ศิลปแขนงอื่นๆกับการแสดง

วชิ านาฏศลิ ป์

ชั้นมธั ยมศึกษาปที ่ี 2

เข้าสบู่ ทเรียน

ศลิ ปะแขนงอ่ืนๆ
กบั การแสดง

เริ่มเรยี น

ศลิ ปะแขนงอนื่ ๆกับการแสดง

๑. บทประพันธ์

๒. ดนตรี
๓. เครอ่ื งแตง่ กาย
๔. ฉากแสงสเี สียง
๕. อุปกรณป์ ระกอบการแสดง

บทประพันธ์

เรอื่ งทแ่ี ต่งขน้ึ เป็นร้อย เน่ืองจากการแสดงนาฏศลิ ปไ์ ทยมอี ยู่
แกว้ หรอื ร้อยกรอง ดว้ ยกนั หลากหลายประเภทบางประเภทมี
เนอื้ เรื่องซงึ่ เป็นสาระสาคญั ของเรอื่ งทใี่ ช้ใน
การแสดงเพอ่ื สอ่ื ถึงความคดิ อารมณ์ จติ ใจ

ตวั อย่างบทประพนั ธ์

ทศกณั ฐ์ หาทางคดิ จะยุตศิ กึ ชงิ ตวั นางสีดา
กบั พระราม โดยคดิ ว่าถา้ พระรามเหน็ วา่ นางสี
ดาตายไปแลว้ กค็ งจะยกทพั กลับไปเอง จงึ
วางแผนให้นางเบญจกายลกู สาวของพิเภก
แปลงกายเป็นนางสดี า ทาตายลอยน้าไปท่ี
หน้ากองทัพพระราม เบญจกายกลัวทศกณั ฐ์
กจ็ าใจยอม แตไ่ ม่รจู้ ะแปลงอยา่ งไรเพราะยัง
ไมเ่ คยเห็นหนา้ สดี า ทศกณั ฐจ์ ึงให้ไปดูรูป
โฉมนางสดี า ณ สวนขวัญ จนจาไดแ้ ลว้ ก็
เหาะไปจนถงึ เหมตริ ันบรรพตแลว้ แปลงกาย
เปน็ นางสดี าทาตายลอยน้า ไปวนอยู่ที่หนา้
กองทพั พระราม

ดนตรี

เป็นศิลปะท่นี ามาใชป้ ระกอบการแสดงนาฏศลิ ป์เพือ่ ใชใ้ นการกาหนดจงั หวะ ถา่ ยทอดความรู้สึกใหผ้ ้ชู มเกดิ อารมณต์ า่ งๆ
บง่ บอกถงึ วัฒนธรรมของชาตนิ น้ั ๆ รวมท้งั บง่ บอกฐานนั ดรศกั ดิ์ของตวั ละครและแสดงกริ ยิ าต่างๆ

เคร่อื งแตง่ กาย

ศลิ ปะดา้ นเครือ่ งแต่งกายจดั เป็นองคป์ ระกอบท่สี าคญั มากต่อการแสดงนาฏศิลป์ เพราะนอกจากจะใช้สวมใสเ่ พ่อื ความ
วิจติ รงดงามแล้วเครือ่ งแตง่ กายยงั บ่งบอกถึงประเภทของการแสดงไดอ้ กี ด้วย

ฉาก แสง สี เสยี ง

เปน็ ศิลปะประกอบการแสดงท่สี าคัญในการส่ือเรอื่ งราวได้เปน็ อยา่ งดี เนื่องจากผชู้ มเข้าใจเรื่องราวเชงิ ประจกั ษ์ โดยไม่
ต้องจินตนาการจะได้รบั ความประทบั ใจในการแสดงจากฉาก แสง สี เสยี งประกอบการแสดงท่ีสมจริง

อปุ กรณป์ ระกอบการแสดง

ถือเปน็ การนาศลิ ปะแขนงอื่นๆ มาใช้
ประกอบการแสดงและเปน็ สว่ นสาคัญท่ชี ว่ ย
ให้การแสดงสมจริงและนา่ ประทับใจมาก
ยิง่ ขึ้น โดยอปุ กรณท์ ่ีนามาประกอบในการ
แสดงนาฏศลิ ป์

อปุ กรณป์ ระกอบการแสดงแบ่งไดเ้ ปน็ ๕ ประเภท

๑. อาวธุ
๒. เครอ่ื งมือเครอ่ื งใช้
๓. เครือ่ งดนตรี
๔. พฤกษชาติ
๕. อปุ กรณ์เบ็ดเตลด็

