บ้านฉันชื่อ สะกอม ล่าสุด

,, บ้ า น ฉั น ชื่ อ ส ะ ก อ ม,,

KOHKHAM

SAKOM

15.09.21

U2T. SAKOM

คำนำ

หนังสือเรื่อง บ้านฉันชื่อสะกอม เล่มนี้เป็นการรวบรวมข้อมูล
พื้นฐานในตำบลสะกอม อำเภอเทพา จังหวัดสงขลา อาทิ เช่น
ประวัติความเป็นมา ประเพณี ภูมิปัญญา ระบบเศรษฐกิจ และ
แหล่งท่องเที่ยวของตำบลสะกอม เป็นต้น โดยมีวัตถุประสงค์
เพื่อให้คนในพื้นที่หรือต่างพื้นที่ได้รู็จักตำบลสะกอมของเรา
มากยิ่งขึ้น

ผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่าหนังสือ บ้านฉันชื่อสะกอม เล่มนี้
จะเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่สนใจเกี่ยวกับข้อมูลในตำบลสะกอมได้
ไม่มากก็น้อย หากผิดพลาดประการใด คณะผู้จัดทำต้อง
ขออภัยไว้ ณ ที่นี้ด้วย และขอขอบคุณคณะอาจารย์ที่ปรึกษา
และบุคคลที่เกี่ยวข้องในการจัดทำหนังสือเล่มนี้มา ณ โอกาสนี้
ด้วย






คณะผู้จัดทำ

พนักงานจ้างเหมาบริการโครงการยกระดับเศรษฐกิจและ
สังคมรายตำบลแบบบูรณการ (วิทยาลัยสู่ตำบล u2t )
ตำแหน่ง นักวิเคราะห์ข้อมูล (ตำบลสะกอม)

สารบัญ

เรื่อง หน้า



ประวัติหมู่บ้าน.........................................................................................................1-8
ประวัติเจดีย์เขาล้อน................................................................................................9
แผนที่............................................................................................................................10
จำนวนประชากร.......................................................................................................11
จำนวนครัวเรือน........................................................................................................12
จำนวนกลุ่มเปราะบาง............................................................................................13
จำนวนผู้สูงอายุ.........................................................................................................14
จำนวนผู้พิการ............................................................................................................15
ศาสนา...........................................................................................................................16
ศาสนสถาน..................................................................................................................17
ประเพณีและงานประจำปี.....................................................................................18
อาชีพ.............................................................................................................................19
ภูมิปัญญาท้องถิ่น...................................................................................................20
ภาษาถื่น.......................................................................................................................20
ระบบเศรษฐกิจ

-การเกษตร...........................................................................................................21
-การประมง..........................................................................................................22
-ปศุสัตว์.................................................................................................................22
-การบริการ..........................................................................................................23
แหล่งท่องเที่ยว.........................................................................................................24

หมู่ 1 บ้านปากบางสะกอม


มีชุมชนกลุ่มหนึ่งได้ย้ายบ้านเรือนมาจาก บ้านสะกอม อำเภอจะนะ มาตั้ง

ถิ่นฐานอยู่บริเวณลำคลองสะกอม ซึ่งไหลลงสู่ทะเลอ่าวไทย โดยทั่วไป
ภูมิประเทศแบบนี้จะเรียกปากอ่าว หรือ ปากบาง เพราะฉะนั้นคนที่ย้าย
มาส่วนใหญ่เป็นคนสะกอม กลุ่มคนเหล่านั้นจึงพร้อมใจเรียกหมู่บ้านนี้ว่า
“บ้านปากบางสะกอม” มีพื้นที่ประมาณ ๑๐,๓๔๑ ไร่

ในสมัยราชการที่ ๕ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า
เจ้าอยู่หัว ได้เถลิงถวัลยราชสมบัติ ทรงปรารภว่าตามหัวเมืองไม่มีกำนัน
ผู้ใหญ่บ้านที่จะปกครองดูแลพสกนิกรจึงได้ส่งเจ้าหัวเมืองสะกอม คือ
เจ้าขุนสะกอมไกร มาดูแลหัวเมืองที่ปากบางสะกอม มีประชาชนจำนวน
๕๐ หลัง อาชีพประมง ทำสวน ทำนา มีการเดินทางไปซื้อข้าวจากระโนด
ทางเรือผ่านสงขลา ปากรอ ปากพยูน และระโนด

