คู่มือตลาดผลิตภัณฑ์ฮาลาล และตลาดผลิตภัณฑ์ชุมชน

คู่มือ

ตลาดผลิตภัณฑ์ฮาลาล
และตลาดผลิตภัณฑ์

ชุ ม ช น

คู่มือ

ตลาดผลิตภัณฑ์ ฮาลาล
แ ล ะ ต ล า ด ผ ลิ ต ภั ณ ฑ์

ชุ ม
ช น

โครงการ แนวทางการพัฒนาช่องทางการตลาด สื่อสารการตลาดบนฐานทุน
ทางวัฒนธรรมเครื่องแต่งกายมุสลิมในพื้นที่จังหวัดปัตตานี
จัดโดยอ.โรสนา รัฐการัณย์ อาจารย์ประจำสาขาบริหารธุรกิจ
คณะศิลปศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยฟาฏอนี
และคณะนักศึกษาบริหารธุรกิจชั้นปีที่ 4

คำนำ

คู่มือการตลาดผลิตภัณฑ์ฮาลาลและการตลาดผลิตภัณฑ์ชุมชนภายใต้โครงการ

วิจัยแนวทางการพัฒนาช่องทางการตลาดสื่อสารการตลาบนฐานทุนทางวัฒนธรรม

เครื่องแต่งกายมุสลิมในพื้ นที่จังหวัดปั ตตานี แผนงานวิจัยการพัฒนาขีดความ

สามารถในการจัดการธุรกิจผลิตภัณฑ์เครื่องแต่งกายมุสลิบนฐานมรดกภูมิปั ญญาทาง

วัฒนธรรมเพื่อสร้างสันติสุขในพื้ นที่จังหวัดปั ตตานีจัดทำขึ้นเพื่อมีวัตถุประสงค์เพื่อ

รวบรวมนำเสนอบทความแนวคิดหลักการในการพัฒนาขีดความสามารถผู้ประกอบ

การ Local Enterprise และเทคนิคการดำเนินธุรกิจ การทำการตลาดอย่างมืออาชีพ

คณะผู้จัดทำขอขอบคุณอาจารย์โรสนา รัฐการัณย์ หัวหน้าโครงการวิจัยและคณะ
หน่วยงานสนับสนุนทุนทางวิจัย ได้แก่ หน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการพัฒนาระดับ
พื้นที่ (บพท.) สำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม
แห่งชาติ (สอวช.) มหาวิทยาลัยฟาฏอนี มา ณ ที่นี่ด้วย

ผู้จัดทำ
นักศึกษารายวิชาการ
ตลาดผลิตภัณฑ์ฮาลาล

และการตลาดผลิตภัณฑ์ชุมชน
สาขาวิชาบริหารธุรกิจ รหัส 62

29 สิงหาคม 2565

ส า ร บั ญ

บทความการตลาด

01 Trend ตลาดเครื่องแต่งกายมุสลิม ห น้ า
02 Mindset การเป็ นผู้ประกอบการ 1-6
03 เครื่องมือลูกค้า วิเคราะห์ธุรกิจ 7-15
04 กลยุทธ์การส่งเสริมการตลาด 16-24
25-33

TREND

ตลาดเครื่องแต่ง
กายมุสลิม

การแต่งกาย :

นุ่งห่มตามวิถีมุสลิม

การแต่งกายของชาวมุสลิม ไม่ว่าหญิงหรือชาย ถือเป็นหนึ่งในบทบัญญัติที่สำคัญ
ของศาสนาอิสลามยึดปฏิบัติมาพร้อมกับการถือกำเนิดของศาสนาอิสลามหรือกว่า 1,400
ปีมาแล้ว การแต่งกายของมุสลิมตามหลักการในศาสนาอิสลามมีวัตถุประสงค์สำคัญ คือ
การปกปิดสิ่งพึงละอายของร่างกายโดยเฉพาะร่างกายของสตรีมุสลิมทั้งนี้เพื่อไม่ให้ส่วน
หนึ่งส่วนใดของเรือนร่างเพศหญิง ดึงดูดความสนใจของบุรุษเพศ อันจะก่อให้เกิด “ฟิต
นะห์” (ความเสียหาย ความไม่ดีไม่งามต่อสังคม) ศาสนาอิสลามจึงได้วางหลักเกณฑ์ไว้
เพื่อป้องกันฟิตนะห์ที่จะเกิดขึ้น

“ฟิตนะห์”ปกปิดเพื่อไม่ให้เกิด

การแต่งกายของสตรีมุสลิมตามเทศกาล

ช่วงเทศกาลจะมีการปรับเปลี่ยนให้เข้ากับเทศกาลนั้นๆ เสื้อผ้าที่สตรีมุสลิมสวมใส่ใน
ชีวิตประจำวันเมื่อต้องออกสู่สาธารณะจะปกปิดร่างกายตั้งแต่ศีรษะจรดปลายเท้า เผยให้
เห็นได้แค่สองส่วน ได้แก่ ใบหน้าและฝ่ามือ โดยมีองค์ประกอบที่ต้องสวมใส่หลักๆ คือ ผ้า
คลุมศีรษะ ที่เรียกว่า ฮีญาบ จะปกปิดผม ลำคอ คลุมยาวไปถึงหน้าอก ส่วนในช่วงเทศกาล
หรืองานรื่นเริงเฉลิมฉลอง เสื้อผ้าจะมีสีสันฉูดฉาดและมีลูกเล่นมากขึ้น ตัวชุดจะถูกปัก
ประดับด้วยลวดลายงดงาม

1

ผู้ชายเองแม้การแต่งกายจะไม่ปกปิดเท่ากับผู้หญิง แต่ก็ปกปิดร่างกายตั้งแต่
บริเวณเหนือสะดือจนถึงหัวเข่า และห้ามสวมชุดที่ทำจากผ้าไหม ชุดที่ผู้ชายนิยม
สวมใส่กันทั่วไป จะเป็นชุดยาวที่เรียกว่า โต๊ป ลักษณะเป็นชุดยาวคลุมข้อเท้า ในแถบ
เอเชียรวมถึงประเทศไทย ผู้ชายจะนิยมนุ่งผ้าโสร่ง โสร่งเป็นผ้านุ่งอย่างหนึ่ง ที่ใช้
ผ้าผืนเดียว เพลาะชายสองข้างเข้าด้วยกันเป็นถุง แบบเดียวกับผ้าถุง หรือผ้าซิ่น
ใช้นุ่งอย่างแพร่หลาย ทั้งหญิงและชาย ในหลายประเทศของเอเชีย โดยเฉพาะเอเชีย
ใต้ และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รวมถึงประเทศไทย และประเทศเพื่อนบ้าน เช่น พม่า
มาเลเซีย อินโดนีเซีย บรูไน บังคลาเทศ การแต่งกายของผู้ชายจะมีการพิถีพิถัน
มากขึ้นเมื่อมีพิธีการงานสำคัญ เช่น พิธีละหมาด นอกจากจะต้องแต่งกายให้
สะอาดเรียบร้อย ผู้ชายมุสลิมจะต้องสวมใส่หมวกที่เรียกว่า หมวกกะปิเยาะ กะปิเยาะ
ทำหน้าที่รวบผมที่ปิดบังหน้าผากเอาไว้ไม่ให้สัมผัสพื้นขณะก้มกราบ การมีเส้นผม
มาปิดบังหน้าผากแม้เพียงสามเส้น ก็ทำให้การละหมาดครั้งนั้นเป็นโมฆะได้

เครื่องแต่งกายที่เป็นที่นิยมในเอเชีย

ชุดโต๊ป ผ้าโสร่ง หมวกกะปิเยาะ

ระดับความสนในต่อเครื่องแต่งกายมุสลิม

ระดับความสนใจที่มีต่อการ
แต่งกายของมุสลิมข้อมูล

จาก Google Trends

2

เครื่องแต่งกายของมุสลิมที่นิยมค้นหาในประเทศไทย

ความสนใจตามจังหวัดของประเทศไทยต่อเครื่องแต่งกายของมุสลิม

TREND ตลาดเครื่องแต่งกายมุสลิม

ปัจจุบันสตรีมุสลิมหันมาสวมใส่เสื้อผ้าและฮิญาบ หรือผ้าคลุมศีรษะที่มีการออกแบบใน
ลักษณะ ตะวันตก มีความทันสมัยตลอดจนมีลวดลายของเนื้อผ้าและสีสันที่หลากหลายมากขึ้น แต่
ก็ยังคงไว้ซึ่งการออกแบบที่ไม่ขัดต่อบทบัญญัติของศาสนาอิสลาม ทั้งนี้ พฤติกรรมการเลือกซื้อ
เสื้อผ้าที่เปลี่ยนไปของสตรีประกอบกับศักยภาพของผู้บริโภคชาวมุสลิมที่มีอยู่สูงทั้งด้านประชากร
ที่มีจํานวนมาก อยู่ในวัยหนุ่ม สาว และมีกําลังซื้อค่อนข้างสูง ปัจจัยดังกล่าวผลักดันให้บรรดานัก
ออกแบบ รวมถึงแบรนด์เสื้อผ้าชั้นนํา ของโลกต่างหันมาสนใจและพัฒนาสินค้าเพื่อเจาะตลาดเสื้อ
ผ้าสําหรับชาวมุสลิมซึ่งถือเป็นอีกหนึ่ง Niche Market ที่มีศักยภาพในการเติบโตสูง (ธนาคารเพื่อ
การส่งออกและนําเข้าแห่งประเทศไทย[ธสน.], 2563)

