01-รูปเล่มรายงานโครงงานประกอบเครื่องดื่มเพื่ออาชีพ ม2-2564

รายงานผลการดาเนนิ งาน

Wanthong Freetime Café

การพัฒนาคุณภาพผเู้ รยี นดว้ ยหลกั สูตรบรู ณา
การสาระการเรียนรู้วถิ ชี ีวติ ในครอบครัว
ชุมชนและท้องถิน่

เดก็ หญงิ พัชรดิ า ชาวระหาญ เด็กหญิงรัตน์ชดาพร พันธด์ ี เดก็ หญิงกาญจนา เพง็ วงั

กิตติกรรมประกาศ

รายงานผลการดาเนินงานโครงงานประกอบเคร่ืองด่ืมเพื่ออาชีพ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2
โรงเรียนบา้ นวังทอง ปีการศึกษา 2564 ฉบับนี้สาเร็จลุล่วงไปด้วยดี ด้วยได้รับความกรุณาและความ
ช่วยเหลือในการให้คาแนะนาปรับปรุงแก้ไขข้อบกพร่องกระบวนการแปรรูปเห็ดนางฟ้าเป็นอย่างดีย่ิง
จากคุณครูที่ปรึกษาท้ัง 2 ท่าน คือ คุณครูณพัฐอร เกษมี ตาแหน่ง ครูชานาญการโรงเรียนบ้านวัง
ทอง คุณครูสุธรรมมา วงศ์ธนบัตร ตาแหน่ง ครูชานาญการพิเศษโรงเรียนบ้านวังทอง และคุณครู
จริยาภรณ์ เรืองเสน ครูชานาญการพิเศษโรงเรียนบ้านวังทอง ผู้นาเสนอผลงานได้รับแนวทางใน
การศึกษาค้นคว้าหาความรู้และประสบการณ์อย่างกว้างขวางในการดาเนินงาน โครงงานประกอบ
เครอ่ื งด่ืมครัง้ นี้ ซงึ่ ผนู้ าเสนอขอกราบขอบพระคณุ ไว้ ณ โอกาสน้ี

ขอกราบขอบพระคุณกรรมการพัฒนาหลักสูตรบูรณาการสาระการเรียนรู้วิถีชีวิตใน
ครอบครัว ชุมชนและท้องถ่ินโรงเรียนบ้านวังทอง ที่กรุณาให้คาแนะนาแนวทางการดาเนินงานต่างๆ
ท่ีเป็นประโยชน์ในการการแปรรูปอาหารคร้ังน้ี ตลอดจนท่านผู้อานวยการศุภกิจ คงเพชรศักดิ์
ผู้อานวยการโรงเรียนบ้านวังทอง คุณครูโรงเรียนบ้านวังทองทุกท่าน และนักเรียนทุกคนท่ีได้เสียสละ
เวลาในการแบบประเมินความพึงพอใจในครง้ั น้ี

ขอกราบขอบพระคุณ บิดา มารดา และครอบครัวที่เป็นแรงบันดาลใจ ช่วยเหลือสนับสนุน
ในทกุ ๆ ดา้ น และเปน็ กาลงั ใจทดี่ ีในการศึกษาเลา่ เรียนเสมอมา ตลอดจนผู้อานวยการสถานศึกษาและ
คุณครทู ่ีโรงเรียนบ้านวังทองและเพื่อนๆ พ่ีๆ น้องๆ นักเรียนท่ีเป็นกาลังใจอย่างดียิ่ง ทาให้การดาเนิน
โครงงานประกอบเครือ่ งดื่มฉบบั นีป้ ระสบความสาเรจ็

ความดีท้ังปวง คุณค่าและประโยชน์อันพึงมีจากรายงานการดาเนินงานโครงงานประกอบ
เคร่ืองด่ืมฉบับนี้ ผู้นาเสนอขอมอบให้บิดา มารดา ครอบครัว คุณครู และผู้มีพระคุณทุกท่านท่ี
เกยี่ วขอ้ งมา ณ โอกาสน้ี

พชั ริดา ชาวระหาญ
รัตนช์ ดาพร พนั ธ์ดี
กาญจนา เพ็งวงั

สารบญั

หนา้

กิตติกรรมประกาศ....................................................................................................................... ก
สารบัญ....................................................................................................................... ................. ข

บทที่ 1
1 บทนา.......................................................................................................................... 1
ความเปน็ มาและความสาคัญของโครงงาน......................................................................
2
วัตถปุ ระสงค์ของโครงงาน............................................................................................... 2
เป้าหมายของโครงงาน.................................................................................................... 2
ประโยชน์ท่คี าดว่าจะได้รับ..............................................................................................
3
2 แนวคดิ ทฤษฎีท่ีเก่ียวข้อง........................................................................................... 3
แนวคดิ ในการทาโครงงาน...............................................................................................
ความหมายของเครอื่ งดมื่ ................................................................................................ 4
ประโยชนข์ องเครอ่ื งด่ืม................................................................................................... 4

กาแฟ............................................................................................................................... 4
ชนดิ ของกาแฟ................................................................................................................. 6
อุปกรณ์ร้านกาแฟ.......................................................................................................... 8
กรอบแนวคิดในการทาโครงงาน..................................................................................... 9

3 วิธีการดาเนินงาน......................................................................................................... 10
กลุ่มเปา้ หมาย................................................................................................................
เครือ่ งมอื ในการดาเนนิ โครงงาน.................................................................................... 10
การคานวณตน้ ทนุ ......................................................................................................... 10
11
ขนั้ ตอนการประกอบเคร่ืองดื่ม......................................................................................
Flow Chart ขนั้ ตอนการทางาน.............................................................................. 15
ตอนท่ี 1 การประกอบเครื่องดม่ื ประเภท กาแฟ..................................................... 15
1. กาแฟ อเมริกาโน่.............................................................................................. 16
2. กาแฟ ลาเต้....................................................................................................... 16
3. กาแฟ คาปูชโิ น่................................................................................................. 16
4. กาแฟ เอสเพรสโซ่............................................................................................. 17
5. กาแฟ มอคค่า.................................................................................................... 17
17

Wangthong Freetime Café

สารบัญ (ต่อ)

บทท่ี หนา้

6. กาแฟ คาลาเมลมัคคิอาโต้................................................................................. 18
ตอนท่ี 2 การประกอบเคร่ืองดื่ม ประเภท ชา............................................................... 19
19
1. ชาไทย................................................................................................................ 19
2. ชาเขยี ว............................................................................................................. 20
4 ผลการดาเนินงาน............................................................................................................ 20
ตอนที่ 1 สถานภาพของผตู้ อบแบบสอบถาม............................................................... 21
ตอนท่ี 2 ความรู้ ความเขา้ ใจเก่ียวกบั การประกอบเคร่ืองด่ืมเพือ่ อาชีพ........................ 22
ตอนท่ี 3 ความพึงพอใจของผู้บริโภคต่อเครื่องด่มื ........….............................................. 22
ตอนท่ี 4 การสรา้ งรายไดร้ ะหวา่ งเรยี นให้แกน่ กั เรยี นชน้ั มธั ยมศกึ ษาปีที่ 2................ 23
5 สรปุ ผลการดาเนนิ งาน และขอ้ เสนอแสะ......................................................................... 23
สรุปผลการดาเนินงาน................................................................................................... 23
ข้อเสนอแนะ..................................................................................................................
24
บรรณานกุ รม........................................................................................................................ 25
ภาคผนวก............................................................................................................................. 27
28
ก เคร่อื งมอื ในการประเมนิ โครงงาน 28
- แบบประเมนิ ความรู้ ความเข้าใจเก่ียวกับการประกอบเครอ่ื งดื่มเพื่ออาชพี 30
- แบบสอบถามความพงึ พอใจต่อเครื่องดืม่
31
ข บัญชีรายรบั -รายจา่ ย....................................................................................................... 37
ค ภาพกิจกรรมโครงงาน การจาหนา่ ย การเผยผลงาน และการพัฒนาความรู้

การประกอบอาชพี .......................................................................................................
ง เกยี รติบัตร....................................................................................................................

ผูน้ าเสนอโครงงาน............................................................................................................... 40
ครูทปี่ รึกษาโครงงาน............................................................................................................. 41
QR Code การทาโครงงานประกอบเครอ่ื งด่มื /รปู เล่มรายงานโครงงาน............................... 42

ค

Wangthong Freetime Café

ง

บทท่ี 1
บทนา

ความเป็นมาและความสาคญั ของโครงงาน

เครอ่ื งด่ืมเปน็ หนงึ่ ในปจั จัยสาคัญทีม่ ผี ลต่อการดารงชีวติ ของมนุษย์ ชว่ ยลดความกระหายให้
ความรู้สกึ สดชนื่ ชดเชยปริมาณน้าทีร่ ่างกายเสยี ไป มีสารอาหารและมีคุณค่าทางโภชนาการ ไมว่ า่ จะ
เป็นเครื่องดื่มเพื่อสขุ ภาพ เครื่องดม่ื ที่ทาให้ร่างกายสดช่ืน กระปก้ี ระเปา่ ซงึ่ ในทน่ี ี้จะกลา่ วถงึ เครื่องดื่ม
ทไ่ี ด้รับความนิยมในปัจจุบนั ได้แก่ การประกอบเคร่ืองดื่ม ชา กาแฟ เคร่ืองด่ืมเพ่ือสุขภาพ

กาแฟและชา เป็นเครื่องดื่มท่ีมีประวัติความเป็นมาอย่างช้านาน เป็นเคร่ืองดื่มท่ีมีรสชาติดี
มีความหลากในส่วนผสม และหลากหลายการสายพันธ์ุ ทาให้ชาและกาแฟเป็นเครื่องดื่มยอดนิยม
ของคนทุกเพศ ทุกวัย โดยเฉพาะในปัจจุบันชาและกาแฟมีความนิยมการบริโภคเพื่อสุขภาพมากข้ึน
เนอื่ งดว้ ยกระแสเร่อื งการหว่ งใยสุขภาพในปัจจุบันเพิ่มมากข้ึน และการเพ่ิมขึ้นของผู้ด่ืมชาและ กาแฟ
ย่อมแสดงถึงการเจริญเติบโตในธุรกิจประเภทน้ีเพ่ิมมากขึ้นเช่น กันและท้ังเป็นผลจากท่ีรัฐบาลมี
นโยบายสนับสนุนในการสนับสนุนให้ประชาชนดื่มชาและกาแฟอีกด้วย การดื่มชาและกาแฟในแต่ละ
พ้ืนที่มีท่ัวโลกลักษณะแตกต่างกันแม้กระท้ังไทยที่แต่ละภาคมีวัฒนธรรมการด่ืมชาและกาแฟท่ี
แตกตา่ งกนั การดืม่ ชาและกาแฟจึงถือไดว้ า่ เป็นกิจกรรมสาคัญส่วนหน่ึงในชีวิตประจาวันของคนในยุค
ปัจจุบัน ซึ่งเคร่ืองดื่มในแต่ละพื้นที่ก็จะสูตรและส่วนผสมที่แตกต่างกัน นอกจากจะนิยมดื่มชากาแฟ
แลว้ เคร่ืองด่มื ประเภทอ่นื ๆ ก็ได้รบั ความนิยมเช่นกัน เช่น โกโก้ นมสด สตอเบอรี่ เน่ืองจากเคร่ืองด่ืม
ประเภทน้ีมีส่วนผสมท่ีหลากหลาย เช่น โกโก้ เป็นเคร่ืองดื่มท่ีทาจากเมล็ดโกโก้ สามารถผสมด้วย
น้าตาล ครีม และนมข้นหวาน ส่วนผสมจากนมจะให้ความสดชื่นกลมกล่อม ช่วยให้ร่างกาย
เจริญเติบโต สร้างภูมิคุ้มกัน บารุงสมองและระบบประสาท ต้านทานโรคซ่อมแซมส่วนท่ีสึกหรอ
เสริมสร้างกระดูกและฟัน ลดความเสี่ยงของการเกิดโรคมะเร็ง โรคเบาหวาน และโรคหัวใจ เป็นต้น
โดยในปัจจุบันประชากรในพ้ืนท่ีจังหวัดกาแพงเพชรก็มีอัตราการดื่มชาและกาแฟที่เพ่ิมขึ้นทุกปี
โดยเฉพาะในกลุ่มวยั รุ่น วัยนกั เรียน วัยนกั ศกึ ษา เนอื่ งจากผลิตภัณฑ์ชาและกาแฟในปัจจุบันไม่ได้เป็น
เพยี งเครื่องด่ืม อีกต่อไปแล้ว แต่รวมถึงเป็นสัญลักษณ์ในการแสดงถึง ลักษณะบุคลิกภาพ รวมถึงเป็น
ส่วนเสริม ลักษณะบุคลิกภาพของผู้ด่ืมด้วย ดังท่ีเห็นได้จากในปัจจุบัน เช่นค่านิยมในการด่ืมชาหรือ
กาแฟที่มีราคาสูงแสดงวาเป็นผู้มีรายได้สูงในระดับหนึ่งเป็นผู้ประสบความสาเร็จให้ดูมีภูมิฐานขึ้น จึง
ทาใหช้ าและกาแฟแม้มรี าคาสงู กย็ งั ได้รับความนยิ มเพมิ่ ขึ้นอย่างรวดเร็ว

สานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาประถมศึกษากาแพงเพชร เขต 1 ได้มีนโยบายให้โรงเรียนบ้าน
วังทอง พัฒนาหลกั สูตรบรู ณาการการศกึ ษาเพ่ือความปลอดภัยและมีคุณภาพ สาระการเรียนรู้วิถีชีวิต
ในครอบครัว ชุมชนและท้องถิ่น ปีการศึกษา 2564 ซึ่งโรงเรียนบ้านวังทองได้จัดทาหลักสูตร การ
จัดการร้านกาแฟ ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี 2 โดยมุ่งหวังให้นักเรียนมีความรู้ความเข้าใจรวมถึง

Wangthong Freetime Café

มีทักษะในการจัดการร้านกาแฟและประกอบเคร่ืองด่ืม ชา กาแฟ ที่สอดคล้องกับความต้องการของ
ชุมชนและท้องถิ่น โดยมีห้องปฏิบัติการงานอาชีพ ร้าน “Wangthong Freetime Café” ที่ให้
นักเรียนระดับมัธยมศึกษาปีที่ 1-3 สามารถฝึกทักษะการประกอบอาชีพร้านกาแฟในโรงเรียน
ส่งเสริมให้นักเรียนใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ มีรายได้ระหว่างเรียนเป็นการแบ่งเบาภาระของ
ผูป้ กครอง

จากเหตผุ ลดังกลา่ ว คณะผจู้ ดั ทาโครงงาน จึงมีความสนใจที่จะทาโครงงานประกอบเคร่ืองด่ืม
เพื่ออาชีพ เพอ่ื เป็นการพัฒนาทกั ษะการประกอบเครอ่ื งด่ืม ชา กาแฟ และใชเ้ วลาว่างใหเ้ กดิ ประโยชน์
มรี ายไดร้ ะหวา่ งเรียน พัฒนาเปน็ 1 โรงเรียน 1 อาชีพ ของโรงเรียนและสามารถนาความรจู้ าก
โครงงานไปประกอบธุรกิจรา้ นกาแฟของตนเองได้อนาคต

วัตถปุ ระสงค์ของโครงงาน

๑. เพ่ือใหน้ กั เรียนมีความรูแ้ ละเขา้ ใจและทักษะในการประกอบเครอ่ื งดื่ม ชา กาแฟ
๒. เพ่ือศึกษาความพงึ พอใจของผู้บรโิ ภคต่อเคร่ืองดืม่ ชา กาแฟ
๓. เพ่อื พฒั นาอาชีพประกอบเครื่องดมื่ เปน็ 1 โรงเรียน 1 อาชพี
๔. เพ่ือใหน้ กั เรยี นมีรายไดร้ ะหวา่ งเรียน

เป้าหมายของโครงงาน

1. เชิงปรมิ าณ
กลุ่มตัวอยา่ งทีใ่ ชใ้ นการทาโครงงานครัง้ นี้ ได้แก่ ผบู้ ริหาร คณะกรรมการสถานศึกษา

ข้ันพ้นื ฐาน และครูผสู้ อน จานวน 10 คน และนกั เรยี นชนั้ มธั ยมศึกษาปีที่ 2 จานวน 20 คน ใน
โรงเรียนบ้านวงั ทอง ปกี ารศึกษา 2564 จานวนทงั้ หมด 30 คน

2. เชงิ คณุ ภาพ
2.1 นกั เรยี นมีความร้คู วามเข้าในใช้อปุ กรณใ์ นรา้ นกาแฟอย่างปลอดภยั อยใู่ นระดบั ดี

ขน้ึ ไป ร้อยละ 80
2.2 นักเรียนมที ักษะในการประกอบเคร่ืองด่ืมประเภท กาแฟ ชา และโกโก้ อยใู่ นระดับ

ดีขนึ้ ไป ร้อยละ 80
2.3 นักเรียนมที ักษะในใช้อปุ กรณ์ภายในร้านกาแฟ อยูใ่ นระดับดขี นึ้ ไป รอ้ ยละ 80

ประโยชน์ทไ่ี ดร้ ับจากโครงงาน

๑. นักเรียนมีความรู้ในการประกอบเคร่ืองด่ืมชา กาแฟ
๒. นักเรียนมคี วามรู้ในการใช้อปุ กรณ์ในการประกอบเคร่อื งด่มื ในรา้ นกาแฟอย่างปลอดภยั
๓. นักเรยี นมีความรู้ในการทาบัญชีรายรับ-รายจา่ ย
๔. นกั เรียนมีรายได้ระหว่างเรียน สามารถแบ่งเบาภาระผปู้ กครอง

2

บทท่ี 2
แนวคิด ทฤษฎีทเ่ี ก่ยี วข้อง

ในดาเนินงานโครงงานคร้ังน้ี คณะผู้จัดทาได้นาเสนอโครงงานการประกอบเครื่องด่ืมเพื่อ
อาชีพ ระดบั ชัน้ มัธยมศึกษาปีท่ี 2 โรงเรยี นบ้านวงั ทอง สังกัดสานกั งานเขต

1. แนวความคดิ ในการทาโครงงาน
2. ความหมายของเคร่ืองด่มื
3. ประโยชน์ของเคร่ืองด่ืม
4. กาแฟ
5. ชนดิ ของกาแฟ
6. กรอบแนวคดิ

แนวความคดิ ในการทาโครงงาน

ปจั จบุ นั ประชากรในพื้นท่จี งั หวัดกาแพงเพชรก็มอี ตั ราการด่ืมชาและกาแฟทเ่ี พ่ิมขึ้นทุกปี
โดยเฉพาะในกลุ่มวัยรุน่ วยั นักเรียน วัยนกั ศกึ ษา เนอ่ื งจากผลิตภณั ฑช์ าและกาแฟในปัจจุบันไม่ไดเ้ ปน็
เพยี งเคร่ืองด่ืม อีกต่อไปแล้ว แต่รวมถงึ เปน็ สญั ลกั ษณ์ในการแสดงถงึ ลกั ษณะบคุ ลิกภาพ รวมถงึ เป็น
ส่วนเสริม ลักษณะบุคลกิ ภาพของผูด้ ม่ื ดว้ ย ดงั ที่เหน็ ได้จากในปจั จบุ ัน เช่นค่านยิ มในการด่ืมชาหรือ
กาแฟท่ีมีราคาสงู แสดงวาเปน็ ผูม้ ีรายได้สูงในระดบั หนึง่ เปน็ ผูป้ ระสบความสาเรจ็ ใหด้ ูมภี ูมิฐานขน้ึ จึง
ทาใหช้ าและกาแฟแม้มีราคาสูงกย็ งั ไดร้ บั ความนิยมเพ่มิ ขนึ้ อยา่ งรวดเร็ว

สานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาประถมศึกษากาแพงเพชร เขต 1 ได้มีนโยบายให้โรงเรียนบ้าน
วังทอง พฒั นาหลักสูตรบูรณาการการศึกษาเพ่ือความปลอดภัยและมีคุณภาพ สาระการเรียนรู้วิถีชีวิต
ในครอบครัว ชุมชนและท้องถ่ิน ปีการศึกษา 2564 ซ่ึงโรงเรียนบ้านวังทองได้จัดทาหลักสูตรการ
จัดการร้านกาแฟ ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีความมุ่งหวังให้นักเรียนมีความรู้ความเข้าใจรวมถึง
มีทักษะในการจัดการร้านกาแฟและประกอบเครื่องด่ืม ชา กาแฟ ท่ีสอดคล้องกับความต้องการของ
ชุมชนและท้องถิ่น โดยมีห้องปฏิบัติการงานอาชีพ ร้าน “Wangthong Freetime Café” ท่ีให้
นกั เรยี นระดับมัธยมศึกษาปีท่ี 1-3 เป็นรา้ นกาแฟเล็กๆ ต้ังอย่อู าคารเรียนระดับมธั ยมตน้ โรงเรียนบ้าน
วังทอง ผลิตภัณฑ์จะมีหลากหลายเมนู เช่น ชา กาแฟ โกโก้ นมสด และอีกหลายหลายเมนู สามารถ
ฝึกทักษะการประกอบอาชีพร้านกาแฟในโรงเรียน ส่งเสริมให้นักเรียนใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ มี
รายได้ระหว่างเรียนเป็นการแบ่งเบาภาระของผู้ปกครอง โดยร้าน Wanthong Freetime Cafe โดย
จะเปิดให้บริการแก่ลูกค้าในโรงเรียนได้ในเวลาพักกลางวันทุกวันจันทร์ พุธ ศุกร์ เวลา 11.30 น.
– 12. 30 น.

Wangthong Freetime Café

ความหมายของเคร่อื งดื่ม

เครอ่ื งดื่ม (beverage) เปน็ ผลติ ภณั ฑ์อาหารประเภทหนง่ึ ทเ่ี ปน็ ของเหลว ชว่ ยลดความ
กระหาย ใหค้ วามรู้สึกสดชน่ื และขจัดความอ่อนเพลียชดเชยปรมิ าณน้าทรี่ า่ งกายสูญเสยี ไป ตลอดจนมี
คุณคา่ ทางโภชนาการตา่ ง ๆ ท่ีมีประโยชน์ มีส่วนประกอบหลัก คือ นา้ (เคร่อื งด่ืม. ม.ป.ป.. ออนไลน์)

ประโยชนข์ องเครอื่ งด่มื

1. ชว่ ยรักษาสมดลุ ของร่างกาย
2. ชว่ ยย่อยอาหาร
3. ช่วยลดความกระหาย สรา้ งความสดชน่ื ให้แกร่ า่ งกาย
4. ผ่อนคลายความเครยี ด
5. ชว่ ยในการรกั ษาโรค สารให้รสหวาน กรดอนิ ทรีย์ สี และสารใหก้ ลน่ิ รส
6. ช่วยกาจดั ของเสยี ออกจากรา่ งกาย
7. เปน็ องค์ประกอบของเลือด
8. รกั ษาอณุ หภูมใิ นรา่ งกายให้คงที่ (สรุปประโยชน์ของเคร่อื งด่ืม. (2555),ออนไลน์. )

กาแฟ

กาแฟ (Coffee) เป็นเครื่องด่ืมทท่ี าจากเมลด็ กาแฟคั่วซ่งึ ได้จากตน้ กาแฟ นิยมด่ืมรอ้ นๆ แต่
สามารถดืม่ แบบเย็นได้ดว้ ย บางครั้งนิยมใส่นมหรอื ครมี ลงในกาแฟดว้ ย ในกาแฟหนง่ึ ถว้ ยมคี าเฟอนี อยู่
ประมาณ 80-140 มลิ ลกิ รมั กาแฟเป็นเครอ่ื งดมื่ ที่ไดร้ บั ความนยิ มมากท่สี ุดในโลกชนิดหน่งึ
เช่นเดียวกบั ชาและนา้ นอกจากน้ี กาแฟยงั เปน็ ผลผลิตทางการเกษตรที่มีการส่งออกมากเปน็ อนั ดบั ที่
หกของโลก