ในด้านภาษา ซึ่งเป็นภาที่ใช้ศัพท์สูง สันนิษฐานว่ามา
จากการใช้ราชาศัพท์กับนายหัวเมือง คือ เจ้าขุนสะกอมไกร และมาจาก
ภาษามลายูบ้าง เช่น สำเนียงภาษา “สภาโฮม” แผลงมาเป็นสะกอม
แปลงจากภาษามลายู มีภาษามลายูใช้ เช่น บาเดาะ ที่ใช้ทำแยกข้าว
เปลือกจากข้าวสารโดยวิธีการฝัด ถาด-ตลัม, แถลง – พูด, ไม่จารา –
ไม่สนใจ, ยากัฟหรือแถลง

หมู่ 2 บ้านสวรรค์

บ้านสวรรค์เริ่มก่อตั้งในปี พ.ศ.๒๐๔๕ หรือเมื่อ ๕๐๐ ปีมาแล้วเดิมมีชื่อ
ว่า “หวัน” ซึ่งเป็นชื่อของนายโต๊ะหวัน เป็นคนปัตตานีที่มาเยี่ยมญาติที่
บ้านท่าปาป (ปัจจุบัน คือ บ้านบ่อโชน หมู่ที่ ๗ ตำบลสะกอม อำเภอ
จะนะ) แล้วข้ามคลองมาเที่ยวฝั่ งตำบลสะกอม อำเภอเทพา ได้เห็นความ
อุดมสมบูรณ์ของพื้นที่ เกิดความชอบและต่อมาได้อพยพครอบครัวมาอยู่
โต๊ะหวันเป็นผู้ที่มีความรู้ทางศาสนาอิสลาม จึงมีบุคคลในหมู่บ้านให้
ความเคารพนับถือ และมีลูกศิษย์มากมาย ส่วนใหญ่ใครไปหาโต๊ะหวันก็
จะบอกว่าไปบ้านหวัน ต่อมาในปี พ.ศ. ๒๕๑๒ ชาวบ้านได้ตั้งโรงเรียน
ระดับประถมศึกษา เมื่อสร้างเสร็จแล้วจึงตั้งชื่อว่าโรงเรียนบ้านสวรรค์
แต่ยังมีคนจำนวนมากที่ยังคงเรียกว่า “บ้านหวัน” มีพื้นที่ประมาณ
๘,๙๔๑ ไร่

