BCEONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGTNAAARGRNABDIYCOEONTGNAARGNRAIBDCYOEOGNTNAAARGNRAIBDCYOEOGNTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGNAARGRABDY
ค่มู ืออเิ ลก็ ทรอนกิ ส์
พืชต่างถิ่นรุกราน
ภายในสวนพฤกษศาสตร์ระยอง
Invasive plants in Rayong Botanic Garden
ปวนั คชารกั ษ์
ธนกฤต สภุ ารตั น์
BCEONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGTNAAARGRNABDIYCOEONTGNAARGNRAIBDCYOEOGNTNAAARGNRAIBDCYOEOGNTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGNAARGRABDY
ค่มู ืออเิ ลก็ ทรอนกิ ส์
พืชต่างถิ่นรุกราน
ภายในสวนพฤกษศาสตร์ระยอง
Invasive plants in Rayong Botanic Garden
ปวนั คชารกั ษ์
ธนกฤต สภุ ารตั น์
คำ�นำ�BCEONGTNAARGRNAIDBYCEOONGTNAARGRNAIBDYCEOOTNGTNAAARGRNAIBDYCEOOTNGNAARGNRIABDCYEOOGTNNAAARGNRIABDCYEOOGTNNAARGRNIADBCYEOONGTNAARGRNIADBCYEOONGTNAARGRNAIDBYCEOONGTNNAARGRNAIDBYCEOONGTNAARGRNAIBDYCEOOTNGNAARGRABDY
คู่่�มืืออิิเล็็กทรอนิิกส์์พืืชต่่างถิ่่�นรุุกรานภายในสวนพฤกษศาสตร์์ระยอง จััดทำำ�ขึ้้�นเพื่่�อเป็็นข้้อมููลพื้้�นฐานการระบุุ
ชนิิดของพืืชต่่างถิ่�่นรุุกรานภายในสวนพฤกษศาสตร์์ระยอง เนื่่�องจากพืืชต่่างถิ่่�นรุุกรานแต่่ละชนิิดมีีความแตกต่่างกััน
รวมไปถึึงความรุุนแรงในการรุุกราน การทำำ�ความเข้้าใจอาจทำำ�ได้้ยากสำำ�หรัับผูัั�ที่�พบเห็็นเป็็นครั้้�งแรก ซึ่่�งในพื้้�นที่่�จุุด
บริิการนัักท่่องเที่่�ยว และพื้้�นที่่�หมู่่�เกาะบึึงสำำ�นัักใหญ่่ สวนพฤกษศาสตร์์ระยอง นั้้�นมีีความสำำ�คััญเพราะเป็็นสถานที่่�ท่่อง
เที่่�ยวและเป็็นพื้้�นที่่�อนุุรัักษ์์ความหลากหลายของสิ่�งมีีชีีวิิตท้้องถิ่�่นไว้้มากมาย ผู้�จััดทำำ�สามารถรวบรวมพืืชต่่างถิ่่�นรุุกราน
ภายในสวนพฤกษศาสตร์์ระยองทั้้�งสิ้�น 11 วงศ์์ 16 สกุุล 18 ชนิิด แบ่่งเป็็นรายการทะเบีียนที่่� 1 ชนิิดพัันธุ์์�ต่่างถิ่�่นรุุกราน
แล้้ว 15 ชนิิด รายการทะเบีียนที่่� 2 ชนิิดพัันธุ์์�ต่่างถิ่�่นมีีแนวโน้้มรุุกราน 3 ชนิิด ผู้�ที่�ใช้้คู่่�มืือนี้้�สามารถเรีียนรู้้�และเข้้าใจถึึง
ชื่�อไทย ชื่�อสามััญ ชื่�อวิิทยาศาสตร์์ ชื่�อวงศ์์ ประเทศต้้นกำำ�เนิิด และพิิกััดที่่�พบพืืชต่่างถิ่�่นรุุกรานภายในสวนพฤกษศาสตร์์
ระยอง นอกจากนี้้�การทำำ�เป็็นคู่่�มืืออิิเล็็กทรอนิิกส์์ทำำ�ให้้สะดวกต่่อการพกพาและใช้้งาน เพื่่�อส่่งเสริิมการเรีียนรู้้�ด้้านพืืช
ต่่างถิ่�่นรุุกรานภายในสวนพฤกษศาสตร์์ระยองแก่่ทุุกเพศทุุกวััยอีีกด้้วย ในท้้ายที่่�สุุดผู้�จััดทำำ�คาดว่่าผู้�ที่�ได้้ใช้้คู่่�มืือเล่่มนี้้�
อาจนำำ�ความรู้้�ที่่�ได้้จากการศึึกษาไปใช้้ต่่อยอด ไม่่ว่่าใช้้ในงานเชิิงลึึกด้้านวิิชาการ เช่่น การศึึกษาการกระจายตััวของพืืช
ต่่างถิ่่�นรุุกรานหรืืออาจจะนำำ�ไปใช้้ในชีีวิิตประจำำ�วัันทั่่�วไป แต่่น้้อยที่่�สุุดคืือผู้�ที่�ได้้ศึึกษาสามารถรู้้�จัักและเข้้าใจพืืชต่่างถิ่่�น