1.1 ชนิดของเมล็ดกาแฟ ต้นกาแฟอาราบิก้า – บราซิลกาแฟ
มีมากกว่า 6,000 พันธ์ุ แต่พันธุ์หลักๆ ท่ีได้รับความนิยมมี 2 พันธ์ุ ได้แก่
อาราบิก้า (Arabica) ซ่ึงเป็นกาแฟแบบด้ังเดิม และมีรสชาติดี และ โรบัสต้า
(Robusta) ซึ่งมีปริมาณกาเฟอีนสูง และสามารถปลูกในที่ที่ปลูกอาราบิก้า
ไม่ได้ (คาว่า robust ในภาษาอังกฤษ แปลว่า ทนทาน) ด้วยความที่มีความ
ทนทานมากกว่านี้เอง จึงทาให้กาแพโรบัสต้ามีราคาถูกกว่า แต่ผู้คนนิยมด่ืม
ไม่มากนักเนื่องจากมีรสขมและเปร้ียว ส่วนโรบัสต้าท่ีมีคุณภาพดีมัก
ถูกนาไปใช้เป็นส่วนผสมของเอสเพรสโซ่ แบบผสม (เอสเพรสโซ่มีสองแบบ
ใหญ่ๆ คอื แบบทเี่ ปน็ อาราบกิ า้ แท้ๆ กับแบบทผี่ สมกาแฟชนดิ อื่นๆ)

1.2 การผลติ เมล็ดกาแฟ
การบม่ ในการผลติ กาแฟหลายๆ ประเภทจะมคี ณุ ภาพดีขึ้นเม่ือผ่านการบ่ม รสเปร้ียวของมันจะ
ลดลง ในขณะท่ีความกลมกลืนของรสชาติโดยรวมก็จะเพิ่มขึ้น ผู้ผลิตหลายๆ รายมักจะขายเมล็ดกาแฟ

4

Wangthong Freetime Café

ออกไปหลังจากได้บ่มเอาไว้แล้วถึง 3 ปี และร้านท่ีข้ึนช่ือเป็นพิเศษบางร้าน (เช่น "Toko Aroma" ใน
เมืองบนั ดงุ ประเทศอนิ โดนเี ซีย) ถงึ กบั บม่ เมลด็ ทย่ี งั ไม่ไดค้ ัว่ ไวถ้ ึง 8 ปีทเี ดยี ว

การควั่ กระบวนการค่ัวเป็นขั้นตอนที่ขาดไม่ได้ในการที่จะได้กาแฟรสชาติดีสักถ้วยหน่ึง. เม่ือ
ถูกค่ัว เมล็ดกาแฟสีเขียวก็จะพองออกจนเกือบจะมีขนาดเป็นสองเท่าของของเดิม พร้อมทั้งเปล่ียนสี
และความหนาแน่นไป เม่ือเมล็ดได้รับความร้อน มันจะค่อยๆ เปล่ียนเป็นสีเหลืองและในท่ีสุดก็จะ
กลายเป็นสีน้าตาลอ่อนๆ แบบสีของผลอบเชย (cinnamon) และมันก็จะมีสีเข้มขึ้นเรื่อยๆ จนกว่าจะ
ถกู ยกออกจากความร้อน พรอ้ มกันน้ี เราก็จะเห็นน้ามันออกมาตามผิวของเมล็ด ในการค่ัวแบบอ่อนๆ
กาแฟจะเกบ็ รสชาติดงั้ เดิมไวไ้ ด้ดีกวา่ รสชาติด้ังเดิมน้ีจะข้ึนอยู่กับดินและสภาพอากาศในท่ีท่ีต้นกาแฟ
ได้เติบโตข้ึนมา. เมล็ดกาแฟจากพื้นท่ีที่มีช่ือเสียง เช่น เกาะชวา และประเทศเคนยา จะถูกคั่วเพียง
อ่อนๆ เทา่ น้นั เพื่อให้ยังคงรสชาติอันเป็นเอกลักษณ์อยู่ให้มากท่ีสุด ย่ิงเมล็ดกาแฟถูกคั่วให้เข้มมากขึ้น
เท่าไหร่ รสชาติดั้งเดิมของมันก็จะย่ิงถูกบดบังด้วยรสที่เกิดจากการคั่วมากขึ้นเท่านั้น กาแฟบาง
ประเภทท่ีถูกค่ัว จนรสชาติแทบจะไม่ได้บ่งบอกถึงสถานท่ีปลูกเลย จะถูกขายโดยใช้ระดับของการค่ัว
เป็นหลัก โดยเร่ิมต้ังแต่ "อบเชยค่ัวอ่อนๆ (Light Cinnamon Roast)" ไปจนถึง "การคั่วแบบเวียนนา
(Vienna Roast)" และ "การคั่วแบบฝร่ังเศส (French Roast)" และอื่นๆ ในทุกวันนี้การค่ัวเองตาม
บ้านได้กลับมาเป็นที่นิยมอีกคร้ัง เคร่ืองคั่วกาแฟท่ีควบคุมโดยคอมพิวเตอร์ช่วยให้การค่ัวกาแฟเองใน
บ้านง่ายขึ้นมาก และบางครัวเรือนก็ใช้วิธีการค่ัวในเตาอบหรือเคร่ืองทาข้าวโพดคั่ว หลังจากค่ัวแล้ว
กาแฟจะสญู เสยี รสชาติอยา่ งรวดเรว็ ถึงแม้จะมบี างคนชอบทิง้ กาแฟไว้ 24 ช่ัวโมงก่อนจะนาไปชงถ้วย
แรก แต่ทุกๆ คนก็เห็นด้วยว่ามันจะเร่ิมสูญเสียรสชาติและความขม หลังจากเก็บไว้ประมาณ 1
สัปดาห์ ถึงแมจ้ ะเก็บอยู่ในท่ีทีม่ สี ภาพท่เี หมาะสมท่ีสดุ ก็ตาม

การบด ความละเอยี ดของกากท่ีได้จากการบดมีผลอยา่ งมากตอ่
รสชาติ ย่ิงบดกาแฟละเอยี ดเท่าไร กจ็ ะยงิ่ ได้รส ชาติที่เขม้ ข้นและครบบริบูรณ์
มากขึน้ เทา่ นั้น เหตผุ ลหลกั ที่บางคนไมบ่ ดละเอียดมากนัก คือเพอื่ ไม่ให้กาก
สามารถผา่ นตวั กรองชนิดหยาบๆ ออกไปได้

การชงกาแฟ มีหลากหลายวิธี ซง่ึ สามารถแบง่ เปน็ ประเภทตามการให้นา้ กบั กากกาแฟ ได้ส่ี
ประเภทหลกั ๆ ดังนี้

1) การตม้ เดือด ได้แก่การตม้ ผงกาแฟละเอยี ดเข้ากับน้าในหม้อคอคอด ซง่ึ เรียกวา่ ไอบริก
(ibrik) และปล่อยให้เดือดเลก็ นอ้ ย บางครง้ั ก็จะเติมน้าตาลเขา้ ไปในหม้อด้วยเพอ่ื เพิ่มรสหวาน และยัง
เพม่ิ รสและกล่นิ ด้วยกระวาน (cardamom) ผลที่ไดค้ ือกาแฟเข้มขน้ ถ้วยเล็กๆ มีฟองอยขู่ ้างบน และ
กากกาแฟกองหนาเหมือนโคลนอยู่ทกี่ ้น

2) การใช้ความดัน: เอสเพรสโซ ถูกชงด้วยน้าเดอื ดอัดความดัน และมกั เป็นพ้นื ฐานนาไป
ผสมกาแฟหลายๆ ชนิด หรือไม่กเ็ สริ ฟ์ เปลา่ ๆ ก็ได้มกั จะเปน็ หลังจากมอ้ื ค่า กาแฟชนดิ นเ้ี ป็นหน่ึงใน
ประเภททีแ่ รงทีส่ ุดทดี่ ่ืมกนั โดยทวั่ ไป และมรี สชาตแิ ละความมัน (crema) ท่ีเป็นเอกลักษณ์ เครอ่ื งชง
กาแฟแบบใชน้ า้ ร้อนซมึ (หรือหม้อม็อคคา่ ) มลี ักษณะแบง่ ออกเปน็ สามส่วน โดยส่วนล่างใชส้ าหรับต้ม
นา้ เพ่ือให้ไอลอยขึน้ ไปยังกากกาแฟซึง่ อยู่ในส่วนตรงกลาง นา้ กาแฟทีไ่ ด้ ซง่ึ มักมคี วามเข้มข้นระดบั
เดยี วกบั เอสเพรสโซ จะถูกเก็บอยูใ่ นสว่ นบนสดุ สว่ นท่ีมักวางติดกับเครือ่ งอนุ่ หรอื เตา เคร่ืองบางแบบ
ยงั อาจมฝี า 5 แก้วหรอื พลาสตกิ ใสเพื่อเอาไวด้ ูกาแฟตอนท่ีมนั ลอยขึน้ ข้างบน

5

Wangthong Freetime Café

3) การจุ่ม: เฟรนช์เพรส หรือ cafetiere เป็นกระบอกแกว้ ทส่ี ูงและแคบ ประกอบดว้ ย
ลกู สบู ทีม่ ตี วั กรอง กาแฟและนา้ ร้อนจะถกู ผสมกนั ในกระบอก (ประมาณ2-3นาท)ี ก่อนที่ตวั ลกู สูบ ซ่ึง
อย่ใู นรูปฟอยล์โลหะ จะถูกกดลง เพือ่ ใหเ้ หลือแตน่ า้ กาแฟอยู่ขา้ งบนพร้อมเสิร์ฟ ถงุ กาแฟ (ลกั ษณะ
เดยี วกับถุงชา) เป็นวิธีทไ่ี ด้รับความนยิ มนอ้ ยกว่าการใชถ้ งุ ชงชามาก เนื่องจากมันมีขนาดใหญก่ วา่ มาก
(ปริมาณกาแฟทีต่ ้องใส่เขา้ ไปในถุงมากกวา่ ปริมาณชามาก)

กาแฟทุกแบบที่ได้กล่าวมาน้ตี ่างใช้กากกาแฟชงกับนา้ ร้อน กาแฟอาจถกู ปล่อยคา้ งอยหู่ รือไม่
ก็ถกู กรองออกไป แต่ละวิธตี า่ งต้องการความละเอียดของการบดแตกต่างกันไป เครื่องทากาแฟแบบ
ไฟฟ้าสามารถต้มนา้ และชงผงท่ีละลายได้ โดยไม่ต้องพ่ึงคนมากนกั และบางประเภทก็มีตัวตงั้ เวลาดว้ ย
พวกท่ีดื่มกาแฟอยา่ งจริงจงั มักจะรงั เกยี จวธิ ีการทีส่ ะดวกสบายแบบนี้ ซง่ึ มักจะทาใหส้ ูญเสยี รสชาติ
และกลิ่นทีด่ ีไป คนกลุ่มน้ีมักจะโปรดปรานกาแฟทเี่ พิ่งบดใหมๆ่ และวิธีการชงแบบด้ังเดิมมากกว่า

ชนดิ ของกาแฟ

1. กาแฟดา
คอื การชงดว้ ยวิธีการหยดน้า อาจเป็นแบบให้น้าซึมหรือแบบเฟรนช์เพรส เสิร์ฟโดยไม่ใส่นม
อาจเติมน้าตาลได้ ผู้คนมักเข้าใจผิดว่ากาแฟดากับเอสเพรสโซเป็นอย่าง
เดียวกัน แต่ที่จริงแล้วกาแฟทั้งสองชนิดมีข้อแตกต่างกันหลายข้อ ข้อที่สาคัญ
คอื ถว้ ยเสิร์ฟของเอสเพรสโซมีขนาดเลก็ กว่า เพราะนิยมดื่มให้หมดในอึกเดียว
ปกติแล้วเอสเพรสโซจะไม่ใส่น้าตาลหรือนม และคนไม่นิยม เอสเพรสโซที่ชง
ถูกวิธีจะต้องมีฟองสีทองลอยอยู่ด้านบน รสชาติของเอสเพรสโซจะติดปาก
หลังจากดม่ื นานกว่า (15-30 นาที)
2. เอสเพรสโซ (espresso)
คือกาแฟท่ีมีรสแก่และเข้ม ซ่ึงมีวิธีการชงโดยใช้แรงอัดไอน้าหรือน้า
รอ้ นผ่านเมลด็ กาแฟคัว่ ทีบ่ ดละเอยี ด ที่มาของชื่อ เอสเพรสโซ มาจากคาภาษา
อิตาลี "espresso" แปลว่า เร่งด่วน เอสเพรสโซเป็นกาแฟที่นิยมมากท่ีสุดใน
แถบประเทศยุโรปตอนใต้ โดยเฉพาะประเทศอิตาลีและฝร่ังเศส การส่ังกาแฟ
"caffe" ในร้านโดยทั่วไปก็คือสั่งเอสเพรสโซ ด้วยวิธีการชงแบบใช้แรงอัด ทา
ให้เอสเพรสโซมีรสชาติกาแฟซ่ึงเข้มข้นและหนักแน่น ต่างจากกาแฟทั่ว ๆ ไป
ซ่งึ ชงแบบผ่านน้าหยด และเพราะรสชาติเข้มข้นและหนักแน่นอันเป็นเอกลักษณ์นี้เอง ทาให้คอกาแฟ
ดื่มเอสเพรสโซโดยไมป่ รงุ ดว้ ยน้าตาลหรอื นม และมักจะเสิร์ฟเป็นชอต (แก้วแบบจอก) เพ่ือให้ปริมาณ
ไม่มากจนเกินไป(ประมาณ 1-2 ออนซ์ หรอื 30-60มลิ ลลิ ิตร แตกตา่ งตาม พฤตกิ รรมการด่ืม ของแต่
ละประเทศ)

