หน่วยที่ 3 การบำรุงรักษาเครื่องมืออุปกรณ์

๖๔

แผนการสอนวิชา ครวั ภัตตาคาร และเคร่ืองใชใ้ นงานอาหาร (30404 - 2102) โดย นางสาวเขมชุดา วงศ์ผาติกร สาขาวชิ าอาหารและโภชนาการ
วิทยาลยั อาชวี ศกึ ษาเพชรบุรี

๖๕

แผนการจดั การเรียนรู้ หนว่ ยท่ี 3

หลกั สูตรประกาศนยี บัตรวิชาชีพชั้นสูง พทุ ธศกั ราช 2563 สอนครัง้ ท่ี 6-8

รหัสวิชา 30404–2102 วชิ า ครวั ภัตตาคาร และเครอ่ื งใชใ้ นงานอาหาร ท-ป-น 1-6-3

ชื่อเรอ่ื ง การบาํ รุงรกั ษาเครื่องมืออุปกรณ์ ท. 3 ชม. ป. 18 ชม.

1. สาระสําคญั

การเลือกใช้เคร่ืองมืออุปกรณ์ได้เหมาะสมกับการใช้งาน เน่ืองจากอุปกรณ์เคร่ืองใช้ในครัวมีมากมายหลายชนิด
การแยกประเภทของเคร่ืองมือ อุปกรณ์ เพ่ือประกอบอาหาร จึงเป็นส่ิงสําคัญที่จะต้องเลือกใช้อย่างถูกต้องและเหมาะสม
เพ่ือให้เกิดประสิทธิภาพ ประหยัดเวลาและแรงงาน ตลอดจนการจัดเก็บและการบํารุงรักษาเครื่องมือ อุปกรณ์ที่ใช้ในการ
เตรียมและประกอบอาหาร

2. สมรรถนะประจําหนว่ ย
1. แสดงความรู้เก่ยี วกับการวางแผนการตรวจสอบเคร่ืองมอื และอปุ กรณ์
2. แสดงความร้เู กย่ี วกับการบํารงุ รกั ษาเครือ่ งมือและอปุ กรณ์
3. แสดงความร้เู กี่ยวกบั การกาํ หนดระยะเวลาในการตรวจสอบและบํารงุ รักษาเครอื่ งมอื และอุปกรณ์

4. แสดงความรูเ้ กี่ยวกับการจัดทํารายการเคร่ืองมอื อุปกรณ์ท่ใี ช้ในการประกอบอาหาร
5. แสดงความร้เู ก่ยี วกบั การตรวจนับเครื่องมือ อปุ กรณท์ ่ใี ชใ้ นการประกอบอาหารตามรายการที่มี
6. แสดงความรู้เกี่ยวกบั การตรวจสอบเครือ่ งมือ อุปกรณใ์ ห้มสี ภาพพร้อมใช้งานทกุ ครัง้ ก่อนปฏิบัตงิ าน

7. แสดงความรู้เกย่ี วกับการทําความสะอาด บํารุงรักษา เครื่องมอื อปุ กรณ์ตามระยะเวลาทว่ี างแผนไว้

3. จุดประสงค์การเรยี นรู้
3.1 จดุ ประสงคท์ ่วั ไป
1. เข้าใจและอธิบายเกยี่ วกับการวางแผนการตรวจสอบเครื่องมือและอุปกรณ์

2. เขา้ ใจและอธิบายเกีย่ วกับการบาํ รงุ รักษาเครอ่ื งมอื และอปุ กรณ์

3. เข้าใจและอธบิ ายเกีย่ วกับการกําหนดระยะเวลาในการตรวจสอบและบาํ รงุ รักษาเครอื่ งมือและอุปกรณ์

4. เข้าใจและอธิบายเกยี่ วกบั การจดั ทาํ รายการเคร่ืองมอื อุปกรณ์ท่ใี ชใ้ นการประกอบอาหาร

5. เข้าใจและอธบิ ายเก่ียวกบั การตรวจนบั เครื่องมอื อุปกรณ์ทใ่ี ชใ้ นการประกอบอาหารตามรายการทีม่ ี

6. เข้าใจและอธบิ ายเกย่ี วกับการตรวจสอบเครื่องมือ อุปกรณใ์ ห้มสี ภาพพรอ้ มใชง้ านทกุ คร้งั ก่อนปฏิบัตงิ าน

7. เข้าใจและอธิบายเกี่ยวกบั การทาํ ความสะอาด บาํ รุงรกั ษา เครือ่ งมอื อุปกรณต์ ามระยะเวลาทีว่ างแผนไว้

3.2 จุดประสงคเ์ ชิงพฤติกรรม
1. สามารถวางแผนการตรวจสอบเคร่ืองมือและอปุ กรณ์

2. สามารถบํารุงรกั ษาเคร่อื งมอื และอปุ กรณ์
3. สามารถกําหนดระยะเวลาในการตรวจสอบและบาํ รุงรักษาเครอ่ื งมอื และอุปกรณ์

4. สามารถจดั ทาํ รายการเครอื่ งมอื อปุ กรณท์ ใ่ี ชใ้ นการประกอบอาหาร

แผนการสอนวิชา ครัว ภัตตาคาร และเครื่องใช้ในงานอาหาร (30404 - 2102) โดย นางสาวเขมชดุ า วงศผ์ าติกร สาขาวชิ าอาหารและโภชนาการ
วิทยาลยั อาชีวศกึ ษาเพชรบรุ ี

๖๖

5. สามารถตรวจนบั เครื่องมอื อุปกรณ์ทใี่ ชใ้ นการประกอบอาหารตามรายการท่ีมี
6. สามารถตรวจสอบเคร่ืองมือ อุปกรณ์ให้มสี ภาพพร้อมใช้งานทุกครงั้ กอ่ นปฏบิ ตั งิ าน
7. สามารถทาํ ความสะอาด บํารงุ รกั ษา เครือ่ งมืออปุ กรณ์ตามระยะเวลาท่ีวางแผนไว้

4. สาระการเรียนรู้
1. วางแผนการตรวจสอบ การบาํ รุงรกั ษาเครอื่ งมอื อปุ กรณท์ ี่ใช้ในการเตรียมและประกอบอาหาร
2. ตรวจสอบเครื่องมือ อปุ กรณท์ ใี่ ชใ้ นการเตรียมและประกอบอาหาร

5. กิจกรรมการเรียนรู้
(สปั ดาหท์ ี่ 6-8)
1. ขัน้ สนใจปัญหา (Motivation)
1.1 ครซู กั ถามนกั เรียนเกีย่ วกับการบาํ รุงรักษาเครื่องมืออุปกรณ์ แล้วช่วยกันตอบคําถาม เก่ียวกบั

ความสําคญั และความจําเป็นของการบาํ รงุ รกั ษาเครือ่ งมืออปุ กรณ์

2. ขัน้ ให้เนือ้ หา (Information)
2.1 ครูแจ้งจุดประสงค์การเรียนรู้ เพื่อให้นักเรียนทราบว่าเมื่อเรียนจบในเน้ือหานี้แล้วผู้เรียน จะมี

ความรู้ ความเข้าใจตามจุดประสงค์ทตี่ ้งั ไว้
2.2 ครูและนักเรยี นร่วมกันแสดงความคิดเห็นเกย่ี วกับการบํารุงรกั ษาเครื่องมอื อุปกรณ์
2.3 ครูใหน้ ักเรยี นดรู ปู ภาพการปฏิบตั ิงานครัวอยา่ งปลอดภัยและมสี ขุ อนามัย