รุุกรานมากยิ่�งขึ้�้น รวมถึึงทำำ�ให้้การศึึกษาและการอนุุรัักษ์์เป็็นสิ่่�งที่่�สนใจมากกว่่าที่่�ผ่่านมา
คณะนกั ศกึ ษาฝึกประสบการณ์
คณะวทิ ยาศาสตร์ ภาควชิ าพฤกษศาสตร์
มหาวทิ ยาลัยมหดิ ล
และ
คณะเทคโนโลยกี ารเกษตร ภาควิชาเทคโนโลยกี ารผลติ พืช
สถาบันเทคโนโลยพี ระจอมเกลา้ เจา้ คณุ ทหารลาดกระบัง
8 กรกฎาคม 2565
กิตตกิ รรมประกาศBCEONGTNAARGRNAIDBYCEOONGTNAARGRNAIBDYCEOOTNGTNAAARGRNAIBDYCEOOTNGNAARGNRIABDCYEOOGTNNAAARGNRIABDCYEOOGTNNAARGRNIADBCYEOONGTNAARGRNIADBCYEOONGTNAARGRNAIDBYCEOONGTNNAARGRNAIDBYCEOONGTNAARGRNAIBDYCEOOTNGNAARGRABDY
การจััดทำำ�คู่่�มืืออิิเล็็กทรอนิิกส์์พืืชต่่างถิ่่�นรุุกรานภายในสวนพฤกษศาสตร์์ระยองสำำ�เร็็จลุุล่่วงไป
ได้้ด้้วยดีี เนื่่�องด้้วยความช่่วยเหลืือจากทุุกฝ่่าย คณะผู้้�ฝึึกปฏิิบััติิงาน ขอขอบพระคุุณ นายวััชนะ บุุญชััย หััวหน้้า
สวนพฤกษศาสตร์์ระยอง ที่่�ให้้การสนัับสนุุนให้้ดำำ�เนิินการทำำ�การสำำ�รวจ พร้้อมทั้้�งชี้�แนะปััญหา
และข้้อเสนอแนะที่่�เกิิดขึ้�้นภายในสวนพฤกษศาสตร์์ระยอง ทำำ�ให้้หััวข้้อรายงานการสำำ�รวจครั้้�งนี้้�
เป็็นประโยชน์์ต่่อฐานข้้อมููลของสวนพฤกษศาสตร์์ระยอง ให้้เกิิดประโยชน์์ต่่อสัังคมและประชาชน
ขอขอบคุณุ นางสาวณิชิ กานต์์ นามวงค์์ นางสาวลักั ษิกิ า รอดโพธิ์์ท� อง นางสาวสุพุ ััตรา เจริิญเวชธรรม และ
นางสาวมยุุรีี ภิิญโญศัักดิ์� ที่่�ได้้ให้้คำำ�แนะนำำ�มาโดยตลอด ทั้้�งการให้้ความรู้้�ทางวิิชาการด้้านพืืช และยัังเป็็นผู้้�
แนะนำำ�แนวทางในการทำำ�รายงานช่่วยตรวจสอบและแก้้ไข ทำำ�ให้้รายงานการปฏิิบััติิการฉบัับนี้้� และคู่่�มืือ
อิิเล็็กทรอนิิกส์์ เรื่�อง พืืชต่่างถิ่�่นรุุกรานภายในสวนพฤกษศาสตร์์ระยอง สำำ�รวจลุุล่่วงไปด้้วยดีี
สุดุ ท้้าย ขอขอบคุณุ เจ้้าหน้้าที่่� สวนพฤกษศาสตร์ร์ ะยองทุกุ คน ที่่�เอื้อ� เฟื้้�อ ให้้ความสะดวกในการสำำ�รวจ ทั้้�ง
ทางบกและทางน้ำำ�� คอยให้้คำ�ำ แนะนำ�ำ สั่�งสอน จนทำำ�ให้ค้ ู่่ม� ือื อิิเล็ก็ ทรอนิิกส์ช์ิ้น� นี้้เ� สร็จ็ สมบููรณ์์ อีีกทั้้ง� ยังั แบ่่งปัันความ
รู้�ทางด้้านพืชื การทำำ�งานร่่วมกัันในสังั คม และประสบการณ์ก์ ารดำำ�เนิินชีวี ิิต ด้ว้ ยความรััก และความหวัังดีีตลอด
ระยะเวลาที่่�ได้ฝ้ ึึกงานที่่�สวนพฤกษศาสตร์์ระยอง
BCEONGTNAARGRNAIDBYCEOONGTNAARGRNAIBDYCEOOTNGTNAAARGRNAIBDYCEOOTNGNAARGNRIABDCYEOOGTNNAAARGNRIABDCYEOOGTNNAARGRNIADBCYEOONGTNAARGRNIADBCYEOONGTNAARGRNAIDBYCEOONGTNNAARGRNAIDBYCEOONGTNAARGRNAIBDYCEOOTNGNAARGRABDY สารบญั หนา้
6
สวนพฤกษศาสตร์์ระยอง 7
พื้้�นที่่�สำำ�รวจ 9
เส้้นทางศึึกษาธรรมชาติหิ มู่�เ่ กาะบึึงสำำ�นัักใหญ่่ 10
พืชื ต่่างถิ่�่นรุุกราน 11
รายการทะเบีียนพืชื ต่่างถิ่่�นรุกุ ราน 12
คู่ม�่ ืือการใช้ห้ นังั สือื ภาพ 13
