แผนการสอน
บทที่ 1
ั่
เรื่อง พระลอลงสวน จำนวน 15 ชวโมง
1. หัวข@อเนื้อหา
1.1 ประวัติความเป/นมาของการแสดงชุด พระลอลงสวน
1.2 องค=ประกอบของการแสดงชุด พระลอลงสวน
1.2.1 ผูAแสดง
1.2.2 เครื่องแตDงกาย
1.2.3 ดนตรีประกอบการแสดง
1.2.4 บทรAอง
1.2.5 โอกาสที่ใชAในการแสดง
1.2.6 แผนผังเวที
1.3 กระบวนทDารำเพลง พระลอลงสวน
2. จุดประสงคGการเรียนร ู@
2.1 สามารถอธิบายลักษณะของการรำชุด พระลอลงสวนได A
2.2 สามารถอธิบายประวัติความเป/นมาของการแสดงชุด พระลงลงสวน
2.3 สามารถตอบคำถามเกี่ยวกับองค=ประกอบในการแสดงชุด
2.4 สามารถปฏิบัติการรAองและรำเพลงพระลอลงสวนไดAถูกตAองตามจังหวะและทำนองเพลง
3. วิธีสอนและกิจกรรมการการเรยนการสอน
ี
3.1 วิธีสอน
3.1.1 วิธีสอนแบบบรรยายและสาธิต
3.1.2 วิธีสอนแบบปฏิบัติการ
3.1.3 วิธีสอนแบบสืบเสาะความรูA
3.2 กิจกรรมการเรียนการสอน
A
3.2.1 แนะนำเน้อหารายวิชารDวมกำหนดขอตกลงในการเรียน วิธีการเรียนตลอดจนการวัดผล
ื
จากเอกสารแผนบริหารการสอน
3.2.2 ตั้งคำถามและรDวมสนทนาพูดคุยกับผูAเรียนเพื่อประเมินความรูAผูAเรียนกDอนดำเนินการสอน
3.2.3 การบรรบายประกอบสื่อนำเสนอในรูปแบบ Power point medie
3.2.4 ฝdกปฏิบัติการรAองและการรำตามผูAสอนโดยผูAสอนจะทำการบรรยายประกอบการสาธิต
3.2.5 ทบทวนและฝdกทักษะการแสดงชุด พระลอลงสวนใหAถูกตAองตามมาตรฐาน
4. สื่อการเรียนการสอน
4.1 วีดิทัศน=การแสดงชุด พระลอลงสวน
4.2 สื่อนำเสนอในรูปแบบ Power point medie
4.3 อุปกรณ=ในการฝdกปฏิบัติประกอบดAวย เครื่องบันทึกเสียงและแผDนบันทึกเสียง
5. การวัดผลและประเมินผล
5.1 ใชAวิธีการสังเกตและบันทึกผล
5.1.1 สังเกตจากความสนใจในการเรียนและการตอบคำถาม
5.1.2 สังเกตจากการสDงผลงานที่ทำ
5.1.3 สังเกตจากการทำงานเป/นกลุDม
5.2 ตรวจแบบฝdกหัดที่กำหนดใหAทำ
5.3 ประเมินผลดAวยการสอบภาคปฏิบัต ิ
ประวัติและความเปOนมา
ละครพันทางเรื่องพระลอ ตอน พระลอลงสวน
ความเปOนมาของละครพันทาง
ละครพันทางเป/นละครที่เกิดขึ้นในสมัยพระบาทสมเดจพระจุลจอมเกลAาเจAาอยูDหัวผูAใหAกำเนิดละคร
็
พันทางคือ เจAาพระยามหินทรศักดิ์ธำรง (เพ็งเพ็ญกุล) ซึ่งไดAเคยเดินทางไปยุโรปจึงเกิดความคิดนำมาปรับปรุง
ละครไทยใหAแปลกออกไปจากละครที่ทDานมีอยDในขณะนั้นคือ ละครนอก ละครใน ละครที่ปรับปรุงในครั้งน ี้
ู
A
เป/นละครดัดแปลงโดยนำเรื่องที่แสดงมาจากพงศาวดารชาติตDาง ๆ เชDน เรื่องราชาธิราช สามกpก เป/นตน
เจAาพระยามหินทรศักดิ์ธำรงไดAสรAางสิ่งที่เกิดขึ้นในวงการละครไทยคือ
1. ตั้งชื่อโรงละครเป/นแบบฝรั่งเป/นครั้งแรกเรียกวDา “ปริ้นซ=เธียเตอร=” (PRINCETHEATER)
2. เป/นผูAริเริ่มแสดงละครเก็บเงิน (ตีตั๋ว) ที่โรงละครเป/นครั้งแรก
3. การแสดงของทDานกDอใหAเกิดคำขึ้นคำหนึ่งเรียกวDา “วิก” เหตุที่เกิดคำนี้เพราะละครของทDานแสดง
สัปดาห=ละครั้งคนที่ไปชมก็ไปกันทุก ๆ สัปดาห=คือไปชมทุก ๆ วิก นิยมพูดกันวDาไปวิกคือไปสุดสัปดาห=ดวย
A
การไปดูละครของทDานเจAาพระยามหินทรศักดิ์ธำรง
เมื่อเจAาพระยามหินทรศักดิ์ธำรงถึงแกDสัญกรรมเจAาหมื่นไวยวรนาถ (บุศย=) ไดAดำเนินกิจการตอจาก
D
A
บิดาและไดกราบบังคมทูลลาออกจากบรรดาศักดิ์ใชAนามวDา "บุศย=มหินทร=" ไดAมีโอกาสพาคณะละครไทยไป
แสดงที่ยุโรปเป/นครั้งแรกในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลAาเจAาอยูDหัวแสดงที่เมืองป}เตอร=สเบิร=ก
ประเทศรัสเซีย
ตDอมาสมเด็จพระเจAาบรมวงศ=เธอกรมพระนราธิปประพันธ=พงศ=ทรงดัดแปลงการแสดงละคร
พงศาวดารชาติตDาง ๆ ของเจAาพระยามหินทรศักดิ์ธำรง โดยปรับปรุงเพลงและวิธีการแสดงเสียใหมDดวยวธนำ
ี
A
ิ
ศิลปะทางเพลงดนตรีและขับรAองกับฟอนรำประเภทตDาง ๆ ที่สามารถแทรกผสมไดAใสDเขAาไวAดAวย เพื่อใหAนDาชม
นDาฟงขึ้นจนไดAรับความนิยมและไดAทรงพระนิพนธ=บทละครเรื่องพระลอ (ตอนกลาง) จัดการแสดงถวาย
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลAาเจAาอยูDหัวใหAทอดพระเนตร ณ พระที่นั่งอภิเษกดุสิตสมเด็จพระเจAาบรมวงศ =
เธอกรมพระนราธิปประพันธ=พงศ=ทรงตั้งคณะละครขึ้นชื่อวDา “คณะละครหลวงนฤมิตร” ไดAนำพระราช
พงศาวดารไทยมาทรงนิพนธ=เป/นบทละคร เชDน วีรสตรีถลางคุณหญิงโม ขบถธรรมเถียร ฯลฯ โดยใช A
พระนามแฝงวDา “ประเสริฐอักษร" และทรงเรียกลักษณะการแสดงละครจากบทละครพระราชพงศาวดารใน
ครั้งนี้วDา "ละครพันทาง"
ยุคสมัยของละครพันทาง
ระยะแรก เรียกวDา "ละครผสมสามัคคี" ผูAริเริ่มคือ เจAาพระยามหินทรศักดิ์ธำรงไดAนำพงศาวดารของ
ชาติตDาง ๆ มาแสดงโดยปรับปรุงทDารำ ดนตรี การแตDงกายใหAเลียนแบบชาติตDาง ๆ ของตัวละครละครสามัคค ี
ิ์
A
ของพระเจAาพระยามหินทรศักดธำรงมีลักษณะการแสดงเหมือนละครนอก ดำเนินเรื่องดAวยบทรAองตนเสียง
และลูกคูDรAองรับในตอนที่บรรยายสถานการณ=เรื่องอารมณ=ความรูAสึกของตัวละครมีการใชAเพลงหนAาพาทย =
ประกอบไมDมีการแบDงบทแบDงตอนไมDมีการบอกฉาก
คณะละครของพระเจAาพระยามหินทรศักดิ์ธำรงในระยะเริ่มแรกใชAผูAชายแสดงละครนอกในป}
พ.ศ. 2398 มีพระราชกำหนดเลิกหAามผูAหญิงแสดงละครเมื่อเจAาพระยามหินทรศักดิ์ธำรงไดAปรับปรุง
ี
ละครนอกมาเป/นละครผสมสามัคค ทDานจึงจัดการแสดงแบบชายจริงหญิงแทA บทละครของทDานมีลักษณะ
คลAายบทละครนอกคือ เป/นบทรAองประกอบการรำตามจังหวะดนตรีแทรกบทเจรจาบAาง แตDไมDมีการเขียน
บทเจรจาไวAเป/นลายลักษณ=อักษร ทำใหAผูAแสดงตAองเจรจาเองโดยใหAมีเนื้อหาตามเรื่องการดำเนินเรื่องรวดเร็ว
ผูAชมเขAาใจงDาย เมื่อทDานถึงแกDอนิจกรรมเจAาหมื่นไวยวรนาถ (บุศย=) รับสืบทอดและไดAนำละครไทยไปแสดงที่
ประเทศรัสเซียนับเป/นการนำละครไทยไปแสดงยังประเทศทางยุโรปเป/นครั้งแรกซึ่งละครประสบการณ =
ี
ขาดทุนหมDอมเจAาเลื่อนฤทธิ์รับอุปการะโดยเป/นผูAอำนวยการแสดง และใชAชื่อละครวDาละครผสมสามัคค แต D
ยังคงขาดทุนและเลิกแสดงไปในที่สุด
A
ตDอมาเจAาคุณพระประยูรวงศ=ไดAสืบทอดการแสดงละครผสมสามัคคีจนประสบความสำเร็จ โดยไดจัด
แสดงและรับแสดงละครจนมีชื่อเสียงสืบมา แตDเมื่อคณะละครของเจAาคุณพระประยูรวงศ=เลิกไปก็ไมDมีผูAใด
สานตอ
D
ระยะที่ 2 พระเจAาบรมวงศ=เธอกรมพระนราธิปประพันธ=พงศ=ไดAทรงนำแบบแผนละครตะวนตกมาใช A
ั
กับละครไทยทรงปรับปรุงขึ้นใหมDมีฉากประกอบการแสดงและเห็นความสมจริงตามเน้อเรื่องซึ่งยังปรับปรุง
ื
ั
A
ลีลาทDารำของชนชาตกับทDาทางอิริยาบถของสามัญชนเขาผสมกับเพลงรAองประกอบการแสดงน้น สDวนมาก
ิ
ตAนเสียงกับลูกคูDเป/นผูAรAองเพลงละครเรื่องแรกที่ใชAวิธีการนี้คือละครเรื่องพระลอจัดแสดงถวายพระบาทสมเด็จ
