ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับอูลุม อัลหะดีษ_3

ULUM AL-HADITH

ความรู้เบื้อง
ต้นเกี่ยวกับ
อูลุมอัลหะดีษ




สาขาวิชาการสอนอิสลามศึกษา

สารบัญ หน้า

เรื่อง 1

1.ประเภทของอูลุม อัลหะดีษ 1


-อูลูม อัลหะดีษ ริวายะฮ์

-อูลุม อัลหะดีษ ดิรอยะฮ์ 4

2.ศัพท์เฉพาะ 7

1

บรรดาอุลามาอ์หะดิษมีความเห็นว่า อุลูม อัลหะดิษ
แบ่งออกเป็น 2 ประเภท​

1.อุลูมอัลหะดิษริวายะฮ์ 2.อุลูมอัลหะดิษดิรอยะฮฺ



ความหมายของริวายะฮ์
ความหมายของริวายะฮ์เชิงด้านภาษา

เป็นคำภาษาอาหรับแปลว่าการรายงานหรือ
การถ่ายทอด การนำไปใหการเล่าต่อ หรือ
การนำไปบอกให้กับคนอื่นฟังโดยผ่านการพูดหรือ
การเขียน
ความหมายของริวายะเชิงวิชาการ

คือการกล่าวรายงานเกี่ยวกับสิ่งใดก็ตามซึ่ง
ส่วนใหญ่แล้วไม่อาจอ้างถึงผู้ตัดสินเป็นการเฉพาะ
หนังสือเดิม

2

อุลูมหะดิษริวายะฮ์ แบ่งออกเป็นสองกลุ่ม
ใ ห ญ่ใ ห ญ่
1.อุลามาอ์ตะก๊ อดดิมูน

ห ม า ย ถึง วิช า ที่ ว่า ด้ว ย ห ลัก ก า ร ก า ร
รายงานหะดิษ ในแง่ของการต่อเนื่องและ
การขาดรอนของสายรายงานตลอดจน
ศึก ษ า ส ถ า น ภ า พ ข อ ง ผู้ร า ย ง า น ด้า น
คุ ณ ธ ร ร ม แ ล ะ ค ว า ม บ ก พ ร่อ ง
2 . อุ ล า ม า อ์ ม ถ ต ะ อัค คิรู น

ห ม า ย ถึง วิช า ที่ ว่า ด้ว ย ก า ร ร า ย ง า น สิ่ง
ต่า ง ๆ ที่ พ า ด พิ ง ถึง ท่ า น น า บีมู ฮัม ห มัด
ครอบคลุมทั้งคำพูด การกระทำ การ
ยอมรับ การเงียบ และคุณลักษณะตลอด
จนชีวประวัติของท่าน การอ่านออกเสียง
การอธิบายคำศัพท์ ต่างๆของตัวบทหะดิษ

3

อุลูมดิษริวายะฮ์ จะกล่าวถึงประเด็นต่างๆ
ต่อ ไ ป นี้
1 กระบวนการรายงานด้านการต่อเนื่อง
และการขาดตอนของสายรายงาน
2 กระบวนการรายงานด้านการสะกดและ
ก า ร อ อ ก เ สีย ง ชื่อ ผู้ร า ย ง า น แ ล ะ ตัว บ ท ห ะ ดิษ
3 กระบวนการรายงานด้านการอธิบาย
ความหมายของคำศัพท์ ต่างๆที่เป็นตัวบทหะ
ดิษ
4 กระบวนการรายงานด้านสำนวนการ
ร า ย ง า น ห ะ ดิษ ร ะ ห ว่า ง ผู้ใ ห้ร า ย ง า น แ ล ะ ผู้รับ
ร า ย ง า น ห ะ ดิษ

ผู้ริเ ริ่ม อุ ลู ม ห ะ ดิษ ริว า ย ะ ฮ์
คือ อิมามอัซซุ ฮรีย์ อิมามมาลิกได้กล่าว
ว่า “ ผู้ที่กล่าวรายงานทั้งสะนัด และมะ
ตันหะดิษเป็นคนแรกก็คือ อิมามอัซซุ ฮรีย์”

