ปลาน้ำจืด

คำนำ

ในการจดั การเรียนการสอนสาระเพ่มิ เติม รายวชิ า การปลูกพืชผกั ทวั่ ไป กลุ่มสาระ
การเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี ผสู้ อนประสบปัญหาในดา้ นการสอน คือ ไม่มี
เอกสารหรือหนงั สือเรียนที่จะให้นักเรียนไดศ้ ึกษาดว้ ยตนเองท้งั ในและนอกเวลาเรียน นกั เรียน
จะได้รับความรู้จากการบรรยายของครูและฝึ กปฏิบตั ิตามเท่าน้ันทาให้นักเรียนได้รับ
ความรู้ที่ไม่ยงั่ ยืน ไม่สามารถนาไปปฏิบตั ิไดด้ ว้ ยตนเอง ผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนยงั ไม่
บรรลุผลตามท่ตี ้งั ไว้

เพื่อเป็ นการแก้ปัญหาดังกล่าว ผู้สอนจึงได้ทาการศึกษาค้นคว้าจากเอกสารและ
แหล่งเรียนรู้ต่างๆ โดยรวบรวมความรู้ มาจดั ทาเป็ นเอกสารประกอบการเรียนการสอนสาหรับ
นกั เรียนช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 1 จานวน 5 หน่วยการเรียนรู้ ดงั น้ี

1. หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 เรื่อง รอบรู้เร่ืองพชื ผกั
2. หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 เรื่อง รู้จกั ลกั ษณะเมลด็ พนั ธุด์ ี
3.หน่วยการเรียนรู้ท่ี 3 เร่ือง พืชผกั ผลผลิตดีตอ้ งรู้วิธีการปลูก
4. หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 เรื่อง ผกั ปลอดสารพิษทุกชีวติ ปลอดภยั
5. หน่วยการเรียนรู้ท่ี 5 เร่ือง ผลิตภณั ฑจ์ ากพชื ผกั
จึงหวงั เป็นอยา่ งยง่ิ ว่า เอกสารประกอบการเรียนการสอน สาระเพ่ิมเติม รายวิชาการปลูก
พชื ผกั ทวั่ ไปชุดน้ี คงจะเป็นประโยชน์ต่อผเู้รียนในการเรียนรู้ควบคู่กบั การปฏิบตั ิจริง สามารถ
คน้ พบความรู้ดว้ ยตนเองในเร่ืองเหล่าน้ีไดเ้ ป็นอยา่ งดี
ขอขอบคุณผูเ้ ชี่ยวชาญทุกท่านและคณะครูโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์เพชรบุรีท่ีไดใ้ ห้
คาแนะนาและสนบั สนุนการจดั ทาเอกสารประกอบการเรียนการสอนชุดน้ี

นายมนตรี สุขพินิจ
โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์เพชรบุรี

สำรบัญ

หน้ำ

คานา
สารบญั
คาแนะนาในการใชส้ าหรับครูผสู้ อน .........................................................................1
คาแนะนาในการใชส้ าหรับนกั เรียน ........................................................................... 2
จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ ................................................................................................ 3
แบบทดสอบก่อนเรียน ............................................................................................... 4
ความหมาย ประโยชน์ของพชื ผกั .............................................................................. 6
การจาแนกพชื ผกั ...................................................................................................... 10
ปัจจยั ท่มี ีอิทธิพลต่อการเจริญเติบโตของพชื ผกั ........................................................ 13
ลกั ษณะทาเลที่เหมาะสมในการปลกู พชื ผกั .............................................................. 23
เคร่ืองมือและอุปกรณ์ท่ีใชใ้ นการปลูกพชื ผกั ............................................................ 24
แบบฝึกหดั ท่ี 1 .......................................................................................................... 33
แบบฝึกหดั ท่ี 2 .......................................................................................................... 34
แบบฝึกหดั ที่ 3 .......................................................................................................... 36
แบบฝึกหดั ท่ี 4 .......................................................................................................... 38
แบบฝึกหดั ท่ี 5 .......................................................................................................... 39
แบบทดสอบหลงั เรียน ............................................................................................. 41
บรรณานุกรม ........................................................................................................... 43
ภาคผนวก ................................................................................................................ 44
เฉลยคาตอบแบบฝึกหดั ที่ 1 ..................................................................................... 45
เฉลยคาตอบแบบฝึกหดั ที่ 2 ..................................................................................... 46
เฉลยคาตอบแบบฝึกหดั ที่ 3 ..................................................................................... 47
เฉลยคาตอบแบบฝึกหดั ที่ 4...................................................................................... 48
เฉลยคาตอบแบบฝึกหดั ที่ 5 ..................................................................................... 49
เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน –หลงั เรียน .................................................................. 50
กระดาษคาตอบ ....................................................................................................... 51

รอบรู้เร่ืองพชื ผกั 1

คำแนะนำกำรใช้สำหรับครูผู้สอน

1. ทดสอบควำมรู้ก่อนเรียน เพ่ือวดั ควำมรู้พืน้ ฐำนของนกั เรียนแต่ละคน
2. ดำเนินกำรจัดกจิ กรรมกำรเรียนกำรสอน โดยใช้เอกสำรประกอบกำรเรียน

ครูควรชี้แจงบทบำทหน้ำท่ีของผู้เรียน และกำหนดข้อตกลงร่วมกนั
3. ชีแ้ จงให้นักเรียนอ่ำนคำแนะนำในกำรใช้เอกสำรประกอบกำรเรียนกำรสอน

ให้เข้ำใจ และปฏิบัติตำมได้ถูกต้อง
4. ครูควรเป็ นท่ีปรึกษำให้คำแนะนำนักเรียนที่ไม่เข้ำใจเนื้อหำ และควรชี้แจง

ให้นักเรียนต้ังใจศึกษำ ไม่เปิ ดดูเฉลยก่อนศึกษำ และไม่ต้องกลวั ว่ำทำผิด
แล้วจะถูกทำโทษ
5. ให้นักเรียนทำแบบทดสอบท้ำยบทเรียน เพื่อวดั ควำมรู้ควำมเข้ำใจ แล้วนำ
ผลกำรทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียนมำเปรียบเทียบ เพื่อทรำบผลกำร
พฒั นำของนักเรียนในแต่ละเล่ม
6. เม่ือเรียนครบทุกเล่มแล้ว ให้นักเรียนทำแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธ์ิ
ทำงกำรเรียนหลงั เรียน จำนวน 30 ข้อ เพ่ือวดั ควำมรู้ควำมเข้ำใจ แล้วนำ
ผลกำรทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียนมำเปรียบเทียบ เพื่อทรำบผลกำร
พฒั นำในภำพรวมด้วย

รอบรูเ้ รื่องพชื ผกั 2

คำแนะนำกำรใช้สำหรับนักเรียน

1. ทำแบบทดสอบก่อนเรียน จำนวน 10 ข้อ ลงในกระดำษคำตอบ
2. ศึกษำเนื้อหำสำระ เกย่ี วกบั เร่ืองทเี่ รียน
3. ทำแบบฝึ กหดั ลงในกระดำษคำตอบตำมลำดบั
4. ตรวจคำตอบ เพ่ือวดั ผลกำรเรียนรู้
5. ถ้ำตอบผดิ ควรกลบั ไปศึกษำเนื้อหำใหม่อกี คร้ัง
6. เมื่อตอบคำถำมและตรวจคำตอบครบทุกข้อแล้ว ให้ทำแบบทดสอบ

