เอกสารประกอบการเรียนเรื่องรำแม่บทเล็กสมบูรณ์ สันต์ฤทัย

42

3.3 เพลงเร็ว 3
ตัวพระ มือขวาตั้งวงแขนตึง ระดับไหล่ มือซ้ายตกปลายมือแขนตึงระดับไหล่

หมดจงั หวะ กา้ วเทา้ ขวาเทา้ ซ้ายกระทงุ้ วางหลงั
ตวั นาง ปฎิบตั เิ หมือนตวั พระ

ภาพที่ 53 เพลงเรว็ 3
ทมี่ า : สนั ตฤ์ ทยั พรหมชัยศร,ี 2564, ถ่ายภาพ, มกราคม : 13.
4.เพลงลา
4.1 เพลงลา 1
ตัวพระ มือขวาล่อแก้วแล้วปล่อยออกตั้งวงบน มือซ้ายล่อแก้วแล้วปล่อยออกต้ัง
วงลาง ประเทา้ ขวาแลว้ วางหนา้ (ปฏิบัตเิ ช่นนี้ ขนึ้ 2 ลง 2 โดยการสลบั มอื และเปล่ียนเอียง)
ตวั นาง ปฎิบัติเหมือนตวั พระ

ภาพท่ี 54 เพลงลา 1
ท่มี า : สันตฤ์ ทยั พรหมชัยศร,ี 2564, ถ่ายภาพ, มกราคม : 13.

4.2 เพลงลา 2 43
ตัวพระ
ตัวนาง สาวจบี ขวาและสาวจบี ซ้าย นัง่ ตัง้ เขา่ ซ้าย หน้าตรง
ปฎิบตั เิ หมอื นตวั พระ

ภาพท่ี 55 เพลงลา 2
ที่มา : สันต์ฤทยั พรหมชยั ศร,ี 2564, ถา่ ยภาพ, มกราคม : 13.

4.2 เพลงลา 3 จากนั้นช้อนมือทั้งสองขึ้นไหวระดับเหนือศีรษะ ลดมือลงไหว้ระดับอก
ตัวพระ ปฎบิ ัตเิ หมือนตวั พระ

หนา้ ตรง
ตัวนาง

ภาพท่ี 56 เพลงลา 3
ทีม่ า : สนั ต์ฤทยั พรหมชยั ศร,ี 2564, ถา่ ยภาพ, มกราคม : 13.

โอกาสทใ่ี ช้ในการแสดง

นิยมนำมาใช้แสดงในงานอวมงคลและงานมงคลต่างๆ อย่างไรก็ตามสามารถใช้ประกอบการเรียน
การสอนด้วยเช่นกัน

44

สรปุ

รำแม่บทเล็ก หมายถึงการเคลื่อนไหวท่าที่เป็นหลักของการรำให้มีลีลาไปตามเสียงท่วงทำนอง
จังหวะเพลง ซึ่งรำแม่บทนี้มีทั้งแม่บทเล็ก และแม่บทใหญ่รำแม่บทเล็ก หรือแม่บทนางนารายณ์ มีมาแต่ครั้ง
กรุงศรีอยุธยา ปรากฏอยู่ในระบำเบิกโรงชุดนารายณ์ปราบนนทุก และมีการสืบทอดต่อกันมาในสมัยกรุง
รัตนโกสินทร์ต่อมาในปี พ.ศ. 2498 กรมศิลปากรเรียนเชิญท่านผู้หญิงแผ้ว สนิทวงศ์เสนี ผู้เชี่ยวชาญด้าน
นาฏศลิ ป์ไทย มาเรยี บเรยี งและประดิษฐ์กระบวนท่ารำประกอบบทขับรอ้ งแม่บทเลก็ ซึง่ มที ี่มาจากท่ารำเพลง
ช้า เพลงเร็ว โดยการตั้งชื่อท่ารำและผูกเป็นบทกลอนได้อย่างสอดคล้องเหมาะสมแต่ยังคงท่ารำตามรูปแบบ
มาตรฐานทีส่ วยงามไว้ การรำแบ่งเป็นขัน้ ตอนต่าง ๆ ได้แก่ ออกทา่ รำในท่ารำสอดสร้อย เพลงรัว รำตามบท
เพลงในเพลงชมตลาด และรำเข้าตามทำนองดนตรีในเพลงเร็วลา องค์ประกอบของรำแม่บทเล็ก ได้แก่ ผู้
แสดง การคัดเลือกผู้แสดงตวั พระ คือ นักแสดงท่เี ป็นผู้ชาย ตวั นาง คือ นักแสดงที่เป็นผู้หญิง การแตง่ กาย รำ
แม่บทเล็กแต่งกายยืนเครื่องพระ-นาง บทร้องและเครื่องดนตรีในการแสดงครั้งแรกใช้วงปี่พาทย์เครื่องห้า
บรรเลง ทํานองเพลง ได้แก่ เพลงรัว เพลงชมตลาด เพลงเร็ว-ลา โอกาสที่ใช้ในการแสดง สามารถแสดงใน
งานอวมงคลและงานมงคลต่างๆ โดยมีท่ายากของรำแมบ่ ทเลก็ ทีส่ ำคัญก่อนฝกึ 4 ทา่ ท่ารำมที ้ังหมด 56 ท่า
แบ่งตามเนื้อเพลง คือ เพลงรัว 5 ทา่ เพลงชมตลาด 45 ทา่ และเพลงเร็ว-ลา 45 ทา่ ดังได้กลา่ วแล้วขา้ งต้น

