เสรีนิยม

เสรีนิยม

liberalism



สารบัญ

ความหมายของเสรีนิยม ………1
แนวคิดลักธิเสรีนิยม ………2
ลักธิเสรีนิยม ………3
หลักการเสรีนิยม ………4
บุคคลสำคัญ ………6
เสรีนิยมสมัยใหม่ ………8
อ้างอิง

ความหมายของเสรีนิยม

เสรีนิยม (Liberalism) หมายถึง อุดมการณ์หรือความ
คิดทางการเมืองที่มุ่งให้สิทธิเสรีภาพแก่ปัจเจกบุคคลอย่าง
เต็มที่ภายใต้ขอบเขตของกฎหมาย หลักการพื้นฐานของ
เสรีนิยม ได้แก่ สิทธิมนุษยชน โดยเฉพาะอย่างยิ่งสิทธิใน
ชีวิต และ ทรัพย์สิน (right of life, property) ความ
เสมอภาคสำหรับทุกคนภายใต้กฎหมาย การปกครองโดย
การเห็นชอบจากประชาชนโดยกระบวนการเลือกตั้ง ความ
โปร่งใสในการปกครองบ้านเมือง

เป็นแนวคิดที่เน้นเรื่องเสรีภาพและการเรียกร้อง
เสรีภาพทั้งทางการเมืองและเศรษฐกิจภายในขอบเขตของ
กฎหมาย เสรีภาพในความหมายของเสรีนิยม หมายถึง
เสรีภาพภายใต้กฎหมาย เพื่อป้องกันไม่ให้การใช้เสรีภาพ
เป็นไปตามอำเภอใจ

เสรีนิยม 1

แนวคิดลัทธิเสรีนิยม

แนวคิดลัทธิเสรีนิยม(Liberalism) เป็นแนวคิดที่
ก่อเกิดจากการปฏิวัติของชาวอเมริกา เพื่อออกจาก
อำนาจปกครองของอังกฤษ และการปฏิวัติ
ฝรั่งเศส(French Revolution) ในการเปลี่ยนการ
ปกครองเพื่อให้ประชาชนมีส่วนร่วมการปกครอง

การปฏิวัติฝรั่งเศส ค.ศ. 1789 และการปฏิวัติ
อุตสาหกรรม ได้เป็นพลังผลักดันให้ยุโรปใน
ศตวรรษที่ 19

ต้องเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงครั้งยิ่งใหญ่ ทั้งใน
ด้านเศรษฐกิจ สังคม การเมือง และวัฒนธรรม การ
เปลี่ยนแปลงได้ส่งผลกระทบให้สังคมสับสนอลม่าน
จนไม่อาจหาทิศทางที่แน่นอนได้ แต่ความ
เปลี่ยนแปลงในความอลม่านครั้งนี้ได้เกิดแนวโน้ม
สำคัญขึ้นมาในสังคม คือ การดิ้นรนไปสู่ความมีเสรี
ฉะนั้น ทฤษฎีแห่งลัทธิเสรีนิยมจึงได้เกิดขึ้นมาเพื่อ
อธิบายและให้คำจำกัดความเป็นไปเหล่านี้

เสรีนิยม 2

ลัทธิเสรีนิยม

ลัทธิเสรีนิยม (Liberalism) บุคคลกลุ่มแรกที่เรียกตัว
เองว่าเป็นนักเสรีนิยม คือ กลุ่มชาวสเปนที่ต่อต้านการ
ยึดครองประเทศตนจากจักรพรรดินโปเลียน และคำนี้ก็
ผ่านเข้าไปในประเทศฝรั่งเศส โดยหมายถึงพวกที่ต่อ
ต้านเจ้าและการสถาปนาการปกครองโดยกษัตริย์ในราช
วงศ์บูร์บองอีกครั้งหนึ่งในปี ค.ศ. 1814

แก่นพื้นฐานที่สำคัญของเสรีนิยม คือ ความเชื่อมั่น
ในเสรีภาพรวมทั้งการพยายามส่งเสริมและเปิดโอกาส
ให้คนส่วนใหญ่ได้มีโอกาสพัฒนาความสามารถของตน
เลือกวิถีและแนวทางต่าง ๆ ที่สอดคล้องไปกับความถนัด
ที่ตนมีอยู่

หลักการเหล่านี้ไปปรากฏอยู่ในคำประกาศว่าด้วย
สิทธิมนุษยนของการปฏิวัติฝรั่งเศส โดยพวกเสรีนิยมเชื่อ
ว่าความก้าวหน้าอันจะนำไปสู่ความสุขสมบูรณ์ขั้นสุดท้าย
จะได้มาก็โดยผ่านสถาบันอิสระ (Free institution)
เท่านั้น ซึ่งความคิดเช่นนี้ล้วนแต่มีรากฐานมาจากความ
คิดของขบวนการเหตุผลนิยมแห่งศตวรรษที่ 18 อาทิ
จอห์น ล็อก, รุสโซ, มองเตสกิเออร์, วอลแตร์ เป็นต้น