รายการทะเบีียน 1 พืืชต่่างถิ่่�นรุกุ รานแล้้ว 14
กะทกรก 15
กระถิินณรงค์์ 16
กระถิินเทพา 17
จอกหููหนููยักั ษ์์ 18
ตีนี ตุ๊๊ก� แก 19
ถั่่ว� ลาย 20
น้ำำ��นมราชสีหี ์ ์ 21
บานไม่รู้�โรยป่า่ ดอกกลม 22
บุุษบาริมิ ทาง 23
ผักั กระฉููด 24
ไมยราบ 25
ไมยราบเลื้อ� ย 26
แว่่นแก้้ว 27
สาบแมว สาบม่่วง 28
หญ้้าคา 29
รายการทะเบีียน 2 พืืชต่่างถิ่่น� ที่่ม� ีแี นวโน้ม้ รุกุ ราน 30
กระดุมุ ทองเลื้อ� ย 31
สาหร่่ายบััว 32
สุธุ าสิโิ นบล 33
ดััชนีีชื่ �อไทย 33
ดััชนีีชื่ �อวิิทยาศาสตร์์ 34
บรรณานุกุ รม 35
ประวัตั ิิผู้�จััดทำำ�
สวนพฤกษศาสตร์ระยองBCEONGTNAAReGeRNAIDBYCEOONGTNAARGtRiNAIBMDYaCtEOoOTnNGToNxA&AAbRG.สSRNมAM็e.IBดDxeYCxEOCOThNGoNAiAsRGNRIABDCYEOOGTNNAAARGNRIABDCYEOOGTNNAARGRNIADBCYEOONGTNAARGRNIADBCYEOONGTNAARGRNAIDBYCEOONGTNNAARGRNAIDBYCEOONGTNAARGRNAIBDYCEOOTNGNAARGRABDY
Rayong Botanic Garden
สวนพฤกษศาสตร์์ระยอง ตั้�งอยู่่�ในพื้้�นที่่�อำำ�เภอแกลง จัังหวััดระยอง มีีพื้้�นที่่�โดยรวมกว่่า 831 ไร่่
ระบบนิิเวศในพื้้�นที่่�ส่่วนใหญ่่เป็็นพื้้�นที่่�ชุ่�มน้ำ�ำ�บนบึึงน้ำำ��จืืดขนาดใหญ่่ คืือ บึึงสำำ�นัักใหญ่่
ลัักษณะทางนิิเวศเช่่นนี้้� ทำำ�ให้้เกิิดคุุณประโยชน์์อัันหลากหลายกัับพืืชพรรณนานาชนิิด เช่่น เสม็็ด
ขาว (Melaleuca cajuputi Maton & SM. ex R. Powell) เสม็็ดแดง (Syzygium antisepticum
(Blume) Merr. & L.M.Perry) และกกกระจููด (Lepironia articulata (Retz.) Domin) เป็็นต้้น อีีก
ทั้้�งยัังเป็็นพื้้�นที่่�อนุุรัักษ์์พัันธุ์�์พืืชหลายชนิิดที่่�อยู่�่คู่�่กัับผืืนป่่าภาคตะวัันออกมาเป็็นเวลานาน เช่่น ชะมวง
(Garcinia cowa Roxb. ex Choisy) เฉีียงพร้้านางแอ (Carallia brachiata (Lour.) Merr.) และ
หลาวชะโอน (Oncosperma tigillarium (Jack) Ridl.) เป็็นต้้น
ปััจจุุบััน สวนพฤกษศาสตร์์ระยองเป็็นแหล่่งเรีียนรู้้�เชิิงระบบนิิเวศ และเป็็นแหล่่งท่่องเที่่�ยวที่่�
สำำ�คััญแห่่งหนึ่่�งของจัังหวััดระยอง ทำำ�ให้้ประชาชนได้้เข้้าถึึงธรรมชาติิ ได้้รัับองค์์ความรู้้� และความ
ผ่่อนคลายควบคู่�่กัันไปได้้อย่่างลงตััว
R. Powel
ชะมวงสะ พ านรักษ์เGarcinia cowa R
Ol
เสม็็ดขา
ว Melaleuca cajupu d Paper Bark Tr
6
BCEONGTNAARGRNAIDBYCEOONGTNAARGRNAIBDYCEOOTNGTNAAARGRNAIBDYCEOOTNGNAARGNRIABDCYEOOGTNNAAARGNRIABDCYEOOGTNNAARGRNIADBCYEOONGTNAARGRNIADBCYEOONGTNAARGRNAIDBYCEOONGTNNAARGRNAIDBYCEOONGTNAARGRNAIBDYCEOOTNGNAARGRABDYพนื้ ที่สำ�รวจ
ในการศึึกษาความหลากชนิดิ ของพืืชต่่างถิ่่�นรุุกรานภายในสวนพฤกษศาสตร์์ระยอง คณะผู้�จััดทำ�ำ ได้้ทำำ�การแบ่่งพื้้น� ที่่�
สำำ�รวจออกเป็น็ 7 บริิเวณ ได้แ้ ก่่ บริเิ วณจุุดบริกิ ารนัักท่่องเที่่�ยว เกาะชะมวง เกาะแต้ว้ เล็ก็ เกาะกก เกาะไม้้หนาม เกาะแต้ว้
