หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 โครงสร้างและหน้าที่ของพืชดอก

ช่ือ........................................................

1

ชนั้ ........................เลขที.่ .......................

หน่วยการเรียนรู้ท่ี 1
โครงสร้างและหน้าทขี่ องพืชดอก

1. เนื้อเย่ือพืช
1.1 เน้ือเยอ่ื เจริญ
เน้ือเยอื่ เจริญประกอบดว้ ย .............................................................................................................

....................................................................................................................................................................
................................จำแนกตำมส่วนตำ่ งๆของพืชได้ 3 ชนิด คือ

1. เน้ือเยอ่ื เจริญส่วนปลำย ( apical meristem) ถำ้ อยบู่ ริเวณปลำยรำกเรียก............................
.......................................................และที่บริเวณปลำยยอดเรียก...............................................................
...................................................................................................................................................................

2. เน้ือเยอ่ื เจริญเหนือขอ้ (...............................................) ......................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................

3. เน้ือเยอ่ื เจริญดำ้ นขำ้ ง (.......................................................)...............................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

2

1.2 เน้ือเยอ่ื ถำวร
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….

1. ระบบเนือ้ เย่ือผิว (epidermal tissue system)
1) เอพเิ ดอรม์ ิส (........................................) ........................................

……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………

2) เพรเิ ดริ ม์ (.....................................) ..................................................
………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….

2 . ระบบเน้ือเยอื่ พ้ืน (ground tissue system) มีดงั น้ี
1 ) พำเรงคิมำ (......................................)..................................................................

....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

3

2) คอลเลงคิมำ (..................................................)....................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

3) สเกลอเรงคิมำ (.........................................) .......................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

4

3. ระบบเน้ือเยอื่ ท่อลำเลียง

1. ไซเล็ม ( )............................................................................................................

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

2. โฟลเอม็ ( )

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

questions

1. เน้ือเยอ่ื ถำวรชนิดหน่ึง มีน้ำตำลสะสมอยู่ ผนงั เซลลม์ ีควำมหนำบำงสม่ำเสมอ คือเน้ือเย่อื ชนิดใด

....................................................................................................................................................................

2. เน้ือเยอื่ ไซเลมและโฟลเอม็ ทำหนำ้ ท่ีอะไร และประกอบดว้ ยเซลลอ์ ะไรบำ้ ง

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

5

2. อวยั วะและหน้าทขี่ องอวยั วะพืช

2.1.โครงสร้างและหน้าทข่ี องราก

รำก คือ ส่วนหน่ึงท่ีงอกตอ่ จำกตน้ ลงไปในดิน ไม่แบ่งขอ้ และไมแ่ บ่งปลอ้ ง ไมม่ ีใบ ตำ และดอก หนำ้ ท่ีของ
รำก คือ สะสมและดูดซึมอำหำรมำบำรุงเล้ียงตน้ พืช นอกจำกน้ียงั ยดึ และค้ำจุนตน้ พชื

1.ระบบรำกแกว้ ตน้ พชื หลำยชนิดเป็นแบบรำกแกว้ คือมีรำกสำคญั งอกออกจำกลำตน้ ส่วนปลำย
รูปร่ำงยำว ใหญ่ เป็ นรูปกรวยดำ้ นขำ้ งของรำแกว้ จะแตกแขนงออกได้ 2-3 คร้ัง ไปเรื่อย ๆ รำกเลก็ ส่วนปลำย
จะมีรำกฝอยเลก็ ๆ ออกมำเป็ นจำนวนมำก เพอ่ื เพ่ิมเน้ือท่ีในกำรดูดซึมอำหำรใหก้ บั ตน้ พชื มกั จะพบวำ่ พชื ใบ
เล้ียงคูจ่ ะมีรำกแบบรำกแกว้ ตวั อยำ่ งพืชที่มีลกั ษณะน้ีคือ ข้ีเหลก็ คูน มะกำ มะหำด เป็ นตน้