หลงั เรียน จำนวน 10 ข้อ
7. ตรวจคำตอบแบบทดสอบก่อนเรียนและแบบทดสอบหลงั เรียน
8. สรุปผลคะแนนทไ่ี ด้ลงในกระดำษคำตอบ

รอบรู้เรื่องพชื ผกั 3

จุดประสงค์กำรเรียนรู้

1. บอกควำมหมำยและประโยชน์ของพืชผกั ได้
2. จำแนกประเภทของพืชผกั ตำมลกั ษณะต่ำงๆได้
3. บอกปัจจัยทีม่ อี ทิ ธิพลต่อกำรเจริญเติบโตของพืชผักได้
4. บอกลกั ษณะทำเลท่ีเหมำะสมในกำรปลูกพืชผักได้
5. บอกประเภทของเครื่องมือและอุปกรณ์ท่ีใช้ในกำรปลกู พืชผกั ได้

ต้ังใจอ่ำนใบควำมรู้ แล้วทำแบบฝึ กหัดนะครับ

รอบรูเ้ รื่องพชื ผกั 4

แบบทดสอบก่อนเรียน

หน่วยกำรเรียนรู้ท่ี 1 รอบรู้เร่ืองพืชผกั

คำชีแ้ จง โปรดเลือกคาตอบท่ีถูกท่ีสุดเพียงขอ้ เดียว แลว้ ทาเครื่องหมาย กากบาท
() ลงในกระดาษคาตอบ (10 คะแนน)

1. ขอ้ ใด ไม่ใช่ ลกั ษณะของพชื ผกั 3. พืชผกั ในขอ้ ใดเหมาะสาหรับปลูกใน
ฤดูหนาว
ก. อวบน้า ก. กะหล่าปลี
ข. อายสุ ้นั ข. ผกั กาดหวั
ค. มีเส้นใยนอ้ ย ค. ถวั่ ฝักยาว
ง. ใชป้ รุงแต่งอาหาร ง. ผกั บงุ้ จีน

2. ขอ้ ใดเป็นประโยชนข์ องพชื ผกั ดา้ นการ 4. พชื ผกั ในขอ้ ใดใชส้ ่วนของรากรับประทาน
บริโภค เป็ นอาหาร
ก. มีอายเุ ก็บเก่ียวส้ัน ก. ผกั กาดขาว
ข. ป้องกนั ไขมนั อดุ ตนั ในเสน้ เลือด ข. ผกั กาดหวั
ค. ใชเ้ ป็นวตั ถุดิบในโรงงาน ค. กะหล่าปลี
อตุ สาหกรรม ง. ผกั กาดเขียวปลี
ง. ก่อใหเ้ กิดอาชีพและธุรกิจอ่นื อีก
มากมาย

รอบรู้เร่ืองพชื ผกั 5

5. ขอ้ ใด ไมใ่ ช่ ปัจจยั ท่มี ีอิทธิพลต่อการ 8. ขอ้ ใดไม่ใช่ประโยชน์และความสาคญั
เจริญเติบโตของพชื ผกั ของเคร่ืองมือ
ก. อากาศ ก. ช่วยผอ่ นแรง
ข. อณุ หภมู ิ ข. ประหยดั เวลา
ค. แสงสว่าง ค. ลดค่าใชจ้ ่าย
ง. ทศิ ทางลม ง. ใชเ้ มลด็ พนั ธุ์นอ้ ยลง

6. ขอ้ ใดไม่ใช่ปัจจยั ทีม่ ีอทิ ธิพลต่อ 9. ขอ้ ใดเป็นลกั ษณะของจอบขุด
ขบวนการสงั เคราะห์แสงของพชื ผกั ก. หนา้ จอบกวา้ ง
ก. น้า ข. หนา้ จอบเรียบตรง
ข. อากาศ ค. หนา้ จอบตรงกลางเวา้ ลึก
ค. แร่ธาตุ ง. ดา้ นขา้ งแหลมน้าหนกั เบา
ง. อุณหภมู ิ

7. ลกั ษณะทาเลทีม่ ีความเหมาะสมใน 10. ส่ิงทีน่ กั เรียนควรคานึงถึงมากท่สี ุด
การปลูกพชื ผกั ขอ้ ใดสาคญั ทีส่ ุด ในการนาเคร่ืองมือไปใชค้ ือขอ้ ใด
ก. ใกลท้ พี่ กั ก. เหมาะสมกบั งาน
ข. ใกลช้ ุมชน ข. ความปลอดภยั
ค. ใกลแ้ หล่งน้า ค. แต่งกายใหร้ ัดกมุ
ง. ใกลท้ างคมนาคม ง. ใชเ้ คร่ืองมือถูกวธิ ี

รอบรูเ้ ร่ืองพชื ผกั 6

ใบควำมรู้ท่ี 1 ควำมหมำย ประโยชน์ของพืชผกั

ควำมหมำย
พืชผกั หมำยถงึ พืชที่มีลกั ษณะอวบน้า ส่วนใหญ่เป็ นพชื ลม้ ลุก อายสุ ้นั

โดยนาส่วนของราก ลาตน้ ใบ ดอก หรือผล มารับประทานหรือใชป้ รุงแต่งอาหาร

รอบรูเ้ ร่ืองพชื ผกั 7

ประโยชน์ของพืชผกั

พืชผกั จดั เป็นพชื ท่ีมีความสาคญั ในการดารงชีวิตประจาวนั ของคนเรา
สามารถจาแนกประโยชน์ของพชื ผกั ได้ ดงั น้ี

ด้ำนกำรบริโภค

1. ใชร้ ับประทานเป็นอาหารไดใ้ นสภาพท่ีสดหรือทาให้สุก
2. ใชใ้ นการปรุงแตง่ กล่ิน สี รสชาติ ของอาหารใหน้ ่ารับประทาน

มากข้ึน
3. ผกั ส่วนใหญ่มีวติ ามินและแร่ธาตสุ ูง ซ่ึงมีความจาเป็นต่อการ

เจริญเติบโตของร่างกาย
4. มีเส้นใยอาหารสูง(Fiber) ช่วยให้ระบบขบั ถ่ายทางานเป็นปกติ
5. ช่วยป้องกนั โรคมะเร็งและ ไขมนั อุดตนั ในเส้นเลือด

รอบรูเ้ รื่องพชื ผกั 8

ด้ำนเศรษฐกจิ

1. เป็นอาชีพท่ีทารายไดด้ ีอาชีพหน่ึงของเกษตรกร
2. ผกั มีอายกุ ารเก็บเกี่ยวส้นั สามารถปลูกไดห้ ลายคร้ังในรอบปี ทาให้

สามารถใชป้ ระโยชนจ์ ากพ้ืนท่ีไดอ้ ยา่ งคุม้ คา่
3. ใชเ้ ป็นวตั ถุดิบในโรงงานอุตสาหกรรมและแปรรูปเป็นผลิตภณั ฑ์ใหม่

ไดห้ ลายอยา่ ง
4. ส่งเป็นสินคา้ ส่งออก สร้างรายไดใ้ ห้กบั ประเทศ
5. ก่อให้เกิดอาชีพและธุรกิจอ่ืนอีกมากมาย เช่น อาชีพคา้ ขายปลีก และส่ง

