ์และยุทธศำสตร์โครงกำรสถำนศึกษำสีขำว ปลอดยำเสพติดและอบำยมุขตำมนโยบำย ของรัฐบำลและรัฐมนตรีว่ำกำรกระทรวงศึกษำธิกำร มอบหมำยให้ผู้บริหำรสถำนศึกษำใบสังกัดกระทรวงศึกษำธิกำร ด ำเนินกำรป้องกันและแก้ไขปัญหำยำเสพติดด้วยกระบวนกำรสร้ำงภูมิคุ้มกันยำเสพติด เพื่อป้องกันผู้เสพยำเสพติดรำย ใหม่ และให้กำรช่วยเหลือผู้ที่ไปเกี่ยวข้องกับยำเสพติดตำมกระบวนกำรสถำนศึกษำสีขำว ปลอดยำเสพติดและอบำยมุข โดยใช้แนวคิดและหลักกำรของ "๔ ป ซึ่ง ๔ ประสำน ได้แก่ ผู้บริหำรสถำนศึกษำ ผู้แทนครู/อำจำรย์ ผู้แทนผู้ปกครอง ผู้แทนนักเรียน/นักศึกษำและส่วนของ ๒ ค้ ำ ได้แก่ ต ำรวจ พระสงฆ์ ที่อยู่ในบริเวณท้องถิ่นและชุมชน ทั้งนี้ เพื่อช่วย สถำนศึกษำให้มีมำตรกำรป้องกันและกำรป้องปรำมผู้จ ำหน่ำย/ผู้เสพ มำตรกำรควำมปลอดภัย เป็นกำรเพิ่มควำมมั่นใจ ให้กับผู้บริหำรสถำนศึกษำ ครู/อำจำรย์ในกำรป้องกันและแก้ไขปัญหำยำเสพติด แหล่งอบำยมุขรอบสถำนศึกษำ ดังนั้น

5 | ห น้ า 2. สถำนศึกษำด ำเนินกำรยุทธศำสตร์ ๕ มำตรกำร ดังนี้ 1. มำตรกำรด้ำนกำรป้องกัน ประกอบด้วย สถำนศึกษำจัดกิจกรรมห้องเรียนสีขำว/แผนกสีขำว มีกำรจัดกำร เรียนกำรสอนตำมแนวทำงกำรจัดกำรเรียนรู้กำรสร้ำงภูมิคุ้มกันสำรเสพติดเพื่อพัฒนำทักษะชีวิต และกิจกรรมพัฒนำ ผู้เรียนให้ใช้เวลำว่ำงให้เป็นประโยชน์ด้วยกิจกรรมเชิงสร้ำงสรรค์ เช่น กำรเล่นดนตรี กีฬำ ศิลปะ วัฒนธรรม เป็นต้น 2.มำตรกำรด้ำนกำรคันหำ ประกอบด้วย สถำนศึกษำมีกำรจัดท ำข้อมูลนักเรียน/นักศึกษำรำยบุคคล มีกำร ดกรองจ ำแนกกลุ่มนักเรียน/นักศึกษำ และรำยงำนกำรส ำรวจสภำพกำรใช้สำรเสติด/ยำเสพติดในระบบสำรสนเทศ เพื่อดูแลและติดตำมกำรใช้สำรเสพติดในสถำนศึกษำ (CATAS) 3. มำตรกำรด้ำนกำรรักษำ ประกอบด้วย สถำนศึกษำมีกำรจัดตั้งคลินิกเสมำรักษ์ โดยมีนโยบำยดูแลช่วยเหลือ นักเรียน/นักศึกษำไปเกี่ยวข้องกับยำเสพติดที่เป็นกลุ่มเสพ กลุ่มติดเข้ำสู่กำรบ ำบัดรักษำงำนสังกัดกระทรวงสำธรณสุข หรือหน่วยงำนอื่นที่เกี่ยวข้อง 4.มำตรกำรด้ำนกำรเฝ้ำระวัง ประกอบด้วย สถำนศึกษำจัดท ำช่องทำงรับเรื่องร้องเรียนหรือข้อมูลข่ำว ยำเสพติด กำรสูบบุหรี่ บุหรี่ไฟฟ้ำและกำรบโภคเครื่องแอลกอฮอล์ สื่อลำมกอนำจำร กำรพนัน และทะเลำะวิวำท ใน รูปแบบต่ำงๆ เช่น ตู้เสมำรักษ์ หรือช่องทำงแพลตฟอร์มออนไลน์ต่ำง 1 รวมทั้งมีเครือข่ำยจำกทุกภำคส่วนกำรด ำเนินงำน เฝ้ำระวังปัญหำตังกล่ำว ด ำเนินกำรจัดกิจกรรมอบรม/ชุมนุมเสมำรักษ์ป้องกัน 5. มำตรกำรด้ำนกำรบริหำรจัดกำร ประกอบด้วย สถำนศึกษำมีกำรแต่งตั้งคณะกรรมกำรด ำเนินงำน ๓ คณะ ได้แก่ ๑ คณะกรรมกำรอ ำนวยกำร (ทีมผู้บริหำร มีหน้ำที่ก ำหนดนโยบำยและจัดท ำแผนปฏิบัติกำร ๒) คณะกรรมกำร ด ำเนินงำน (รองผู้อ ำนวยกำรที่ได้รับมอบหมำยและทีมงำนยำเสพติด) มีหน้ำที่ให้ควำมรู้กระบวนกำร และประเมินผล คณะท ำงำนห้องเรียนสีขำว (นักเรียนแกนน ำทุกห้อง) มีหน้ำที่ปฏิบัติกิจกรรมแกนน ำ ๔ ฝ่ำย เพื่อก ำหนดนโยบำย ยุทธศำสตร์ แผนปฏิบัติกำร อ ำนวยกำร ก ำกับ ติดตำม ประเมินผล สรุปรำยงำนต้นสังกัด กำรประสำนงำนกับทุกภำค ส่วนที่เกี่ยวข้อง สถำนศึกษำด ำเนินกำร 4 ต้อง คือ 1. สถำนศึกษำต้องมียุทธศำสตร์กำรป้องกันและแก้ไขปัญหำยำเสพติดที่สอดคล้องกับสภำพของปัญหำ และสถำนกำรณ์ในพื้นที่ที่มีควำมรุนแรงต่ำงกัน 2. สถำนศึกษำต้องมีแผนงำนป้องกันและแก้ไขปัญหำยำเสพติดในสถำนศึกษำที่ตลอดปีกำรศึกษำ 3. สถำนศึกษำต้องมีระบบข้อมูลกำรด ำเนินงำน < ด้ำน ได้แก่ ระบบด้ำนกำรป้องกัน ระบบด้ำนกำรเฝ้ำระวัง ระบบต้ำนกำรดูแลช่วยเหลือ และระบบด้ำนกำรบริหำรจัดกำร 4.สถำนศึกษำต้องมีเครือข่ำยประสำนในกำรท ำงำนระหว่ำงนักเรียน/นักศึกษำ ครู/อำจำรย์ ผู้ปกครอง ผู้น ำท้องใน ผู้น ำชุมชน และผู้น ำด้ำนศำสนำ สถำนศึกษำด ำเนินกำร 2 ไม่ คือ 1. สถำนศึกษำไม่ปกปิดข้อมูล กลุ่มเสพ กลุ่มติด และกลุ่มค้ำยำเสพติด 2. สถำนศึกษำไม่ผลักปัญหำ ไม่ไล่นักเรียน/นักศึกษำออกจำกสถำนศึกษำ โดยให้น ำไปบ ำบัดรักษำ เมื่อหำยแล้ว ให้กลับมำเรียนได้ตำมปกติ