2. ระบบรำกฝอย เป็นรำกที่งอกออกจำกลำตน้ ส่วนปลำยพร้อมกนั หลำยๆ รำก ลกั ษณะ เป็นรำก
กลมยำวขนำดเท่ำๆ กนั พบวำ่ พืชใบเล้ียงเดี่ยวจะมีรำกแบบรำกฝอย ตวั อยำ่ งพืชที่มีรำกแบบน้ีคือ ตะไคร้
หญำ้ คำ เป็ นตน้ บำงทีรำกจะเปลี่ยนลกั ษณะไป เน่ืองจำกไดร้ ับอิทธิพล จำกส่ิงแวดลอ้ มภำยนอก รำกที่
เปลี่ยนลกั ษณะไปน้ีมีหลำยชนิด เช่น รำกสะสมอำหำร รำกค้ำจุน รำกเก่ียวพนั รำกอำกำศ เป็นตน้ บำงชนิดน้ี
บำงคร้ังกอ็ ยบู่ นดินจะตอ้ งใชก้ ำรสงั เกต แต่อยำ่ งไรกต็ ำม มนั ยงั คงลกั ษณะทวั่ ไปของรำกใหเ้ รำสงั เกตเห็นได้

1. โครงสร้างของรากภายในปลายรากตัดตามยาว
โครงสร้ำงบริเวณปลำยรำค
1. บริเวณที่เปล่ียนสภำพและเจริญเตม็ ที่ของเซลล(์ .....................................)
....................................................................................................................
....................................................................................................................
2. บริเวณยดื ตำมเซลล(์ ..............................................................................)
....................................................................................................................
....................................................................................................................
3.บริเวณกำรแบ่งเซลล์ (............................................................................)
...................................................................................................................
....................................................................................................................
4. หมวกรำก (...................................).........................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................

2 . โครงสร้างภายในของปลายรากตัดตามขวาง
ผำ่ น เรำส่องกลอ้ งจุลทรรศร์แลว้

6

3. หน้าท่แี ละชนิดของราก

รากมีหน้าทห่ี ลกั ทส่ี าคัญ คือ
1. ดูด ( absorption ) น้ำและแร่ธำตุท่ีละลำยน้ำจำกดินเขำ้ ไปในลำตน้
2. ลำเลียง ( conduction ) น้ำและแร่ธำตุรวมท้งั อำหำรซ่ึงพืชสะสมไวใ้ นรำกข้ึนสู่ส่วนต่ำงๆของลำตน้
3. ยดึ ( anchorage ) ลำตน้ ให้ติดกบั พ้ืนดิน
4. แหล่งสร้ำงฮอร์โมน ( producing hormones ) รำกเป็นแหล่งสำคญั ในกำรผลิตฮอร์โมนพชื หลำยชนิด เช่น
ไซโทไคนิน จิบเบอเรลลิน ซ่ึงจะถูกลำเลียงไปใชเ้ พ่ือกำรเจริญพฒั นำของส่วนลำตน้ ส่วนยอด และส่วน
อื่นๆของพชื
นอกจำกน้ียงี มีรำกของพชื อีกหลำยชนิดท่ีทำหนำ้ ที่พิเศษอื่นๆ เช่น

1. รำกโกงกำง ทำหนำ้ ท่ี ...................................................................................................................................

2. รำกลำแพน ทำหนำ้ ที่...................................................................................................................................

3.รำกขำ้ วโพด ทำหนำ้ ท่ี ...................................................................................................................................

4. รำกกลว้ ยไม้ ทำหนำ้ ท่ี ..................................................................................................................................

5. รำกแครอท ทำหนำ้ ที่ ...................................................................................................................................

6. รำกแพงพวยน้ำ ทำหนำ้ ท่ี .............................................................................................................................

