ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์3

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย ก

คานิยม

นางสาวศิริอร คล้ายสกุล ตําแหน่งครู วิทยฐานะ ชํานาญการ โรงเรียนเขาทะลุพิทยาคม
อําเภอสวี จังหวัดชุมพร สํานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 11 รับผิดชอบการสอนในรายวิชา
วิทยาศาสตร์ กลุ่มสาระวิทยาศาสตร์ ผลงานของครูและนักเรียนเป็นท่ีประจักษ์ของเพื่อนครู ผู้ปกครอง และ
ชุมชนโดยเฉพาะการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เพ่ือพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ถือได้ว่าเป็นนวัตกรรมที่ดี
เพ่อื พฒั นาผู้เรียนให้มคี ุณภาพต่อไป

แผนการจดั การเรยี นรสู้ ง่ เสรมิ ให้ผูเ้ รยี นได้ฝึกทักษะด้วยตนเอง โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้
ทมี่ ีการเรียบเรียงตามลําดับเนื้อหา อีกท้ังมีการนําเสนอท่ีน่าสนใจ เช่ือว่า นวัตกรรม เร่ือง สารและสมบัติ
ของสาร ช้นั มธั ยมศึกษาปีที่ 1 จะสามารถพฒั นาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
โรงเรียนเขาทะลพุ ทิ ยาคมได้

ขอขอบคุณนางสาวศิริอร คล้ายสกุล ที่ให้การดูแลเอาใจใส่นักเรียนเป็นอย่างดี ขอเป็น
กําลังใจในการปฏิบตั หิ น้าท่ีให้ประสบผลสําเรจ็

ลงชื่อ................................................
( นายฑีฆาวฒุ ิ บุญสวสั ด์ิ )

ผู้อาํ นวยการโรงเรยี นเขาทะลพุ ิทยาคม

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย ข

คำนำ

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ โดยใช้กระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบวัฏจักรการเรียนรู้
5 ข้ัน เรอื่ ง สารและสมบัติของสาร กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ สําหรับนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาปีที่ 1 ชุด
ที่ 3 เร่ือง คอลลอยด์ และสารแขวนลอย จัดทําขึ้นเพ่ือใช้ประกอบการเรียนการสอน รายวิชาวิทยาศาสตร์ 1
รหัสวิชา ว 21101 โดยเน้นผู้เรียนเป็นสําคัญ ผู้เรียนได้ศึกษาและเรียนรู้ด้วยตนเองตามลําดับข้ันตอนท่ีได้ระบุ
ไว้ในชุดกิจกรรมการเรียนรู้ สามารถเรียนรู้ได้อย่างอิสระ และพัฒนาตนเองได้เต็มตามศักยภาพ ซึ่งตอบสนอง
พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พุทธศักราช 2542 และสอดคล้องกับหลักสูตรแกนกลางการ ศึกษาขั้น
พน้ื ฐาน พุทธศักราช 2551 ทมี่ งุ่ เน้นให้ผู้เรียนได้รับการพัฒนาทั้งด้านความรู้ กระบวนการคิด กระบวนสืบเสาะ
หาความรู้ และแก้ปัญหา ความสามารถในการสื่อสาร การตัดสินใจ การนําความรู้ไปใช้ในชี วิตประจําวัน
ตลอดจนมจี ติ วทิ ยาศาสตร์ คณุ ธรรมและคา่ นิยมที่ถูกต้องเหมาะสม

ขอขอบคุณผอู้ าํ นวยการ รองผ้อู ํานวยการ และคณะครูในโรงเรียนเขาทะลุพิทยาคมตลอดจน
ผู้เชี่ยวชาญและผู้เกี่ยวข้องทุกท่าน ที่ให้คําแนะนําในการปรับปรุงตรวจสอบและแก้ไขจนได้ชุดกิจกรรม
การเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ทส่ี มบูรณ์ มีประสิทธภิ าพและเปน็ ประโยชนต์ อ่ การจัดการเรียนรู้ รวมไปถึงเจ้าของ
เอกสารและตําราต่าง ๆ ทีใ่ ชเ้ ปน็ เอกสารอา้ งอิง มา ณ โอกาสนด้ี ว้ ย

ผู้จัดทําหวังเป็นอย่างยิ่งว่า ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์นี้จะเป็นประโยชน์ต่อการ
พฒั นาผู้เรียนสง่ ผลให้ผเู้ รียนเข้าใจและสามารถนําความรทู้ ่ีไดไ้ ปประยกุ ตใ์ ช้ในสถานการณ์ต่างๆท่ีเก่ียวข้อง
กับชีวิตประจําวัน และส่งเสริมให้ครูจัดกิจกรรมการเรียนรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ และเป็นส่วนสําคัญใน
การพฒั นาคณุ ภาพและมาตรฐานการศกึ ษา กลุ่มสาระการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ใหด้ ีย่ิงขึน้

ศริ อิ ร คล้ายสกลุ

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย ค

สารบญั

เรื่อง หนา้

คํานิยม ก
คํานํา ข
สารบัญ ค
สารบญั (ต่อ) ง
สารบัญภาพ จ
คาํ ชแ้ี จงเกีย่ วกับชดุ กจิ กรรม 1
แผนผังขั้นตอนการใช้ชุดกิจกรรม 2
คาํ ช้แี จงการใชช้ ดุ กิจกรรมสาํ หรับนกั เรียน 3
มาตรฐานการเรยี นรู้/ตัวชี้วัด/จุดประสงค์การเรยี นรู้ 4
แบบทดสอบกอ่ นเรยี น 6
กระดาษคําตอบแบบทดสอบก่อนเรยี น-หลงั เรียน 8
บตั รเนื้อหาที่ 1 เรอ่ื ง สารแขวนลอยและสมบตั ขิ องสารแขวนลอย 9
บัตรกิจกรรมที่ 1 เรื่อง สารแขวนลอยและสมบัติของสารแขวนลอย 11
บัตรเนื้อหาท่ี 2 เรื่อง คอลลอยดแ์ ละสมบัตขิ องคอลลอยด์ 13
บตั รกจิ กรรมท่ี 2 เรอ่ื ง คอลลอยด์และสมบัตขิ องคอลลอยด์ 17
บตั รเน้ือหาที่ 3 เรอื่ ง การตรวจสอบสมบตั ิของสารละลาย คอลลอยด์ 19

และสารแขวนลอย 21
บัตรกจิ กรรมท่ี 3 เร่อื ง การตรวจสอบสมบัติของสารละลาย คอลลอยด์
23
และสารแขวนลอย 24
บตั รแบบฝึกหัด เร่ือง คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 26
แบบทดสอบหลงั เรียน 27
ภาคผนวก 28
เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรียน
เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย ง

สารบญั ( ตอ่ )

เรือ่ ง หนา้

เฉลยบตั รกิจกรรมที่ 1 เรอ่ื ง สารแขวนลอยและสมบัตขิ องสารแขวนลอย 29
เฉลยบัตรกิจกรรมที่ 2 เร่ือง คอลลอยด์และสมบัติของคอลลอยด์ 30
เฉลยบัตรกจิ กรรมท่ี 3 เรอ่ื ง การตรวจสอบสมบัตขิ องสารละลาย คอลลอยด์ 31

และสารแขวนลอย 32
เฉลยบตั รแบบฝกึ หัด เรอื่ ง คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 33
แบบบันทกึ คะแนนชดุ กิจกรรม ชดุ ท่ี 3 เรอ่ื ง คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 34
บรรณานกุ รม

สารบัญตาราง

ตารางท่ี หน้า
ตารางที่ 1 ตารางแสดงชนิดของคอลลอยด์ประเภทตา่ งๆ 14
ตารางที่ 2 ตารางเปรยี บเทียบสารละลาย คอลลอยด์ และสารแขวนลอย 20

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย จ

สารบัญภาพ

ภาพที่ หนา้

ภาพที่ 1 น้ําโคลน 9
ภาพท่ี 2 นาํ้ อบไทย 9
ภาพท่ี 3 นาํ้ แป้ง 9
ภาพที่ 4 นํา้ คลอง 9
ภาพท่ี 5 ประเภทคอลลอยด์ 15
ภาพท่ี 6 ละอองสเปรย์ 15
ภาพที่ 7 ฟองสบู่ 15
ภาพท่ี 8 การทอแสงของอากาศที่มฝี ุ่นละอองอยู่ 16
ภาพที่ 9 การฉายแสงผ่านสารประเภทคอลลอยด์ 16
ภาพที่ 10 ลาํ แสงผ่านเขา้ มาทางหนา้ ตา่ ง 16
ภาพที่ 11 การกระเจงิ ของแสงไฟหน้ารถยนต์ 16

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 1

คำ

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้รายวิชาวิทยาศาสตร์ โดยใช้กระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบวัฏจักร
การเรียนรู้ 5 ขั้น เรื่อง สารและสมบัติของสาร กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ สําหรับนักเรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ประกอบด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ทั้งหมด 5 ชุด ดังนี้

1. ความหมายและสมบตั ิของสาร
2. สารเนอ้ื เดียว และ สารเน้อื ผสม
3. คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย
4. สารละลาย
5. สารละลายกรด-เบส

ชุดกิจกรรมชุดน้ีเป็นชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 3 เรื่อง คอลลอยด์ และสารแขวนลอย ใช้เวลา
ในการเรียน 4 ชว่ั โมง ชุดกิจกรรมชุดน้ปี ระกอบด้วย