6 | ห น้ า 3.วัตถุประสงค์ 1. กำรด ำเนินงำน คลินิกเสมำรักษ์ หรือตู้เสมำรักษ์ คือกำรเปิดศูนย์ให้ค ำปรึกษำแก้ปัญหำเกี่ยวกับยำเสพติด และ อบำยมุขและรับเรื่องบร้องทุกข์แจ้งเหตุอื่นๆ เช่น แจ้งเรื่องสื่อลำมกอนำจำร กำรพนัน กำรทะเลำะวิวำท หรือ เหตุอื่นๆ ที่จะเป็นสำเหตุที่จะเกิดผลเสียต่อนักศึกษำ ชุมชน สังคม กำรด ำเนินงำน ตู้เสมำรักษ์คือ ติดตั้งตู้แดง 2. เพื่อรับแจ้งแหล่งมั่วสุม จ ำหน่ำย เสพ พฤติกรรมไม่พึงประสงค์ของนักศึกษำ 4.บทบำทหน้ำที่และขั้นตอนกำรด ำเนินงำน ของคลินิกเสมำรักษ์/ตู้เสมำรักษ์มีดังต่อไปนี้ 1. รับแจ้งเหตุและเฝ้ำระวังสถำนกำรณ์ปัญหำควำมประพฤตินักเรียน โดยกำรรับแจ้งเหตุจำกสำยด่วน โทร 045-691167 คลินิกเสมำรักษ์ กศน.อ ำเภออุทุมพรพิสัย คลินิกเสมำรักษ์ กศน.ต ำบล 19 แห่ง หรือตู้เสมำรักษ์ศูนย์ กำรศึกษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอัธยำศัยอ ำเภออุทุมพรพิสัย ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบล 19 แห่ง และด ำเนินกำรคัด กรอง ส่งต่อข่ำวสำร 2. ส่งเสริม สนับสนุน และประสำนงำน ในกำรป้องกันแก้ไขปัญหำควำมประพฤตินักเรียนและนักศึกษำ และ คุ้มครองสิทธิของนักเรียนและนักศึกษำ 3. ปฏิบัติงำนส่งเสริมและคุ้มครองควำมประพฤตินักเรียนและนักศึกษำร่วมกับองค์กรหลักของ กระทรวงศึกษำธิกำร เครือข่ำยองค์กรภำครัฐและเอกชน และหน่วยงำนอื่นที่เกี่ยวข้องในพื้นที่ 4. ประสำน ติดตำม จัดท ำกรณีศึกษำและบริกำรให้ค ำปรึกษำแก่นักเรียนและนักศึกษำ 5. ศึกษำ วิเครำะห์ วิจัย ติดตำมและประเมินผลกำรปฏิบัติงำนกำรส่งเสริมควำมประพฤตินักเรียนและนักศึกษำ ของเครือข่ำยศูนย์เสมำรักษ์ กระทรวงศึกษำธิกำร 6. จัดกิจกรรมจิตสังคมบ ำบัดในสถำนศึกษำ 7. ประสำน ตรวจสอบ ดูแลช่วยเหลือ นักเรียนและนักศึกษำ สถำนศึกษำ ที่ประสบเหตุภัยพิบัติ ภัยธรรมชำติ และสถำนกำรณ์ฉุกเฉิน 8. รำยงำนผลกำรด ำเนินงำนกำร ข้อมูลต่ำงๆ กำรให้ควำมช่วยเหลือในด้ำนต่ำงๆ 9. ปฏิบัติงำนอื่นๆ ที่ได้รับมอบหมำย 5. องค์ประกอบและหน้ำที่ของเจ้ำหน้ำที่ประจ ำคลินิกเสมำรักษ์ หรือตู้เสมำรักษ์ 1. ให้ค ำปรึกษำ แนะแนว แนะน ำ ไม่ให้นักศึกษำ เข้ำไปยุ่งเกี่ยวกับยำเสพติด อบำยมุข กำรพนัน 2. ให้ค ำปรึกษำสำเหตุกำรทะเลำะวิวำท หรือเหตุอื่นที่จะส่งผลเสียต่อนักศึกษำ ต่อชุมชนสังคม 3. ส่งต่อหน่วยงำนเครือข่ำยที่รับผิดชอบ 4. เพื่อช่วยกันในกำรขับเคลื่อนโครงกำรสถำนศึกษำสีขำวปลอดยำเสพติดและอบำยมุข