ใหญ่่ และเส้น้ ทางศึึกษาธรรมชาติิทางน้ำ�ำ� (เส้น้ ทางพายเรืือคายัคั ช่่วงเดือื นมิถิ ุนุ ายน - กรกฎาคม 2565) โดยแต่่ละพื้้น� ที่่�
สำำ�รวจมีลี ักั ษะดังั นี้้�
จดุ บรกิ ารนักท่องเทย่ี ว เกาะชะมวง
เกาะแต้วเล็ก เกาะกก
เกาะไมห้ นาม เกาะแตว้ ใหญ่
เส้้นทางศึกึ ษาธรรมชาติิทางน้ำำ�� 7
àʹŒ ·Ò§¾ÒÂàÃÍ× ¤Ò¤ÑBCEONGTNAARGRNAIDBYCEOONGTNAARGRNAIBDYCEOOTNGTNAAARGRNAIBDYCEOOTNGNAARGNRIABDCYEOOGTNNAAARGNRIABDCYEOOGTNNAARGRNIADBCYEOONGTNAARGRNIADBCYEOONGTNAARGRNAIDBYCEOONGTNNAARGRNAIDBYCEOONGTNAARGRNAIBDYCEOOTNGNAARGRABDY¾×é¹·ÊÕè ÓÃǨ
(Kayak trail)
¨Ø´ºÃ¡Ô Òù¡Ñ ·‹Í§à·ÕÂè Ç à¡ÒÐäÁËŒ ¹ÒÁ
àÊŒ¹·Ò§ÈÖ¡ÉÒ¸ÃÃÁªÒµÔ Information Koh Mai Nam
(Walking/Bicycle trail)
à¡ÒЪÐÁǧ à¡ÒÐᵌÇãËÞ‹
Koh Chamuang Koh Taew Yai
à¡ÒÐᵌÇàÅ¡ç àÊŒ¹·Ò§ÈÖ¡ÉÒ¸ÃÃÁªÒµºÔ §Ö ÊÓ¹¡Ñ ãËÞ‹
Koh Taew Lek Bueng Samnak Yai nature trail
à¡ÒС¡
Koh Kok
BCEONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGTNAAARGRNABDIYCOEONTGNAARGNRAIBDCYOEOGNTNAAARGNRAIBDCYOEOGNTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGNAARGRABDY
àÊŒ¹·Ò§ºÑÇ
(Water Lily zone)
//PawanK. KMITL
//ThanakitS. MU
พืชตา่ งถ่ินรกุ รานBCEONGTNAARGRNAIDBYCEOONGTNAARGRNAIBDYCEOOTNGTNohAl.iAARGniRNaAIBnDYaCEOOAT.NGNAGArRGsaNRLyIA.BDCYEOOGTNNAAARGNRIABDCYEOOGTNNAARGRNIADBCYEOONGTNAARGRNIADBCYEOONGTNAARGRNAIDBYCEOONGTNNAARGRNAIDBYCEOONGTNAARGRNAIBDYCEOOTNGNAARGRABDY
ชนิดพนั ธ์ตุ ่างถ่ินรกุ ราน (Invasive plant species) หมายถึง ชนดิ พันธทุ์ ่ี มีถ่ิ นกำ�เนดิ อย่ภู ูมิภาค
อื่นไม่ได้กระจายพันธุ์อยู่ในประเทศไทยแต่ดั้งเดิมได้มีการนำ�เข้ามาในประเทศไทยอาจจะด้วยการนำ�เข้ามา
เพอื่ น�ำ มาปลูกเป็นไม้ประดบั หรือพืชเกษตร บางชนดิ อาจมาทางประเทศเพอ่ื นบา้ นจากการกระจายเขา้ มา
ทางลมหรืออาจมาจากการคมนาคมของมนุษย์ เช่น เดินทางคา้ ขายแลกเปลยี่ นไปยังภูมภิ าคต่างๆนบั ต้งั แต่
อดตี จนมาถึงปจั จุบัน (ส�ำ นกั งานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิง่ แวดล้อม, 2565)
จากหนังสือพืชต่างถ่ิ นรุกรานในพ้ื นท่ี ป่าอนุรักษ์กล่าวว่าในจำ�นวนชนิดพืชพันธ์ตุ ่างถ่ิ นท่ี ถูกนำ�เข้ามาใน
ประเทศไทย มพี ชื ต่างถ่ิ นกวา่ 200 ชนดิ ท่ี มกี ารปรบั ตวั ไดด้ ใี นสภาพแวดลอ้ มของประเทศไทย จนต่อมากลายเปน็
พชื ต่างถ่ิ นรกุ รานและมกี ารแพรร่ ะบาดไปทว่ั ประเทศ ท�ำ ใหส้ ่งผลกระทบโดยตรงต่อพชื ทอ้ งถ่ิ นเดมิ ทเ่ี คยอาศยั อยู่
ซึ่งอาจท�ำ ใหช้ นดิ พนั ธท์ุ อ้ งถ่ิ นเดมิ หรอื ชนดิ พนั ธพ์ุ ้ื นเมอื งสูญหายไปจากบางระบบนเิ วศในประเทศไทยอยา่ งถาวร
(สำ�นักงานนโยบายและแผนทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสิง่ แวดล้อม, 2562)
ridax procu mbenT HydrocoCabomba car
ia molesta D. MitcSalvin
tyle umbellata L.