ชนิดของราก เมื่อจำแนกตำมกำเนิด จะจำแนกออกไดเ้ ป็น 3 ชนิด คือ
1. primary root เป็นรำกท่ีมีกำเนิดและเจริญเติบโตมำจำก radicle รำกชนิดน้ีตอนโคนจะโตแลว้ ค่อยๆเรียว
เลก็ ลงเรื่อยๆจนถึงปลำยซ่ึงก็คือ.............................. ( tap root )นนั่ เอง
2. secondary root เป็นรำกท่ีมีกำเนิดและเจริญเติบโตออกมำจำก primary root อีกทีหน่ึง เป็นรำกท่ีเรียกกนั
ทว่ั ๆไปวำ่ .................................. ( lateral root ) และแขนงต่ำงๆท่ีแยกออกไปเป็นทอดๆน้นั ต่ำงมีกำเนิดมำ
จำกเน้ือเยอื่ pericycleในรำกเดิมท้งั สิ้น
3. adventitious root รำกพเิ ศษ หรือ รำกวสิ ำมญั เป็ นรำกที่ไม่ไดม้ ีกำเนิดมำจำก radicle และก็ไม่เป็นแขนง
ของprimary root จำแนกเป็นชนิดยอ่ ยๆลงไปอีกตำมรูปร่ำงและหนำ้ ที่ของมนั คือ

3.1 รำกฝอย ( fibrous root ) เป็นรำกเส้นเลก็ ๆมำกมำยขนำดสม่ำเสมอตลอดควำมยำวของรำก งอก
ออกจำกรอบๆโคนตน้ แทนรำกแกว้ ที่ฝ่ อไป พบในพืชใบเล้ียงเด่ียวเป็นส่วนใหญ่ เช่น .............................

......................................................................................................................................................................
พบในพชื ใบเล้ียงคู่บำงชนิด เช่น .................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

7

3.2 รำกค้ำจุน ( prop root ) เป็นรำกท่ีแตกออกจำกขอ้ ของลำตน้ ที่อยใู่ ตด้ ินและเหนือดินเล็กนอ้ ย แลว้
พุง่ ทะแยงลงไปในดินเพอื่ ช่วยพยงุ และค้ำจุนลำตน้ ไดแ้ ก่ ...............................................................................

.....................................................................................................................................................................

3.3 รำกสังเครำะห์แสง ( photosynthetic root ) เป็นรำกท่ีแตกออกจำกขอ้ ของลำตน้ หรือก่ิงแลว้ ห้อยลง
มำในอำกำศ มีสีเขียวของคลอโรฟิ ลลจ์ ึงสังเครำะห์แสงได้ ไดแ้ ก่ ...............................................................
ซ่ึงจะมีสีเขียวเฉพำะตรงท่ีหอ้ ยอยใู่ นอำกำศเท่ำน้นั รำกกลว้ ยไมน้ อกจำกจะมีสีเขียวและช่วยในกำร
สงั เครำะห์แสงแลว้ พบวำ่ มีเยอื่ พิเศษลกั ษณะนุ่มคลำ้ ยฟองน้ำ เป็นเซลลพ์ วกพำเรงคิมำเรียงตวั กนั อยำ่ ง
หลวมๆ โดยมีช่องวำ่ งระหวำ่ งเซลลม์ ำกเรียก นวม ( velamen ) หุม้ อยตู่ ำมขอบนอกของรำกช่วยดูดน้ำ รักษำ
ควำมช้ืนใหแ้ ก่รำก ตลอดท้งั ช่วยในกำรหำยใจดว้ ย