45

คำถามทบทวน รำแมบ่ ทเลก็

***************************************************************************
แบบฝึกหัดที่ 1 เรือ่ ง ประวตั คิ วามเป็นมาของรำแมบ่ ทเล็ก

คำชีแ้ จง : ให้นักเรียนตอบคำถามและอธบิ ายตามสงิ่ กำหนดใหต้ อ่ ไปนี้ (10 คะแนน)
1. จงอธบิ ายประวตั คิ วามเปน็ มารำแมบ่ ทเลก็ มาโดยละเอยี ด
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. จงอธิบายองค์ประกอบของการรำแม่บทเล็ก ได้แก่ เคร่ืองดนตรี เครอื่ งแต่งกาย บทขบั ร้องและ
ทำนองเพลง รวมถงึ โอกาสท่ใี ช้ในการแสดง มาพอสงั เขป

……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. จงยกตัวอยา่ งกระบวนท่ารำแม่บทเลก็ มา 1 ท่า จากนั้นอธิบายทา่ รำมาโดยละเอยี ด

……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………

46

แบบฝกึ หดั ที่ 2 เรื่ององค์ประกอบของรำแมบ่ ทเลก็
คำชีแ้ จง: ใหน้ ักเรียนตอบคำถามและอธบิ ายตามสิ่งกำหนดให้ต่อไปน้ี (10 คะแนน)

1. .ผูแ้ สดง หมายถงึ
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................

ตัวพระ คอื
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
.ตัวนาง คือ
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
2. เพลงประกอบการแสดงรำแมบ่ ทเล็ก แบ่งเปน็ …….ประเภท ได้แก่

2.1.......................................................................................................................................................
2.2......................................................................................................................................................
2.3.......................................................................................................................................................
3. ทา่ รำสำคญั ทใ่ี ช้ในการแสดงรำแม่บทเล็กมีอะไรบา้ ง
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................

47

แบบฝึกหดั ที่ 3 เรอ่ื ง เน้ือร้องเพลงแมบ่ ทเล็ก
คำชแ้ี จง: ใหน้ กั เรยี นเขยี นเนื้อรอ้ งลงในช่องวา่ งตามส่งิ กำหนดใหต้ ่อไปนี้ให้ถกู ต้อง (10 คะแนน)

บทร้องรำแม่บทเล็ก

ปี่พาทย์บรรเลงเพลงรวั - รอ้ งเพลงชมตลาด

เทพนมปฐมพรหมสห่ี นา้ ……………………………………………………

ทั้งกวางเดนิ ดง……………………. กนิ รนิ เลยี บถำ้ อำไพ

……………………………………………… แขกเต้า…………………………………….

………………………………...แววไว มยเุ รศฟ้อนในอัมพร

ยอดตองต้องลมพรหมนิมติ ……………………………………………………

………………………………ชมสาคร พระสีก่ รขวา้ งจักรฤทธริ งค์

ปี่พาทย์บรรเลงเพลงเรว็ – ลา

48

กระดาษคำตอบ

โรงเรียน......................................................................ปีการศกึ ษา...........................
ชอื่ ..........................................................................ชัน้ ...................เลขท.่ี ...............
กลุ่มสาระการเรยี นร.ู้ ....................วนั ท.่ี .............เดอื น...................พ.ศ..................