3

และนวัตกรรมเริ่มมีความสําคัญมากขึ้นต่อการออกแบบเสื้อผ้าแฟชั่นมุสลิม โดยเฉพาะการพัฒนา
และ ออกแบบเสื้อผ้า รวมทั้งฮิญาบหรือผ้าคลุมศีรษะที่สวมใส่สบาย เช่น SHUKR ออกแบบเสื้อผ้า
ที่ดูแลรักษา ง่ายสําหรับชาวมุสลิมด้วยการใช้ผ้าผืนชนิดพิเศษซึ่งทําให้ซักและรีดได้ง่าย และ Viel
พัฒนาฮิญาบ ซึ่งทํา มาจากผ้าผืนที่ทอด้วยเทคโนโลยีพิเศษ ทําให้ผู้สวมใส่รู้สึกสบายเพราะ
ระบายความร้อนได้ดี นอกจากนี้การออกแบบเสื้อผ้าสําหรับชาวมุสลิมเฉพาะกลุ่มเป็นอีกนวัตกรรม
หนึ่งที่สร้างโอกาสให้กับผู้ประกอบการ เช่น ชุดกีฬา และฮิญาบสําหรับนักกีฬามุสลิม ชุดคลุมท้อง
สําหรับสตรีมุสลิม เป็นต้น (กรมส่งเสริมการค้า ระหว่างประเทศ, 2559) ในส่วนของการตลาด
เสื้อผ้ามุสลิมแฟชั่นจัดเป็น Niche Market ซึ่งมีศักยภาพ และเป็นโอกาสของผู้ประกอบการไทยที่มี
ความพร้อมด้านการผลิตโอดีเอ็มและโอบีเอ็ม ซึ่งเน้นการออกแบบและพัฒนาแบรนด์เป็นหลัก เพื่อ
หลีกเลี่ยงการแข่งขันจากผู้ผลิตรายใหญ่ เช่น จีน และ อินเดีย (DJ, 2559)

ปัจจุบัน แต่ก็ยังคงไว้ซึ่งการออกแบบที่
ไม่ขัดต่อบทบัญญัติของศาสนา
มีการออกแบบ
อิสลาม
ตามตะวันตกมากขึ้น

การแต่งกายมุสลิมในเทศกาลต่างๆ

1. ในชีวิตประจำวันทั่วไป ผู้ชายจะนุ่งโสร่ง กางเกงชาวเล และสวมเสื้อเชิ้ตแขนสั้น หรือ เสื้อโปโล
แขนสั้น ผู้ชายสูงอายุหรือผู้ใหญ่ ถ้าอยู่บ้านบางครั้งจะนุ่งโสร่งผืนเดียวโดยไม่สวมเสื้อ เนื่องจาก
อากาศร้อน และ อยู่ภายในบ้านของตัวเอง ผู้หญิงหรือสตรีมุสลิมในช่วงเวลาที่อยู่บ้านมักจะนิยม
นุ่งผ้าโสร่งปาเต๊ะ และเสื้อยืด หรือเสื้อที่ตัดเย็บ ซึ่งนิยมสวมเสื้อแขนยาว ถ้าอยู่ภายในบ้านเป็นการ
ส่วนตัวบางครั้งจะไม่ใส่ผ้าคลุมศีรษะ แต่เมื่อจะออกนอกบ้านจะใส่ผ้าคลุมศีรษะทันที่ ผู้หญิงมุสลิม
ที่มีอายุมาก เมื่ออยู่บ้านบางครั้งจะใส่ผ้าถุงกระโจมอก โดยไม่ใส่เสื้อ เพราะอากาศร้อน แต่ผู้สูง
อายุส่วนใหญ่จะนิยมใส่ผ้าโสร่งปาเต๊ะ และสวมเสื้อกุรงตัวสั้น ซึ่งเป็นเสื้อที่ตัดเย็บอย่างง่าย ๆ และ
สวมใส่สบาย เสื้อผ้าที่สตรีสวมใส่นิยมสีสันที่ฉูดฉาด มีลวดลายสวยงาม

4

2. งานแต่งงานหรือพิธีนิกะห์ การแต่งงานหรือการประกอบพิธีนิกะห์นั้น ปกติแล้วจะมีการแบ่ง
ออกเป็น 2 ประเภท คือ 1. การแต่งงานตามบทบัญญัติของศาสนา 2. การแต่งงานตามประเพณีที่
ปฏิบัติกัน ทั้งนี้ก่อนการทำพิธีนิกะห์ ว่าที่คู่บ่าวสาวจำเป็นที่จะต้องมีโต๊ะครู อาจารย์ บาบอ อุซตาซ
ซึ่งเป็นชื่อเรียกของผู้รู้ตามหลักศาสนาอิสลามที่แตกต่างกันไปตามพื้นที่ เป็นผู้ทำพิธีนิกะห์ให้

ส่วนการแต่งกาย เจ้าบ่าวจะสวมเสื้อแขนยาว หรือเรียกว่า เสื้อตะโละบลางอ นุ่งโสร่ง ใส่กะปิ
เยาะห์ และติดเข็มกลัด ส่วนเจ้าสาวจะใช้ชุด 2 ชุด คือ ชุดกูบายา และชุดราตรี ซึ่งชุดกูบายา (baju
kebaya) เป็นชุดแบบดั้งเดิมที่ยังคงใช้อยู่ในปัจจุบัน ได้รับอิทธิพลจากประเทศอินโดนีเซีย และ
ประเทศมาเลเซีย ชุดกูบายาอาจตัดเย็บจากผ้าปาเต๊ะ หรือผ้าสีพื้น และประดับตกแต่งด้วยผ้าลูกไม้
ลูกปัด ดิ้นแบบต่างๆ ชุดกูบายามีลักษณะ คือ เสื้อรูปทรงตรง มีผ้าถุง 2 ผืน ใช้สำหรับนุ่ง 1 ผืน
และใช้คลุมหน้าไม่ให้ใครเห็น 1 ผืน ซึ่งชุดนี้จะใช้ในตอนนิกะห์ หรือแต่งงานในเวลาช่วงเช้า-เที่ยง
ส่วนชุดราตรี เป็นชุดที่ตัดเย็บตามความต้องการตามสมัยนิยม ใช้ตอนเจ้าบ่าวรับเจ้าสาว นอกจาก
เครื่องแต่งกายที่เหมาะสมแล้ว พิธีงานแต่งงานหรือพิธีนิกะห์มีข้อห้ามที่ไม่ควรทำ และถือว่าเป็นสิ่ง
ที่สำคัญในการประกอบพิธีคือ การเชื่อเรื่องของโชคลาง ซึ่งอิสลามสามารถแต่งงานกันเมื่อใดก็ได้
โดยที่ห้ามเชื่อเรื่องของโชคลาง ยิ่งถ้าแต่งงานกันในวันที่คนอื่นไม่แต่งกันยิ่งดี เพราะเป็นการ
พิสูจน์ว่าเราไม่เชื่อเรื่องฤกษ์ยามอีกประการหนึ่งที่ชาวมุสลิมบางพื้นที่อาจจะลืมก็คือ การแต่งงาน
แบบอิสลามจะไม่มีการแห่ใดๆ

3. วันฮารีรายอ การแต่งกายในวันสำคัญ คือ วันฮารีรายอ ชาวมุสลิมมักจะร่วมกันสวมใส่เครื่อง
แต่งกายมลายู เพื่อสืบ สานวัฒนธรรม โดยสุภาพบุรุษจะสวมชุด “ตือโละบลางอ” ซึ่งมีลักษณะเป็น
เสื้อแขนยาว กางเกงขายาว และมีผ้าคาดเอวลวดลายวิจิตรงดงามเรียกว่า “ผ้าซัมปิน” และสวม
หมวกทรงแข็งสีดำเรียกว่า “ซอเกาะ” ส่วนสตรีจะสวม “ชุดกุรง” ซึ่งเป็นเสื้อคลุมยาวถึงเข่า สวมทับ
กระโปรงยาว และสวมผ้าคลุมศีรษะสีสันสดใสสวยงาม เพื่อร่วมเฉลิมฉลองในวันฮารีรายออีดิล
ฟิตรี ซึ่งเป็นวันตรุษอิสลาม ที่ชาวไทยมุสลิมเฉลิมฉลองร่วมกัน หลังสิ้นสุดการถือศีลอดในเดือน
รอมฎอน

5

ในวันฮารีรายอ ผู้ชาย จะสวมชุดตือโละบลางอ ส่วนผู้หญิง จะใส่ชุดกูบายา (หลากสี) ซึ่ง ใน
ปัจจุบันมีชุด ยูบ๊ะ (jubah) ที่เป็นเสื้อตามหลักศาสนาอิสลาม ในสมัยก่อนชุดยูบ๊ะจะมีผ้าคลุมใหญ่ๆ
ที่เข้ากับชุด แต่ในปัจจุบันผ้าคลุมจะมีขนาดเล็กลง และมีสีสันสวยงามมากขึ้น และในแต่ละครอบครัว
บางครั้งจะใส่เสื้อผ้าสีให้เป็นสีเดียวกัน หรือคล้ายคลึงกัน ซึ่งมีความน่ารักและสวยงาม

4. งานเลี้ยงกินนูหรี งานเลี้ยงกินนูหรีเป็นงานเลี้ยงที่จัดขึ้นเนื่องในโอกาสที่สำคัญต่างๆ อาทิ
โกนหัวเด็ก หลังจากคลอด 7 วัน งานกุรบาน เป็นการเชือดสัตว์เพื่อการพลี หรือตอนท้อง 7 เดือน
จะมีการอาบน้ำคนท้อง ซึ่งเป็นประเพณีทางศาสนา โดยเชื่อว่าหากอาบน้ำตอนท้อง 7 เดือนจะ
ทำให้คลอดง่าย และเป็นการล้างสิ่งไม่ดีออกไป ซึ่งพิธีนี้เกิดขึ้น เนื่องจากสมัยก่อนคนปูยูคลอดลูก
กับหมอตำแย เพื่อสร้างกำลังใจให้กับแม่และครอบครัว จึงนิยมทำพิธีดังกล่าว ส่วนใหญ่มักทำ
เฉพาะลูกคนโตเท่านั้น ลักษณะการแต่งกายไปร่วมงานบุญ หรืองานนูหรีจะใช้ชุดกูบายา หรือสวม
ใส่ผ้าถุง กับเสื้อที่ตัดเย็บอย่างสวยงาม