4

ค ว า ม ห ม า ย ข อ ง ดิร อ ย ะ ฮ์
ค ว า ม ห ม า ย ข อ ง ดิร อ ย ะ ฮ์ เ ชิง ด้า น ภ า ษ า

เ ป็ น คำ ภ า ษ า อ า ห รับ แ ป ล ว่า ก า ร
พิ จ า ร ณ า อ ย่ า ง ร อ บ ค อ บ ก า ร วิเ ค ร า ะ ห์
แ ล ะ ก า ร สัง เ ค ร า ะ ห์
ค ว า ม ห ม า ย ข อ ง ดิร อ ย ะ ฮ์ เ ชิง วิช า ก า ร

คือ ก า ร วิเ ค ร า ะ ห์ สิ่ง ใ ด สิ่ง ห นึ่ง อ ย่ า ง
ร อ บ ค อ บ ก า ร ใ ช้วิจ า ร ณ ญ า ณ ใ น ก า ร
พิ จ า ร ณ า อ ย่ า ง พิ ถีพิ ถัน ห รือ ก า ร นำ ห ลัก
ก า ร ไ ป ป ร ะ ยุ ก ต์ ใ ช้กับ ส ถ า น ก า ร ณ์ ต่า ง ๆ
ใ ห้ป ร า ก ฏ เ ป็ น ค ว า ม จ ริง

5

ก า ร นิย า ม ค ว า ม ห ม า ย ข อ ง อุ ลู ม อัล ห ะ ดิษ ดิ
รอยะฮ์ พบว่าอุลามาอ์มีความเห็นที่แตก
ต่างกันโดยสรุ ปดังนี้
เ น้ น ม ะ ตัน ( ตัว บ ท )

ห ม า ย ถึง วิช า ที่ ว่า ด้ว ย ห ลัก ก า ร ก า ร
ศึก ษ า วิธีก า ร เ ข้า ใ จ ตัว บ ท แ ล ะ ค ว า ม ห ม า ย
โ ด ย ตั้ง อ ยู่ บ น ห ลัก พื้ น ฐ า น ข อ ง ภ า ษ า อ า ห รับ
ต ล อ ด จ น ก า ร ศึก ษ า ข อ บ เ ข ต ข อ ง บ ท บัญ ญัติ
ที่ ส อ ด ค ล้อ ง กับ ก า ร ป ฎิบัติข อ ง ท่ า น น า บีมู
ฮัมหมัดและอัสสุนนะฮ์ ของท่าน
เ น้ น ร อ วี( ส า ย ร า ย ง า น )

ห ม า ย ถึง วิช า ที่ ว่า ด้ว ย ห ลัก ก า ร ศึก ษ า
แ ล ะ ก า ร เ รีย น รู้คุ ณ ลัก ษ ณ ะ ต่า ง ๆ ข อ ง ผู้
รายงาน และศึกษาลักษณะตัวบทหะดิษ
ด้า น ก า ร ใ ห้ก า ร ย อ ม รับ คือ ก า ร เ ก ษ ต ร

6

ช นิด ข อ ง อุ ลู ม ห ะ ดิษ ดิร อ ย ะ ห์ แ บ่ง อ อ ก
เ ป็ น 2 ช นิด

1 อิลมู ริญาล หะดิษ

คือ ก า ร ศึก ษ า ส ถ า น ภ า พ ผู้ร า ย ง า น ใ น
แ ง่ ข อ ง ก า ร ย อ ม รับ แ ล ะ ก า ร ป ฏิเ ส ธ ก า ร
รายงาน

2 อิลมู มุศเฏาะละห์ หะดิษ

คือหลักการและกฎเกณฑ์ ที่สามารถ

ทราบถึงสถานภาพของสะนัด และมะตัน

ใ น แ ง่ ข อ ง ก า ร ย อ ม รับ แ ล ะ ป ฏิเ ส ธ

อุลูมหะดิษดิรอยะฮ์ จะกล่าวถึงประเด็น
ต่า ง ๆ ต่อ ไ ป นี้
1 ลักษณะการรายงานหะดิษของผู้
รายงาน

