หลักชีวกลศาสตร์การกีฬากีฬาบาสเกตบอล-02020 (1)

หลกั ชวี กลศาสตร์การกฬี ากฬี าบาสเกตบอล

หลกั ชีวกลศาสตร์การกฬี าสาหรับ
กฬี าบาสเกตบอล

•กีฬาบาสเกตบอลอาศยั หลกั การของแรง มุม และทิศทาง ใชป้ ระโยชนอ์ ยา่ ง
มากจากหลกั การทางชีวกลศาสตร์การกีฬา จากการที่บาสเกตบอลเป็นกีฬาที่เรา
คุน้ เคยกนั และเลน่ กนั ทวั่ โลก แมจ้ ะมีขอ้ จากดั ในเร่ืองของการหาสนามเล่น แต่
เมื่อเทียบกบั กีฬาอีกหลายชนิดกย็ งั สามารถทาไดง้ ่ายกวา่ และมีความยดื หยนุ่ สูง
การใชช้ ีวกลศาสตร์การกีฬาในการเล่นบาสเกตบอลใหเ้ ตม็ ศกั ยภาพ ซ่ึงเป็น
สาขายอ่ ยของวทิ ยาศาสตร์การกีฬาท่ีเกี่ยวขอ้ งกบั การใชห้ ลกั การ เพื่อเพ่ิม
ศกั ยภาพในการเลน่ บาสเกตบอลท่ีเป็นรูปธรรมผา่ นการวเิ คราะห์ทาง
คณิตศาสตร์และวศิ วกรรมศาสตร์ ที่นกั กีฬาควรมีความเขา้ ใจและนาไป
พฒั นาการเล่นของตวั เอง นอกเหนือจากหลกั ของวทิ ยาศาสตร์การกีฬาสาขา
อ่ืนๆ

หลกั ชีวกลศาสตร์การกฬี า
สาหรับกฬี าบาสเกตบอล(ต่อ)

ถา้ ตอ้ งการใหก้ ารเล่นบาสเกตบอลเพอ่ื ความเป็นเลิศ มีประสิทธิภาพมากๆ และจริงจงั การ
บนั ทึกภาพการเคลื่อนไหวของนกั กีฬาลูกบาสเกตบอลแลว้ นามาศึกษาวิเคราะห์ทางชีว กลศาสตร์
ในแง่ของการเคลื่อนไหว แรง มุมและความเร็วไดเ้ หมาะสมการเปล่ียนแปลงทกั ษะบางอยา่ งของ
การเล่นบาสเกตบอลสามารถช่วยไดโ้ ดยผเู้ ชี่ยวชาญทางดา้ นน้ี อยา่ งไรกต็ ามการวเิ คราะห์ดว้ ย
หลกั การน้ีจาเป็นตอ้ งใชอ้ ุปกรณ์ ที่มีประสิทธิภาพและราคาค่อนขา้ งแพง มีเพียงไม่ก่ีแห่งท่ีมี
อุปกรณ์ดา้ นน้ีครบสมบูรณ์ เช่น ที่สานกั วทิ ยาศาสตร์การกีฬา และฝ่ ายวทิ ยาศาสตร์การกีฬา การ
กีฬาแห่งประเทศไทย การนามาใชก้ บั การเล่นบาสเกตบอลจึงอาจจะยงั ไม่เห็นบ่อยนกั สาหรับนกั
บาสเกตบอลไทย
สาหรับประเดน็ หลกั ๆ ของงานทางดา้ นชีวกลศาสตร์กบั การพฒั นาความสามารถนกั บาสเกตบอล
เก่ียวขอ้ งกบั เร่ืองของ

การเลยี้ งบอล
( Dribbling )

ขณะเล้ียงบอลผเู้ ล่นควรนาลูกบอลไปไวด้ า้ นขา้ งลาตวั เพอ่ื หลีกเล่ียงการป้องกนั หรือการเขา้ แยง่ ของ
ฝ่ ายตรงขา้ มวธิ ีเล้ียงบอล ควรใชน้ ิ้วกดลงท่ีลูกบอลอาจช่วยส่งแรง และควรฝึกหดั การใชม้ ือท้งั สองขา้ ง
ช่วยในการเล้ียงบอล ส่ิงสาคญั ของการเล้ียงบอล คือ ไม่ควรมองลูกบอลท่ีตนเองกาลงั เล้ียงอยู่ ใหม้ องผู้
เล่นหรือทิศทางในสนาม