หมู่ 3 บ้านม่วง

บ้านม่วงถ้ำ เมื่อก่อนเรียกท่าประดู่ การคมนาคมต้องใช้ลุ่มน้ำนาทวี

เป็นเส้นทางสัญจรไปสู่ทางรถไฟท่าแมงลัก ม่วงถ้ำเป็นท่าเรือท่า

หนึ่งซึ่งใช้ภายในหมู่บ้าน เรียกว่า ท่าประดู่ ภายหลังชาวบ้านเปลี่ยน

ชื่อเป็น “บ้านมุ่งธรรม” แต่ยื่นเรื่องเสนออำเภอ ทางอำเภอเขียนผิด

เป็น “บ้านม่วงถ้ำ” มาจนทุกวันนี้ ผู้อพยพมาครั้งแรกที่บ้านม่วงถ้ำ

คือ ตระกูลมาหลงซึ่งอพยพมาจากอำเภอสิงหนคร นับถือศาสนา

อิสลาม

สำหรับชุมชนบ้านสวนรวมนั้น กำนันตำบลสะกอม

อำเภอจะนะ รวมพรรคพวกจากสะกอมมาจองที่ดินค่ายนิคม แต่ต่อ

มาก็ล่มสลาย

สำหรับอีกข้อสันนิษฐานหนึ่ง คือ มีถ้ำอยู่ริมคลอง

และมีต้นมะม่วงขนาดใหญ่ ประชาชนอาศัยอยู่บริเวณนั้นจนเป็น

ชุมชน แต่เมื่อฤดูฝนมักเกิดน้ำท่วมบริเวณดังกล่าวอยู่บ่อยๆ ชาว

บ้านจึงย้ายขึ้นมาอยู่บริเวณริมควนจนมาถึงปัจจุบัน มีพื้นที่

ประมาณ ๑๓,๕๕๑ ไร่

หมู่ 4 บ้านพรุหลุมพี

พรุหลุมพี คำว่าพรุนั้น เนื่องจากมีท้องทุ่งจำนวนมากและเป็น

บริเวณทุ่งกว้างชาวบ้านในภาคใต้จะเรียกว่า พรุส่วนคำว่า หลุมพี

คือต้นกุมพี เป็นผลไม้ชนิดหนึ่งมีลำต้นลักษณะคล้ายระกำ ใน

สมัยแรกของการก่อตั้งบ้านพรุหลุมพี ได้มีชายหย่อ โต๊ะจู

หมูด โต๊ะเหงาะแอ ได้เป็นผู้เริ่มเข้ามาบุกเบิกตั้งหมู่บ้าน

นอกจากคนเหล่านี้ ยังมีชาวจะนะที่อพยพมาอยู่สมทบอีกจำนวน

หนึ่ง มีผู้ใหญ่บ้านคนแรก คือ นายหมัด ติเอียดย่อ มีพื้นที่

ประมาณ ๖,๙๕๔ ไร่

หมู่ 5 บ้านท่าแมงลัก

ประชาชนอพยพมาจากพัทลุง เข้ามาอยู่ประมาณ ๑๐ หลังคาเรือน คือ
นายคง แดงทองเกลี้ยง นายดำ แดงทองเกลี้ยง นายปลอด เพ็ญสุข
นายสีทอง แดงทองเกลี้ยง นายอินแก้ว แดงทองเกลี้ยง เมื่อประมาณ
พ.ศ. ๒๔๖๔ ซึ่งในอดีตท่าแมงลักเป็นเมืองท่าที่สำคัญ มีการขนส่งสินค้า
โดยทางรถไฟ เช่น ดีบุก บางส่วนใช้ลากเกวียนกับควาย มีโกดังเก็บ
สินค้า มีท่าเรือห่างจากสถานีรถไฟประมาณ ๔๐๐ เมตร

เมื่อเป็นเมืองท่ามีการขนส่งสินค้า ชาวปากบางซึ่งมา
กับเรือนำปลามาขาย มีแมวดำตัวหนึ่งมีนิสัยชอบลักขโมย ได้ขโมยปลา
บนเรือที่จอดเทียบท่าไว้ ประชาชนก็เลยเรียกว่า “ท่าแมวลัก” ซึ่งหมาย
ถึง แมวที่ชอบลักขโมยปลาของชาวบ้านและต่อมาเพี้ยนมาเป็น “ท่า
แมงลัก” ในปัจจุบัน มีพื้นที่ประมาณ ๑๔,๘๖๘ ไร่

หมู่ 6 บ้านแซะ

“แซะ” เป็นต้นไม้ชนิดหนึ่ง ซึ่งพบในภาคใต้ของประเทศไทย เป็นไม้
เนื้ออ่อนนิยมนำยอดมาเป็นผักรับประทานกับขนมจีน ข้าวยำ เดิม
บริเวณที่ตั้งหมู่บ้าน “บ้านแซะ” มีบ่อน้ำอยู่บ่อหนึ่งประชาชนที่เดินทาง
สัญจรไป – มา ใช้ดื่มกิน บริเวณใกล้ๆ บ่อมีต้นแซะขนาดใหญ่ให้ร่มเงา
สร้างความร่วมรื่นให้กับผู้ที่มาแวะพัก ชาวบ้านจึงเรียกบริเวณนี้ว่า “บ่อ
ต้นแซะ” และใช้ชื่อนี้เรียกรวมไปถึงหมู่บ้านที่ตั้งอยู่บริเวณนั้นด้วย แต่
ด้วยความที่คนท้องถิ่นภาคใต้ชอบพูดสั้นๆ คำว่า “บ่อต้นแซะ” จึงค่อยๆ
เพี้ยนเหลือเพียงชื่อ “บ้านแซะ” ผู้ที่มาตั้งรกรากในพื้นที่ คือ พ่อทวดไชย
สีหมัด มีพื้นที่ประมาณ ๑๐,๓๔๑ ไร่

หมู่ 7 บ้านพรุโต๊ะคอน

บ้านพรุโต๊ะคอน เดิมเป็นส่วนหนึ่งของบ้านท่าแมงลัก หมู่ที่ ๕ และ
แยกออกมาเมื่อปี ๒๕๓๒ เนื่องจากเป็นกลุ่มบ้านที่ห่างไกลชุมชน พื้นที่
บ้านพรุโต๊ะคอนบางส่วนมีลักษณะเป็นพื้นที่ป่าลุ่ม ที่ชาวบ้านเรียกว่าป่า
พรุ ประกอบกับอยู่ใกล้กับพื้นที่พรุขนาดใหญ่ของตำบลเกาะสะบ้า
ประวัติเล่าต่อๆ กันมาว่า มีชายคนหนึ่งชื่อ คอน เป็นผู้บุกเบิกเข้ามา
อาศัยในพื้นที่นี้ คนทั่วไปเรียกว่า “โต๊ะคอน” ตามคำนำหน้าของชาว
มุสลิม ต่อมามีชาวบ้านจากตำบลเกาะสะบ้า เข้ามาตั้งรกรากยึดทำมา
หากินมากขึ้นเรื่อยๆ จนกลายเป็นหมู่บ้าน และเรียกว่า “บ้านพรุโต๊ะ
คอน” หรือ “บ้านพรุตูคอน” มีพื้นที่ประมาณ ๗,๘๑๔ ไร่