3. ขั้นพยายาม (Application)
3.1 แบง่ นกั เรยี นเปน็ 6 กลมุ่ ส่งตวั แทนรับเอกสารใบความรู้ ใบงาน เรอ่ื ง การบาํ รุงรกั ษาเครอ่ื งมือ

อุปกรณ์
3.2 ใหแ้ ต่ละกลมุ่ ศึกษาเอกสาร ใบความรู้ ใบงาน เรื่อง การบํารุงรกั ษาเครื่องมอื อุปกรณ์
3.3 นักเรียนปรกึ ษาและตกลงแบง่ งานตามใบงานทก่ี าํ หนด
3.4 นกั เรยี นส่งตวั แทนกลมุ่ ออกมารายงานผลการคน้ ควา้ พร้อมทั้งหาภาพการบํารงุ รกั ษาเครอื่ งมอื

อปุ กรณ์ใหด้ ู ประกอบการรายงาน กล่มุ อื่นๆ ซักถาม
3.5 ครูและนกั เรียนชว่ ยกนั สรุปตามหวั ขอ้ ทน่ี ักเรียนนาํ เสนอ ตามใบงานทไี่ ด้รับมอบหมาย ถา้ ไม่

เขา้ ใจให้สอบถามครู
3.6 ครูติชมการทํางานกลุ่ม การรายงาน การค้นควา้ ของนักเรยี น พร้อมท้ังแนะนาํ แกไ้ ข ข้อบกพรอ่ ง

ให้ตรงตามจุดประสงคท์ ี่ตงั้ ไว้
3.7 นกั เรยี นบนั ทึกขอ้ มลู ลงในสมุด
3.8 นกั เรยี นรบั ใบมอบงานในคาบเรียนต่อไป

แผนการสอนวชิ า ครัว ภัตตาคาร และเครื่องใชใ้ นงานอาหาร (30404 - 2102) โดย นางสาวเขมชุดา วงศผ์ าติกร สาขาวิชาอาหารและโภชนาการ
วิทยาลัยอาชวี ศกึ ษาเพชรบุรี

๖๗

4. ข้นั สําเร็จผล (Progress)
4.1 นักเรียนและครูชว่ ยกนั สรปุ ผลงาน
4.2 นักเรียนทําแบบทดสอบ
4.3 ครูผู้สอนตรวจรายงานทน่ี ักเรยี นสง่
4.4 ครผู สู้ อนตรวจผลงานตามใบงานที่ 3

(สัปดาหท์ ่ี 6-8)
หน่วยที่ 3 การบํารงุ รกั ษาเครื่องมอื อปุ กรณ์

1. วางแผนการตรวจสอบ การบํารงุ รกั ษาเคร่อื งมอื อปุ กรณท์ ่ใี ชใ้ นการเตรยี มและประกอบอาหาร
2. ตรวจสอบเคร่อื งมอื อุปกรณ์ที่ใชใ้ นการเตรยี มและประกอบอาหาร

สอื่ การเรยี นการสอน
1. ใบความรทู้ ่ี 3 เรือ่ ง การบาํ รุงรักษาเครอื่ งมืออุปกรณ์
2. ใบงานท่ี 3 เรอื่ ง การบาํ รุงรกั ษาเคร่ืองมืออุปกรณ์
3. ใบกิจกรรมที่ 3 เรอื่ ง การบํารงุ รักษาเคร่ืองมอื อุปกรณ์
4. ใบปฏบิ ตั ิงานท่ี 3 เรอ่ื ง การบาํ รุงรกั ษาเครอื่ งมอื อปุ กรณ์
5. ใบมอบหมายงานที่ 3 เรื่อง การบาํ รงุ รักษาเครอ่ื งมืออปุ กรณ์
6. แบบทดสอบกอ่ นเรยี น
7. แบบทดสอบหลงั เรียน
6. ส่อื และแหล่งการเรยี นรู้

1. ใบความรทู้ ่ี 3 เรอ่ื ง การบาํ รงุ รักษาเครอื่ งมอื อุปกรณ์
2. กรมอาชีวศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ. (2560).ค่มู อื การเรยี นการสอน อาหารนานาชาติ. ครุ สุ ภาลาดพร้าว.
3. กรมอาชีวศกึ ษา กระทรวงศกึ ษาธกิ าร. (2524).คู่มอื การเรียนการสอนประเภทวชิ าคหกรรม การจดั ครัว
และอปุ กรณ์ คอ133 หลกั สูตร ปวช. คุรสุ ภาลาดพร้าว.
4. ศรธี วัช จาติเกต.ุ (2534). ครวั มาตรฐาน. พมิ พ์ครง้ั ท่ี1.กรงุ เทพฯ.
5. กรมอาชวี ศึกษา กระทรวงศึกษาธกิ าร. (2527). คมู่ อื การเรยี นการสอน เครือ่ งใชเ้ กี่ยวกบั งานอาหาร สคอ
.124 หลักสูตร ปวช. ครุ สุ ภาลาดพร้าว.
6. ศริ ลิ ักษณ์ สินธวาลยั . (2519). ทฤษฎีอาหาร “หลกั การประกอบอาหาร เลม่ 1”. แผนกวชิ าอาหารและ
โภชนาการ คณะคหกรรมศาสตร์ วิทยาลยั เทคนคิ กรงุ เทพฯ.

แผนการสอนวิชา ครวั ภัตตาคาร และเครือ่ งใชใ้ นงานอาหาร (30404 - 2102) โดย นางสาวเขมชุดา วงศ์ผาติกร สาขาวิชาอาหารและโภชนาการ
วิทยาลยั อาชีวศึกษาเพชรบรุ ี

๖๘

7. หลักฐานการเรยี นรู้
7.1 หลักฐานความรู้
1. กรมอาชวี ศึกษา กระทรวงศึกษาธกิ าร. (2560).คมู่ อื การเรยี นการสอน อาหารนานาชาติ. คุรสุ ภา

ลาดพร้าว.
2. กรมอาชวี ศกึ ษา กระทรวงศกึ ษาธิการ. (2524).คมู่ อื การเรยี นการสอนประเภทวิชาคหกรรม การ

จดั ครัวและอปุ กรณ์ คอ133 หลักสตู ร ปวช. คุรุสภาลาดพรา้ ว.
3. ศรีธวัช จาตเิ กต.ุ (2534). ครัวมาตรฐาน. พิมพ์ครัง้ ท่ี1.กรงุ เทพฯ.
4. กรมอาชีวศึกษา กระทรวงศกึ ษาธิการ. (2527). คู่มือการเรยี นการสอน เครือ่ งใช้เก่ยี วกบั งาน

อาหาร สคอ.124 หลักสูตร ปวช. คุรสุ ภาลาดพรา้ ว.
5. ศริ ิลักษณ์ สนิ ธวาลยั . (2519). ทฤษฎอี าหาร “หลกั การประกอบอาหาร เลม่ 1”. แผนกวิชาอาหาร

และโภชนาการ คณะคหกรรมศาสตร์ วทิ ยาลยั เทคนิค กรงุ เทพฯ.
7.2 หลักฐานการปฏิบัติงาน
1. ใบความร้ทู ี่ 3 เรอื่ ง การบํารงุ รกั ษาเครอ่ื งมอื อุปกรณ์
2. แบบทดสอบกอ่ นเรยี น
3. แบบทดสอบหลังเรียน