การเลยี้ งบอลเปลย่ี นตาแหน่ง ( The Change-of-Pace Dribble )
การเล้ียงบอลชนิดน้ีมีความสาคญั อีกประการหน่ึง เนื่องจากทาใหผ้ เู้ ล่นฝ่ ายป้องกนั ไม่สามารถ

คาดเดาไดว้ า่ ผเู้ ล้ียงบอลน้นั จะเคล่ือนที่เร็ว, ชา้ , หยดุ อยกู่ บั ท่ี , ส่งบอล หรือยงิ ประตู

การเลยี้ งบอลตา่ ( The low or Control Dribbling )
เป็นวธิ ีเล้ียงบอลของผเู้ ล่นเมื่อถูกป้องกนั อยา่ งใกลช้ ิด ผเู้ ล้ียงบอลตอ้ งยอ่ ตวั ฝ่ ามืออยบุ่ นลูกบอล ในการ
เล้ียงบอลใหล้ ูกบอลกระทบพ้นื ในระดบั ต่า และควรควบคุมลูกบอลอยขู่ า้ งลาตวั เพอ่ื ป้องกนั การแยง่ หรือ
ปัดบอล จากฝ่ ายตรงขา้ ม

การเลยี้ งบอลสูง ( The High or Speed Dribble )
เม่ือผเู้ ล่นเล้ียงบอลขณะไม่มีผเู้ ล่นฝ่ ายตรงป้องกนั และตอ้ งใช้ ความเร็ว สามารถใชว้ ธิ ีการเล้ียงลกั ษณะน้ี โดยการผลกั ลูกบอลไปขา้ งหนา้
ใหล้ ูกบอลกระทบพ้ืนกระดอนระดบั เอว มือไม่จาเป็นตอ้ งอยดู่ า้ นบนของลูกบอล สามารถอยดู่ า้ นหลงั ของลูกเพื่อผลกั ไปขา้ งหนา้ ไดอ้ ยา่ ง
รวดเร็ว

การเลยี้ งบอลสลบั ซ้าย-ขวา (The Crossover Dribbling )
การเล้ียงบอลตอ้ งใชเ้ พยี งมือเดียวในการเล้ียงบอล หากฝ่ ายตรงขา้ มป้องกนั อยา่ งใกลช้ ิดและผเู้ ล้ียงบอลเล้ียงขา้ งหนา้ ฝ่ ายตรงขา้ ม อาจถูก
แยง่ หรือปัดไดง้ ่าย ด้งั น้นั ควรเล้ียงบอลสลบั ซา้ ย-ขวา เพ่ือหลีกเลี่ยงและหลบหลีกการแยง่ หรือการปัดจากฝ่ ายตรงขา้ ม แต่หากฝึกทกั ษะ
ชนิดน้ีไม่ชานาญอาจทาใหฝ้ ่ ายตรงขา้ มแยง่ หรือปัดบอลได้

การเลยี้ งบอลไขว้หลงั ( The Behind-the-Back Dribble )
เป็นวธิ ีการเล้ียงบอลเพ่ือตอ้ งการหลอกล่อฝ่ ายตรงขา้ มใหเ้ สียจงั หวะเพอื่ ชิงพ้ืนที่หรือตาแหน่งในการเปลี่ยนทิศทาง เป็นการใชม้ ือออกแรง
กดและผลกั ลูกบอลจากดา้ นหลงั ไปดา้ นหนา้ อีกขา้ งหน่ึงเป็นลกั ษณะของการไขวส้ ลบั ดา้ นหลงั

การเลยี้ งบอลลอดใต้ขา ( The Between-the-Legs-Dribble )
เป็นวธิ ีการเล้ียงบอลท่ีใชม้ ือกดลูกบอลใหล้ อดใตข้ าใชข้ ณะเมื่อผ ููู้เล่นฝ่ ายตรงขา้ มป้องกนั อยา่ งใกลช้ ิด เพื่อ
หลบหลีกและเปลี่ยนทิศทางของการเคลื่อนที่ทาใหฝ้ ่ ายตรงขา้ ม เสียจงั หวะและเสียพ้ืนที่ตาแหน่ง

การหมนุ ตัวเลยี้ งบอล (The Revcrse Dribble )
เป็นวธิ ีการเล้ียงบอลเพื่อหลบหลีกฝ่ ายตรงขา้ มและเปล่ียนทิศทาง ใชล้ าตวั บงั ลูกบอลยากต่อการแยง่ หรือปัดลูก
บอลยากต่อการแยง่ หรือ ปัดลูกบอล ทาเม่ือผเู้ ล่นฝ่ ายตรงขา้ มเขา้ ประชิดตวั ใหใ้ ชม้ อผลกั ลูกบอลไปยั งตาแหน่งอีก
ดน้ หน่ึงพร้อมกบั หมุนตวั ไปดา้ นเดียวกนั น้นั (ซา้ ยหรือยวากไ็ ด้ )

