สื่อการเรียนรู้ “สื่อ” (Media) หมายถึง สิ่งใดก็ตามที่บรรจุข้อมูล เพื่อให้ผู้ส่งและผู้รับสามารถสื่อสารกันได้ ตรงตามวัตถุประสงค์ เมื่อมีการนำสื่อมาใช้ในกระบวนการเรียนการสอน ก็เรียกสื่อนั้นว่า สื่อการเรียนการสอน หมา

สื่อการเรียนรู้



“สื่อ” (Media) หมายถึง สิ่งใดก็ตามที่บรรจุข้อมูล เพื่อให้ผู้ส่งและผู้รับสามารถสื่อสารกันได้ ตรง
ตามวัตถุประสงค์ เมื่อมีการนำสื่อมาใช้ในกระบวนการเรียนการสอน ก็เรียกสื่อนั้นว่า สื่อการเรียนการ
สอน หมายถึง สื่อชนิดใดก็ตามที่บรรจุเนื้อหาหรือสาระการเรียนรู้ซึ่งผู้สอนและผู้เรียนใช้เป็นเครื่องมือ
สำหรับ เรียนรู้เนื้อหา หรือ สาระนั้นๆ การเรียนการสอนในสภาพลักษณ์เดิมๆมักจะเป็นการถ่ายทอด

สาระความรู้จากผู้สอนไปยังผู้เรียนโดยใช้สื่อ การเรียนการสอนเป็นตัวกลางในการถ่ายทอดความรู้
ความคิด ทักษะและประสบการณ์ให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ ปัจจุบันเป็นที่ยอมรับกันโดยทั่วไปแล้ว
ว่าการเรียนรู้ไม่ได้จำกัดอยู่เฉพาะในห้องเรียน หรือในโรงเรียน ผู้สอนและผู้เรียนสามารถเรียนรู้จาก
สื่อต่างๆอย่างหลากหลาย สามารถเรียนรู้ได้ทุกเวลาและทุกสถานที่ สื่อที่นำมาใช้เพื่อการเรียนรู้ตาม
หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน จึงเรียกว่า สื่อการเรียนรู้ ซึ่งหมายถึงทุกสิ่ง ทุกอย่างที่มีอยู่รอบตัวไม่
ว่าจะเป็นวัสดุ สิ่งของ บุคคล สถานที่ เหตุการณ์ หรือความคิด ถือเป็นสื่อการเรียนรู้ทั้งสิ้นขึ้นอยู่กับ

ว่าเราเรียนรู้จากสิ่งนั้นๆหรือนำสิ่งนั้นๆเข้ามาสู่การเรียนรู้ของเราหรือไม่





ประเภทของสื่อการเรียนการสอนแบ่งตามคุณลักษณะได้ 4 ประเภท ได้แก่



1. สื่อประเภทวัสดุ ได้แก่ สไลด์ เอกสาร ตำรา สิ่งพิมพ์ต่างๆ และคู่มือการฝึก
ปฏิบัติ

2. สื่อประเภทอุปกรณ์ ได้แก่ สื่อของจริง หุ่นจำลอง และเครื่องมือในห้อง
ปฏิบัติการ

3. สื่อประเภทเทคนิคหรือวิธีการ ได้แก่ การสาธิตในห้องเรียน การฝึกปฏิบัติ
การฝึกงาน และสถานการณ์จำลอง
4. สื่อประเภทคอมพิวเตอร์ ได้แก่ คอมพิวเตอร์ช่วยสอน การใช้อินเทอร์เน็ต และ
อินเทอร์เน็ตเพื่อการสื่อสาร

สื่อการเรียนรู้สำหรับคนยุคใหม่



1.Blog ผู้เรียนหลายคนที่จะหาข้อมูลในการทำการบ้านเพิ่มเติมจาก Google โดยการพิมพ์
ค้นหาจะทำให้พวกเขาพบกับบล็อกที่ตอบปัญหาของพวกเขาได้ นี่จึงเป็นโอกาสที่ดีที่จะใช้งาน
บล็อกเพื่อเป็นสื่อในการสอน โดยให้ผู้เรียนได้เข้ามาใช้ในการติดตามเนื้อหาการสอน รับการบ้าน
หรืออัพโหลดไฟล์เพื่อส่งงาน นอกจากนี้ยังสามารถสร้างบล็อกที่เปิดหัวข้อสนทนา ให้ผู้เรียนได้
เข้ามาใช้เป็นพื้นที่ ในการแสดงความคิดเห็นของตนเอง รวมถึงแลกเปลี่ยนความรู้ระหว่างเพื่อน

ร่วมชั้นได้อีกด้วย
2. Social Media แน่นอนว่า Social Medi
a เป็นช่องทางที่เชื่อมโยงผู้คนเข้าด้วยกัน ได้ผ่าน
โลกออนไลน์ ซึ่งคนส่วนใหญ่ก็รู้วิธีการใช้งานกันอยู่แล้วจึงง่ายที่จะนำมาประยุกต์ใช้ในการเป็นสื่อ