7 | ห น้ า

8 | ห น้ า 6.ขั้นตอนกำรส่งต่อเมื่อพบผู้เสพยำเสพติด ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอ าเภออุทุมพรพิสัยได้ด าเนินการ ๕ มาตรการ ได้แก่ มาตรการป้องกัน มาตรการค้นหา มาตรการรักษา มาตรการเฝ้าระวัง มาตรการบริหารจัดการ และกลยุทธ์ ๔ ต้อง ๒ ไม่ คือ ต้องมียุทธศาสตร์ ต้องมีแผนงาน ต้องมีระบบข้อมูล ต้องมีเครือข่าย และ ๒ ไม่ คือ ไม่ปกปิด ข้อมูล ไม่ไล่ออก ขั้นตอนที่ 1. ส ำรวจผู้เรียนเป็นรำยบุคคล ขั้นตอนที่ 2 รำยงำนข้อมูลเป็นรำยบุคคล ขั้นตอนที่ 3 ประเมินสภำพปัญหำเป็นรำยบุคคล ขั้นตอนที่ 4 แจ้ง ครอบครัว ชุมชน สังคม ให้ทรำบเพื่อร่วมกันให้ควำมช่วยเหลือ ขั้นตอนที่ 5 ประสำนงำนส่งต่อให้กับหน่วยงำนภำคีเครือข่ำย เพื่อบ ำบัดรักษำ 5.1 ส่งต่อให้โรงพยำบำลส่งเสริมสุขภำพต ำบล 5.2 ส่งต่อให้โรงพยำบำลอ ำเภอ 5.3 ส่งต่อให้สถำนีต ำรวจ ขั้นตอนที่ 6 รับกลับบ้ำน สู่ครอบครัว ชุมชน สังคม ขั้นตอนที่ 7 รับกลับเข้ำเรียนในระบบโรงเรียน ให้โอกำส ไม่ไล่ออก ขั้นตอนที่ 8 สนับสนุน ส่งเสริมอำชีพ เพื่อให้มีอำชีพ สร้ำงรำยได้ให้กับครอบครัว ขั้นตอนที่ 9 ติดตำมผู้เรียน ไม่ให้ไปยุ่งเกี่ยวกับยำเสพติด 7. ก ำหนดขั้นตอนกำรบ ำบัดรักษำผู้ติดยำเสพติด กำรบ ำบัดรักษำผู้ติดยำเสพติด หมำยถึง กำรด ำเนินงำนเพื่อแก้ไขสภำพร่ำงกำยและจิตใจของผู้ติดยำ เสพติดให้เลิกจำกกำรเสพ และสำมำรถไปด ำรงชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่ำงปกติสุข กำรบ ำบัดรักษำผู้ติดยำเสพติดมี กระบวนกำรบ ำบัดอยู่ 3 ระบบ คือ 1. ระบบสมัครใจ คือ กำรเปิดโอกำสให้ผู้ติดยำเสพติดที่ต้องกำรเลิกและเข้ำรับกำรบ ำบัดในสถำนพยำบำลต่ำงๆทั้ง ภำครัฐและเอกชน 2. ระบบต้องโทษ คือ กำรที่ผู้ติดยำเสพติดกระท ำควำมผิดเกี่ยวกับคดียำเสพติดและถูกคุมขัง ซึ่งจะต้องรับกำร บ ำบัดในสถำนพยำบำล ภำยใต้ขอบเขต เช่น กรมรำชทัณฑ์ กรมคุมประพฤติและสถำนพินิจและคุ้มครองเด็ก และเยำวชน เป็นต้น