การส่งบอล ( Passing )

การส่งบอลสองมือระดบั อก ( The Two-Handed Chest Pass )
เป็นการส่งบอลที่นิยมใชก้ นั เป็นอยา่ งมากเน่ืองจากเป็นพ้ืนฐานใน การส่งบอล ใชเ้ ม่ือไม่มีผเู้ ล่นฝ่ ายตรงขา้ มโดยส่งบอลไป-มาระหวา่ งผเู้ ล่นของทีม
วธิ ีการฝึก ใหถ้ ือลูกบอลสองมือระดบั อกดึงบอลเขา้ หาลาตวั ,เกบ็ ศอก,กางนิ้วมือออก ขณะปล่อยลูกบอลแขนและมือเหยยี ดออกและสลดั ขอ้ มือเพือ่ ช่วย
ส่งแรง
การส่งบอลสองมือกระดอนพืน้ ( The Two-Handed Bounce Pas )
เป็นวธิ ีการส่งบอลข้นั พ้นื ฐาน ใชเ้ ม่ือส่งบอลใหเ้ พ่อื นร่วมทีมท่ีถูกป้องกนั ทางดา้ นหลงั หรือผเู้ ล่นฝ่ ายป้องกนั พยายามแยง่ บอลจากดา้ นหนา้ หรือขณะท่ี
การส่งบอลสองมือระดบั ไม่สามารถใชไ้ ด้

การส่งบอลสองมือเหนือศีรษะ ( The Two-Handed Overhead Pass )
เป็นการส่งบอลใหก้ บั ผเู้ ล่นตาแหน่งเสาหลกั (Post ) ล่างและบน บางคร้ังใชก้ บั การเล่นลูกเร็ว ( Fast Break ) หรือการส่งบอลเขา้ เล่น

การส่งบอลมือเดียวเหนือไหล่ ( The One-Hand (Baseball) Pass )
เป็นการส่งบอลท่ีมีระยะไกลประมาณคร่ึงสนามซ่ึงปกติการส่งสองมือ ไม่สามารถส่งได้ แต่ไม่เหมาะกบั การส่งบอลท่ีมีระยะไกลมากเกินไป ใช้
ประโยชนส์ าหรับการส่งบอลเร็ว ( Fast Break )

การส่งบอลมือเดียวด้วยการผลกั ( The One-Hand (Push) Passv )
เป็นการผลกั ลูกบอลอยา่ งรวดเร็ว ใชส้ าหรับระยะส้นั ๆ วธิ ีฝึกใหล้ ูกบอลอยบู่ ริเวณระดบั หู
งอศอกเพ่อื ใหเ้ กิดแรงส่ง เป็นการส่งบอลแนวตรงและสามารถหลอกฝ่ ายตรงขา้ มได้

การส่งมือเดยี วย้อนหลงั ( The Behind-the Back Pass )
เป็นการส่งลูกบอลท่ีใชค้ วามสามารถเฉพาะตวั ปัจจุบนั นิยมใชก้ นั มาก และสามารถหลอกคู่ต่อสูไ้ ด้

การยงิ ประตู ( Shooting )

การยืนยงิ ประตู ( The Set Shot )
โดยทว่ั ไปในการแข่งขนั ไม่นิยมใชล้ กั ษณะการยงิ ประตูชนิดน้ีระหว่ างนาฬิกาเดินเนื่องจากง่ายต่อการสกดั ก้นั ส่วนมากใชใ้ นการ
โยนโทษ

การก้าวกระโดดขนึ้ ยงิ ประตู ( The Lay-up Shot )
ผเู้ ล่นควรฝึกการยงิ ประตูลกั ษณะน้ีเป็นอนั ดบั แรก การยงิ ประตูลกั ษณะน้ีเป็ฯการพาลูกบอลเคลื่อนที่ซ่ึงใชแ้ รงส่งจา กจงั หวะการ
กา้ วและกระโดดลอยตวั ยกมือ งอเข่า และปล่อยลูกบอลกระทบกระดานหลงั

การก้าวกระโดดขนึ้ หงายมือยงิ ประตู ( The Underhand Shot )
การยงิ ประตูลกั ษณะน้ีคลา้ ยกบั การกา้ วกระโดดยงิ ประตูต่างกนั ที่จงั หวะสุดทา้ ยของการปล่อยลูกบอลตอ้ งหงายมือและแขนทาให้
ลูกบอลอยดู่ า้ นบนมือ แลว้ จึงใชข้ อ้ มือช่วยส่งแรงกระทบกระดานหลงั
การกระโดดยงิ ประตู ( The Jump Shot )
เป็นลกั ษณะการยงิ ประตูท่ีมกั พบมากระหวา่ งการแข่งขนั เนื่องจากยากต่อการป้องกนั โดยเฉพาะหากผเู้ ล่นยงิ ประตูมีความสูง