พระจุลจอมเกลAาเจAาอยูDหัวเมื่อแสดงจบเป/นที่พอพระราชหฤทัยมากทรงพระกรุณาโปรดเกลAาฯ ใหAเติมคำวา
D
หลวงนำหนAาชื่อคณะเป/น "ละครหลวงนฤมิต" โดยมีเจAาจอมมารดาเขียนเป/นผูAฝdกซAอมและใหAทDารำโดย
หมDอมตDวนศรี วรวรรณ ชายาของพระเจAาบรมวงศ=เธอกรมพระนราธิปประพันธ=พงศ=เป/นผูAมีความสามารถ
ทางดนตรีเป/นผูAบรรจุเพลงลงในบทละครไดAไพเราะยิ่งสามารถดัดแปลงเพลงเกDาใหAเหมาะสมกับเนื้อเรื่องและ
ไดAคิดเพลงใหมD ๆ ใสDในบทละครเรื่องพระลอ ตDอมาเจAาจอมมารดาเขียนและหมDอมหลวงตDวนศรี วรวรรณ
นำแนวความคิดเรื่องการนำเอาเรื่องพงศาวดารมาแสดงโดยปรับปรุงเครื่องแตDงกายใหมDละครที่ปรับปรุงใหมDน ี้
เรียกวDา "ละครพันทาง"
ระยะที่ 3 ละครพันทางของหลวงวิจิตรวาทการในขณะที่ดำรงตำแหนDงอธิบดีคนแรกของ
กรมศิลปากรในยุคประชาธิปไตยหลวงวิจิตรวาทการยังมีความสำคัญในการจัดตั้งโรงเรียนนาฏดุริยางคศาสตร=
ี้
ความสำคัญในการจัดตั้งโรงเรียนนาฏดุริยางคศาสตร=ในยุคน ไดAรับแบบอยDางมาจากละครพันทางที่เกิดขึ้นใน
รัชกาลที่ ๔ ทั้งสิ้น ลักษณะเดDนของละครพันทางในยุคนี้คือมีฉากเสมือนจริง สามมิติมีระบำประกอบเรื่องใหA
ดูหรูหราทั้งระบำแบบนาฏยศิลปไทยและสากล
ระยะที่ 4 ละครพันทางของเสรี หวังในธรรมเป/นนักเรียนโรงเรียนนาฏดุริยางคศาสตร=และ
ี
รับราชการในกองการสังคีต กรมศิลปากร ดAานดนตรีไทย ตDอมาไดAเป/นผูAอำนวยการกองการสังคต
กรมศิลปากร เสรี หวังในธรรมมีความรูAดAานวรรณคดีไทยทั้งรามเกียรติ์และวรรณคดีบทละครตDาง ๆ และมี
ความสามารถดAานการประพันธ=บทตัดตDอบทกำกับการแสดงและแสดงบทตลก
ในปลายป} พ.ศ. 2528 เสรี หวังในธรรมไดAนำนวนิยายเรื่องผูAชนะสิบทิศบทประพันธ=ของยาขอบมีคน
นิยมอDานกันมากที่สุดเรื่องหนึ่งมาทำเป/นบทละครคำกลอน เพื่อแสดงในแนวละครพันทางโดยจัดแสดงเป/น
ตอน ๆ ณ สังคีตศาลา ซึ่งเป/นเวทีกลางแจAงในบริเวณพิพิธภัณฑ=สถานแหDงชาติทุกวันอาทิตย ตอนหนึ่งมี
=
ความยาวประมาณ 2 ชั่วโมงถึง 2 ชั่วโมงครึ่ง แสดงโดยขAาราชการกองการสังคีตตั้งแตD พ.ศ. 2528-2536
รวมเป/นเวลา 8 ป} เป/นจำนวน 60 ตอนจึงจบบริบูรณ ตDอมาไดAมีการจัดแสดงขึ้นในโรงละครแหDงชาติโดยเลือก
=
ตอนที่นิยมกันมากมาแสดง
ลักษณะเดSนของการแสดงละครพันทางทั้ง 4 รูปแบบ
เจ@าพระยามหินทรศักดิ์ธำรง กรมพระยานราธิปประพันธGพงศG
1. แสดงตDอเนื่อง ไมDแบDงฉาก 1. แสดงเป/นฉาก ๆ
2. ตัวละครเจราเองโดยไมDมีบท เป/นเจรจารAอยแกAว 2. ตัวละครมีเจรจาแตDนAอย
3. แตDงกายเลียนแบบเชื้อชาติตามทัศนคติของไทย 3. แตDงกายเลียนแบบชาติตDาง ๆ โดยใชAวัสด ุ
4. ทDารำเลียนแบบทDารำชาติตDาง ๆ อุปกรณ=ที่งดงาม
5. การดำเนินเรื่องรวดเร็ว และเจือตลก 4. ทDารำจะประณีตกวDา เพราะเป/นฝ}มือละครหลวง
ิ
6. เรื่องที่แสดงเป/นเรื่องจากพงศาวดารตDางชาต และใชAเพลงแปลกใหมD
และเรื่องจักร ๆ วงศ= ๆ 5. ไมDมีตลกมาก
6. เรื่องพงศาวดารไทยและวรรณคดีไทย
หลวงวิจิตรวาทการ เสรี หวังในธรรม
1. เนื้อหาเนAนการตDอสูAและความรักความระทม 1. ดำเนินเรื่องดAวยเพลงรAองและบทพูดเป/นหลัก
ขมขื่น 2. เนAนการแตDงกายตามเชื้อชาติแบบสมจริง
2. มุDงเนAนปลุกใจใหAคนดูเกิดความรักชาติ ตามลัทธ ิ 3. มีการใชAดนตรีออกภาษาตามเชื้อชาต ิ
ชาตินิยม
3. มีการนำดนตรีสากลเขAามาผสมผสานในการ
แสดง
ื้
องค=ประกอบของการแสดงสามารถแบDงออกเป/นเครื่องแตDงกาย เพลง เครื่องดนตรี โดยการแบDงตามเชอชาต ิ
ไดA ดังน ี้
องคGประกอบการแสดงแบSงตามลักษณะของแตSละเชื้อชาต ิ
องคGประกอบ เชื้อชาต ิ
การแสดง จีน มอญ พมSา เขมร ลาว
เครื่องแตงกาย แตDงกายตาม แตDงกายตาม แตDงกายตาม แตDงกายตาม แตDงกายตาม
D
เชื้อชาติและ เชื้อชาติและ เชื้อชาติและ เชื้อชาติและ เชื้อชาติและ
ั
ั
ั
ั
ั
บทบาทตว บทบาทตว บท บาท ตว บท บาท ตว บท บาท ตว
ละคร ละคร ละคร ละคร ละคร
เพลง จีนลั่นถัน มอญดูดาว พมDาเหD เขมรพระ- ลาวกระตุกกี่
จีนเก็บบุปผา ปทุม ลาวรำดาบ
ลาวชมดง
เครื่องดนตรี ซออูA ตะโพนมอญ กลองยาว โทน สะลAอ
กลองจีน ฆAองมอญ เกราะ ซอ
กลองตpอก ป}มอญ ฉาบเล็ก ซึง
ฉาบใหญD เปงมางคอก
ลDอโกpะ บางครั้งใชAวง
มAาลDอ ป}พาทย=มอญ
ทั้งวง
ละครพันทางมีทั้งหมด 4 ระยะคือระยะที่ 1 ละครพันทางของพระเจAาพระยามหินทรศักดิ์ธำรง
=
ระยะที่ 2 ละครพันทางของพระเจAาบรมวงศ=เธอกรมพระนราธิปประพันธ=พงศ ระยะที่ 3 ละครพันทางของ
หลวงวิจิตรวาทการ ระยะที่ 4 ละครพันทางของเสรีหวังในธรรม ซึ่งผูAศึกษาไดAศึกษากระบวนการทDารำ
ของตัวละครพระลอในละครพันทางเรื่องพระลอ "ตอนเขAาสวน" ตามรูปแบบกระบวนการของอาจารย=เวณิกา
บุนนาค ซึ่งบทพระนิพนธ=ของพระเจAาบรมวงศ=เธอกรมพระนราธิปประพันธ=พงศ=มีอยูDหลายเรื่องดAวยกัน ซึ่งผูA
ศึกษามีความสนใจในการแสดงละครพันทางเรื่องพระลอตอนเขAาสวน
เนื้อเรื่องยSอละครพันทางเรื่องพระ
ั
ละครพันทางเรื่องพระลอตอนเขAาสวน พบวDาเรื่องพระลอที่ผูAศึกษาไดAทำการศึกษาน้นเป/นสำนวนที่
นำมาใชAปรับปรุงเป/นบทในการแสดงเป/นสำนวนของพระเจAาบรมวงศ=เธอกรมพระนราธิปประพันธ=พงศ =
=
เนื้อเรื่องกลDาวถึงทAาวแมนสรวงเป/นกษัตริย=ของเมืองแมนสรวงพระองค มีพระมเหสีทรงพระนามวา
D
นางบุญเหลือ ทั้งสองพระองค=มีพระโอรสมีพระนามวDาพระลอดิลกราชหรือเรียกกันสั้น ๆ วDาพระลอมี
กิตติศัพท=เป/นที่ร่ำลือกันวDาพระองค=นั้นทรงเป/นชายหนุDมรูปงามไปทั่วสารทิศจนไปถึงเมืองสรองซึ่งเป/นเมืองที่
ถูกปกครองโดยทAาวพิชัยวษณุกร พระองค=ทรงมีพระธิดาผูAเลอโฉมถึงสองพระองค=พระนามวาพระเพื่อนและ
ิ
D
พระแพง พระเพื่อนและพระแพงไดAยินมาวDาพระลอเป/นชายหนุDมรูปงามก็ใหAความสนใจอยากจะไดAยล
พี่เลี้ยงของพระเพื่อนและพระแพงคือนางรื่นและนางโรยสังเกตเห็นความปรารถนาของนายหญิงของตนก็
เขAาใจในพระประสงค=สองพี่เลี้ยงจึงอาสาจะจัดการใหAนายของตนไดAพบกับพระลอ โดยการสDงคนไปขับซอใน
นครแมนสรวงและในขณะที่ขับซอนั้น จะใหAนักดนตรีพร่ำพรรณนาถึงความงามของเจAาหญิงทั้งสองใน
A
ขณะเดียวกันพี่เลี้ยงทั้งสองก็ไดไปหาปูเจAาสมิงพราย เพื่อที่จะใหAชDวยทำเสนDห=ใหAพระลอหลงใหลในเจAาหญิง
ทั้งสองเมื่อพระลอตAองมนต=ก็ทำใหAอยากที่จะไดAพบพระเพื่อนและพระแพงเป/นยิ่งนัก พระองค=เกิดความ
คลั่งไคลAใหลหลงจนไมDเป/นอันทำอะไร พระลอจึงทูลลาพระราชชนนีออกประพาสปา แตDจุดประสงค=ที่แทAจริง
ก็คือเพื่อที่จะไดAไปยลเจAาหญิงแหDงเมืองสรวงนั่นเอง จากนั้นพระลอออกเดินทางมุDงหนAาสูDเมืองสรวงพรAอม
พี่เลี้ยงคนสนิทอีก 2 คนคือ นายแกAวกับนายขวัญพรAอมกับไพรDพลอีกจำนวนหนึ่งทั้งหมดตAองเดินผDานปาฝาดง
จนกระทั่งมาพบแมDน้ำสายหนึ่งมีชื่อวDาแมDน้ำกาหลงพระลอไดAตั้งอธิษฐานเสี่ยงน้ำเพื่อตรวจดูดวงชะตาของ