8. การวดั และประเมนิ ผล
8.1 วิธีการ
1. แบบทดสอบกอ่ นเรียน และหลังเรยี น
2. ประเมินตามจดุ ประสงค์การเรยี นรู้
2.1 เขา้ ใจการวางแผนการตรวจสอบ การบํารงุ รักษาเคร่อื งมอื อุปกรณ์ทใี่ ชใ้ นการเตรยี มและ

ประกอบอาหาร
2.2 เขา้ ใจการตรวจสอบเคร่ืองมือ อุปกรณ์ทใี่ ช้ในการเตรยี มและประกอบอาหาร

3. วธิ ีการวัดและประเมินผล
3.1 สงั เกตพฤติกรรมการเรียนรายบุคคลในด้านตา่ งๆ
3.2 สังเกตพฤตกิ รรมการทํางานกลมุ่ ของนักเรียนทกุ ขน้ั ตอน
3.3 ตรวจใบงาน (อยใู่ นดลยุ พนิ จิ ของครูผูส้ อน)

8.2 เครอื่ งมือ
1. เกณฑก์ ารวดั และประเมิน
1.1 เกณฑ์การผ่านสาํ หรบั ผไู้ ด้คะแนนจากการวัดและประเมินผลร้อยละ 80 ขน้ึ ไป

แผนการสอนวิชา ครัว ภตั ตาคาร และเคร่อื งใช้ในงานอาหาร (30404 - 2102) โดย นางสาวเขมชุดา วงศ์ผาตกิ ร สาขาวชิ าอาหารและโภชนาการ
วิทยาลยั อาชีวศกึ ษาเพชรบรุ ี

๖๙

8.3 เกณฑ์
1. เครือ่ งมอื ประเมนิ
1.1 แบบสงั เกตพฤติกรรมการเรียนเปน็ รายบคุ คล
1.2 แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการทาํ งานกลมุ่
1.3 แบบประเมินผลการรายงาน
1.4 แบบทดสอบ

9. บันทกึ ผลหลงั การจัดการเรียนรู้

9.1 ข้อสรุปหลงั การจัดการเรยี นรู้
...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................

9.2 ปัญหาทีพ่ บ
...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................

9.3 แนวทางแก้ปญั หา
...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................

แผนการสอนวิชา ครัว ภัตตาคาร และเคร่อื งใชใ้ นงานอาหาร (30404 - 2102) โดย นางสาวเขมชดุ า วงศ์ผาติกร สาขาวิชาอาหารและโภชนาการ
วิทยาลยั อาชีวศกึ ษาเพชรบุรี

๗๐

ใบความร้ทู ่ี 3 หนว่ ยที่ 3

หลักสตู รประกาศนียบัตรวชิ าชพี ช้ันสงู พทุ ธศักราช 2563 สอนครัง้ ที่ 6-8

รหสั วิชา 30404–2102 วิชา ครวั ภตั ตาคาร และเครอ่ื งใชใ้ นงานอาหาร ท-ป-น 1-6-3

ชือ่ เร่ือง การบํารงุ รกั ษาเครอื่ งมอื อุปกรณ์ ท. 3 ชม. ป. 18 ชม.

1. จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้
1.1 จดุ ประสงคท์ ัว่ ไป
1. เข้าใจและอธิบายเกย่ี วกับการวางแผนการตรวจสอบเครอ่ื งมือและอปุ กรณ์
2. เข้าใจและอธบิ ายเก่ียวกบั การบํารุงรกั ษาเคร่อื งมือและอปุ กรณ์

3. เข้าใจและอธิบายเก่ียวกบั การกําหนดระยะเวลาในการตรวจสอบและบาํ รงุ รักษาเครื่องมอื และอุปกรณ์
4. เข้าใจและอธบิ ายเกี่ยวกับการจดั ทาํ รายการเครอื่ งมอื อุปกรณ์ท่ใี ช้ในการประกอบอาหาร
5. เขา้ ใจและอธบิ ายเก่ียวกบั การตรวจนบั เครอ่ื งมือ อุปกรณ์ทีใ่ ช้ในการประกอบอาหารตามรายการท่มี ี
6. เขา้ ใจและอธบิ ายเกี่ยวกับการตรวจสอบเครอ่ื งมอื อุปกรณใ์ หม้ ีสภาพพร้อมใชง้ านทุกครง้ั กอ่ นปฏิบัติงาน

7. เขา้ ใจและอธิบายเกี่ยวกบั การทาํ ความสะอาด บาํ รุงรักษา เครือ่ งมอื อปุ กรณ์ตามระยะเวลาที่วางแผนไว้

1.2 จดุ ประสงคเ์ ชิงพฤติกรรม
1. สามารถวางแผนการตรวจสอบเครือ่ งมอื และอปุ กรณ์
2. สามารถบํารงุ รกั ษาเครือ่ งมือและอปุ กรณ์
3. สามารถกําหนดระยะเวลาในการตรวจสอบและบํารงุ รกั ษาเครอื่ งมือและอุปกรณ์
4. สามารถจัดทํารายการเครอ่ื งมอื อุปกรณ์ท่ีใชใ้ นการประกอบอาหาร

5. สามารถตรวจนบั เครื่องมือ อุปกรณท์ ่ใี ชใ้ นการประกอบอาหารตามรายการท่มี ี
6. สามารถตรวจสอบเคร่อื งมอื อุปกรณใ์ หม้ สี ภาพพรอ้ มใชง้ านทกุ ครง้ั กอ่ นปฏิบตั ิงาน
7. สามารถทาํ ความสะอาด บํารุงรกั ษา เคร่อื งมืออปุ กรณ์ตามระยะเวลาที่วางแผนไว้

2. สมรรถนะ
1. แสดงความรเู้ ก่ยี วกับการวางแผนการตรวจสอบเครื่องมือและอุปกรณ์
2. แสดงความรู้เกยี่ วกบั การบํารงุ รักษาเครื่องมือและอุปกรณ์
3. แสดงความรู้เกย่ี วกบั การกาํ หนดระยะเวลาในการตรวจสอบและบํารงุ รกั ษาเครอื่ งมอื และอปุ กรณ์

4. แสดงความรู้เกย่ี วกบั การจัดทํารายการเครอ่ื งมือ อุปกรณ์ท่ีใชใ้ นการประกอบอาหาร
5. แสดงความรเู้ กี่ยวกับการตรวจนบั เครอื่ งมือ อปุ กรณท์ ี่ใชใ้ นการประกอบอาหารตามรายการทม่ี ี
6. แสดงความรเู้ ก่ยี วกบั การตรวจสอบเครอ่ื งมอื อุปกรณใ์ หม้ สี ภาพพรอ้ มใชง้ านทุกครัง้ กอ่ นปฏิบัตงิ าน
7. แสดงความรเู้ กี่ยวกบั การทําความสะอาด บาํ รุงรักษา เครือ่ งมอื อุปกรณต์ ามระยะเวลาท่ีวางแผนไว้

แผนการสอนวชิ า ครวั ภตั ตาคาร และเคร่อื งใช้ในงานอาหาร (30404 - 2102) โดย นางสาวเขมชดุ า วงศ์ผาตกิ ร สาขาวิชาอาหารและโภชนาการ
วิทยาลัยอาชีวศึกษาเพชรบุรี

๗๑

3. เนอ้ื หาสาระ (อาจมีรูปภาพประกอบ)
การบาํ รุงรกั ษาเครอ่ื งมือ อุปกรณ์ทใ่ี ช้ในการเตรียมและประกอบอาหาร