9 | ห น้ า 3. ระบบบังคับ คือ กำรใช้กฎหมำยบังคับตำมพระรำชบัญญัติฟื้นฟูสมรรถภำพผู้ติดยำเสพติด พ.ศ. 2534 โดย ศูนย์ ฟื้นฟู สมรรถภำพ ผู้ติดยำเสพติ เป็นผู้บ ำบัดรักษำ 8. ขั้นตอนกำรบ ำบัดรักษำ ขั้นตอนกำรบ ำบัดรักษำผู้ติดยำเสพติด แบ่งเป็น 4 ขั้นตอน คือ 1. ขั้นเตรียมกำร (Pre-Admission) ควำมหมำย เป็นกำรศึกษำประวัติข้อมูล และภูมิหลังผู้ติดยำเสพติด ทั้งจำกผู้ ขอรับกำรรักษำและครอบครัว เพื่อชักจูงให้ค ำแนะน ำ และกระตุ้นให้ผู้ติดยำเสพติด มีควำมตั้งใจในกำรรักษำ กำรด ำเนินกำร กำรสัมภำษณ์ กำรลงทะเบียนและวิธีกำรทำงกำรแพทย์ ได้แก่ กำรตรวจร่ำงกำย เอกซเรย์ ตรวจ เลือด ตรวจปัสสำวะ ชั่งน้ ำหนัก 2. ขั้นถอนพิษยำ (Detoxification) ควำมหมำย กำรบ ำบัดอำกำรทำงกำย ที่เกิดจำกกำรใช้ยำเสพติด กำร ด ำเนินกำร กำรให้ยำชนิดอื่นทดแทน เช่น เมธำโดน ยำสมุนไพรหรือให้เลิกเสพทันทีที่เรียกว่ำ หักดิบ แบ่งเป็น กำรถอนพิษแบบผู้ป่วยนอก คือ ไม่ต้องค้ำงคืนในสถำนพยำบำล แต่ต้องรับประทำนยำตำมเวลำที่ก ำหนด และ แบบผู้ป่วยใน คือ กำรค้ำงคืนในสถำนพยำบำล ซึ่งนอกจำกจะถอนพิษยำแล้ว ยังมีกำรรักษำโรคแทรกซ้อนต่ำง ๆ รวมทั้งกำรให้ควำมรู้ด้วย เช่น กำรดูแลสุขภำพ กำรป้องกันโรค เป็นต้น 3. ขั้นตอนกำรฟื้นฟูสมรรถภำพ (Rehabillitation) ควำมหมำย เป็นกำรปรับสภำพร่ำงกำยและจิตใจ ของผู้เลิก ยำให้มีควำมเข้มแข็ง ปรับเปลี่ยนบุคลิกภำพและพฤติกรรม ให้สำมำรถกลับคืนสู่สังคมได้อย่ำงปกติ กำร ด ำเนินกำร ใช้กิจกรรมต่ำง ๆ ได้แก่ กำรให้ค ำแนะน ำปรึกษำ ทั้งเป็นรำยบุคคลและเป็นกลุ่ม กำรอบรมธรรมะ กำรสันทนำกำร กำรฝึกอำชีพ เป็นต้น นอกจำกนี้ ยังมีรูปแบบอื่น ๆ เช่น กำรฟื้นฟูสมรรถภำพแบบ "ชุมชน บ ำบัด" ซึ่งเป็นกำรสร้ำงชุมชน หรือสังคมจ ำลองให้ผู้เลิกยำเสพติดมำอยู่รวมกัน เพื่อให้กำรช่วยเหลือกกัน เลียนแบบแปลงพฤติกรรม ฝึกควำมรับผิดชอบกำรรู้จักตนเอง และแก้ไขปัญหำอย่ำงเหมำะสม เพื่อกลับไป ด ำรงชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่ำงปกติ และกำรฟื้นฟูจิตใจ โดยใช้หลักศำสนำ ได้แก่ กำรน ำผู้เลิกยำเสพติดเข้ำรับกำร อุปสมบทกำรศึกษำหลักธรรมทำงศำสนำ เป็นต้น 4. ขั้นกำรติดตำมดูแล (After-Care) ควำมหมำย เป็นกำรติดตำมดูแลผู้เลิกยำเสพติดที่ผ่ำนกำรบ ำบัดรักษำ ทั้ง 3 ขั้นตอน เพื่อให้ค ำแนะน ำปรึกษำ ให้ก ำลังใจ ทั้งนี้เพื่อมิให้หวนกลับไปเสพยำซ้ ำอีก กำรด ำเนินกำร กำรเยี่ยม เยียน โทรศัพท์ นัดพบ ใช้แบบสอบถำมและกำรตรวจปัสสำวะหำสำรเสพติด 9.ขั้นตอนกำรส่งต่อเมื่อพบผู้เสพยำเสพติด ศูนย์กำรศึกษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอัธยำศัยอ ำเภออุทุมพรพิสัยได้ด ำเนินกำร 5 มำตรกำร ได้แก่ มำตรกำรป้องกัน มำตรกำรค้นหำ มำตรกำรรักษำ มำตรกำรเฝ้ำระวัง มำตรกำรบริหำรจัดกำร และกลยุทธ์ 4 ต้อง 2 ไม่ คือ ต้องมียุทธศำสตร์ ต้องมีแผนงำน ต้องมีระบบข้อมูล ต้องมีเครือข่ำย และ 2 ไม่ คือ ไม่ปกปิด ข้อมูล ไม่ไล่ออก ขั้นตอนที่ 1. ส ำรวจผู้เรียนเป็นรำยบุคคล ขั้นตอนที่ 2 รำยงำนข้อมูลเป็นรำยบุคคล ขั้นตอนที่ 3 ประเมินสภำพปัญหำเป็นรำยบุคคล ขั้นตอนที่ 4 แจ้งครอบครัวให้ทรำบเพื่อร่วมกันให้ควำมช่วยเหลือ