6

MINDSET

การเป็น

ผู้ประกอบการ

MINDSET การเป็นผู้ประกอบการ

ความหมายผู้ประกอบการคำว่า "ประกอบการ” เกิดขึ้นตั้งแต่ศตวรรษที่ 13
มาจากคำในภาษาฝรั่งเศสคือ entreprendre หมายถึง "ลงมือกระทำ”
(to do something) หรือ "รับหน้าที่" (to undertake) จนกระทั่ง
ศตวรรษที่ 16 คำว่าผู้ประกอบการจึงถูกนำมาใช้โดยหมายถึงผู้ที่รับผิดชอบ
ดำเนินการในหน่วยธุรกิจ

ยูรู้ไหม ในศตวรรษที่ 18

Entreprenคeำวu่าr คำว่า ผู้ประกอบการ
หมายถึง
ที่แปลว่า ผู้ประกอบการ
"บุคคลที่ยินดีรับความ
ไอเป็นคนนำมาใช้ เสี่ยงและรับผิดชอบในการ

เป็นคนแรก ในปี บริหารจัดการธุรกิจ"

1730

Richard Cantillon John Stuart Mill

“ผู้ประกอบการ” ถูกนำมาใช้ใ้นทางวิชาการครั้งแรก
ประมาณปี 1730 โดยนักเศรษฐศาสตร์ที่ชื่อว่า ริชา
รด์ คันทัลลอน (Richard Cantillon) ซึ่งให้ความ
หมายว่าบุคคลที่ยินดีรับความเสี่ยงทางการเงินของ
หน่วยธุรกิจต่อมาในช่วงศตวรรษที่ 18 ผู้ประกอบ
การหมายถึง บุคคลที่ยินดีรับความเสี่ยงและรับผิด
ชอบในการบริหารจัดการธุรกิจ

7

MINDSET การเป็นผู้ประกอบการ

Ivan A. Sandjaja

แนวความคิดของผู้ประกอบการคือ “การเป็นผู้ที่มีความ
ชอบในการแก้ไ้ขปัญหาต่างๆและมีความกล้าในการคิดค้น
และสร้างสรรค์‘innovation’(นวัตกรรม) ซึ่งนวัตกรรม
นั้นมีความสามารถในการสร้างรายได้และต่อยอดเป็น
ธุรกิจได้”้
ผู้ประกอบการเลือกที่จะมองหาปัญหาสร้างนวัตกรรมขึ้น
มาแก้ไขปัญหาและยอมรับความเสี่ยงที่จะมีปัญหาเกิดขึ้น
ตามมาได้ การลดต้นทุนหรือการเพิ่ มรายได้ในมุมมอง
ของผู้ประกอบการนั้นเป็นเพี ยงขั้นตอนๆหนึ่งที่ควรได้
รับการแก้ไข

กล้าในการคิดค้น

Innovationและสร้างสรรค์

8

MINDSET คืออะไร?

Mindset ก็คือทัศนคติ วิธีคิด ความเชื่อคนแต่ละบุคคลที่มัน
จะมีผลต่อการกระทำและการตัดสินใจ และสำคัญมากหากคุณจะเป็น
เจ้าของกิจการ หรือทำธุรกิจของตัวเองการมี Mindset ที่ดีจะทำให้
คุณประสบความสำเร็จได้ เริ่มจากการเปลี่ยนแปลงความคิดของตัว
เอง หากพร้อมที่จะเปลี่ยนแปลงไปสู่ความสำเร็จ

Good Mindset

ทำให้ประสบความสำเร็จได้

1. ดำเนินชีวิตด้วยความตั้งใจ

เชื่อว่าหลายคน ไม่อยากจะใช้ชีวิตไปเรื่อยๆจนแก่ โดย
ไม่มีเป้าหมายอะไรเลย เพราะเราจะไม่รู้ถึงศักยภาพของตัวเรา
เองว่าเราสามารถทำอะไรได้ แล้วเราหวังอะไรกับชีวิตของเราได้
หากคุณอยากมีชีวิตที่ดีขึ้น ประสบความสำเร็จมากขึ้น คุณต้อง
มีความคิดหรือ Mindset ที่จะใช้ชีวิตด้วยความตั้งใจ พยายาม
รักษาแรงจูงใจไว้เสมอ ต้องมีความเชื่อมั่นใจตัวเองว่าคุณ
สามารถมีชีวิตที่ดีขึ้นได้ คุณรู้เป้าหมายว่าจะทำอะไร พาตัวเอง
ออกจากอะไรก็ตามที่ดูดพลังงานชีวิตและเวลา มุ่งมั่นไปยังจุด
หมายที่วางไว้

9

2. พลังเป็นของเรา

ทุกคนมีพลังภายในที่ซ่อนไว้อยู่ พลังนี้จะช่วยให้ผ่าน
อุปสรรคต่างๆ เป็นจุดแข็งของตัวคุณเอง แต่ปัญหาคือเราทุกคน
มักไม่รู้ว่าอะไรคือพลังในตัวเรา แล้วเราจะใช้มันได้อย่างไร เรามัก
มองไม่เห็นคุณค่าในตัวเราเอง ซ้ำเรามักยังปล่อยให้ตัวเองจมอยู่
กับความผิดพลาด แล้วจะมองเห็นมันได้อย่างไร

ง่ายที่สุดและได้ผลที่สุดคือการใช้เวลาอยู่กับตัวเอง ลองตั้ง
คำถาม เขียนถึงความเก่ง ความชอบของตัวเอง ว่าเราเก่งอะไร
หลงใหลอะไร สนุกกับการทำอะไร จินตนาการถึงตัวเองในแบบที่
อยากเป็น

3. โฟกัสที่คุณภาพมากกว่าปริมาณ

หนึ่งในปัญหาสำคัญโดยเฉพาะในสังคมไทยของเรา
เรามักที่จะโฟกัสหรือให้ค่าที่ปริมาณ มากกว่า คุณภาพ เช่น
การขายสินค้าออนไลน์ที่พึ งเปิดตัว เราอาจจะมุ่งไปที่ยอดขา
ยมากๆ แต่กลับไม่ได้สนใจว่าคุณภาพผลงานที่ทำออกมานั้น
ดีหรือเปล่า การที่ขายได้มากนั้นอาจจะเป็นเพราะโปรโมชั่น ไม่
ได้เพราะคุณภาพสินค้าหรือไม่ได้อยู่ในใจลูกค้าอย่างแท้จริง
หากเป็นเช่นนั้นเราอาจขายได้เพี ยงครั้งเดียวตลอดชีวิต

ความคิดที่สำคัญคือ เราต้องเรียนรู้ที่จะโฟกัสไปที่
คุณภาพ เมื่อเราโฟกัสที่คุณภาพชีวิตการทำงานและส่วนตัว
ของเรานั้นจะมีการวางแผนมากขึ้น ส่งผลให้ธุรกิจของเรานั้น
เติบโตได้ดีมากขึ้นตามไปด้วย

10

4. ตั้งคำถามกับทุกสิ่ง

ทำไม ฉันกำลังทำอะไรอยู่ ทำไมสิ่งนี้ถึงเป็นแบบนี้ ทำไมสิ่ง
นี้ถึงจะดีกับตัวเรา โลกนี้พั ฒนาขึ้นได้ก็เพราะการตั้งคำถาม ความ
คิดที่สำคัญคือ การที่เราตั้งคำถามกับตัวเอง เมื่อคุณตั้งคำถาม
บ่อยขึ้น คุณจะเห็นคำตอบชัดขึ้น แล้วจะทำให้คุณให้เห็นจุดประสงค์
ของการทำสิ่งต่างๆได้ง่ายขึ้น วันไหนที่คุณเริ่มรู้สึกหลงทางใน
ธุรกิจของคุณ อย่าลืมที่จะตั้งคำถามว่า ทำไม นั้นจะเป็นเข็มทิศชั้นดี
ที่จะช่วยให้คุณกลับมาเข้าใจและเดินทางที่ถูกต้องได้ง่ายขึ้น

5. คิดและทำให้ ใหญ่ เข้าไว้

เริ่มจากหยุดคิดและไล่ความกลัวที่ชอบมาในรูปของคำ
ว่า “เราไม่เคยทำแบบนี้มาก่อน” ให้ถามตัวเองว่า เราจะทำมัน
ได้อย่างไร เราจะเก่งขึ้น ทำมากขึ้นได้อย่างไร เราจะไปไกลได้
กว่านี้ได้อย่างไร หากคุณคิด 100 ระหว่างทางคุณอาจจะได้
แค่ 70 – 80 เปอร์เซ็น หากคุณคิด 150 เปอร์เซ็นคุณอาจ
จะ 130 หรืออย่างน้อยก็ 100 เปอร์เซ็นต์กับเป้าหมายที่ตั้ง
ไว้ หยุดให้ความกลัว ความเชื่อแบบเก่าๆมารั้งไว้ เปิดโอกาส
และปรับความคิดที่ยิ่งใหญ่กว่าเสมอ

11

วิธีคิดแบบผู้ประกอบการ

1. มีแนวคิด ไอเดียธุรกิจ หรือวิสัยทัศน์บางอย่างขึ้นมาได้ มี
ความเชื่อมั่นอยากทำให้ไอเดียเป็ นจริง
2. มีความคิดริเริ่มที่จะทำบางสิ่งด้วยตนเอง โดยไม่ต้องรอให้
คนอื่นมอบหมายให้ เป็ นแรงจูงใจที่มาจากภายใน
3. สามารถทำงานหนักแม้ไม่ได้รับค่าตอบแทนใด ๆ
(หรือหลายกรณีอาจต้องจ่ายเงินลงทุนเองด้วยซ้ำ)
4. รักอิสระ ไม่ชอบทำงานภายใต้คำสั่งของผู้อื่น
5. สามารถทำงานให้บรรลุตามที่ตั้งใจไว้
6. มีเวลาให้กับกิจการอย่างเต็มที่
7. รับความเสี่ยงได้มาก
8. มีวินัยเรื่องการเงินโดยเฉพาะการกู้ยืมเงินจากผู้อื่น
9. มีความเป็ นผู้นำสูง เช่น รู้สึกว่าสามารถโน้มน้าวคนอื่นให้
คล้อยตามได้ไม่ยาก
10. มีความเป็ นอาจารย์ เพราะต้องอธิบายหรือถ่ายทอด
ไอเดียของตนให้คนอื่ นเข้าใจได้
11. ชอบคิดรอบด้าน สามารถคิดถึงกรณีเลวร้ายที่อาจเกิด
ขึ้นในธุรกิจของตน และหาวิธีหลีกเลี่ยงหรือป้ องกันเบื้ องต้น
การเป็ นผู้ประการจะเกี่ยวข้องกับสภาวะจิตใจโดยตรง เช่น
การทำงานหนักแม้ไม่ได้รับค่าตอบแทนใด ๆ หรือต้องลงทุน
ไปก่อน การมอบหมายงานให้ตัวเองและทำจนบรรลุผล ไม่
ได้เป็ นเรื่องที่ง่ายนัก ต้องอาศัย ทัศนคติ ความอดทน และ
ความมีวินัยเป็ นอย่างมาก