การฮุ้กบอล ( The Hook Shot )
นิยมใชม้ ากกบั ผเู้ ล่นตาแหน่งเสาหลกั ล่าง ( Low-Post ) การยงิ ประตูลกั ษณะน้ีมีความแม่นยาสูงและยากต่อการป้องกนั เนื่องจาก
แขนผเู้ ล่นยงิ ประตูห่างจากผเู้ ล่นฝ่ ายป้องกนั
วธิ ีการปฏิบตั ิเร่ิมเม่ือผเู้ ล่นยงิ ประตูหนั หลงั ใหห้ ่วงประตู การฮุก้ ตอ้ งมีการกระโดดและการทรงตวั ท่ีดี ผเู้ ล่นควรฝึกหดั การใชท้ ้งั มือ
ซา้ ยและขวา หากใชม้ ือขวาใหย้ กเข่าขวา หากใชม้ ือซา้ ยใหย้ กเข่าซา้ ย ปล่อยบอลใหใ้ ชข้ อ้ มือตวดั ลูกบอลขา้ มศีรษะ

การยงิ ประตู ( Shooting ) ตอ่

การยดั ห่วงประตู ( Dunking )
การยงิ ประตูลกั ษณะน้ีเป็นความสามารถเฉพาะตวั พเิ ศษของผเู้ ล่นที่ มีความสูงหรือกระโดดสูง และเนื่องจากไม่มีข่วงของลูกบอลลอยในอากาศทา
ใหย้ ากต่อการป้องกั น สามารถใชไ้ ดท้ ้งั มือเดียวหรือสองมือ ท้งั ดา้ นหนา้ หรือดา้ นหลงั ของผเู้ ล่นยงิ ประตู เป็นการสร้างความเชื่อมน่ั ต่อทีมและ
ทาลายขวญั ของฝ่ ายตรงขา้ มได้

การก้าวกระโดดหมุนตัวยงิ ประตู ( The Reverse Lay-up Shot )
การยงิ ประตูลกั ษณะน้ีเป็นการใชห้ ่วงประตูและกระดานหลงั เป็นแนวป ู้องกนั จากผเู้ ล่นฝ่ ายป้อกนั จากดา้ นหลงั ใชไ้ ดด้ ีเม่ือผเู้ ล่นพาบ อลตามแนว
เสน้ หลงั หรือรับลูกบอลภายในเขตกาหนด 3 วนิ าที และหนั หลงั ใหก้ บั ห่วงประตู

การปัดบอลเข้าห่วงประตู ( Tapping or Tip-in )
การปัดบอลเพอ่ื เขา้ ห่วงประตูตามกติกาถือเป็นการยงิ ประตูลกั ษณะหน่ึง
เป็นการใชน้ ิ้วมือรองใตล้ ูกบอลดีดลูกบอลเขา้ ห่วงประตูการยงิ ประตูลกั ษณะน้ีตอ้ งอาศยั ช่วงจงั หวะ
เวลาและจงั หวะของการกร ะโดดลอยตวั ที่ดี เพอื่ เป็นการเพม่ิ ประสิทธิภาพของการดีดลูกบอล

เลอพั

การเลอพั กค็ ือการกระโดดข้ึนไปปล่อยบอลที่ห่วงหรือแป้นบาสเพื่อใหล้ ูกบาส ลงห่วง เร่ิม จากการ
การเล้ียงบอลไปท่ีห่วง แลว้ กระโดดเม่ือกระโดดเขา้ ใกลแ้ ป้นหรือห่วงกป็ ล่อยบอล ในลกั ษณะหงาย
มือ โดยส่วนมากแลว้ จะปล่อยบอลใหก้ ระทบแป้นเพ่อื ง่ายต่อการทาแตม้
เทคนิคการฝึกเลอพั ใหก้ า้ วขาสองเกา้ แลว้ กระโดด ในท่างอเข่าเม่ือลงพ้ืนแลว้ ใหก้ ระโดด ต่อเน่ืองไป
เร่ือยๆ

จดั ทาโดย

นาย ปฏภิ าณ ฟั้นสุตา หอ้ ง1 รหสั 027
นาย กรชิ ชนะ จาปา หอ้ ง2 รหสั 040