รำ วงมาตรฐาน จัดทำ โดย เสนอ ด.ช.ณัฐกิตติ์ เรืองศรี ม.2/3 เลขที่10 คุณครูนฤนาท สุวรรณจุณี โรงเรียนเบญจมราชูทิศ รายวิชานาฎศิลป์ (ศ22101)
คำ นำ หนังสือ E-books เล่มนี้จัดทำ มาเพื่อศึกษาเรียนรู้ เกี่ยวกับประวัติความเป็นมา ท่ารำ เเละเพลงของ รำ วงมารตฐาน ผู้เเต่ง ผู้จัดทำ หวังอย่างยิ่งว่าหนังสือเล่มนี้จะเป็นประโยชน์ต่อ ผู้ที่สนใจที่จะศึกษา หากผิดพลาดประการใด ผู้จัดทำ ขออภัยใว้ ณ ที่นี้ เเละผู้จัดทำ จะนำ ไปเเก้ไขในครั้งต่อไป
สารบัญ คำ นำ ประวัติ วัติ เเละความเป็นมา เพลงรำ วงมาตรฐาน การเเต่งกาย เครื่อ รื่ งดนตรี เพลงเเละท่ารำ
ประวัติเเละความเป็นมาของ รำ วงมาตรฐาน รำ วงมาตรฐาน เป็น ป็ การแสดงที่มี ที่ วิ มี วัวิฒ วั นาการมาจาก รำ โทน เป็น ป็ การรำ และร้อ ร้ งของชาวบ้า บ้ น ซึ่ง ซึ่ จะมีผู้ มี รำผู้รำทั้ง ทั้ ชายและหญิงญิรำ กัน กั เป็น ป็ คู่ ๆ รอบ ครกตำ ข้า ข้ วที่ว ที่ างคว่ำ ไว้ หรือ รื ไม่ก็ ม่ รำ ก็ รำกัน กั เป็น ป็ วงกลม โดยมีโมี ทนเป็น ป็ เครื่อ รื่ งดนตรี ประกอบจัง จั หวะ ลัก ลั ษณะการรำ และร้อ ร้ งเป็น ป็ ไปตามความ ถนัด นั ไม่มี ม่ แ มี บบแผนกำ หนดไว้ คงเป็น ป็ การรำ และร้อ ร้ งง่า ง่ ย ๆ มุ่งมุ่ เน้น น้ ที่ค ที่ วามสนุก นุ สนานรื่น รื่ เริงริเป็น ป็ สำ คัญ คั เช่น ช่ เพลงช่อ ช่ มาลี เพลงยวนยาเหล เพลงหล่อ ล่ จริงรินะดารา เพลงตาม องตา เพลงใกล้เ ล้ ข้า ข้ไปอีก อี นิดนิฯลฯ ด้ว ด้ ยเหตุที่ ตุ ก ที่ ารรำ ชนิดนินี้ มีโมี ทนเป็น ป็ เครื่อ รื่ งดนตรีปรี ระกอบจัง จั หวะ จึง จึ เรีย รี กการแสดง ชุด ชุ นี้ว่ นี้ า ว่ รำ โทน ต่อ ต่ มาเมื่อ มื่ ปี พ.ศ. ๒๔๘๗ ในสมัย มั จอมพล ป. พิบูพิล บู สงคราม เป็น ป็ นายกรัฐรั มนตรี รัฐรั บาลตระหนัก นั ถึง ถึ ความสำ คัญ คั ของการละเล่น ล่ รื่น รื่ เริงริประจำ ชาติ และเห็น ห็ ว่า ว่ คนไทยนิยนิมเล่น ล่ รำ โทนกัน กั อย่า ย่ งแพร่ห ร่ ลาย ถ้า ถ้ปรับ รั ปรุง รุ การเล่น ล่ รำ โทนให้เ ห้ป็น ป็ ระเบีย บี บทั้ง ทั้ เพลงร้อ ร้ งลีล ลี าท่า ท่ รำ และ การแต่ง ต่ กาย จะทำ ให้ก ห้ ารเล่น ล่ รำ โทนเป็น ป็ ที่น่ ที่ า น่ นิยนิมมากยิ่งยิ่ ขึ้น ขึ้ จึง จึ ได้ม ด้ อบหมายให้ก ห้ รมศิลศิปากรปรับ รั ปรุง รุ รำ โทนเสีย สี ใหม่ใม่ ห้เ ห้ป็น ป็ มาตรฐาน มีก มี ารแต่ง ต่ เนื้อ นื้ ร้อ ร้ ง ทำ นองเพลงและ นำ ท่า ท่ รำ จากแม่บ ม่ ทมากำ หนดเป็น ป็ ท่า ท่ รำ เฉพาะแต่ล ต่ ะเพลง อย่า ย่ งเป็น ป็ แบบแผน