12

7 STEP

เขียนแผนธุรกิจสำหรับมือใหม่ เขียนง่าย

1.Business Idea / แนวคิดหลักการทำธุรกิจ

ภาพรวมธุรกิจ โอกาสและการแข่งขัน เป้าหมาย

การเขียนถึงแนวคิด ที่มา และ การคาดการณ์ถึงโอกาสในการเติบโตใน การวางเป้าหมายทางธุรกิจ เพื่อให้
ใจความสำคัญของธุรกิจของเรา ท้องตลาดที่เต็มไปด้วยคู่แข่ง ว่าเรา เรามองหาแนวทางในการพัฒนา
สามารถอยู่รอดได้อย่างไรบ้าง? ธุรกิจได้อย่างชัดเจน ทั้งระยะสั้นและ

ระยะยาว

กลยุทธ์ แผนการลงทุน ผลตอบแทนที่คาดว่าจะได้รับ

การอธิบายแนวทางและวิธีการใน แผนเกี่ยวกับค่าใช่จ่าย เพื่อประเมินความเสี่ยง การกำหนดผลตอบแทนที่จะได้รับจากการ
การทำธุรกิจให้ประสบความสำเร็จ ในการลงทุน ทำให้เราสามารถมองเห็นได้ว่า ประเมินความเสี่ยงของการพัฒนาธุรกิจ
การจะสร้างธุรกิจขึ้นมา ต้องจัดสรรเงินทุนที่มี เช่น ยอดขาย จำนวนสาขา หรือจำนวน
อยู่อย่างไรให้เกิดความคุ้มค่าที่สุด หรืออาจจะ
สมาชิก
ลองสูตร

13

7 STEP

เขียนแผนธุรกิจสำหรับมือใหม่ เขียนง่าย

2.Business Backgroud / ความเป็นมาของธุรกิจ

ความเป็นมาของธุรกิจ คือ การอธิบายถึงลักษณะของธุรกิจในปัจจุบัน และสิ่งที่จะถูกพัฒนาขึ้นในอนาคต ไม่ว่าจะเป็น
ประวัติความเป็นมา ข้อมูลเกี่ยวกับหุ้นส่วน ข้อมูลเกี่ยวกับสินค้าและบริการ ที่อยู่รวมไปถึงปัจจัยต่าง ๆ ที่ส่งผลต่อ
การเติบโตของธุรกิจ

3.Brand Analysis / วิเคราะห์ความเสี่ยงและโอกาส

คือการนำแผนธุรกิจทั้งหมด มาวิเคราะห์หาจุดแข็ง จุดอ่อน และความเสี่ยงต่าง ๆ ที่อาจเกิดขึ้น เพื่อที่จะทำให้เรามอง
เห็นถึงปัจจัยทั้งภายใน และภายนอกที่มีผลต่อการเจริญเติบโตของธุรกิจ โดยส่วนใหญ่แล้วจะวิเคราะห์ออกมาในรูป
แบบของ SWOT Analysis

4.Marketing Plan / แผนการตลาด

เป็นส่วนที่อธิบายถึงกลยุทธ์ในการทำการตลาด การสื่อสารการตลาด และวิธีการเข้าถึงลูกค้า โดยส่วนใหญ่แล้วจะ
สรุปโดยใช้ส่วนผสมการตลาด (4P Marketing) ซึ่งก็เป็นอีกหนึ่งตัวช่วยที่ทำให้แหล่งเงินทุนมองเห็นแนวทางในการ
ดำเนินธุรกิจ ความเป็นไปได้ในการเข้าถึงกลุ่มลูกค้า และอยากร่วมลงทุนกับเรามากขึ้น

14

7 STEP

เขียนแผนธุรกิจสำหรับมือใหม่ เขียนง่าย

5.Operation Plan / แผนดำเนินการ

คือการวางกำหนดการในการสร้างธุรกิจ ซึ่งแต่ละสถานประกอบการจะมีรูปแบบและแนวทางในการดำเนินงานต่างกัน
ไป อย่างเช่นธุรกิจร้านอาหารอาจจะเพิ่มเติมในส่วนของตัวช่วยระบบการจัดการร้าน POS เข้ามาในขั้นตอนควบคุม
วัตถุดิบและคลังสินค้าด้วยก็ได้ โดยขั้นตอนในการดำเนินหลัก ๆ จะประกอบด้วย

แผนการผลิต แผนการควบคุมคุณภาพ แผนการจัดส่ง แผนการบริการลูกค้า

แผนการบริหารพนักงาน แผนการควบคุมวัตถุดิบ แผนการควบคุมคลังสินค้า

6.Financial Plan / แผนการเงิน

แผนการเงินเป็นส่วนที่สำคัญมากในการวางแผนธุรกิจ เพราะเป็นส่วนที่มีความเสี่ยงสูง และหากวางแผนไม่ดีอาจจะ
ทำให้ธุรกิจของคุณเสี่ยงต่อการขาดทุนได้ ซึ่งส่วนนี้มีผลต่อการตัดสินใจของสถาบันบริการเงินทุนเป็นอย่างมาก
โดยส่วนใหญ่จะมีข้อมูลดังนี้

แผนการเงินเพื่อการลงทุน แผนการประมาณรายได้ ระยะเวลาการคืนทุน คำนวณจุดคุ้มทุน  สถานะทางการเงินของบริษัท เช่น กำไรขาดทุน กระแสเงินสด

การวิเคราะห์ผลตอบแทนที่ได้รับจากการลงทุน หรือที่เรียกว่า การพยากรณ์ยอดขาย

7.Emergency Plan / แผนรับมือฉุกเฉิน

เป็นส่วนที่อธิบายถึงกลยุทธ์ในการทำการตลาด การสื่อสารการตลาด และวิธีการเข้าถึงลูกค้า โดยส่วนใหญ่แล้วจะ
สรุปโดยใช้ส่วนผสมการตลาด (4P Marketing) ซึ่งก็เป็นอีกหนึ่งตัวช่วยที่ทำให้แหล่งเงินทุนมองเห็นแนวทางในการ
ดำเนินธุรกิจ ความเป็นไปได้ในการเข้าถึงกลุ่มลูกค้า และอยากร่วมลงทุนกับเรามากขึ้น

15

เครื่องมือลูกค้า
วิเคราะห์ธุรกิจ

วิเคราะห์ลูกค้าด้วยเครื่องมือ 3 ระดับ

สมมุติว่าเรามีไอเดีย เมื่อนำอิคิไกมาวิเคราะห์ก่อนเริ่มธุรกิจพิจารณา
4 อย่าง คือ
เจ๋งๆ คิดจะเริ่มทำ 1.สิ่งที่ตัวเองรัก->คุณรักในสินค้าหรือบริการของ
ธุรกิจนี้ หรือเปล่า?
กิจการส่วนตัว เรา 2.สิ่งที่ทำได้ดี->คุณทำได้ดีหรือถนัด ที่จะทำธุรกิจ
นี้ หรือเปล่า?
จำเป็นต้องศึกษา 3.สิ่งที่โลกต้องการ->โลกต้องการสินค้า/บริการ
ของธุรกิจนี้ หรือเปล่า?
และวิเคราะห์ 4.สิ่งที่สร้างรายได้->ผู้คนยินดีจ่ายเงินเพื่อแลก
กับ สินค้าหรือบริการของธุรกิจนี้หรือเปล่า?
Business Model
ถ้าคำตอบคือ "ใช่" ทั้ง 4 ข้อ ดูเหมือนว่า คุณ
ให้ดีเสียก่อน ควรจะเริ่มทำธุรกิจนี้ ได้เลย

ไม่ว่าจะเป็ นการเปิ ดกิจการใหม่ เปิ ดธุรกิจขนาด แต่เดี๋ยวก่อน มันมีอะไรมากกว่านั้นหรือไม่
เล็ก เปิ ดธุรกิจขนาดใหญ่ หรือดำเนินธุรกิจอยู่
แล้ว กำลังจะเปิ ดตัวสินค้าใหม่ หรือเปิ ดบริการ 1. หลายคนผิดพลาดในการทำธุรกิจ เพราะเลือก
ใหม่ ก็ต้องศึกษาและวิเคราะห์ Business Model
ให้ดีเสียก่อน เช่นกัน ทำในสิ่งที่ตัวเองรัก (หรือยึดติดกับไอเดียของตัว

ความรู้นั้น หาง่ายในโลกอินเทอร์เนต มีทฤษฎี เองมากเกินไป) แทนที่จะทำในสิ่งที่ตลาด
และหลักการดีๆ มีอยู่มากมาย ขอเสนอ วิธีการ
วิเคราะห์ก่อนเริ่มธุรกิจ 3 ระดับ ดังนี้ ต้องการ (Case นี้ พลาดกันมากที่สุด)
1. อิคิไก
2. SWOT 2. โลกเปลี่ยนแปลงเร็วมาก สิ่งที่เราคิดว่า "เรา
3. Business Model Canvas
ทำได้ดี" แต่เกิดมี Disruptive Technology เรา
ระดับที่ 1. อิคิไก
เป็ นปรัชญาอันเก่าแก่ของญี่ปุ่น เป็ นการค้นหา ตามโลกไม่ทัน สิ่งที่เคยคิดไว้ ก็พลาดไปแล้ว
ตัวตนของเราเอง ค้นหาคุณค่าของตัวเราเองและ
สิ่งรอบข้าง ค้นหาความหมายของชีวิต นักธุรกิจที่ประสบความสำเร็จ
เป้ าหมายเพื่อหาหนทาง ที่มากกว่าความสุข ใช่ว่าจะได้ทำงานเฉพาะในสิ่งที่เขารัก แต่เขาต้อง
ทำงานในสิ่งที่เขาจำเป็ นต้องทำ หรือต้องทำอะไร
หลายๆอย่าง แม้ว่าบางอย่างเขาจะไม่ชอบก็ตาม