10
รายการที่ 1BCEONGTNAARGRNAIDBYCEOONGTNAARGRNAIBDYCEOOTNGTNAAARGRNAIBDYCEOOTNGNAARGNRIABDCYEOOGTNNAAARGNRIABDCYEOOGTNNAARGRNIADBCYEOONGTNAARGRNIADBCYEOONGTNAARGRNAIDBYCEOONGTNNAARGRNAIDBYCEOONGTNAARGRNAIBDYCEOOTNGNAARGRABDYรายการที่ 2
ชนิดพันธต์ุ า่ งถิ่นทีร่ ุกรานแลว้ ชนิดพันธุต์ ่างถิน่ มแี นวโนม้ รกุ ราน
รายการพันธ์ุต่างถ่ิ นท่ีรุกรานในประเทศไทย
รายการพันธ์ุต่างถ่ิ นที่รุกรานในประเทศอื่น
แลว้ เป็นชนิดพันธุ์เด่นในสิ่งแวดล้อมใหม่ มีความ และเข้าประเทศไทยแล้วอาจเกิดการระบาดขึ้น
สามารถทำ�ให้พืชท้องถิ่นเดิมสูญพันธุ์ได้ ได้เม่ือได้สภาพแวดล้อมท่ีเอ้ือต่อการแพร่ระบาด
ห รื อ เ กิ ด ก า ร เ ปล่ี ย น แ ปล ง ข อ ง ส ภ า พ แ ว ด ล้ อ ม
ห รื อ เ ป็ น ช นิ ด พั นธ์ุ ต่ า ง ถิ่น ที่ เ ค ย รุ ก ร า น ใ น อ ดี ต
แ ต่ปั จจุ บั นส า ม า ร ถค ว บคุ ม ไ ด้ แ ล้ ว
ร า ย ก า ร ท ะ เ บี ย น
พื ช ต่ า ง ถ่ิ น รุ ก ร า น
รายการที่ 3 รายการที่ 4
ชนิดพันธตุ์ า่ งถ่ิน ช นิ ด พั น ธุ์ ต่ า ง ถิ่ น
ทมี่ ปี ระวัติว่ารกุ รานแล้ว ท่ีรุกรานที่ยังไม่เข้ามาใน
ในประเทศอ่นื แตย่ งั ไม่พบ
การระบาดในประเทศไทย ประเทศไทย
รายการพันธ์ุต่างถ่ิ นที่เข้ามาในประเทศไทย รายการพันธ์ุต่างถ่ิ นท่ี พบว่ามีการรุกรานใน
แลว้ และพบประวตั วิ ่ามีการรุกรานในประเทศอ่ื น ประเทศอื่นแต่ยงั ไม่เข้ารกุ รานในประเทศไทย
(ส�ำ นักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดล้อม, 2565)
11
BCEONGTNAARGRNAIDBYCEOONGTNAARGRNAIBDYCEOOTNGTNAAARGRNAIBDYCEOOTNGNAARGNRIABDCYEOOGTNNAAARGNRIABDCYEOOGTNNAARGRNIADBCYEOONGTNAARGRNIADBCYEOONGTNAARGRNAIDBYCEOONGTNNAARGRNAIDBYCEOONGTNAARGRNAIBDYCEOOTNGNAARGRABDYค่มู ือการใชห้ นังสือภาพ
ในส่่วนนี้้ร� วบรวมพืชื ต่่างถิ่น่� รุุกราน ภายในสวนพฤกษศาสตร์ร์ ะยอง จำำ�นวน 11 วงศ์์ 16 สกุุล 18 ชนิิด
เรีียงตามตัวั อักั ษร ก - ฮ ประกอบไปด้้วย ชื่อ� ไทย ชื่�อสามัญั ชื่�อวิทิ ยาศาสตร์์ ถิ่น่� กำำ�เนิดิ ที่่พ� บ และ QR Code
พิกิ ััดที่่พ� บ ดัังนี้้�
ชอ่ื ไทย
ชือ่ สามญั
ชื่อวทิ ยาศาสตร์ สัญลักษณแ์ ทนพ้ื นท่ี สำ�รวจ
ชือ่ วงศ์
ถ่ิ นก�ำ เนดิ
QR Code พกิ ัดที่พบ
สัญลกั ษณแ์ ทนพ้ืนทสี่ ำ�รวจ
1 จุุดบริิการนัักท่อ่ งเที่�ยว 2 เกาะชะมวง 3 เกาะแต้ว้ เล็ก็ 4 เกาะกก 5 เกาะไม้้หนาม 6 เกาะแต้้วใหญ่่
7 เส้้นทางศึึกษาธรรมชาติิทางน้ำ��ำ
คำ�แนะนำ�สำ�หรบั การใช้ QR code ระบพุ ิกดั
ส�ำ หรบั การใชง้ าน QR code ระบพุ ิกัด ผูู้อา่ นจะต้อง
ทำ�การดาวน์โหลดและตดิ ตง้ั แอปพลเิ คชนั Google Earth ก่อน
ท�ำ การสแกน QR code เพอื่ ความสะดวกต่อการใช้งาน สามารถ
ดาวนโ์ หลดผ่าน Google Play store และ App Store
TIP! **ตัวอยา่ ง**
พิกดั พืชตา่ งถน่ิ รกุ ราน ทั้ง 7 บรเิ วณ
สามารถเข้าถงึ ไดที่ tinyurl.com/2b3zsykx
12
BCEONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGTNAAARGRNABDIYCOEONTGNAARGNRAIBDCYOEOGNTNAAARGNRAIBDCYOEOGNTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGNAARGRABDY
รายการทะเบียน