1. คาํ ช้ีแจงเก่ียวกับชดุ กจิ กรรม
2. คาํ แนะนาํ การใชช้ ดุ กิจกรรมสําหรับนักเรียน
3. แผนผงั ขนั้ ตอนการใชช้ ดุ กิจกรรมการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์
4. มาตรฐานการเรียนรู้/ตวั ช้ีวัด/จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้
5. แบบทดสอบก่อนเรียน
6. กระดาษคําตอบแบบทดสอบก่อนเรยี น
7. บัตรเน้ือหา/บัตรกจิ กรรม/บัตรแบบฝกึ หดั
8. แบบทดสอบหลงั เรียน
9. กระดาษคําตอบแบบทดสอบกอ่ นเรยี น
10. เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี น
11. เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน
12. เฉลยบัตรกจิ กรรม/บตั รแบบฝึกหัด
13. บรรณานกุ รม

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์น้ี จัดทําขึ้นเพ่ือให้นักเรียนใช้ประกอบการเรียนในห้องเรียน
โดยครูผู้สอน เป็นผู้ท่ีคอยกํากับดูแลและช่วยเหลือ กระตุ้นให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ เปิดโอกาสให้นักเรียน
ได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้ ในข้ันตอนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ตามแผนการจัดการเรียนรู้ที่ผู้สอนจัดทําขึ้น
ผู้ใชช้ ดุ กจิ กรรมควรศกึ ษาคาํ แนะนาํ ในการใชช้ ดุ กิจกรรมการเรยี นรู้ก่อนใช้ทกุ คร้ัง

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 2

แผนผังแสดงขั้นตอนการใช้ชุดกิจกรรมวิทยาศาสตร์

ชดุ ท่ี 1 เรื่อง ความหมายและสมบตั ขิ องสาร

1. อา่ นคาํ ช้แี จงเกยี่ วกบั ชดุ กจิ กรรม/คาํ แนะนาํ การใชช้ ุดกิจกรรม

2. ศกึ ษาชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้โดยปฏบิ ัติกิจกรรม ดังนี้ ไมผ่ ่านเกณฑ์

- ทําแบบทดสอบก่อนเรยี น
- ศกึ ษาบัตรเนอื้ หา
- ทําบัตรกจิ กรรม
- ทาํ บัตรแบบฝึกหดั
- ทําแบบทดสอบหลังเรียน

3. ตรวจสอบคาํ ตอบ การประเมินผล
แบบทดสอบก่อนเรยี น-หลังเรยี น
บตั รกจิ กรรม บตั รแบบฝึกหัด จากบตั รเฉลย

4. ศึกษาชดุ กจิ กรรมการเรียนรูช้ ดุ ที่ 4 ผ่านเกณฑ์
ต่อไป

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 3

คำ ำ ใ ้ สำห น น

การเรียนรู้โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้กระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบวัฏจักรการเรียนรู้
5 ขน้ั เรอ่ื ง สารและสมบตั ิของสาร กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ สําหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
ชุดที่ 3 เรื่อง คอลลอยด์ และสารแขวนลอย เพื่อช่วยให้นักเรียนสามารถเรียนได้ง่ายขึ้น มีความรู้
ความเขา้ ใจในบทเรยี นดขี ้นึ ใหน้ ักเรียนปฏบิ ตั ิตามขน้ั ตอนด้วยความซอ่ื สัตย์ และตัง้ ใจดงั นี้
1. ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มอ่านคําชี้แจง คําแนะนําและข้ันตอนการเรียนโดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ให้

เข้าใจก่อนลงมอื ศึกษาชุดกิจกรรมการเรียนรู้
2. ศึกษาจุดประสงค์การเรียนรู้ ให้เข้าใจชัดเจน เพ่ือให้ทราบว่าเมื่อเรียนจบเนื้อหาแต่ละเร่ืองแล้ว

นกั เรียนสามารถเรียนร้อู ะไรบา้ ง
3. ทาํ แบบทดสอบกอ่ นเรียน ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 3 เรื่อง คอลลอยด์ และสารแขวนลอย จํานวน

10 ข้อ ใช้เวลา 10 นาที เพื่อวัดความรู้พ้นื ฐานของตนเองเกย่ี วกบั เร่ืองท่จี ะศึกษา
4. ปฏิบัติกิจกรรมตามขั้นตอน ในชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ขณะปฏิบัติกิจกรรมนักเรียนร่วมกันแสดง

ความคิดเห็น ซักถามแลกเปลี่ยนเรียนรู้ อย่างมีอิสระ มีเหตุมีผล ยอมรับฟังความคิดเห็นของคนอื่น
เรียนรู้อย่างมีความสุข และสามารถขอคําแนะนําจากครูเม่ือมีปัญหาในการปฏิบัติกิจกรรม ไม่ควร
ดูเฉลยก่อนจะทํากิจกรรมแล้วนักเรียนจะเข้าใจ และได้รับประโยชน์จากชุดกิจกรรมการเรียนรู้ชุดน้ี
มากที่สุด
5. เม่ือปฏิบัติกิจกรรมต่าง ๆ เรียบร้อยแล้วให้ตรวจสอบคําตอบได้จากเฉลยบัตรกิจกรรม เฉลยบัตร
แบบฝกึ หัด และบันทึกผลลงในแบบบันทึกคะแนนของนักเรียน
6. เม่ือศึกษาและปฏิบัติกิจกรรมครบทุกกิจกรรมแล้วให้ทําแบบทดสอบหลังเรียนชุดกิจกรรมการเรียนรู้
ชุดที่ 3 เร่ือง คอลลอยด์ และสารแขวนลอย จํานวน 10 ข้อ ใช้เวลา 10 นาที เพ่ือตรวจสอบความรู้
ความเข้าใจจากการศกึ ษาชดุ กิจกรรมการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตร์
7. ตรวจคําตอบจากเฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน – หลังเรียน พร้อมบันทึกผลคะแนนท่ีได้เพ่ือตรวจสอบ
ความก้าวหน้าทางการเรียน ซ่ึงนักเรียนต้องทําแบบทดสอบหลังเรียนได้ร้อยละ 70 ขึ้นไปจึงจะ
ผ่านเกณฑ์ ถ้านักเรียนไม่ผ่านเกณฑ์ตามที่กําหนดให้ทบทวนเน้ือหาแล้วให้ทําแบบทดสอบหลังเรียน
อีกครง้ั หากผ่านเกณฑ์ให้ศึกษาชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ชดุ ท่ี 4 ต่อไป
8. หลงั จากทาํ กิจกรรมเสร็จเรียบรอ้ ยแลว้ ให้เกบ็ วสั ดุอปุ กรณ์ และชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ใหเ้ รียบร้อย

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 4

มาตรฐานการเรยี นรู้/ตัวชี้วัด/
จุดประสงค์การเรียนรู้

มาตรฐานการเรียนรู้

สาระท่ี 3 สารและสมบัตขิ องสาร
มาตรฐาน ว 3.1 เข้าใจสมบัติของสาร ความสัมพันธ์ระหว่างสมบัติของสารกับโครงสร้างและแรงยึดเหน่ียว

ระหว่างอนุภาค มีกระบวนการสืบเสาะ หาความรู้และจิตวิทยาศาสตร์สื่อสารส่ิงท่ีเรียนรู้
นําความรไู้ ปใช้ประโยชน์

สาระที่ 8 ธรรมชาติของวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี
มาตรฐาน ว 8.1 ใช้กระบวนการทางวิทยาศาสตร์และจิตวิทยาศาสตร์ในการสืบเสาะหาความรู้ การ

แก้ปัญหา รู้ว่าปรากฏการณ์ทางธรรมชาติท่ีเกิดขึ้นส่วนใหญ่มีรูปแบบที่แน่นอน สามารถ
อธิบายและตรวจสอบได้ ภายใต้ข้อมูลและเครื่องมือที่มีอยู่ในช่วงเวลาน้ันๆ เข้าใจว่า
วทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี สังคม และสิ่งแวดลอ้ ม มคี วามเกยี่ วข้องสัมพันธ์กนั
ตวั ช้ีวดั
ว 3.1 ม 1/1 ทดลองและจําแนกสารเป็นกลุ่มโดยใช้เน้ือสารหรือขนาดอนุภาคเป็นเกณฑ์ และอธิบาย
สมบัติของสารในแตล่ ะกล่มุ
ว 3.1 ม 1/2 อธบิ ายสมบัติและการเปลี่ยนสถานะของสาร โดยใชแ้ บบจําลองการจัดเรยี งอนภุ าคของสาร

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 5

ว 8.1 ม 1 - 3/1 ตงั้ คาํ ถามที่กาํ หนดประเด็นหรือตัวแปรที่สําคญั ในการสํารวจตรวจสอบ หรือศึกษาค้นคว้า
เรอ่ื งท่สี นใจไดอ้ ยา่ งครอบคลมุ และเชือ่ ถอื ได้

ว 8.1 ม 1 - 3/2 สรา้ งสมมติฐานทีส่ ามารถตรวจสอบไดแ้ ละวางแผนการสํารวจตรวจสอบหลาย ๆ วธิ ี
ว 8.1 ม 1 - 3/3 เลือกเทคนิควิธีการสํารวจตรวจสอบท้ังเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพที่ได้ผลเที่ยงตรงและ

ปลอดภัย โดยใช้วัสดแุ ละเคร่ืองมือท่เี หมาะสม
ว 8.1 ม 1 - 3/4 รวบรวมขอ้ มลู จัดกระทําขอ้ มลู เชงิ ปริมาณและคณุ ภาพ
ว 8.1 ม 1 - 3/5 วิเคราะห์และประเมินความสอดคล้องของประจักษ์พยานกับข้อสรุป ทั้งที่สนับสนุนหรือ