10 | ห น้ า ขั้นตอนที่ 5 ประสำนงำนส่งต่อให้กับหน่วยงำนภำคีเครือข่ำย เพื่อบ ำบัดรักษำ 5.1 ส่งต่อให้โรงพยำบำลส่งเสริมสุขภำพต ำบล 5.2 ส่งต่อให้โรงพยำบำลอ ำเภอ 5.3 ส่งต่อให้เจ้ำหน้ำที่สถำนีต ำรวจ 5.4 หรือส่งต่อให้เจ้ำหน้ำที่ที่เกี่ยวข้อง เช่นนักจิตวิทยำ ขั้นตอนที่ 6 รับกลับบ้ำน สู่ครอบครัว ชุมชน สังคม ขั้นตอนที่ 7 รับกลับเข้ำเรียนในระบบโรงเรียน ให้โอกำส ไม่ไล่ออก ขั้นตอนที่ 8 สนับสนุน ส่งเสริมอำชีพ เพื่อให้มีอำชีพ สร้ำงรำยได้ให้กับครอบครัว ขั้นตอนที่ 9 ติดตำมเป็นรำยงำนบุคคล เพื่อไม่ให้ไปยุ่งเกี่ยวกับยำเสพติดและอบำยมุข 10.เครือข่ำยในกำรบ ำบัดและส่งต่อ ศูนย์กำรศึกษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอัธยำศัยอ ำเภออุทุมพรพิสัยได้จัดสร้ำงเครือข่ำยป้องกันและ แก้ไขปัญหำยำเสพติดและอบำยมุข เครือข่ำยฝ้ำระวัง ป้องกัน ช่วยเหลือ แก้ไขปัญหำนักเรียน กลุ่มเสี่ยงและกลุ่มมีปัญหำ โดยประสำนควำมร่วมมือจำกชุมชนท้องถิ่น ผู้ปกครอง และหน่วยงำนที่เกี่ยวข้อง เช่น 1. โรงพยำบำลอุทุมพรพิสัย 2. โรงพยำบำลส่งเสริมสุขภำพต ำบล ในเขตอ ำเภออุทุมพรพิสัย 22 แห่ง 3. สถำนีต ำรวจภูธรอุทุมพรพิสัย 4. หน่วยพัฒนำกำรเคลื่อนที่ 53 5. เทศบำลต ำบล 5 แห่ง 6. ผู้น ำชุมชนต ำบล 19 ต ำบล 232 หมู่บ้ำน 11.จ ำนวนคลินิกเสมำรักษ์/ตู้เสมำรักษ์ กศน.อ ำเภออุทุมพรพิสัย คลินิกเสมำรักษ์ ศูนย์กำรศึกษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอัธยำศัยอ ำเภออุทุมพรพิสัย มีคลินิกเสมำรักษ์ จ ำนวน 20 แห่ง ประกอบด้วย 1. คลินิกเสมำรักษ์ กศน.อ ำเภออ ำเภออุทุมพรพิสัย 2. คลินิกเสมำรักษ์กศน.ต ำบล 19 แห่ง ตู้เสมำรักษ์ ศูนย์กำรศึกษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอัธยำศัยอ ำเภออุทุมพรพิสัย มีตู้เสมำรักษ์จ ำนวน 20 แห่ง 1. ตู้เสมำรักษ์ กศน.อ ำเภออุทุมพรพิสัย จ ำนวน 1 แห่ง 2. ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบล จ ำนวน 19 แห่ง