เสรีนิยม 3

หลักการเสรีนิยม

หลักการเสรีนิยมกับหลักการประชาธิปไตยอาจจะมีพื้น
ฐานที่คล้ายกัน คือ เกิดจากขบวนการเหตุผลนิยมของ
ศตวรรษที่ 18 และต่อต้านความไม่เสมอภาคของระบบเก่า
(ancient regime) แต่กระนั้นก็มีความแตกต่างกันอยู่คือ
ประชาธิปไตยจะเน้นหนักในอธิปไตยที่มีพื้นฐานมาจาก
เจตนารมณ์ของประชาชนทั้งมวล แต่พวกเสรีนิยมนั้นมี
หลักการสำคัญอยู่แค่ให้อำนาจอธิปไตยอยู่บนรากฐาน
ของระบบรัฐธรรมนูญ และรัฐสภาที่ประกอบไปด้วย
ตัวแทนของประชาชนเท่านั้น

ในทางเศรษฐกิจพวกเสรีนิยม จะนิยมในระบบ
เศรษฐกิจแบบปล่อยตามสบาย (Laissez-faire) ซึ่งได้
อิทธิพลความคิดมาจากงานเขียนของอาดัม สมิท ในเรื่อง
The Wealth of Nations พวกเสรีนิยมไม่ไว้วางใจต่อ
ความสามารถของรัฐบาลที่จะเข้ามาควบคุมธุรกิจของ
เอกชน

เสรีนิยม 4

กล่าวโดยทั่วไปแล้วแนวคิดของพวกเสรีนิยมมี
อิทธิพลน้อยในครึ่งแรกของศตวรรษที่ 19 เพราะถูกต่อ
ต้านจากพวกหัวเก่า (Conservative) ที่กุมอำนาจใน
ประเทศต่าง ๆ ขณะนั้น อาทิ ออสเตรีย ภายใต้แมต
เตอร์นิค, ฝรั่งเศส ภายใต้ราชวงศ์บูร์บอง เป็นต้น

ภายหลังปี ค.ศ. 1870 พวกเสรีนิยมได้มีบทบาทมาก
ขึ้น แต่ขณะเดียวกันอุดมการณ์สังคมนิยมก็ได้เข้ามามี
อิทธิพลในความคิดของประชาชนทั่วไป โดยพวกนัก
สังคมนิยมจะวิพากษ์วิจารณ์ต่อการเอารัดเอาเปรียบ
ของเหล่าบรรดานักเสรีนิยมที่เป็นชนชั้นกลางในการ
ประกอบการทางเศรษฐกิจอย่างมาก

การถูกวิพากษ์วิจารณ์ผนวกกับการแพร่หลายของ
แนวคิดทางสังคมนิยม ได้ทำให้นักคิดเสรีนิยมเริ่ม
ปรับปรุงแนวคิด เพื่อที่จะให้ลัทธินี้เกิดประโยชน์แก่
สังคมและคนส่วนใหญ่มากขึ้น ด้วยเหตุนี้จึงเป็นที่มา
ของลัทธิเสรียมแบบอัตถประโยชน์นิยม
(Utilitarianism) ผู้นำความคิดคนสำคัญคือ เจเรมี
เบนธัม และ จอห์น สจ๊วด มิลล์

เสรีนิยม 5

Jeremy Bentham
(ค.ศ. 1748 – 1832)

เจเรมี เบนธัม เป็นผู้สร้าง
ลัทธิอัตถประโยชน์นิยม
(Utilitarianism) โดยมีหลัก
การที่จะแสวงหาความสุขให้
กับคนในสังคมให้มากสุดเท่า
ที่จะมากได้(Greatest
happiness for the
greatest number) นั่นคือ
การตอบสนองความต้องการให้
กับคนส่วนใหญ่ในสังคม รัฐบาลมีอยู่ก็เพื่อตอบสนอง
หลักการดังกล่าวมเจเรมี เบนธัม เสนอหลักการนี้เพราะว่า
สังคมยุโรปขณะนั้นเป็นสังคมที่เน้นหลักทางด้าน
อุตสาหกรรมความเป็นอยู่ของคนส่วนใหญ่อยู่ในสภาพที่
ทุกข์ยาก ชนเพียงกลุ่มน้อยเท่านั้นที่ได้ผลประโยชน์จาก
แรงงานส่วนใหญ่ ระบบทุนนิยมก่อให้เกิดการเอารัดเอา
เปรียบและสร้างความแตกแยกในสังคม เจเรมี เบนธัม
ได้มองเห็นสภาพดังกล่าวจึงได้เสนอแก้ไข เพื่อที่
ประโยชน์ทั้งหลายจะได้ตกอยู่กับคนส่วนมากในสังคม