ธุรกิจคา้ เมลด็ พนั ธุ์ อุปกรณ์การเกษตร ป๋ ยุ และสารเคมีในการควบคุม
ศตั รูพืช ฯลฯ

รอบรู้เรื่องพชื ผกั 9

ประโยชนข์ องการปลูกพืชผกั ไวบ้ ริโภค

พืชผกั จดั วา่ เป็นพชื ที่มีบทบาทสาคญั ในชีวิตประจาวนั ของ
คนเราเพราะตอ้ งใชเ้ ป็นอาหารรับประทานในแต่ละวนั ถา้ สามารถ
ปลูกไวร้ ับประทานเองได้ จะไดร้ ับประโยชน์ดงั น้ี

1. มีผกั สดท่ีปลอดภยั จากสารพษิ บริโภค
2. ลดรายจ่ายในการซ้ือผกั รับประทาน
3. มีรายไดเ้ พิม่ จากการจาหน่าย พืชผกั
4. ไดอ้ อกกาลงั กายทาให้มีสุขภาพร่างกายแขง็ แรง
5. ใชเ้ วลาวา่ งใหเ้ กิดประโยชน์

6. สร้างสมั พนั ธภาพที่ดีของสมาชิกในครอบครัว

รอบรูเ้ รื่องพชื ผกั 10

กำรจำแนกพืชผกั

พืชผกั ท่ีปลูกไวส้ าหรับรับประทานเป็ นอาหารของคนเรามีมากมายหลาย
ชนิด แต่ละชนิดจะมีลกั ษณะของอายฤุ ดูที่เหมาะสมในการปลูก ตลอดจนการ
นาส่วนตา่ งๆ มาใชร้ ับประทานเป็นอาหารท่ีแตกตา่ งกนั จึงสามารถจาแนกพืชผกั
ตามลกั ษณะต่างๆไดด้ งั น้ี

1. การจาแนกตามอายกุ ารเก็บเก่ียวผลผลิต

พชื ผกั อายสุ ้นั ฤดูเดียว พชื ผกั อายมุ ากกวา่ ๑ ปี
เช่น ผกั บุง้ ผกั กาดขาว เช่น ขิง ข่า ตะไคร้

ผกั ชี ชะอม
คะนา้ สะตอ

รอบรูเ้ รื่องพชื ผกั 11

2. การจาแนกตามฤดูปลูก

พชื ผกั ท่ีควรปลูกฤดูฝน พชื ผกั ที่ควรปลูกฤดูร้อน

เช่น ผกั บุง้ จีน บวบ เช่น ผกั ชี กวางตงุ้

แตงกวา ผกั กาดหวั ถวั่ ฝักยาว ถว่ั พู

คะนา้

คะนา้ พริก พชื ผกั ท่คี วรปลูกฤดหู นาว

เช่น กะหล่าปลี กะหล่าดอก

ผกั กาดเขียวปลี ผกั กาดขาว

ผกั ท่ีสามารถปลูกไวร้ ับประทานไดท้ ้งั ปี เช่น
กระเพรา โหระพา ตะไคร้ ผกั ชีฝรั่ง พริกข้ีหนู ฯลฯ

รอบรู้เร่ืองพชื ผกั 12

รับประทำนใบและลำต้น รับประทำนส่วนของผล
เช่น ผกั บงุ้ จีน คะนา้ เช่น ถวั่ ฝักยาว มะเขือ
บวบ พริก
ผกั ชี
ผกั กาดขาว

3. การจาแนกตามส่วน
ต่างๆ ที่ใชร้ ับประทาน

รับประทำนส่วนของรำก รับประทำนส่วนของดอก
เช่น ผกั กาดหวั แครอท เช่น แค กะหล่าดอก
ดอกกยุ ช่าย บร๊อคโคล่ี
กระชาย

รอบรู้เร่ืองพชื ผกั 13

ปัจจัยทมี่ อี ทิ ธิพลต่อกำรเจริญเตบิ โตของพืชผกั

ปัจจัยท่ีมีอิทธิพลต่อกำรเจริญเติบโตของพืชผัก มีด้วยกัน 2 ด้ำน คือ
ปัจจัยภำยใน (ด้ำนพันธุกรรม) และปัจจัยภำยนอกซ่ึงเป็ นปัจจัยด้ำนสภำพ
ส่ิงแวดล้อมรอบๆ พืชผักที่เรำปลูก ในที่นีจ้ ะกล่ำวถึงเฉพำะปัจจัยภำยนอกท่ีมี
อทิ ธพิ ลต่อกำรเจริญเตบิ โตของพืชผกั ซ่ึงประกอบด้วยปัจจัย ดงั ต่อไปนี้

1. ดนิ
2. นำ้
3. อุณหภูมิ
4. แสงสว่ำง
5. อำกำศ
6. ธำตุอำหำร

รอบรู้เร่ืองพชื ผกั 14

1. ดนิ

ควำมสำคญั ของดนิ ดินมีความสาคญั ต่อการเจริญเติบโต

ของพชื ผกั ดงั น้ี

1. เป็นรากฐานสาหรับการเจริญเติบโตและเป็นที่ยดึ เหนี่ยวของรากพืช
2. เป็นแหล่งน้าและอากาศสาหรับให้รากพืชดูดไปใชป้ ระโยชน์
3. เป็นแหล่งแร่ธาตทุ ่ีจาเป็นต่อการเจริญเติบโตของพืชผกั
4. เป็นท่ีอยอู่ าศยั ของจุลินทรีย์ ท่ีมีประโยชน์ต่อพืช

รอบรู้เรื่องพชื ผกั 15

ส่วนประกอบของดนิ ประกอบดว้ ยส่วนท่ีสาคญั ดงั น้ี

1. แร่ธาตุหรืออนินทรียว์ ตั ถุ เป็ นส่วนของวตั ถุที่เกิดจากการยอ่ ยสลาย
ของหิ น และ แร่ ธาตุต่างๆท่ีคลุกเคล้าอยู่ในเน้ือดิน มีประมาณ
ร้อยละ 45

2. อินทรียวตั ถุ คือ ส่ิงที่เกิดจากการสลายตวั เน่าเป่ื อยผพุ งั ของเศษพชื ซาก
สตั วท์ ่ีตายมาทบั ถมอยบู่ นดิน มีประมาณ ร้อยละ 5

3. น้ า เป็ นของเหลวท่ีอยู่ตามช่องว่างระหว่างเม็ดดิน มีประมาณ
ร้อยละ 25

4. อากาศ เป็ นก๊าซที่อยู่ในช่องว่างระหว่างเม็ดดินประกอบด้วยก๊าซ
ไนโตรเจน ออกซิเจน และคาร์บอนไดออกไซด์ มีประมาณร้อยละ 25

รอบรู้เรื่องพชื ผกั 16

ประเภทของดนิ โดยทว่ั ไปแบง่ ออกได้ 3 ประเภท คือ

1. ดินเหนียว เป็ นดินที่มีการจบั ตวั กนั แน่น มีช่องวา่ งระหวา่ งเมด็ ดินน้อย
มีประสิทธิภาพในการอุม้ น้าไดด้ ีที่สุด