การเลือกใช้เคร่ืองมืออุปกรณ์ได้เหมาะสมกับการใช้งาน เนื่องจากอุปกรณ์เครื่องใช้ในครัวมีมากมาย
หลายชนิด การแยกประเภทของเคร่ืองมือ อุปกรณ์ เพื่อประกอบอาหาร จึงเป็นสิ่งสําคัญท่ีจะต้องเลือกใช้อย่างถูกต้อง
และเหมาะสม เพ่ือให้เกิดประสิทธิภาพ ประหยัดเวลาและแรงงาน ตลอดจนการจัดเก็บและการบํารุงรักษาเครื่องมือ
อุปกรณ์ที่ใชใ้ นการเตรียมและประกอบอาหาร

สาระการเรยี นรู้ที่ 1 วางแผนการตรวจสอบ การบาํ รงุ รักษาเครือ่ งมือ อปุ กรณท์ ีใ่ ชใ้ นการเตรยี มและประกอบอาหาร
1. วางแผนการตรวจสอบเคร่อื งมือและอุปกรณ์

การวางแผนการตรวจสอบเครื่องมือและอุปกรณ์ การบํารุงรักษาเครื่องมือและอุปกรณ์ และกําหนดระยะเวลาใน
การตรวจสอบและบํารุงรักษาเครื่องมือและอุปกรณ์ท่ีใช้ในการเตรียมการประกอบอาหารให้อยู่ในสภาพพร้อมใช้งานตาม
มาตรฐานของอุปกรณ์นัน้ ๆ
2. บาํ รุงรักษาเครอ่ื งมอื และอปุ กรณ์

การบํารุงรักษาเครื่องมือ อุปกรณ์ที่ใช้ในการเตรียมประกอบอาหารนับเป็นส่ิงท่ีสําคัญมาก ไม่ควรทําการซ่อมแซม
ต่อเมื่อเกิดข้อบกพร่องบางอย่างแก่เคร่ืองมือและอุปกรณ์ ควรป้องกันโดยการบํารุงรักษาเครื่องมือ อุปกรณ์เหล่านั้นให้
สามารถใชง้ านได้อยา่ งประสทิ ธิภาพ การบํารุงรักษาเตาหุงต้ม เครือ่ งใชไ้ ฟฟา้ และเคร่ืองใชใ้ นครัว มดี ังนี้

2.1 อปุ กรณ์ทใี่ ชใ้ นการช่งั ตวง วดั
1. เคร่อื งช่ัง เมื่อใช้เสร็จควรหาผา้ ชบุ หมาด ๆ เช็ดใหส้ ะอาดกอ่ นเกบ็
2. เวลาใชเ้ คร่อื งชงั่ ไม่ควรชั่งของเกนิ กวา่ ทกี่ าํ หนด
3. เวลายกเคร่อื งชง่ั ควรยกทีฐ่ านเคร่ืองชง่ั ไม่ควรห้ิวหรือยกตรงทรี่ องช่ัง
4. ถว้ ยตวง ชอ้ นตวง เมอ่ื ใช้แตล่ ะครัง้ ควรล้างใหส้ ะอาด
5. ถว้ ยตวง ช้อนตวง ทีเ่ ปน็ ชดุ ควรแยกออกจากกันเวลาใช้
6. ถ้วยตวงของเหลวเวลาตวงต้องวางถ้วยตวงไว้บนพน้ื ที่เรียบและขนาดกบั พ้ืนหอ้ ง

2.2 อปุ กรณ์ในการเตรียมและผสมอาหาร
หลังจากเสร็จการใช้งานเรียบร้อยแล้ว ควรล้างทําความสะอาดทันที ผ่ึงให้แห้งบริเวณที่โล่ง ก่อนเก็บ ไม่

ควรท้ิงไว้นาน ปอ้ งกนั การข้ึนรา
1. ชามผสม (mixing bowl) มีหลายขนาด ชุดหนึ่งมี 3 หรือ 4 ขนาด เลือกขนาดท่ีพอเหมาะกับอาหาร

เมอ่ื ใช้แต่ละครัง้ ควรลา้ งใหส้ ะอาด ตากใหแ้ หง้ ให้พร้อมใชง้ าน

แผนการสอนวิชา ครวั ภัตตาคาร และเครอื่ งใช้ในงานอาหาร (30404 - 2102) โดย นางสาวเขมชุดา วงศผ์ าตกิ ร สาขาวิชาอาหารและโภชนาการ
วิทยาลยั อาชีวศกึ ษาเพชรบุรี

๗๒

2.3 อุปกรณท์ ่ีใชใ้ นการหัน่ ตดั สับ และบด แบง่ ออกเป็น
1. มีด ท่ีใช้ประกอบอาหาร เป็นชนิดที่มีความคมควรหั่นบนเขียง ไม่ควรใช้หั่นของร้อน เพราะจะทําให้

คมเสีย เมื่อใช้งานเสร็จแล้วควรทําความสะอาดทันที ไม่ควรแช่นํ้านานเกินไป เพราะน้ําจะซึมเข้าไปในด้ามมีดทําให้หมุด
ด้ามมีดสกึ กร่อน หลวมและหลดุ ไดง้ า่ ย

2. เครื่องบดอาหาร การบดแต่ละครั้งไม่ควรเกิน 1 นาที การใช้เครื่องติดต่อกันนานเกินไป เพราะเคร่ือง
จะไหม้ได้ และทุกคร้ังก่อน-หลังใช้งานควรตรวจสอบดูความเรียบร้อยของเคร่ืองเพื่อตรวจสอบความปลอดภัยในการใช้
งานในครัง้ ตอ่ ไปได้

3. เครื่องผสมอาหาร ชนิดมือถือ เหมาะสําหรับผสมอาหารเหลวมากกว่าอาหารข้น ถ้าอาหารข้นมาก
เครอ่ื งจะร้อนจัดอาจถงึ ไหมไ้ ด้ ควรหยดุ หมนุ เคร่ืองเป็นครง้ั คราว เพือ่ ขดู อาหารลงจากขอบภาชนะ

4. เขียง ระหว่างการใช้ควรเปลี่ยนเขียงใหม่ทุก ๆ 2-3 ชม. อย่าใช้เขียงอันเดียวกันตลอดท้ังวันโดยไม่ได้
ล้างให้สะอาด การล้างเขียงด้วยสบู่และน้ําร้อนเสร็จแล้ว ต้องนําไปพิงหรือแขวนไว้ในที่โปร่งเพ่ือให้แห้งโดยเร็ว ป้องกัน
การขึน้ รา เพ่ือใหใ้ ชไ้ ด้ทนทาน

5. ครก ใช้สําหรับโขลกวัตถุดิบท่ีใช้ในการประกอบอาหารให้ละเอียด เม่ือใช้แล้วต้องล้างให้สะอาดทันที
และควํา่ ให้แห้ง

2.4 อปุ กรณท์ ่ีใช้ในการหงุ ตม้
1. เตาหุงต้ม ควรหมั่นกวาดข้ีเถ้าใต้เตาออกท้ิงบ่อย ๆ ไม่ปล่อยให้เต็มก้นเตา ซึ่งทําให้อากาศผ่านไม่สะดวก

การลุกไหม้ของเช้ือเพลิงไม่ดีเท่าที่ควร เตาจะไม่ควรรองรับน้ําหนักมากเกินไป และที่สําคัญไม่ใช้นํ้าดับไฟในขณะที่เตา
ร้อน