เพลงรำ วงมาตรฐาน 10เพลง เพลงงามแสงเดือ ดื น เพลงชาวไทย เพลงรำ ซิมซิารำ เพลงคืน คื เดือ ดื นหงาย เพลงดวงจัน จั ทร์วั ร์ น วั เพ็ญ เพลงดอกไม้ข ม้ องชาติ เพลงหญิงญิ ไทยใจงาม เพลงดวงจัน จั ทร์ข ร์ วัญ วั ฟ้า ฟ้ เพลงยอดชายใจหาญ เพลงบูช บู านัก นั รบ
เครื่อ รื่ งเเต่ง ต่ กายเเบบ ชาวบ้า บ้ น ชาย นุ่งผ้าโจงกระเบน สวมเสื้อคอพวงมาลัย เอว คาดผ้าห้อยชายด้านหน้าหญิง นุ่งโจงกระเบน ห่ม ผ้าสไบอัดจีบ ปล่อยผม ประดับดอกไม้ที่ผมด้าน ซ้าย คาดเข็มขัด ใส่เครื่อ รื่ งประดับ
เครื่องเเต่งกายเเบบ ไทยพระราชนิยม ชาย สวมกางเกงขายาว ใส่เสื้อ พระราชทาน (แขนยาวหรือ รืสั้นก็ได้) สวม รองเท้า (แบบที่ 1) ชาย นุ่งผ้าโจงกระเบน ใส่เสื้อราชประแตน สวมรองเท้า ถุงเท้ายาว (แบบที่ 2) หญิง แต่งชุดไทยเรือ รื นต้น และชุดไทย สมัยรัชกาลที่ 5 สวมรองเท้า
เเต่งกายเเบบสากลนิยม ชาย แต่งชุดสูทสากล สวมเสื้อเชิ้ตแขนยาว ผูก เนคไท สวมรองเท้า หญิง ชุดไทย
เครื่องดนตรี 9ชนิด ๑.ขลุ่ย, ๒.ระนาดเอก, ๓.ฆ้องวงใหญ่, ๔.ซอ อู้, ๕.ตะโพน, ๖.กลองแขก, ๗.ฉิ่ง ๘.โทน ๙.กรับ
เพลงงามเเสงเดือน งามแสงเดือนมาเยือนส่องหล้า งามใบหน้าเมื่ออยู่วงรำ (ซ้ำ ) เราเล่นเพื่อสนุก เปลื้องทุกข์วายระกำ ขอให้เล่นฟ้อนรำ เพื่อสามัคคีเอย ความหมายเพลง คำ ร้อง จมื่นมานิตย์นเรศ (นายเฉลิม เศวตนันท์) หัวหน้ากอง การ สังคีต กรศิลปากร (ประพันธ์ในนามกรมศิลปากร) ทำ นอง อาจารย์มนตรี ตราโมท ยามที่แสงจันทร์ส่องมายังโลก ทำ ให้โลกนี้ดูสวยงาม ผู้คน ที่มาเล่นรำ วงยามที่แสงจันทร์ส่องก็มีความงดงามด้วย การ รำ วงนี้เพื่อให้มีความสนุกสนาน มีความสามัคคีกัน และ ละทิ้งความทุกข์ให้หมดสิ้นไป
ท่ารำ ท่าสอดสร้อยมาลา