อาวุธ

จะใช้อาวุธทท่ี าเทียมข้นึ มา มีน้าหนกั เบา เพ่อื ความสะดวกและความปลอดภัยของผู้แสดง เชน่ ทวน ดาบคู่ กระบ่ี กริช
พลอง งา้ ว หอก เป็นต้น



เครื่องมอื เคร่อื งใช้

เครื่องมือเครอ่ื งใช้ท่ใี ช้ประกอบการแสดง มักเปน็ เครือ่ งมือประกอบอาชพี และเครื่องใชใ้ นชวี ติ ประจาวันท่เี ป็นของจริง
หรือใกล้เคยี งของจรงิ เชน่ กระติบข้าวเหนียว เคียวเกี่ยวขา้ ว เปน็ ต้น ซ่งึ เครอื่ งมือเคร่ืองใช้เหล่าน้จี ะใช้ประกอบการ
แสดงเพอื่ สื่อความหมาย

เคร่อื งดนตรี

เครอื่ งดนตรี เปน็ สงิ่ ทผี่ ูแ้ สดงจะถอื ประกอบในการแสดงบางประเภทเท่านั้น เช่น ฉิ่ง ใชป้ ระกอบการแสดงระบาฉ่งิ
กลองยาว ใชป้ ระกอบการแสดงรากลองยาว เป็นตน้

พฤกษชาติ

พฤกษชาติ ในที่น้หี มายถงึ ดอกไม้ ใบไม้ ก่งิ ไม้ และตน้ ไม้ ทัง้ ทีเ่ ป็นของแท้และทีท่ าเทียมขน้ึ มา

อปุ กรณเ์ บ็ดเตลด็

เปน็ อปุ กรณ์ทใ่ี ชป้ ระกอบการแสดงบางชดุ เท่านนั้ เชน่ ก้อนหินทท่ี าขน้ึ มาจากโฟมนามาใชป้ ระกอบการแสดงโขน เร่อื ง
รามเกียรต์ิ ตอนพระรามขา้ มสมทุ ร เป็นตน้

ตวั อย่างการแยกศลิ ปะแขนงอ่นื ๆกบั การแสดงชดุ รากฤดาภินหิ าร

บทประพนั ธ์

ระบากฤดาภนิ ิหาร ประดษิ ฐข์ น้ึ เมือ่ พ.ศ.
๒๔๘๖ เพ่ือใชป้ ระกอบการแสดงละครเรอ่ื ง
เกยี รตศิ กั ดไ์ิ ทย ในสมัยพระอนุมานราชธน
เปน็ อธบิ ดกี รมศลิ ปากร (หลงั ยุคละครหลวง
วิจติ รวาทการ) แยกออกเปน็ ชดุ ระบา
เบ็ดเตลด็ ทนี่ ิยมใชใ้ นการอวยพรในงานมงคล
ต่างๆ เนือ้ เพลงกลา่ วยอพระเกียรตสิ มเดจ็
พระมหากษตั ริยผ์ ทู้ รงพระราชกฤดาภนิ หิ าร
อันยงิ่ ใหญข่ องไทย ทีพ่ ระเกยี รตลิ อื กระฉอ่ น
ถึงเทวดาชน้ั

ดนตรี

ในครั้งแรกนั้นใชว้ งดนตรีสากลของกรมศลิ ปากรบรรเลงประกอบการแสดง ภายหลังจึงใช้วงปพี่ าทยไ์ มน้ วม

เคร่อื งแตง่ กาย

ยนื เครื่องพระนาง

ฉาก แสง สี เสียง

เนือ้ เพลงกลา่ วยอพระเกยี รตสิ มเดจ็ พระมหากษัตริยผ์ ู้ทรงพระราชกฤดาภนิ ิหารอันยิ่งใหญข่ องไทย ทพี่ ระเกียรติลอื
กระฉอ่ นถงึ เทวดาช้นั ฟ้า ผแู้ สดงชายหญิงแต่งกายยืนเครื่องพระนางสมมติเป็นเทวดา นางฟ้า ราใชบ้ ทตามเนื้อรอ้ งใน
ตอนท้ายจึงถอื พานดอกไมอ้ อกโปรย แสดงการอวยชัยใหพ้ ร

อปุ กรณ์ประกอบการแสดง

ถอื พานดอกไมอ้ อกโปรย
แสดงการอวยชัยให้พร

จบบทเรียนแล้วคะ่
แลว้ เจอกนั ในสัปดาห์ตอ่ ไปนะคะ

จบบทเรียน