การเรียนรู้โดย 3 ช่องทางที่เหมาะจะนำไปใช้ได้แก่ Facebook YouTube และ Twitter
•Facebook

เป็นสื่อสังคมออนไลน์ที่คนใช้มากที่สุดในนี่ก็น่าจะเป็น ซึ่งสามารถใช้งานได้หลากหลาย
วัตถุประสงค์และผู้ใช้งานก็สามารถรับข้อมูลได้แบบเรียลไทม์ไม่ว่าจะอยู่ที่ไหน การสร้าง
Facebook Group เพื่อให้ผู้เรียนในคลาสเรียน ได้เข้ามาเรียนรู้ร่วมกัน เป็นช่องทางที่ดี เพราะ
ผู้เรียนส่วนใหญ่ก็รู้วิธีการใช้งานอยู่แล้ว ซึ่งในกลุ่มที่สร้างก็สามารถโพสต์สิ่งอื่นๆ นอกเหนือจาก

เรื่องการสั่งงานได้ เช่น
• เรื่องราวที่น่าสนใจ

• โน้ตที่สรุปเนื้อหา หรือวันสอบที่ใกล้จะถึง
• เปิดพื้นที่ให้ผู้เรียนได้แชร์โพสต์จากแหล่งที่น่าสนใจ
• สร้างโพลที่ให้ผู้เรียนได้สร้างความคิดเห็นเชิงสร้างสรรค์
• เปิดพื้นที่ให้ถามคำถามที่ไม่เข้าใจในเนื้อหาที่สอน



•YouTube
ไม่มีใครไม่ชอบวิดีโอ เพราะเป็นสื่อการเรียนรู้ที่เรียนรู้ได้ง่าย นอกจากวิดีโอบนยูทูบที่เกี่ยวกับไลฟ์
สไตล์ ก็ยังสามารถสร้างวิดีโอที่เกี่ยวกับการเรียนรู้สนุกๆให้กับผู้เรียนได้กลับไปนั่งเรียนที่บ้านเอง
ได้ หรือจะใช้เป็นช่องทางที่ให้ผู้เรียนได้ปลดล็อกปลดปล่อยพลังความสร้างสรรค์ ในการสร้าง
วิดีโอที่เกี่ยวกับเนื้อหาที่กำลังเรียนรู้ได้เช่นกัน



•Twitter
อย่าเพิ่งมองว่า twitter จะเป็น Social Network ที่ไม่เหมาะสมต่อการเรียนรู้ แต่คนที่มีอายุ
ระหว่าง Gen Y และ Z นั้นมีการใช้งาน Twitter กันเปลี่ยนจำนวนมาก ดังนั้นจึงลองสร้าง
กิจกรรมง่ายๆ ให้ผู้เรียนได้แบ่งปันความรู้กับเพื่อนร่วมห้อง ไปจนถึงผู้ใช้งานคนอื่นๆบนโซเชีย
ลด้วยการสร้าง #Hashtag เช่น ให้ผู้เรียนได้แบ่งปันความรู้ในหัวข้อที่กำลังเรียนผ่าน
#Funfact ซึ่งเพื่อนร่วมห้องหรือคนทั่วไปก็สามารถเข้ามาติดตามความรู้ได้จาก Hashtag นี้

3. E-book
จะดีแค่ไหนถ้าหนังสือเรียนของทุกคนสามารถเคลื่อนไหวได้เหมือนกับภาพยนตร์ ซึ่ง E-
book หรือหนังสืออิเล็กทรอนิกส์นั้นสามารถทำได้ นอกจากตัวหนังสือและภาพนิ่งที่รวม

เป็นเล่มหนังสือแล้วยังสามารถใส่





- วีดีโอ
- เสียงประกอบ
- กราฟฟิกเคลื่อนไหว
เพื่อเพิ่มความหนาเรียนรู้และยังช่วยให้ผู้เรียนได้เห็นภาพของเรื่องที่กำลังเรียนรู้ได้ชัดเจน
มากขึ้น นอกจากนี้ E-book ยังสามารถพกพาได้สะดวกเพราะเป็นรูปแบบของไฟล์
ดาวน์โหลดที่ผู้เรียนสามารถเปิดเรียนรู้ได้จากบนสมาร์ทโฟนหรือคอมพิวเตอร์จากที่บ้าน

ได้เอง



นวัตกรรมการเรียนรู้




‘’นวัตกรรม’’ มาจากภาษาอังกฤษที่แปลว่า ทำใหม่ เปลี่ยนแปลงให้เกิดสิ่งใหม่
นวัตกรรมจึงหมายถึงการนำสิ่งใหม่ๆเข้ามาเปลี่ยนแปลงเพิ่มเติมจากวิธีการที่ทำอยู่เดิม

เพื่อให้ได้ผลดียิ่งขึ้น



ในศึกษามีคำเกี่ยวกับนวัตกรรมอยู่ 3 คำได้แก่
1. นวัตกรรมการศึกษา (Educational innovation) หมายถึง สิ่งใหม่ที่นำมาใช้ใน