2. ดินร่วน เป็ นดินท่ีมีช่องว่างระหว่างเม็ดดินมาก น้าและอากาศผ่านได้ง่าย
อมุ้ น้าไดน้ อ้ ยกวา่ ดินเหนียว

3. ดินทราย เป็ นดินที่มีเน้ือดินหยาบเมด็ ดินไม่เกาะตวั กนั ระบายน้าได้ดี
จึงไมส่ ามารถเก็บกกั น้าไวไ้ ด้

รอบรูเ้ ร่ืองพชื ผกั 17

กำรปรับปรุงดนิ ให้เหมำะสมกบั กำรเจริญเตบิ โตของพืช

พืชผกั สามารถเจริญเติบโตไดด้ ีในดินท่ีมีลกั ษณะร่วนซุย ระบายน้าและ

อากาศได้ดี มีสีคล้า เพราะมีปริมาณอินทรียวตั ถุในดินมาก หากดินมีสภาพเป็ น
ดินด่างหรื อดินกรด จะต้องทาการแก้ไขปรับปรุงดินเพื่อให้เหมาะแก่การ
เจริญเติบโตของพชื ผกั

ดนิ ด่ำง มีวธิ ีปรับปรุงแกไ้ ข ไดด้ งั น้ี

1. ใส่ป๋ ยุ อินทรีย์ เช่น ป๋ ยุ หมกั หรือ ป๋ ุยคอก
2. การไถพลิกหนา้ ดินบนลงดา้ นล่าง
3. การทดน้าเข้าแปลงปลูกเพ่ือกักน้าไว้ ให้น้าละลายลดความเจือจาง

ของด่างให้นอ้ ยลง
4. ใส่ป๋ ยุ ท่ีมีฤทธ์ิตกคา้ งเป็นกรด เช่น แอมโมเนียมซลั เฟต

ดนิ กรด มีวิธีปรับปรุงแกไ้ ขไดโ้ ดยการใส่ปนู ขาว หรือข้ีเถา้ แกลบ ลงไป

ในดินเพือ่ ปรับสภาพของดินให้กรดเจือจาง

รอบรูเ้ รื่องพชื ผกั 18

2. น้ำ 2

.

ควำมสำคัญของนำ้ น้ามีความสาคญั ต่อการเจริญเติบโต

ของพืชผกั ดงั น้ี น้ำ

1. ช่วยละลายธาตอุ าหารพชื ใหอ้ ยใู่ นรูปสารละลาย ซ่ึงราก2พชื สามารถ
ดูดไปใชป้ ระโยชน์ได้
.
2. ช่วยในการสงั เคราะห์แสงของพชื

3. ทาใหเ้ ซลลพ์ ืชเตง่ ตึง

4. ลาเลียงแร่ธาตแุ ละอาหารไปเล้ียงส่วนต่างๆของนพชื้ำ

รอบรูเ้ รื่องพชื ผกั 19

3. อุณหภูมิ

อุณหภูมิ มีความสาคญั ต่อการเจริญเติบโตและพฒั นาการของพืชผกั เช่น
ขบวนการหายใจ ขบวนการสังเคราะห์แสง และขบวนการคายน้า พืชผกั แต่ละ
ชนิดตอ้ งการอณุ หภูมิแตกตา่ งกนั ไป จึงสามารถแบง่ พชื ผกั ออกเป็น

1. พืชผกั ฤดูหนาว เป็ นพืชผกั ที่ตอ้ งการอุณหภูมิต่าในการเจริญเติบโต
เช่น กะหล่าปลี กะหล่าดอก ผกั กาดหอม ฯลฯ

2. พชื ผกั ฤดูร้อน เช่น ผกั บงุ้ พริก มะเขือ ฯลฯ

รอบรู้เรื่องพชื ผกั 20

4. แสงสว่ำง

ควำมสำคัญของแสงสว่ำง

มีผลตอ่ การเจริญเติบโตของพืชผกั ดงั น้ี
1. เป็ นแหล่งพลงั งานท่ีพืชผกั นาไปใช้ในการสังเคราะห์แสง สร้าง

แป้งและน้าตาล
2. มีผลตอ่ การงอกของเมลด็
3. ช่วยในการติดดอกออกผลของพชื ผกั บางชนิด

รอบรู้เรื่องพชื ผกั 21

5. อำกำศ

ควำมสำคญั ของอำกำศ อากาศมีผลต่อการเจริญเติบโต

ของพชื ผกั ดงั น้ี
1. ใชใ้ นขบวนการสงั เคราะห์แสงเพื่อสร้างอาหารคือ

กา๊ ซคาร์บอนไดออกไซด์
2. ใชใ้ นการหายใจของจลุ ินทรียใ์ นดินท่ีมีประโยชนต์ อ่ พืชผกั คือ

ก๊าซออกซิเจน
3. กา๊ ซออกซิเจน ช่วยให้รากพืชเจริญเติบโตไดด้ ี

จาไวใ้ หด้ ีนะเดก็ ๆ

รอบรู้เร่ืองพชื ผกั 22

6. ธำตุอำหำร

พืชผกั มีความจาเป็นตอ้ งอาศยั ธาตุอาหารตา่ งๆในการเจริญเติบโต ออกดอก

และสร้างผลผลิตธาตอุ าหารที่จาเป็นต่อพชื มีอยู่ 16 ธาตุ โดยแบง่
ออกเป็ น

1. ธำตุอำหำรหลกั เป็นธาตอุ าหารท่ีพชื ตอ้ งการมากในดินมีไม่เพียงพอ
จึงตอ้ งเพ่ิมให้แก่พืชผกั ในรูปของป๋ ุย ไดแ้ ก่ ไนโตรเจน(N)
ฟอสฟอรัส(P) และโพแทสเซียม (K)

2. ธำตุอำหำรรอง เป็นธาตอุ าหารที่พืชตอ้ งการในปริมาณมากรองจากธาตุ
อาหารหลกั ไดแ้ ก่ แคลเซียม(Ca) แมกนีเซียม(Mg) และ
กามะถนั (S)

3. ธำตุอำหำรเสริม เป็นธาตุอาหารท่ีพืชผกั ตอ้ งการนอ้ ย แต่ขาดไมไ่ ด้ ไดแ้ ก่
เหลก็ (Fe) สงั กะสี (Zn) ทองแดง(Cu) แมงกานีส(Mn)
คลอรีน(Cl) โบรอน(Bo) และโมลิบดีนมั (Mo)

ส่วนอีก 3 ธาตุ คือ คาร์บอน (C) ไฮโดรเจน(H)และออกซิเจน(O) พืชตอ้ งการ
เพอื่ การเจริญเติบโต ไดจ้ ากน้าและอากาศอยา่ งเพยี งพอ

รอบรูเ้ รื่องพชื ผกั 23

ลกั ษณะทำเลท่ีเหมำะสมในกำรปลูกพืชผัก

การปลูกพืชผกั ควรเลือกพ้ืนที่ท่ีมีลกั ษณะทาเลท่ีเหมาะสมแก่การปลูก ซ่ึง
ลกั ษณะทาเลที่เหมาะสมในการปลูกพืชผกั ควรมีลกั ษณะดงั ต่อไปน้ี