เพลงชาวไทย ชาวไทยเจ้าเอ๋ยขออย่าละเลยในการทำ หน้าที่ การที่เราได้เล่นสนุกเปลื้องทุกข์สบายอย่างนี้ เพราะชาติเราได้เสรีมีเอกราชสมบูรณ์ เราจึงควรช่วยชูชาติให้เก่งกาจเจิดจำ รูญ เพื่อความสุขเพิ่มพูนของชาวไทยเราเอย คำ ร้อง จมื่นมานิตย์นเรศ (นายเฉลิม เศวต นันท์) หัวหน้ากองการสังคีต กรมศิลปากร (ประพันธ์ในนามกรม ศิลปากร) ทำ นอง อาจารย์มนตรี ตราโมท ท่ารำ ใช้ท่าชักแป้งผัดหน้า ความหมายเพลง หน้าที่ที่ชาวไทยพึงมีต่อประเทศ ความหมายเพลง หน้าที่ที่ชาวไทยพึงมีต่อประเทศชาตินั้น เป็นสิ่งที่ทุกคนควร กระทำ อย่าได้ละเลยไปเสีย ในการที่เราได้มาเล่นรำ วงกันอย่างสนุกสนาน ปราศจากทุกข์โศกทั้งปวงนี้ก็เพราะว่าประเทศไทยเรามีเอกราช ประชาชนมีเสรีใน การคิดจะทำ สิ่งใดๆ ดังนั้นเราจึงควรช่วยกันเชิดชูชาติไทยให้เจริญรุ่งเรืองต่อไป เพื่อความสุขยิ่งๆ ขึ้นของไทยเราตลอดไป
ท่ารำ
รำ มาซิมารำ รำ ซิมารำ เริงระบำ กันให้สนุก ยามงานเราทำ งานจริง ๆ ไม่ละไม่ทิ้งจะเกิดเข็ญขลุก ถึงยามว่างเราจึงรำ เล่น ตามเชิงเช่นเพื่อให้สร่างทุกข์ ตามเยี่ยงอย่างตามยุค เล่นสนุกอย่างวัฒนธรรม เล่นอะไรให้มีระเบียบ ให้งามให้เรียบจึงจะคมขำ มาซิมาเจ้าเอ๋ยมาฟ้อนรำ มาเล่นระบำ ของไทยเราเอย ขอพวกเรามาเล่นรำ วงกันให้สนุกสนานเถิดในยามว่างเช่นนี้จะได้คลาย ทุกข์ ถึงเวลางานเราก็จะทำ งานกันจริงๆ เพื่อจะได้ไม่ลำ บาก และการรำ ก็ จะรำ อย่างมีระเบียบแบบแผน ตามวัฒนธรรมไทยของเราแล้วจะดูงดงามยิ่ง ความหมาย คำ ร้อง จมื่นมานิตย์นเรศ (นายเฉลิม เศวตนันท์) หัวหน้ากองการสังคีต กรมศิลปากร (ประพันธ์ ในนามกรมศิลปากร) ทำ นอง อาจารย์มนตรี ตราโม ท่ารำ ใช่ท่ารำ ส่าย
ท่ารำ
เพลงคืนเดือนหงาย เนื้อเพลง ยามกลางคืนเดือนหงาย เย็นพระพายโบกพลิ้วปลิวมาเย็นอะไรก็ไม่เย็นจิต เท่าเย็นผูกมิตรไม่เบื่อระอา เย็นร่มธงไทยปกไทยทั่วหล้า เย็นยิ่งน้ำ ฟ้ามาประพรมเอย คำ ร้อง จมื่นมานิตย์นเรศ (นายเฉลิม เศวตนันท์) หัวหน้ากองการ สังคีต กรมศิลปากร (ประพันธ์ในนามกรมศิลปากร) ทำ นอง อาจารย์มนตรี ตราโมท ท่ารำ สอดสร้อยมาลาเเปลง ความหมายเพลง เวลากลางคืน เป็นคืนเดือนหงาย มีลมพัด มาเย็นสบายใจ แต่ก็ยังไม่สบายใจเท่ากับการ ที่ได้ผูกมิตรกับผู้ อื่น และที่ร่มเย็นไปทั่ว ทุกแห่งยิ่งกว่าน้ำ ฝนที่โปรยลงมา ก็คือการที่ ประเทศไทยเป็นประเทศที่เป็นเอกราช มีธงชาติไทยเป็นเอกลักษณ์ ทำ ให้ร่มเย็นทั่วไป