การสั่งเอสเพรสโซตามร้านกาแฟทั่วไป มักสั่งตามปริมาณ
เป็น "ซิงเก้ิล" หรือ "ดับเบ้ิล" (ชอตเดียว หรือ สองชอต) เอสเพรสโซมี
ความไวสงู ในการทาปฏิกิริยากับออกซิเจน เพื่อไม่ให้เสียรสชาติจึงควรดื่ม
ตอนชงเสร็จใหม่ ๆ ผงกาแฟท่ีใช้ ขึ้นอยู่กับแต่ละระบบการชง ระบบการ
ชงแบบแรงดันน้าหรือแรงอัด จะต้องใช้ผงละเอียด แต่ไม่ถึงกับเป็นแป้ง

6

Wangthong Freetime Café

(ขนาดของไซด์ผงกาแฟท่ีบด จะแปรผันตาม ระยะเวลาท่ีทากาแฟ อาทิ เครื่องชงแบบ เอสเพรสโซ่
เวลามาตราฐานอยทู่ ่ี 18-30 วนิ าที กต็ ้องใช้ ผงละเอยี ด

ในการชงเอสเพรสโซ จะต้องควบคุมปัจจัยต่างๆ ที่มีผลต่อรสชาด อาทิ เมล็ดกาแฟที่ใช้
(สมควรเป็นเมล็ดกาแฟท่ีคั่ว เก็บมาไม่เกิน 1 เดือน),การบดกาแฟ (ขนาดของผงกาแฟท่ีบด ต้อง
สัมพันธ์ กับเครอ่ื งชงและระยะเวลาการไหล ของกาแฟ ขณะชง) , น้าท่ีใช้ชงกาแฟ (คุณภาพเป็นน้าท่ี
ใช้ บรโิ ภค ไมค่ วรใช้นา้ สะอาดบริสุทธิ์ จนเกินไป เพราะ นอกจากไม่ได้รับ สารอาหารท่ีมากับน้า แล้ว
ยังมผี ลกระทบ ต่อรสชาด ดว้ ย) , ระยะเวลาในการชง (ดงั ทก่ี ล่าวไว้ ในข้างตน้ หากใชเ้ วลา การชงเอส
เพรสโซ่ต่ากว่า 18 วินาที หรือ underextract แสดงว่า การแพคกาแฟ
ต่อชอต ไม่แน่นพอ หรือ ปริมาณผงกาแฟในชอต มีน้อยเกินไป หรือ
ขนาดผงกาแฟหยาบเกินไป หากการหลั่นกาแฟเอสเพรสโซ่ นานเกินกว่า
30 วินาที จะมีผลทาให้เอสเพรสโซ่ท่ีได้ มีรสขม bitter ไม่เข้ม มีกลิ่น
ไหม้ burn จากการชงแบบเครื่องอัด ศพั ทฝ์ รง่ั เรียก overextract)

3. คาปูชโิ น (cappuccino)
เป็นหน่งึ ในเครื่องด่ืมประเภทกาแฟซึ่งมีต้นกาเนิดมาจากประเทศอติ าลี คาปชู โิ นมี
สว่ นประกอบหลกั คือ เอสเพรสโซ และ นม การชงคาปูชิโนโดยสว่ นใหญ่มกั มอี ัตราสว่ นของเอสเพรส
โซ 1/3 ส่วน ผสมกับนมสตีม (นมร้อนผ่านไอน้า) 1/3 สว่ น และนมตเี ปน็ โฟมละเอยี ด 1/3 ส่วนลอย
อยดู่ า้ นบน นอกจากนัน้ อาจโรยหนา้ ด้วยผงซินนามอน หรือ ผงโกโกเ้ ล็กน้อยตามความชอบ สว่ นผสม
ของคาปชู โิ นตา่ งจากของลาเต้ มาเกียโต้ (latte macchiato) ซง่ึ ประกอบไปดว้ ยนมเปน็ ส่วนใหญแ่ ละ
นมตโี ฟมเพียงเลก็ น้อย ในประเทศอติ าลี ผู้คนมักดืม่ คาปูชโิ นเป็นอาหารเช้าโดยเฉพาะ โดยอาจมีขนม
ปงั แผน่ หรอื คุกกีป้ ระกอบ ทง้ั นีอ้ าจเปน็ เพราะวา่ วิถชี วี ติ ของชาวอิตาลมี ักไม่ค่อยรับประทานอาหารเช้า

แบบเป็นกิจลกั ษณะ คาปชู โิ นและขนมปังเบาๆ จงึ เหมาะเป็นอาหารรองท้องสาหรบั ยามเช้า และด้วย
เหตุนีท้ าให้ไมด่ ่ืมคาปชู ิโนในชว่ งอน่ื ของวนั แต่สาหรบั ต่างประเทศรวมถงึ ประเทศไทย การดื่มคาปชู โิ น
ด่ืมไดท้ ุกเวลาโดยไม่ถอื ว่าเปน็ เรื่องแปลก

4. ลาเต้ (ภาษาอติ าลี: Latte)
เปน็ ภาษาอติ าลีแปลว่านม ส่วนในประเทศอื่น จะหมายถึง กาแฟลาเต้ หรือเคร่ืองดื่มกาแฟท่ี
เตรยี มดว้ ยนมร้อน โดยการเทเอสเพรสโซ 1/3 ส่วน และนมร้อนอีก 2/3 ส่วน ลงในถ้วยพร้อมๆ กัน
และจะหยอดโฟมนมหนาประมาณ 1 ซม. ทับขา้ งบน ในประเทศอิตาลี กาแฟลาเต้นี้รู้จักกันในชื่อของ
"caffe e latte" ซึง่ หมายถงึ กาแฟกับนม ซง่ึ ใกลเ้ คียงกับในภาษาฝร่งั เศส คาว่า "cafe au lait" กาแฟ
ลาเต้เริ่มเป็นท่ีนิยมนอกประเทศอิตาลีในช่วงต้นทศวรรษท่ี 1980 ในการชงกาแฟลาเต้ บาริสต้า
(หรือผชู้ งกาแฟที่ชานาญงาน) จะใช้วิธีขยับข้อมือเล็กน้อยขณะที่รินนมและโฟมนมลงบนกาแฟ ทาให้
เกดิ ลวดลายตา่ ง ๆ เรยี กว่า ลาเต้อารต์ (latte art) หรอื ศิลปะฟองนมในถ้วยกาแฟ

7

Wangthong Freetime Café

5. มอคค่า (Mocha)
ในนหี้ มายถงึ กาแฟมอคคา่ เป็นกาแฟอราบิกา้ ชนดิ หน่ึง ซึ่งปลกู อย่บู รเิ วณท่าเรอื มอคค่าใน
ประเทศเยเมน กาแฟมอคคา่ มสี ีและกลน่ิ คล้ายชอคโกแลต (แม้วา่ จะไมม่ สี ว่ นประกอบของชอคโกแลต
ในมอคคา่ เลยก็ตาม) อนั เป็นเอกลักษณ์ท่ีทาให้กาแฟมอคค่าเปน็ ท่รี ูจ้ ักอยา่ งแพร่หลาย นอกจากน้ี
มอคคา่ ยังหมายถึงเครื่องดื่มกาแฟซ่ึงมี เอสเพรสโซ่ และ โกโก้ เป็นสว่ นประกอบ เสิรฟ์ ทง้ั แบบรอ้ น
และแบบเย็นใส่นา้ แข็ง

6. อเมรกิ าโน หรอื คาเฟ่ อเมริกาโน (cafe americano)
คือเครื่องดื่มกาแฟชนิดหน่ึง ซ่ึงมีวิธีการชงโดยเติมน้าร้อนผสมลงไปในเอสเพรสโซ การ
เจอื จางเอสเพรสโซซึง่ เป็นกาแฟเขม้ ข้นด้วยนา้ รอ้ น ทาให้อเมริกาโนมคี วามแก่พอ ๆ กับกาแฟธรรมดา
แต่มีกล่ินและรสชาติที่เข้มอันมาจากเอสเพรสโซ อเมริกาโนเหมาะสาหรับ
ผทู้ ช่ี นื่ ชอบกาแฟดาแต่ไม่แกแ่ ละหนกั ถึงขั้นเอสเพรสโซ คอกาแฟส่วนใหญ่
นิยมด่ืมอเมริกาโนโดยไม่ปรุงด้วยนมหรือน้าตาล เพื่อ ดื่มด่ากับรสชาติ
กาแฟของอเมริกาโนซ่ึงแตกต่างจากกาแฟธรรมดา สาหรับท่ีมาของช่ือ
อเมริกาโนซึ่งหมายถึงสหรัฐอเมริกาน้ัน ว่ากันว่าเอสเพรสโซเพียว ๆ นั้น
เข้มข้นเกินไปสาหรับคอกาแฟชาวอเมริกา จึงมีการเสิร์ฟกาแฟเอสเพรสโซซึ่งทาให้เจือจางด้วยน้า
ร้อน. แม้ที่มาของชื่อจะหมายถึงกาแฟสไตล์อเมริกา แต่อเมริกาโนก็มิได้เป็นกาแฟที่ชาวอเมริกานิยม
ดม่ื จนกระทงั่ ยุครงุ่ เรืองของร้านกาแฟแฟรน-ไชส์ สตาร์บัคส์ ในปี พ.ศ. 2533 แต่ถึงกระน้ันอเมริกา
โนก็ไมจ่ ัดเป็นกาแฟท่ีได้รับความนิยมมากนัก

อุปกรณร์ า้ นกาแฟ :

1. เครื่องชงกาแฟ : ก็จะมี เครือ่ งขงกาแฟเอสเปรสโซ่ แบบ 1 -3 หวั ชง พรอ้ มท่สี ตรีมนม
2. เครื่องบดกาแฟไฟฟ้า : จะมีโปรแกรมตา่ งๆ ให้ใชง้ าน เป็นเคร่อื งบดเอสเปรสโซ
3. อปุ กรณช์ ั่ง ตวง ปรมิ าณ : ถ้วยตวง แกว้ ตวง แก้วซอต จิกเกอร์ ถว้ ยโดส ร่งิ โดส
4. อุปกรณท์ าลาเต้อาร์ต : เหยอื กตีฟองนม ปากกาวาดลายลาเต้อารต์ แผ่นลายลาเตอ้ ารต์
ขวดโรยผงโกโก้ นมสดแช่เย็น
5. ขวดทาวปิ ครมี : อปุ กรณท์ าวิปครีม ใชค้ ู่กบั หลอดแกีส ชว่ ยทาใหก้ ารทาวิปครมี ง่ายข้ึน
6. แทมเปอร์ หรอื เทมเปอร์ มีคนเขยี นต่างกัน : คอื ทก่ี ดกาแฟ มหี ลากหลายแบบ ให้
ลกู ค้าเลือกใชง้ าน ตามความชอบ และขนาดเส็นผา่ ศนู ย์กลางทที่ ่านต้องการใช้งาน มีต้งั แต่ ขนาด