หมู่ 8 บ้านเขาน้อย

บ้านเขาน้อยได้แยกหมู่บ้านจากบ้านพรุหลุมพี หมู่ที่ ๔ ตำบลสะกอม
เมื่อปี ๒๕๓๙ ชุมชนแถบนี้แรกเรียกว่า “บ้านพังกา” ซึ่งเป็นเมืองเก่าที่
เล่าต่อกันมาว่าได้มีการเก็บสมบัติต่างๆ ไว้ในภูเขาเล็กๆ แถบนี้มากมาย
ต่อมาประชาชนจากตำบลนาทับ ตำบลจะโหนง ตำบลเกาะแต้ว มีการ
อพยพเข้ามาอยู่ในบริเวณนี้ โดยตั้งชื่อหมู่บ้านว่า “บูเก๊ะ กะจิ” เป็นภาษา
ยาวี แปลเป็นภาษาไทยว่า “เขาน้อย” บ้านเขาน้อยมีพื้นที่ประมาณ
๓,๔๔๐ ไร่

ประวัติเจดีย์หัวเขาล้อน

" หัวเขาร้อน" ตั้งอยู่หมู่ที่ ๑ ต.สะกอม บริเวณบ้านปากบางสะ
กอม บ้างก็เรียก "หัวเขาล้อน" ซึ่งจะมาจากคำว่า ล้อน หรือ โล้น
มากกว่า ร้อนเพราะบนเขามีต้นไม้เล็กๆ อยู่เป็นหย่อมเท่านั้นไม่มีไม้
ใหญ่พอที่จะกำบังลมได้ลมจะพัดแรงตลอดเวลาแต่บางคนก็ให้
เหตุผลที่ให้ชื่อว่า เขาร้อน นั้นเพราะกว่าจะเดินทางไปถึงนั้นต้องใช้
เวลานานเดินจนเข่าอ่อน (ชาวบ้านเรียกว่า หัวเข่าร้อน เพราะเดิน
จนเมื่อย) เจดีย์อยู่ตรงกันข้ามกับเกาะขาม องค์พระเจดีย์สูง
ประมาณ ๖ เมตร ลักษณะเหมือนกับเจดีย์ควนเจดีย์ ลักษณะเป็น
ฐานสี่เหลี่ยมจัตุรัสกว้างประมาณ ๔ เมตรบันไดขึ้นหันหน้าไปทาง
ทะเลจะสังเกตเห็นบันได ซึ่งสันนิษฐานว่าอาจเป็นทางเดินแต่โดน
คลื่นสาดพังไปหมดแล้ว เหลือแต่หน้าผาชันให้เราเห็นร่องรอยอยู่
นั้น องค์เจดีย์เคยได้รับการบูรณะแล้วประมาณ ปี พ.ศ.๒๔๘๑ –
๒๔๘๔ โดยพระจากสะกอม ปัจจุบันองค์พระเจดีย์ชำรุดทรุดโทรม
และยอดเจดีย์ถูกฟ้าผ่าหักไป

แผนที่ตำบลสะกอม

ประชากร

ประชากรในตำบลสะกอมมีทั้งหมด 7,955 คน แบ่งเป็นเพศ
ชายจำนวน 4,005 และเพศหญิงจำนวน 3,896 คน

หมู่ 1 บ้านปากบางสะกอม 977 976 1,973
หมู่ 2 บ้านสวรรค์
524 1,018
หมู่ 3 บ้านม่วงถ้ำ 371 786
หมู่ 4 บ้านพรุหลุมพลี 494 508
หมู่ 5 บ้านท่าแมงลัก
599 1,047
หมู่ 6 บ้านแซะ 437 1,189
หมู่ 7 บ้านพรุโต๊ะคอน 415 169 887
หมู่ 8 บ้านเขาน้อย
366 334
721
539



590



450



165



355



ที่มา : ทะเบียนราษฎร์ อำเภอ เทพา จังหวัดสงขลา 2564

ครัวเรือน

ครัวเรือนในตำบลสะกอม มีจำนวนทั้งหมด 2,158 ครัวเรือน
แยกเป็็็นหมู่บ้านได้ดังนี้

หมู่ 1 บ้านปากบางสะกอม 566
หมู่ 2 บ้านสวรรค์
หมู่ 3 บ้านม่วงถ้ำ 259
หมู่ 4 บ้านพรุหลุมพลี 208
หมู่ 5 บ้านท่าแมงลัก 204
หมู่ 6 บ้านแซะ 410
หมู่ 7 บ้านพรุโต๊ะคอน 259
หมู่ 8 บ้านเขาน้อย 96
156
ที่มา : ทะเบียนราษฎร์ อำเภอ เทพา จังหวัดสงขลา 2564