1
พืชต่างถิ่นรุกรานแล้ว
13
14BCEONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGTNAAARGRNABDIYCOEONTGNAARGNRAIBDCYOEOGNTNAAARGNRAIBDCYOEOGNTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGNAARGRABDYScientific
Family
กะทกรก
ถน่ิ กำ�เนดิ
พกิ ดั ทีพ่ บ Stinking Passion Flower
Passiflora foetida L.
PLASSIFLORACEAE
อเมริกาใต้
12
BCEONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGTNAAARGRNABDIYCOEONTGNAARGNRAIBDCYOEOGNTNAAARGNRAIBDCYOEOGNTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGNAARGRABDYScientificกระถินณรงค์
Northern black wattle
Family
ถนิ่ กำ�เนดิ
พกิ ัดท่ีพบ
Acacia auriculiformis A.
Cunn. ex Benth.
FABACEAE
ปาปัวนิวกนิ ี ออสเตรเลยี
อินโดนเี ซยี
124
567
15
16BCEONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGTNAAARGRNABDIYCOEONTGNAARGNRAIBDCYOEOGNTNAAARGNRAIBDCYOEOGNTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGNAARGRABDYScientific
Family
ถ่นิ กำ�เนดิ
พกิ ดั ท่พี บ
Acacia mangium Willd. กระถินเทพา
FABACEAE Kra thin Sabah
ปาปวั นิวกนิ ี ออสเตรเลีย
อนิ โดนเี ซยี
1 23
456
BCEONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGTNAAARGRNABDIYCOEONTGNAARGNRAIBDCYOEOGNTNAAARGNRAIBDCYOEOGNTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGNAARGRABDYScientificจอกหูหนูยักษ์
Family Giant salvinia
ถิ่นกำ�เนิด
พกิ ัดท่ีพบ
Salvinia molesta D. Mitch.
SALVINIACEAE
อเมรกิ าใต้
7
17
18BCEONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGTNAAARGRNABDIYCOEONTGNAARGNRAIBDCYOEOGNTNAAARGNRAIBDCYOEOGNTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGNAARGRABDYScientific
Family
ถ่นิ กำ�เนิด
พกิ ัดที่พบ
Tridax procumbens L. ตนี ตุ๊กแก
ASTERACEAE Coat buttons
สหรฐั อเมริกา
1
BCEONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGTNAAARGRNABDIYCOEONTGNAARGNRAIBDCYOEOGNTNAAARGNRAIBDCYOEOGNTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGNAARGRABDYScientificถว่ั ลาย
Family Butterfly pea
ถิน่ กำ�เนดิ
พิกดั ท่พี บ
19 Centrosema pubescens A. Gray
FABACEAE
อเมริกากลาง อเมรกิ าใต้ หมเู่ กาะแคริเบยี น
1
20BCEONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGTNAAARGRNABDIYCOEONTGNAARGNRAIBDCYOEOGNTNAAARGNRAIBDCYOEOGNTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGNAARGRABDYScientific
Family
ถิน่ กำ�เนิด
พกิ ดั ทพี่ บ
Euphorbia hirta L. นำ้ �นมราชสีห์
EUPHORBIACEAE Garden Spurge
อเมรกิ ากลาง
1
BCEONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGTNAAARGRNABDIYCOEONTGNAARGNRAIBDCYOEOGNTNAAARGNRAIBDCYOEOGNTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGNAARGRABDYScientificบานไมร่ โู้ รยป่าดอกกลม
Family Gomphrena weed
ถนิ่ กำ�เนดิ
พกิ ดั ท่พี บ
Gomphrena serrata L.