8

Wangthong Freetime Café

51-58 mm. และส่ิงต้องมีคู่กนั กบั เทมเปอร์ ก็คอื ยางรองทีก่ ดกาแฟ เป็น ยางรองแทมเปอร์เข้า
มุม และไมเ่ ขา้ มุม ท่ีเราต้องมีเตรียมไวส้ าหรับรองกดกาแฟ และ พกั เทมเปอร์ (tamper)

7. เคร่อื งค่ัวเมลด็ กาแฟ : เคร่อื งคัวกาแฟ มหี ลากหลายขนาดให้ลกู คา้ เลือกไปค่ัวในโรงค่ัว
กาแฟของทา่ น

8. ขวดโรยผงโกโก้ : ขวดสาหรับใสผ่ งโกโก้ หรอื ผงซิโนม่อน เกลือ และ น้าตาล สาหรับใช้
โรยแต่งแกว้ กาแฟ

9. ถว้ ยกรองกาแฟ : มีหลากหลายสไตล์ให้ท่านได้เลอื กหามาใชใ้ นการกรองการแฟ ชง
กาแฟดริป

10.เตาแก๊สมินิ : เป็นเตาแกส๊ สาหรบั ชงกาแฟ ใข้ตม้ น้า ต้มกาแฟ มอคค่าพอท
11.กลอ่ งเคาะกากกาแฟ ท่เี คาะกากกาแฟ : เปน็ อุปกรณ์สาหรับทงิ้ กากกาแฟ เพอื่ น้าไปแปร
รปู ผลิตหรือ นาไปทิง้ เปน็ กล่องหลากหลายรปู ทรอง มที งั้ เป็นสแตนเลส หรือ กล่องไมด้ า้ นนอก
พลาสตกิ มีน้าหนัก เปน็ อีกหนึ่งอุปกรณส์ าหรบั รา้ นกาแฟหัวปัม๊ ขวดน้าเชอื่ ม ขวดป๊ัมซอส : เป็นขวด
หัวป๊มั สาหรับใส่ น้าเชื่อม น้าหวาน ซอส เป็นอุปกรณจ์ ดั เตรียมของใช้ในการทาเครื่องดมื่ สาหรับ
ความสะดวกในการบริการ
12.ถว้ ยแกว้ แก้วกาแฟ : แกว้ สาหรับเสรฟิ
กาแฟ มีทั้งแกว้ ทใี่ สก่ าแฟ แบบร้อน-เยน็ จงึ ต้องมแี ก้วที่
มีลักษณะแตกตา่ งกันมีทัง้ แบบแกว้ แเละ เซรา
มกิ พลาสตกิ ส่วนกาแฟเยน็ และเคร่อื งด่ืมแบบเย็น ก็
จะเป็นแกว้ ทรงสงู และ แก้วพลาสติก ทีมีขนาดแตกตา่ ง
กนั ออกไป

ชา
กรอบแนวคิดในการทาโครงาน

การประกอบเคร่อื งดืม่ เพื่ออาชพี เคร่ืองดมื่ เพอ่ื อาชพี
1. ประเภทของเครื่องดื่ม 1. กาแฟ ได้แก่
2. วธิ กี ารประกอบ 1.1อเมรกิ าโน่
เครื่องด่ืม 1.2ลาเต้
3. วัสดุ-อุปกรณป์ ระกอบ 1.3คาปชู โิ น่
เครื่องด่ืม 1.4เอสเพรสโซ่
1.5มอ๊ คคา่
1.6มัคคิเอโต้
2. ชา ไดแ้ ก่
2.1 ชาเขียว
2.2 ชาไทย

9

Wangthong Freetime Café

10

บทท่ี 3
วิธีการดาเนินงาน

การดาเนินโครงงานในคร้ังนี้ ผนู้ าเสนอม่งุ ศึกษาการทาโครงงานประกอบเคร่อื งดื่มเพอื่ อาชพี
ระดบั ช้ันมัธยมศึกษาปีที 2 โรงเรยี นบ้านวงั ทอง สังกัดสานักงานเขตพืน้ ที่การศึกษาประถมศึกษา
กาแพงเพชร เขต 1 ปีการศกึ ษา 2564 ผนู้ าเสนอมวี ธิ กี ารดาเนนิ งาน ดังน้ี

1. กลุ่มเป้าหมาย
2. เครอื่ งมือในการดาเนนิ โครงงาน
3. การคานวณตน้ ทุน
4. ขน้ั ตอนการประกอบเครอ่ื งด่ืมเพื่ออาชีพ

กลมุ่ เป้าหมาย

กลุ่มเป้าหมายในการทาโครงงานครั้งนี้ ได้แก่ ผู้บริหาร ครู คณะกรรมการสถานศึกษา
จานวน 10 คน นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี 2 จานวน 20 คน ในโรงเรียนบ้านวังทอง ปีการศึกษา
2564 จานวนทง้ั หมด 30 คน กาหนดขนาดกลุม่ เป้าหมายโดยใช้วิธีแบบเจาะจง

เครอื่ งมือในการดาเนินโครงงาน

เครื่องมือในการดาเนินโครงงาน ได้แก่ แบบประเมินความรู้และแบบสอบถามความพึงพอใจ
ดงั น้ี

1. แบบประเมนิ ความรู้ความเข้าใจเก่ยี วกับการแปรรูปอาหารจากเหด็ นางฟา้
2. แบบสอบถามความพึงพอใจต่อผลิตภัณฑ์อาหารแปรรูปจากเห็ดนางฟ้า แบ่งออกเป็น
2 ตอน ดังน้ี

ตอนที่ 1 แบบสอบถามเกี่ยวกบั สถานภาพผู้ตอบแบบสอบถาม ได้แก่ เพศ ตาแหนง่
ตอนที่ 2 แบบสอบถามเกย่ี วกับเครื่องดม่ื 2 ประเภท ดงั น้ี

2.1 กาแฟ ไดแ้ ก่ อเมรกิ าโน่ ลาเต้ คาปูชโิ น่ เอสเพรสโซ่ มัคคอิ าโต
2.2 ชา ได้แก่ ชาไทย ชาเขยี ว
แบบสอบถามเปน็ แบบมาตราสว่ นประมาณค่า (Rating Scale) 5 ระดับ มากที่สุด มาก ปาน
กลาง น้อย นอ้ ยทส่ี ดุ โดยกาหนดคะแนนของแตล่ ะช่วงน้าหนกั เปน็ 1 ถงึ 5 คะแนน

Wangthong Freetime Café

การคานวณต้นทนุ

วิธกี ารคานวณ ต้นทุนต่อแก้ว

ตน้ ทนุ ต่อแก้ว = ตน้ ทุนวัตถดุ บิ ทั้งหมด + ต้นทุนบรรจุภณั ฑ์ (แก้ว ฝา หลอดฯ)
โดยหลกั การคานวณ ใหเ้ ริ่มจากคานวณจากการหาตน้ ทุนวัตถุดิบแต่ละตัว

สูตรการคานวณ = ราคาซอ้ื x (ปรมิ าณทใ่ี ช้ตามสูตรการชง / ปริมาณน้าหนักต่อถุง)

1. เมล็ดกาแฟ

เมลด็ กาแฟ (ภูค๊อฟฟ่เี มลด็ กาแฟอราบิกา้ ) ราคา 470 บาท = 1000 กรมั

ตน้ ทนุ เมล็ดกาแฟ : แกว้ = ราคาเมลด็ กาแฟ(กก.) 470 บาท x (ชงกาแฟเย็น) 18 กรมั

1000 กรัม

= 8.46 บาท

2. นมขน้ หวาน (2 กิโลกรมั ) 1 ถุง ราคา 93 บาท = 1800 มล.

ตน้ ทนุ นมข้นหวาน : แก้ว = ราคา 93 บาท x ใช้แก้วละ 30 มล.

1800 มล.

= 1.55 บาท

3. นมข้นจดื (1 กโิ ลกรัม) 1 ถงุ ราคา 53 บาท = 1000 มล.

ต้นทนุ นมข้นจืด : แกว้ = ราคา 53 บาท x ใชแ้ กว้ ละ 30 มล.

1000 มล.

= 1.59 บาท

4. นมสดพาสเจอรไ์ รส์ แกลลอน 2 ลติ ร ราคา 91.75 บาท = 2000 มล.

ต้นทนุ นมสด : แก้ว = ราคา 91.75 บาท x ใช้แก้วละ 30 มล.

2000 มล.

= 1.40 บาท

5. คอฟฟี่เมต (1 กโิ ลกรมั ) 1 ถุง ราคา 125 บาท = 1100 กรมั

ต้นทนุ คอฟฟี่เมต : แก้ว = ราคา 125 บาท x (ชงชาเยน็ ) 30 กรัม

1100 กรัม

= 3.41 บาท

6. ชาไทย (400 กรมั ) 1 ถุง ราคา 70 บาท = 400 กรัม

ต้นทุนชาไทย : แกว้ = ราคา 70 บาท x (ชงชาไทย) 15 กรัม

400 กรมั

= 2.63

11

Wangthong Freetime Café

7. ชาเขยี ว (200 กรัม) 1 ถุง ราคา 70 บาท = 200 กรัม

ต้นทนุ ชาเขียว : แก้ว = ราคา 70 บาท x (ชงชาไทย) 15 กรมั

200 กรัม

= 5.25 บาท

8. ผงโกโกท้ วิ ลิป (500กรมั ) 1 ถุง ราคา 125 บาท = 500 กรัม

ต้นทนุ โกโก้ : แกว้ = ราคา 125 บาท x (ชงโกโก้) 30 กรมั

500 กรัม

= 7.50 บาท

9. ผงโกโกท้ วิ ลิป (500กรมั ) 1 ถงุ ราคา 125 บาท = 500 กรัม

ต้นทุนโกโก้ : แก้ว = ราคา 125 บาท x (ชงม๊อคคา่ ) 15 กรมั

500 กรมั

= 3.75 บาท

10. คาราเมลดิป(450กรมั ) 1 ถุง ราคา 113 บาท = 450 กรมั

ต้นทุนโกโก้ : แกว้ = ราคา 113 บาท x (ชงม๊อคค่า) 10 กรัม

450 กรัม

= 2.51 บาท

11. ช๊อคโกแล็ตดิป(450กรัม) 1 ถงุ ราคา 113 บาท = 450 กรัม

ต้นทนุ โกโก้ : แกว้ = ราคา 113 บาท x (ชงกาแฟ) 10 กรัม

450 กรัม

= 2.51 บาท

12. น้าแข็ง (1 กระสอบ) ใชไ้ ด้ 50 แก้ว ราคากระสอบละ 50 บาท

ต้นทุนน้าแข็ง : แก้ว = ราคา 50 บาท

จานวน 50 แก้ว

= 1 บาท

13. น้าเช่อื ม 800 มล 1 ถงุ ราคา 30 บาท = 800 มล

ตน้ ทุนนา้ เช่ือม : แก้ว = ราคา 30 บาท x (ชงกาแฟ) 30 มล

800 มล

= 1.13 บาท

14. ต้นทนุ บรรจุภณั ฑ์

1) แก้วกาแฟเยน็ พลาสติก+ฝาคร่ึงโดมใส ชดุ ละ = 3.08 บาท

2) หลอดหุ้มพลาสติก = 0.2 บาท

3) สตกิ เกอร์ = 1.11 บาท

ดงั น้นั ตนุ้ ทุนบรรจภุ ณั ฑ์ = 4.39 บาท

12

Wangthong Freetime Café

สรปุ การคานวณราคาต้นทนุ เคร่อื งด่ืม (สูตรเย็น)
โครงงานการประกอบเครื่องด่ืมเพ่ืออาชีพ ชัน้ มธั ยมศึกษาปีท่ี 2