1. อยใู่ กลแ้ หล่งน้า
2. มีปริมาณน้าเพียงพอสาหรับใชใ้ นการปลูกพืชผกั ตลอดการปลูก
3. พ้นื ท่ีสูง น้าท่วมไม่ถึง
4. ดินมีความอดุ มสมบรู ณ์ ระบายน้าไดด้ ี
5. เป็นท่ีโล่งแจง้ ไม่มีร่มบงั
6. อยใู่ กลท้ ่ีพกั อาศยั
7. อยใู่ กลถ้ นนทางคมนาคมสะดวกในการขนส่ง
8. อยใู่ กลต้ ลาดและแหล่งชุมชน
9. อยใู่ กลแ้ หล่งจาหน่ายวสั ดุอปุ กรณ์และปัจจยั การผลิต

รอบรู้เรื่องพชื ผกั 24

เคร่ืองมือและอปุ กรณ์ทใี่ ช้ในกำรปลกู พืชผกั

เคร่ืองมือ หมำยถึง สิ่งต่ำงๆที่มนุษย์คิดค้น หรือประดิษฐ์ขึ้นมำใช้เพ่ือ
ควำมสะดวก รวดเร็ว ประหยดั เวลำและแรงงำนในกำรปลกู พืชผัก

ประโยชน์ของเคร่ืองมือ

1. ช่วยผอ่ นแรงในการทางานให้กบั มนุษย์
2. ช่วยให้การปฏิบตั ิงานสะดวก รวดเร็ว
3. ช่วยให้การทางานมีประสิทธิภาพมากข้ึน
4. ประหยดั เวลา แรงงาน และคา่ ใชจ้ ่าย

รอบรู้เรื่องพชื ผกั 25

ประเภทของเคร่ืองมือและอปุ กรณ์

เครื่องมือและอุปกรณ์ท่ีใช้ในการปลูกพืชผกั มีดว้ ยกนั หลายชนิด แต่ละ
ชนิดมีลกั ษณะการใชง้ านที่แตกต่างกนั จึงจาแนกประเภทเครื่องมือและอุปกรณ์
ที่ใชใ้ นการปลูกพืชผกั ตามลกั ษณะการใชง้ านได้ 4 ประเภท คือ

1.งานเตรียมดิน เคร่ืองมือท่ีใชใ้ นงานเตรียมดินปลูกพชื ผกั เช่น

จอบ จอบที่ใชโ้ ดยทวั่ ไปมี 3 ชนิด
จอบถาก ใช้ถากหญ้า พรวนดิน ขุดดินท่ีไม่แข็ง มีลักษณะ
หนา้ จอบเรียบตรง มีน้าหนกั เบา

จอบขดุ ใชข้ ดุ ดินที่แขง็ และเหนียว มีลกั ษณะหนา้ จอบตรงกลางเวา้ ลึก
ดา้ นขา้ งเรียวแหลม มีน้าหนกั และหนามากกวา่ จอบถาก

รอบรูเ้ รื่องพชื ผกั 26

จอบพรวน ใชก้ าจดั วชั พืชและพรวนดิน มีขนาดเลก็ ดา้ มส้นั
หนา้ จอบกวา้ ง และส้นั น้าหนกั เบา

ชอ้ นปลูก ใชส้ าหรับขดุ หลุมขนาดเล็ก พรวนดิน ตกั ป๋ ยุ ตกั ดิน ใชผ้ สม
ป๋ ุยกบั ดิน ขดุ ยา้ ยตน้ กลา้

ส้อมพรวน ใชส้ าหรับพรวนดินรอบโคนตน้ พชื ท่ีมีขนาดเลก็

รอบรูเ้ ร่ืองพชื ผกั 27

คราด ใชส้ าหรับลากหญา้ ยอ่ ยดินให้ร่วนซุย ปรับหนา้ ดินใหเ้ รียบ

2. งานปลูกและดูแลรักษา เครื่องมือที่ใชใ้ นงานปลูกและดูแลรักษา เช่น
บวั รดน้า เป็นเคร่ืองมือท่ีใชร้ ดน้าใหพ้ ืชผกั ทาให้น้าเป็นฝอย

สปริงเกอร์ เป็นเครื่องมือที่ใหน้ ้าพืชเป็นฝอยแบบฝนตก เพื่อทาให้ไดร้ ับ
น้าอยา่ งทว่ั ถึง

รอบรูเ้ รื่องพชื ผกั 28

กรรไกรตดั แต่งกิ่ง ใชส้ าหรับตดั แตง่ กิ่งพชื ผกั เช่น มะเขือ พริก

เคร่ืองพน่ สารเคมี ใชส้ าหรับฉีดพน่ สารเคมีพวกป๋ ุย สารกาจดั แมลง
ตลอดจนสารสกดั พชื สมนุ ไพรที่ใชใ้ นการป้องกนั และ
กาจดั ศตั รูพชื

รอบรู้เร่ืองพชื ผกั 29

3. งานขยายพนั ธุ์ เครื่องมือท่ีใชใ้ นงานขยายพนั ธุ์พืชผกั เช่น
กระบะเพาะเมล็ด ใชส้ าหรับงานเพาะเมลด็ พืชผกั เช่น มะเขือ พริก
กะหล่าปลี

4. งานเกบ็ เกี่ยวผลผลิต เครื่องมือที่ใชใ้ นการเกบ็ ผลผลิตพชื ผกั เช่น
มดี เลก็ ใชส้ าหรับตดั พชื ผกั

ตะกร้ำ ใชส้ าหรับใส่ผลผลิตพืชผกั ท่เี ก็บเกี่ยว

รอบรู้เร่ืองพชื ผกั 30

หลกั กำรใช้เคร่ืองมือและอุปกรณ์

1. ศึกษาวธิ ีใชเ้ ครื่องมือท่ีจะใชเ้ ป็นอยา่ งดี
2. ใชเ้ คร่ืองมือแตล่ ะชนิดใหถ้ ูกวธิ ี และเลือกใชใ้ ห้เหมาะสมกบั งาน
3. ขณะใชเ้ ครื่องมือตอ้ งใชอ้ ยา่ งระมดั ระวงั เพราะเคร่ืองมือบางชนิดมีความ

แหลมคม อาจทาใหเ้ กิดอนั ตรายกบั ผใู้ ชห้ รือคนขา้ งเคียงได้
4.. ไมค่ วรนาเครื่องมือมาหยอกลอ้ เล่นกนั
5. ไม่นาเครื่องมือท่ีชารุดมาใชง้ าน เพราะนอกจากจะทาให้ใชง้ านไมไ่ ดผ้ ล

แลว้ ยงั เป็นอนั ตรายต่อตนเองหรือผอู้ ่ืนได้
6. ตรวจสภาพของเคร่ืองมือให้อยใู่ นสภาพที่ดีก่อนนาไปใช้ หรือนาไปเก็บ

หากชารุดตอ้ งรีบซ่อมแซมทนั ที

รอบรู้เรื่องพชื ผกั 31
1

หลกั กำรซ่อมบำรุง
กำรเกบ็ รักษำเคร่ืองมือและอปุ กรณ์

1. ศึกษาวธิ ีการซ่อมบารุงเคร่ืองมืออุปกรณ์ ใหเ้ ขา้ ใจก่อนซ่อมบารุง
หลงั จากซ่อมเสร็จ ตอ้ งทดลองใชก้ ่อนนาไปใชจ้ ริง

2. เคร่ืองมืออุปกรณ์ท่ีเป็ นโลหะหลงั จากใชง้ าน ตอ้ งทาความสะอาด แลว้
ชโลมน้ามนั ป้องกนั สนิม