ลองพิจารณา วิธีการวิเคราะห์ในระดับต่อไป

16

ระดับที่ 2. SWOT Analysis ถ้าเราศึกษาและวิเคราะห์ตาม SWOT ก่อนจะ
เริ่มธุรกิจ จะเห็น Actions Plan
ย่อมาจากStrengths,Weaknesses,Opportunities - เสริมจุดแข็ง
- แก้ไขจุดอ่อน (แก้ไขปั ญหาภายใน)
& Threats แปลว่า การวิเคราะห์สภาพแวดล้อม - วางแผนดำเนินการ หรือกำหนดเป้ าหมายตาม
โอกาสของธุรกิจ
และศักยภาพ ใช้วิเคราะห์สภาพองค์กร เพื่อค้น -ป้ องกันหรือเตรียมการแก้ไขปั ญหาไว้ก่อน
(ป้ องกันปั ญหาจากภายนอก)
แนวทางหรือปั จจัยแห่งความสำเร็จ ในการ

ประกอบธุรกิจขององค์กร

SWOT ช่วยให้เรามองภาพธุรกิจในอนาคต เพิ่ม
ขึ้นมาอีกระดับหนึ่ง แต่ยังขาดเรื่องการเงิน และ
สิ่งสำคัญบางอย่าง

ลองพิจารณา วิธีการวิเคราะห์ในระดับต่อไป

ระดับที่ 3. Business Model Canvas

เป็ นกลยุทธ์ธุรกิจใหม่ที่เจ๋งมาก คิดค้นโดย

เมื่อนำ SWOT Analysis มาวิเคราะห์ ก่อนเริ่ม Alexander Osterwalder นำเสนอครั้งแรกในปี
ธุรกิจ จะพิจารณา 4 อย่าง (ขอสมมุติว่า ขาย
ก๋วยเตี๋ยว เพื่อให้ง่ายต่อความเข้าใจ) คศ.2005 น่าจะเป็ นเครื่องมือช่วยวิเคราะห์ก่อน

1. Strengths จุดแข็ง เริ่มธุรกิจ ที่ดีทีสุดในตอนนี้
- อร่อย มีสูตรพิเศษ รสชาติแปลกใหม่
- สะอาด ดูดี เมื่อนำ Business Model Canvas มาวิเคราะห์
- ต้นทุนต่ำกว่า เพราะขายใกล้บ้าน ก่อนเริ่มธุรกิจ จะพิจารณา 9 อย่าง (เราต้องหา
คำตอบให้เคลียร์และให้ครบ)
2. Weaknesses จุดอ่อน
- มีหม้อเดียว ออกก๋วยเตี๋ยวได้จำกัด
- มีลูกมือแค่คนเดียว
- ที่จอดรถลูกค้าจำกัด

3. Opportunities โอกาส
- ขยายกิจการ โดยขายแฟรนไชส์ได้
- ขายผ่าน App Food Delivery ได้

4. Threats อุปสรรค
- คู่แข่งเยอะ มีขาใหญ่แล้ว เช่น ชายสี่
- หาคนงานยาก
- อาจมีร้านอาหารประเภทอื่น มาเปิ ดใกล้ๆ

17

1. Value Propositions คุณค่าของธุรกิจ 6. Key Partners พาร์ทเนอร์หลักของเรา
เรา - คู่ค้าของเรามีใครบ้าง Supplier, Vendor,
- Core Value คุณค่าหลักที่จะส่งมอบให้ Contractor, Outsource ?
ลูกค้า คืออะไร - อะไรที่กระตุ้นให้ Partners ทำงานให้เรา
- Experience and Outcome ประสบการณ์ อย่างมีประสิทธิภาพ
หรือผลลัพธ์ ที่ลูกค้าจะได้
- ระดับราคา คุณภาพ ความหรูหรา เป็ น 7. Key Resource ทรัพยากรที่จำเป็ นของ
อย่างไร บริษัท
- บุคลากร ระบบงาน ผลงานวิจัย สูตร
2. Customer Segment ลูกค้าของเราเป็ น อาหาร
คนแบบไหน - เครื่องมือ เครื่องจักร ยาพาหนะ
- ลูกค้าเป็ นแบบ Mass ใครก็ได้ หรือ สำนักงาน ที่ดิน เงินทุน
Niche เฉพาะเจาะจง - ทรัพย์สินทางปั ญญา ชื่อเสียง Profile,
- เป็ นคนกลุ่มไหน เพศ อายุ อาชีพ Connection
ตำแหน่ง (เอาให้ชัด)
- ลูกค้ากลุ่มใหญ่ที่สุด คือกลุ่มไหน? 8. Cost Structure ค่าใช้จ่ายหลักของธุรกิจ
คืออะไร
3. Customer Relationships การสร้างสาย - Fixed Cost, Variable Cost, Cost of
สัมพันธ์กับลูกค้า sale
- เข้าใจ Pain Point ของลูกค้า และรู้วิธีแก้ - ต้นทุนหลัก ลำดับต้นทุน อะไรประหยัด
ปั ญหา ได้ อะไรต้องจ่ายให้ตรงเวลา
- อะไรที่ทำให้ลูกค้าซื้ อซ้ำ อะไรที่ทำให้ - รู้ต้นทุนในทุกๆ Key Resource, Key
ลูกค้าบอกต่อ Activities, Key Partners
- ติดตามดูแลลูกค้าอย่างไร get feedback
ลูกค้าได้แบบไหน 9. Revenue Streams รายได้ของเราเป็ น
อย่างไรบ้าง
4. Channels ช่องทางการเข้าถึง - สัดส่วนรายได้ รู้ความสัมพันธ์กับ
- Online, Offline หรือทั้งคู่ Customer Segment, Key Activities
- ผ่าน Distributor หรือ Direct Sale - เป็ น Cash หรือ Credit กี่วัน รอบบิลวัน
- เข้าใจ Cost of Sale ของแต่ละ Channel ไหนของเดือน จากลูกค้าคนไหน


ยิ่งเราศึกษาวิเคราะห์ให้ละเอียดตาม
5. Key Activities สิ่งที่ต้องทำเพื่อขับ Business Model Canvas ทั้ง 9 อย่างยิ่ง
เคลื่อนธุรกิจนี้ ทำให้เราสามารถวางแผนหรือปรับเปลี่ยน
- กิจกรรมหลัก มีอะไรบ้าง ธุรกิจของเราหรือกิจการที่กำลังจะเริ่มทำใน
- อะไรที่ต้องทำทุกวัน อะไรที่ต้องทำก่อน อนาคตได้อย่างแม่นยำ รอบด้าน และชัดเจน
อะไรไว้ที่หลังได้
- แต่ละกิจกรรมสำคัญกับ Customer, ทำการบ้านมาดีโอกาสพลาดก็จะเกิดขึ้นน้อย
Relation, Channel และ Revenue ยิ่งศึกษามาก ยิ่งเก่งมาก
ยิ่งทำมาก ยิ่งชำนาญมาก

18

วิเคราะห์ลูกค้าด้วยเครื่องมือ
CUSTOMER PERSONA

ร่วมมือกันทำงานเพื่อโลกที่ดีกว่า

Step 1: หาตัวตนของคนที่ต้องการสินค้า Step 2: วาง Persona การตลาดแล้วก็ดูด้วยว่า
หรือบริการของคุณ ตรงกับแผนธุรกิจหรือเปล่า

ขั้นตอนแรกของการวาง Persona คือการคิดจาก

สินค้าหรือบริการที่เรามี จริงอยู่ว่าสินค้าหรือ

บริการของเราจริงๆ แล้วใครจะซื้ อ จะใช้ก็ได้ แต่ อย่างที่บอกว่าลูกค้าทุกคนที่เราอยากได้ ไม่สามารถเป็ น

เราจะเอาทุกคนมาเป็ นลูกค้าแล้ววางตัวตนให้ ลูกค้าของเราได้จริงๆ และแผนธุรกิจเป็ นหนึ่งใน

ลูกค้าทุกคนไม่ได้ ดังนั้นให้ลองสมมุติหรือจำลอง Constrain เหล่านั้น ข้อนี้สำคัญมากสำหรับธุรกิจหรือ

สถานการณ์ถึงความต้องการของสินค้าเราก่อน แบรนด์ที่รู้สึกว่าใครก็เป็ นลูกค้าเราไปหมดเลย เพราะ

ว่าในสถานการณ์แบบไหน ที่คนจะเกิดไอเดีย ฉะนั้นเราต้อง Filter ออกว่าใครบ้างที่เรา ‘ไม่ควร

อยากซื้ อของของเราบ้าง ถ้าให้พูดง่ายๆ ก็คือ Target’ เช่น กลุ่มลูกค้าที่มีค่าหัวสูงหรือ Customer

การเข้าใจ Needs / Pain รวมไปถึง Motivation Acquisition Cost สูงอย่างลูกค้าที่มีแบรนด์ในใจอยู่แล้ว

แรงขับเคลื่อนแบบไหนกันที่จะกระตุ้นให้ลูกค้า และยากที่จะย้ายเค้าให้มาใช้ของเรา เป็ นต้น

อยากได้สินค้าของเรา หรือจะเป็ นในส่วนของ ที่สำคัญยิ่งกว่าคือ การที่เราเหมารวมเอา Persona ของ

ความกังวล แล้ว Concern แบบไหนที่ใช่ อันนี้ ลูกค้าทั้ง Industry ที่เราอยู่มาเป็ น Persona ของลูกค้า

ต้องวาดและจิตนาการดูค่ะ และแน่นอนว่า คนเดียว ดังนั้นถ้าแบรนด์คู่แข่งจะทำแคมเปญอะไร