3.4 รำกหำยใจ ( respiratory root or aerating root ) เป็นรำกท่ีชูปลำยรำกข้ึนมำเหนือพ้นื ดินบำงทีก็ลอย
ตำมผวิ น้ำ เพือ่ ช่วยในกำรหำยใจไดม้ ำกเป็นพเิ ศษกวำ่ รำกปกติทว่ั ๆไป ท้งั น้ีเพรำะโครงสร้ำงของรำก
ประกอบดว้ ยเซลลพ์ ำเรงคิมำซ่ึงเรียงตวั อยำ่ ง หลวมๆ มีช่องวำ่ งระหวำ่ งเซลลม์ ำก ทำใหอ้ ำกำศผำ่ นเขำ้ สู่
เซลลช์ ้นั ในของรำกไดง้ ่ำย รำกเหล่ำน้ีอำจเรียกวำ่ รำกทุ่นลอย ( pneumatophore ) ไดแ้ ก่ ..............................

.....................................................................................................................................................................

3.5 รำกเกำะ ( climbing root ) เป็นรำกที่แตกออกมำจำกส่วนขอ้ ของลำตน้ แลว้ เกำะติดกบั สิ่งยดึ เกำะ
เช่นเสำหรือหลกั เพ่ือพยงุ ลำตน้ ใหต้ ิดแน่นและชูส่วนของลำตน้ ใหส้ ูงข้ึนไป และใหส้ ่วนตำ่ งๆของพชื ไดร้ ับ
แสงมำกข้ึน ไดแ้ ก่ ........................................................................................................................................

3.6 รำกกำฝำก ( parasitic root ) เป็นรำกของพืชที่ไปเกำะตน้ พชื ชนิดอื่น แลว้ มีรำกเล็กๆแตกออกมำ
เป็นกระจุกแทงลงไปในลำตน้ จนถึงท่อลำเลียงเพ่ือแยง่ อำหำร ไดแ้ ก่ .........................................................

3.7 รำกสะสมอำหำร ( storage root ) ทำหนำ้ ท่ีสะสมอำหำรพวกแป้ง ไขมนั และโปรตีน เช่น ............

.....................................................................................................................................................................

3.8 รำกหนำม ( root thorn ) เป็นรำกที่มีลกั ษณะเป็นหนำมงอกมำจำกบริเวณโคนตน้ ตอนงอกใหมๆ่
เป็นรำกปกติแต่ต่อมำเกิดเปลือกแขง็ ทำใหม้ ีลกั ษณะคลำ้ ยหนำมแขง็ ช่วยป้องกนั โคนตน้ ได้ เช่น .............

.....................................................................................................................................................................

2.2 โครงสร้างและหน้าท่ีของลาต้น
ลำตน้ (stem) เป็นอวยั วะของพชื ซ่ึงส่วนใหญจ่ ะเจริญข้ึนมำเหนือดินแตก่ ม็ ีพชื บำงชนิดท่ีลำ ตน้ อยใู่ ต้
ดิน ลำตน้ ประกอบดว้ ยส่วนสำคญั 2 ส่วนคือ

8

1. ขอ้ (node) เป็นส่วนของลำตน้ ท่ีมีตำ(bud)ซ่ึงจะเจริญไปเป็ นก่ิง ดอก หรือใบ
2. ปลอ้ ง(internode) เป็นส่วนของลำตน้ ท่ีอยรู่ ะหวำ่ งขอ้
พชื ใบเล้ียงเด่ียวจะสังเกตส่วนของขอ้ ปลอ้ งไดอ้ ยำ่ งชดั เจนตลอดชีวิต เช่น ตน้ ไผ่ ตน้
ออ้ ย ขำ้ วโพด เป็นตน้ ส่วนพชื ใบเล้ียงคู่น้นั ส่วนใหญ่แลว้ ขอ้ ปลอ้ งจะสังเกตไดไ้ ม่ชดั เจนท้งั น้ี เพรำะ
เมื่อเจริญเติบโตเตม็ ท่ีแลว้ มกั จะมีเน้ือเยอื่ ช้นั คอร์ก(cork) มำหุม้ โดยรอบเอำไว้ กำรจะสงั เกตอำจจะ
สงั เกตในขณะที่พชื ยงั อ่อนอยู่ แตก่ ็ยงั มีพืชใบเล้ียงคู่บำงชนิดท่ีสำมำรถสงั เกตเห็นขอ้ ปลอ้ งไดอ้ ยำ่ ง
ชดั เจน ตลอดชีวติ เหมือนพืชใบเล้ียงเด่ียว ไดแ้ ก่พวกไมล้ ม้ ลุกตำ่ งๆ เช่น ตน้ ตำลึง ฟักทอง และผกั บุง้
เป็ นตน้
โครงสร้างและการเจริญเตบิ โตของลาต้น
1. เน้ือเยอ่ื เจริญส่วนปลำยยอด.............................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
2. ใบเร่ิมเกิด........................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
3. ใบอ่อน............................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
4. ลำตน้ อ่อน........................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................