3. เก็บรักษาเคร่ืองมือและอปุ กรณ์ในท่ีปลอดภยั อยา่ งมีระเบียบ สะดวกตอ่
การใชง้ าน และตรวจสอบการชารุดสูญหาย

4. ทาบญั ชีรายการยมื เครื่องมือและอปุ กรณ์เพอ่ื ป้องกนั การสูญหาย

5. จดั เก็บเครื่องมือและอุปกรณ์ให้ถูกตอ้ งตามลกั ษณะของเคร่ืองมือและ
อปุ กรณ์น้นั ๆ

รอบรู้เร่ืองพชื ผกั 32

หลกั ควำมปลอดภยั ในกำรใช้
เครื่องมือและอปุ กรณ์

1. ศึกษาวิธีการใชเ้ คร่ืองมือและอปุ กรณ์ จากคูม่ ือหรือผรู้ ู้ก่อนนาไปใช้
2. เลือกใชเ้ คร่ืองมือให้เหมาะสมกบั งาน
3. ก่อนนาเครื่องมืออุปกรณ์ทุกชนิดไปใช้ ตอ้ งตรวจสอบให้อยใู่ นสภาพที่

สมบรู ณ์
4. แต่งกายให้รัดกุมเหมาะสมกบั การปฏิบตั ิงานแตล่ ะคร้ัง
5. ถา้ พบวา่ เคร่ืองมือชารุดในขณะปฏิบตั ิงาน ตอ้ งหยดุ ทางานทนั ที

นาเคร่ืองมือไปซ่อมแซมใหเ้ รียบร้อย แลว้ จึงนากลบั มาใชใ้ หม่
6. จดั วางเครื่องมือและอุปกรณ์ให้เป็ นระเบียบ ไม่วางเกะกะขณะหยุด

ปฏิบตั ิงาน
7. เมื่อเลิกปฏิบตั ิงาน ตอ้ งทาความสะอาดเครื่องมืออุปกรณ์ทกุ ชิ้น ดว้ ยการ

เช็ด ลา้ ง และชโลมน้ามนั ตามชนิดของเครื่องมือและอุปกรณ์ ก่อนนาไป
เกบ็ รักษา

รอบรู้เร่ืองพชื ผกั 33

แบบฝึ กหัดที่ 1.1

เรื่อง ควำมหมำย ประโยชน์ของพืชผกั

คาช้ีแจง นกั เรียนทาเคร่ืองหมาย  หนา้ ขอ้ ความท่ีกล่าวถูกตอ้ ง
และทาเคร่ืองหมาย  หนา้ ขอ้ ความที่กล่าวผดิ

1. พชื ผกั เป็นพืชที่มีลกั ษณะอวบน้า
2. พชื ผกั ส่วนใหญ่เป็นพืชยนื ตน้
3. พืชผกั เป็ นพืชที่ใช้ส่วนของราก ใบ ลาตน้ ดอกและ

ผลรับประทาน
4. พชื ผกั รับประทานไดท้ ้งั สภาพที่สดและทาให้สุก
5. พืชผกั ให้คุณคา่ ทางอาหารมีโปรตีนและพลงั งานสูง
6. พืชผกั มีใยอาหารสูง ช่วยให้ระบบหมุนเวียนโลหิต

ทางานเป็ นปกติ
7. พชื ผกั ช่วยให้ไขมนั ในเสน้ เลือดสูงข้ึน
8. พชื ผกั ช่วยป้องกนั โรคมะเร็ง และไขมนั อดุ ตนั ใน

เส้นเลือดได้
9. การปลูกพืชผกั เป็ นอาชีพท่ีทารายได้ดีอาชีพหน่ึงของ

เกษตรกร
10.พืชผักมีอายุการเก็บเก่ี ยวส้ัน ทาให้ สามารถใช้

ประโยชน์จากพ้ืนที่ไดอ้ ยา่ งคุม้ ค่า

รอบรู้เร่ืองพชื ผกั 34

แบบฝึ กหดั ที่ 1.2

เร่ือง กำรจำแนกพืชผกั

คำชีแ้ จง โปรดเลือกคาตอบท่ีถูกท่ีสุดเพียงขอ้ เดียว แลว้ ทา เคร่ืองหมาย
กากบาท  ลงในกระดาษคาตอบ

1. พืชผกั ทมี่ ีอายสุ ้นั เพียงฤดูเดียว 3. พืชผกั ทค่ี วรปลูกฤดรู ้อน คือขอ้ ใด
คือขอ้ ใด ก. บวบ
ก. บวบ ข. คะนา้
ข. พริก ค. ผกั ชี
ค. สะตอ ง. ผกั บงุ้ จีน
ง. มะเขือเปราะ

2. พชื ผกั ทีค่ วรปลูกในฤดูฝน คือขอ้ ใด 4. ขอ้ ใด ไมใ่ ช่ พชื ผกั ทีค่ วรปลูกใน
ก. กวางตุง้ ฤดูหนาว
ข. ถว่ั ฝักยาว ก. กะหล่าปลี
ค. ผกั กาดขาว ข. กะหล่าดอก
ง. กะหล่าดอก ค. ผกั กาดขาว
ง. ผกั กาดหวั

รอบรูเ้ รื่องพชื ผกั 35

5. พชื ผกั ชนิดใดสามารถปลูกไดผ้ ลดี 8. พืชผกั ชนิดใดใชส้ ่วนของดอก
ตลอดท้งั ปี รับประทานเป็ นอาหาร
ก. ถวั่ พู ก. แครอท
ข. แตงกวา ข. กยุ ช่าย
ค. พริกข้ีหนู ค. กะหล่าปลี
ง. ผกั กาดเขียวปลี ง. ผกั กาดขาว

6. พชื ผกั ชนิดใดจาแนกตามส่วนต่างๆ ท่ี 9. พืชผกั ชนิดใดใชส้ ่วนของราก

ใชร้ ับประทานแตกต่างจากชนิดอนื่ รับประทานเป็นอาหาร

ก. ผกั ชี ก. ผกั กาดหวั

ข. คะนา้ ข. บร๊อคโคลี่

ค. ผกั กาดหวั ค. ผกั กาดขาวปลี

ง. ผกั กาดขาวปลี ง. ผกั กาดเขียวปลี

7. พชื ผกั ชนิดใด ไม่ไดใ้ ชส้ ่วนของผล 10. พชื ผกั ชนิดใชส้ ่วนของใบและลาตน้
รับประทานเป็ นอาหาร รับประทานเป็ นอาหาร
ก. ผกั ชี ก. คะนา้
ข. ถว่ั พู ข. กุยช่าย
ค. พริก ค. แครอท
ง. สะตอ ง. ผกั กาดหวั

รอบรูเ้ ร่ืองพชื ผกั 36

แบบฝึ กหัดที่ 1.3

เร่ือง ปัจจยั ที่มอี ทิ ธิพลต่อกำรเจริญเตบิ โตของพืชผกั

คำชีแ้ จง โปรดเลือกคาตอบที่ถูกท่ีสุดเพยี งขอ้ เดียว แลว้ ทาเครื่องหมาย
กากบาท  ลงในกระดาษคาตอบ