ขัดแย้งกับสมมตฐิ าน และความผดิ ปกตขิ องข้อมูลจากการสํารวจตรวจสอบ
ว 8.1 ม 1 - 3/6 สร้างแบบจําลอง หรอื รปู แบบ ทอ่ี ธิบายผลหรือแสดงผลของการสาํ รวจตรวจสอบ
ว 8.1 ม 1 - 3/7 สร้างคําถามที่นําไปสู่การสํารวจตรวจสอบ ในเรื่องท่ีเก่ียวข้อง และนําความรู้ที่ได้ไปใช้ใน

สถานการณ์ใหม่หรืออธิบายเก่ียวกับแนวคิด กระบวนการ และผลของโครงงานหรือ
ชิ้นงานใหผ้ อู้ น่ื เขา้ ใจ
ว 8.1 ม 1 - 3/8 บันทึกและอธิบายผลการสังเกต การสํารวจ ตรวจสอบ ค้นคว้าเพ่ิมเติมจากแหล่งความรู้
ต่าง ๆ ให้ได้ข้อมูลที่เช่ือถือได้ และยอมรับการเปล่ียนแปลงความรู้ท่ีค้นพบเมื่อมีข้อมูล
และประจักษพ์ ยานใหมเ่ พิ่มขนึ้ หรอื โต้แยง้ จากเดมิ
ว 8.1 ม 1 - 3/9 จัดแสดงผลงาน เขยี นรายงาน และ/หรอื อธบิ ายเกยี่ วกับแนวคดิ กระบวนการ และผลของ
โครงงานหรือชนิ้ งานให้ผูอ้ นื่ เขา้ ใจ

จดุ ประสงค์การเรียนรู้
หลังจากศึกษาชุดการเรียนรู้กิจกรรมวิทยาศาสตร์ เรื่อง คอลลอยด์ และสารแขวนลอย นักเรียนจะมี

ความร้คู วามสามารถ ดังนี้
1. จําแนกประเภทของสารโดยใชข้ นาดอนภุ าคของสารเปน็ เกณฑ์ได้
2. เปรียบเทยี บขนาดอนุภาคของคอลลอยด์ สารแขวนลอย และสารละลายได้
3. ทําการทดลองและสรุปผลการทดลองเก่ียวกับสมบัติบางประการของคอลลอยด์ สารแขวนลอย
และสารละลายได้

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 6

แบบทดสอบก่อนเรียน
ชดุ ที่ 3 เรื่อง คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย

จานวน 10 ข้อ เวลา 10 นาที

คาชแ้ี จง ให้นกั เรียนเลือกคาตอบที่ถกู ตอ้ งเพยี งข้อเดยี ว แลว้ ทาเคร่ืองหมาย (X) ลงใน
กระดาษคาตอบ

1. การจาํ แนกสารโดยใช้ขนาดของอนุภาค 4. สารในขอ้ ใดที่มีอนภุ าคตกตะกอนเม่ือนาํ ไป
เป็นเกณฑเ์ หมาะสมกบั การแยกสารใน ตัง้ ทงิ้ ไวเ้ ป็นระยะเวลานานๆ
ข้อใดมากทส่ี ุด ก. สารบริสทุ ธิ์
ก. กาว โฟม เยลลี ข. สารละลาย
ข. เหล็ก ปรอท คลอรีน ค. สารแขวนลอย
ค. นาํ้ นม นา้ํ ส้มสายชู น้ําคลอง ง. คอลลอยด์
ง. นาํ้ เกลือ นา้ํ เชอ่ื ม แอลกอฮอลล์ า้ งแผล
5. หมอก ควัน ไอศกรีม นาํ้ นม จดั เปน็ สาร
2. ในการจาํ แนกประเภทของสารเปน็ สารละลาย ประเภทใด
คอลลอยด์ และสารแขวนลอย ควรพิจารณา ก. สารบริสทุ ธิ์
โดยใช้เกณฑ์ในข้อใด ข. สารละลาย
ก. สี ค. สารแขวนลอย
ข. ความขุ่น ง. คอลลอยด์
ค. องคป์ ระกอบ
ง. ขนาดอนภุ าค 6. ขอ้ ใดต่อไปนจ้ี ัดเป็นคอลลอยด์ประเภทอมิ ลั ชนั
ก. นํา้ สลดั
3. ปรากฏการณ์ทนิ ดอลลจ์ ะเกิดได้ในสาร ข. น้ํามันพืช
ประเภทใด ค. นมสด
ก. คอลลอยด์ ง. ก และ ค
ข. สารละลาย
ค. สารบริสุทธิ์
ง. สารแขวนลอย

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 7

จากข้อมูลตอ่ ไปนีใ้ ช้ตอบคาํ ถามข้อ 7-9 8. สารใดมสี มบตั เิ ป็นสารแขวนลอย
ก. A
จากการทดสอบสมบตั ิบางประการขอสาร A,B ข. B
ค. C
และ C ไดผ้ ลดงั นี้ (X) ( ไมเ่ ห็น ไมผ่ ่าน ) () ง. ไมม่ ี

( ไม่เหน็ ผา่ น ) 9. สารใดเปน็ สารละลาย
ก. A
สาร เหน็ กรองดว้ ย กรองด้วย ข. B
ลาแสง แผน่ กรอง แผน่ ค. C
เมื่อแสง ง. ไมม่ ี
ผ่าน เซลโลเฟน
10. สารในขอ้ ใดผา่ นกระดาษกรองไดแ้ ต่ไม่
AX X X สามารถผา่ นแผน่ เซลโลเฟนได้
ก. นา้ํ ปลา
BX   ข. นํา้ เกลอื
ค. นาํ้ นม
C  X ง. นํา้ อัดลม

7. สารใดมสี มบตั เิ ปน็ คอลลอยด์

ก. A

ข. B

ค. C

ง. ไมม่ ี

ทากนั ไดไ้ หมครบั ถ้ายังไม่เข้าใจ
ไปศกึ ษาจากชุดกจิ กรรมกนั ก่อน
นะครับ

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 8

กระดาษคาตอบ เรือ่ ง คอลลอยด์ และสารแขวนลอย

ช่ือ-สกุล...................................................................................................เลขที.่ .........ชั้น........

ก่อนเรยี น หลงั เรยี น

ข้อ ก ข ค ง ขอ้ ก ข ค ง
1 1
2 2
3 3
4 4
5 5
6 6
7 7
8 8
9 9
10 10

สรปุ ผลการเรยี น เกณฑก์ ารประเมนิ
คะแนน ระดับคณุ ภาพ
ผลประเมิน ก่อนเรยี น หลงั เรียน ระดบั 9-10 ดมี าก
10 10 คุณภาพ 7-8 ดี
คะแนนเตม็ 5-6 พอใช้
คะแนนท่ไี ด้ - 0-4 ปรบั ปรุง

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 9

บตั รเนือ้ หาท่ี 1
เรอ่ื ง สารแขวนลอยและ
สมบตั ขิ องสารแขวนลอย

สารแขวนลอย (suspension) เป็นสารท่ีประกอบด้วยอนุภาคเล็ก ๆ ของของแข็งมีขนาด
เส้นผ่านศูนยก์ ลางใหญ่กว่าคอลลอยด์ สารแขวนลอยจะมีเส้นผ่านศูนย์กลางใหญ่กว่า 10-4 เซนติเมตร

อนุภาคของของแข็งลอยกระจายอยู่ในของเหลวซ่ึงสามารถมองเห็นได้อย่างชัดเจน เมื่อตั้งทิ้งไว้นิ่ง ๆ

จะเกดิ การตกตะกอน เราสามารถแยกสารแขวนลอยไดโ้ ดยการกรองด้วยกระดาษกรอง เช่น น้ําโคลน

นํา้ คลอง นาํ้ อบไทย น้ําแปง้ ยาลดกรดชนิดนํา้ เปน็ ตน้

ภาพที่ 1 นาํ้ โคลน ภาพท่ี 2 นาํ้ อบไทย
ทม่ี า : การแยกสาร.(ออนไลน)์ . ที่มา : นา้ํ อบเคร่ืองหอมในชีวติ ประจําวัน ตัง้ แตส่ าวยุค
เข้าถึงได้จาก http://7565m.blogspot.com
โบราณถึงสาวยุคไอที.(ออนไลน)์ .
สืบคน้ เมือ่ 2557 เข้าถงึ ไดจ้ าก http://7565m.blogspot.com

สืบค้นเมื่อ 2557

ภาพท่ี 3 นํ้าแป้ง ภาพที่ 4 น้าํ คลอง
ท่มี า : กว๋ ยเต๋ยี วเส้นใหญผ่ ดั ซอี วิ้ .(ออนไลน)์ . ทม่ี า : เทีย่ วริมคลอง ตลาดน้าํ ขวัญเรียม.(ออนไลน)์ .
เขา้ ถึงได้จาก http://www.bloggang.com
เขา้ ถงึ ได้จาก http://www.bloggang.com
สบื คน้ เม่อื 2557
สืบค้นเม่อื 2557