ประเมินจากขีดความสามารถในการรับน้ําหนักในปริมาณที่มากถูกนํามาใช้งานมากผิดปกติ ติดต่อกันเป็น
เวลานาน อายกุ ารใชง้ านของเตาอาจส้ันเพียง 1 ปี

2. เตาก๊าซ และเตาก๊าซครบชุด ถอดออกทําความสะอาดได้โดยใช้ฟองน้ําหรือผ้านุ่มชุบนํ้าหรือน้ํายาทําความ
สะอาดแลว้ เช็ดใหส้ ะอาด ลา้ งดว้ ยนา้ํ และผึ่งใหแ้ ห้ง

3. เตาไมโครเวฟ หลังการใช้งานทุกครั้งปิดหรือถอดปลั๊กเตาก่อนทําความสะอาด ควรรักษาความสะอาด
ภายในเตาอย่างสมํ่าเสมอ ถ้าสกปรกมาก ๆ อาจใช้นํ้าผสมผงโซดาทําขนมเช็ดก่อนด้วยก็ได้ แต่ไม่ควรใช้น้ํายาท่ีแรงหรือ
สารขดั ถูใด ๆ กับเตาอบ

4. หม้อหุงข้าวไฟฟ้า ไม่ควรล้างตัวหม้อช้ันนอก เพราะจะทําให้เส้นลวดไฟฟ้าเกิดเสียหาย ป้องกันการตก
กระแทกของแข็งหรือนําไปใช้กับตัวนําความร้อนอ่ืน และไม่ควรปล่อยให้หม้อชั้นนอกทําความร้อนโดยที่ตัวหม้อช้ันใน
ไมไ่ ดอ้ ยู่ จะทําใหร้ ะบบสวิทชอ์ ตั โนมัตทิ าํ งานไม่ถกู ต้อง

5. กระทะไฟฟ้า การทอด ผัดอาหารใช้เช่นเดียวกับ กระทะธรรมดา ควรถอดปลั๊กออกก่อนการทําความ
สะอาด

แผนการสอนวิชา ครวั ภัตตาคาร และเคร่ืองใช้ในงานอาหาร (30404 - 2102) โดย นางสาวเขมชุดา วงศ์ผาติกร สาขาวิชาอาหารและโภชนาการ
วิทยาลัยอาชวี ศกึ ษาเพชรบุรี

๗๓

สาระการเรียนรู้ท่ี 2 ตรวจสอบเครอื่ งมอื อุปกรณท์ ีใ่ ช้ในการเตรยี มและประกอบอาหาร

การจัดทํารายการเคร่ืองมือ อุปกรณ์ท่ีใช้ในการประกอบอาหาร ควรตรวจนับเครื่องมือ อุปกรณ์ท่ีใช้ในการ
ประกอบอาหารตามรายการท่ีมี จัดให้มีการตรวจสอบเคร่ืองมือ อุปกรณ์ให้มีสภาพพร้อมใช้งาน และทําความสะอาด
บํารงุ รักษาเครอ่ื งมืออุปกรณ์ตามระยะเวลาทีว่ างแผนไว้

ตัวอย่าง รายการตรวจสอบเครื่องมือ อปุ กรณท์ ่ใี ชใ้ นการประกอบอาหาร “ประเภทเครื่องใช้ในครวั ”

ลําดบั ประเภทเคร่ืองใช้ การใช้งาน การเกบ็ รักษา จาํ นวน หมา
ท่ี ยเหตุ

1 อปุ กรณ์ที่ใช้ในการช่ัง ตวง วัด

เครื่องชั่ง ขนาด การชงั่ เคร่อื งชัง่ เมอื่ ใช้เสร็จควร 2
เครือ่ ง
โลหะ/พลาสติก 1–2 กิโลกรัม น้ําหนกั หาผา้ ชุบหมาด ๆ เช็ดให้

สะอาดก่อนเกบ็

ช้อนตวง 1 ชุด มี 4 ขนาด ใช้ตวง เมื่อใช้แตล่ ะครง้ั ควรล้าง 1 ชดุ

เนอื้ สแตนเลส ส่วนผสม ใหส้ ะอาดผ่ึงให้แห้ง

ทีต่ ้องการ

2 อปุ กรณใ์ นการเตรยี มและผสมอาหาร

ชามผสม ทรงกลม ใช้คลกุ เคลา้ เมือ่ ใช้แตล่ ะคร้ังควรลา้ ง 5 ใบ
2 อนั
เนอื้ สแตนเลส ขนาด 10 น้ิว ผสมอาหาร ให้สะอาด ผงึ่ ให้แหง้

ตะกรอ้ มือ หัวที่ใชต้ เี ปน็ ลวดส ใชส้ าํ หรับคน เม่อื ใช้แตล่ ะคร้ังควรลา้ ง

เนื้อสแตนเลส แตนเลสมดี า้ มจบั คนสว่ นผสม ใหส้ ะอาด ผง่ึ ใหแ้ หง้

ให้เข้ากนั

3 อุปกรณ์ในการหั่น ตดั สับ และบด

มดี มีน้ําหนกั บางคม ใช้ห่ันผกั เมอ่ื ใช้งานเสรจ็ แล้วควร 10 อัน

เนื้อเหลก็ ด้ามยาว ตามการใช้ เน้ือสตั ว์ ทําความสะอาดทันที

หรือ สแตนเลส งาน ผ่งึ ให้แหง้

4 อปุ กรณ์ที่ใช้ในการหุงต้ม

หม้อ หมอ้ มีด้ามยาว ใชท้ าํ อาหาร ถ้าการตกกระแทก หาก 3

เน้ือสแตนเลส ท่ีเปน็ น้ํา บุบมาก ควรเลิกใช้ การ

ลา้ งคราบจะออกไม่หมด

แผนการสอนวชิ า ครัว ภัตตาคาร และเครือ่ งใชใ้ นงานอาหาร (30404 - 2102) โดย นางสาวเขมชุดา วงศ์ผาติกร สาขาวิชาอาหารและโภชนาการ
วิทยาลยั อาชีวศึกษาเพชรบรุ ี

๗๔

การเลอื กใช้อุปกรณท์ ีใ่ ชใ้ นการประกอบอาหารอย่างถกู ตอ้ งและเหมาะสมกับการประกอบอาหารตา่ ง ๆ ทําให้
สะดวกและประหยัดเวลาในการประกอบอาหาร ซง่ึ ควรปฏบิ ตั ิดงั นี้

1. เลือกอปุ กรณ์ในการประกอบอาหารให้เหมาะสมกับชนิดของอาหาร
2. เลอื กอุปกรณ์ทสี่ ะดวกตอ่ การใช้งาน
3. เลอื กอปุ กรณ์และเครอ่ื งมอื ท่ีดแู ลและเก็บรกั ษางา่ ย

การปฏิบัติตามคู่มือการใช้เครื่องมือ อุปกรณ์ตามข้ันตอน มีจุดมุ่งหมายเพื่อเข้าใจขั้นตอนของการปฏิบัติงานและ
การใช้อปุ กรณ์ตา่ ง ๆ เพอ่ื ทาํ ความเขา้ ใจการปฏิบตั ิงาน วิธีการใช้เคร่ืองมือ อปุ กรณ์อย่างละเอียด