นอกจากงานมโนแล้ว การคุยกับคน เก็บข้อมูลก็ เหมือนเรา ก็คือแค่โยก Logo มาใส่แทนของเราก็ทำได้

จะช่วย Validate Idea ของเราได้ด้วยว่า จริงหรือ แบบนั้นเป็ นต้น

ไม่ที่เจอสถานการณ์แบบนี้ แล้วจะนึกถึงสินค้า

ของเรา เป็ นต้น

19

Step 3: มองหาลูกค้าจริงๆ ไม่ใช่ลูกค้าในฝั น Step 5: Sample Size มีผลต่อผลลัพธ์

หลายครั้งเราคิดในหัวว่า โอเค.. ลูกค้าเราจะเป็ น หลายครั้งช่วงแรกๆ เวลาเราไม่มีข้อมูลลูกค้า
แบบนี้ๆ แต่สุดท้ายเมื่อเราทำธุรกิจไป เราจะเริ่ม มากพอ เรามักวาด Persona จากการทำ Survey
เห็นว่าจริงๆ แล้วลูกค้าที่เราฝั นไว้มันตรงกับ หรือการ Interview ซึ่งจริงๆ เป็ นเรื่องดี แต่เรา
ลูกค้าที่มาใช้ มาอุดหนุนเราจริงๆ หรือเปล่า ดัง ต้องจำไว้ว่าจำนวนคนที่เราคุยกับ Sample size
นั้นอย่าเสียศูนย์ หมั่นวิเคราะห์ เก็บ Data เอาไว้ ที่เรา Survey มานั้นเป็ นใคร กลุ่มไหน และ
เพื่อเอามาทำความเข้าใจใหม่อยู่เรื่อยๆ ว่าจริงๆ สามารถ Represent Target ทั้งหมดได้จริงหรือ
แล้ว Real Buyers คือใคร ต้องการอะไรเพิ่ม ไม่? อย่างไรก็ตามเราก็ไม่ได้จะบอกว่ามันไม่ดี
สนใจ หรือมีแรงกระตุ้นอะไร เพื่อนำมาปรับปรุง แต่มันคือการ Learning by Doing จริงๆ พอมี
ในงานถัดๆ ไปต่อ ข้อมูลลูกค้าจริงๆ เพิ่มขึ้น ก็ให้เรามาปรับ มาเกา
กันไปเรื่อยๆ
Step 4: อย่ายึดติดแค่ข้อมูล Demographics
Step 6: ระวังการทำ Customer Persona มาก
หรือน้อยเกินไป

ข้อมูล Demographics จำเป็ นแต่ยังไม่ทั้งหมด ข้อระวังอย่างนึงเวลาทำ Persona ก็คือการมีตัว
เราต้องเข้าใจลูกค้ามากกว่านั้น ทั้งในแง่ของ ตนลูกค้ามากเกินไป หรือมีน้อยเกินไป เราควรมี
ความคิด ความสนใจและบุคคลิกต่างๆ นาๆ ให้พอเหมาะและชัดเจนกับธุรกิจและสินค้าของ
หรือเรียกว่า Psychographics เพิ่มเติมด้วย โดย เรา ไม่งั้นการ Targeting ก็จะยากทั้งในกรณีที่มี
เฉพาะอย่างยิ่งการเข้าใจแรงกระตุ้นและปั ญหา ลูกค้าหลายแบบ อาจจะลองคิดถึงตอนยิง Ads
ของลูกค้าว่าทำไม สินค้าของเราถึงตอบโจทย์ ต้องยิ่งไปหาคนหลายแบบจนไม่รู้ว่าจะโฟกัสใคร
มากที่สุด ทั้งนี้ยังรวมไปถึง Behavior Data ของ ดี กว้างเกินไป หรือมีจำนวนชิ้น Ads เยอะเกิน
ลูกค้าด้วย ว่าจริงๆ แล้วเค้ามีพฤติกรรมแบบ ไป เป็ นต้น
ไหน และการวาด Journey ช่วยได้มาก

20

Step 7: เอา Persona มาทำให้มีชีวิตชีวา

พอเรามีตัวตนลูกค้าแล้วก็อย่าลืมเอามาความ
เป็ นคน สิ่งสนใจ ความนึกคิดเหล่านั้นใส่ลงมาใน
ชิ้นงาน การตลาด การสื่อสารทุกๆ อย่างของเรา
ด้วย คุยกับลูกเค้าแบบที่เค้าสนใจ เป็ นคนไม่ใช่
หุ่นบนต์หรือ Formal จนเข้าถึงยากเกินไป จน
ลูกค้าพากันหนี
ทั้งหมดนี้ก็คือการทำ Customer Persona
ตั้งแต่ตอนเริ่ม จน Revise ตามข้อมูลที่เรา
ได้มากขึ้นไปเรื่อยๆ ที่สำคัญเลยคือ พอรู้จัก
พวกเค้าแล้ว อย่าลืมเอา Insight เล็กๆ
น้อยๆ มาวางออกเป็น Journey แล้วค่อยๆ
Fill Gaps ที่หายไปดูนะ พูดกับเค้าเหมือน
กำลังขายของเค้าอยู่ที่ตลาด ไม่ใช่บนโลก
ดิจิตอลแบบไม่เห็นหน้าด้วย

21

วิเคราะห์ลูกค้าด้วยเครื่องมือ
CRM & DATA MARKETING

22

CRM หรือจะเรียกว่าเป็นวิธีการรักษาความสัมพันธ์ของลูกค้าด้วยการใช้

Data ซึ่งมีผลประกอบ 3 ข้อได้แก่ การเก็บ Data, วิเคราะห์ Data, และนำ

สิ่งเหล่านั้นไปใช้ในการทำการตลาด ด้วยวิธีเหล่านี้ล้วนแล้วแต่มีความ

สำคัญต่อโลกการตลาดยุคปัจจุบันมาก เป็นสิ่งที่นักการตลาดและผู้

ประกอบการต้องรู้และทำความเข้าใจเพื่อการทำการตลาดที่ตรงกับความ

ต้องการให้มากที่สุด

(1) ใช้ RFM Model เพื่อหาลูกค้าของเราจริงๆ

RFM Model หรือจะเรียกว่า RFM Analysis ก็ได้ เป็ นรูปแบบการวิเคราะห์ Data ของ
ลูกค้า เพื่อที่ผู้ประกอบการหรือนักการตลาดจะได้รู้ว่าลูกค้ารายใดที่เป็ นลูกค้าของเขา
จริงๆ มีความต้องการในแบรนด์หรือธุรกิจของเขาจริงๆ โดยวิธีการนี้สามารถแบ่งออก
ได้เป็ น 3 รูปแบบตามตัวอักษรที่รวมกันเป็ นชื่อ RFM ดังนี้

• Recency = ระยะเวลาที่ลูกค้ามาใช้บริการของแบรนด์หรือธุรกิจของเราครั้งล่าสุดเมื่อไหร่
• Frequency = ความถี่ในการใช้บริการของลูกค้าที่มีต่อแบรนด์ของเรา
• Monetary = จำนวนทรัพยากรทั้งหมดที่ลูกค้าใช้กับการบริการของเรา

ด้วยเทคโนโลยีของทุกวันนี้ทำให้เราสามารถรับรู้ถึง Data ทั้ง 3 อย่างนี้ได้โดยผ่าน
เครื่องมือต่างๆ จากนั้นเราก็ทำการจัดหมวดหมู่ของลูกค้าจาก Data ทั้งหมดนี้ เพื่อที่
จะหาลูกค้าที่มีความสำคัญกับแบรนด์จริงๆ จากนั้นจึงศึกษาและทำความเข้าใจความ
ต้องการของบุคคลเหล่านั้นเพื่อทำการตลาดให้เหมาะสม

จากนี้คาดว่าการใช้ RFM Analysis จะกลายเป็ นที่นิยมมากขึ้นในการหากลุ่มลูกค้าดัง
กล่าว รวมไปถึงการพัฒนาแบรนด์อย่างมีคุณภาพต่อไปอีกด้วย

23

(2) หา Personalization ให้ตรงกับ Segmentation ของลูกค้า

Personalization marketing หรือก็คือการทำการตลาดแบบเฉพาะเจาะจง เพื่อสร้าง

ประสบการณ์ที่หลากหลายให้กับลูกค้า ด้วยการปรับการบริการให้เหมาะสมกับ

Segmentation ต่างๆ ของลูกค้านั่นเอง

ตัวอย่าง Personalization

การปรับหน้าของ

YouTube

เพื่อแนะนำคลิปวิดีโอตามที่ลูกค้าชอบเปิด

ทั้งนี้การทำ Personalization นั้นมีส่วนเชื่อมโยงกับการทำคอนเทนต์ของแบรนด์ ที่จะ
สามารถมอบประสบการณ์ที่ตรงกับความต้องการของลูกค้าได้มากขนาดไหน ซึ่งในส่วน
นี้ก็ต้องอาศัย Data ที่จะบ่งชี้ถึงสิ่งที่ลูกค้าต้องการ จากนั้นแบรนด์จึงนำ Data เหล่านั้น
ไปสรรค์สร้างเป็ น Content ตาม Personalization ของลูกค้าได้อย่างตรงจุด

(3) เก็บข้อมูลให้พร้อมใช้งานผ่านเครื่องมือที่เหมาะสม

ต่อไปคือเรื่องของการจัดเก็บ Data ที่ผู้ประกอบการหลายๆ คน เริ่มเข้าใจความสำคัญ
ของ Data แล้วแต่เมื่อพวกเขาต้องการจะใช้งาน Data บางคนกลับไม่ได้เก็บ Data เอา
ไว้, บางคนมี Data แต่อยู่ในสภาพที่ไม่พร้อมใช้งาน, หรือแม้แต่บางคนมี Data ที่
พร้อมใช้งานแต่ไม่รู้ว่าจะใช้อย่างไร