AMARANTHACEAE
อเมรกิ าใต้
1
21
22BCEONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGTNAAARGRNABDIYCOEONTGNAARGNRAIBDCYOEOGNTNAAARGNRAIBDCYOEOGNTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGNAARGRABDYScientific
Family
ถนิ่ กำ�เนิด
พกิ ดั ท่ีพบ
Asystasia gangetica (L.) บษุ บารมิ ทาง
T. Anderson
Chinese violet
ACANTHACEAE
ทวีปแอฟริกา
1
BCEONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGTNAAARGRNABDIYCOEONTGNAARGNRAIBDCYOEOGNTNAAARGNRAIBDCYOEOGNTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGNAARGRABDYScientificผักกระฉูด
Family Giant water sensitive plant
ถิ่นกำ�เนดิ
พิกัดทีพ่ บ
Neptunia plena (L.) Benth.
FABACEAE
ทวีปอเมริกา
4
23
24BCEONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGTNAAARGRNABDIYCOEONTGNAARGNRAIBDCYOEOGNTNAAARGNRAIBDCYOEOGNTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGNAARGRABDYScientific
Family
ถน่ิ กำ�เนิด
พิกัดท่พี บ
Mimosa pudica L. ไมยราบ
FABACEAE Sensitive plant
อเมริกาใต้
1
BCEONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGTNAAARGRNABDIYCOEONTGNAARGNRAIBDCYOEOGNTNAAARGNRAIBDCYOEOGNTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGNAARGRABDYScientificไมยราบเลือ้ ย
Giant sensitive plant
Family
ถ่ินกำ�เนดิ
พิกดั ที่พบ
Mimosa diplotricha C. Wright
FABACEAE
ทวีปอเมรกิ า
14
25
26BCEONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGTNAAARGRNABDIYCOEONTGNAARGNRAIBDCYOEOGNTNAAARGNRAIBDCYOEOGNTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGNAARGRABDYScientific
Family
ถน่ิ กำ�เนดิ
พิกดั ท่พี บ
Hydrocotyle umbellata L. แวน่ แก้ว
APIACEAE Water Pennywort
อเมริกาเหนือ
1
BCEONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGTNAAARGRNABDIYCOEONTGNAARGNRAIBDCYOEOGNTNAAARGNRAIBDCYOEOGNTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGNAARGRABDYScientificสาบแมว
Praxelis
Family
ถิ่นกำ�เนดิ
พิกดั ทพ่ี บ
27 Praxelis clematidea (Hieron. ex
Kuntze) R. M. King & H. Rob.
ASTERACEAE
อเมริกาใต้
123
456
7
28BCEONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGTNAAARGRNABDIYCOEONTGNAARGNRAIBDCYOEOGNTNAAARGNRAIBDCYOEOGNTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGNAARGRABDYScientific
Family
ถิ่นกำ�เนดิ
พิกดั ทพ่ี บ
Imperata cylindrica (L.) P. Beauv. หญา้ คา
POACEAE Cogon grass
ชายฝ่ังเมดิเตอรเ์ รเนยี น
124
67
รายการทะเบียนBCEONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGTNAAARGRNABDIYCOEONTGNAARGNRAIBDCYOEOGNTNAAARGNRAIBDCYOEOGNTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGNAARGRABDY
2
พืชต่างถิ่นที่มีแนวโน้มรุกราน
29
30BCEONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGTNAAARGRNABDIYCOEONTGNAARGNRAIBDCYOEOGNTNAAARGNRAIBDCYOEOGNTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGNAARGRABDYScientific
Family
ถิน่ กำ�เนดิ
พกิ ดั ท่ีพบ
Sphagneticola trilobata (L.) Pruski กระดมุ ทองเลื้อย
ASTERACEAE Climbing Wedelia
ทวีปอเมริกาเหนอื
1
BCEONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGTNAAARGRNABDIYCOEONTGNAARGNRAIBDCYOEOGNTNAAARGNRAIBDCYOEOGNTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGNAARGRABDYScientificสาหรา่ ยบัว
Green Cabomba
Family
ถน่ิ กำ�เนิด
พกิ ัดทพี่ บ
Cabomba caroliniana A. Gray
CABOMBACEAE
อเมริกากลาง อเมรกิ าใต้
124
567
31
32BCEONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGTNAAARGRNABDIYCOEONTGNAARGNRAIBDCYOEOGNTNAAARGNRAIBDCYOEOGNTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBCYEOONGTNAARGRNADIBYCEOONGTNNAARGRNADIBYCEOONGTNAARGRNABDIYCOEONTGNAARGRABDYScientific
Family
ถนิ่ กำ�เนิด
พกิ ัดทพ่ี บ
Nymphaea nouchali var. caerulea สุธาสิโนบล
(Savigny) Verdc.