2 คุณลักษณะของผู้รายงานด้าน
คุณธรรมเช่นความจำ ความน่าเชื่อถือ
3 ของผู้รายงานได้ความบกพร่องเช่น
ความจำไม่ดี สับสน
4 ลักษณะของตัวบทหะดิษที่สามารถ

ใ ห้ก า ร ย อ ม รับ แ ล ะ ป ฏิเ ส ธ
5 ลักษณะของตัวบทหะดิษที่ถูกขึ้นมาและ

ที่เ ป็ น อิส ร อ อีลิย ะ ฮ์

7

ผู้ริเ ร่ม อุ ลู ม ห ะ ดิษ ดิร อ ย ะ ห์
คือ อิมามอะบูมุหัมมัด อัลหะสัน เบ็น อับ
ดุลเราะมาน อัรรอมะฮุรมุซีย์

คำศัพท์ เฉพาะของอูลุ อัลหะดีษ
1. อัลมุสนัด (ตัวบทพร้อมสะนัด)

ความหมายที่1 คือตัวหะดีษที่มีการ
ร า ย ง า น ติด ต่อ กัน ตั้ง แ ต่ผู้ที่ ร า ย ง า น ค น แ ร ก
จนถึงคนสุดท้าย เช่น หะดีษมัรฟูอ์ หะดิษิ
เมากูฟ และหะดีษมักฏูอ์

ความหมายที่2 หนังสือที่รวบรวมคำพูด
การกระทำ และการยอมรับของบรรดาศอ
ฮ า บ ะ ฮ์
2. มุสนิด (คนรายงาน)

ผู้ร า ย ง า น ห ะ ดีษ ด้ว ย ส า ย ร า ย ง า น ข อ ง เ ข า
เอง ไม่ว่าเขาจะมีความรู้เกี่ยวกับหะดีษหรือ
ไ ม่ก็ต า ม

8

3. อัลมุหัดดิษ
นักหะดีษ ผู้เชี่ยวชาญในเรื่องของวิธีการ

ยืนยันหะดีษ มีความรู้เกี่ยวกับสถานภาพของ
ผู้รายงาน ทั้งด้านคุณธรรมและความ
บกพร่อง ไม่ใช่แค่ฟังหะดีษอย่างเดียว
4. อัลฮาฟิ ศ (นักท่องจำหะดีษ (ต้องท่องจำ
กุรอาน 30 ยุซอยู่แล้ว))

ผู้มีค ว า ม รู้ใ น เ รื่อ ง รุ่น ต่า ง ๆ ข อ ง นัก ห ะ ดีษ
อัลกอฏีย์ มุหัมหมัด อัตตะฮานะวีย์ มีความ
เห็นว่า “คือผู้ที่ท่องจำหะดีษตั้งแต่100,000หะ
ดีษขึ้นไป ทั้งสะนัดและมะตัน และมีความรู้
ในเรื่องประวัติของนักหะดีษ สถานภาพของ
พ ว ก เ ข า ทั้ง ด้า น คุ ณ ธ ร ร ม แ ล ะ ก า ร บ ก พ ร่อ ง ”
5. อัลหุจญะฮ์

ผู้ที่ท่องจำหะดีษตั้งแต่ 300,000ขึ้นไป
ทั้ง ส ะ นัด แ ล ะ ม ะ ตัน

9

6. อัลหากิม
ผู้ที่ท่องจำหะดีษตั้งแต่ 1,000,000ขึ้นไป

ทั้ง ส ะ นัด แ ล ะ ม ะ ตัน
7. อัรรอวีย์ (อีกชื่อคือ มุสนิด)

ผู้ที่ ร า ย ง า น ห ะ ดีษ ด้ว ย ส า ย ร า ย ง า น ข อ ง เ ข า
เอง
8. อัลฏอลิบ

ผู้เรียนหะดีษด้วยความประสงค์ ที่จะเข้าใจ
ความหมาย (คำนี้ไม่ได้ใช้เฉพาะบุคคลที่เรียน
วิชาหะดีษเท่านั้น แต่ยังใช้กับผู้ที่เรียนวิชา
อื่น ๆ ด้ว ย

ผู้จัดทำ

นางสาวฟิตรีญะฮ์ อูเซ็ง
6320410094

นางสาวไลลา เด็นสว่าง
6320410124