ประโยชน์ของคู่มือในการปฏิบัติงาน
1. ชว่ ยลดการตอบคําถาม
2. ชว่ ยลดเวลาในการเรยี นร้งู าน
3. ช่วยส่งเสรมิ ความมนั่ ใจในการทาํ งาน
4. ชว่ ยให้เกดิ ความสม่าํ เสมอในการทาํ งาน
5. ช่วยลดความขัดแย้งในการท่ีอาจเกดิ ขน้ึ ในการทํางาน
6. ทาํ ให้การปฏบิ ตั งิ านเป็นมืออาชีพมากข้นึ
7. ช่วยในการปรบั ปรุงงานและออกแบบกระบวนงานใหม่

กฎระเบียนในการดแู ลรักษาและความปลอดภยั ของเครอ่ื งครวั
1. อย่าไดใ้ ชเ้ ครอื่ งครัวทท่ี ่านไม่ได้ฝกึ วิธกี ารใชม้ าแล้วเปน็ อันขาด
2. ปฏิบัติตามคาํ แนะนาํ การใช้เคร่ืองครัวอยา่ งเคร่งครัด
3. อย่าได้พยายามใช้เคร่ืองครัวท่ีไม่ทํางานเป็นปกติเป็นอันขาด อย่าพยายามซ่อมเอง แจ้งให้ผู้คุมงานทราบ

ปัญหาในทนั ที
4. ถ้าเครอ่ื งครวั ตดิ ขัด หรือมอี ะไรมาอดุ อย่าพยายามใช้มอื แกะออกตอ้ งปดิ เครือ่ งก่อน แลว้ ถอดปลัก๊ ไฟ

ใช้เครื่องมือพยายามแกะสิง่ ทม่ี าอดุ เครื่องออก ถา้ ท่านแก้ไขปญั หาไม่ได้ เรียกผูจ้ ัดการของทา่ น
5. ทาํ ความสะอาดเคร่ืองครวั และชิน้ ส่วนของเคร่อื งอยา่ งทว่ั ถงึ และบ่อยๆจะมผี ู้บอกวธิ ใี ห้ท่านทําอย่างถกู ต้อง

สําหรับเครอ่ื งครวั แต่ละช้ิน ปดิ เครื่องและถอดปล๊กั ไฟก่อนทท่ี ่านจะทําความสะอาดต้องล้างส่วนของเคร่ืองท่ีถอดออกได้
อย่างระมัดระวัง เพอื่ ปอ้ งกนั การเตบิ โตของเชือ้ จุลินทรยี ์ท่เี ปน็ อันตราย ใช้ผ้าช้นื ไมใ่ ช่ผา้ ทเี่ ปียกโชก และอยา่ วางเคร่อื งลง
แชน่ ํา้ นํา้ และสบ่อู าจจะเข้าไปในเครอ่ื ง ทําใหม้ อเตอรเ์ สยี

6. ปดิ เครอื่ งเมอื่ ไม่ใช้
7. อยา่ ใชเ้ ครือ่ งครัวทาํ ส่ิงท่ไี ม่ไดอ้ อกแบบมา ให้เคร่อื งน้ันทําเป็นอันขาด
8. เคร่อื งมือ อุปกรณท์ ่ใี ชใ้ นการประกอบอาหารจะต้องหม่ันดแู ลรักษา เพอื่ ใหอ้ ยูใ่ นสภาพที่พรอ้ มจะใชง้ าน

แผนการสอนวชิ า ครวั ภตั ตาคาร และเครอ่ื งใชใ้ นงานอาหาร (30404 - 2102) โดย นางสาวเขมชุดา วงศ์ผาตกิ ร สาขาวิชาอาหารและโภชนาการ
วิทยาลัยอาชีวศกึ ษาเพชรบุรี

๗๕
ข้อควรระวงั

เครอื่ งมือ อปุ กรณ์ทใ่ี ชใ้ นการประกอบอาหารจะต้องหมัน่ ดูแลรักษา เพ่ือใหอ้ ย่ใู นสภาพทพี่ รอ้ มจะใช้งาน และทาํ
ให้มีอายใุ ชง้ านทย่ี าวนาน ซึง่ มวี ิธดี แู ลรกั ษาอุปกรณ์ทใ่ี ช้ในการประกอบอาหารดงั นี้

1. ใช้อปุ กรณท์ ี่ใช้ในการประกอบอาหารอย่างถกู ตอ้ ง
2. เมื่อใช้อปุ กรณต์ า่ ง ๆ เสร็จแล้ว ต้องล้างทําความสะอาดให้ถูกวธิ ี
3. จัดเกบ็ อุปกรณต์ า่ ง ๆ ใหเ้ ปน็ หมวดหมูต่ ามประเภทการใช้งาน
4. แบบฝกึ หดั /แบบทดสอบ

แผนการสอนวิชา ครวั ภัตตาคาร และเครอื่ งใชใ้ นงานอาหาร (30404 - 2102) โดย นางสาวเขมชุดา วงศผ์ าตกิ ร สาขาวิชาอาหารและโภชนาการ
วิทยาลยั อาชีวศึกษาเพชรบรุ ี

แบบทดสอบก่อนเรยี นและหลังเรียน ๗๖
แผนการเรยี นรทู้ ่ี 3 วิทยาลยั อาชวี ศกึ ษาเพชรบุรี
รหัสวชิ า 30404-2102
เวลา 30 นาที ระดบั ชนั้ ประกาศนียบตั รวิชาชีพชั้นสูงปีท่ี 2
ตอนที่ 1 จงเตมิ ขอ้ ความต่อไปน้ี แผนกวิชาอาหารและโภชนาการ
วิชา ครัว ภตั ตาคาร และเครอื่ งใชใ้ นงานอาหาร
คะแนนเต็ม 10 คะแนน

นางสาวเขมชดุ า วงศ์ผาตกิ ร
ผอู้ อกขอ้ สอบ

5. เอกสารอ้างองิ
1. กรมอาชวี ศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ. (2560).คมู่ ือการเรยี นการสอน อาหารนานาชาติ. คุรุสภา

ลาดพรา้ ว.

2. กรมอาชวี ศึกษา กระทรวงศึกษาธกิ าร. (2524).คมู่ อื การเรียนการสอนประเภทวชิ าคหกรรม การจดั ครัว
และอปุ กรณ์ คอ133 หลักสูตร ปวช. ครุ ุสภาลาดพร้าว.

3. ศรธี วชั จาตเิ กตุ. (2534). ครวั มาตรฐาน. พิมพ์คร้งั ท่ี1.กรุงเทพฯ.
4. กรมอาชวี ศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ. (2527). คูม่ อื การเรยี นการสอน เครอื่ งใชเ้ กีย่ วกับงานอาหาร ส
คอ.124 หลกั สูตร ปวช. ครุ สุ ภาลาดพร้าว.
5. ศิรลิ ักษณ์ สินธวาลยั . (2519). ทฤษฎีอาหาร “หลกั การประกอบอาหาร เลม่ 1”. แผนกวชิ าอาหารและ
โภชนาการ คณะคหกรรมศาสตร์ วิทยาลยั เทคนคิ กรุงเทพฯ.

