ตัวชี้วัด • วิเคราะห์และประเมินคุณค่าวรรณคดีวรรณกรรม เรื่อง โคลนติดล้อ ตอน ความนิยมเป็นเสมียน หน่วยการเรียนรู้ที่ โคลนติดล้อ ตอน ความนิยมเป็นเสมียน ๕
เธอท าอะไรอยู่หรือ ฉันก าลังเขียนเรียงความอาชีพที่ใฝ่ฝัน ส่งคุณครูอยู่จ้ะ เธอท าเสร็จแล้วหรือ ยังเลย ฉันยังเลือกไม่ได้ ว่าอยากจะท าอะไรดี เพื่อน ๆ ล่ะ มีอาชีพที่ใฝ่ฝันไหมครับ
ความเป็นมา หนังสือรวมบทความแสดงความคิด ปัญหา และอุปสรรคที่ท าให้ความ เจริญของชาติก้าวหน้าช้า พระราชนิพนธ์ใน พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ตีพิมพ์ในหนังสือพิมพ์ไทย ระหว่างวันที่ ๒๕ เมษายน ถึง ๑๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๕๘ ทรงพระราชนิพนธ์เป็นภาษาอังกฤษใน ชื่อว่า Clogs on Our Wheels ตีพิมพ์ ในหนังสือพิมพ์สยามออบเซอร์เวอร์ (Siam Observer) พระนามแฝงนี้ใช้ส าหรับบทความที่มี เนื้อหาด้านทหาร สงคราม เหตุการณ์ บ้านเมือง บทความปลุกใจให้คนรักชาติ บทความเรื่องนี้ทรงใช้พระนามแฝงว่า อัศวพาหุ
ความเป็นมา (ต่อ) บทความเรื่องโคลนติดล้อ มีทั้งหมด ๑๒ เรื่อง ในตอนความนิยมเป็นเสมียน ทรงแสดงความ คิดเห็น ทรรศนะคติ ค่านิยมของคนไทยที่มี การศึกษาสูง นิยมในอาชีพเสมียน
ความเป็นมา (ต่อ) บทความเรื่องโคลนติดล้อแต่ละตอนน าเสนอความคิดเกี่ยวกับปัญหา และอุปสรรคที่ท าให้ประเทศไทย มีความเจริญก้าวหน้าช้ากว่าที่ควรจะเป็น โดยน ามาเปรียบเทียบเป็นโคลน ๑๒ ตอน ใน ๑๒ เรื่อง หลักฐานไม่มั่นคง ๑๒ ความหยุมหยิม ๑๑ การค้าหญิงสาว ๑๐ ความไม่รับผิดชอบของบิดามารดา ๙ แต่งงานชั่วคราว ๘ ความจนไม่มีจริง ๗ ถือเกียรติยศไม่มีมูล ๖ ความเห็นผิด ๕ ความนิยมเป็นเสมียน ๔ การบูชาหนังสือจนเกินเหตุ ๓ การท าตนให้ต่ าต้อย ๒ การเอาอย่าง โดยไม่ตริตรอง ๑
ประวัติผู้แต่ง พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว พระนามเดิม สมเด็จเจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ พระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวกับ สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ ทรงศึกษาเกี่ยวกับวิชาทหาร ที่โรงเรียนทหารบกแซนเฮิซต์ และที่กรมทหารราบเบาเดอรัม ทรงศึกษาด้านประวัติศาสตร์และกฎหมาย ที่มหาวิทยาลัยออกซ์ฟอร์ด ทรงตั้งสโมสรการประพันธ์ ชื่อ ทวีปัญญาสโมสร และออกหนังสือชื่อ ทวีปัญญา ทรงมีผลงานมากกว่า ๒๐๐ เรื่อง ซึ่งมีทั้งบทละครภาษาไทย และภาษาอังกฤษ พระนามแฝงในพระราชนิพนธ์ เช่น อัศวพาหุ รามจิตติ มงกุฎเกล้า Sri Ayudhya Asvabhahu เป็นต้น
ตัวอย่าง ผลงานพระราชนิพนธ์ ทรงพระปรีชาสามารถทางด้านอักษรศาสตร์ จึงมีผลงานทั้งร้อยแก้วและร้อยกรองมากมาย เช่น ศกุนตลา เทศนาเสือป่า พระนลค าหลวง นิทานทหารเรือ บทละครเรื่องเวนิสวาณิช มัทนะพาธา
ลักษณะค าประพันธ์ ใช้ถ้อยค าที่เร้าความสนใจผู้อ่าน ข้อความที่บอกข้อควรรู้ ข้อเท็จจริง ข้อคิด สรุปเรื่องที่ได้กล่าวมาแล้ว หรือข้อคิดเห็น ส่วนเริ่ม ส่วนเนื้อเรื่อง ส่วนท้าย บทความร้อยแก้ว มีหลักการเขียนดังนี้