11 | ห น้ า 12.สถำนที่ด ำเนินงำน คลินิกเสมำรักษ์/ตู้เสมำรักษ์ เรื่องกำรร้องทุกข์และพฤติกรรมของนักศึกษำ ประจ ำปีกำรศึกษำ 2565 ล ำดับ ที่ ชื่อ คลินิกเสมำรักษ์/ตู้เสมำรักษ์ สถำนที่ตั้ง คลินิกเสมำรักษ์/ตู้เสมำรักษ์ หมำย เหตุ หมู่ที่ บ้ำน ต ำบล อ ำเภอ จังหวัด 1 คลินิกเสมำรักษ์ กศน.อ ำเภออุทุมพรพิสัย 7 เทศบำลก ำแพง ก ำแพง อุทุมพรพิสัย ศรีสะเกษ 2 คลินิกเสมำรักษ์ ต ำบลสระก ำแพงใหญ่ 3 ค้อ สระก ำแพงใหญ่ อุทุมพรพิสัย ศรีสะเกษ 3 เพจ เสมำรักษ์ กศน.อุทุมพรพิสัย 7 เทศบำลก ำแพง ก ำแพง อุทุมพรพิสัย ศรีสะเกษ 4 ตู้เสมำรักษ์ กศน.อ ำเภออุทุมพรพิสัย 7 เทศบำลก ำแพง ก ำแพง อุทุมพรพิสัย ศรีสะเกษ 5 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลสระก ำแพงใหญ่ 3 ค้อ สระก ำแพงใหญ่ อุทุมพรพิสัย ศรีสะเกษ 6 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลก ำแพง 7 เทศบำลก ำแพง ก ำแพง อุทุมพรพิสัย ศรีสะเกษ 7 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลก้ำนเหลือง 1 ก้ำนเหลือง ก้ำนเหลือง อุทุมพรพิสัย ศรีสะเกษ 8 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลขะยูง 1 ขะยูง ขะยูง อุทุมพรพิสัย ศรีสะเกษ 9 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลแขม 5 โนนสำย แขม อุทุมพรพิสัย ศรีสะเกษ 10 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลแข้ 1 แข้ แข้ อุทุมพรพิสัย ศรีสะเกษ 11 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลโคกจำน 3 โคกจำน โคกจำน อุทุมพรพิสัย ศรีสะเกษ 12 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลโคกหล่ำม 9 โนนน้อย โคกหล่ำม อุทุมพรพิสัย ศรีสะเกษ 13 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลตำเกษ 6 บ้ำนทุ่งสว่ำง ตำเกษ อุทุมพรพิสัย ศรีสะเกษ 14 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลแต้ 1 แต้ แต้ อุทุมพรพิสัย ศรีสะเกษ 15 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลปะอำว 1 ปะอำว ปะอำว อุทุมพรพิสัย ศรีสะเกษ 16 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลทุ่งไชย 3 ทุ่งไชย ทุ่งไชย อุทุมพรพิสัย ศรีสะเกษ 17 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลโพธิ์ชัย 5 บอนใหญ่ โพธิ์ชัย อุทุมพรพิสัย ศรีสะเกษ 18 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลรังแร้ง 4 รังแร้ง รังแร้ง อุทุมพรพิสัย ศรีสะเกษ 19 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลส ำโรง 5 ส ำโรง ส ำโรง อุทุมพรพิสัย ศรีสะเกษ 20 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลหนองห้ำง 2 หนองห้ำง หนองห้ำง อุทุมพรพิสัย ศรีสะเกษ 21 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลหนองไฮ 1 หนองไฮ หนองไฮ อุทุมพรพิสัย ศรีสะเกษ 22 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลหัวช้ำง 1 หัวช้ำง หัวช้ำง อุทุมพรพิสัย ศรีสะเกษ 23 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลอีหล่ ำ 6 สร้ำงแก้ว อีหล่ ำ อุทุมพรพิสัย ศรีสะเกษ รวม เพจ เสมำรักษ์ 1 แห่ง รวมคลินิกเสมำรักษ์ 2 แห่ง ตู้เสมำรักษ์ 20 แห่ง

12 | ห น้ า ตู้เสมำรักษ์ กศน.อ ำเภออุทุมพรพิสัย จ ำนวน 20 แห่ง ตู้เสมำรักษ์ กศน.อ ำเภออุทุมพรพิสัย ตั้งอยู่ที่ หมู่ 7 บ้ำนต ำแย ต ำบลก ำแพง อ.อุทุมพรพิสัย จ.ศรีสะเกษ ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลสระก ำแพงใหญ่ ตั้งอยู่ที่ หมู่ 5 บ้ำนค้อ ต ำบลสระก ำแพงใหญ่ อ.อุทุมพรพิสัย จ.ศรีสะเกษ

13 | ห น้ า ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลก ำแพง ตั้งอยู่ที่ หมู่ 7 เทศบำลต ำบลก ำแพง ต ำบลก ำแพง อ.อุทุมพรพิสัย จ.ศรีสะเกษ ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลก้ำนเหลือง ตั้งอยู่ที่ หมู่1 บ้ำนก้ำนเหลือง ต ำบลก้ำนเหลือง อ.อุทุมพรพิสัย จ.ศรีสะเกษ