ข้อมลู ณ วนั ท่ี 31 มนี าคม 2565

ลาดบั ท่ี รายการเครือ่ งดื่ม ราคาต้นทุน ลาดบั ท่ี รายการเครื่องดืม่ ราคาตน้ ทนุ :
: หนว่ ย 5 หน่วย
1 อเมริกาโน่ ม๊อคคา่
1. เมลด็ กาแฟ 8.46 6 1. เมล็ดกาแฟ 8.46
2. นา้ เชอ่ื ม 1.13 2. นมขน้ หวาน 1.55
3. นา้ แขง็ 1.00 7 3. นมข้นจืด 1.59
4. บรรจุภัณฑ์ 4.39 4. นมสด 1.44
รวม 14.98 5. ผลโกโก้ 2.51
6. น้าแขง็ 1.00
2 ลาเต้ 8.46 7. บรรจภุ ัณฑ์ 4.39
1. เมล็ดกาแฟ 3.10 20.94
2. นมข้นหวาน 1.59 รวม
3. นมขน้ จดื 1.44 มคั คอิ าโต้ 8.46
4. นมสด 1.00 1. เมล็ดกาแฟ 1.55
5. นา้ แข็ง 4.39 2. นมข้นหวาน 1.59
6. บรรจภุ ณั ฑ์ 19.98 3. นมข้นจดื 1.44
รวม 4. นมสด 1.13
8.46 5. น้าเชอ่ื ม 5.02
3 คาปูชโิ น่ 1.55 6. คาราเมลดิป 1.00
1. เมล็ดกาแฟ 1.59 7. นา้ แขง็ 4.39
2. นมข้นหวาน 1.44 8. บรรจภุ ัณฑ์ 24.58
3. นมข้นจืด 2.51
4. นมสด 1.00 รวม 5.25
5. คาราเมลดปิ 4.39 ชาเขียว 1.55
6. น้าแขง็ 20.94 1. ชาเขียว 1.59
7. บรรจุภณั ฑ์ 2. นมขน้ หวาน 1.44
รวม 12.69 3. นมขน้ จดื 3.41
1.55 4. นมสด 1.00
4 เอสเพรสโซ่ 1.59 5. คอฟฟ่ีเมต 4.39
1. เมลด็ กาแฟ 1.00 6. นา้ แข็ง 18.63
2. นมข้นหวาน 4.39 7. บรรจภุ ัณฑ์
3. นมข้นจดื 21.22
5. น้าแข็ง รวม
6. บรรจุภัณฑ์
รวม

13

Wangthong Freetime Café

สรปุ การคานวณราคาตน้ ทนุ เครอ่ื งดืม่ (สูตรเย็น)
โครงงานการประกอบเครือ่ งดม่ื เพื่ออาชพี ชัน้ มัธยมศกึ ษาปที ่ี 2

ข้อมูล ณ วนั ท่ี 31 มนี าคม 2565

ลาดบั ที่ รายการเครื่องดื่ม ราคาตน้ ทุน ลาดับที่ รายการเครอื่ งด่มื ราคาตน้ ทุน :

: หน่วย หนว่ ย

8 ชาไทย 9 โกโก้

1. ชาเขียว 2.62 1. ผงโกโก้ 3.75

2. นมข้นหวาน 1.55 2. นมขน้ หวาน 1.55

3. นมขน้ จืด 1.59 3. นมข้นจดื 1.59

4. คอฟฟ่ีเมต 3.41 4. คอฟฟี่เมต 3.41

4. นมสด 1.44 5. นมสด 1.44

5. นา้ แขง็ 1.00 6. นา้ แข็ง 1.00

6. บรรจภุ ัณฑ์ 4.39 7. บรรจภุ ณั ฑ์ 4.39

รวม 16.00 รวม 17.13

หมายเหตุ : ถ้าสูตรปน่ั จะต้องเพ่มิ สว่ นผสมเป็น 2 เทา่ ของสูตรเย็น

สรปุ การคานวณราคาขาย และกาไรสทุ ธิ
การจาหน่ายเครื่องดื่ม (สตู รเย็น) ร้านวงั ทองฟรไี ทมค์ ่าเฟ่ ณ โรงเรยี นบ้านวังทอง

โครงงานการประกอบเคร่อื งดม่ื เพอ่ื อาชพี ชน้ั มัธยมศึกษาปที ่ี 2

ลาดับ รายการเคร่อื งดมื่ ราคาตน้ ทุน : ราคาขาย : กาไรสุทธิ :
ท่ี หนว่ ย หน่วย หน่วย

1 อเมริกาโน่ 14.98 25 10.02
2 ลาเต้ 19.98 30 10.02
3 คาปูชิโน่ 20.94 30 9.06
4 เอสเพรสโซ่ 21.22 30 8.78
5 ม๊อคค่า 20.39 30 9.61
6 มัคคิอาโต้ 24.58 30 5.42
7 ชาเขยี ว 18.63 25 6.37
8 ชาไทย 16.00 25 9
9 โกโก้ 17.13 30 12.87

ขอ้ มูล ณ วันที่ 31 มีนาคม 2565

14

Wangthong Freetime Café

ข้นั ตอนการประกอบเคร่ืองดม่ื

Flow Chart (ข้นั ตอนการทางาน)
โครงงานประกอบเครอื่ งด่ืมเพ่อื อาชีพ ระดบั ชั้นมธั ยมศกึ ษาปที ี่ 2 โรงเรียนบา้ นวังทอง

เร่มิ ตน้ โครงงาน

กาหนดปญั หาหรือความต้องการ
เพอื่ ผลิตอาหารแปรรปู จากเหด็ นางฟา้ ทีม่ แี ตกตา่ งกนั

ศึกษาแนวคิด ทฤษฏี เอกสารที่เกีย่ วขอ้ ง
รวมรวมข้อมลู วา่ สามารถประกอบเครื่องดืม่ เพอ่ื อาชพี จาพวก ชา กาแฟ นมสด ชอ๊ คโกแลต

เลอื กวิธีการประกอบครื่องดม่ื

(เย็น ปัน่ ) (ร้อน เยน็ ปนั่ )
ชา/นมสด/ชอ๊ คโกแลต็ กาแฟ

ชาเขยี ว,ชาไทย กาหนดชน้ิ งาน/ กาแฟ
นมสด,นมสดสตอเบอรี่ คานวณสตู ร -อเมริกาโน,่ ลาเต,้ คาปชู ิ
นมสดคาราเมล, นมชมพู โน่ , เอสเพรสโซ่ ,มัคคิเอ
ช๊อกโกแล็ต ออกแบบโลโก้/แกว้ โต

ปรับปรุง/พัฒนา ดาเนนิ การประกอบเครอ่ื งดื่ม

ประเมนิ
ชน้ิ งาน

ผลิตภัณฑ์เคร่อื งด่ืมภายใต้แบรนด์
Wangthong Freetime Cafe

จาหนา่ ย/สรุป/รายงานผล/เผลแพร่ผลงาน

จบการทางาน

15

Wangthong Freetime Café

ตอนท่ี 1 การประกอบเครอื่ งดื่ม ประเภทกาแฟ

1.1 กาแฟอเมรกิ าโน่เย็น

1.2 กาแฟลาเต้เยน็

16

Wangthong Freetime Café

2.3 กาแฟคาปูชโิ น่

2.4 การแฟเอสเพรสโซ่

17

Wangthong Freetime Café

2.5 การแฟมอคคา่

2.6 การแฟคาราเมลมัคคอิ าโต้

18

Wangthong Freetime Café

ตอนท่ี 2 การประกอบเคร่ืองดม่ื ประเภท ชา

2.1 ชาไทย
สว่ นผสม (แกว้ 16 ออนซ์)

 ใบชาแดงพรีเมยี ม 2 ช้อนโต๊ะ
 ครมี เทยี ม 2 ชอ้ นโตะ๊
 นมขน้ หวาน 30 มิลลิลติ ร
 นมสด 40 มิลลิลิตร
 น้าแข็ง
วิธีทา
 ตักใบชาใส่กา้ นชง นาเข้าเคร่ืองชงแลว้ ทาการพักชา

20 วินาที
 แลว้ กดนา้ ชาให้ได้ปริมาณ 100 มิลลลิ ิตร
 เสร็จแลว้ ใหเ้ ติมครีมเทยี ม คนใหล้ ะลายจนหมด
 แล้วให้เติมนมขน้ หวาน นมสด คนให้เขา้ กันอีกคร้ัง
 ตักนา้ แข็งใสใ่ นแก้ว
แลว้ ใหเ้ ทชาไทยลงไป เป็นอันเสร็จ

2.2 ขาเขยี ว
ส่วนผสม (แกว้ 16 ออนซ์)

 ใบชาเขยี ว 2 ชอ้ นโตะ๊
 ครีมเทียม 2 ชอ้ นโต๊ะ
 นมข้นหวาน 30 มลิ ลิลิตร
 นมสด 40 มิลลิลิตร
 นา้ แขง็
วธิ ที า
 ตักใบชาใสก่ ้านชง นาเขา้ เคร่ืองชงแลว้ ทาการพักชา

20 วินาที
 แลว้ กดน้าชาให้ไดป้ ริมาณ 100 มลิ ลลิ ิตร
 เสรจ็ แลว้ ให้เตมิ ครมี เทียม คนให้ละลายจนหมด
 แล้วให้เติมนมขน้ หวาน นมสด คนใหเ้ ข้ากันอีกคร้งั
 ตักน้าแข็งใสใ่ นแกว้ แลว้ ให้เทชาไทยลงไป

19

บทท่ี 4
ผลการดาเนนิ โครงงาน

ในการดาเนินโครงงานการประกอบเครื่องด่ืมเพื่ออาชีพ ระดบั ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 2
โรงเรยี นบา้ นวงั ทอง สงั กดั สานกั งานเขตพนื้ ท่ีการศึกษาประถมศกึ ษากาแพงเพชร เขต 1 ปกี ารศกึ ษา
2564 ผ้นู าเสนอขอนาเสนอผลการดาเนินโครงงานตามลาดบั ดังน้ี

ตอนที่ 1 สถานภาพของผตู้ อบแบบสอบถาม

การวิเคราะห์ข้อมูลสถานภาพผตู้ อบแบบประเมินความพึงพอใจต่อเคร่ืองดมื่ เพ่ืออาชีพ
ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี 2 ปรากฏดงั ตารางท่ี 1

ตารางที่ 1 แสดงความถแี่ ละหาคา่ รอ้ ยละของผู้ตอบแบบสอบถามความพึงพอใจต่อเครอื่ งดม่ื

เพอื่ อาชีพ ระดบั ช้นั มธั ยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนบา้ นวังทอง ปกี ารศึกษา 2564

จาแนกตามเพศ ตาแหน่ง

รายการ ความถี่ ร้อยละ

เพศ

ชาย 12 40.00

หญงิ 18 60.00

รวม 30 100.00

ตาแหนง่

ผบู้ รหิ าร 1 3.33

ครูผูส้ อน 6 20.00

คณะกรรมการสถานศึกษา 3 10.00

นักเรียน 20 66.67

รวม 30 100.00

จากตารางท่ี 1 พบวา่ ผ้ตู อบแบบสอบถามความพงึ พอใจต่อเครื่องด่มื เพื่ออาชีพ ระดบั ช้ัน
มธั ยมศึกษาปที ่ี 2 โรงเรียนบา้ นวงั ทอง จาแนกตามเพศ ได้แก่ เปน็ เพศหญงิ คดิ เปน็ ร้อยละ 60.00
และเป็นเพศชาย คดิ เปน็ ร้อยละ 40.00 ตามลาดบั

เม่อื พจิ ารณารายข้อ พบว่า เปน็ นักเรียน คดิ เป็นร้อยละ 66.67 รองลงมาครูผ้สู อน คดิ เป็น
ร้อยละ 20.00 และคณะกรรมการสถานศึกษา คิดเปน็ ร้อยละ 10.00 ตามลาดับ

Wangthong Freetime Café

ตอนที่ 2 ความรู้ ความเข้าใจเกีย่ วกบั การประกอบเครื่องดมื่ เพอ่ื อาชีพ

ตารางที่ 2 แสดงความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับการประกอบเคร่อื งดื่มเพื่ออาชีพ โครงงานประกอบ

เคร่อื งดื่มเพ่ืออาชพี ของนกั เรยี นช้ันมธั ยมศึกษาปที ่ี 2 โรงเรยี นบ้านวังทอง

ปีการศกึ ษา 2564

รายการ ระดบั ความคิดเห็น (n = 30)