9

โครงสร้างภายในของลาต้น

พืชใบเล้ียงคู่ พืชใบเล้ียงเด่ียว

1. เอพิเดอร์มิส...................................................................................................................................

2. คอร์เทก็ ซ์ .......................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

3. สตีล ...............................................................................................................................................

3.1 กลุ่มท่อลำเลียง.................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

3.2 วำสคิวลำร์เรย์ .................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

3.3 พิธ...............................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

กำรเติบโตทุติยภูมิของลำตน้ ใบเล้ียงคู.่ ......................................................................................

.....................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

10

คำถำม : วงปี ของตน้ ไมบ้ อกอะไรไดบ้ ำ้ ง
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................

คำถำม : ควำมกวำ้ งของช้นั วงปี ที่เกิดจำกไซเลมท่ีมีสีจำงบอกใหท้ รำบถึงอะไร
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................

หน้าทแ่ี ละชนิดของลาต้น
โดยทว่ั ไปสำมำรถจำแนกลำตน้ ออกเป็น 2 ชนิดใหญ่ๆดว้ ยกนั คือ

1.ลาต้นเหนือดนิ (aerial stem/terrestrial stem)
creeping stem คือลำตน้ ที่ทอดหรือเล้ือยขนำนไปตำมผวิ ดินหรือผวิ น้ำ เช่น .........................................
.....................................................................................................................................................................
climbing stem คือลำตน้ ท่ีไต่ข้ึนที่สูงโดยวธิ ีใดวธิ ีหน่ึง ถำ้ มีหลกั หรือตน้ ไมท้ ี่ลำตน้ ต้งั ตรงอยใู่ กลๆ้ จะ
ถูกใชไ้ ตข่ ้ึนไป แบง่ ออกเป็ น

-twining stem ลำตน้ ไตข่ ้ึนท่ีสูงโดยใชล้ ำตน้ พนั กบั หลกั เป็นเกลียว เช่น .........................
-stem tendril ลำตน้ ไตข่ ้ึนท่ีสูงโดยใชส้ ่วนของลำตน้ ดดั แปลงไปเป็ นมือเกำะ(tendril) เพอ่ื พนั
หรือไต่ข้ึนที่สูง ส่วนของ tendril จะบิดเป็นเกลียวคลำ้ ยสปริงเพ่ือให้ดหยนุ่ เช่น ..........................................
- root climber ลำตน้ ไต่ข้ึนที่สูงโดยใชร้ ำกซ่ึงออกมำตำมขอ้ ยดึ หลกั หรือ
ตน้ ไม้ เช่น .....................................................................................................................................................

- stem spine / stem thorn ลำตน้ ท่ีดดั แปลงไปเป็นหนำมหรือขอเก่ียว (hook) เพือ่ ไต่ข้ึนที่
สูง เช่น .........................................................................................................................................................