จากนี้คาดว่าธุรกิจต่างๆ ควรเริ่มที่จะเก็บเกี่ยว Data จากการประกอบธุรกิจอย่างเป็ น
ระบบมากขึ้น รวมไปถึงการเลือกใช้งานเครื่องมือหรือผู้ให้บริการที่เกี่ยวกับ Data ที่
สามารถตอบสนองผู้ประกอบการได้ในทุกการใช้งานได้อย่างเหมาะสม ตั้งแต่การเก็บ
ข้อมูลไปจนถึงวิธีการใช้งานอย่างมีประสิทธิภาพ

และทั้ง 3 อย่างนี้คือเรื่องที่คาดว่าน่าจะเกิดขึ้นกับโลกการตลาดที่ต้องมี
การใช้ CRM มาเป็นส่วนเกี่ยวข้องเพื่อตอบสนองความต้องการของ
ลูกค้าให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น

24

กลยุทธ์
การส่งเสริม

การตลาด

Marketing Funnel

Marketing Funnel แต่ละระดับ
1.Tofu(Top of funnel) หรือ Awareness stage ขั้นตอนการรับรู้แบรนด์ ทำให้
ลูกค้ารู้จักเรามากขึ้น

เช่น

อ่าน Blog/Article ต่างๆฟัง Podcast ให้ความรู้เกี่ยวกับเรื่องที่สนใจ การดูวิดีโอ
เกี่ยวกับแบรนด์ หรือวิดีโอให้ความรู้ต่างๆ ตามข่าวสารอัพเดทของแบรนด์ทาง
Social Media ถ้าทำโฆษณาใน stage นี้ก็ต้องทำให้ user รับรู้ให้ได้ว่าเราช่วยแก้
ปัญหาอะไรให้เค้าได้บ้าง จี้ที่ Painpoint หนักๆ หาคเข้ามาในกรวยให้ได้มากที่สุด

2. Mofu(Middle of funnel) | Interest stage
ขั้นตอนที่ user เริ่มรู้จักตัวแบรนด์คุณแล้ว เค้าจึงเริ่มค้นหารายละเอียดยิบย่อย
เกี่ยวกับเรื่องที่เค้าสนใจ ความสงสัย ลึกลงไปอีก ซึ่งการค้นหานี้ก็มักจะเกี่ยวโยง
กับแบรนด์ของคุณด้วย จุดนี้เราก็ต้องทำให้ธุรกิจเรา ค้นหาเจอได้ง่าย มีข้อมูล
สินค้าครบครัน พร้อมใช้โน้มน้าวลูกค้าในอนาคตให้ไป Funnel ขั้นถัดไปได้

3.Mofu(Middle of funnel) | Consideration stage
ขั้นตอนที่ user เริ่มสนใจแบรนด์มากๆ เริ่มพิจารณาแบรนด์ คิดถึงแบรนด์ รวม
ถึงเริ่มนำตัวแบรนด์มาเปรียบเทียบกับคู่แข่งเจ้าอื่นๆ อย่าลืมว่าในตลาดก็มีคู่แข่ง
อีกมากมาย ไม่ว่าจะแข่งด้วยเรื่อง คุณภาพ, ภาพลักษณ์ หรือ ราคา ฯลฯ ดังนั้น
เราจึงต้องคิดกลยุทธ์การตลาดมาตอบสนองคนกลุ่มนี้ให้ลงมาในขั้นตอนถัดไป
ให้ได้ เช่นทำ Checklist มาเปรียบเทียบคุณภาพ ความคุ้มค่า หรือ ปล่อยโฆษณา
รีวิวจากลูกค้า, คำอธิบายจากผู้เชี่ยวชาญ อะไรแบบนี้ก็ช่วยให้ปิดการขายได้ง่าย
ขึ้นใน Funnel ขั้นถัดไป

4.Bofu(Bottom of funnel) | Purchase
ขั้นตอนนี้คือ ขั้นตอนการปิดการขาย โดยขั้นตอนนี้เราต้องทำให้ลูกค้าตัดสินใจให้
ได้ อาจกระตุ้นลูกค้าด้วยโปรโมชั่น หรือ ประโยคที่ทำให้ลูกค้าเข้าใจว่าถ้าไม่ตัดสิน
ใจตอนนี้จะพลาดอะไรไป

25

กลยุทธ์การตลาด 8P

1. Product = กลยุทธ์ทางการตลาดที่เกี่ยวข้องกับผลิตภัณฑ์ เป็นกลยุทธ์ที่มีความ
เกี่ยวข้องกับการตัดสินใจ ซึ่งผู้ประกอบการจะต้องทำการพิจารณาออกแบบตัว
ผลิตภัณฑ์ทั้งหมด ให้สามารถสร้างความพึงพอใจและตอบสนองความต้องการของผู้ใช้
งานผลิตภัณฑ์ได้ ทั้งการตั้งเป้าหมายคุณสมบัติสินค้า การเลือกใช้วัตถุดิบใน
กระบวนการผลิต รวมทั้งการนำสินค้าไปเปรียบเทียบจุดเด่นและจุดด้อยกับกับผลิตภัณฑ์
ของคู่แข่งทางการตลาด เพื่อเป็นประโยชน์สำหรับการพัฒนาสินค้าให้มีคุณภาพที่ดีขึ้น
ต่อไป

2. Price = กลยุทธ์ทางด้านราคา โดยการกำหนดราคาของสินค้านอกจากผู้ประกอบ
การ จะต้องคำนึงถึงปัจจัยต้นของทุนการผลิตแล้ว ยังต้องคำนึงถึงสภาพการแข่งขัน
ของสินค้าชนิดนั้นๆ ในตลาด ซึ่งสำหรับสินค้าที่มีคู่แข่งทางการตลาดมากผู้ประกอบการ
สามารถใช้วิธีการกำหนดราคาสินค้าให้น้อยกว่าเพื่อแย่งชิงฐานลูกค้า หรืออาจจะทำการ
กำหนดราคาให้สูงกว่าเพื่อจัดวางตำแหน่งสินค้าให้อยู่เหนือกว่าตลาดคู่แข่งได้เช่น
เดียวกัน

3. Place = กลยุทธ์ช่องทางการจัดจำหน่าย เป็นกลยุทธ์ที่ผู้ประกอบการควรพิจารณา
วางแผนให้ดี เนื่องจากช่องทางกระจายสินค้าที่เลือกใช้ สามารถส่งผลต่อกำไรโดยรวมที่
ผู้ประกอบการจะได้รับ โดยช่องทางการจัดจำหน่ายทางการตลาดในปัจจุบันมีอยู่สองรูป
แบบ ได้แก่ การขายผ่านพ่อค้าคนกลางและการขายสู่ผู้บริโภคโดยตรง ซึ่งช่องทางการ
ขายสู่ผู้บริโภคโดยตรงจะสามารถสร้างผลกำไรได้สูง ตรงข้ามกับการขายผ่านพ่อค้า
คนกลางที่จะสามารถสร้างยอดการขายได้สูงกว่า

4. Promotion = โปรโมชั่นหรือการส่งเสริมการตลาด เป็นกลยุทธ์หนึ่งที่สามารถเพิ่ม
ประสิทธิภาพในการขายสินค้าให้แก่ผู้ประกอบการได้อย่างดี โดยกลยุทธ์ดังกล่าวที่ถูกนำ
มาใช้จะต้องมีความสอดคล้อง รวมทั้งสามารถส่งเสริมกลยุทธ์อื่นๆ ได้ในเวลาเดียวกัน
ตัวอย่างเช่น การลดราคสินค้า การแถมสินค้า หรือการแจกสินค้า เป็นต้น ซึ่งหากโปรโมชั่
นที่ผู้ประกอบการเลือกใช้สามารถตอบโจทย์ความต้องการของผู้บริโภคได้ ก็จะส่งผลให้
สามารถเพิ่มยอดขายได้มากยิ่งขึ้น

5. Packaging = บรรจุภัณฑ์เปรียบเสมือนเป็นหน้าตาของสินค้า ผู้ประกอบการจึงจำเป็น
ต้องให้ความสำคัญในการวางกลยุทธ์ทางการตลาดสำหรับบรรจุภัณฑ์ โดยมีเป้าหมาย
ในการสร้างความสวยงามโดดเด่น รวมทั้งความแตกต่างอย่างมีเอกลักษณ์ให้แก่
ผลิตภัณฑ์ เพื่อที่จะสามารถดึงดูดความสนใจจากผู้บริโภคได้มากกว่าสินค้าในตลาดคู่
แข่ง จนสามารถสร้างยอดขายและกำไรที่เพิ่มขึ้นได้

26

กลยุทธ์การตลาด 8P

6. Personal = พนักงานขาย ซึ่งถือได้ว่าเป็นกลยุทธ์ที่มีความเป็นเอกลักษณ์เฉพาะบุคคล
ไม่สามารถทำการลอกเลียนแบบได้ง่าย โดยหากผู้ประกอบการมีพนักงานขายที่มีความรู้
มากประสบการณ์ รวมทั้งมีความสามารถในการจูงใจผู้บริโภค จะสามารถช่วยเพิ่มยอด
ขายให้แก่ธุรกิจได้อีกทางหนึ่งโดยการใช้ประโยชน์จากความสามารถของบุคคล
7. Public Relation = กลยุทธ์การใช้ข่าวสารในการชักจูงผู้บริโภค ถือว่าเป็นวิธีการ
ทางการตลาดที่มีความเหมาะสมกับสภาพแวดล้อมการใช้ชีวิตของผู้คนในปัจจุบัน ที่สื่อ
ต่างๆได้เข้ามามีอิทธิพลในสังคมมากขึ้น โดยกลยุทธ์ดังกล่าวเป็นกลยุทธ์ที่ช่วยเพิ่ม
ทัศนคติเชิงบวกต่อผลิตภัณฑ์ของผู้บริโภค รวมทั้งสามารถสร้างภาพลักษณ์ที่ดีให้แก่
สินค้าได้เช่นกัน
8. Power = กลยุทธ์ทางการตลาดเกี่ยวข้องกับอำนาจ เป็นกลยุทธ์ที่ใช้สำหรับการต่อ
รอง ควบคุม รวมทั้งแลกเปลี่ยนผลประโยชน์ทางการค้ากับคู่แข่งทางการตลาด ซึ่ง
อำนาจต่อรองที่ผู้ประกอบการมีจะสามารถสร้างข้อเสนอที่ดีที่สุดให้แก่ธุรกิจได้