ข้อ ก ข ค ง ข้อ ก ข ค ง
16
27
38
49
5 10

ประเมนิ ผล
เตม็

ได้

49

แบบทดสอบหลังเรียน

กลุ่มสาระการเรียนรศู้ ลิ ปะ สาระนาฏศลิ ป์ ชนั้ มธั ยมศึกษาปีท่ี 5

เรื่อง รำแม่บทเล็ก เวลา 10 นาที คะแนน 10 คะแนน

**********************************************************************************

คำช้ีแจง โปรดเลือกคำตอบท่ถี ูกตอ้ งเพยี งคำตอบเดียว แลว้ ทำเครื่องหมาย ( X ) ทบั ตวั เลอื กทถ่ี ูกตอ้ งใน

กระดาษคำตอบ

1. ตวั เลือกใดเป็นการแตง่ กายรำแมบ่ ทเล็ก

ก. การแต่งกายแบบฤๅษี ข. การแตง่ กายแบบพื้นเมอื ง

ค. การแต่งกายแบบชาวบา้ น ง. การแตง่ กายยนื เครื่องพระ-นาง

จ. การแตง่ กายแบบรัชกาลที่ 5

2. การรำแมบ่ ทเล็กนำมาจากบทละครเร่อื งใด

ก. สงั ข์ทอง ข. รามเกียรติ์

ค. สงั ข์ศลิ ป์ชัย ง. ขนุ ช้าง ขุนแผน

จ. อิเหนา

3. ท่ารำในตัวเลอื กใดคือ ทา่ เมขลาล่อแก้ว

ก. ข.

ค. ง.
จ.

4. จากภาพมชี ่ือท่าวา่ อะไร

ก. ขดั จางนาง ข. เลียบถำ้

ค. ชา้ นางนอน ง. นภาพร

จ. สอดสรอ้ ยมาลา

50

5. บคุ คลในตวั เลือกใดนำรำแม่บทเล็กไปใช้ไมเ่ หมาะสม

ก. ครนู ฤภรนำการแสดงรำแม่บทเลก็ ไปแข่งทกั ษะวิชาการ

ข. ครเู ฉลิมชยั นำการแสดงรำแมบ่ ทเลก็ ไปแสดงในงานวนั ครู

ค. ครดู ำรงนำการแสดงรำแม่บทเล็กไปทำเปน็ เอกสารประกอบการเรียน

ง. อรอนงค์แสดงรำแมบ่ ทเลก็ ในงานศพ

จ. พรสวรรค์ถา่ ยคลิปวิดโี อรำแม่บทเล็กแล้วนำไปลงยูทปู แลว้ บอกวา่ เปน็ ผลงานทต่ี นประพันธข์ ้ึน