เนื้อเรื่อง ผู้แต่งแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับความนิยมเป็นเสมียนไว้ ดังนี้ คนเรียนหนังสือนิยมเป็นเสมียน เพราะ คิดว่าจะได้เลื่อนต าแหน่งเร็ว และคิดว่า การท าอาชีพอื่นไม่สมเกียรติของตนเอง เสมียนมีจ านวนมากเกินความจ าเป็น ท าให้ต้อง คัดคนออก ผู้แต่งคิดว่า คนที่เป็นเสมียนมานาน ก็จะไปประกอบอาชีพอื่นได้ยาก เสมียนได้รับเงินเดือนไม่มาก แต่มักใช้ เงินเกินตัว จ่ายเงินไปกับสิ่งต่าง ๆ เช่น หมวกสักหลาด ดูหนังอาทิตย์ละ 2 ครั้ง ค่านิยมความเป็นเสมียนควรเปลี่ยนแปลง แล้วหันไปท างานอื่น ๆ ที่มีประโยชน์กับ บ้านเมืองมากกว่าหรือไม่ ผู้ที่ท าหน้าที่เกี่ยวกับหนังสือ เสมียนคือใคร
คุณค่าด้านเนื้อหา สาระ กลวิธีการแต่ง คนทั่วไปนิยมยกย่องอาชีพข้าราชการ หรือผู้ที่ท างานในส านักงาน * การเขียนล าดับเนื้อหาเป็นขั้นตอน ท าให้เข้าใจง่าย ชวนให้น่าติดตาม * การแบ่งย่อหน้ายาวสั้นสลับกันไป * มองข้ามความส าคัญของอาชีพอื่น คิดว่าไม่มีเกียรติยศ * จบเรื่องด้วยค าถามที่ท าให้ผู้อ่านคิดต่อ * แทรกค าถาม เพื่อกระตุ้นให้ผู้อ่านคิดตาม * แต่ละย่อหน้ามีประเด็นส าคัญ แสดงเหตุผล และมีตัวอย่างชัดเจน * ปลูกฝังใหม่ว่าอาชีพทุกอาชีพมีเกียรติเท่าเทียมกัน จึงควร ประกอบอาชีพอื่น ๆ ที่เป็นประโยชน์ต่อประเทศชาติ * เมื่อมีเสมียนมากเกินความจ าเป็นจะถูกคัดออก แต่คนเหล่านี้ท างานอย่างอื่นไม่ค่อยเป็น * หากน าความรู้ที่เล่าเรียนมาพัฒนาบ้านเกิด จะท าให้ชาติพัฒนาได้ *
คุณค่าด้านวรรณศิลป์ การสรรค า การใช้โวหาร การใช้ถ้อยค าเรียบง่าย • การสื่อความที่ตรงไปตรงมา • ใช้ค าทับศัพท์ภาษาอังกฤษ การซ้ าค า การเน้นย าแสดง ความหนักแน่นของข้อความ อุปลักษณ์ อุปมา การใช้ข้อความเปรียบเทียบ เปรียบเปรย ท าให้เกิดความ คล้อยตามและเห็นด้วย
คุณค่าด้านสังคม ไม่ใช้จ่ายสุรุ่ยสุร่าย เกินฐานะตนเอง สะท้อนค่านิยมในสังคมไทย สะท้อนข้อคิดที่ใช้ในการด าเนินชีวิต ไม่ดูถูกอาชีพอื่น ๆ โดยเฉพาะ เกษตรกรรม ไม่ควรลืมรากเหง้าของตนเอง การน าความรู้ที่มีไปใช้ให้เกิดประโยชน์ ช่วยพัฒนาประเทศชาติให้ก้าวหน้า ผู้ประกอบอาชีพเสมียนมักใช้จ่ายสุรุ่ยสุร่าย เกินฐานะ เพื่อหน้าตาทางสังคม ผู้คนเลือกใช้ชีวิตในเมืองหลวง มากกว่ากลับภูมิล าเนา ยกย่องการเป็นข้าราชการ
สรุปบทเรียน เนื้อหา ลักษณะค าประพันธ์ ผู้แต่ง เนื อหากล่าวถึงค่านิยมการเป็นเสมียนของคนในสมัยหนึ่ง ผู้มีการศึกษานั นนิยมเป็น เสมียน ใช้ชีวิตอยู่ในกรุงเทพฯ บุคคลเหล่านี เห็นว่าการท างานอย่างอื่นไม่สมเกียรติยศของ ตนเอง และเนื อหาบทความยังแสดงความคิดเห็นว่า กระทรวงทบวงคัดเลือกเสมียนมาก เกินความจ าเป็น สุดท้ายได้ถามค าถามกระตุ้นให้คิดว่า สมควรหรือไม่ที่จะเปลี่ยนค่านิยมใน การเป็นเสมียนแล้วหันไปท างานอื่น ๆ ที่ท าประโยชน์ได้ดีกว่าการเป็นเสมียน บทความร้อยแก้วที่แสดงความคิดเห็น อัศวพาหุ (นามแฝงของรัชกาลที่ 6)
สรุปบทเรียน (ต่อ) ลักษณะค าประพันธ์ • ด้านสาระ สะท้อนค่านิยมของผู้คนในสมัยหนึ่ง • ด้านกลวิธีการแต่ง มีใจความส าคัญแต่ละย่อหน้า สอดแทรกค าถามเพื่อให้คิด • การสรรค าและการซ าค า • การใช้อุปมาและอุปลักษณ์ • สะท้อนค่านิยมการท าอาชีพเสมียน • แฝงแง่คิดเรื่องไม่ควรดูถูกอาชีพอื่น และไม่ควรใช้เงินเกินตัว คุณค่าด้านเนื้อหา คุณค่าด้านวรรณศิลป์ คุณค่าด้านสังคม