27

กระบวนการตัดสินใจ

แบ่งออกเป็น 5 ขั้นตอนคือ
1. การรับรู้ถึงความต้องการหรือปัญหา เป็นความคิดในอุดมคติ เกิดจากความต้องการ
ใน สินค้าหรือบริการนั้นโดยคิดว่าสิ่งนั้นดีต่อตนเอง สามารถเติมความคิดให้เป็นจริงได้ โดย
อาจเกิด การเปลี่ยนแปลงหรือเกิดการกระตุ้นความต้องการจากสภาพแวดล้อมภายใน เช่น
การหิวข้าว การต้องการหายามาทานเมื่อไม่สบาย และจากการกระตุ้นจากสภาพแวดล้อม
ภายนอก เช่น เศรษฐกิจ สังคม เป็นต้น
2. การสืบค้นข้อมูล จำเป็นที่จะต้องมีข้อมูลเพื่อช่วยในการตัดสินใจ จากทางเลือกต่าง ๆ
3. การคิดวิเคราะห์ข้อมูล ประเมินจากทางเลือกต่าง ๆ ซึ่งอาจจะนำมาเปรียบเทียบกัน
โดยที่ผู้บริโภคอาจจะกำหนดคุณสมบัติของสินค้าหรือบริการเพื่อที่จะนำมาใช้ในการ
ประเมิน
4. การตัดสินใจ ผู้บริโภคอาจจะต้องมีการตัดสินใจหลายๆอย่าง เช่น ราคา ระยะเวลา ใน
การตัดสินใจ
5. พฤติกรรมภายหลังการซื้อ ผู้ประกอบการควรติดตามพฤติกรรมหลังการซื้อของผู้
บริโภค เพื่อตรวจสอบความพึงพอใจภายหลังการซื้อ ซึ่งจะทำให้ผู้บริโภคเกิดความคิดการ
เปรียบว่าสิ่งที่ได้รับ มามีคุณค่าตามที่คาดหวังไว้หรือไม่ ถ้าทำได้อย่างที่ผู้บริโภคคาดหวัง
ตรงตามความต้องการก็จะเกิด การไว้วางใจ จนนำมาสู่การซื้อซ้ำ แต่หากว่าสินค้าหรือ
บริการนั้น ๆ มีคุณค่าต่ำกว่าที่คาดหวังเอาไว้ ก็จะเกิดความไม่พอใจ มีการเปลี่ยนไปใช้
สินค้าจากคู่แข่ง และอาจจะมีการบอกต่อไปยังผู้บริโภค คนอื่น ๆ ด้วย อีกทั้งผลเสียจะมา
อีกหลายรูปแบบ

28

7

ไ อ เ ดี ย

sale

promotion

กระตุ้นยอดขาย

29

Flash Sale

" ล ด ร า ค า พิ เ ศ ษ ส ร้ า ง เ งื่ อ น ไ ข ร ะ ย ะ เ ว ล า
ไ ว้ ว า ง ใ จ - ก ร ะ ตุ้ น ใ ห้ รีบ ซื้ อ ก่ อ น ห ม ด เ ข ต "




BUY ONE

GET
ONE

ซื้อ 1 แถมฟรีอีก 1 ยังไง
ก็จูงใจได้แน่!

แค่เห็นคำว่าฟรีก็ใจสั่นเเล้ว

30

BLACK

FRIDAY
Sale

ล ด โ ห ด แ บ บ ห น เ ดี่ ย ว จ บ B L A C K

F R I D A Y รี บ ซ้ ะ ยิ่ ง ก ว่ า F L A S H S A L E

Free
delivery

ค่ า ส่ ง น่ ะ สุ ด เ เ พ ง โ ป ร ฟ รี ค่ า ส่ ง จึ ง จู ง ใ จ ไ ด้

เ ส ม อ เ เ ต่ ต้ อ ง คำ น ว น ต้ น ทุ น กั น ดี ๆ ก่ อ น น่ ะ !

31

% off

ไม่ชอบลดแหลกแบบมาไวไปไว
ลองจัดโปรที่คลาสสิคเสมอ ด้วย

การลดเป็น % ดูสิ้

Ree Deem
your points

กระ ตุ้ นความสม่ำเ สมอของการใ ช้บริการ

ใ นระ ยะ เ วลาหนึ่ ง มากกว่ากระ ตุ้ นใ ห้ซื้ อ

จำ น ว น ม า ก ๆ

32

register ก า ร พ ย า ย า ม ส ร้า ง
LEAD(LEAD
to get
GENERATION)
stuff
เ พื่ อ นำ ข้ อ มู ล ไ ป ใ ช้
ใ ห้เ กิ ด ป ร ะ โ ย ช น์
สู ง สุ ด กั บ ก า ร ข า ย

33

อ้างอิง

บท 1

ดร.วราภรณ์ ทนงศักดิ์. (2020). ภูมิทัศน์วัฒนธรรมปูยู[ออนไลน์]
แหล่งที่มา http://www2.huso.tsu.ac.th/puyu2020/featured_11
(สืบค้นเมื่อ 30 สิงหาคม 2565)

Google Trends. (2022). การแต่งกายชุดมือลายู[ออนไลน์] แหล่ง
ที่มา http:www.google.com/trends (สืบค้นเมื่อ 30 สิงหาคม 2565)

อามานี่ ชุมศรีและฉันทนา ปาปัดถา. (2021). ส่วนประสมทางการ
ตลาดที่มีผลต่อการตัดสินใจเลือกซื้อเสื้อผ้าแฟชั่นของสตรีมุสลิม
ในกรุงเทพมหานคร. วารสารบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยแม่โจ้

บท 2

ดร.อมฤต สมพงษ์. Entrepreneurial Mindset“แนวคิดของผู้
ประกอบการ”[ออนไลน์] แหล่งที่มา https://www.google.com/url?
(สืบค้นเมื่อ 27 สิงหาคม 2565)

ธนภัทร รุ้งธนาภิรมย์. (2019). 11 วิธีคิดแบบผู้ประกอบการ
Entrepreneur’s Mindset[ออนไลน์]. แหล่งที่มา
https://www.google.com/url? (สืบค้น 24 สิงหาคม 2565)

วงในเพื่อธุรกิจ. (2021). 7 Step เขียนแผนธุรกิจสำหรับมือใหม่
เขียนง่าย รับรองยอดพุ่ง กำไรเพิ่ม[ออนไลน์] แหล่งที่มา
https://www.wongnai.com/business-owners/ (สืบค้นเมื่อ
26 สิงหาคม 2565)

Amco Business insights. (2021). “ผู้ประกอบการยุคดิจิทัล”
a Digital Entrepreneur[ออนไลน์]
แหล่งที่มา https://www.erpreports.com/who-we-are/
(สืบค้นเมื่อ 24 สิงหาคม 2565)

Independent News Network. (2021). 5 Mindset ที่จะทำให้คุณ
เป็นผู้ประกอบการที่สำเร็จ[ออนไลน์] แหล่งที่มา
https://www.innnews.co.th/lifestyle/news_30672/ (สืบค้นเมื่อ
26 สิงหาคม 2565)

อ้างอิง

บท 3

Work Life Win Win. (2020). วิเคราะห์ 3 ระดับ ก่อนเริ่มทำกิจการ
ส่วนตัว(รายได้หลายช่องทางEP19)[ออนไลน์]
แหล่งที่มา https://www.blockdit.com/posts/5e0d99bf75f8000
(สืบค้นเมื่อ 30 สิงหาคม 2565)

Plearn Wisetwongchai. (2021). Customer Persona – วาง
Persona ลูกค้ายังไงดี?[ออนไลน์] แหล่งที่มา
https://www.everydaymarketing.co/knowledge/customer-
persona-step-by-step (สืบค้นเมื่อ 30 สิงหาคม 2565)

Ad Addict. (2021). สรุป 3 เรื่องควรรู้เกี่ยวกับ CRM & Data
Marketing สำหรับนักการตลาดและนักโฆษณายุคใหม่ จาก
Clubhouse ATC x ChocoCRM[ออนไลน์] แหล่งที่มา
https://www.blockdit.com/posts/605d0a13bf89e61b18455e4b?
fbclid (สืบค้นเมื่อ 30 สิงหาคม 2565)

บท 4

1Belief Company Limited. (2017). ทำความรู้จัก กลยุทธ์ทางการ
ตลาด สมัยใหม่ที่น่าสนใจ บางอย่างคุณอาจคาดไม่ถึง[ออนไลน์]
แหล่งที่มา www.1belief.com/article/marketing-strategy (สืบค้น
เมื่อ 30 สิงหาคม 2565)

Digital Mind Hub. (2021). Marketing Funnel คืออะไร? กลยุทธ์
พื้นฐาน หลักคิดที่ต้องรู้เพื่อการตลาดครบวงจร[ออนไลน์]
แหล่งที่มา http://www.digitalmindhub.com/strategy/what-is-
marketing-funnel (สืบค้นเมื่อ 29 สิงหาคม 2565)

Pannakan Warawattanano. (2021). 7 ไอเดียการจัดโปรโมชั่น ลด
ราคายังไงให้ดูมีคุณค่า กระตุ้นยอดขาย[ออนไลน์] แหล่งที่มา
https://noria.co.th/th/sale-promotion-ideas/ (สืบค้นเมื่อ 29
สิงหาคม 2565)

กลุ่มผู้ประกอบการ

LOCAL

ENTERPRISE

แนวทางการพัฒนาช่องทางการตลาด สื่อสารการตลาดบนฐานทุนทางวัฒนธรรม
เครื่องแต่งกายมุสลิมในพื้นที่จังหวัดปัตตานี

อ.โรสนา รัฐการัณย์ อาจารย์ประจำสาขาบริหารธุรกิจ
คณะศิลปศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยฟาฏอนี
และคณะนักศึกษาบริหารธุรกิจชั้นปีที่ 4 ปีการศึกษา 2565