กลุ่มคนเปราะบาง

หมู่ 1
บ้านปากบางสะกอม

34 คน

หมู่ 2 หมู่ 3 หมู่ 5 หมู่ 6
บ้านสวรรค์ บ้านม่วงถ้ำ บ้านท่าแมงลัก บ้านแซะ

9 คน หมู่ 4 11 คน 11 คน หมู่ 8

9 คน บ้านพรุหลุมพี หมู่ 7 บ้านเขาน้อย

3 คน พรุโต๊ะคอน

0 คน 1 คน

ที่มา: แผนพัฒนาท้องถิ่นสะกอม (ปีพ.ศ. 2562-2565)
องค์การบริหารส่วนตําบลสะกอม อําเภอเทพา จังหวัดสงขลา

ผู้สูงอายุ

หมู่ 1 หมู่ 5
บ้านปากบางสะกอม บ้านท่าแมงลัก

34 คน 34 คน

หมู่ 3 หมู่ 6
บ้านแซะ
บ้านม่วงถ้ำ
หมู่ 4 34 คน

หมู่ 2
บ้านสวรรค์ 34 คน บ้านพรุหลุมพลี
หมู่ 8
34 คน 34 คน หมู่ 7 บ้านเขาน้อย
บ้านพรุโต๊ะคอน

34 คน 34 คน

ที่มา: แผนพัฒนาท้องถิ่นสะกอม (ปีพ.ศ. 2562-2565)
องค์การบริหารส่วนตําบลสะกอม อําเภอเทพา จังหวัดสงขลา

ผู้พิการ

หมู่ 1 หมู่ 6
บ้านปากบางสะกอม บ้านแซะ

35 คน หมู่ 2 หมู่ 5
บ้านสวรรค์
บ้านท่าแมงลัก 43 คน

35 คน

30 คน หมู่ 3
บ้านม่วงถ้ำ หมู่ 4

บ้านพรุหลุมพี

20 คน 18 คน หมู่ 8
บ้านเขาน้อย

หมู่ 7
บ้านพรุโต๊ะคอน

12 คน

7 คน

ที่มา: แผนพัฒนาท้องถิ่นสะกอม (ปีพ.ศ. 2562-2565)
องค์การบริหารส่วนตําบลสะกอม อําเภอเทพา จังหวัดสงขลา

ศาสนา

ประชากรส่วนใหญ่ร้อยละ 65 นับถือศาสนา อิสลาม (หมู่ที 1,
หมู่ที2, หมู่ที่ 3, หมู่ที่ 4 และ หมู่ที่ 8) รองลงมาร้อยละ 35 นับถือ
ศาสนา พุทธ (หมู่ที 3 ชุมชนบ้านส่วนร่วม, หมู่ที่ 5 บ้านท่า
แมงลัก, หมู่ที 6 บ้านแซะ และหมู่ที่ 7 บ้าน พรุโต๊ะคอน)

ศาสนสถาน

มัสยิด จํานวน 6 แห่ง ได้แก่
มัสยิดตักญีดุลอาบีดีน ,มัสยิดบ้าน
หวัน,มัสยิดส่วนร่วมสามัคคี,มัสยิด
มุสตากีน,มัสยิดบ้านพรุหลุมพีและ
มัสยิมด ฮีดายาตนุ อสิ ลามี ยะฮ์
วัดมีจำนวน 2 แห่ง ได้แก่ วัด
คงคาสวัสดิ์และวัดเขาแแก้ว

ประเพณีและ
งานประจำปี

ประเพณี
ตำบลสะกอมจัดงานประเพณีในวัน

สำคัญต่าง ๆ ได้แก่ วันลอยกระทง
วันสงกรานต์วันเข้าพรรษา

งานประจำปี
1.งานวันรักษ์เกาะขามจัดขึ้นในช่วง
ประมาณเดือนกรกฎาคมของทุกปี
2.งานวันแตงโมจัดขึ้นในช่วง
ประมาณเดือนมีนาคมของทุกปี

อาชีพ

2,000 เกษตร
รับจ้างทั่วไป
1,500

1,000

500 ค้าขาย
ประมง
รับข้าราชการ
อาชีพอื่นๆ
พนักงานเอกชน
ธุรกิจส่วนตัว
รัฐวิสาหกิจ
ปศุศัตว์
ทำไร่,ทำนา