พระองค=เอง ทันทีที่ไดAสิ้นคำอธิษฐานนั้นแมDน้ำก็เปลี่ยนเป/นสีแดงเลือดในทันทีและไหลเวียนวนผิดปกต ิ
ั
เมื่อพระลอเห็นดังน้นก็รูAไดวDาจะมีเรื่องรAายรออยูDเบื้องหนAาของพระองค= แตDก็ไมDไดAทำใหAพระองค=เกิดความ
A
A
ยDอทAอที่จะไดAพบกับเจAาหญิงทั้งสองพระองค เจAาหญิงทั้งสองรอการเดินทางมาของเจAาชายรูปงามไมDไดและ
=
เกรงวDามนต=เสนDห=ของปูเจAาสมิงพรายจะไมDเห็นผลจึงไดขอรAองใหAปูเจAาสมิงพรายชวยเหลืออีกครั้งโดยใหAชวย
D
A
D
ั
ั
เนรมิตไกDงามขึ้นตวหนึ่งใหAมีเสียงขันที่ไพเราะทั้งสองพระองค=คิดวDาไกDตวน้นจะตAองทำใหAพระลอสนพระทัย
ั
A
และติดตามมาจนถึงเมืองสรวงอยDางแนDนอนและแลAวเหตุการณ=ก็เป/นไปตามที่เจAาหญิงสองคาดไว พระลอได A
ตามไกDเนรมิตไปจนถึงพระราชอุทยานและไดAพบกับเจAาหญิงทั้งสองซึ่งกำลังทรงสำราญอย ในทันทีที่ทั้งสาม
ูD
ี
ไดAพบกันก็เกิดความรักใครDกันในบัดดลและก็เป/นเวลาเดยวที่นายแกAวกับนายขวัญไดAตกหลุมรักนางรื่นและ
นางโรยผูAซึ่งเปดหัวใจตAอนรับชายหนุDมทั้งสองโดยไมDรีรอเชDนกัน ปรากฏวDาพระลอและพี่เลี้ยงคนสนทของ
ิ
พระองค=ลักลอบเขAาไปอยูDในพระตำหนักชนใน ซึ่งเป/นที่ประทับของเจAาหญิงทั้งสอง อยDางไรก็ตามความลับน ี้
ั้
ไดAถูกเปดเผยเขAาจนไดAเมื่อขาวไดAไปถึงพระกรรณของพระราชาจึงไดAเสดจมาไตDสวนในทันทีและเมื่อพระลอ
D
็
กราบทูลใหAทรงทราบเรื่องพระองค=ก็ทรงกริ้วเป/นยิ่งนัก แตDก็ทรงเขAาพระทัยในความรักของคนทั้งสามและทรง
จัดพิธีอภิเษกสมรสใหAทั้งสามพระองค=ทันที ดAวยการอAางเอาพระราชโองการของพระราชโอรสของพระนาง
คือ ทAาวพระพิชัยวิษณุกรพระเจAายDาจึงสั่งใหAทหารลAอมพระลอและไพรDพลเอาไวAในขณะที่พระลอกับไพรDพลได A
ตDอสูAเอาชีวิตรอด พระนางก็สั่งใหAทหารระดมยิงธนูเขAาใสDลูกธนูที่พุDงเขAาหาพระองค=และไพรDพลประดจดัง
ุ
หDาฝน แตDเพื่อที่ปกปองชีวิตของชายคนรักพระเพื่อนกับพระแพงจึงเขAาขวางโดยใชAตัวเองเป/นโลDกำบังใหA
A
พระลอ ทั้งสามจึงตAองมาสิ้นพระชนม=ในอAอมกอดของกัน ณ ที่ตรงนั้น ทันใดนั้นทั้งสองเมืองก็ตองตกอยใน
ูD
ความวิปโยคตDอการจากไปของทั้งสามพระองค=ผูAบูชาในรักแทAกรมศิลปากรไดAนำมาจัดแสดงเป/นละครไวA 6
ตอน เริ่มจากพระลอลาแมD พระลอเสี่ยงน้ำ พระลอขAามแมDน้ำกาหลง พระลอตามไกD พระลอเขAาสวนและ
พระลอเขAาหAอง
การชมสวนที่มีปรากฏอยูDในการแสดงไมDวDาจะเป/นทั้งโขน ละคร ละครนอก ละครใน สDวนใหญDนั้น
การชมสวนที่ปรากฏในวรรณกรรมจะเป/นการเปรียบถึงการชมความงามของดอกไมAและการคะนึงคิดถง
ึ
นางอันเป/นที่รัก
การชมสวนที่ปรากฏในการแสดง
ละครรำ
ลำหับชมปYา เนื้อเรื่องมีใจความวDาไมAไผDมีความตั้งใจจะใหAลำหับพี่สาวของตนแตDงงานกับ
ูD
ซมพลาจึงมาบอกกับนางลำหับวDาชมพลาแอบหลงรักนางอยและฝากดอกไมAมาใหAแทนความในใจของตน
A
นางลำหับไดAฟงไมAไผDบอกมานั้นก็นึกหวาดหวั่นในใจและไมDคิดจะตอบโตAไป เชAาวันหนึ่งไมAไผDไดชวนลำหับไป
เก็บดอกไมAในปา (ตามแผนชมพลา) พอดีที่เก็บดอกไมAมานั้น กิ่งไมAโผลโนAมลงมาตัวหนึ่งรัดแขนของนางลำหับ
ไว นางลำหับตกใจก็สลบไปสDวนชมพลาที่แอบซุDมดูอยูDก็รีบวิ่งเขAามาชDวยซมพลาไดAฆDางูและเขAามาประคอง
A
ลำหับดวDาไมDมีรอยกัดจึงโลDงใจเมื่อลำหับฟนขึ้นมาก็ตกใจเพราะวDาซมพลาไดกอดตนอยูDนางเลยถอยออกมา
A
ู
ซมพลาถามถึงอาการและมีประโยคสุดซึ้งวDา “หากเจAาตายไปพี่นี้จักตายตาม” ลำหับบอกวDาไมDเป/นไรและได A
กลDาวขอบคุณซมพลาที่ไดAชDวยตนไวAและจะตอบแทนบุญคุณจนกวDาชีวิตจะหาไมDหลังจากนั้นชมพลาจึงได A
สารภาพรักและไดAมอบพวงนาคพตของตนใหAแกDนางลำหับเพื่อไวAกันงูและไดAขอมะกล่ำกำไลของนางลำหับมา
ไวAดูเป/นของตDางหนAา
ละครนอก
พราหมณGเกศสุริยงคGชมดง การแสดงฉากชมสวนนั้นเป/นเพียงฉากสั้น ๆ ที่ตัดทอนมาจาก
ละครนอกเรื่อง สุวรรณหงส=แบบเต็ม เรื่องการแสดงชุดเกศสุริยงชมดงอยูDในละครนอกเรื่องสุวรรณหงส=
ตอนเดินปา กลDาวถึงพระพี่เลี้ยงของนางเกศสุริยงเกิดความวิตกกังวลและเกรงกลัวความผิดที่ไมDปกปอง
ิ
เจAานายของพวกตนตามที่พญายักษ=สั่งไวAจึงคดหาทางกำจัดผูAบุกรุกเพื่อไมDใหAนำความเดือดรAอนมาใหAพวกตน
จึงวางกับดักไวAที่หนAาตDางเมื่อพระสุวรรณหงส=ปรากฏพระองค=ขึ้นที่หนAาตDางหอกพยนต=ก็ลั่นเสียบพระอุรา
(อก) ทันทีพระสุวรรณหงส=ไดAรับความบาดเจ็บ แตDก็สามารถหนีขึ้นเรือกลับมาสิ้นพระชนม=ที่พระนครของตน
แตDกDอนจะสิ้นลมหายใจเฮือกสุดทAายพระองค=ก็สDงสาบานวDาจะขอลAางแคAนนางเกศสุริยงทุก ๆ ซาติไปดAวยเหต ุ
=
ที่พระองค=ไมDทราบวDาใครเป/นคนคิดรAายตDอพระองค พระสุวรรณหงส=ดิ้นทุรนทุรายและสิ้นพระชนม=ดAวยความ
เจ็บปวดในขณะเดียวกันถึงแมAวDานางเกศสุริยงจะเป/นธิดาของพญายักษ=ผูAโหดรAาย แตDนางก็มีจิตใจดีและ
อDอนโยนยังเฝาคอยพระสุวรรณหงส=อยูDเป/นเวลาหลายวันแตDก็ไมDพบวDาพระองค=จะเสด็จมานางจึงมองออกไป
D
นอกหนAาตางแลAวก็ตองแปลกใจที่พบรอยเลือดจึงเกิดความสงสัยแลAวตามรอยเลือดไปจนถึงปา นางจึงออก
A
เดินทางตามรอยเลือดของพระสุวรรณหงส=เขAาไปในปาและหมดสติอยูDในปาเมื่อพระอินทร=ทรงทราบเรื่องก็
เกิดความสงสารจึงเสด็จลงมาแปลงกายใหAนางเกศสุริยงเป/นพราหมณ=หนุDมเพื่อความปลอดภัยและความ
สะดวกสบายในระหวDางการเดินทางซึ่งในระหวDางเดินทางอยูDในปาพราหมณ=เกศสุริยงก็ชมพันธุ=ไมAไปแลAวในใจ
ก็คิดถึงสุวรรณหงส=ผูAเป/นสวามี
ละครใน
อิเหนาชมปYา อิเหนาเป/นเจAาชายหนุDมรูปงามและมีฝ}มือเกDงกลAาในการรบเป/นองค=รัชทายาทของ
กรุงกุเรปนซึ่งยิ่งใหญDที่สุด ครั้นอายุไดA 15 ป}อิเหนาตAองคุมเครื่องสักการะศพพระอัยยิกาไปเมืองหมันหยา
และไดAพบกับจินตะหราพระราชธิดาทAาวหมันหยาอิเหนาหลงรักนางและไมDยอมกลับเมืองทAาวกุเรปนตอง
A
เรียกกลับโดยอAางวDาประไหมสุหรีทรงครรภแกDแลAว ตDอมาประสูติพระธิดาชื่อ วิยะดา ซึ่งเป/นคตนาหงันของ
=
ุ
ูD
สียะตรารัชทายาทเมืองดาหาทAาวกุเรปนจะจัดการอภิเษกอิเหนากับบุษบาอิเหนาจึงทำอุบายลาทAาวกุเรปน
ี
D
ื่
ออกเที่ยวปาโดยปลอมตัวเป/นโจรปาชอมิสาระปนหย ระหวDางเดินทางไปเมืองหมันหยาปนหยีฆา
ทAาวบุศสิหนาตาย ระตูพี่ชายทAาวบุศสิหนาขอยอมแพAและยกโอรสธิดาใหAอิเหนา ไดAแกD นางสะการะวาต ี
มาหยารัศมีและสังคามาระตา อิเหนาไดAจินตะหราเป/นชายาและนางสะการะวาตีกับนางมาหยารัศมีเป/น
พระสนมและรับสังคามาระตาเป/นอนุชา เมื่อทAาวกุเรปนทราบเรื่องจึงสั่งใหAอิเหนากลับเมือง แตDอิเหนาไมDยอม
กลับและขอเลิกการหมั้นกับบุษบาเพื่ออยูDกับจินตะหราที่เมืองหมันหยา
อุณรุทชมไพร หลังจากพระอุณรุทไดAอภิเษกสมรสกับนางศรีสุดาอยูDแลAวทรงตั้งพระทัยวDาจะใหA