การจัดการศึกษา



2. นวัตกรรมการเรียนการสอน (Instructional innovation) หมายถึง สิ่งใหม่ที่นำ
มาใช้ในการจัดการเรียนการสอน



3. นวัตกรรมการเรียนรู้ (Learning innovation) หมายถึงสิ่งใหม่ที่นำมาใช้ให้ผู้เรียน
เกิดการเรียนรู้

องค์ประกอบของนวัตกรรมการเรียนรู้ นวัตกรรมการเรียนรู้มีองค์ประกอบ
สำคัญ 4 ประการได้แก่

1. วัตถุประสงค์
เป็นส่วนที่บอกว่านวัตกรรมนั้นใช้เพื่อพัฒนาอะไร ผลที่เกิดขึ้นจากการใช้คืออะไรวัตถุประสงค์ที่มี
ความชัดเจนจะช่วยให้ผู้ที่ต้องการใช้นวัตกรรมนั้นมีข้อมูลสำหรับพิจารณาตัดสินใจ

2. แนวคิดพื้นฐาน
เป็นส่วนที่ทำให้นวัตกรรมมีความน่าเชื่อถือ ว่าเมื่อนำไปใช้จะประสบความสำเร็จตามวัตถุประสงค์
ทฤษฎีหลักการที่นำมาใช้เป็นแนวคิดพื้นฐานต้องสอดคล้องกับวัตถุประสงค์และให้แนวทางในการ
จัดกิจกรรมการเรียนรู้และถ้าทฤษฎีหลักการเหล่านั้นมีงานวิจัยรองรับผลก็จะยิ่งทำให้มั่นใจว่าการ
ใช้นวัตกรรมนั้นจะได้ผลตามที่ต้องการ

3.โครงสร้างหรือขั้นตอนการใช้
เป็นส่วนที่แสดงภาพรวมของนวัตกรรม ถ้านวัตกรรมเป็นวัตถุสิ่งของจะมีโครงสร้างที่แสดงส่วน
ประกอบต่างๆ เช่น ชุดการสอนแผนจุฬาฯประกอบด้วยซองบรรจุเอกสารบัตรเนื้อหา บัตรกิจกรรม
บัตรคำถาม และบัตรเฉลย เป็นต้น ส่วนนวัตกรรมที่เป็นวิธีการหรือกระบวนการที่จะแสดงขั้นตอน
การใช้ นวัตกรรมเป็นลำดับขั้น เช่น รูปแบบการสอนต่างๆ จะมีคำอธิบายขั้นตอนการจัดกิจกรรม
การเรียนรู้ตั้งแต่ขั้นเตรียมการ รวมไปถึงขั้นผู้เรียนธรรม กิจกรรมการเรียนรูและ ขั้นการจัดการ
หลังการเรียนรู้

4.การประเมินผล
เป็นส่วนที่แสดงความสำเร็จของนวัตกรรม โดยจะระบุวิธีวัดผลเครื่องมือที่ใช้วัดผล และวิธี
การวัดผล การประเมิน หากใช้วิธีการประเมินผลที่ต่างออกไปอาจจะพบผลของการใช้
นวัตกรรมที่ไม่ตรงกับวัตถุประสงค์ของนวัตกรรม

สื่อการสอนในการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์




สื่อการสอนที่ใช้ในการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เป็นการนำสื่อการสอนประเภทสื่อ
วัสดุกราฟิก สื่อ โสตทัศน์ สื่ออิเล็กทรอนิกส์ สื่อวิธีการมาใช้ในการจัดการเรียนรู้
วิทยาศาสตร์เกี่ยวกับสิ่งมีชีวิตกับ กระบวนการดำรงชีวิต ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม สาร
และสมบัติของสาร แรงและการเคลื่อนที่ พลังงาน กระบวนการเปลี่ยนแปลง ของ

โลก ดาราศาสตร์และอวกาศ และธรรมชาติของวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มีความ
สำคัญต่อผู้สอน ผู้เรียน และผู้บริหารสถานศึกษา โดยสื่อการสอนที่ใช้ในการจัดการ

เรียนรู้ วิทยาศาสตร์ ได้แก่ สื่อการสอนประเภทวัสดุ อุปกรณ์ สื่ออิเล็กทรอนิกส์
สำหรับสื่ออิเล็กทรอนิกส์ที่สำคัญ ที่ช่วยให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง
สามารถเรียนเมื่อไรก็ได้ ที่ไหนก็ได้ สามารถค้นคว้าจากแหล่ง ข้อมูลที่ศึกษาได้มาก
คือ eLearning และถ้าเป็น eLearning ที่สามารถเรียนได้จำนวนมากๆ ก็เป็น
MOOCs สื่อเหล่านี้ช่วยพัฒนาความรู้ให้กับผู้ที่สนใจได้อย่างดี และสะดวกในการ
เรียนโดยไม่ต้องเดินทาง นอกจากนั้นยังมีสื่อที่เป็นวิธีการที่ช่วยให้การจัดการเรียน

การสอน ประสบความสำเร็จได้มากขึ้นด้วย