ท่ารำ
ดวงจันทร์วันเพ็ญ ดวงจันทร์วันเพ็ญ ลอยเด่นอยู่ในนภา ทรงกลดสดสี รัศมีทอแสงงามตา แสงจันทร์อร่าม ฉายงามส่องฟ้า ไม่งามเท่าหน้า นวลน้องยองใย งามเอยแสนงาม งามจริงยอดหญิงชาติไทย งามวงพักตร์ยิ่งดวงจันทรา จริตกิริยานิ่มนวลละไม วาจากังวาน อ่อนหวานจับใจ รูปทรงสมส่วน ยั่วยวนหทัย สมเป็นดอกไม้ ขวัญใจชาติเอย ความหมายเพลง : พระจันทร์เต็มดวงที่ลอยอยู่บนท้องฟ้านั้นช่างดูสวยงาม เพราะเป็นพระจันทร์ทรงกลด คือมีแสงเลื่อมกระจายออกรอบดวงจันทร์ทั้งดวง แต่ถึงจะงามอย่างไรก็ยังไม่เท่าความงามของดวงหน้าหญิงสาว ที่ดูผุดผ่องมี น้ำ มีนวล อีกทั้งรูปร่างก็ดูสมส่วน กิริยาวาจาก็อ่อนหวานไพเราะ สมแล้วกับที่ เปรียบว่าหญิงไทยนี้คือดอกไม้ คำ ร้อง ท่านผู้หญิงละเอียด พิบูลสงคราม ทำ นอง อาจารย์มนตรี ตราโมท ท่ารำ . เเขกเต้าเข้ารำ ผาลาเพียงไหล่
ท่ารำ
ดอกไม้ของชาติ ขวัญใจดอกไม้ของชาติ งามวิลาสนวยนาดร่ายรำ (ซ้ำ ) เอวองค์อ่อนงาม ตามแบบนาฏศิลป์ ชี้ชาติไทยเนาว์ถิ่น เจริญวัฒนธรรม งานทุกสิ่งสามารถ สร้างชาติช่วยชาย ดำ เนินตามนโยบาย สู้ทนเหนื่อยยากตรากตรำ คำ ร้อง ท่านผู้หญิงละเอียด พิบูลสงคราม ทำ นอง ครูเอื้อ สุนทรสนาน ท่ารำ . รำ ยั่ว เพลงดอกไม้ของชาติ ความหมาย ผู้หญิงไทยเปรียบได้กับ ดอกไม้ของชาติ ยามที่กรีดกรายร่ายรำ ก็ดูอ่อนช้อยงดงาม มีเสน่ห์ ตามแบบแผนของนาฏศิลป์ไทย ซึ่งเป็นการชี้ให้เห็นว่า ชาติไทยเรา เป็นชาติไทยที่เจริญรุ่งเรืองด้วยวัฒนธรรม หญิงไทยเรานี้นอกจากจะ มีความสวยงามแล้ว ด้านการงานก็สามารถทำ ได้ทุกอย่าง ยอม เหนื่อยยากลำ บากเพื่อช่วยชายสร้างชาติให้เจริญรุ่งเรืองตาม นโยบายของชาติ
ท่ารำ
หญิงไทยใจงาม เดือนพราวดาวแวววาวระยับ แสงดาวประดับส่องให้เดือนงามเด่น ดวงหน้าโสภาเพียงเดือนเพ็ญ คุณความดีที่เห็นเสริมให้เด่นเลิศงาม ขวัญใจหญิงไทยส่งศรีชาติ รูปงามวิลาสใจกล้ากาจเรืองนาม เกียรติยศก้องปรากฏทั่วคาม หญิงไทยใจงามยิ่งเดือนดาวพราวแพรว ความหมายเพลง ดวงจันทร์ที่ส่องแสงอยู่บนท้องฟ้า มีความงดงามมาก และยิ่งได้แสงอันระยิบระยับของ ดวงดาวด้วยแล้ว ยิ่งทำ ให้ดวงจันทร์นั้นงามเด่นยิ่งขึ้น เปรียบเหมือนกับดวงหน้าของหญิงสาวที่มีความงดงาม อยู่แล้ว