1. ขอ้ ใด ไมใ่ ช่ ความสาคญั ของดินที่ 3. ดินชนิดใดมีความเหมาะสมสาหรับ
มีผลต่อการเจริญเติบโตของพชื ผกั การปลูกพชื ผกั มากท่ีสุด
ก. เป็นแหล่งน้าและอากาศ ก. ดินพุ
ข. เป็นทย่ี ดึ เหนี่ยวของรากพืช ข. ดินร่วน
ค. เป็นท่ีอยอู่ าศยั ของจุลินทรีย์ ค. ดินทราย
ง. ช่วยขบวนการคายน้าของพชื ง. ดินเหนียว

2. ส่วนประกอบของดินทม่ี ีมากท่ีสุด 4. ขอ้ ใดไม่ใช่วธิ ีปรับปรุงดินด่าง
คือขอ้ ใด ก. ใส่ปนู ขาว
ก. น้า ข. ใส่ป๋ ยุ อินทรีย์
ข. อากาศ ค. ทดน้าเขา้ แปลงปลูก
ค. อินทรียวตั ถุ ง. การไถพลิกหนา้ ดิน
ง. อนินทรียว์ ตั ถุ

รอบรูเ้ รื่องพชื ผกั 37

5. ขอ้ ใดกล่าวถึงความสาคญั ของน้า 8. ขอ้ ใดกล่าวถึงความสาคญั ของอากาศ
ไม่ถกู ตอ้ ง ไม่ถูกตอ้ ง
ก. ช่วยใหร้ ากพชื เจริญเติบโตไดด้ ี
ก. ทาใหเ้ ซลพืชเต่ง ข. ใชใ้ นการหายใจของจุลินทรีย์
ข. ช่วยในการคายน้า ค. ใชใ้ นขบวนการสงั เคราะห์แสง
ค. ช่วยละลายแร่ธาตุ ง. ใชใ้ นขบวนการคายน้าของพชื

ง. ลาเลียงแร่ธาตุอาหาร

6. อณุ หภมู ิไม่มีส่วนเกี่ยวขอ้ งกบั 9. แร่ธาตุทม่ี ีความจาเป็นต่อการเจริญ
ขบวนการใด เติบโตของพชื ผกั มีท้งั ก่ีชนิด
ก. ขบวนการหายใจ ก. 3 ชนิด
ข. ขบวนการคายน้า ข. 9 ชนิด
ค. ขบวนการละลายแร่ธาตุ ค. 16 ชนิด
ง. ขบวนการสังเคราะห์แสง ง. 21 ชนิด

7. ขอ้ ใดไม่ใช่อทิ ธิพลของแสงสว่าง 10. แร่ธาตุชนิดใดทีพ่ ืชตอ้ งการปริมาณมาก
ท่มี ีผลต่อพชื ผกั แต่มกั ไดร้ ับไม่เพยี งพอจากดิน
ก. การงอกของเมลด็ ก. เหลก็ สงั กะสี ทองแดง
ข. การติดดอกออกผล ข. คาร์บอน ไฮโดรเจน ออกซิเจน
ค. สร้างแป้งและน้าตาล ค. แคลเซียม แมงกานีส แมกนีเซียม
ง. การดูดซึมแร่ธาตุอาหาร ง. ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส โพแทสเซียม

รอบรู้เรื่องพชื ผกั 38

แบบฝึ กหดั ท่ี 1.4

เร่ือง ลกั ษณะทำเลทเ่ี หมำะสมในกำรปลูกพืชผกั

คำชีแ้ จง นกั เรียนตอบคาถามตอ่ ไปน้ีใหถ้ กู ตอ้ ง

1. ลกั ษณะทาเลที่เหมาะสมในการปลูกพืชผกั ควรมีลกั ษณะอยา่ งไร

............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................

2. การเลือกทาเลท่ีเหมาะสมในการปลูกพชื ผกั มีผลดีอยา่ งไร

............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................

รอบรู้เรื่องพชื ผกั 39

แบบฝึ กหัดที่ 1.5

เร่ือง เคร่ืองมือและอุปกรณ์ทีใ่ ช้ในกำรปลกู พืชผกั

คำชีแ้ จง นกั เรียนตอบคาถามตอ่ ไปน้ีให้ถูกตอ้ ง

1. เคร่ืองมือและอุปกรณ์ท่ีใชใ้ นการปลูกพืชผกั หมายถึงอะไร
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................

2. เคร่ืองมือและอุปกรณ์ มีประโยชนอ์ ยา่ งไร
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................

3. เครื่องมือชนิดใด ใช่สาหรับขดุ หลุมขนาดเล็ก พรวนดิน ขดุ ยา้ ยกลา้
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................

4. เคร่ืองมือชนิดใด ใชส้ าหรับลากหญา้ ปรับหนา้ ดินให้เรียบ
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................

5. เคร่ืองมือชนิดใดที่นิยมใชต้ ดั พชื ผกั เพอ่ื เกบ็ ผลผลิต
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................

รอบรูเ้ ร่ืองพชื ผกั 40

6. เม่ือพบวา่ เครื่องมือชารุดในขณะปฏิบตั ิงานควรปฏิบตั ิอยา่ งไร
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................

7. เคร่ืองมือท่ีเป็นโลหะหลงั จากการใชง้ านแลว้ ควรปฏิบตั ิอยา่ งไร
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................

8. มีวธิ ีเลือกใชเ้ คร่ืองมืออยา่ งไร จึงจะปลอดภยั
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................

9. การปฏิบตั ิอยา่ งไรในการใชเ้ ครื่องมืออาจทาใหเ้ กิดอุบตั ิเหตไุ ดง้ ่าย
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................

10.ในการใชเ้ ครื่องมือปฏิบตั ิงาน ส่ิงแรกท่ีตอ้ งคานึงถึงคือสิ่งใด
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................

รอบรู้เร่ืองพชื ผกั 41

แบบทดสอบหลงั เรียน

หน่วยกำรเรียนรู้ที่ 1 รอบรู้เรื่องพืชผกั

คำชี้แจง โปรดเลือกคาตอบท่ีถูกท่ีสุดเพียงขอ้ เดียว แลว้ ทา เคร่ืองหมาย กากบาท
() ลงในกระดาษคาตอบ (10 คะแนน)

1. ส่ิงทนี่ กั เรียนควรคานึงถึงมากท่ีสุด 3. ขอ้ ใดเป็นลกั ษณะของจอบขุด
ในการนาเคร่ืองมือไปใชค้ ือขอ้ ใด ก. หนา้ จอบกวา้ ง
ข. หนา้ จอบเรียบตรง
ก. เหมาะสมกบั งาน ค. หนา้ จอบตรงกลางเวา้ ลึก
ข. ความปลอดภยั ง. ดา้ นขา้ งแหลมน้าหนกั เบา
ค. แต่งกายใหร้ ัดกุม
ง. ใชเ้ คร่ืองมือถูกวิธี

2. ขอ้ ใด ไมใ่ ช่ ประโยชนแ์ ละความสาคญั 4. ลกั ษณะทาเลท่ีมีความเหมาะสมใน
ของเคร่ืองมือ การปลูกพืชผกั ขอ้ ใดสาคญั ที่สุด
ก. ช่วยผอ่ นแรง ก. ใกลท้ ่พี กั
ข. ประหยดั เวลา ข. ใกลช้ ุมชน
ค. ลดค่าใชจ้ ่าย ค. ใกลแ้ หล่งน้า
ง. ใชเ้ มลด็ พนั ธุ์นอ้ ยลง ง. ใกลท้ างคมนาคม