14 | ห น้ า ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลโคกจำน ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลโคกจำน สถำนที่ตั้ง อยู่ที่ หมู่ 3 บ้ำนโคกจำน ต ำบลก้ำนเหลือง อ.อุทุมพรพิสัย จ.ศรีสะเกษ ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลแข้ ตั้งอยู่ที่ หมู่ 1 บ้ำนแข้ต ำบลแข้อ.อุทุมพรพิสัย จ.ศรีสะเกษ

15 | ห น้ า ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลทุ่งไชย ตั้งอยู่ที่ หมู่ 3 บ้ำนทุ่งไชย ต ำบลทุ่งไชย อ.อุทุมพรพิสัย จ.ศรีสะเกษ ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลหนองห้ำง ตั้งอยู่ที่ หมู่ 2 บ้ำนหนองห้ำง ต ำบลหนองห้ำง อ.อุทุมพรพิสัย จ.ศรีสะเกษ

16 | ห น้ า ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลหนองไฮ ตั้งอยู่ที่ หมู่ 1 บ้ำนหนองไฮ ต ำบลหนองไฮ อ.อุทุมพรพิสัย จ.ศรีสะเกษ ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลแขม ตั้งอยู่ที่ หมู่ 5 บ้ำนโนนสำย ต ำบลแขม อ.อุทุมพรพิสัย จ.ศรีสะเกษ

17 | ห น้ า ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลส ำโรง ตั้งอยู่ที่ หมู่ 5 บ้ำนยำง ต ำบลส ำโรง อ.อุทุมพรพิสัย จ.ศรีสะเกษ ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลตำเกษ ตั้งอยู่ที่ หมู่ 6 บ้ำนทุ่งสว่ำง ต ำบลตำเกษ อ.อุทุมพรพิสัย จ.ศรีสะเกษ

18 | ห น้ า ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลแต้ ตั้งอยู่ที่ หมู่ 1 บ้ำนแต้ต ำบลแต้ อ.อุทุมพรพิสัย จ.ศรีสะเกษ

19 | ห น้ า ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลขะยูง ตั้งอยู่ที่ หมู่ 1 บ้ำนขะยูง ต ำบลขะยูง อ.อุทุมพรพิสัย จ.ศรีสะเกษ ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลปะอำว ตั้งอยู่ที่ หมู่ 1 บ้ำนปะอำว ต ำบลปะอำว อ.อุทุมพรพิสัย จ.ศรีสะเกษ

20 | ห น้ า ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลอีหล่ ำ ตั้งอยู่ที่ หมู่ 11 บ้ำนสร้ำงแก้ว ต ำบลอีหล่ ำ อ.อุทุมพรพิสัย จ.ศรีสะเกษ ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลหัวช้ำง ตั้งอยู่ที่ หมู่ 1 บ้ำนหัวช้ำง ต ำบลหัวช้ำง อ.อุทุมพรพิสัย จ.ศรีสะเกษ

21 | ห น้ า ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลรังแร้ง ตั้งอยู่ที่ หมู่ 4 บ้ำนรังแร้ง ต ำบลรังแร้ง อ.อุทุมพรพิสัย จ.ศรีสะเกษ ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลโพธิ์ชัย ตั้งอยู่ที่ หมู่ 6 บ้ำนบอนใหญ่ ต ำบลโพธิ์ชัย อ.อุทุมพรพิสัย จ.ศรีสะเกษ

22 | ห น้ า ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลโคกหล่ำม ตั้งอยู่ที่ หมู่ 9 บ้ำนโนนน้อย ต ำบลโคกหล่ำม อ.อุทุมพรพิสัย จ.ศรีสะเกษ

23 | ห น้ า 13. รำยงำนคลินิกเสมำรักษ์ให้ค ำแนะน ำปรึกษำ คลินิกเสมำรักษ์ กศน.ต ำบลโคกจำนให้ค ำปรึกษำแนะน ำกับนักศึกษำ คลินิกเสมำรักษ์ กศน.ต ำบลโคกหล่ำม ให้ค ำปรึกษำแนะน ำกับนักศึกษำ

24 | ห น้ า ให้ค ำแนะน ำปรึกษำ คลินิกเสมำรักษ์ กศน.ต ำบลแข้ให้ค ำปรึกษำแนะน ำกับนักศึกษำ

25 | ห น้ า คลินิกเสมำรักษ์ กศน.ต ำบลโพธิ์ชัย ให้ค ำปรึกษำแนะน ำกับนักศึกษำ คลินิกเสมำรักษ์ กศน.ต ำบลรังแร้ง ให้ค ำปรึกษำแนะน ำกับนักศึกษำ

26 | ห น้ า คลินิกเสมำรักษ์ กศน.ต ำบลรังแร้ง ให้ค ำปรึกษำแนะน ำกับนักศึกษำ ให้ค ำแนะน ำปรึกษำ คลินิกเสมำรักษ์ กศน.ต ำบลก้ำนเหลือง ให้ค ำปรึกษำแนะน ำกับนักศึกษำ