คา่ เฉลีย่ แปลผล

1. มีความร้แู ละเข้าใจความสาคัญและประโยชนข์ อง

การประกอบเครอื่ งดื่มได้ 4.43 มากท่สี ดุ

2. ความร้แู ละเข้าใจการใชอ้ ุปกรณ์ในร้านกาแฟ 4.90 มากทส่ี ดุ

3. การเลือกเมล็ดกาแฟและการเกบ็ รักษา 4.87 มากท่สี ดุ

4. ความรู้และเขา้ ใจวธิ ีเลอื กวัตถุดบิ ในการชงชา กาแฟ 4.97 มากที่สุด

5. ความรู้และเข้าใจวธิ ีการชงกาแฟ 5.00 มากที่สุด

6. ความรู้และเขา้ ใจวธิ ีการชงชา 5.00 มากทีส่ ดุ

7. บรู ณาการทางความคดิ ส่กู ารเรียนการทางาน

เป็นทมี และการปรับตวั ในการทางาน 4.93 มากทส่ี ุด

8. สามารถนาความรู้ที่ได้รบั ไปประยุกต์ใช้ มากทส่ี ุด

ในการทางานได้ 4.97

9. สามารถนาความร้ไู ปเผยแพร/่ ถ่ายทอดแก่ชมุ ชนได้ 4.87 มากทส่ี ุด

10. สามารถใหค้ าปรกึ ษาแกเ่ พ่ือนรว่ มงานได้ 4.83 มากทส่ี ุด

11. มคี วามม่ันใจและสามารถนาความรทู้ ี่ไดร้ ับไป 4.93 มากที่สุด

ใช้ได้

สรุป 4.88 มากทีส่ ดุ

จากตารางที่ 2 พบว่า ผู้ตอบแบบสอบถามมีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับการประกอบ
เคร่ืองดื่มเพื่ออาชีพ โครงงานการประกอบเครื่องดื่มเพื่ออาชีพ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี 2
โดยภาพรวม “มากท่ีสุด” มคี ่าเฉลี่ยเท่ากบั 48.88

เมื่อพิจารณารายข้อ พบว่า มีความรู้และเข้าใจวิธีการชงกาแฟ และชา มากที่สุด มีค่าเฉลี่ย
เท่ากับ 5.00 รองลงมาคือ ความรู้และเข้าใจวิธีเลือกวัตถุดิบในการชงชา กาแฟ และสามารถนา
ความรู้ท่ีได้รับไปประยุกต์ใช้ในการทางานได้ มีค่าเฉล่ียเท่ากับ 4.97 และบูรณาการทางความคิดสู่
การเรียนการทางานเปน็ ทีม/การ ปรบั ตัวในการทางานได้ และสามารถนาความรู้ที่ได้รับไปประยุกต์ใช้
ในการทางานได้ มคี า่ เฉลีย่ เทา่ กบั 4.93 ตามลาดับ

21

Wangthong Freetime Café

ตอนที่ 3 ความพงึ พอใจของผบู้ รโิ ภคตอ่ เคร่ืองดมื่

ตารางท่ี 3 แสดงความพึงพอใจของผู้บริโภคต่อเครื่องด่ืม กาแฟ ชา โครงงานประกอบเครอื่ งด่มื

เพ่อื อาชพี ของนักเรียนช้นั มธั ยมศึกษาปีท่ี 2 โรงเรยี นบา้ นวงั ทอง ปกี ารศึกษา 2564

รายการ ระดบั ความคิดเหน็ (n = 30)

5 4 3 2 1 ค่าเฉลย่ี แปลผล

ดา้ นองค์ประกอบ

1. ลักษณะปรากฏของกาแฟ และชา 29 1 0 0 0 4.97 มากทส่ี ุด

2. สขี องกาแฟ และชา 27 2 0 0 0 4.87 มากที่สุด

3. กลนิ่ 27 3 0 0 0 4.90 มากที่สุด

4. รสชาติ 28 2 0 0 0 4.93 มากทีส่ ุด

5. ปริมาณและราคา 26 2 2 0 0 4.80 มากที่สุด

6. บรรจภุ ัณฑ์ 28 2 0 0 0 4.93 มากที่สดุ

ดา้ นชนิดของเครอื่ งดืม่

7. อเมริกาโน 26 3 1 0 0 4.83 มากที่สดุ

8. ลาเต้ 27 3 0 0 0 4.90 มากที่สดุ

9. คาปูชิโน่ 29 1 0 0 0 4.97 มากที่สดุ

10.เอสเพรสโซ่ 28 2 0 0 0 4.93 มากที่สุด

11.มอ๊ คค่า 27 3 0 0 0 4.90 มากที่สดุ

12.มัคคิอาโต 26 3 1 0 0 4.83 มากที่สุด

13.ชาไทย 28 2 0 0 0 4.93 มากทส่ี ุด

14.ชาเขียว 29 1 0 0 0 4.97 มากทส่ี ุด

สรปุ ระดบั ความพึงพอใจ 4.90 มากทส่ี ุด

จากตารางที่ 3 พบว่า ผตู้ อบแบบสอบถามมีความพงึ พอใจตอ่ เครื่องดมื่ โครงงานประกอบเคร่อื งด่ืม
เพ่ืออาชีพ ของนักเรียนชน้ั มัธยมศกึ ษาปที ี่ 2 โรงเรียนบา้ นวังทอง ปีการศึกษา 2564 โดยภาพรวมมากท่ีสดุ
มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.90

เม่ือพิจารณาด้านองค์ประกอบ พบว่า ลักษณะปรากฏของกาแฟ และชา มีความพึงพอใจ
มากท่ีสุด มีค่าเฉล่ียเท่ากับ 497 รองลงมาคือ รสชาติและบรรจุภัณฑ์ มีค่าเฉล่ียเท่ากับ 4.93 และ
กล่นิ คา่ เฉลีย่ เท่ากบั 4.90 ตามลาดับ

เมื่อพิจารณาด้านชนิดของเครื่องด่ืม พบว่า คาปูชิโน่และชาเขียว มีความพึงพอใจมากที่สุด
มีค่าเฉล่ียเท่ากับ 4.97 รองลงมาคือ เอสเพรสโซ่และชาไทย มีค่าเฉล่ียเท่ากับ 4.93 และลาเต้
และม๊อคคา่ ค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.90 ตามลาดับ

22

Wangthong Freetime Café

ตอนที่ 4 การสรา้ งรายได้ระหว่างเรยี นให้แกน่ กั เรยี นชน้ั มัธยมศึกษาปีที่ 2

ตารางที่ 4 แสดงผลการวเิ คราะห์การสร้างรายไดร้ ะหว่างเรียนให้แกน่ ักเรยี นช้ันมธั ยมศกึ ษาปที ี่ 2

รายการ ระดบั ความคิดเห็น (n = 30)

คา่ เฉล่ีย แปลผล

1. ตรงกับความสามารถความถนัดและความพร้อมของตนเอง 4.79 มากทีส่ ุด

2. สามารถนาไปเปน็ แนวทางในการปะกอบอาชพี ได้ 4.79 มากทส่ี ดุ

3. ให้ความรคู้ วามเข้าใจเกย่ี วกบั การประกอบอาชีพ 4.73 มากที่สุด

4. ช่วยฝึกฝนดา้ นความชานาญในทักษะและเทคนิคอาชีพตา่ ง ๆ ได้ 4.86 มากทส่ี ดุ

5. ให้ความร้ดู า้ นกระบวนการจัดการทางอาชีพทงั้ กระบวนการผลติ 4.45 มาก

การจาหนา่ ยและการให้บริการ

สรุป 4.72 มากที่สดุ

จากตารางท่ี 4 พบว่า การสร้างรายได้ระหว่างเรียนให้แก่นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี 2
โรงเรยี นบา้ นวงั ทอง โดยภาพรวมอย่ใู นระดับมากท่สี ดุ

23

บทที่ 5
สรุปผลการดาเนินงาน

โครงงานการประกอบเครื่องด่ืมเพื่ออาชีพ ระดับช้ันมธั ยมศึกษาปที ่ี 2 โรงเรียนบา้ นวังทอง
สังกดั สานกั งานเขตพนื้ ทกี่ ารศึกษาประถมศึกษากาแพงเพชร เขต 1 ปีการศึกษา 2564 สามารถสรปุ ผล
และข้อเสนอแนะได้ดงั นี้

สรุปผลการดาเนนิ งานโครงงาน

การดาเนนิ งานโครงงานน้บี รรลวุ ตั ถุประสงคท์ ี่ไดก้ าหนดไว้ ดงั นี้
1. ความรู้ ความเขา้ ใจเกี่ยวกบั การประกอบเครอ่ื งดืม่ เพ่ืออาชพี โครงงานประกอบเครื่องดื่ม
เพ่ืออาชีพ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนบ้านวังทอง ปีการศึกษา 25642 พบว่า
โดยภาพรวมอยู่ในระดับคุณภาพ “มากท่ีสุด” เม่ือพิจารณารายข้อ พบว่า มีความรู้และเข้าใจวิธีการ
ชงกาแฟ และชา อยู่ในระดับคุณภาพ “มากที่สุด” รองลงมาคือ ความรู้และเข้าใจวิธีเลือกวัตถุดิบใน
การชงชา กาแฟ และสามารถนาความรู้ที่ได้รับไปประยุกต์ใช้ในการทางานได้ อยู่ในระดับคุณภาพ
“มากที่สดุ ” และบรู ณาการทางความคิดสู่การเรยี นการทางานเป็นทีมและการปรับตัวในการทางานได้
และสามารถนาความรู้ท่ีได้รับไปประยุกต์ใช้ในการทางานได้ อยู่ในระดับคุณภาพ “มากที่สุด”
ตามลาดบั
2. ความพึงพอใจต่อเคร่ืองด่ืม โครงงานประกอบเครื่องดื่มเพื่ออาชีพ ของนักเรียนช้ัน
มัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนบ้านวังทอง ปีการศึกษา 2564 พบว่า โดยภาพรวมมีความพึงพอใจต่อ
เครอื่ งดม่ื มากทีส่ ุด

- ด้านองค์ประกอบ พบว่า ลักษณะปรากฏของกาแฟ และชา มีความพึงพอใจมาก
ทีส่ ุด รองลงมาคอื รสชาติและบรรจภุ ณั ฑ์และกลนิ่ ตามลาดับ

- ด้านชนิดของเคร่ืองดื่ม พบว่า คาปูชิโน่และชาเขียว มีความพึงพอใจมากที่สุด
รองลงมาคือเอสเพรสโซ่และชาไทย และลาเต้และมอ๊ คคา่ ตามลาดับ

3. การสร้างรายได้ระหว่างเรียนให้แก่นักเรียนช้ันมัธยมศึกษาปีที่ 2 พบว่า สามารถสร้าง
รายไดร้ ะหว่างเรยี นให้แก่นักเรียนช้ันมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนบ้านวังทอง โดยภาพรวมอยู่ในระดับ
มากทส่ี ดุ

ขอ้ เสนอแนะ

1. ควรศึกษาการประกอบเครื่องดื่มท่ีหลากหลาย เพ่ือตอบสนองความต้องการของลกู คา้
ทกุ กลุม่ วัย

2. ควรนาผลการพฒั นารปู แบบการประกอบเครอื่ งดมื่ ชา กาแฟสรู่ ปู แบบธรุ กิจในชมุ ชนและ
ท้องถิ่นเสนอต่อผูเ้ กย่ี วข้อง ภาครฐั ภาคเอกชน ไปปฏบิ ตั ิใหเ้ ป็นตน้ แบบ และประยกุ ต์ใช้ใหเ้ กดิ
ประโยชนต์ อ่ บคุ คล สงั คม ชมุ ชนและทอ้ งถ่ิน

ภาคผนวก

Wangthong Freetime Café

ภาคผนวก ก

เคร่ืองมื่อในการประเมินโครงงาน

21

Wangthong Freetime Café

แบบประเมนิ ความรู้ ความเขา้ ใจเก่ยี วกบั การประกอบเครอื่ งดมื่ เพอ่ื อาชพี

โครงงานประกอบเคร่อื งด่มื เพื่ออาชีพ ระดบั ชัน้ มัธยมศกึ ษาปที ี่ 2 โรงเรยี นบ้านวงั ทอง
ปกี ารศกึ ษา 2564

คาชแ้ี จง โปรดทาเครื่องหมาย  ลงในช่องท่ตี รงกับความคิดเห็นของท่าน

สถานะผู้ตอบแบบสอบถาม :  ผ้บู ริหาร  ครผู ูส้ อน

 คณะกรรมการสถานศกึ ษาขั้นพนื้ ฐาน  นักเรียน

เพศ :  ชาย  หญงิ

ข้อที่ รายการประเมนิ ระดับการปฏิบตั ิ

มาก มาก ปาน นอ้ ย นอ้ ย

ท่ีสุด กลาง ทสี่ ดุ

5 4 321

1 มคี วามรู้และเขา้ ใจความสาคัญและประโยชน์

ของการประกอบเครื่องดืม่ ได้

2 ความรแู้ ละเข้าใจการใชอ้ ุปกรณใ์ นร้านกาแฟ

3 การเลอื กเมลด็ กาแฟและการเกบ็ รักษา

4 ความรู้และเข้าใจวิธเี ลือกวตั ถุดิบในการชงชา

กาแฟ

5 ความรแู้ ละเข้าใจวธิ กี ารชงกาแฟ

6 ความรแู้ ละเข้าใจวิธกี ารชงชา

7 บูรณาการทางความคิดสู่การเรียนการทางาน

เป็นทมี และการปรับตวั ในการทางาน

8 สามารถนาความรู้ท่ีไดร้ บั ไปประยุกตใ์ ช้

ในการทางานได้

9 สามารถนาความรู้ไปเผยแพร่/ถา่ ยทอดแก่

ชมุ ชนได้

10 สามารถให้คาปรกึ ษาแก่เพ่ือนร่วมงานได้

11 มคี วามมนั่ ใจและสามารถนาความรู้ทีไ่ ด้รับไป

ใช้ได้

ขอ้ เสนอแนะ
............................................................................................................................. ...................................
...................................................................................... ..........................................................................