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 10

นํ้าในแหล่งน้ําต่าง ๆ เช่น แม่น้ํา ลําคลอง สระน้ํา จะมีลักษณะต่างกัน บางแห่งขุ่นเล็กน้อย
บางแห่งขุ่นมาก ความขุ่นของนํ้าเป็นผลมาจากการท่ีมีของแข็งท่ีไม่ลายนํ้าเจือปนอยู่ในปริมาณ
ที่แตกต่างกัน ถา้ ต้องการใช้ประโยชน์จากน้ําในแหล่งน้ําเหล่าน้ันเพื่อการอุปโภค บริโภค ควรเลือกน้ํา
จากแหล่งนํ้าที่สะอาด มีส่ิงเจือปนอยู่น้อย ในกรณีที่จําเป็นต้องใช้นํ้าจากแหล่งน้ําธรรมชาติ
ท่ีมีสิ่งเจือปนอยู่มาก จําเป็นต้องแยกส่ิงเจือปนออกจากกนํ้าเสียก่อน การแยกส่ิงเจือปนออกจากนํ้า
ให้ได้นํ้าสะอาด เพ่ือการอุปโภค บริโภค ทําได้หลายวิธีข้ึนอยู่กับคุณภาพของนํ้าท่ีต้องการ นํ้าใช้
สําหรับการทําความสะอาดซักล้างทั่วไปอาจแยกสิ่งเจือปนได้โดยการกรองแยกสารแขวนลอย
ขนาดใหญ่ออกจากนํ้า การตกตะกอนของสารแขวนลอยที่มีขนาดเล็ก โดยการเติมสารบางชนิดที่มี
สมบัติทําให้สารแขวนลอยรวมตัวกันและตกตะกอน เช่น สารส้ม แล้วจึงกรองแยกอีกครั้งหนึ่ง จะได้
นํ้าท่ีดีพอสําหรับล้างทําความสะอาด นํ้าสําหรับด่ืมจะต้องมีความสะอาดมากกว่าน้ําใช้ เราจึงต้องนํา
น้ําที่มีสิ่งเจือปนอยู่มาทําความสะอาด ปราศจากเชื้อโรคอีกขั้นตอนหนึ่ง การกําจัดเชื้อโรคในน้ําทําได้
หลายวธิ ี เชน่ ตม้ เตมิ คลอรนี เปน็ ตน้

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 11

บัตรกิจกรรมที่ 1
เร่ือง สารแขวนลอยและสมบตั ิ
บางประการของสารแขวนลอย

ชื่อ-สกุล ................................................................................................ชัน้ ...............เลขท่.ี ..............

คาชีแ้ จง ให้นกั เรียนปฏบิ ตั ิตามขน้ั ตอน และบันทึกผลการทาํ กจิ กรรมในแบบบันทึกผล
การทดลอง

วสั ดุอุปกรณแ์ ละสารเคมี

ลาดบั ท่ี รายการ จานวน/กลมุ่
1 น้าํ โคลน 10 cm3
2 นา้ํ หวานสแี ดง 10 cm3
3 กระดาษกรอง
4 ขาต้งั พร้อมตัวหนีบ 4 แผน่
5 กรวยพลาสตกิ
1 ชุด

2 อนั

ข้นั ตอนการทดลอง
1. สงั เกตสารละลายนา้ํ โคลนและน้าํ หวานสแี ดง บันทึกผล
2. นาํ นา้ํ โคลนกรองในกระดาษกรองท่ีติดต้ังไว้กบั กรวยพลาสติกบนขาตงั้ พร้อมทหี่ นีบ
สังเกตสารละลายท่ีไหลผ่านกระดาษกรอง บนั ทกึ ผล
3. เปลยี่ นกระดาษกรองในกรวยพลาสตกิ และนาํ นา้ํ หวานสีแดงกรองในกระดาษกรองที่
ติดตงั้ ไว้ สงั เกตสาระลายท่ีไหลผ่านกระดาษกรอง บันทึกผล

สารคอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 12

ตารางบันทกึ ผลการทดลอง

สารตวั อยา่ ง ลักษณะของสารที่ไหลผ่านกระดาษกรอง
1.นํา้ โคลน ..................................................................
...................................................................
2.น้ําหวานสีแดง ...................................................................
..................................................................
...................................................................
...................................................................

คาถามทา้ ยหลังการทดลอง

1. เมอื่ กรองน้าํ โคลนและน้ําหวานสีแดงใหผ้ ลการทดลองเหมือนกนั หรอื ไม่ อยา่ งไร
............................................................................................................................. ..............
.......................................................................................... .................................................
............................................................................................................................. ..............
...........................................................................................................................................

2. สรุปผลการทดลองได้อย่างไร
............................................................................................................................. ..............
............................................................................................ ...............................................
............................................................................................................................. ..............
...........................................................................................................................................

ทากันได้ไหมจ๊ะเด็กๆ

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 13

บตั รเน้อื หาท่ี 2
เรือ่ ง คอลลอยดแ์ ละ
สมบตั ขิ องคอลลอยด์

คอลลอยด์ ( Collold ) หรือเรียกอีกชื่อหน่ึงว่า ดิสเพอร์ชัน (Dlsperslon) เป็นสารเน้ือผสม
ท่ีมีความกลมกลืนจนไม่อาจจัดเป็นสารเน้ือเดียวหรือสารเน้ือผสมลงไปได้อย่างแน่นอน มีขนาดของ
อนุภาคเล็กกว่าสารแขวนลอยแต่ใหญ่กว่าสารละลาย ( อนุภาคมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ
10-7 – 10-4 เซนตเิ มตร ) ทาํ ใหม้ องเหน็ เป็นสารเน้ือเดียว

อนุภาคของสารกระจายตัวและใหญ่กว่าอนุภาคของตัวละลายท่ีอยู่ในสารละลาย การท่ีสาร
สามารถกระจายตัวเป็นคอลลอยด์โดยไม่ตกตะกอน ก็เพราะว่าอนุภาคของสารที่เป็นคอลลอยด์อาจ
อยู่ในตัวกลางท่ีมีสถานะเป็นของแขง็ ของเหลว หรือแก๊ส อนุภาคเหล่าน้ีสามารถผ่านกระดาษกรองได้
แต่ไม่ผา่ นแผน่ เซลโลเฟน

คอลลอยด์บางชนดิ เกิดขน้ึ เองในธรรมชาติ เช่น เมฆบนทองฟา้ หมอกในอากาศ บางชนิดเป็น
คอลลอยด์ท่ีมนุษย์ทําขึ้น เพ่ือใช้เป็นอาหารหรือใช้ในงานด้านต่าง ๆ ตัวอย่างเช่น น้ํานม น้ําสลัด
นํา้ กะทิ ควันบุหร่ี ฝุ่นละอองในอากาศ สที าบ้าน เป็นต้น

คอลลอยดบ์ างชนดิ ทีม่ นษุ ย์ทาํ ขึน้ ท่อี นภุ าคคอลลอยด์ไมก่ ระจายตัว เช่น นา้ํ มันพืชกับน้ําโดย
นํ้ามันจะอยู่ข้างบนและนํ้าจะอยู่ข้างล่าง เรียกสารผสมนี้ว่า อิมัลชัน เราสามารถทําให้อิมัลชัน
กลายเป็นสารผสมท่ีอยู่ตัวได้ โดยใช้สารท่ีสามผสมลงไป เพื่อช่วยให้การผสมของสาร 2 สารดีข้ึน
เรียกสารที่ 3 นี้ว่า อิมัลซิไฟเออร์ หรือ อิมัลซิไฟอิงเอเจนต์ ซ่ึงมีหน้าที่ทําให้อนุภาคของคอลลอยด์
แตกตวั มขี นาดเลก็ ลง จึงอยู่ไดน้ าน เช่น
- นํ้ากับน้ํามันพืชไม่ผสมกัน แต่ถ้าเติมนํ้าสบู่ลงไปเล็กน้อย น้ํากับน้ํามันพืชจะผสมกันได้ แสดงว่า

น้าํ สบู่เปน็ อิมัลซิไฟเออร์
- ในการซักผ้าเราต้องการล้างไขมันและส่ิงสกปรกที่ติดอยู่ตามเส้ือผ้าให้หลุดออกมากับนํ้าที่

แช่เส้ือผ้า แต่ไขมันไม่ทําปฏิกิริยากับน้ํา ถ้าหากเราผสมสบู่หรือผงซักฟอกลงไปในน้ํา สบู่หรือ
ผงซกั ฟอกจะทําหน้าทีเ่ ป็นอมิ ลั ซิไฟเออร์ไปทําให้ไขมนั ที่ตดิ กบั เสอื้ ผา้ หลดุ ออกไปกบั นา้ํ
- แชมพสู ระผม ทําหน้าทีเ่ ป็นอิมลั ซไิ ฟเออร์ ทาํ ให้ไขมันที่ติดตามเสน้ ผมหลดุ ออกไปกับน้ํา

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 14

- น้ํานม เป็นสารคอลลอยด์ท่ีประกอบด้วยไขมันสัตว์ท่ีกระจายอยู่ในนํ้า การท่ีไขมันสัตว์ละลาย
ในนํ้าได้ เพราะมีโปรตีนชนิดหนึง่ ชื่อ เคซีน ท่ีมอี ยใู่ นนมทาํ หนา้ ทีเ่ ป็นอิมัลซิไฟเออร์

- นํ้าสลัด ซ่ึงประกอบด้วยน้ํามันพืชท่ีผสมรวมกับน้ําส้มสายชูซ่ึงไม่รวมตัวกัน ต้องเติมไข่แดงลงไป
แสดงวา่ ไขแ่ ดงเป็นอิมลั ซไิ ฟเออร์

- การยอ่ ยไขมนั ในลาํ ไส้เล็ก มีไขมนั กับเอนไซม์ (นา้ํ ย่อย) เปน็ อมิ ัลชัน โดยมนี ํ้าดเี ปน็ อิมลั ซิฟายเออร์
ชนดิ ของคอลลอยด์ทีพ่ บในชีวิตประจาวนั
สามารถแบ่งตาม สถานะของอนภุ าคทกี่ ระจายอยู่ในตวั กลาง ไดด้ งั นี้