นางศรีสุดาไปประพาสเที่ยวชมนกชมไมA จึงชวนนางศรีสุดาขึ้นเฝาพระไกรสุทพระบิดาและพระนางรัตนา
พระมารดาเพื่อกราบทูลลาไปประพาสปาเป/นเวลา 3 วัน เมื่อถึงเวลาตามกำหนดกDอนออกเสด็จประพาสปาได A
ทรงชักชวนนางศรีสุดามาลงสรงแตDงองค=ทรงเครื่องตามจารีตของการแสดงละครในครั้นเสร็จจึงเสด็จประพาส
ปาตDางชี้ชวนกันชมหมูDมวลสัตว=ปาและแมกไมAนานาพันธุ=ดAวยความเพลิดเพลินใจจวบจนถึงเวลาพลบคำจึง
่
เสด็จเขAาประทับแรมยังพลับพลาที่กลางปา
โขน
การพากยGชมดง ใชAสำหรับพากย=เวลาผูAแสดงชมสภาพภูมิประเทศปาเขาลำเนาไพรและสัตว=ปา
นAอยใหญDเริ่มทำนองตอนตAนเป/นทำนองรAองเพลงชมดงในตอนทAายเป/นทำนองการพากย=ธรรมดาโดยมีตัวอยDาง
=
บทพากย=ฉบัง 16 เชDน พระราม พระลักษมณ และนางสีดาเอDยชมสภาพปาที่มีความสวยงาม หลังจากออกจาก
เมืองเพื่อบวชเป/นฤษีในปา
เคAาโมงจับโมงมองเมียง คูDเคAาโมงเคียงเคียง
คูDอยูDปลายไมAโมง
ลางลิงลิงเหนี่ยวลดาโยง คDอยยุดฉุดโซลง
โลดไดAในกลางลางลิง
ชิงชังนกซิงกันสิง รักใครใครชิง
ชิงกันจับตAนชิงชัง
นกยูงจับพยูงยืนยัน แผDหางเรียนหัน
หันเหยียบเสียบไตDไมAพยูง
การชมสวนเขAาสวนชมปาชมดงชมไพรไดAปรากฏมากมายในการแสดงละครไทยไมDวDาจะเป/นทั้งการ
แสดงโขน ละครรำ ละครนอก ละครในรวมไปถึงละครพันทาง ซึ่งละครพันทางนั้นมีดAวยกันหลายเรื่องหลาย
ตอนอยDางเชDน ในเรื่องพระลอก็ไดAปรากฎการแสดงชุดพระลอตอนเขAาสวนดังหัวขAอที่จะกลDาวดังตDอไปน ี้
เนื้อเรื่องละครพันทางเรื่องพระลอตอนเข@าสวน
หลังจากที่พระลอไดAเดินทางตามไกDที่ปูเจAาไดAเรียกใหAผีลงสิงแลAว จนมาถึงเขตเมืองสรองพระลอได A
A
ั
ปลอมตัวเป/นพราหมณ=เดินทางเขาสวนเมืองสรองมีมัคคุเทศก=เป/นผูAนำทางโดยมีนายแกAวนายขวญไดเปลี่ยน
A
ชื่อเป/นนายรามและนายรัตน= และชมความงดงามของดอกไมAและพืชพรรณรวมไปถึงสัตว=นานาชนิดซึ่งใน
ั
การชมความงดงามที่กลDาวมานี้เป/นการพรรณนาถึงความหวนคนึงถึงพระเพื่อนพระแพงในตอนนี้ความสำคญ
อยูDที่ผูAแสดงจะตAองแสดงบทบาทกษัตริย=ที่ปลอมตนมาพรAอมกับพี่เลี้ยงนายแกAวนายขวัญ
การแสดงสามารถแสดงไดA 2 รูปแบบแรกเป/นการแสดงที่อยูDในละครทั้งเรื่องคือเมื่อพระลอไดAเดิน
ูD
ทางเขAาสูDอุทยานแลAวจะมีตัวละครคือ ยายกะตาขAากระไดทำงานอย อีกรูปแบบหนึ่งเป/นการแสดงที่ถูกตัดมา
เป/นชุดเอกเทศคือ เริ่มจากป}พาทย=ทำเพลงลาวกระแซดัง ตัวอยDาง
ภาพที่ 1 การแสดงละครพันทางเรื่อง พระลอ ตอน เข@าสวน
ที่มา: หออัครศิลป]น กรมสSงเสริมวัฒนธรรม
=
ในละครพันทางเรื่องพระลอตอนเขAาสวนนกลDาวถึงพระลอไดAปลอมตัวเป/นพราหมณ โดยมีมัคคเทศก=
ุ
ี้
นายแกAวนายขวัญไดAเปลี่ยนชื่อเป/นนายรามและนายรัตน=เขAามายังอุทยานเมืองสรองชมความงดงามของ
ึ
ดอกไมAและพืชพรรณรวมไปถึงสัตว=นานาชนิด ซึ่งในการชมความงดงามที่กลDาวมานี้เป/นการพรรณนาถง
ความรักรำพึงรำพันถึงพระเพื่อนพระแพงซึ่งผูAศึกษาจะขออธิบายความเป/นมาของพระลอที่เป/นตัวพระเอกใน
การดำเนินเรื่อง
ความเปOนมาของตัวละครพระลอ
พระลอมีจริงหรือไมDเรื่องพระลอนี้ตามความเชื่อของประชาชนทั่วไป เชื่อวDาเป/นเรื่องที่มีมูลความจริง
โดยมีประวัติและภูมิศาสตร=เป/นเครื่องยืนยันเชDน มีเวียงลอ (เมืองของพระลอ) อยูDในเขตจังหวัดเชียงราย และ
ี
มีเวียงกาหลงอยูDในเขต อ. เวียงปาเปา และมีหAวยกาหลงมหาอำมาตย=ตรีพระยานครพระราม (สวัสดิ์มหากาย)
D
ี
เป/นผูAคAนพบเมื่อป} พ.ศ. 2417 และไดAพบซากเตาทำเครื่องถAวยชามทำนองเดยวกับที่สวรรคโลกปรากฏวามี
มากมายหลายอยDางจนเกิดเรียกชุดลายครามวDาชุดเวียงกาหลงขึ้นอีกแหDงหนึ่ง
ภาพที่ 2 อนุสรณGสถานพระลอ พระเพื่อน พระแพง
ที่มา: ทัวรGริซึมไทยแลนด G
D
ื
พระลอ ถือเป/นตวเอกของวรรณกรรมเรื่องพระลอเป/นตวพระเอกที่ถอไดAวามีความสำคญบทบาทที่
ั
ั
ั
หลากหลายและแสดงออกในเรื่องของอารมณ=ที่แตกตางกันไปตามเนื้อเรื่องในตอนพระลอเขAาสวน บทบาท
D
พระลอในตอนพระลอเขAาสวนเป/นบทบาทของพระลอที่แปลงกายเป/นพราหม=นามวDาศรีเกศเขAามาชมเสียง
อุทยานเมืองสรอง พรรณนาถึงความงดงามของดอกไมAและพืชพรรณในตอนนี้ความสำคัญอยูDที่ผูAแสดงจะตอง
A
แสดงบทบาทกษัตริย=ที่ปลอมตนมาพรAอมกับพี่เลี้ยงสื่ออารมณ=รำพึงรำพันถึงนางอันเป/นที่รัก
องคGประกอบการแสดง ชุด พระลอลงสวน
การแสดงละครพันทางเรื่อง พระลอ ตอนพระลอลงสวน(พระลอเขAาสวน) เป/นตอนเอกตอนหนึ่งใน
ละครพันทางเรื่องพระลอที่มีสำเนียงเพลงที่ไพเราะและมีกระบวนทDารำที่เป/นเอกลักษณ=นอกจากนี้ยังมี
=
องคประกอบอื่น ๆ ที่ชDวยใหAการแสดงมีความสมบูรณ=และงดงามมากยิ่งขึ้น ไดAแกD ผูAแสดง เครื่องแตDงกาย
ดนตรีประกอบการแสดงบทรAอง แผนผังเวที นาฏยศัพท= และทDารำการแสดงชุดพระลอเขAาสวน โดยมี
รายละเอียดดังตDอไปน ี้
ผู@แสดง
ผูAแสดงตAองมีความสามารถในการรDายรำและตAองแสดงบทบาทตามเชื้อชาติของตัวละครได A
A
อยDางชัดเจน การเลือกผูAแสดงตAองใหAมีหนAาตาผิวพรรณเหมาะสมกับเชื้อชาติของตัวละคร ทั้งนี้ผูAแสดงจะตอง
ั
มีลีลาทDารำที่งดงามมีความขยนในการฝdกซAอมอีกทั้งยังตAองมีความเขAาใจในบทละครอีกดAวย การแสดงชุด
พระลอลงสวนมีตัวละครหลัก ไดAแกD พระลอ และตัวละครรอง ไดAแกD นายแกAว นายขวัญ และมัคคุเทศก=
เครื่องแตSงกาย
การแสดงชุดพระลอลงสวนในรูปแบบของการแสดงละครพันทางตัวละครมีเชื้อชาติลาว ดังนน
ั้
ั
A
การแตDงกายจะมีเอกลักษณ=ที่แสดงถึงชนชาติลาว แตDการแสดงพระลอเขAาสวนนั้นพระลอตองปลอมตวเป/น
D
ึ่
พราหมณ=จึงไดAสวมใสDชุดพราหมณ=ในการแสดง ซึ่งเครื่องแตDงกายเป/นองค=ประกอบที่สำคัญที่สุดอยางหนงใน
การแสดงเพราะสามารถบDงบอกถึงฐานันดรศักดิ์และเชื้อชาติของตัวละครนั้น ๆ เครื่องแตDงกายของการแสดง
ชุด พระลอเขAาสวนสามารถแบDงอธิบายตามตัวละครดังนี้
1. พระลอ
2. นายแกAว
3. นายขวัญ
4. มัคคุเทศก=
ภาพที่ 3 เครื่องแตSงกายพระลอ นายแก@ว นายขวัญ
ั
ที่มา: ขวญลดา รุSงโรจนGอำภา
เครื่องแตSงกายพระลอ ประกอบดAวย
1. อุบะดอกไมAทัด 7. กระบังหนAา 13. กรองคอ
2. ฉลององค=แขนสั้น 8. ทับทรวง 14. เข็มขัด
3. พาหุรัด 9. สังวาล 15. กำไลแผง
=
4. หAอยขAาง 10. ธำมรงค 16. ภูษา (ผAานุDง)
5. กำไลขAอเทAา 11. หAอยหนAา 17. สนับเพลา
6. ปน 12. ทAายชAอง
เครื่องแตSงกายนายแก@ว นายขวัญ ประกอบดAวย
1. ผAาโพกศีรษะ 7. กำไลขAอแขน (ผAา)
ั
2. กรองคอ 8. ผAาตาดลำตว
3. ทับทรวง 9. ผAาคาดเอว
4. เสื้อแขนสั้น 10. สนับเพลา
5. เข็มขัด 11. กำไลขAอเทAา
6. ภูษา (ผAายก)
เครื่องแตSงกายมัคคุเทศก ประกอบดAวย
G
1. ผAาโพกศีรษะ 5. สังวาล
2. เสื้อแขนยาว 6. ผAานุDง
3. เข็มขัด (ปนเหนDง) 7. กำไลขอเทAา