NYMPHAEACEAE Water Lily
แทนซาเนยี ทวปี แอฟริกา
124
567
BCEONGTNAARGRNAIDBYCEOONGTNAARGRNAIBDYCEOOTNGTNAAARGRNAIBDYCEOOTNGNAARGNRIABDCYEOOGTNNAAARGNRIABDCYEOOGTNNAARGRNIADBCYEOONGTNAARGRNIADBCYEOONGTNAARGRNAIDBYCEOONGTNNAARGRNAIDBYCEOONGTNAARGRNAIBDYCEOOTNGNAARGRABDY ดัชนชี อื่ ไทย 12,14 ดชั นีชอ่ื วทิ ยาศาสตร์ 15
30 16
ก 15 A 22
กะทกรก 16
กระดมุ ทองเล้ือย Acacia auriculiforis A. Cunn. ex Benth. 10,31
กระถนิ ณรงค์ 17 Acacia mangium Willd. 19
กระถินเทพา Asystasia gangetica (L.) T. Anderson
จ 18 C 20
จอกหูหนูยักษ์
ต 19 Cabomba caroliniana A. Gray 21
ตีนตกุ๊ แก Centrosema pubescens A. Gray
ถ 20 E 10,26
ถัว่ ลาย 21 Euphorbia hirta L. 28
น 22 G
25
น้�้ำำนมราชสหี ์ 23 Gomphrena serrata L. 24
บ H
24 23
บานไม่รู้โรยป่าดอกกลม 25 Hydrocotyle umbellata L. 32
บุุษบาริิมทาง I
ผ 26 12,14
Imperata cylindrica (L.) P. Beauv 27
ผกั กระฉูด 27 M
ม 31 10,17
32 Mimosa diplotricha C. Wright 30
ไมยราบ Mimosa pudica L.
ไมยราบเลื้อย 28 N 10,18
ว
Neptunia plena (L.) Benth.
แว่นแก้ว Nymphaea nouchali var. caerulea (Savigny) Verdc.
P
ส
Passiflora foetida L.
สาบแมว Praxelis clematidea (Hieron. ex Kuntze) R. M. King & H.
สาหรา่ ยบวั Rob.
สุธาสิโนบล S
ห
Salvinia molesta D. Mitch.
หญ้าคา Sphagneticola trilobata (L.) Pruski
T
Tridax procumbens L.
33
บรรณานุุกรมBCEONGTNAARGRNAIDBYCEOONGTNAARGRNAIBDYCEOOTNGTNAAARGRNAIBDYCEOOTNGNAARGNRIABDCYEOOGTNNAAARGNRIABDCYEOOGTNNAARGRNIADBCYEOONGTNAARGRNIADBCYEOONGTNAARGRNAIDBYCEOONGTNNAARGRNAIDBYCEOONGTNAARGRNAIBDYCEOOTNGNAARGRABDY
มานพ ผูพ้ ฒั น.์ (2562). พืชต่างถิน่ รุกรานในพื้นท่ปี ่าอนุรกั ษ์. กรุงเทพฯ: ISBN 978-616-316-538-1. ส่วนความ
หลากหลายทางชวี ภาพ สํานักวิจยั การอนุรกั ษ์ปา่ ไมแ้ ละพันธพ์ุ ชื , กรมอุทยานแห่งชาตสิ ตั ว์ปา่ และ
พนั ธ์ุพืช.
ThePlantList. (2013). Convention on Biological Diversity (CBD), UNEP.
(http://www.plantlist.org/)
TH-BIF. (2564). ฐานขอ้ มูลจากระบบคลังข้อมูลความหลากหลายทางชวี ภาพของประเทศไทย.
https://thbif.onep.go.th/
Plants of The World Online. (2017). ฐานขอ้ มูลจากระบบคลังขอ้ มูลพรรณพชื ภายในสวนพฤกษศาสตร์หลวง
เมืองคิว สหราชอาณาจกั ร. https://powo.science.kew.org/
ประวัตั ิิผู้้�จัดั ทำำBCEONGTNAARGRNAIDBYCEOONGTNAARGRNAIBDYCEOOTNGTNAAARGRNAIBDYCEOOTNGNAARGNRIABDCYEOOGTNNAAARGNRIABDCYEOOGTNNAARGRNIADBCYEOONGTNAARGRNIADBCYEOONGTNAARGRNAIDBYCEOONGTNNAARGRNAIDBYCEOONGTNAARGRNAIBDYCEOOTNGNAARGRABDY
ธนกฤต สุภารตั น์
ภาควชิ าพฤกษศาสตร์
คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยามหิดล
E-mail : [email protected]
ปวัน คชารักษ์
ภาควิชาเทคโนโลยกี ารผลิตพืช คณะเทคโนโลยีการเกษตร
สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกลา้ เจา้ คณุ ทหารลาดกระบงั
E-mail : [email protected]