- cladophyll / phylloclade / cladode คือลำตน้ ท่ีเปลี่ยนแปลงไปมีลกั ษณะหรือหนำ้ ท่ีคลำ้ ยใบ เช่น
ลำตน้ แป็นแผน่ แบน หรือมีสีเขียวของคลอโรฟี ลล์ ไดแ้ ก่ .............................................................................

bulbil / crown / slip คือลำตน้ ที่เป็ นตำหรือหน่อเลก็ ๆ ส้นั ๆ ท่ีประกอบดว้ ยยอดอ่อนและใบเล็กๆ 2-3
ใบ แตกออกระหวำ่ งซอกใบกบั ลำตน้ หรือแตกออกจำกยอดของลำตน้ แทนดอก เม่ือมนั หลุดร่วงลงดินก็
สำมำรถเจริญเป็ นตน้ ใหมไ่ ด้ เช่น ...................................................................................................................

11

2.ลาต้นใต้ดนิ (underground stem)

2.1 ไรโซม (rhizome) คือลำ ตน้ ใตด้ ินท่ีเรียกกนั วำ่ แง่ง หรือเหงำ้ ส่วนใหญ่ขนำนกบั พ้ืนดิน มีขอ้
ปลอ้ งเห็นไดช้ ดั เจน ตำมขอ้ มีใบท่ีเป็นแปลงเป็นสีน้ำตำล ไดแ้ ก่ ..................................................................
บำงชนิดอำจต้งั ตรง เช่น ..........................................................................................................................

2.2ทิวเบอร์ (tuber) ลำตน้ ใตด้ ินที่สะสมอำหำร ทำใหอ้ วบอว้ น แตบ่ ริเวณท่ีเป็นตำจะไมอ่ ว้ น
ออกมำดว้ ยทำใหเ้ ห็นเป็นรอยบุ๋ม ไดแ้ ก่ ........................................................................... เป็นตน้

2.3บลั บ์ (bulb) ลำตน้ ใตด้ ินท่ีลำตน้ เล็กมีปลอ้ งส้ันมำก ตำมปลอ้ งมีใบเกล็ดซอ้ นกนั หลำยๆช้นั ห่อหุม้
ลำตน้ เอำไวแ้ ละสะสมอำหำร เช่น ................................................................................... เป็นตน้

2.4คอร์ม (corm) เป็นลำตน้ ใตด้ ินท่ีต้งั ตรงเช่นเดียวกบั bulb มีลกั ษณะคลำ้ ยกนั แตเ่ กบ็ สะสมอำหำร
ไวใ้ นลำตน้ จนทำให้เห็นลำตน้ อวบอว้ น ตำมขอ้ มีใบเกลด็ บำงๆหุม้ มีตำงอกตำมขอ้ เช่น ...........................

12

3. โครงสร้างและหน้าทข่ี องใบ

โครงสร้างและการเจริญเติบโตของใบ

.....................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................

ใบพชื ใบเล้ียงคู่ ใบพชื ใบเล้ียงเด่ียว

ใบเดี่ยว คือ........................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
ใบประกอบ คือ ................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................

ใบประกอบแบบขนนก.................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................

ใบประกอบแบบนิ้วมือ........................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................

13

ใบเด่ียว (simple leaf)เช่น ....................................... ใบประกอบแบบขนนก (pinnately commound leaves)
.................................................................................. เช่น

.............................................................................

ใบประกอบแบบขนนกปลำยคี่(odd - ใบประกอบแบบขนนกปลำยคู่(even - pinnate)
pinnate)

14

ใบประกอบแบบขนนกสองชนั้ เชน่ ใบประกอบแบบขนนกสำมช้นั เช่น
.............................................................. ..........................

ใบประกอบแบบนิ้วมือ

โครงสร้างภายในของใบ

1. เอพเิ ดอร์มิส.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................
2. มีโซฟิ ลล์ .........................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................

2.1 พำลิเซดมีโซฟี ลล์ ....................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................

2.2 สปันจิมีโซฟี ลล์ .....................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................