ตารางที่ 1 ตารางแสดงชนิดของคอลลอยด์ประเภทตา่ งๆ

ชนดิ ของ สถานะการเกดิ ของคอลลอยด์ ตวั อย่าง
คอลลอยด์
เกดิ จากอนภุ าคของแข็งกระจายอยใู่ นตัวกลางที่เปน็ แปง้ ในน้ํา,
1.ซอล (sol) ของเหลว โปรตีนในน้าํ ,
กํามะถนั ในนํ้า
2.เจล (Gel)
เหมอื นข้อ 1 แตอ่ นภุ าคมีขนาดใหญ่กว่าในซอล และมี วนุ้ , เยลล,ี แยม
3.อมี ัลชนั พันธะเชอ่ื มโยงระหว่างโมเลกุล แปง้ เปยี ก,
(Emulsion) ยาสีฟันบางชนดิ
4.แอโรซอล
(Aerosol) เกดิ จากอนุภาคของของเหลวกระจายอยใู่ นตัวกลางที่เปน็ นํา้ นม, นาํ้ กะทิ
5.โฟมของเหลว
(Liquid foam) ของเหลว นํา้ สลัด
6.โฟมของแข็ง
(Solid foam) เกดิ จากอนภุ าคของของแขง็ หรือของเหลวกระจายอยใู่ น ควัน, เมฆ, หมอก,

ตวั กลางทเี่ ป็นกา๊ ซ สเปรย์

เกดิ จากอนุภาคของก๊าซแขวนลอยอยใู่ นของเหลว ฟองสบู่,
ครีมโกนหนวด

เกิดจากอนุภาคของกา๊ ซแขวนลอยอยใู่ นของแข็ง เม็ดโฟม, ฟองนํา้ ,
สบกู่ อ้ น

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 15

ภาพตัวอยา่ งคอลลอยด์ประเภทตา่ ง ๆ

ภาพท่ี 5 ประเภทคอลลอยด์
ท่มี า : ศนู ย์เครือข่ายอาหารครบวงจร.(ออนไลน)์ .
เขา้ ถงึ ไดจ้ าก http://www.foodnetworksolution.com/

สบื ค้นเม่อื 2557

ภาพที่ 6 ละอองสเปรย์ ภาพที่ 7 ฟองสบู่
ทม่ี า : ชนิดคอลลอยด์ในชวี ิตประจาํ วนั .(ออนไลน์). ท่ีมา : ชนิดคอลลอยดใ์ นชวี ิตประจําวัน.(ออนไลน)์ .
เขา้ ถึงได้จาก http://chem-around.blogspot.com เขา้ ถงึ ได้จาก http://chem-around.blogspot.com

สืบคน้ เมอ่ื 2557 สืบคน้ เมื่อ 2557

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 16

ข้อควรทราบ

คอลลอยด์มีลักษณะพิเศษกว่าสารผสมประเภทอ่ืนๆ คือ สามารถเกิด "ปรากฏการณ์ทินดอลล์
(Tyndall Effect)" ค้นพบโดย จอห์น ทินดอลล์ (John Tyndall) นักวิทยาศาสตร์ชาวไอร์แลนด์ ในปี พ.ศ.
2412

ปรากฏการณ์ทินดอลล์ คือ ปรากฏการณ์ท่ีเม่ือฉายแสงผ่านเข้าในคอลลอยด์จะมองเห็นเป็น
ลําแสง เนื่องจากอนุภาคของคอลลอยดม์ ขี นาดใหญ่พอที่แสงจะชน แลว้ เกิดการกระเจิงของแสง ทําให้
มองเห็นเป็นลําแสง

ในชีวติ ประจําวนั เราอาจเห็นปรากฏการณ์ทินดอลล์ เช่น การมองเห็นลําแสงผ่านเข้ามาทาง
หน้าต่าง เพราะในอากาศมีฝุ่นละออง ซึ่งมีอากาศแพร่ปนอยู่ การทอแสงของอากาศที่มีละอองฝุ่นอยู่
การกระเจิงของแสงไฟหน้ารถยนต์ในอากาศที่มีฝุ่นละอองบ้างหรือมีหมอกบาง ทําให้แสงไฟ
จากรถยนต์มคี วามสวา่ งมากขึ้น เป็นต้น

ภาพตวั อยา่ งการเกิดปรากฏการณ์ทินดอลล์

ภาพท่ี 8 การทอแสงของอากาศทมี่ ลี ะอองฝุ่นอยู่ ภาพที่ 9 การฉายแสงผา่ นสารประเภทคอลลอยด์
ที่มา : ปรากฏการณ์ทนิ ดอลล์ในธรรมชาต.ิ (ออนไลน)์ . ท่มี า : การจาํ แนกสาร. (ออนไลน)์ .
เขา้ ถึงได้จาก http://chem-around.blogspot.com/
เข้าถงึ ได้จาก http://www.slideshare.net/
สบื ค้นเมือ่ 2557
สืบคน้ เมื่อ 2557

ภาพที่ 10 ลาํ แสงผา่ นเขา้ มาทางหนา้ ต่าง ภาพท่ี 11 การกระเจงิ ของแสงไฟหนา้ รถยนต์
ท่มี า : บา้ นและการตกแต่ง. (ออนไลน)์ . ทมี่ า : ไฟตัดหมอก แฟชน่ั อนั ตราย.(ออนไลน์).
เขา้ ถงึ ได้จาก http://www.decorreport.com/
เข้าถึงได้จาก http://59buzz.com/
สบื คน้ เมอ่ื 2557
สืบค้นเม่อื 2557

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 17

บตั รกจิ กรรมที่ 2
เรือ่ ง คอลลอยด์และสมบัติ
บางประการของคอลลอยด์

ช่อื -สกลุ ................................................................................................ชั้น...........เลขท่ี...................

คาชแี้ จง ให้นกั เรียนปฏบิ ตั ติ ามขนั้ ตอน และบนั ทกึ ผลการทาํ กจิ กรรมใน

แบบบันทึกผลการทดลอง

วสั ดอุ ุปกรณ์และสารเคมี

ลาดับท่ี รายการ จานวน/กลุ่ม

1 หลอดทดลองขนาดกลาง 2 หลอด
3 cm3
2 นาํ้ กลั่น 5 cm3
3 cm3
3 นาํ้ มันพชื 3 cm3
1 cm3
4 น้าํ ส้มสายชู

5 นาํ้ สบู่

6 ไข่

ขั้นตอนการทดลอง
1. ใส่น้ํา 3 cm3 ลงในหลอดทดลองขนาดกลาง (หลอดท่ี 1) แลว้ เตมิ น้ํามันพชื ลงไป 1 cm3
ปิดหลอดทดลองด้วยจุกยาง เขย่า สังเกตการเปลีย่ นแปลง
2. เติมน้ําสบลู่ งในหลอดทดลองท่ี ปิดหลอดทดลองด้วยจกุ ยาง เขยา่ สังเกตการเปลี่ยนแปลง
3. ใสน่ าํ้ มันพืช 3 cm3 ลงในหลอดทดลองขนาดกลาง (หลอดท่ี 2) แลว้ เตมิ น้ําส้มสายชู
ลงไป 3 cm3 ปิดหลอดทดลองดว้ ยจกุ ยาง เขย่า สงั เกตการเปลย่ี นแปลง
4. ใสไ่ ข่ 1 cm3 ลงในหลอดทดลองในข้อ 3 (หลอดที่ 2) ปดิ หลอดทดลองด้วยจกุ ยาง เขย่า
สงั เกตการเปลีย่ นแปลง

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 18

ตารางบันทึกผลการทดลอง การเปล่ยี นแปลง
สารตวั อยา่ ง ............................................................................................... ......
....................................................................................................
1.น้าํ มันพชื + น้ํา .....................................................................................................
....................................................................................................
2.นาํ้ มนั พชื + นาํ้ + นาํ้ สบู่ .....................................................................................................
....................................................................................................
3.น้ํามนั พชื + น้าํ สม้ สายชู .....................................................................................................
....................................................................................................
4.นา้ํ มันพชื + นํา้ สม้ สายชู + ไข่

คาถามหลังการทดลอง

1. น้ําและนํ้ามนั พืชก่อนและหลังการเติมน้าํ สบตู่ ่างกนั อย่างไร
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. สารใดทีท่ ําใหน้ า้ํ มันพืชกบั น้าํ และนา้ํ มันพชื กบั นาํ้ ส้มสายชูรวมตวั กันได้
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. ลกั ษณะของน้ํามันพชื และนา้ํ ส้มสายชูกอ่ นและหลงั เติมไขแ่ ดงแตกตา่ งกนั อยา่ งไร
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลองทากนั ดูนะเด็ก ๆ ไมย่ ากเลย

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 19

บัตรเนือ้ หาท่ี 3
เรื่อง การตรวจสอบสมบัติของสารละลาย

คอลลอยด์ และสารแขวนลอย

การจัดกลุ่มสารโดยใชข้ นาดของอนภุ าคสารเปน็ เกณฑ์ จะจดั ได้เป็น

1. สารแขวนลอย
2. คอลลอยด์
3. สารละลาย

การพิจารณาและตรวจสอบวา่ สารใดเป็นสารแขวนลอย คอลลอยด์หรือสารละลายตรวจสอบ
ได้โดยใช้กระดาษกรองและแผน่ เซลโลเฟน ดงั น้ี

 ถ้าอนุภาคของสารไม่สามารถผ่านรูพรุนของกระดาษกรองและแผ่นเซลโลเฟนออกมาได้เม่ือ
ต้งั ท้ิงไวจ้ ะตกตะกอน จัดเปน็ สารแขวนลอย

 ถ้าอนุภาคของสารละลายสามารถผ่านรูพรุนของกระดาษกรองออกมาได้แต่ไม่สามารถผ่านรูพรุน
ของแผ่นเซลโลเฟนได้ เม่อื ตง้ั ทิ้งไว้ไม่ตกตะกอน จดั เปน็ คอลลอยด์