0 1,776 1,128 308 125 120 61 48 42

19 4 4

ที่มา : จปฐ,กชช.2ค กรมการพัฒนาชุมชน พ.ศ.2562

ประชาชนส่วนใหญใ่นตําบลสะกอมประกอบอาชีพ

เกษตรกรรม(ทำสวน) คิดเป็น 48.86% หรือจํานวน 1,776

คน ของประชากรที่ประกอบอาชีพทั้งหมดใน ตําบลสะ

กอม รองลงมาคืออาชีพรับจ้างทั่วไป คิดเป็น 31.03%

หรือจํานวน 1,128 คนและมีอาชีพค้าขาย,ประมง,รับ

ข้าราชการ,อาชีพอื่นๆ,พนักงาน บริษัท,ธุรกิจส่วน

ตัว,รัฐวิสาหกิจ,ปศุสัตว์,ทำไร่, ทำนา ตามลําดับ จาก

กราฟจะเห็นได้ว่าถึงแม้ตำบลสะกอมจะมี อาณาเขตติด

กับ อาณาเขตติดกับทะเลฝั่ งอ่าวไทยนั้นก็ไม่ได้

หมายความว่า ประชากรในตําบลสะกอมจะประกอบอาชีพ

ประมงเป็นหลักเพราะหมู่บ้านที่มีอาณาเขตติดกับฝั่ งทะเล

อ่าวไทยมีเพียงแค่ 3 หมู่บ้านได้แก่หมู่ 1 บ้านปากบางสะ

กอม หมู่ 2 บ้านสวรรค์ และหมู่ 8 บ้านเขาน้อย นั่นเอง

ภูมิปัญญาท้องถิ่น

ภูมิปัญญาท้องถิ่น หรือ ภูมิปัญญาชาวบ้าน หมายถึง ความรู้

ของชาวบ้านในท้องถิ่น ซึ่งได้มาจากประสบการณ์ และความ

เฉลียวฉลาดของชาวบ้าน รวมทั้งความรู้ที่สั่งสมมาแต่

บรรพบุรุษ สืบทอดจากคนรุ่นหนึ่งไปสู่คนอีกรุ่นหนึ่ง ระหว่าง

การสืบทอดมีการปรับ ประยุกต์และเปลี่ยนแปลง จนอาจเกิด

เป็นความรู้ใหม่ตามสภาพการณ์ทางสังคมวัฒนธรรม และสิ่ง

แวดล้อม ภูมิปัญญาเป็นความรู้ที่ประกอบไปด้วยคุณธรรม ซึ่ง

สอดคล้องกับวิถีชีวิตดั้งเดิมของชาวบ้านในวิถีดั้งเดิมนั้น แบ่ง

ได้ 7 ลักษณะ

๑. ภูมิปัญญาที่เกี่ยวกับความเชื่อและศาสนา

๒. ภูมิปัญญาท้องถิ่นที่เกี่ยวกับประเพณีและพิธีกรรม

๓. ภูมิปัญญาท้องถิ่นที่เกี่ยวกับศิลปวัฒนธรรม
๔. ภูมิปัญญาท้องถิ่นที่เกี่ยวกับอาหารและผักพื้นบ้าน
๕. ภูมิปัญญาท้องถิ่นที่เกี่ยวกับสมุนไพรและตำรายาพื้นบ้าน
๖. ภูมิปัญญาท้องถิ่นที่เกี่ยวกับการประดิษฐกรรม
๗. ภูมิปัญญาท้องถิ่นที่เกี่ยวกับการดำรงชีวิตตามสภาพ
แวดล้อมทางธรรมชาติ

ภาษาถิ่น

ภาษาถิ่นที่ชาวบ้านในตำบลสะกอมใช้ คือ ภาษาถิ่นใต้ ภาษา
สะกอม

ระบบเศรษฐกิจ

การเกษตร

6.1 การเกษตร
พืชเศรษฐกิจของตำบลสะกอม
1. ยางพารา พื้นที่ส่วนใหญ่ของตำบลมีการปลูก

ยาง และเกษตรกรส่วนใหญ่จะขายน้ำยางสด การทำยางแผ่น
อยู่ในยางคุณภาพชั้น ๓ ปัจจุบันเกษตรกรจะปลูกยางพาราใน
พื้นที่นาร้างทำให้ผลผลิตเฉลี่ยต่อไร่น้อย