เอง

6. นกั เรยี นคนใดปฏบิ ตั ริ ำแมบ่ ทเลก็ ไมเ่ หมาะสม

ก. สชุ าดาฝึกรอ้ งเพลงกอ่ นที่จะฝกึ ท่ารำ

ข. เสาวลกั ษณฝ์ ึกท่ารำด้วยตนเองโดยไมป่ ฏบิ ตั ิตามท่คี รูสอน

ค. ป่ินแก้วสอนเพ่อื นเมอ่ื ตนเองรำได้แล้ว

ง. กิง่ กาญจนต์ งั้ ใจฟงั ทีค่ รูสอนแลว้ ปฏบิ ัตติ าม

จ. ดวงฤทัยทบทวนทา่ รำแมบ่ ทเล็กเม่ือครสู อนเสรจ็ แลว้

7. ตัวเลือกใดไม่ใช่ทา่ รำทใ่ี ชใ้ นการรำแมบ่ ทเล็ก

ก. ท่าอำพร ข. ท่าฤทธริ งค์

ค. ทา่ ขัดจางนาง ง. ทา่ ชา้ นางนอน

จ. ทา่ เมขลา

8. ตัวเลือกใดคือนาฏศพั ท์ของท่ามัจฉา

ก. วงบน จีบหงาย ก้าวเทา้ ข. วงบน จบี ปรกหนา้ เดย่ี วเท้า

ค. วงบน จีบลอ่ แก้ว เด่ยี วเท้า ง. วงบน จีบหงายชายพก กระดกเทา้

จ. วงบน จีบหงาย เด่ียวเทา้

9. ตวั เลอื กใดเปน็ วงดนตรีท่ใี ช้ประกอบการแสดงรำแม่บทเลก็

ก. วงป่ีพาทย์ไมแ้ ข็ง ข. วงโยธวาทิต

ค. วงปพ่ี าทยเ์ ครื่องหา้ ง. วงปีพ่ าทยเ์ ครื่องคู่

จ. วงป่ีพาทยไ์ มน้ วม

10. เนอ้ื เพลงรำแม่บทเลก็ ใช้ทำนองเพลงใด

ก. ทำนองเพลงสนี วล ข. ทำนองเพลงชมตลาด

ค. ทำนองเพลงแขกเชญิ เจา้ ง. ทำนองเพลงแขกตอ่ ยหมอ้

จ. ทำนองเพลงแม่ศรี

51

บรรณานกุ รม

52

บรรณานกุ รม

ระววิ รรณ มหาชยั , (2559) รำแมบ่ ท สืบคน้ เมอื่ วนั ท่ี 2565, มกราคม : 8
จาก : https://sites.google.com/a/bualai.ac.th/kruraviwan/phu-cad-tha

กระทรวงวฒั นธรรม , (2557). รำแม่บทเลก็ สืบคน้ เมอื่ วันที่ 2565 กุมภาพันธ์ 8
จาก : https://ich.culture.go.th/doc/ich2014.pdf

สำนกั การสงั คตี , (2553). ความหมายรำแมบ่ ท สืบค้นเมอ่ื วันท่ี 2565 กมุ ภาพันธ์ 8
จาก : https://finearts.go.th/performing/parameters/km/item/

พัฒนาคณุ ภาพวิชาการ(พว.),สถาบัน. (2555) การแต่งกาย สบื ค้นเมอ่ื วนั ที่ 2565 กุมภาพนั ธ์ 9
จาก : http://www.sysp.ac.th/external_links.php?links=2185

เศกสรร แสงจนิ ดาวงศเ์ มือง, (2556) ประวัตขิ องรำแม่บทเล็ก สบื คน้ เมื่อวนั ท่ี 2565 กุมภาพันธ์ 9
จาก : https://www.gotoknow.org/posts/157058

วงดนตรไี ทย, (2561) วงปพี่ าทยเ์ คร่อื งหา้ สืบคน้ เมอ่ื วนั ท่ี 2565 กมุ ภาพนั ธ์ 9
จาก : krusongklod.wordpress.com

สกุ รี เจริญสุข. (2561). ความหมายของดนตรี. สืบคน้ เมอื่ วันที่ 10 กมุ ภาพนั ธ์ 2565
จาก http://music-mis.blogspot.com

อมรา กลำ่ เจรญิ . (2535). สนุ ทรียภาพทางด้านนาฏศลิ ป์. คน้ เมอ่ื วันที่ 10 กมุ ภาพนั ธ์ 2565
จาก https://thaifolk.com

53

ภาคผนวก

54

ภาคผนวก ก

ประวตั ิสว่ นตัว

นางสาวสันตฤ์ ทัย พรหมชยั ศรี ช่ือเล่น กง่ิ เกดิ วันเสาร์ ที่ 28 ตลุ าคม 2543 บ้านเลขที่ 55/1 หมู่ 1
ตำบลกุแหระ อำเภอทงุ่ ใหญ่ จังหวัดนครศรีธรรมราข 80240

การศึกษา

จบการศกึ ษาระดบั ประถมศกึ ษาปีท6่ี โรงเรียนหมู่บา้ นป่าไม้ ตำบลกรุงหยัน อำเภอทุง่ ใหญ่ จังหวดั
นครศรธี รรมราช 80240

จบการศึกษาระดับมธั ยมต้น (1-3) โรงเรยี นบ้านควนประชาสรรค์ ตำบลกุแหระ อำเภอท่งุ ใหญ่ จังหวัด
นครศรธี รรมราช 80240

จบการศกึ ษาระดับชนั้ มธั ยมปลาย (ม.4-6) แผนการเรยี นศลิ ป-์ ภาษา โรงเรยี นกรุงหยนั วิทยาคาร ตำบลกรงุ
หยัน อำเภอทงุ่ ใหญ่ จังหวัดนครศรีธรรมราช 80240

กำลังศึกษาระดับปริญญาตรีช้นั ปีที่ 3 มหาวิทยาลัยราชภฏั นครศรธี รรมราช สาขานาฏศิลป์ ครศุ าสตร์
มหาวทิ ยาลัยราชภฏั นครศรธี รรมราช