 ถ้าอนภุ าคของสารละลายสามารถผ่านรูพรุนของกระดาษกรองและแผ่นเซลโลเฟนออกมาได้
เมื่อตัง้ ทง้ิ ไวไ้ ม่ตกตะกอน จดั เป็น สารละลาย

นอกจากนี้ การตรวจสอบว่าสารใดเป็นสารแขวนลอย คอลลอยด์หรือสารละลาย สามารถ
ตรวจสอบได้โดยฉายลําแสงผ่านสารที่ต้องการทดสอบ ถ้าฉายลําแสงผ่านสารเห็นลําแสงชัดเจนนั้น
เป็นคอลลอยด์ และถ้าฉายลําแสงผ่านสารแล้วทึบแสง สารนั้นจัดเป็นสารแขวนลอย ส่วนสารละลาย
ลําแสงจะโปร่งใส

ตอ้ งลองไปตรวจสอบกันสักหนอ่ ยนะ
ครบั เดก็ ๆ

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 20

ตารางที่ 2 ตารางการเปรียบเทยี บ สารละลาย คอลลอยด์ และสารแขวนลอย

การเปรียบเทยี บ สารละลาย คอลลอยด์ สารแขวนลอย
ตัวอยา่ งสาร นํ้าเช่อื ม นมสด นา้ํ โคลน
ลักษณะเนือ้ สาร เน้อื เดียว เนอ้ื เดียว เน้อื ผสม
ขนาดของเสน้ ผา่ นศูนยก์ ลาง
ของอนุภาค นอ้ ยกวา่ 10-7 cm 10-7 – 10-4 cm มากกว่า 10-4 cm
การลอดผา่ นกระดาษกรอง
การลอดผา่ นแผน่ เซลโลเฟน ได้ ได้ ไมไ่ ด้
ปรากฏการณท์ นิ ดอลล์ ได้ ไม่ได้ ไม่ได้
ไม่เกิด เกดิ ไม่เกิด

ไม่ตอ้ งรอชา้ แล้วนะครบั เราไปทาการ
ทดลองเพอื่ ตรวจสอบกนั เลยครับ

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 21

บัตรกิจกรรมท่ี 3
เร่อื ง การตรวจสอบสมบตั ิของสารละลาย

คอลลอยด์ และสารแขวนลอย

ชื่อ-สกลุ ............................................................................................ชั้น...............เลขท่.ี .............

คาชี้แจง ใหน้ ักเรยี นปฏิบตั ิตามขัน้ ตอน และบันทึกผลการทํากจิ กรรมในแบบบนั ทึกผล
การทดลอง

วสั ดอุ ุปกรณ์และสารเคมี

ลาดบั ที่ รายการ จานวน/กล่มุ
1 นํ้าแปง้ ดบิ 100 cm3
2 น้าํ หวานสีแดง 100 cm3
3 นํา้ นม 100 cm3
4 บีกเกอร์ขนาดกลาง 250 cm3
5 กรวยพลาสตกิ 6 ใบ
6 กระดาษกรอง
7 ขาต้งั พร้อมตวั หนบี 3 อัน
8 แผ่นเซลโลเฟน ขนาด 10 x10 cm
9 ยางรัดของ 3 ใบ
10 ช้อนเบอร์ 2
11 นาํ้ กลั่น 1 ชดุ

3 แผน่

3 เส้น

1 อนั
450 cm3

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 22

ขนั้ ตอนการทดลอง

1. สงั เกตสารละลายน้ําแปง้ ดบิ นํา้ นมสด และน้ําหวานสีแดง บันทึกผล

2. นํ้าสารละลายทั้ง 3 ชนิด กรองกับกระดาษกรองที่ติดตั้งไว้กับกรวยพลาสติกบนขาตั้งพร้อม

ท่ีหนีบโดยกรองคร้ังละ 1 ชนิดและเปลี่ยนกระดาษกรองทุกคร้ังท่ีเปล่ียนสารท่ีกรอง สังเกต

สารละลายทไี่ หลผา่ นกระดาษกรอง บนั ทกึ ผล

3. นําแผ่นเซลโลเฟนชุบนํ้า แล้วนํานํ้าแป้งดิบ นํ้านมสด นํ้าหวานสีแดงใส่ในแผ่นเซลโลเฟน

ชนดิ ละ 1 แผน่ หอ่ และรัดด้วยยางรดั ของ ล้างดา้ นนอกของแต่ละถุงด้วยนา้ํ สะอาด
4. นําถุงแผ่นเซลโลเฟนแต่ละถุงใส่ในบีกเกอร์ท่ีมีน้ํากล่ันบีกเกอร์ละ 150 cm 3 บีกเกอร์ละ 1 ชนิด

แช่ไว้ประมาณ 5 นาที สงั เกตการณ์เปลยี่ นแปลง บนั ทกึ ผล

ตารางบันทึกผล

ลักษณะของเหลวก่อน ผลทส่ี งั เกตได้
การทดลอง
สารตัวอย่าง เมอ่ื กรองด้วย เมือ่ นามาผ่าน

กระดาษกรอง แผน่ เซลโลเฟน

.................................... ................................... ...................................

1 . น้าแปง้ ดบิ .................................... ................................... ...................................

.................................... ................................... ...................................

.................................... ................................... ...................................

2. น้าหวานสีแดง .................................... ................................... ...................................

.................................... ................................... ...................................

.................................... ................................... ...................................

3. นา้ นมสด .................................... ................................... ...................................

.................................... ................................... ...................................

คาถามหลังการทดลอง

1. ผลการทดลองเหมือนหรือต่างกันอยา่ งไร

....................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ......................

2. สรุปผลการทดลองได้วา่ อย่างไร

............................................................................................................................. .......................

....................................................................................................................................................

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 23

บัตรแบบฝึกหัด
เรือ่ ง คอลลอยด์ และสารแขวนลอย

ช่ือ-สกลุ ................................................................................ชั้น...........เลขท.่ี ..........

คาช้แี จง จากกิจกรรมทนี่ ักเรยี นได้เรยี นรู้ผา่ นมา ใหน้ ักเรียนใส่เคร่ืองหมาย () หนา้ ข้อความ
ท่ีเหน็ วา่ ถูก และ ใสเ่ ครอ่ื งหมาย ()หนา้ ข้อความที่เหน็ ว่าผิด

............ 1. สารละลายมีขนาดอนภุ าคเล็กกว่าคอลลอยด์และสารแขวนลอย
............ 2. น้าํ แป้งและน้ําโคลนจดั เปน็ คอลลอยด์
............ 3. หมอก ควันไฟ จัดวา่ เป็นสารแขวนลอย
............ 4. คอลลอยด์และสารแขวนลอยสามารถแยกไดด้ ว้ ยแผน่ เซลโลเฟน
............ 5. เมื่อตง้ั กาว สที าบา้ น ไวน้ าน ๆ จะสามารถตกตะกอนได้
............ 6. นํา้ กบั นํา้ มันพชื เมื่อนาํ มาผสมกนั จัดเป็นคอลลอยดป์ ระเภทอิมัลชัน
............ 7. สบู่ แชมพูสระผม นํา้ ยาล้างจาน เป็นอิมลั ซิไฟเออร์ช่วยชาํ ระลา้ งคราบสกปรก
........... 8. เมอื่ ลําแสงผ่านสารละลายทําให้เกิดปรากฏการณท์ นิ ดอลล์
............ 9. การกระเจิงของแสงไฟหนา้ รถยนตใ์ นอากาศท่ีมีฝนุ่ ละอองบา้ งหรือมหี มอกบาง ทาํ ให้

แสงไฟจากรถยนต์มีความสวา่ งมากขึ้น
............10.ในนํ้านม ไขมนั สัตวล์ ะลายในน้ําได้ เนื่องจากมสี ารเคซนี ทาํ หนา้ ที่เป็นอิมลั ซิไฟเออร์

งา่ ยนิดเดยี วเองคะ ลงมือทากัน
เลยนะคะ่ เพื่อน ๆ

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 24

แบบทดสอบหลงั เรียน
ชดุ ท่ี 3 เรอ่ื ง คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย

จานวน 10 ขอ้ เวลา 10 นาที

คาชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคาตอบท่ีถูกตอ้ งเพยี งข้อเดยี ว แล้วทาเคร่อื งหมาย (X)
ลงในกระดาษคาตอบ

จากข้อมลู ต่อไปน้ใี ชต้ อบคาํ ถามข้อ 1-3 3. สารใดเป็นสารละลาย
ก. A
จากการทดสอบสมบตั ิบางประการขอสาร A,B และ ข. B
ค. C
C ไดผ้ ลดงั นี้ (X) ( ไม่เห็น ไม่ผา่ น ) () ( ไม่เห็น ง. ไมม่ ี

ผ่าน ) 4. การจาํ แนกสารโดยใช้ขนาดของอนุภาค
เกณฑเ์ หมาะสมกับการแยกสารในข้อใด
เห็น กรองดว้ ย กรองด้วย มากทีส่ ุด
ก. กาว โฟม เยลลี
สาร ลาแสงเมอ่ื กระดาษ แผ่น ข. เหล็ก ปรอท คลอรีน
ค. นาํ้ นม นา้ สม้ สายชู นา้ํ คลอง
แสงผา่ น กรอง เซลโลเฟน ง. นาํ้ เกลอื นํา้ เชอ่ื ม แอลกอฮอลล์ า้ งแผล