เสรีนิยม 6

John Stuart Mill
(ค.ศ. 1807-1873)

จอห์น สจ๊วด มิลล์ เป็นศิษย์
ของเจเรมี เบนธัม ในลัทธิอัตถ
ประโยชน์นิยม เขาได้เสนอหลัก
การที่สำคัญว่าความสุขสมบูรณ์
ของสังคมเกิดจากเสรีภาพอัน
ได้แก่เสรีภาพในการแสดงความ
คิดเห็น จะเป็นทั้งคุณทั้งแก่ตัว
บุคคลและแก่สังคมโดยส่วนรวม จอห์น สจ๊วด มิลล์ เห็นว่า
คุณค่าส่วนบุคคลเป็นสิ่งสำคัญในการสร้างสังคมเพื่อส่วนรวม
หมายความว่ารากฐานของสังคมที่ช่วยค้ำประกันเสรีภาพอย่าง
เสมอหน้าได้ ก็คือ สังคมที่ยอมรับในคุณค่าของความหลาก
หลายทางความคิด ซึ่งเท่ากับการเน้นสิทธิของปัจเจกชน
นั่นเอง ในเรื่องเศรษฐกิจแบบ Laissez-faire จอห์น สจ๊วด
มิลล์ เห็นว่า จำเป็นอย่างยิ่งที่รัฐบาลจะต้องเข้าไปควบคุม
เพื่อป้องกันการใช้ทฤษฎีนี้ไปในทางที่ผิด ในระยะหลังเขา
ถือ ตนเองว่าเป็นนักสังคมนิยม เขาเป็นผู้หนึ่งที่ได้พยายาม
ต่อสู้เพื่อสิทธิของสตรีในการเลือกตั้งด้วย

เสรีนิยม 7

เสรีนิยมสมัยใหม่

ปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19 แนวคิดเสรีนิยมนิยมในสมัย
แรกเรียกว่า เสรีนิยมแบบคลาสสิก(Classical Liberalism)
แนวคิดเสรีนิยมสมัยใหม่ในคริสต์ศตวรรษที่ 20 รัฐบาล
จะจัดการระบบสังคมให้มีความเสมอภาค บางครั้งเรียกว่า
ลัทธิสังคมเสรีนิยม (Social Liberalism) หรือสังคม
ประชาธิปไตยเสรีนิยม ( Social Democratic Liberalism)

แนวคิดเสรีนิยมและประชาธิปไตยเสรีนิยม เป็นพื้น
ฐานการปกครองในปัจจุบัน ยึดมั่นเรื่องเสรีภาพ เสมอภาค
และภราดรภาพ และยังมีการนำแนวคิดเสรีภาพนิยมมา
ประยุกต์ใช้เพื่อปฏิรูประบบเศรษฐกิจให้เสรี ด้วยการเปิด
เสรีด้านการค้าและการลงทุนอย่างกว้างขวาง เพื่อให้
สามารถแข่งขันได้อย่างมีประสิทธิภาพ

เสรีนิยม 8

อ้างอิง

กลับบางแสน. (2565). “ลัทธิอัตถประโยชน์นิยม”

ช่วยให้ยุโรปบางประเทศ รอดพ้นการปฏิวัติตาม

หลักมาร์กซิสต์ ?. สืบค้น 2 ธันวาคม 2565,

https://shorturl.asia/PYnSh
ศ. สัญชัย สุวังบุตร และคณะ. (2558.)

ประวัติศาสตร์สากล ม.๔-ม.๖. พิมพ์ครั้งที่ 17.

กรุงเทพฯ: อักษรเจริญทัศ อจท. จำกัด

เสรีนิยม

สมาชิก

1.นายนนท์ธชัย มัยกูล เลขที่4

2.นายเกียรติศักดิ์ ขำอนันต์ เลขที่6

3.นางสาวกมลมาลย์ ชาลี เลขที่17

4.นางสาวกมลวรรณ นาคสวัสดิ์ เลขที่18

5.นางสาวกรองกาญจน์ เพชรสนธิ์ เลขที่19

6.นางสาวปิยะมาศ วีระพันธุ์ เลขที่20

7.นางสาวอโณชา พริ้มแก้ว เลขที่21

8.นางสาวปิยะดา วิชาชาญ เลขที่22

9.นางสาววรรณิดา บุญมาก เลขที่34

ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ห้อง 3

เสรีนิยม