แผนการสอนวิชา ครวั ภตั ตาคาร และเครอ่ื งใช้ในงานอาหาร (30404 - 2102) โดย นางสาวเขมชุดา วงศผ์ าติกร สาขาวชิ าอาหารและโภชนาการ
วิทยาลัยอาชีวศึกษาเพชรบุรี

๗๗

6. ภาคผนวก (เฉลยแบบทดสอบ)

วิทยาลยั อาชวี ศกึ ษาเพชรบรุ ี
เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรียนและหลังเรียน ระดับชัน้ ประกาศนยี บตั รวชิ าชพี ชัน้ สูงปีท่ี 2
แผนการเรียนรู้ที่ 3 แผนกวิชาอาหารและโภชนาการ
รหัสวชิ า 30404-2102 วิชา ครัว ภัตตาคาร และเครอ่ื งใชใ้ นงานอาหาร
เวลา 30 นาที คะแนนเตม็ 10 คะแนน

ตอนท่ี 1 จงเตมิ ขอ้ ความต่อไปนี้

นางสาวเขมชดุ า วงศผ์ าติกร
ผอู้ อกข้อสอบ

แผนการสอนวิชา ครัว ภัตตาคาร และเครื่องใช้ในงานอาหาร (30404 - 2102) โดย นางสาวเขมชุดา วงศ์ผาติกร สาขาวชิ าอาหารและโภชนาการ
วิทยาลัยอาชวี ศกึ ษาเพชรบรุ ี

๗๘

ใบงานที่ 3 หนว่ ยที่ 3

หลกั สตู รประกาศนยี บตั รวิชาชพี ชนั้ สงู พทุ ธศกั ราช 2563 สอนครงั้ ท่ี 6-8

รหัสวิชา 30404–2102 วิชา ครัว ภัตตาคาร และเคร่อื งใช้ในงานอาหาร ท-ป-น 1-6-3

ชื่อเร่อื ง การบาํ รงุ รักษาเครือ่ งมอื อปุ กรณ์ ท. 3 ชม. ป. 18 ชม.

1. จดุ ประสงค์เชงิ พฤตกิ รรม
1. สามารถวางแผนการตรวจสอบเครอ่ื งมอื และอปุ กรณ์

2. สามารถบํารุงรักษาเครอ่ื งมือและอุปกรณ์
3. สามารถกาํ หนดระยะเวลาในการตรวจสอบและบาํ รุงรักษาเครือ่ งมอื และอปุ กรณ์
4. สามารถจัดทาํ รายการเครอ่ื งมอื อุปกรณ์ทใี่ ชใ้ นการประกอบอาหาร
5. สามารถตรวจนับเครอื่ งมือ อุปกรณท์ ีใ่ ชใ้ นการประกอบอาหารตามรายการท่ีมี

6. สามารถตรวจสอบเคร่ืองมือ อปุ กรณใ์ ห้มสี ภาพพร้อมใชง้ านทุกคร้งั กอ่ นปฏิบัตงิ าน
7. สามารถทําความสะอาด บาํ รุงรักษา เครอื่ งมอื อุปกรณ์ตามระยะเวลาท่ีวางแผนไว้

2. สมรรถนะ
1. แสดงความรเู้ กย่ี วกบั การวางแผนการตรวจสอบเคร่อื งมือและอุปกรณ์
2. แสดงความรเู้ กย่ี วกับการบํารงุ รกั ษาเครอ่ื งมอื และอุปกรณ์

3. แสดงความรู้เกย่ี วกบั การกาํ หนดระยะเวลาในการตรวจสอบและบาํ รุงรกั ษาเครื่องมอื และอปุ กรณ์
4. แสดงความร้เู กย่ี วกับการจดั ทํารายการเครอื่ งมือ อุปกรณ์ทใ่ี ชใ้ นการประกอบอาหาร
5. แสดงความรู้เก่ียวกับการตรวจนับเคร่อื งมือ อปุ กรณ์ทีใ่ ช้ในการประกอบอาหารตามรายการที่มี

6. แสดงความรูเ้ ก่ียวกับการตรวจสอบเคร่ืองมือ อปุ กรณ์ใหม้ ีสภาพพร้อมใชง้ านทุกคร้ังก่อนปฏิบัตงิ าน
7. แสดงความรูเ้ ก่ยี วกบั การทําความสะอาด บํารงุ รกั ษา เคร่ืองมืออุปกรณต์ ามระยะเวลาที่วางแผนไว้

แผนการสอนวชิ า ครวั ภัตตาคาร และเครื่องใช้ในงานอาหาร (30404 - 2102) โดย นางสาวเขมชุดา วงศ์ผาติกร สาขาวิชาอาหารและโภชนาการ
วิทยาลัยอาชวี ศึกษาเพชรบรุ ี

๗๙

กิจกรรมที่ 1 วางแผนการตรวจสอบ การบํารุงรกั ษาเคร่ืองมือ อปุ กรณท์ ่ใี ช้ในการเตรยี มและประกอบอาหาร

คาํ ช้แี จง ให้นกั เรยี นจบั คโู่ ดยเลอื กรายการอปุ กรณจ์ ากทางซา้ ยมือ มาใสห่ น้าขอ้ ดา้ นขวามอื ใหถ้ ูกต้อง

……...…..1.ควรหม่ันกวาดขีเ้ ถา้ ใต้เตาออกท้งิ บอ่ ย ๆ ไมป่ ลอ่ ยให้เตม็ กน้ เตา 1. เครือ่ งบดอาหาร

……...…..2. การบดแต่ละครัง้ ไม่ควรเกนิ 1 นาที การใชเ้ คร่ืองตดิ ตอ่ กันนานเกินไป 2. เตาหุงต้ม

……...…..3. เมือ่ ใชเ้ สรจ็ ควรหาผ้าชุบหมาด ๆ เชด็ ให้สะอาดกอ่ นเกบ็ 3. เขียง

……...…..4. ระหวา่ งการใชค้ วรเปลยี่ นใหมท่ ุกๆ 2-3 ชม. 4. ครก

……...…..5. ใชแ้ ลว้ ตอ้ งล้างให้สะอาดทันทีและคว่ําให้แห้ง 5. เครือ่ งช่ัง

แผนการสอนวิชา ครวั ภตั ตาคาร และเครอ่ื งใช้ในงานอาหาร (30404 - 2102) โดย นางสาวเขมชุดา วงศ์ผาตกิ ร สาขาวิชาอาหารและโภชนาการ
วิทยาลัยอาชวี ศกึ ษาเพชรบุรี

๘๐

กจิ กรรมท่ี 2 ตรวจสอบเครื่องมอื อปุ กรณท์ ่ใี ช้ในการเตรยี มและประกอบอาหาร

คาํ ช้ีแจง ใหน้ ักเรยี นโดยเลือกรูปด้านบน แลว้ นาํ ไปใสใ่ นตารางให้ถกู ตอ้ ง

1. หม้อควรเลือกซ้ือท่ที ํามาจากสแตนเลส
2. มีดสบั สาํ หรบั สบั หมใู หล้ ะเอียด

3.หมอ้ มดี า้ มยาว ใช้ทําแกงปา่ ไก่

โจทย์ คําตอบ
เลอื กอุปกรณ์ในการประกอบอาหาร
ให้เหมาะสมกบั ชนดิ ของอาหาร
เลือกอปุ กรณท์ ่ีสะดวกต่อการใช้งาน
เลอื กอุปกรณ์และเคร่อื งมอื ที่ดแู ลและ
เกบ็ รักษางา่ ย

แผนการสอนวิชา ครวั ภตั ตาคาร และเคร่ืองใชใ้ นงานอาหาร (30404 - 2102) โดย นางสาวเขมชดุ า วงศผ์ าตกิ ร สาขาวิชาอาหารและโภชนาการ
วิทยาลยั อาชวี ศึกษาเพชรบุรี

๘๑
3. ขอ้ ควรระวงั

เครือ่ งมอื อปุ กรณท์ ใ่ี ช้ในการประกอบอาหารจะต้องหมนั่ ดแู ลรกั ษา เพอ่ื ให้อยใู่ นสภาพท่พี ร้อมจะใช้งาน และทาํ
ใหม้ ีอายใุ ช้งานทยี่ าวนาน ซ่งึ มีวิธีดูแลรักษาอุปกรณท์ ่ีใชใ้ นการประกอบอาหารดังน้ี