ถ้ามีคุณความดีด้วย ก็จะทำ ให้หญิงนั้นงาม เป็นเลิศ ผู้หญิงไทยนี้เป็นขวัญใจของชาติ เป็นที่เชิด หน้าชูตาของชาติ รูปร่างก็งดงาม จิตใจก็กล้าหาญ ดัง ที่มีชื่อเสียงปรากฏอยู่ทั่วไป คำ ร้อง ท่านผู้หญิงละเอียด พิบูลสงคราม ทำ นอง ครูเอื้อ สุนทรสนาน ท่ารำ ใช้ท่าพรหมสี่หน้า และท่ายูงฟ้อนหาง
ท่ารำ
เพลงดวงจันทร์ขวัญฟ้า ดวงจันทร์ขวัญฟ้า ชื่นชีวาขวัญพี่ จันทร์ประจำ ราตรี แต่ขวัญพี่ประจำ ใจ ที่เทิดทูนคือชาติ เอกราชอธิปถนอมแนบสนิทใน ความหมายเพลง ในเวลาค่ำ คืนท้องฟ้ามีดวงจันทร์ประจำ อยู่ ใน ใจของชายก็มีหญิงอันเป็นสุดที่รักประจำ อยู่เช่นกัน สิ่งที่เทิดทูน ยกย่องไว้ก็คือชาติไทยที่เป็นเอกราช มีอิสระแก่ตนไม่ขึ้นกับใคร และสิ่งที่แนบสนิทอยู่ในใจของชายก็คือหญิงอันเป็น สุดที่รัก คำ ร้อง ท่านผู้หญิงละเอียด พิบูลสงคราม ทำ นอง ครูเอื้อ สุนทรสนาน ท่ารำ ใช้ท่าช้างประสานงา และท่าจันทร์ทรงกลด
ท่ารำ
ยอดชายใจหาญ โอ้ยอดชายใจหาญ ขอสมานไมตรี น้องขอร่วมชีวี กอบกรณีย์กิจชาติ แม้สุดยากลำ เค็ญ ไม่ขอเว้นเดินตาม น้องจักสู้พยายาม ทำ เต็มความสามารถ ความหมาย ขอผูกมิตรไมตรีกับชายผู้กล้าหาญ และจะขอมี ส่วนในการทำ ประโยชน์ทำ หน้าที่ของชาวไทย แม้จะลำ บาก ยากแค้น ก็จะขอช่วยเหลือจนเต็มความสามารถ คำ ร้อง ท่านผู้หญิงละเอียด พิบูลสงคราม ทำ นอง ครูเอื้อ สุนทรสนาน ท่ารำ ใช้ท่าชะนีร่ายไม้ ชายท่าจ่อเพลิงกาล
ท่ารำ
บูชานักรบ น้องรักรักบูชาพี่ ที่มั่นคงที่มั่นคงกล้าหาญ เป็นนักสู้เชี่ยวชาญ สมศักดิ์ชาตินักรบ น้องรักรักบูชาพี่ ที่มานะที่มานะอดทน หนักแสนหนักพี่ผจญ เกียรติพี่ขจรจบ น้องรักรักบูชาพี่ ที่ขยันที่ขยันกิจการ บากบั่นสร้างหลักฐาน ทำ ทุกด้านทำ ทุกด้านครันครบ น้องรักรักบูชาพี่ ที่รักชาติที่รักชาติยิ่งชีวิต เลือดเนื้อพี่พลีอุทิศ ชาติยงอยู่ยงอยู่คู่พิภพ ความหมายเพลง : ขอผูกมิตรไมตรีกับชายผู้กล้าหาญ และจะขอมีส่วนในการทำ ประโยชน์ทำ หน้าที่ของชาวไทย แม้จะลำ บากยากแค้น ก็จะ ขอช่วยเหลือจนเต็มความสามารถ คำ ร้อง ท่านผู้หญิงละเอียด พิบูลสงคราม ทำ นอง ครูเอื้อ สุนทรสนาน ท่ารำ ใช้ท่าขัดจางนาง และท่าล่อแก้ว ชายท่าจันทร์ทรงกลด และท่าขอแก้ว
ท่ารำ