AX X X 5. ขอ้ ใดต่อไปนจี้ ัดเปน็ คอลลอยดป์ ระเภท
อมิ ัลชนั
BX   ก. นํา้ สลดั
ข. นาํ้ มนั พชื
C  X ค. นมสด
ง. ก และ ค
1. สารใดมีสมบัติเปน็ คอลลอยด์

ก. A

ข. B

ค. C

ง. ไมม่ ี

2. สารใดมีสมบตั ิเปน็ สารแขวนลอย

ก. A

ข. B

ค. C

ง. ไม่มี

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 25

6. ในการจาํ แนกประเภทของสารเป็นสารละลาย 9. ปรากฏการณท์ นิ ดอลลจ์ ะเกิดได้ในสาร
คอลลอยด์ และสารแขวนลอย ควรพิจารณา ประเภทใด
โดยใช้เกณฑใ์ นข้อใด ก. คอลลอยด์
ก. สี ข. สารละลาย
ข. ความขนุ่ ค. สารบริสทุ ธิ์
ค. องคป์ ระกอบ ง. สารแขวนลอย
ง. ขนาดอนภุ าค
10. สารในขอ้ ใดทีม่ ีอนภุ าคตกตะกอนเมอ่ื
7. สารในขอ้ ใดผา่ นกระดาษกรองได้แต่ไม่สามารถ นําไปต้งั ทง้ิ ไวเ้ ปน็ ระยะเวลานานๆ
ผา่ นแผน่ เซลโลเฟนได้ ก. สารบริสุทธิ์
ก. นาํ้ ปลา ข. สารละลาย
ข. นํ้าเกลือ ค. สารแขวนลอย
ค. น้าํ นม ง. คอลลอยด์
ง. น้ําอดั ลม

8. หมอก ควัน ไอศกรีม น้ํานม จัดเป็นสารประเภท
ใด
ก. สารบรสิ ทุ ธิ์
ข. สารละลาย
ค. สารแขวนลอย
ง. คอลลอยด์

ตงั้ ใจทาใหด้ นี ะครบั เพ่อื น ๆ

คอลลอ ์ ละ สำ ข นลอ 26

ภาคผนวก

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 27

เฉลยแบบทดสอบ
กอ่ นเรียน

ขอ้ ท่ี คาตอบ
1ก
2ง
3ก
4ค
5ง
6ง
7ค
8ก
9ข
10 ค

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 28

เฉลยแบบทดสอบ
หลังเรียน

ขอ้ ท่ี คาตอบ
1ค
2ก
3ข
4ก
5ง
6ง
7ค
8ง
9ก
10 ค

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 29

เฉลยบัตรกจิ กรรมท่ี 1

เร่ือง สารแขวนลอยและสมบตั ิบางประการ
ของสารแขวนลอย

คาชแ้ี จง ใหน้ ักเรยี นตรวจผลการทดลองกับแนวการบนั ทึกผลการทดลองทบี่ ันทึกไว้ให้
หลังจากทํากจิ กรรมแล้ว

ตารางบนั ทึกผลการทดลอง ลักษณะของสารทีไ่ หลผ่านกระดาษกรอง
สารตวั อยา่ ง ใส ไมม่ สี ี

1.นํา้ โคลน เปน็ สารละลายสแี ดง
2.นาํ้ หวานสแี ดง
คาถามทา้ ยหลังการทดลอง

1. เม่ือกรองนาํ้ โคลนและนํ้าหวานสแี ดงใหผ้ ลการทดลองเหมือนกนั หรอื ไม่ อยา่ งไร
ตา่ งกนั เมือ่ กรองนํ้าโคลนจะมีส่ิงเจือปนติดอยู่บนกระดาษจํานวนมาก สารละลายที่ได้มี
ลักษณะใส ไม่มีสี เมื่อกรองนํ้าหวานสีแดงมีส่ิงเจือปนติดอยู่บนกระดาษกรองเล็กน้อย
สารละลายท่ไี ด้จากการกรองยังคงมสี แี ดง

2. สรุปผลการทดลองได้อย่างไร
กระดาษกรองสามารถกรองสารที่มีอนุภาคขนาดใหญ่ออกจากสารละลายได้ แต่ไม่
สามารถกรองอนุภาคของสารที่มีขนาดเล็กได้ แสดงว่าน้ําหวานมีอนุภาคขนาดเล็กเป็น
องคป์ ระกอบ

ทาถกู หมดเลย เก่งกันจงั เลยนะพวกเรา

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 30

เฉลยบตั รกิจกรรมท่ี 2

เรอ่ื ง คอลลอยด์และสมบัตบิ างประการ
ของคอลลอยด์

คาชีแ้ จง ให้นักเรียนตรวจผลการทดลองกับแนวการบนั ทึกผลการทดลองท่ีบนั ทึกไวใ้ ห้
หลงั จากทาํ กจิ กรรมแลว้

ตารางบันทึกผลการทดลอง

สารตวั อยา่ ง การเปล่ียนแปลง

1.นํา้ มนั พชื + นาํ้ เมอ่ื เขย่าแรง ๆ จะเปน็ เนอื้ เดียวกนั แต่เมือ่ ทง้ิ ไวจ้ ะแยกเป็นชน้ั

2.น้ํามันพืช + นาํ้ + น้ําสบู่ เติมนํ้าสบู่ ทาํ ให้นํา้ มนั พชื + นํา้ รวมเปน็ เน้อื เดยี วกัน ไม่แยกเป็นชัน้

3.น้ํามนั พชื + น้าํ สม้ สายชู เมอ่ื เขย่าแรง ๆ จะเปน็ เนอ้ื เดียวกัน แต่เม่อื ทง้ิ ไว้จะแยกเป็นชั้น

4.น้ํามนั พชื + นาํ้ ส้มสายชู + ไข่ เตมิ ไข่ ทาํ ให้นํ้ามนั พชื + น้าํ สม้ สายชู รวมเป็นเนือ้ เดยี วกนั ไม่แยก

เป็นช้ัน

คาถามหลงั การทดลอง

1. นาํ้ และน้ํามันพืชก่อนและหลงั การเตมิ นาํ้ สบ่ตู า่ งกันอยา่ งไร
ก่อนเติมสบู่ นํ้ากับน้ํามันพืชจะไม่เข้ากัน น้ํามันพืชจะอยู่ช้ันบน น้ําจะอยู่ช้ันล่าง หลังเติม
น้ําสบู่ นาํ้ กับนํา้ มนั พชื จะเข้าเป็นเน้อื เดียวกนั

2. สารใดทที่ ําใหน้ ้ํามนั พชื กับนาํ้ และนาํ้ มนั พชื กบั นา้ํ สม้ สายชรู วมตัวกันได้
สารที่ทําให้นํ้ากับน้ํามันพืชรวมกันได้ คือ สบู่ และ สารที่ทําให้นํ้ามันพืชกับนํ้าส้มสายชู
รวมกันได้ คือ ไข่

3. ลักษณะของนา้ํ มันพืชและน้ําส้มสายชกู ่อนและหลงั เติมไข่แดงแตกต่างกนั อย่างไร
ก่อนเติมเม่ือเขย่าแรง ๆ จะเป็นเนื้อเดียวกัน แต่เม่ือตั้งท้ิงไว้จะแยกช้ัน เมื่อเติม ไข่ ลงไป
ทําใหน้ ้ํามันพชื และนํา้ ส้มสายชูรวมตวั กันไม่แยกชั้น

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 31

เฉลยบตั รกจิ กรรมที่ 3

เรื่อง การตรวจสอบสมบตั ิของสารละลาย
คอลลอยด์ และสารแขวนลอย

คาชี้แจง ใหน้ กั เรยี นตรวจผลการทดลองกับแนวการบนั ทึกผลการทดลองท่บี ันทึกไว้ให้

หลงั จากทาํ กจิ กรรมแลว้

ตารางบนั ทกึ ผลการทดลอง

ลักษณะของเหลวก่อน ผลทส่ี งั เกตได้
การทดลอง
สารตวั อย่าง เมอ่ื กรองดว้ ย เมื่อนามาผา่ น

กระดาษกรอง แผน่ เซลโลเฟน

ขนุ่ มสี ขี าว มีตะกอน มีตะกอนสีขาวตดิ อย่บู น น้าํ ในบกี เกอร์

1 . น้าแป้งดบิ กระดาษกรองของเหลวที่ ไมเ่ ปล่ยี นแปลง
ได้จากการกรองเปน็

ของเหลวใส

2. น้าหวานสีแดง ของเหลวใส มสี แี ดง ไม่มี ของเหลวใส มีสีแดง นา้ํ ในบกี เกอรม์ สี ีแดง
ตะกอน

สีขาวขุ่น ไม่มีตะกอน ไม่มสี ารตกค้างบน น้าํ ในบกี เกอร์

3. นา้ นมสด กระดาษกรอง ได้ ไมเ่ ปล่ยี นแปลง

ของเหลวสีขาวขุน่

คาถามหลังการทดลอง
1. ผลการทดลองเหมอื นหรือต่างกันอยา่ งไร

ต่างกัน สารบางชนิดติดค้างบนกระดาษกรอง บางชนิดไม่ติดบนกระดาษกรอง สารบางชนิด
ผา่ นแผน่ เซลโลเฟนได้ บางชนดิ ผา่ นไมไ่ ด้
2. สรุปผลการทดลองไดว้ า่ อย่างไร
สารตัวอย่างสามารถแบ่งเป็น 3 ประเภท ตามขนาดอนุภาคของสาร นํ้าแป้งดิบ จัดเป็น
สารแขวนลอย นํ้านมสด จัดเปน็ คอลลอยด์ และนํา้ หวานสีแดง จดั เป็นสารละลาย