1. ใช้อปุ กรณท์ ีใ่ ชใ้ นการประกอบอาหารอยา่ งถกู ต้อง
2. เมอ่ื ใชอ้ ุปกรณ์ตา่ ง ๆ เสรจ็ แลว้ ตอ้ งลา้ งทําความสะอาดใหถ้ ูกวธิ ี
3. จดั เก็บอปุ กรณต์ ่าง ๆ ใหเ้ ปน็ หมวดหม่ตู ามประเภทการใช้งาน
4. การประเมินผล
ผลการสอบต้องมคี ะแนนไม่ตา่ํ กวา่ 80 %
5. เอกสารอา้ งองิ /เอกสารคน้ คว้าเพม่ิ เติม
1. กรมอาชีวศึกษา กระทรวงศึกษาธกิ าร. (2560).คู่มอื การเรียนการสอน อาหารนานาชาติ. ครุ ุสภา
ลาดพร้าว.
2. กรมอาชวี ศกึ ษา กระทรวงศึกษาธิการ. (2524).คูม่ อื การเรียนการสอนประเภทวชิ าคหกรรม การจัดครัว
และอุปกรณ์ คอ133 หลกั สูตร ปวช. ครุ สุ ภาลาดพรา้ ว.
3. ศรีธวชั จาตเิ กตุ. (2534). ครัวมาตรฐาน. พิมพ์ครั้งท่ี1.กรุงเทพฯ.
4. กรมอาชวี ศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ. (2527). คมู่ อื การเรยี นการสอน เคร่ืองใช้เกี่ยวกับงานอาหาร ส
คอ.124 หลักสตู ร ปวช. คุรุสภาลาดพร้าว.
5. ศิริลักษณ์ สินธวาลัย. (2519). ทฤษฎีอาหาร “หลกั การประกอบอาหาร เล่ม1”. แผนกวชิ าอาหารและ
โภชนาการ คณะคหกรรมศาสตร์ วทิ ยาลยั เทคนคิ กรงุ เทพฯ.

แผนการสอนวชิ า ครัว ภตั ตาคาร และเครือ่ งใชใ้ นงานอาหาร (30404 - 2102) โดย นางสาวเขมชดุ า วงศ์ผาตกิ ร สาขาวิชาอาหารและโภชนาการ
วิทยาลยั อาชวี ศกึ ษาเพชรบุรี

๘๒

ใบมอบหมายงาน ท่ี 3 หนว่ ยท่ี 3

หลักสตู รประกาศนยี บตั รวชิ าชพี ช้ันสงู พทุ ธศักราช 2557 สอนคร้ังท่ี 6-8

รหัสวชิ า 3404–2104 วชิ า ครวั และเครอื่ งใชใ้ นงานอาหาร ท-ป-น 1-3-2

ชอ่ื เรือ่ ง การบาํ รงุ รกั ษาเครอ่ื งมอื อุปกรณ์ ท. 3 ชม. ป. 9 ชม.

1. จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม
1. สามารถวางแผนการตรวจสอบเครือ่ งมือและอปุ กรณ์
2. สามารถบํารงุ รักษาเคร่อื งมอื และอปุ กรณ์
3. สามารถกาํ หนดระยะเวลาในการตรวจสอบและบํารงุ รกั ษาเครอื่ งมอื และอุปกรณ์
4. สามารถจัดทาํ รายการเคร่อื งมือ อปุ กรณท์ ี่ใชใ้ นการประกอบอาหาร
5. สามารถตรวจนบั เครื่องมือ อปุ กรณท์ ีใ่ ชใ้ นการประกอบอาหารตามรายการทม่ี ี
6. สามารถตรวจสอบเคร่อื งมือ อุปกรณใ์ ห้มีสภาพพร้อมใชง้ านทกุ ครั้งกอ่ นปฏบิ ตั งิ าน
7. สามารถทําความสะอาด บาํ รุงรักษา เครอ่ื งมืออุปกรณต์ ามระยะเวลาท่วี างแผนไว้

2. สมรรถนะ
1. แสดงความรเู้ กย่ี วกบั การวางแผนการตรวจสอบเครื่องมอื และอปุ กรณ์
2. แสดงความรูเ้ กยี่ วกบั การบํารุงรักษาเครื่องมอื และอปุ กรณ์
3. แสดงความร้เู กยี่ วกับการกําหนดระยะเวลาในการตรวจสอบและบํารงุ รกั ษาเคร่ืองมือและอุปกรณ์
4. แสดงความรู้เกยี่ วกบั การจดั ทาํ รายการเคร่อื งมอื อุปกรณ์ทใี่ ช้ในการประกอบอาหาร
5. แสดงความรเู้ กยี่ วกับการตรวจนับเคร่อื งมือ อปุ กรณ์ที่ใช้ในการประกอบอาหารตามรายการทม่ี ี
6. แสดงความรูเ้ กย่ี วกบั การตรวจสอบเครอื่ งมือ อปุ กรณใ์ ห้มสี ภาพพร้อมใชง้ านทุกคร้งั ก่อนปฏิบตั ิงาน
7. แสดงความร้เู กี่ยวกับการทาํ ความสะอาด บํารุงรกั ษา เครอ่ื งมืออุปกรณต์ ามระยะเวลาท่วี างแผนไว้

3. รายละเอยี ดของงาน
3.1 จุดประสงค์การมอบหมายงาน
1. เพ่ือใหน้ กั เรยี นอธบิ ายการบํารุงรกั ษาเครอ่ื งมอื อุปกรณ์
2. สามารถนําไปปฏบิ ัติได้จรงิ
3.2 แนวทางการปฏบิ ตั ิงาน
1. ผู้เรยี นเป็นกล่มุ ๆละ 2 คน ตามความเหมาะสมไปศกึ ษาคน้ คว้านอกเวลา และใหท้ าํ รายงานส่งผู้สอน

ตามหัวขอ้ ต่อไปน้ี
- ให้นักเรียนยกตัวอย่างการบํารงุ รักษาเครอ่ื งมืออุปกรณ์ มา 2 ชนดิ

(อาจมีแบบ รูปภาพ หรืออื่น ๆ ประกอบ)

แผนการสอนวิชา ครวั ภตั ตาคาร และเคร่อื งใช้ในงานอาหาร (30404 - 2102) โดย นางสาวเขมชุดา วงศผ์ าตกิ ร สาขาวชิ าอาหารและโภชนาการ
วิทยาลยั อาชีวศึกษาเพชรบรุ ี

๘๓

4. กาํ หดเวลาส่งงาน สัปดาห์ท่ี 9

5. แหลง่ ข้อมูลคน้ คว้าเพ่มิ เติม
1. ทางอนิ เตอรเ์ นต็
2. หอ้ งสมุดแผนกวิชาอาหารและโภชนาการ

6. การประเมินผล
ผลการสอบตอ้ งมคี ะแนนไม่ตํ่ากวา่ 80 %

แผนการสอนวชิ า ครัว ภัตตาคาร และเคร่อื งใชใ้ นงานอาหาร (30404 - 2102) โดย นางสาวเขมชุดา วงศผ์ าตกิ ร สาขาวชิ าอาหารและโภชนาการ
วิทยาลัยอาชีวศึกษาเพชรบุรี