55

ภาคผนวก ข เฉลยแบบทดสอบและแบบฝึกหดั

เฉลยแบททดสอบก่อนเรยี น

ข้อ ก ข ค ง จ ข้อ ก ข ค ง จ

1X 6X

2X7 X

3X 8X

4 X9 X

5 X 10 X

เฉลยแบททดสอบหลังเรยี น

ข้อ ก ข ค ง จ ข้อ ก ข ค ง จ

1 X6 X

2X 7X

3 X8 X

4X 9X

5 X 10 X

56

แบบเฉลยคำถามทบทวน รำแมบ่ ทเลก็

***************************************************************************
เฉลยแบบฝกึ หดั ท่ี 1 เร่อื ง ประวัติความเปน็ มาของรำแม่บทเลก็
1. จงอธบิ ายประวัตคิ วามเป็นมารำแม่บทเลก็ มาโดยละเอียด
รำแม่บทเล็ก หรอื อีกชื่อหน่ึงทีร่ ้จู กั กนั โดยทว่ั ไปวา่ แม่บทนางนารายณ์ มีมาแต่ครัง้ กรงุ ศรี

อยุธยา ปรากฏอยู่ในระบำเบิกโรง ชุดนารายณ์ปราบนนทุก และมีการสืบทอดต่อกันมาในสมัยกรุง
รัตนโกสนิ ทร์ ดังปรากฏในกลอนบทละครความพสิ ดารเรื่องรามเกียรติ์ พระราชนพิ นธ์รชั กาลท่ี 1 จนถึงสมัย
ของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 4 ได้ทรงพระราชนิพนธ์บทเบิกโรงละครหลวงไว้ ถือได้
ว่าเป็นแม่แบบของกระบวนท่าในรูปแบบการแสดงของนาฏศิลป์ไทยที่มีหลักฐานว่ามีการสืบทอดกันมาแต่
ครั้งโบราณ แต่ในกระบวนการสืบทอดทางการปฏิบัตินั้นไม่ปรากฏผู้สืบทอดกระบวนท่ารำที่ชัดเจนในปี
พทุ ธศกั ราช 2498

2. จงอธิบายองค์ประกอบของการรำแมบ่ ทเล็ก ได้แก่ เครือ่ งดนตรี เครอ่ื งแตง่ กาย บทขับรอ้ งและ
ทำนองเพลง รวมถึงโอกาสทใี่ ช้ในการแสดง มาพอสงั เขป

รำแม่บทเลก็ ใช้วงปี่พาทย์เครอื่ งหา้ การรำแบ่งเปน็ ข้นั ตอนตา่ ง ๆ ไดแ้ ก่ ออกท่ารำในทา่ รำสอด
สร้อย เพลงรวั รำตามบทเพลงในเพลงชมตลาด และรำเขา้ ตามทำนองดนตรีในเพลงเรว็ ลา ผ้แู สดง การ
คดั เลอื กผู้แสดงตวั พระ คอื นกั แสดงทเ่ี ปน็ ผชู้ าย ตัวนาง คือ นกั แสดงทเี่ ปน็ ผ้หู ญิง การแต่งกาย รำแม่บทเลก็
แต่งกายยนื เครอื่ งพระ-นาง ทาํ นองเพลง ได้แก่ เพลงรัว เพลงชมตลาด เพลงเร็ว-ลา โอกาสท่ีใช้ในการแสดง
สามารถแสดงในงานอวมงคลและงานมงคลตา่ งๆ

3. จงยกตัวอยา่ งกระบวนท่ารำแม่บทเล็กมา 2 ทา่ จากน้ันอธบิ ายทา่ รำมาโดยละเอยี ด

ท่ามจั ฉา ตวั พระ กา้ วเท้าซ้ายไปด้านข้าง เอยี งซ้าย มอื ซา้ ยหงายมอื งอศอก มือ

ขวาจีบควำ่ แล้วพลกิ มอื ซ้ายข้นึ ตัง้ วงบน มือขวาจีบหงายแขนตึงระดับไหล่ ยกเท้าขวา เอยี งขวา

ตัวนาง ปฎบิ ัตเิ หมอื นตัวพระ นางยืนเดยี่ วเท้า

ท่าฤทธริ งค์

ตัวพระ กา้ วเทา้ ขวาไปข้าง เอยี งขวา มอื ขวาหงายจีบล่อแก้ว มอื ซา้ ยจีบ

ควำ่ ล่อแกว้ แล้วพลกิ มือจบี ล่อแก้วซา้ ยหงายสงู มือขวาตง้ั มือล่อแก้วระดับลา่ ง ยกเทา้ ซ้าย เอียงซ้าย