รอบรู้เร่ืองพชื ผกั 42

5. ขอ้ ใด ไมใ่ ช่ ปัจจยั ที่มีอิทธิพลต่อ 8. ขอ้ ใด ไมใ่ ช่ ปัจจยั ที่มีอทิ ธิพลต่อการ
ขบวนการสงั เคราะห์แสงของพชื ผกั เจริญเติบโตของพืชผกั
ก. น้า ก. อากาศ
ข. อากาศ ข. อุณหภมู ิ
ค. แร่ธาตุ ค. แสงสวา่ ง
ง. อณุ หภมู ิ ง. ทศิ ทางลม

6. พชื ผกั ในขอ้ ใดใชส้ ่วนของราก 9. พืชผกั ในขอ้ ใดเหมาะสาหรับปลูก
รับประทานเป็ นอาหาร ในฤดูหนาว
ก. ผกั กาดขาว ก. กะหล่าปลี
ข. ผกั กาดหวั ข. ผกั กาดหวั
ค. กะหล่าปลี ค. ถว่ั ฝักยาว
ง. ผกั กาดเขียวปลี ง. ผกั บงุ้ จีน

7. ขอ้ ใดเป็นประโยชน์ของพืชผกั ดา้ น 10. ขอ้ ใด ไมใ่ ช่ ลกั ษณะของพืชผกั
การบริโภค
ก. มีอายเุ ก็บเก่ียวส้นั ก. อวบน้า
ข. ป้องกนั ไขมนั อุดตนั ในเส้นเลือด ข. อายสุ ้นั
ค. ใชเ้ ป็นวตั ถุดิบในโรงงาน ค. มีเส้นใยนอ้ ย
อตุ สาหกรรม ง. ใชป้ รุงแต่งอาหาร
ง. ก่อใหเ้ กิดอาชีพและธุรกิจอน่ื อีก
มากมาย

รอบรู้เรื่องพชื ผกั 43

บรรณำนุกรม

ธงชยั สถาพรวรศกั ด์ิ. (ม.ป.ป.). ผกั ปลอดภยั จำกสำรพษิ . กรุงเทพฯ: กรม
ส่งเสริมการเกษตร.

จริยา พทุ ธศิริ.(2547).หนังสือเรียนสำระพื้นฐำน งำนเกษตร ช้ันมัธยมศึกษำปี ท่ี 5.
พิมพค์ ร้ังท่ี 1. กรุงเทพฯ: คุรุสภาลาดพร้าว.
.(2548).หนังสือเรียนสำระพืน้ ฐำน งำนเกษตร ช้ันมัธยมศึกษำปี ท่ี 6.
กรุงเทพฯ: คุรุสภาลาดพร้าว.

ไฉน ยอดเพชร. (2542). พืชผกั อุตสำหกรรม. พิมพค์ ร้ังท่ี 2. กรุงเทพฯ: ร้ัวเขียว.
ชานาญ เขียวอาไพ. (2549). กำรทำสวนผกั . พิมพค์ ร้ังที่ 3. กรุงเทพฯ: บริษทั

สานกั พมิ พส์ ยามบุค๊ ส์ จากดั .
นอ้ ย สุวรรณี.(2547).หนงั สือเรียนสำระพื้นฐำนงำนเกษตรช่วงช้ันท่ี 3 ช้ันมธั ยมศึกษำ

ปี ที่ 1-3. กรุงเทพฯ:เพ่มิ ทรัพยก์ ารพมิ พ.์
สำรำนุกรมไทย สำหรับเยำวชน เล่ม 5. โดยพระราชประสงคใ์ นพระบาทสมเด็จ

พระเจา้ อยหู่ วั . (2534). พิมพค์ ร้ังท่ี 7. กรุงเทพฯ: รุ่งศิลป์ การพิมพ.์
สุวฏั สอนจนั ทร์. หนังสือเรียนสำระพืน้ ฐำน กลุ่มสำระกำรเรียนรู้กำรงำนอำชีพและ

เทคโนโลยี (พืช) ช่วงช้ันที่ 4 (ม.4-ม.6). กรุงเทพฯ:อกั ษรเจริญทศั น์.
อา้ งอิงรูปภาพ:โรงเรียนศึกษำสงเครำะห์เพชรบุรี.2550.

มนตรี สุขพินิจ.ผถู้ ่ายภาพ.

ภำคผนวก

รอบรูเ้ รื่องพชื ผกั 45

เฉลยคำตอบ แบบฝึ กหัดที่ 1

เร่ือง ควำมหมำย ประโยชน์ของพืชผกั

ข้อ คำตอบ
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 

รอบรู้เรื่องพชื ผกั 46

เฉลยคำตอบ แบบฝึ กหัดที่ 2

เร่ือง กำรจำแนกพืชผกั

ข้อ คำตอบ
1ก
2ข
3ค
4ง
5ค
6ค
7ก
8ข
9ก
10 ก

รอบรูเ้ ร่ืองพชื ผกั 47

เฉลยคำตอบ แบบฝึ กหัดที่ 3

เร่ือง ปัจจัยที่มอี ทิ ธิพลต่อกำรเจริญเตบิ โตของพืชผกั

ข้อ คำตอบ
1ง
2ง
3ข
4ก
5ข
6ค
7ง
8ง
9ค
10 ง

รอบรูเ้ ร่ืองพชื ผกั 48

เฉลยคำตอบ แบบฝึ กหดั ท่ี 4

เร่ือง ลกั ษณะทำเลทเี่ หมำะสมในกำรปลกู พืชผกั

1. ลกั ษณะทาเลท่ีเหมาะสมในการปลูกพชื ผกั ควรมีลกั ษณะอยา่ งไร
1. อยใู่ กลแ้ หล่งน้ามีปริมาณเพียงพอสาหรับใชใ้ นการปลูกพชื ผกั
2. เป็นพ้นื ท่ีสูง น้าทว่ มไมถ่ ึง
3. ดินมีความอุดมสมบรู ณ์ ระบายน้าไดด้ ี
4. เป็นท่ีโล่งแจง้ ไมม่ ีร่มบงั
5. อยใู่ กลท้ ่ีพกั อาศยั
6. มีน้าที่เพยี งพอในการนามาใชร้ ดผกั
7. อยใู่ กลต้ ลาดและแหล่งชุมชน
8. อยใู่ กลแ้ หล่งวสั ดุอุปกรณ์และปัจจยั การผลิต
(หรืออ่ืนๆ อยใู่ นดุลยพินิจของครู)

2. การเลือกทาเลท่ีเหมาะสมในการปลูกพชื ผกั มีผลดีอยา่ งไร
1. ลดความเสียงจากน้าทว่ ม หรือขาดน้าใชใ้ นการปลูกพืชผกั
2. ลดตน้ ทนุ การผลิต เช่น ค่าป๋ ยุ ค่าเช้ือเพลิง ค่าขนส่ง
3. พืชผกั เจริญเติบโตดี มีความสมบูรณ์แขง็ แรง
4. สะดวกในการปฏิบตั ิงาน และหาปัจจยั การผลิต
(หรืออ่ืนๆ อยใู่ นดุลยพินิจของครู)