A
4. ผAาคาดเอว
ดนตรีประกอบการแสดง
วงป}พาทย=ที่ใชAประกอบการแสดง
เครื่องดนตรีที่ใชAประกอบการแสดงใชAวงป}พาทย=ไมAนวมเครื่องคูDหรือเครื่องหAา ใชAขลุDยแทนป} อาจ
มีซออูAดAวยก็ไดA ทั้งนี้ขึ้นอยูDกับความเหมาะสมของโอกาสและสถานที่ เพลงที่ใชAจะมีสำเนียงลาว การใช A
วงป}พาทย=เปลี่ยนไปตามความเหมาะสม
ภาพที่ 4 วงปbcพาทยGไม@นวมเครื่องห@า
ที่มา: https://sites.google.com/ (ออนไลนG, สืบค@น 9 มีนาคม 2564)
ภาพที่ 5 วงปbcพาทยGไม@นวมเครื่องคูS
ที่มา :https://sites.google.com/ (ออนไลนG, สืบค@น 9 มีนาคม 2564)
บทรอง
@
บทละครพันทางเรื่องพระลอ ตอน พระลอลงสวน
ร@องเพลงลาวกระแซ
เมื่อนั้น พระลอดิลกเลิศเฉิดฉว ี
ปลอมเพศแปลงนามเป/นพราหมณ=ชี เหมือนมุนีศรีเกตทรงเวทมนตร=
นายแกAวนายขวัญนั้นเปลี่ยนนาม ชื่อนายรามนายรัตน=ไมDขัดสน
มัคคุเทศก=นำเสด็จจรดล ผDานสถลมาร=คเขAาอุทยาน
ปbcพาทยGทำเพลงเสมอลาว
ร@องเพลงลาวชมดง
การะเกดเหมือนเกศแกAวเกศา มะลุลีเหมือนบุปผาแมDเกี้ยวเกลAา
(สรAอย) คูDอDอนทAาวเขืออะครAาวงามเอย เพื่อนแพงของเผือพี่ปองสมเอย
นางแยAมเหมือนแกAมแมDแยAมเยAา ใบโบกเหมือนเจAาจะกวักกร
(สรAอย) คูDอDอนทAาวเขืออะครAาวงามเอย เพื่อนแพงของเผือพี่ปองสมเอย
คณานกแมกไมAเรียงรัน รAองเรื่อยรับขวัญเหมือนเสียงสมร
(สรAอย) คูDอDอนทAาวเขืออะครAาวงามเอย เพื่อนแพงของเผือพี่ปองสมเอย
เห็นโนรีสาลิกาใครDวDาวอน ฝากอักษรถวายนAองสองพธ ู
(สรAอย) คูDอDอนทAาวเขืออะครAาวงามเอย เพื่อนแพงของเผือพี่ปองสมเอย
ถึงสระบัวยั่วยอพระลอรัก ใครDเก็บฝกหักดอกออกอดสู
(สรAอย) คูDอDอนทAาวเขืออะครAาวงามเอย เพื่อนแพงของเผือพี่ปองสมเอย
ผองภมรวDอนเฝาเคลAาเรณ ู เหมือนเยAยภูธรระเหอยูDเอDองค =
(สรAอย) คูDอDอนทAาวเขืออะครAาวงามเอย เพื่อนแพงของเผือพี่ปองสมเอย
คะนึงนางพลางเสด็จลีลา แอบรDมพฤกษาสูงระหง
(สรAอย) คูDอDอนทAาวเขืออะครAาวงามเอย เพื่อนแพงของเผือพี่ปองสมเอย
สุคนธรสหอมหวนลำดวนดง เหมือนจะสDงกลิ่นถวายราชา
(สรAอย) คูDอDอนทAาวเขืออะครAาวงามเอย เพื่อนแพงของเผือพี่ปองสมเอย
ปbcพาทยGทำเพลงฉิ่ง
โอกาสที่ใช@ในการแสดง
ใชAในการแสดงประกอบการแสดงละครพันทางเรื่อง พระลอ ตอน พระลอลงสวน และสามารถนำไป
แสดงในโอกาสตDาง ๆ ไดAตามความเหมาะสม
แผนผังเวท ี
ทิศหลัง
้
ทิศขวา ทิศซาย
ทิศหนAา
ผูAชม
แผนผังที่ 1 ทิศทางเวที
ทิศหลัง
นายแกAว
ทิศขวา พระลอ มัคคุเทศก ์ ทิศซาย
้
นายขวัญ
ทิศหนา
้
แผนผังที่ 2 รูปแบบแถวแบบที่ 1
ทิศหลัง ทิศหลัง
นายแกAว นายขวัญ
พระลอ ทิศซAาย
ทิศขวา
ทิศหนา
้
แผนผังที่ 3 รูปแบบแถวแบบที่ 2
ทิศหลัง
นายแกAว นายขวัญ
ทิศขวา พระลอ ทิศซAาย
ทิศหนAา
แผนผังที่ 4 รูปแบบแถวแบบที่ 3
กระบวนทSารำเพลงพระลอลงสวน
เนื้อร@อง
S
ลำดับท ี่ อธิบายทSารำ รูปภาพประกอบทารำ
ทำนองเพลง
1 เพลงลาวกระแซ พระลอ : หันเฉียงทิศซAายปฏิบัติทDาเดินตัวพระ
ิ
สองมือโดยกAาวหนAาเทAาซAายมือทั้งสองหยบจีบ
แลAวปลDอยออกเป/นวงมือซAายระดับวงลDางแขน
เหยียดตึงขAางลำตัวมือขวาระดับวงลDางหนา
A
ลำตัวเอียงศีรษะและกดไหลDซAายจากนั้นปฏบัต ิ
ิ
เชDนเดิมในดAานตรงขAามตามจังหวะ
นายแก@ว-นายขวัญ : ปฏิบัติทDาเดินตัวพระมือ
เดียวโดยเริ่มจากเทAาซAายกAาวหนAามือซAายเทAาเอว
ั
มือขวาหยิบจีบแลAวปลDอยออกต้งวงลDางจากนั้น
ั
มือขวาหยิบจีบแลAวปลDอยมือตั้งวงลDางขAางตว
ั้
พรAอมกAาวเทAาขวาศีรษะเอียงซAายจากนนปฏบัต ิ
ิ
เชDนเดิมในดAานตรงขAามตามจังหวะ
G
มัคคุเทศก : กAาวเดินสลับซAายขวา สองมือ
ประสานกันระดับวงลDาง
2 เพลงลาวกระแซ พระลอ : หันเฉียงทิศขวาปฏิบัติทDารำเรียกมือ
ขวาโดยกAาวเทAาขวามือซAายเทAาเอวมือขวาต้งวง
ั
มาหนAาในทDาเรียกผสมเทAาซAายกดไหลDพรAอม
ศีรษะเอียงซAาย
นายแก@ว-นายขวัญ : นั่งตั้งเขDาซAายพนมมือที่
อกเอียงศีรษะขวา
มัคคุเทศก: กAาวเดินสลับซAายขวาสองมือ
G
ประสานกันระดับวงลDาง
S
ลำดับท ี่ เนื้อร@อง อธิบายทSารำ รูปภาพประกอบทารำ
ทำนองเพลง
3 เพลงลาวกระแซ พระลอ : ทิศทางหันเฉียงทิศซAายปฏิบัติทDา
พิศสมัยเรียงหมอนเทAาซAายกAาวขAางเทAาขวาวาง
ี
ั้
หลังยDอเขDามือซAายตั้งวงระดับแงDศรษะมือขวาตง
มือแขนตึงขAางตัวกดไหลDเอียงศีรษะซAาย
นายแก@ว-นายขวัญ : เทAาซAายกAาวขAางเทAาขวา
วางหลังยDอเขDากำมือทั้งสองไขวAหลังกดไหลDเอียง
ศีรษะซAาย
G
มัคคุเทศก : เดินตรงไปขAางหนAาสองมือ
ประสานกันระดับวงลDาง
4 เพลงลาวกระแซ พระลอ : ทิศทางหนAาตรงปฏิบัติทDารำพิศสมัย
เรียงหมอนเทAาขวากAาวหนAาเทAาซAายวางหลังยDอ
เขDามือซAายตั้งวงบนมือขวาตั้งมือดึงแขนขAางตัว
กดไหลDเอียงศีรษะซAาย
นายแก@ว-นายขวัญ : เทAาขวากAาวหนAาเทAาซAาย
วางหลังยDอเขDากำมือทั้งสองไขวAหลังกดไหลDเอียง
ศีรษะซAาย
G
มัคคุเทศก : กAาวเทAาเดินไปขAางหนAานำเทAาหลัง
มาชิดทั้งซAายขวามือทั้งสองปฏิบัติเชDนเดิม
S
ลำดับท ี่ เนื้อร@อง อธิบายทSารำ รูปภาพประกอบทารำ
ทำนองเพลง
5 เพลงลาวกระแซ พระลอ : ปฏิบัติทDารำพิศสมัยเรียงเทAา
ขวากAาวหนAาเทAาซAายวางหลังยDอเขDามือ
ขวาตั้งวงบนมือซAายตั้งมือดึงแขนขAางตว
ั
กดไหลDเอียงศีรษะขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : เทAาขวากAาวหนา
A
เทAาซAายวางหลังยDอเขDากำมือทั้งสองไขว A
หลังใชAตัวตามจังหวะกดไหลDเอียงศีรษะ
ขวา
G
มัคคุเทศก : ปฏิบัติเชDนเดิม
ื
ิ
ั
6 เพลงลาวกระแซ พระลอ : ทิศทางหนAาตรงปฏิบัตทDายนตว
พระโดยเทAาซAายกAาวหนAามือขวาเทAาเอว
มือซAายวางคว่ำมือที่หนAาขาซAายกดไหลD
เอียงศีรษะซAาย
นายแก@ว-นายขวัญ : ปฏิบัติการใชAตว
ั
ตDอเนื่องจากทDาที่แลAว
มัคคุเทศก : นั่งคุกเขDามือทั้งสอง
G
ประสานกันระดับวงลDางศีรษะตรง
S
ลำดับท ี่ เนื้อร@อง อธิบายทSารำ รูปภาพประกอบทารำ
ทำนองเพลง
7 เพลงลาวกระแซ พระลอ : ทิศทางหนAาตรงเทAาขวา
ิ
-พระลอดลกเลิศ- กAาวหนAาเทAาซAายวางหลังยDอเขDามือขวา
หงายมือสูงมือซAายตั้งมือดึงแขนกดไหลD
เอียงศีรษะขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : ปฏิบัติทDารำ
ตDอเนื่องจากทDาที่แลAวใชAตัวตามจังหวะ
มัคคุเทศก : นั่งคุกเขDามือทั้งสอง
G
ประสานกันระดับวงลDางศีรษะตรง
8 เพลงลาวกระแซ พระลอ : ทิศทางหนAาปฏิบัติทDารำพิสมัย
ี
-เฉิดฉว- เรียงหมอนยืนยกเทAาซAายเทAาขวาวางหลัง
ยDอเขDามือซAายตั้งวงระดับแงDศีรษะมือขวา
ตั้งมือดึงแขนขAางลำตัวใชAตัวตามจังหวะ
กดไหลDเอียงศีรษะขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : ปฏิบัติทDารำ
เหมือนเดิมใชAตัวตามจังหวะ
มัคคุเทศก : นั่งคุกเขDามือทั้งสอง
G
ประสานกันระดับวงลDางศีรษะตรง