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 32

เฉลยบัตรแบบฝกึ หดั
เรอื่ ง คอลลอยด์ และสารแขวนลอย

คาช้แี จง จากกิจกรรมที่นักเรียนได้เรียนรู้ผ่านมา ให้นักเรียนใส่เครื่องหมาย () หน้าข้อความ
ท่ีเหน็ ว่าถูก และ ใสเ่ ครอ่ื งหมาย () หน้าข้อความท่ีเห็นว่าผดิ

 1. สารละลายมีขนาดอนภุ าคเลก็ กว่าคอลลอยด์และสารแขวนลอย
 2. นาํ้ แป้งและนาํ้ โคลนจดั เปน็ คอลลอยด์
 3. หมอก ควันไฟ จัดว่าเป็นสารแขวนลอย
 4. คอลลอยดแ์ ละสารแขวนลอยสามารถแยกได้ด้วยแผ่นเซลโลเฟน
 5. เม่ือตง้ั กาว สีทาบ้าน ไวน้ าน ๆ จะสามารถตกตะกอนได้
 6. นา้ํ กบั น้าํ มันพืชเม่ือนํามาผสมกนั จดั เปน็ คอลลอยด์ประเภทอิมัลชนั
 7. สบู่ แชมพสู ระผม นํา้ ยาลา้ งจาน เป็นอิมลั ซิไฟเออร์ช่วยชาํ ระลา้ งคราบสกปรก
 8. เมอื่ ลําแสงผ่านสารละลายทาํ ให้เกดิ ปรากฏการณ์ทินดอลล์
 9. การกระเจงิ ของแสงไฟหนา้ รถยนตใ์ นอากาศทม่ี ีฝุ่นละอองบ้างหรือมหี มอกบางทําให้แสงไฟ

จากรถยนตม์ ีความสว่างมากขน้ึ
10. ในน้าํ นม ไขมนั สตั ว์ละลายในน้ําได้ เนื่องจากมสี ารเคซีนทาํ หน้าที่เปน็ อิมลั ซไิ ฟเออร์

ไปสรปุ คะแนนกันนะคะ ทากันได้
เยอะหรือเปล่าค่ะเพ่ือน ๆ

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 33

แบบบันทึกคะแนนชุดกิจกรรมการเรยี นรู้
เร่ือง คอลลอยด์ และสารแขวนลอย

ช่อื -สกลุ ............................................................................................. ช้ัน...........เลขท่ี...............

คะแนน กจิ กรรมท่ปี ระเมนิ แบบฝึกหดั รวมคะแนน แบบทดสอบ
123 10 40 ก่อนเรยี น หลงั เรยี น
คะแนนเต็ม
คะแนนท่ีได้ 10 10 10 10 10
คิดเปน็ ร้อยละ

ผลการประเมินการทาํ กิจกรรมชดุ ท่ี 1  ผา่ น  ไมผ่ ่าน
ลงชอื่ ....................................................ผู้ประเมิน
( นางสาวศริ อิ ร คลา้ ยสกุล)
ตําแหนง่ ครูชาํ นาญการ

เกณฑก์ ารประเมนิ เกณฑก์ ารประเมินกจิ กรรมและแบบฝกึ หัด

ระดับ 4 รอ้ ยละ 90 - 100 หมายถึง ดีมาก

ระดบั 3 ร้อยละ 70 - 89 หมายถงึ ดี

ระดับ 2 ร้อยละ 50 - 69 หมายถงึ พอใช้

ระดบั 1 รอ้ ยละ 1 - 49 หมายถึง ปรับปรุง

เกณฑ์การตัดสินการประเมนิ ไดร้ ะดบั 3 ข้ึนไป ถือวา่ ผา่ น

เกณฑก์ ารประเมนิ แบบทดสอบก่อนเรยี นและแบบทดสอบหลงั เรียน

ระดับ 4 9 - 10 คะแนน หมายถึง ดีมาก

ระดบั 3 7 - 8 คะแนน หมายถึง ดี

ระดับ 2 5 - 6 คะแนน หมายถึง พอใช้

ระดับ 1 ตํา่ กว่า 5 คะแนน หมายถึง ปรบั ปรุง

เกณฑก์ ารตัดสินการประเมิน ไดร้ ะดับ 3 ขนึ้ ไป ถือว่า ผา่ น

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 34

บรรณานุกรม

กอบนวล จิตตนิ นั ทน์. (มปป). คมู่ อื -เตรียมสอบ วิทยาศาสตร์ ม.1. กรุงเทพฯ : สํานักพิมพ์ภูมบิ ัณฑิต.
การจําแนกสาร. (ออนไลน์). เข้าถึงได้จาก http://www.slideshare.net/ สบื ค้นเม่ือ 2557
การแยกสาร. (ออนไลน์). เข้าถึงไดจ้ าก http://7565m.blogspot.com สบื ค้นเมอ่ื 2557
กว๋ ยเตย๋ี วเส้นใหญ่ผดั ซีอิ้ว. (ออนไลน์). เขา้ ถงึ ได้จาก http://www.bloggang.com สืบค้นเมือ่ 2557
ชนิดคอลลอยด์ในชวี ติ ประจาํ วนั . (ออนไลน)์ . เขา้ ถงึ ได้จาก http://chem-around.blogspot.com สบื ค้น

เม่ือ 2557
ถนดั ศรีบญุ เรือง และคณะ. (มปป). วทิ ยาศาสตรม์ .1 เลม่ 1.กรงุ เทพฯ : สาํ นักพิมพ์ อกั ษรเจรญิ ทัศน์.
เท่ียวรมิ คลอง ตลาดน้ําขวัญเรียม.(ออนไลน์). เข้าถงึ ได้จาก http://www.bloggang.com สบื ค้นเมื่อ

2557
บญั ชา แสนทวี และคณะ. (มปป). วิทยาศาสตร์ม.1 เลม่ 1.กรงุ เทพฯ : สํานักพิมพว์ ัฒนาพานชิ .
บา้ นและการตกแต่ง. (ออนไลน)์ . เขา้ ถงึ ไดจ้ าก http://www.decorreport.com/ สบื ค้นเม่ือ 2557
ประดบั นาคแก้ว และ ดาวัลย์ เสริมบญุ สุข. (2553). วทิ ยาศาสตร์ ม. 1. กรุงเทพฯ: สํานักพมิ พแ์ ม็ค.
ปรากฏการณ์ทนิ ดอลล์ในธรรมชาต.ิ (ออนไลน์). เข้าถึงไดจ้ าก http://chem-around.blogspot.com/

สืบค้นเม่ือ 2557
น้ําอบเครื่องหอมในชวี ติ ประจําวนั ตัง้ แต่สาวยคุ โบราณถงึ สาวยุคไอที.(ออนไลน์). เข้าถึงได้จาก

http://7565m.blogspot.com สืบค้นเมอ่ื 2557
พิมพันธ์ เตชะคปุ ต์ และคณะ. (2555). วิทยาศาสตร์ ม.1.กรุงเทพฯ : สาํ นกั พิมพ์ บรษิ ัทพฒั นาคณุ ภาพ

วชิ าการ (พว.) จํากัด.
ไฟตัดหมอก แฟช่ันอันตราย. (ออนไลน์). เขา้ ถึงไดจ้ าก http://59buzz.com/ สืบคน้ เมือ่ 2557
ยพุ า วรยศ และคณะ. (มปป).วทิ ยาศาสตร์เลม่ 1.กรุงเทพฯ : สํานักพมิ พ์อกั ษรเจริญทัศน์.
ยพุ า วรยศ และคณะ. (มปป). คู่มอื ครู วทิ ยาศาสตร์เล่ม 1. กรุงเทพฯ : สาํ นกั พมิ พ์อกั ษรเจริญทัศน์.
ลัดดาวัลย์ เสียงสังข์ และคณะ. (2553). คมู่ ือเตรยี มสอบ วทิ ยาศาสตร์ ม.1-2-3. กรงุ เทพฯ : สํานกั พิมพ์

บรษิ ัทไฮเอด็ พับลิชช่ิง จาํ กัด
สกลศักด์ิ มหาพรหม. (2551). ขยันกอ่ นสอบ วทิ ยาศาสตร์ ม.1. กรงุ เทพฯ : สํานักพิมพ์แม็ค.
สถาบันพฒั นาคุณภาพวชิ าการ. (2555). คมู่ ือครวู ิทยาศาสตร์ ชนั้ มัธยมศกึ ษาปที ี่ 1.กรุงเทพฯ :

สํานักพมิ พ์ บรษิ ัทพัฒนาคุณภาพวชิ าการ (พว.) จํากดั .
สง่ เสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, สถาบัน. (2553). วทิ ยาศาสตร์ 1 ช้ันมธั ยมศกึ ษาปีที่ 1

เลม่ 1. กรุงเทพฯ : โรงพิมพค์ รุ สุ ภาลาดพร้าว.

คอลลอยด์ และ สารแขวนลอย 35

บรรณานุกรม

สง่ เสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, สถาบนั . (2553). คูม่ ือครู วทิ ยาศาสตร์ 1 ช้ันมัธยมศึกษาปีท่ี 1
เล่ม 1. กรงุ เทพฯ:โรงพิมพค์ ุรุสภาลาดพร้าว.

สมพงศ์ จนั ทรโ์ พธศ์ รี. (มปป). คมู่ ือเตรยี มสอบวิทยาศาสตรเ์ ลม่ รวม ม.1. กรุงเทพฯ : สาํ นักพิมพ์ บริษัท
พฒั นาคุณภาพวชิ าการ (พว.) จํากดั .

ศูนย์เครือขา่ ยอาหารครบวงจร. (ออนไลน์). เขา้ ถงึ ไดจ้ าก http://www.foodnetworksolution.com/
สบื ค้นเมอื่ 2557