22

Wangthong Freetime Café

แบบสอบถามความพึงพอใจตอ่ เครอื่ งดมื่

โครงงานประกอบเคร่อื งดม่ื เพื่ออาชีพ ระดบั ชัน้ มธั ยมศึกษาปที ี่ 2 โรงเรียนบ้านวังทอง
ปีการศึกษา 2564

คาช้แี จง โปรดทาเคร่ืองหมาย  ลงในช่องที่ตรงกบั ความคดิ เหน็ ของท่าน

สถานะผตู้ อบแบบสอบถาม :  ผบู้ ริหาร  ครูผู้สอน

 คณะกรรมการสถานศกึ ษาข้ันพนื้ ฐาน  นกั เรียน

เพศ :  ชาย  หญงิ

ข้อที่ รายการประเมิน ระดบั การปฏบิ ัติ
มาก มาก ปาน นอ้ ย นอ้ ย
1 ด้านองค์ประกอบ ที่สุด กลาง ทสี่ ดุ
1. ลักษณะปรากฏของกาแฟ และชา 5 4 321
2. สขี องกาแฟ และชา
3. กล่ิน
4. รสชาติ
5. ปริมาณและราคา
6. บรรจุภณั ฑ์

2 ดา้ นชนดิ ของเคร่อื งด่ืม
7. อเมรกิ าโน
8. ลาเต้
9. คาปชู โิ น่
10.เอสเพรสโซ่
11.ม๊อคคา่
12.มัคคิอาโต
13.ชาไทย
14.ชาเขียว

ข้อเสนอแนะ
............................................................................................................................. ...................................
...................................................................................... ..........................................................................

23

Wangthong Freetime Café

ภาคผนวก ข
บัญชีรายรบั -รายจา่ ย

24

Wangthong Freetime Café

ภาคผนวก ค
ภาพกจิ กรรมโครงงาน

25

Wangthong Freetime Café

ภาคผนวก ค
ภาพประกอบการทาโครงงานประกอบเครื่องดื่ม นักเรยี นชน้ั มัธยมศกึ ษาปที ี่ 2

เตรียมวตั ถดุ ิบ ตรวจสอบวตั ถดุ ิบ

การชงกาแฟ ชนดิ ต่างๆ

การวาดพองนม ปดิ ฝาพรอ้ มเสรฟิ

26

Wangthong Freetime Café

ภาพประกอบการชง โกโก้ และชา

กาชงนมชมพู

เมนปู ่นั เรากีมีนะ

27

Wangthong Freetime Café

การทาสตอเบอรี่นมสดป่นั

การจดั จาหนา่ ยในคาเฟ่ Wangthong Freetime cafe ทาใหน้ ักเรยี นมรี ายไดร้ ะหว่างเรยี น

28

Wangthong Freetime Café

ภาพกิจกรรมการเผยแพรผ่ ลงาน ณ อบต.วงั ทอง อาเภอเมืองฯ จังหวัดกาแพงเพชร

มาเป็นวิทยากรสอนน้องๆ โรงเรยี นในกลมุ่ ชงกาแฟ
ทุกคนสนุกมากๆ และใหค้ วามร่วมมือเป็นอย่างดี

ไดร้ ับคาชมจากผู้บริหารทอ้ งถนิ่ ตาบลวังทอง

ไมห่ ยดุ พัฒนา
รว่ มอบรมตลาดนดั ออนไลน์

29

Wangthong Freetime Café

ภาพกิจกรรมการประกวดโครงงานหลกั สูตรบูรณาการ
ระดบั ช้นั ม.2 ณ โรงเรยี นบ้านทรงธรรม

คณะกรรมการเยยี มชมบธู นาเสนอการดาเนนิ โครงงาน

ได้รับรางวัลชนะเลิศ การประกวดโครงงงาน ระดบั ช้นั ม.2

30

Wangthong Freetime Café

ภาคผนวก ง
เกียรติบัตร

31

บรรณานุกรม

กระปกุ ดอทคอม. (2564). 20 รา้ นกาแฟและร้านเคก้ น่าน่ังกรุงเทพฯ.(ออนไลน)์ . คน้
ขอ้ มลู 4 กรกฎาคม 2564.จาก http://travel.kapook.com/view66196.html .

คณุ หนูเกง่ . (2555). เรอื่ งเลา่ พันทิพ/เสียงสะทอ้ นของคนเปิดร้านกาแฟเจ๊งล้มเหลวขาดทนุ .
(ออนไลน์). ค้นข้อมูล 4 กรกฎาคม 2564. จาก http://www.coffeeindy.com/เรอ่ื งเลา่ พนั ทิพ/
เสยี งสะทอ้ นของคนเปดิ ร้านกาแฟเจง๊ ลม้ เหลวขาดทุน.

COFFEE MACHINE. (2564). เครอื่ งชงกาแฟ. (ออนไลน)์ .คน้ ขอ้ มูล 4 กรกฎาคม 2564.
จากhttp://aromaonline.aromathailand.com.

ร้าน coffee-dream.(2555). เปิดธรุ กิจร้านกาแฟสด coffee-dream.(ออนไลน)์ .ค้น
ขอ้ มลู 4 กรกฎาคม 2564.จากhttp://www.coffee-dream.net.

Kafaesansuk.(2564). เทคนิคการทารา้ นกาแฟให้รวย.(ออนไลน์).คน้
ข้อมลู 4 กรกฎาคม 2564. จากhttp://kafaesansuk.wordpress.com/category/ธรุ กจิ กาแฟ/
เทคนคิ การทารา้ นกาแฟให้รวย.

Kafaesansuk.(2564). เทคนิคการทาร้านกาแฟให้รวย.(ออนไลน์).ค้น
ข้อมูล 4 กรกฎาคม 2564. จากhttp://kafaesansuk.wordpress.com/category/ธุรกิจกาแฟ/
เทคนิคการทาร้านกาแฟให้รวย.

ภาคผนวก

Wangthong Freetime Café

ภาคผนวก ก

เคร่ืองมื่อในการประเมินโครงงาน

27

Wangthong Freetime Café

แบบประเมนิ ความรู้ ความเขา้ ใจเก่ยี วกบั การประกอบเครอื่ งดมื่ เพอ่ื อาชพี

โครงงานประกอบเคร่อื งด่มื เพื่ออาชีพ ระดบั ชัน้ มัธยมศกึ ษาปที ี่ 2 โรงเรยี นบ้านวงั ทอง
ปกี ารศกึ ษา 2564

คาชแ้ี จง โปรดทาเครื่องหมาย  ลงในช่องท่ตี รงกับความคิดเห็นของท่าน

สถานะผู้ตอบแบบสอบถาม :  ผ้บู ริหาร  ครผู ูส้ อน

 คณะกรรมการสถานศกึ ษาขั้นพนื้ ฐาน  นักเรียน

เพศ :  ชาย  หญงิ

ข้อที่ รายการประเมนิ ระดับการปฏิบตั ิ

มาก มาก ปาน นอ้ ย นอ้ ย

ท่ีสุด กลาง ทสี่ ดุ

5 4 321

1 มคี วามรู้และเขา้ ใจความสาคัญและประโยชน์

ของการประกอบเครื่องดืม่ ได้

2 ความรแู้ ละเข้าใจการใชอ้ ุปกรณใ์ นร้านกาแฟ

3 การเลอื กเมลด็ กาแฟและการเกบ็ รักษา

4 ความรู้และเข้าใจวิธเี ลือกวตั ถุดิบในการชงชา

กาแฟ

5 ความรแู้ ละเข้าใจวธิ กี ารชงกาแฟ

6 ความรแู้ ละเข้าใจวิธกี ารชงชา

7 บูรณาการทางความคิดสู่การเรียนการทางาน

เป็นทมี และการปรับตวั ในการทางาน

8 สามารถนาความรู้ท่ีไดร้ บั ไปประยุกตใ์ ช้

ในการทางานได้

9 สามารถนาความรู้ไปเผยแพร่/ถา่ ยทอดแก่

ชมุ ชนได้

10 สามารถให้คาปรกึ ษาแก่เพ่ือนร่วมงานได้

11 มคี วามมนั่ ใจและสามารถนาความรู้ทีไ่ ด้รับไป

ใช้ได้

ขอ้ เสนอแนะ
............................................................................................................................. ...................................
...................................................................................... ..........................................................................

28

Wangthong Freetime Café

แบบสอบถามความพึงพอใจตอ่ เครอื่ งดมื่

โครงงานประกอบเคร่อื งดม่ื เพื่ออาชีพ ระดบั ชัน้ มธั ยมศึกษาปที ี่ 2 โรงเรียนบ้านวังทอง
ปีการศึกษา 2564

คาช้แี จง โปรดทาเคร่ืองหมาย  ลงในช่องที่ตรงกบั ความคดิ เหน็ ของท่าน

สถานะผตู้ อบแบบสอบถาม :  ผบู้ ริหาร  ครูผู้สอน

 คณะกรรมการสถานศกึ ษาข้ันพนื้ ฐาน  นกั เรียน

เพศ :  ชาย  หญงิ

ข้อที่ รายการประเมิน ระดบั การปฏบิ ัติ
มาก มาก ปาน นอ้ ย นอ้ ย
1 ด้านองค์ประกอบ ที่สุด กลาง ทสี่ ดุ
1. ลักษณะปรากฏของกาแฟ และชา 5 4 321
2. สขี องกาแฟ และชา
3. กล่ิน
4. รสชาติ
5. ปริมาณและราคา
6. บรรจุภณั ฑ์

2 ดา้ นชนดิ ของเคร่อื งด่ืม
7. อเมรกิ าโน
8. ลาเต้
9. คาปชู โิ น่
10.เอสเพรสโซ่
11.ม๊อคคา่
12.มัคคิอาโต
13.ชาไทย
14.ชาเขียว

ข้อเสนอแนะ
............................................................................................................................. ...................................
...................................................................................... ..........................................................................

29

Wangthong Freetime Café

ภาคผนวก ข
บัญชีรายรบั -รายจา่ ย

30

Wangthong Freetime Café

ภาคผนวก ค
ภาพกจิ กรรมโครงงาน

31

Wangthong Freetime Café

ภาคผนวก ค
ภาพประกอบการทาโครงงานประกอบเครื่องดื่ม นักเรยี นชน้ั มัธยมศกึ ษาปที ี่ 2

เตรียมวตั ถดุ ิบ ตรวจสอบวตั ถดุ ิบ

การชงกาแฟ ชนดิ ต่างๆ

การวาดพองนม ปดิ ฝาพรอ้ มเสรฟิ

32