ตัวนาง ปฎิบตั เิ หมือนตวั พระ

57

เฉลยแบบฝึกหดั ที่ 2 เรอ่ื งองค์ประกอบของรำแมบ่ ทเลก็

1. .ผแู้ สดง หมายถึง
ผ้แู สดง หมายถงึ ผ้เู ล่นหรอื ผรู้ ว่ มในการละเลน่ หรอื การแสดงตา่ งๆ ใหค้ นดู ผูแ้ สดงทใ่ี ช้

ประกอบการรำระบำกฤดาภินิหาร ประกอบด้วยตัวพระ และตวั นาง
ตวั พระ คอื

ตัวพระ คอื นกั แสดงท่เี ปน็ ผชู้ าย วิธีการคดั เลือกนักแสดงทเ่ี ปน็ ตัวพระซงึ่ มหี ลักการเลอื กคอื ผูท้ ่ี
ลักษณะใบหนา้ รูปไขส่ วยงาม คมคาย เดน่ สะดดุ ตา ทา่ ทางสะโอดสะองและผ่ึงผาย ลำคอระหง ไหล่ลาดตรง
ช่วงอกใหญ่ขนาดลำตัวเรียวเอวเล็กกิ่วคอดตามลักษณะชายงามในวรรณคดีไทย
ตัวนาง คือ

ตวั นาง คอื นักแสดงทีเ่ ปน็ ผ้หู ญงิ วิธกี ารคัดเลอื กนักแสดงทเ่ี ป็นตัวนางซึ่งมีหลักการเลอื กคอื คอื
ผู้หญงิ ที่มีลกั ษณะใบหนา้ รปู ไข่สวยงาม คมคาย เดน่ สะดุดตา ขนาดลำตัวเรียวเอวเล็กก่วิ รปู ร่างใกล้เคยี งกบั
ตวั พระ
2. เพลงประกอบการแสดงรำแมบ่ ทเลก็ แบง่ เป็นก่ปี ระเภท ไดแ้ ก่อะไรบา้ ง

3 ประเภท
2.1 เพลงรวั หมายถงึ การแสดงถึงฤทธ์ิเดช ใชบรรเลงเมือ่ การเปลีย่ นแปลงสิ่งใดสิ่งหน่ึง
2.2เพลงชมตลาด หมายถึง เป็นเพลงทใี่ ช้ประกอบการแสดงของตัวละครทอ่ี ย่ใู นอารมณ์
สนุกสนานรื่นเริง หรือใช้ในโอกาสบรรยายความงามต่าง ๆเพลงชมตลาดจะมีลักษณะแปลกกว่าเพลงไทย
ทั่วไปตรงที่ การเว้นช่วงการตีฉิ่ง จังหวะของการตีจะเป็นการตีในลักษณะช้า 1 คู่ และเร็ว 1 คู่ สลับกันไป
2.3 เพลงเร็ว-ลา หมายถึง มกั นิยมใชบ้ รรเลงประกอบการแสดงในกิรยิ า การ
เดนิ ทางของตวั ละคร อนั เป็นข้ันตอนของการแสดงแตโ่ บราณ
3. ท่ารำสำคัญท่ใี ชใ้ นการแสดงรำแมบ่ ทเลก็ มอี ะไรบา้ ง
ทา่ รำสำคญั ทใ่ี ชใ้ นการแสดงรำแมบ่ ทเลก็ ได้แก่ สอดสรอ้ ยมาลา เมขลา มัจฉา ชมสาคร ขว้างจักร

58

เฉลยแบบฝกึ หัดที่ 3 เรอื่ ง เน้ือรอ้ งเพลงแมบ่ ทเลก็

บทรอ้ งรำแมบ่ ทเลก็

ปพี่ าทย์บรรเลงเพลงรวั - รอ้ งเพลงชมตลาด

เทพนมปฐมพรหมสห่ี นา้ สอดสร้อยมาลาเฉิดฉิน

ทง้ั กวางเดินดงหงสบ์ นิ กนิ รนิ เลยี บถำ้ อำไพ

อกี ช้านางนอนภมรเคลา้ แขกเต้าผาลาเพยี งไหล่

เมขลาโยนแกว้ แววไว มยเุ รศฟอ้ นในอมั พร

ยอดตองต้องลมพรหมนมิ ิต อีกทง้ั พสิ มยั เรยี งหมอน

ยา้ ยทา่ มจั ฉาชมสาคร พระสีก่ รขว้างจกั รฤทธริ งค์

ปพ่ี าทย์บรรเลงเพลงเร็ว – ลา

59