S
ลำดับท ี่ เนื้อร@อง อธิบายทSารำ รูปภาพประกอบทารำ
ทำนองเพลง
9 เพลงสาวกระแซ พระลอ : เนื้อรAองทิศทางหันเฉียงทิศขวา
-ปลอมเพศ- ปฏิบัติทDารำสวมใสDเทAาซAายกAาวหนAาเทAาขวา
วางหลังยDอเขDามือซAายและขวาตั้งวงระดับ
หนAางอแขนกดไหลDขวาเอียงศีรษะขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : ปฏิบัติทDารำ
เหมือนเดิมใชAตัวตามจังหวะ
มัคคุเทศก : นั่งคุกเขDามือทั้งสอง
G
ประสานกันระดับวงลDาง
10 เพลงลาวกระแซ พระลอ : ปฏิบัติทDารำขAานางนอนยืนตรง
A
-เแปลงนาม- เฉียงตัวชAายแตะเทAาขวาหนาเทAาซAายวาง
หลังมือซAายหงายมืองอแขนขAางลำตัวมือ
ขวาตั้งวงลDางกดไหลDเอียงศีรษะซAาย
นายแก@ว-นายขวัญ : ปฏิบัติทDารำ
เหมือนเดิมใชAตัวตามจังหวะ
G
มัคคุเทศก : นั่งคุกเขDามือทั้งสอง
ประสานกันระดับวงลDางศีรษะตรง
S
ลำดับท ี่ เนื้อร@อง อธิบายทSารำ รูปภาพประกอบทารำ
ทำนองเพลง
11 เพลงลาวกระแซ พระลอ : หันเฉียงทิศซAายปฏิบัติทDารำ
-เป/นพราหมณชี- เจิมที่หนAาผากยืนตรงเฉียงตัวซAายแตะ
=
เทAาขวาหนAาเทAาซAายวางหลังหงายหัวแมD
มือขวาแตะที่หนAาผากมือขวาเทAาสะเอว
ซAายกดไหลDเอียงศีรษะขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : ปฏิบัติทDารำ
เหมือนเดิมใชAตัวตามจังหวะ
G
มัคคุเทศก : นั่งคุกเขDามือทั้งสอง
ประสานกันระดับวงลDางศีรษะตรง
A
12 เพลงสาวกระแซ พระลอ : ขวายืนตรงแตะเทAาซAายหนา
-เหมือนมุน- เทAาขวาเทAาขวาวางหลังมือขวาตั้งวงลDาง
ี
มือซAายจีบหลังกดไหลDเอียงศีรษะซAาย
นายแก@ว-นายขวัญ: ปฏิบัติทDารำ
ิ
เหมือนเดมใชAตัวตามจังหวะ
G
มัคคุเทศก : นั่งคุกเขDามือทั้งสอง
ประสานกันระดับวงลDางศีรษะตรง
S
ลำดับท ี่ เนื้อร@อง อธิบายทSารำ รูปภาพประกอบทารำ
ทำนองเพลง
13 เพลงสาวกระแซ พระลอ : เนื้อรAองศรีเกศทิศทางหันเฉียง
-ศรีเกศ- ทิศซAายยนตรงเฉียงตัวทิศซAายเทAาขวาแตะ
ื
A
หนาเทAาซAายวางหลังมือซAายตั้งวงลDางมือ
ขวาจีบสDงหลังกดไหลDเอียงศีรษะขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : ปฏิบัติทDารำ
เหมือนเดิมใชAตัวตามจังหวะมัคคุเทศก=
นั่งคุกเขDามือทั้งสองประสานกันระดับวง
ลDางศีรษะตรง
A
14 เพลงลาวกระแซ พระลอ : ทิศทางหนาตรงเทAาซAายวางหนAา
-เอื้อน- เทAาขวาวางหลังยDอเขDามือขวาเทAาสะเอวมือ
ซAายวางคว่ำมือที่หนAาขาซAายกดไหลDเอียง
ศีรษะซAาย
นายแก@ว-นายขวัญ : ปฏิบัติทDารำ
เหมือนเดิมใชAตัวตามจังหวะ
มัคคุเทศก : นั่งคุกเขDามือทั้งสอง
G
ประสานกันระดับวงลDางศีรษะตรง
S
ลำดับท ี่ เนื้อร@อง อธิบายทSารำ รูปภาพประกอบทารำ
ทำนองเพลง
15 เพลงสาวกระแซ พระลอ : เทAาขวากAาวหนAาเทAาซAายกระดก
=
-ทรงเวทมนต- หลังยDอเขDาพนมมือที่อกตัวตรง
นายแก@ว-นายขวัญ : ปฏิบัติทDารำ
เหมือนเดิมใชAตัวตามจังหวะ
G
มัคคุเทศก : นั่งคุกเขDามือทั้งสอง
ประสานกันระดับวงลDางศีรษะตรง
16 เพลงลาวกระแซ พระลอ : ยืนเฉียงตัวทางทิศซAายแตะเทAา
(นายแกAว) ขวาขAางเทAาซAายมือขวาวางบนหนAาขา
ขวามือซAายเทAาสะเอวซAายกดไหลDเอียง
ศีรษะซAาย
นายแก@ว : นั่งตั้งเขDาซAายพนมมือไหวAจรด
ศีรษะ
นายขวัญ : นั่งตั้งเขDาขวาพนมมือที่อก
มัคคุเทศก=นั่งคุกเขDามือทั้งสองประสานกัน
ระดบวงลDางศีรษะตรง
ั
S
ลำดับท ี่ เนื้อร@อง อธิบายทSารำ รูปภาพประกอบทารำ
ทำนองเพลง
17 เพลงลาวกระแซ พระลอ : แตะเทAาซAายขAางเทAาขวาเทAาขวา
(นายขวัญ) วางหลังมือซAายวางที่หนAาขาซAายมือขวา
เทAาสะเอวขวากดไหลDเอียงศีรษะขวา
นายแก@ว: นั่งตั้งเขDาซAายพนมมือที่อก
นายขวัญ : นั่งตั้งเขDาขวาพนมมือไหวAจรด
ศีรษะ
มัคคุเทศก : นั่งคุกเขDามือทั้งสอง
G
ประสานกันระดับวงลDางศีรษะตรง
18 เพลงลาวกระแซ พระลอ : ปฏิบัติทDารำขAานางนอนแตะเทAา
-นั้นเปลี่ยนนาม- ขวาหนAาเทAาซAายที่วางหลังมือซAายหงายมือ
งอแขนขAางตัวมือขวาตั้งวงลDางที่เอวกดไหลD
เอียงศีรษะขวา
นายแก@ว : ตั้งเขDาซAายพนมมือที่อกนาย
ขวัญตั้งเขDาขวาพนมมือที่อก
G
มัคคุเทศก : นั่งคุกเขDามือทั้งสอง
ประสานกันระดับวงลDางศีรษะตรง
S
ลำดับท ี่ เนื้อร@อง อธิบายทSารำ รูปภาพประกอบทารำ
ทำนองเพลง
19 เพลงสาวกระแซ พระลอ : ยืนแตะเทAาซAายขAางเทAาขวา
-ชื่อนายรามนายรัตน=- ที่วางหลังมือซAายขึ้นายขวัญมือขวา
เทAาสะเอวกดไหลDเอียงศีรษะซAายนาย
แกAวยืนเทAาซAายหนาเทAาขวากำมือทั้ง
A
สองไขวAหลังเอียงศีรษะซAาย
นายขวัญ : ยืนแตะเทAาซAายหนAาเทAา
ขวาที่วางหลังใชAหัวแมDมือซAายแตะที่
อกกำมือขวาไขวAหลังกดไหลDเอียง
ศีรษะซAาย
G
มัคคุเทศก : นั่งคุกเขDามือทั้งสอง
ประสานกันระดับวงลDางศีรษะตรง
20 เพลงลาวกระแซ พระลอ : เทAาซAายกAาวขAางเทAาขวาวาง
-เอื้อน- หลังยDอเขDามือซAายวางที่หนAาขา
ซAายมือขวาเทAาสะเอวขวาใชAตัวตาม
จังหวะกดไหลDเอียงศีรษะซAาย
A
นายแก@ว-นายขวัญ : เทAาชายกAาว
ขAางเทAาขวาวางหลังยDอเขDากำมือทั้ง
สองไขวAหลังใชAตัวตามจังหวะกดไหลD
เอียงศีรษะซAาย
มัคคุเทศก : นั่งคุกเขDามือทั้งสอง
G
ประสานกันระดับวงลDางศีรษะตรง
S
ลำดับท ี่ เนื้อร@อง อธิบายทSารำ รูปภาพประกอบทารำ
ทำนองเพลง
21 เพลงลาวกระแซ พระลอ : ยืนเฉียงตัวทางซAายเทAาซAายวาง
-ไมDขัดสน- หนAาเทAาขวาวางหลังมือซAายตั้งวงหนา
A
ระดับเอวมือขวาเทAาสะเอวขวากดไหลD
เอียงศีรษะซAาย
นายแก@ว-นายขวัญ : เทAาขวากAาวขAางเทAา
ซAายวางหลังยDอเขDากำมือทั้งสองไขวAหลัง
G
มัคคุเทศก : นั่งคุกเขDามือทั้งสอง
ประสานกันระดับวงลDางศีรษะตรง
22 เพลงลาวกระแซ พระลอ : ยืนตึงขาขวาแตะจมูกเทAาซAายมือ
-มัคคุเทศก=- ขวาเทAาเอวมือซAายชี้นิ้วตะแคงมืองอแขน
ขAางลำตัวกดไหลDเอียงศีรษะขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : ปฏิบัติทDารำ
เหมือนเดิมใชAตัวตามจังหวะ
G
มัคคุเทศก : นั่งตั้งเขDาขวามือทั้งสองพนม
มือระดับอกศีรษะตรง
S
ลำดับท ี่ เนื้อร@อง อธิบายทSารำ รูปภาพประกอบทารำ
ทำนองเพลง
A
23 เพลงสาวกระแซ พระลอ : ปฏิบัติทDารำไปเทAาขวากAาวหนา
-นำเสด็จ- เทAาซAายวางหลังยDอเขDามือขวามAวนจีบ
ออกไปตั้งวงมือซAายเทAาสะเอวซAายกดไหลD
เอียงศีรษะซAาย
นายแก@ว-นายขวัญ : ปฏิบัติทDารำ
เหมือนเดิมใชAตัวตามจังหวะ
G
A
มัคคุเทศก : นั่งตั้งเขDาขวาพนมมือไหวจรด
ศีรษะ
24 เพลงลาวกระแซ พระลอ : กAาวเทAาซAายขAางหนAาเทAาขวาวาง
- จรดล - หลังยDอเขDามือขวาตั้งวงบนระดับแงDศีรษะ
มือซAายตั้งวงลDางระดับเอวกดไหลDเอียง
ศีรษะซAาย
ิ
นายแก@ว-นายขวัญ : ปฏบัติทDารำ
เหมือนเดิมใชAตัวตามจังหวะ
G
มัคคุเทศก : นั่งตั้งเขDาขวาพนมมือทั้งสองที่
อกศีรษะตรง
S
ลำดับท ี่ เนื้อร@อง อธิบายทSารำ รูปภาพประกอบทารำ
ทำนองเพลง