2. แตงโม นิยมปลูกกันมากบริเวณ หมู่ที่ ๑, หมู่ที่ ๔

และหมู่ที่ ๘ เนื่องจากสภาพพื้นดินบริเวณดังกล่าวเป็นดินร่วน

ปนทราย เกษตรกรผู้ปลูกแตงโมนิยมปลูกในเดือน

พฤศจิกายน – มีนาคม โดยพันธุ์ที่นิยมปลูกนั้น ได้แก่ พันธุ์สุ

นารี, กินรี, โกเมน, จินตรา และตอปิโด เป็นต้น ระยะเวลาในการ

ปลูก ๗๐ วัน


3. มะพร้าว ผลผลิตน้อยเนื่องจากเป็นพื้นที่ชายทะเล

ดินมีความอุดมสมบูรณ์ต่ำ มะพร้าวที่ปลูกเป็นมะพร้าวพันธุ์พื้น
เมือง

4. พืชผัก พืชผักที่นิยมปลูก ได้แก่ ถั่วฝักยาว แตงกวา
พริกขี้หนู มะเขือ ข้าวโพดหวาน เนื่องจากพืชดังกล่าวปลูกง่าย
ให้ผลตอบแทนต่อไร่สูง ระยะเวลาการปลูกน้อย และไม่มีปัญหา
เรื่องตลาดรองรับผลผลิต

5. ไม้ผลอื่นๆ เกษตรกรส่วนใหญ่จะปลูกไม้ผลบริเวณ
พื้นที่ว่างหลังบ้าน เช่น ทุเรียน ลองกอง ขนุน สะตอ เป็นต้น

การประมง

การประกอบอาชีพประมงทะเล ตำบลสะกอม อำเภอเทพา
จังหวัดสงขลา มีพื้นที่ทิศเหนือติดทะเลอ่าวไทย โดยหมู่บ้านที่
ประกอบอาชีพประมงทะเล ได้แก่ หมู่ที่ ๑ บ้านปากบางสะกอม,
หมู่ที่ ๒ บ้านสวรรค์ และหมู่ที่ ๘ บ้านเขาน้อย ปริมาณสัตว์น้ำที่
จับได้มากที่สุด ได้แก่ ปลาทู กุ้งแชบ๊วย ปูม้า และปลาอื่นๆ เช่น
ปลาจาระเม็ด ปลาอินทรีย์ นำมาขายบริเวณตลาด หมู่ที่ 1
ตำบลสะกอม ซึ่งในปัจจุบันกำลังได้รับความนิยมจากผู้สัญจร
ไป – มา

ปศุสัตว์

ลักษณะการเลี้ยงสัตว์ของเกษตรกรในตำบลสะกอม ส่วน
ใหญ่จะเลี้ยงสัตว์เป็นรายได้เสริม การเลี้ยงเป็นกิจการใหญ่มี
น้อย สัตว์ที่นิยมเลี้ยงส่วนมาก ได้แก่ โคพื้นเมือง ไก่ เป็ด สุกร
และแพะ โดยใช้พื้นที่สาธารณะเป็นแหล่งอาหารสัตว์โดยอาศัย
หญ้าจากแหล่งธรรมชาติ นอกจากนี้ ยังมีการนำแพะจากนอก
พื้นที่มาขุน และชำแหละขายเป็นอาชีพ ได้แก่ สุบรรณฟาร์ม
แพะ เชิดศักดิ์ฟาร์มแพะในพื้นที่ หมู่ที่ ๑ และการเลี้ยงไก่เนื้อซึ่ง
สนับสนุนโดยบริษัทซีพีในพื้นที่ หมู่ที่ ๓ และหมู่ที่ ๕ เป็นต้น

การบริการ

สถานที่พักแรม
๑. บริษัท ดี อามาน กรุ๊ป จำกัด (สาขา

ที่ 1) เลขที่ 311 หมู่ที่ ๑ ตำบลสะกอม มี
บังกะโล25 หลัง อัตรา 800 - 2,2๐๐ บาท/วัน,
ห้องพักเรือนแถว 43 ห้อง อัตรา 700-800
บาท/วัน และห้องพักใกล้ออฟฟิศ 2 หลัง อัตรา
2,200 บาท/วัน โทร ๐๘7-294-0019

๒. ห้างหุ้นส่วนจำกัดบ้านพักตากอากาศ
อามาน่า เลขที่ 302 หมู่ที่ ๑ ตำบลสะกอม มี
ห้องพัก 36 หลัง อัตรา ๖๐๐ บาท/วัน โทร
๐๘๑-๙๕๗-๐๘๐๐

๓. ห้างหุ้นส่วนจำกัดประกายวิว เลขที่
๑๓๖ หมู่ที่ ๘ ตำบลสะกอม มีห้องพักเรือนไม้ 8
ห้อง อัตรา 1,000 บาท/วัน ห้องพักเรือนแถว
5 ห้อง อัตรา 600 บาท/วัน โทร 092-7155544

4. COCO ONE เลขที่ 338 หมู่ที่ 1
ตำบลสะกอม มีห้องพัก villa c 2 หลัง อัตรา
2,500 บาท/วัน และห้องพัก pool villa (ห้อง
ชุด) 1 หลัง อัตรา 9,000 บาท/วัน โทร 086-
1503077