3. กลุ่มทอ่ ลำเลียง................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
คำถำม : เพรำะเหตุใดดำ้ นบนของใบจึงมีสีเขียวเขม้ กวำ่ ทำงดำ้ นล่ำงของใบและเป็นประโยชน์ตอ่ กำร
สังเครำะห์ดว้ ยแสงอยำ่ งไร

15

ตอบ.......................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................

หน้าท่ขี องใบ
-ใบมีหนำ้ ท่ีสร้ำงอำหำร เรียกวำ่ "กำรสังเครำะห์ดว้ ยแสง" (สำมำรถศึกษำเพม่ิ เติมไดจ้ ำกบทเรียน
เร่ือง กำรสงั เครำะห์ดว้ ยแสง) นอกจำกน้ียงั ทำหนำ้ ท่ีคำยน้ำทำงปำกใบอีกดว้ ย
- ทำหนำ้ ที่ยดึ และพยงุ ลำตน้ ใหไ้ ตข่ ้ึนท่ีสูงได้ เช่น .................................................................
-ใบเปล่ียนเป็นหนำมแหลม เพื่อลดกำรคำยน้ำของใบ เช่น ....................................................
-ทำหนำ้ ที่จบั แมลงเป็ นอำหำร เช่น ...........................................................................................
-ทำหนำ้ ท่ีสะสมอำหำร เช่น ....................................................................................................

3. การแลกเปลยี่ นแกส็ และการคายนา้ ของพืช

กำรแลกเปลี่ยนแกส็ และกำรคำยน้ำของพชื จะเกิดข้ึนท่ีรูปำกใบ ดงั น้นั กำรเปิ ดหรือปิ ดปำกใบจึงมี
บทบำทสำคญั ตอ่ กำรแลกเปล่ียนแก็สของพชื ปำกใบพืชจำแนกตำมชนิดของพชื ท่ีเจริญอยใู่ นส่ิงแวดลอ้ ม
ตำ่ ง ๆ ไดเ้ ป็น 3 แบบ คือ

1.ปำกใบแบบธรรมดำ (typical stomata) เป็นปำกใบของพชื ทวั่ ไปโดยมีเซลลค์ ุมอยใู่ นระดบั
เดียวกบั เซลลเ์ อพิเดอร์มิส พบในพชื ที่อำศยั อยใู่ นบริเวณ.................................................... (mesophyte)

2.ปำกใบแบบจม (sunken stomata) เป็นปำกใบท่ีอยลู่ ึกเขำ้ ไปในเน้ือใบเซลลค์ ุมอยลู่ ึกกวำ่ หรือต่ำ
กวำ่ ช้นั เซลลเ์ อพิเดอร์มิสพบในพชื ท่ีอยใู่ นท่ี.......................................................................... (xerophyte)
เช่น ........................................................ และพชื ป่ ำชำยเลน (halophyte) เช่น โกงกำง แสม ลำพู เป็นตน้

3.ปำกใบแบบยกสูง (raised stomata) เป็นปำกใบที่มีเซลลค์ ุมอยสู่ ูงกวำ่ ระดบั เอพเิ ดอร์มิสทวั่ ไป
เพ่อื ช่วยใหน้ ้ำระเหยออกจำกปำกใบไดเ้ ร็วข้ึนพบไดใ้ นพืชท่ีอำศยั ..........................................................
..................................................................................................(hydrophyte)

ปัจจัยทม่ี ีผลต่อการเปิ ดปิ ดของปากใบและการคายนา้ ของพืช
1. อุณหภูมิ...........................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
2. ควำมช้ืน....................................................................................................................................

16

..............................................................................................................................................................
3. กระแสลม........................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................
4. สภำพน้ำในดิน...................................................................................................................

..............................................................................................................................................................
5. ควำมเขม้ ของแสง................................................................................................................

..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................

6. แกส็ คำร์บอนไดออกไซด.์ ...................................................................................................
..............................................................................................................................................................