25 เพลงลาวกระแซ พระลอ : เทAาซAายกAาวหนAาเทAาขวา
-ผDานสถลนมารคเขAา- วางหลังยDอเขDามือขวาตั้งวงลDางระดับ
เอวมือซAายตั้งมือดึงแขนขAางตัวกด
ไหลDเอียงศีรษะซAาย
นายแก@ว-นายขวัญ : เทAาซAาย
กAาวหนAาเทAาขวาวางหลังยDอเขDามือ
ขวาตั้งวงลDางระดับเอวกำมือซAายไขว A
หลังกดไหลDเอียงศีรษะซAาย
G
มัคคุเทศก : ปฏิบัติทDารำเหมือนเดิม
และเดินเขAาเวทีทางซAาย
26 เพลงลาวกระแซ พระลอ : ทิศทางหนAาตรงเทAาซAาย
-อุทยาน- กAาวหนAาเทAาขวาวางหลังยDอเขDามือ
ขวาตั้งวงบนมือซAายจีบสDงหลังกดไหลD
เอียงศีรษะขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : ปฏิบัติทDารำ
เชDนเดียวกับพระลอ
S
ลำดับท ี่ เนื้อร@อง อธิบายทSารำ รูปภาพประกอบทารำ
ทำนองเพลง
27 เพลงเสมอสาว พระลอ : เทAาขวากAาวขAางเทAาซAายวาง
หลังยDอเขDามือขวาจีบหงายระดับแงDศีรษะ
มือซAายจีบสDงหลังกดไหลDเอียงศีรษะขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : ปฏิบัติทDารำ
เชDนเดียวกับพระลอ
28 เพลงเสมอสาว พระลอ : เทAาขวากAาวขAางเทAาซAายวาง
หลังยDอเขDามือขวาตั้งวงบนระดับแงDศีรษะ
มือซAายจีบสDงหลังกดไหลDเอียงศีรษะซAาย
นายแก@ว-นายขวัญ : ปฏิบัติทDารำ
เชDนเดียวกับพระลอ
S
ลำดับท ี่ เนื้อร@อง อธิบายทSารำ รูปภาพประกอบทารำ
ทำนองเพลง
29 เพลงเสมอลาว พระลอ : เทAาขวากAาวขAางเทAาซAายวางหลัง
ยDอเขDามือขวาจีบหงายระดับแงDศีรษะมือ
ซAายจีบสDงหลังกดไหลDเอียงศีรษะขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : ปฏิบัติทDารำ
เชDนเดียวกับพระลอ
30 เพลงเสมอลาว พระลอ : ทิศทางหันทิศขวาเทAาขวากAาว
D
ขAางเทAาซAายวางหลังยDอเขามือขวาหงายมือ
ระดับแงDศีรษะมือซAายจีบคว่ำดึงแขนขAางตัว
กดไหลDเอียงศีรษะขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : ปฏิบัตทDารำ
ิ
เชDนเดียวกับพระลอ
S
ลำดับท ี่ เนื้อร@อง อธิบายทSารำ รูปภาพประกอบทารำ
ทำนองเพลง
31 เพลงเสมอลาว พระลอ : ปฏิบัติทDารำเฉิดฉินเทAาขวา
กAาวหนAาเทAาซAายกระดกหลังยDอเขDามือขวา
A
หงายมือระดับแงDศีรษะมือซAายตั้งวงหนา
ระดับปากกดไหลDเอียงศีรษะขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : ปฏิบัติทDารำ
เชDนเดียวกับพระลอ
ิ
ิ
32 เพลงเสมอลาว พระลอ : ทิศทางหันเฉียงทิศซAายปฏบัตทDา
รำสอดสรAอยมาลาเทAาซAายกAาวขAางเทAาขวา
วางหลังยDอขDามือขวาตั้งวงบนระดับแงD
ศีรษะมือซAายจีบหงายที่เอวกดไหลDเอียง
ศีรษะซAาย
นายแก@ว-นายขวัญ : ปฏิบัติทDารำ
เชDนเดียวกับพระลอ
ลำดับท ี่ เนื้อร@อง อธิบายทSารำ รูปภาพประกอบทารำ
S
ทำนองเพลง
ิ
33 เพลงเสมอลาว พระลอ : ทิศทางหันเฉียงทิศซAายปฏบัตทDา
ิ
รำสอดสรAอยมาลาแตะเทAาขวาขAางเทAาซAาย
ยDอเขDามือซAายตั้งวงบนระดับแงDศีรษะมือ
ขวาจีบหงายที่เอวกดไหลDเอียงศีรษะขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : ปฏิบัติทDารำ
เชDนเดียวกับพระลอ
34 เพลงเสมอลาว พระลอ : ทิศทางหนAาตรงเทAาซAายกAาวขาง
A
เทAาขวาวางหลังยDอเขDามือขวาตั้งวงบน
ระดับแงDศีรษะมือซAายจีบหงายดึงแขนขาง
A
ตัวกดไหลDเอียงศีรษะซAาย
นายแก@ว-นายขวัญ : ปฏิบัติทDารำ
เชDนเดียวกับพระลอ
S
ลำดับท ี่ เนื้อร@อง อธิบายทSารำ รูปภาพประกอบทารำ
ทำนองเพลง
ิ
ิ
35 เพลงเสมอลาว พระลอ : ทิศทางหันเฉียงทิศซAายปฏบัตทDา
A
รำชักแปงผัดหนAาเทAาซAายกAาวหนาเทAาขวา
วางหลังยDอเขDามือขวาจีบหงายระดับแงD
ศีรษะมือซAายตั้งวงหนAาระดับปากกดไหลD
เอียงศีรษะขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : ปฏิบัติทDารำ
เชDนเดียวกับพระลอ
36 เพลงสมอลาว พระลอ : ปฏิบัติทDารำรDายยืนเหลื่อมเทAา
ซAายขAางเทAาขวายDอเขDามือขวาตั้งวงบน
A
ั
ระดับแงDศีรษะมือซAายตั้งวงหนาระดบปาก
กดไหลDเอียงศีรษะขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : ปฏิบัติทDารำ
เชDนเดียวกับพระลอ
S
ลำดับท ี่ เนื้อร@อง อธิบายทSารำ รูปภาพประกอบทารำ
ทำนองเพลง
A
37 เพลงเสมอสาว พระลอ : ปฏิบัติทDารำรDายแตะเทAาซAายดวย
สAนเทAาขวาวางหลังยDอเขDามือขวาตั้งวงบน
ระดับแงDศีรษะมือซAายจีบสDงหลังกดไหลD
เอียงศีรษะซAาย
นายแก@ว-นายขวัญ : ปฏิบัติทDารำ
เชDนเดียวกับพระลอ
38 เพลงเสมอลาว พระลอ : ปฏิบัติทDารำปองหนAาเทAาขวากAาว
ขAางเทAาซAายวางหลังยDอเขDามือซAายแบคปอง
ระดับหนAาผากมือขวาจีบหลังกดไหลDเอียง
ศีรษะขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : ปฏิบัติทDารำ
เชDนเดียวกับพระลอ
ลำดับท ี่ เนื้อร@อง อธิบายทSารำ รูปภาพประกอบทารำ
S
ทำนองเพลง
39 เพลงเสมอสาว พระลอ : ยืนตรงตึงขาซAายขาขวาวางหลัง
มือซAายวางที่หนAาขาซAายมือขวาเทAาสะเอว
กดไหลDเอียงศีรษะขวาเล็กนAอย
นายแก@ว-นายขวัญ : ปฏิบัติทDารำ
เชDนเดียวกับพระลอ
ิ้
40 เพลงลาวชมดง พระลอ : เทAาขวากAาวหนAากดหัวมือชี้นว
-การะเกด- ขวามือซAายเทAาสะเอวกดไหลDเอียงศีรษะ
ขวานายแกAวยืนแตะเทAาซAายหนAาเทAา
ขวามือทั้งสองกำไขวAหลังกดไหลDเอียงศีรษะ
ขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : ยืนแตะเทAาขวาหนAา
เทAาซAายมือทั้งสองกำไขวAหลังกดไหลDเอียง
ศีรษะขวา
S
ลำดับท ี่ เนื้อร@อง อธิบายทSารำ รูปภาพประกอบทารำ
ทำนองเพลง
D
41 เพลงลาวชมดง พระลอ : ยืนแตะเทAาซAายหนAาเทAาขวายอ
-เหมือนเกศ- เขDาวางมือซAายตบที่หนAาขาซAายมือขวาเทAา
ื
สะเอวกดไหลDเอียงศีรษะซAายนายแกAวยน
แตะเทAาซAายหนAาเทAาขวามือทั้งสองกำไขว A
หลังกดไหลDเอียงศีรษะขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : ยืนแตะเทAาขวาหนAา
เทAาซAายมือทั้งสองกำไขวAหลังกดไหลDเอียง
ศีรษะขวา
42 เพลงลาวชมดง พระลอ : ทิศทางหันเฉียงดAานซAายกAาวเทAา
-แกAวเกศา- ซAายหนAาเทAาขวายDอเขDามือขวาหงายนิ้วช ี้
ขวาที่ศีรษะมือซAายเทAาสะเอวกดไหลDเอียง
ศีรษะขวานายแกAวยืนแตะเทAาซAายหนาเทAา
A
ขวามือทั้งสองกำไขวAหลังกดไหลDเอียงศีรษะ
ขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : ยืนแตะเทAาขวาหนAา
เทAาซAายมือทั้งสองกำไขวAหลังกดไหลDเอียง
ศีรษะขวา
S
ลำดับท ี่ เนื้อร@อง อธิบายทSารำ รูปภาพประกอบทารำ
ทำนองเพลง
43 เพลงลาวชมดง พระลอ : เทAาซAายวางหนAาเทAาขวาวางหลัง
-มะลุลี- ยDอเขDามือซAายตั้งวงระดับเอวมือขวาเทAา
สะเอวกดไหลDเอียงศีรษะขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : ยืนแตะเทAาซAายหนา
A
เทAาขวามือทั้งสองกำไขวAหลังกดไหลDเอียง
ศีรษะขวาพระลอ
44 เพลงลาวชมดง พระลอ : ยืนตรงแตะเทAาซAายขAางเทAา
-เหมือนบุปผา- ขวามือซAายจีบหงายระดับชายพกยื่นไป
ขAางหนAาระดับเอวพระลอมือขวาเทAาสะเอว