6.ปางยางรีสอร์ท หมู่ที่ 1 ตำบลสะกอม
มีห้องพัก 7 หลัง อัตรา 600 บาท/วัน

แหล่งท่องเที่ยว

๑) หาดสะกอม ตั้งอยู่หมู่ที่ ๑ บ้านปากบางสะ
กอม ทอดยาวถึง หมู่ที่ ๘ บ้านเขาน้อย เดิม
เรียกตามภาษาท้องถิ่นว่า “อ่าวโหล๊ะม่วง” แต่
ชาวบ้านในระแวกนี้เรียกติดปากกันว่า “หาด
ปากบาง” ต่อมาภายหลังได้เรียกอย่างเป็น
ทางการว่า “หาดปากบางสะกอม”

๒) เกาะขาม ตั้งอยู่หมู่ที่ ๑ บ้านปาก
บางสะกอม ห่างจากชายหาดสะกอม (เขาล้อ
น) ๓.๕ กิโลเมตร มีพื้นที่ประมาณ ๑๔ ไร่ มี
ความหลากหลายของธรรมชาติ โดยเฉพาะ
อย่างยิ่งรอบเกาะขามมีปะการังน้ำตื้น และ
ปลาหายากหลากหลายชนิด เช่น ปลาการ์ตูน
ปลาผีเสื้อปากยาว ปลาเขียวพระอินทร์ ปลา
โลมา เป็นต้น

๓) เจดีย์เขาล้อน ตั้งอยู่หมู่ที่ ๑ บ้านปาก
บางสะกอม บริเวณหาดเขาล้อน องค์พระ
เจดีย์สูงประมาณ ๖ เมตร ลักษณะเป็นฐาน
สี่เหลี่ยมจัตุรัสกว้างประมาณ ๔ เมตรบันได
ขึ้นหันหน้าไปทางทะเล องค์เจดีย์เคยได้รับ
การบูรณะแล้วประมาณ ปี พ.ศ.๒๔๘๑ –
๒๔๘๔ โดยพระจากสะกอม ปัจจุบันองค์พระ
เจดีย์ชำรุดทรุดโทรมและยอดเจดีย์ถูกฟ้าผ่า
หักไป

แหล่งท่องเที่ยว

หาดเขาน้อย
หาดเขาน้อย ตั้งอยู่หมู่ที่ 8 บ้านเขาน้อย เป็น

หาดที่ทอดยาวมาจากหาดสะกอม อยู่บริเวณ
ใกล้เคียงกัน หาดเขาน้อยเป็นอีก 1 สถานที่
ท่องเที่ยวที่คนนิยมพากันมาพักผ่อนหย่อนใจ
อีกทั้งหาดเขาน้อยยังอยู่ใกล้กับถนนสาย
หลัก(หาดใหญ่-ปัตตานี) ซึ่งเป็นที่ดึดูดแก่คน
ที่ขับรถผ่านไปมาอีกด้วย

จุดชมวิวหาดสะกอม
ตั้งอยู่หมู่ที่ ๑ บ้านปากบางสะกอม บริเวณ

หาดเขาล้อน ตั้งอยู่จุดดียวกันกับเจดีย์เขาล้อ
น มีลักษณะเป็นเนินภูเขาบริเวณข้างหน้า
ภูเขาเป็นหินขนาดใหญ่ที่ยื่นออกมาติดกับ
ทะเล ซึ่งเป็นกฏการณ์ทางธรรมที่ดูสวยงาม
อีกที่หนึ่ง อีกทั้งยังเป็นที่ชมวิวของหาดสะ
กอมแบบ sea view และสามารถดู
พระอาทิตย์ขึ้น-ตกได้ด้วย

อ้างอิง

องค์การบริหารส่วนตําบลสะกอม อ.เทพา
จ.สงขลา.(2561).แผนพัฒนาท้องถิ่นสะกอม.

กรมการพัฒนาชุมชน. 2562. ข้อมูลพื้นฐาน
ระดับหมู่บ้านกชช.2ค.สืบค้นเมื่อ 15 กรกฏา
คม2654.จากhttp://ebmn.cdd.go.th/#/kcc/r
eport

SAKOM

คณะผู้จัดทำ

นางสาวเกวลิน ยะมันยะ
นางสาวมารีนี อุมา
นายภาคาวัต ฤทธิ์โต

ที่ปรีกษา

นายพิพัฒน์พงษ์ หงษ์สัมฤทธิ์

โครงการยกระดับเศรษฐกิจและสังคมรายตำบลแบบบูรณา
การ (มหาวิทยาลัยสู่ตำบล U2T)

วิทยาลัยชุมชนสงขลา สถาบันวิทยาลัยชุมชน