27 | ห น้ า 13. สรุปผลกำรด ำเนินงำนคลินิกเสมำรักษ์ เรื่องกำรร้องทุกข์และพฤติกรรมของนักศึกษำ ปีกำรศึกษำ 2565 ล ำดับ ที่ ช่องทำง แจ้งเรื่องค้ำ ยำ/เสพยำ แจ้งเรื่องมั่ว สุม/ อบำยมุข แจ้งเรื่อง สื่อลำมก อนำจำร แจ้งเรื่อง เล่นกำร พนัน แจ้งเรื่อง ทะเลำะ วิวำท แจ้งเรื่อง อื่นๆ 1 คลินิกเสมำรักษ์ ต ำบลสระก ำแพงใหญ่ 2 คลินิกเสมำรักษ์ห้องสมุดประชำชน อ ำเภออุทุมพรพิสัย 1 3 เพจ เสมำรักษ์ กศน.อุทุมพรพิสัย 4 ตู้เสมำรักษ์ กศน.อ ำเภออุทุมพรพิสัย 1 5 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลก ำแพง 6 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลก้ำนเหลือง 1 7 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลขะยูง 8 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลแขม 9 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลแข้ 1 10 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลโคกจำน 1 11 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลโคกหล่ำม 1 12 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลตำเกษ 13 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลแต้ 14 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลปะอำว 15 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลทุ่งไชย 16 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลโพธิ์ชัย 17 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลรังแร้ง 1 18 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลสระก ำแพง ใหญ่ 19 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลส ำโรง 20 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลหนองห้ำง 21 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลหนองไฮ 22 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลหัวช้ำง 23 ตู้เสมำรักษ์ กศน.ต ำบลอีหล่ ำ รวมเรื่อง 6 1 ส่งต่อผู้เกี่ยวข้อง 6 1

28 | ห น้ า แบบสรุปกำรส่งต่อ ข่ำวสำรข้อมูล ไปยังผู้เกี่ยวข้อง เรื่องกำรร้องทุกข์และพฤติกรรมของนักศึกษำ ปีกำรศึกษำ 2565 ล ำดับ ที่ ช่องทำง แจ้งเรื่องค้ำ ยำ/เสพยำ แจ้งเรื่องมั่ว สุม/อบำยมุข แจ้งเรื่อง สื่อลำมก อนำจำร แจ้งเรื่อง เล่นกำร พนัน แจ้งเรื่อง ทะเลำะ วิวำท แจ้งเรื่อง อื่นๆ 1 เจ้ำหน้ำที่ต ำรวจ 1 2 ฝ่ำยปกครอง/ที่ปรึกษำ โรงพยำบำล/รพ.สต. 3 สังคมบ ำบัด/ทูบี /แกนน ำ 4 เครือข่ำยที่เกี่ยวข้อง/ผู้น ำชุมชน 5

29 | ห น้ า ภำคผนวก

30 | ห น้ า เครือข่าย ในการรักษา คลิป VDO ชุดควำมรู้กำรบ ำบัดรักษำผู้ติดยำเสพติด ซึ่งจัดท ำขึ้นโดยกองบริหำรกำรสำธำรณสุข ส ำนักงำนปลัดกระทรวงสำธำรณสุข

31 | ห น้ า คณะผู้จัดท ำ ที่ปรึกษำ นำยสุรศักดิ์ สีดำบุตร ผู้อ ำนวยกำร กศน.อ ำเภออุทุมพรพิสัย นำงดวงพร เดชวิเศษ ครูช ำนำญกำร นำงสำวโฉมฉำย เวียงค ำ บรรณำรักษ์ช ำนำญกำร นำงสำวจตุพร จินำรัตน์ ครูผู้ช่วย คณะกรรมกำรสถำนศึกษำ คณะกรรมกำรจัดท ำคู่มือ คลินิกเสมำรักษ์/ตู้เสมำรักษ์ คณะผู้จัดท ำ นำงดวงพร เดชวิเศษ ครูช ำนำญกำร นำงสำวโฉมฉำย เวียงค ำ บรรณำรักษ์ช ำนำญกำร นำงสำวจตุพร จินำรัตน์ ครูผู้ช่วย นำงเฉลิมวรรณ ขันธเสน ครูอำสำสมัครกำรศึกษำนอกโรงเรียน นำงสำวนัฐศวรรณ สิทธิ์ศักดิ์ ครูอำสำสมัครกำรศึกษำนอกโรงเรียน นำงสำวเยำวเรศ จันทพันธ์ ครูอำสำสมัครกำรศึกษำนอกโรงเรียน นำยบุญทัศน์ แจ่มจันทรำ ครูอำสำสมัครกำรศึกษำนอกโรงเรียน นำยศุภสวัสดิ์ บุญยิ่ง ครู กศน.ต ำบล คณะกรรมกำรสถำนศึกษำ สนับสนุน/รูปภำพ/ประสำนงำนกลุ่มเป้ำหมำย นำงสำวโฉมฉำย เวียงค ำ บรรณำรักษ์ช ำนำญกำร ครู กศน.ต ำบล ทุกคน ครู ศูนย์กำรเรียนชุมชน ทุกคน จัดพิมพ์/รูปเล่ม/รำยงำน นำงเฉลิมวรรณ ขันธเสน ครูอำสำสมัครกำรศึกษำนอกโรงเรียน