กดไหลDเอียงศีรษะซAายนายแกAวยนแตะเทAา
ื
ขวาหนAาเทAาซAายมือทั้งสองกำไขวAหลังกด
ไหลDเอียงศีรษะขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : ยืนแตะเทAาขวาหนAา
เทAาซAายมือทั้งสองกำไขวAหลังกดไหลDเอียง
ศีรษะขวา
S
ลำดับท ี่ เนื้อร@อง อธิบายทSารำ รูปภาพประกอบทารำ
ทำนองเพลง
45 เพลงลาวชมดง พระลอ : เทAาซAายกAาวหนAาเทAาขวากระดก
-แมDเกี้ยวเกลAา- หลังยDอเขDามือขวาจีบหงายระดับศีรษะมือ
ซAายพระลอเทAาสะเอวกดไหลDเอียงศีรษะ
ขวานายแกAวยืนแตะเทAาขวาหนAาเทAา
ซAายมือทั้งสองกำไขวAหลังกดไหลDเอียง
ศีรษะขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : ยืนแตะเทAาขวาหนAา
เทAาซAายมือทั้งสองกำไขวAหลังกดไหลDเอียง
ศีรษะขวา
D
46 เพลงลาวชมดง พระลอ : ยืนแตะเทAาขวาขAางเทAาซAายยอ
(สรAอย) เขDามือทั้งสองจีบหงายที่เอวกดไหลDเอียง
ศีรษะขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : ปฏิบัติทDารำ
เชDนเดียวกับพระลอ
S
ลำดับท ี่ เนื้อร@อง อธิบายทSารำ รูปภาพประกอบทารำ
ทำนองเพลง
D
47 เพลงสาวชมดง พระลอ : แตะเทAาขวาขAางเทAาซAายยDอเขา
(สรAอย) มือทั้งสองเทAาสะเอวกดไหลDเอียงศีรษะซAาย
A
เทAาซAายกAาวหนาเทAาขวาวางหลังยDอเขามือ
D
ทั้งสองเทAาสะเอวกดไหลD
นายแก@ว-นายขวัญ : ปฏิบัติทDารำ
เชDนเดียวกับพระลอพระลอ
48 เพลงลาวชมดง พระลอ : ยืนเฉียงตัวทางซAายแตะเทAาขวา
-นางแยAม- ขAางเทAาซAายตะแคงนิ้วชี้ขวาระดับเอวมือ
ซAายเทAาสะเอวกดไหลDเอียงศีรษะซAายนาย
แกAวแตะเทAาซAายหนAาเทAาขวามือซAายแบคที่
หนAาขาซAายมือขวากำมือไขวAหลังกดไหลD
เอียงศีรษะขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : แตะเทAาซAายหนาเทAา
A
ขวามือทั้งสองกำมือไขวAหลังกดไหลDเอียง
ศีรษะขวา
S
ลำดับท ี่ เนื้อร@อง อธิบายทSารำ รูปภาพประกอบทารำ
ทำนองเพลง
D
49 เพลงสาวชมดง พระลอ : ยืนแตะเทAาซAายหนAาเทAาขวายอ
-เหมือนแกAว- เขDามือซAายแบคว่ำตบที่หนAาขาซAายมือขวา
เทAาสะเอวกดไหลDเอียงศีรษะซAายนายแกAว
ยืนแตะเทAาขวาหนAาเทAาซAายมือขวาแบคที่
หนAาขาขวามือซAายกำมือไขวAหลังกดไหลD
เอียงศีรษะขวา
A
นายแก@ว-นายขวัญ : ยืนแตะเทAาซAายหนา
เทAาขวามือทั้งสองกำมือไขวAหลังกดไหลD
เอียงศีรษะขวา
D
50 เพลงลาวชมดง พระลอ : ยืนกAาวเทAาซAายหนAาเทAาขวายอ
D
-แมDแยAมเยAา- เขามือซAายจีบคว่ำที่ปากมือขวาเทAาสะเอว
กดไหลDเอียงศีรษะขวานายแกAวยนแตะเทAา
ื
ซAายหนAาเทAาขวามือทั้งสองกำมือไขวAหลัง
กดไหลDเอียงศีรษะขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : ยืนแตะเทAาขวาหนา
A
เทAาซAายมือทั้งสองกำมือไขวAหลังกดไหลD
เอียงศีรษะซAาย
S
ลำดับท ี่ เนื้อร@อง อธิบายทSารำ รูปภาพประกอบทารำ
ทำนองเพลง
ั
51 เพลงสาวชมดง พระลอ : ทิศทางหันเฉียงดAานซAายยืนตว
-ใบโบก- ตรงแตะเทAาขวาหนAาเทAาซAายมือขวาหงาย
ฝามือเขAาหาตัวงอแขนตั้งมือระดับหนAากรีด
นิ้วมือมาหนAามือซAายตั้งมือตึงอขนขAางตว
ั
ื
กดไหลDเอียงศีรษะขวายนแตะเทAาซAายหนAา
เทAาขวามือทั้งสองกำมือไขวAหลังกดไหลD
เอียงศีรษะขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : ยืนแตะเทAาขวาหนAา
เทAาซAายมือทั้งสองกำมือไขวAหลังกดไหลD
เอียงศีรษะซAายนายแกAว
52 เพลงลาวชมดง พระลอ : ยืนตรงถอนเทAาซAายแลAวแตะเทAา
-เหมือนเจAา- ขวานิ้วชี้ซAายขี้ขAางตัวมือขวาเทAาสะเอวกด
ไหลDเอียงศีรษะขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : ยืนตรงเทAาขวาแตะ
ขAางเทAาซAายวางหลังมือทั้งสองกำมือไขว A
หลังกดไหลDเอียงศีรษะขวา
S
ลำดับท ี่ เนื้อร@อง อธิบายทSารำ รูปภาพประกอบทารำ
ทำนองเพลง
53 เพลงลาวชม พระลอ : ยืนตรงแตะเทAาขวาเทAาซAายวาง
ดง หลังมือขวากวักมือเขAาหาตัวระดับแงDศรษะ
ี
-จะกวักกร- มือซAายเทAาสะเอวกดไหลDเอียงศีรษะขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : ยืนตรงเทAาขวาแตะ
ขAางเทAาซAายวางหลังมือทั้งสองกำมือไขว A
หลังกดไหลDเอียงศีรษะขวา
54 เพลงชมดง พระลอ : ยืนแตะเทAาซAายเทAาขวาวางหลัง
(สรAอย) ยDอเขDามือซAายจีบหงายงอแขนระดบแงD
ั
ี
ศีรษะมือขวาเทAาสะเอวกดไหลDเอียงศรษะ
ซAายเทAาขวากAาวหนAาเทAาซAายวางหลังยDอเขา
D
มือซAายตั้งวงบนระดับแงDศีรษะมือขวาเทAา
สะเอวกดไหลDเอียงศีรษะขวายืนแตะเทAา
ซAายเทAาขวาวางหลังยDอเขDามือซAายจีบหงาย
ระดับแงDศีรษะมือขวาเทAาสะเอวกดไหลD
เอียงศีรษะขวาเทAาขวากAาวหนAาเทAาซAายวาง
ี
หลังยDอเขDามือซAายตั้งบนระดับแงDศรษะมือ
ขวาเทAาสะเอวกดไหลDเอียงศีรษะขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : ปฏิบัติทDารำ
เชDนเดียวกับพระลอ
S
ลำดับท ี่ เนื้อร@อง อธิบายทSารำ รูปภาพประกอบทารำ
ทำนองเพลง
55 เพลงลาวชมดง พระลอ : เทAาขวากAาวหนAาเทAาซAายวาง
-คณานก- หลังยDอเขDามือขวาชี้มือกราดออกไประดับ
หนAามือซAายเทAาสะเอวกดไหลDเอียงศีรษะ
ซAายยืนตรงเทAาขวาแตะขAางเทAาซAายวาง
หลังมือทั้งสองกำมือไขวAหลังกดไหลDนาย
แกAวเอียงศีรษะขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : ยืนตรงเทAาซAายแตะ
ขAางเทAาขวาวางหลังมือทั้งสองกำมือไขว A
หลังกดไหลDเอียงศีรษะขวา
A
56 เพลงลาวชมดง พระลอ : หันเฉียงดAานขวาเทAาขวากAาวขาง
-แมกไมA- เทAาซAายวางหลังยDอเขDามือซAายตั้งวงบน
ั
ั
ระดับแงDศีรษะมือขวาต้งวงหนAาระดบปาก
กดไหลDเอียงศีรษะขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : ยืนตรงเทAาซAายแตะ
ขAางเทAาขวาวางหลังมือทั้งสองกำมือไขว A
หลังกดไหลDเอียงศีรษะขวานายขวัญยืนตรง
เทAาขวาแตะขAางเทAาซAายวางหลังมือทั้งสอง
กำมือไขวAหลังกดไหลDเอียงศีรษะขวา
S
ลำดับท ี่ เนื้อร@อง อธิบายทSารำ รูปภาพประกอบทารำ
ทำนองเพลง
D
D
57 เพลงสาวชมดง พระลอ : กAาวหนAาเทAาขวาวางหลังยอเขาช ี้
-เรียงรัน- นิ้วขวารวมกันงอแขนระดับเอวกดไหลDพระ
ลอเอียงศีรษะขวา
นายแก@ว-นายขวัญ : ยืนตรงเทAาซAายแตะ
ขAางเทAาขวาวางหลังมือทั้งสองกำมือไขว A
หลังกดไหลDเอียงศีรษะขวานายขวัญยืนตรง
เทAาขวาแตะขAางเทAาซAายวางหลังมือทั้งสอง
กำมือไขวAหลังกดไหลDเอียงศีรษะขวา
58 เพลงสาวชมดง พระลอ : เทAาขวากAาวหนAาเทAาซAายวางหลัง
-รAองเรื่อย- ยDอเขDามือขวาจีบหงายที่ปากออกไปตั้งวง
ขAางหนAามือซAายเทAาสะเอวกดไหลDเอียง
ศีรษะซAาย
นายแก@ว-นายขวัญ : ยืนตรงเทAาซAายแตะ
ขAางเทAาขวาวางหลังมือทั้งสองกำมือไขว A
ั
หลังกดไหลDพระลอเอียงศีรษะขวานายขวญ
ยืนตรงเทAาขวาแตะขางเทAาซAายวางหลังมือ
A
ทั้งสองกำมือไขวAหลังกดไหลDเอียงศีรษะขวา
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search