The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.

บันทึกเรื่องราวภูมิปัญญา ผ้าอรพิมทับทิมโกเมน ผ้าอัตลักษณ์อำเภอนางรอง จังหวัดบุรีรัมย์

Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by persephone6442, 2023-10-11 23:41:51

ผ้าอรพิมทับทิมโกเมน ผ้าอัตลักษณ์อำเภอนางรอง จังหวัดบุรีรัมย์

บันทึกเรื่องราวภูมิปัญญา ผ้าอรพิมทับทิมโกเมน ผ้าอัตลักษณ์อำเภอนางรอง จังหวัดบุรีรัมย์

ผ้ผ้ ผ้ า ผ้ าอรพิพิ พิ ม พิ มทัทั ทั บ ทั บทิทิ ทิ ม ทิ มโกเมน ผ้า ผ้ อัตลักษณ์อำณ์ อำ เภอนางรอง ตำ นานเมือมืงนางรอง ท้าท้วปาจิตจินางอรพิมพิ ความหมาย วิธีวิกธีารทอ Facebook: สพอ.นางรอง จังหวัดวับุรีบุรัรีมรัย์ สำ นักงานพัฒนาชุมชนอำ เภอนางรอง ความภาคภูมิภูใมิจการสวมใส่ผ้ส่าผ้อรพิมพิทับทัทิมทิโกเมน


มีเรื่องเล่าขาน..สืบต่อกันมาว่าในสมัยของ “พระเจ้าชัยวรมัน” แห่ง นครธม พระองค์ทรงมีพระราชโอรสองค์หนึ่งนามว่า “เจ้าชายปาจิต” ที่นางอรพิมพ์ถูกลักพาตัวไป นางนั่งร้องไห้คิดถึงท้าวปาจิต ณ จุด นั้นเป็นที่ตั้งเมืองนางรอง ปัจจุบันแต่เดิมชื่อ "นั่งร้อง" คือนางอรพิมพ์ นั่งร้องไห้ ตำตำตำตำนานเมืมื มื อ มื องนางรอง ท้าวปาจิต นางอรพิม เมื่ออายุครบ 18 ชันษาโหรได้ทำ นายไว้ว่า หญิงที่จะมาเป็นพระชายา ของเจ้าชายยังไม่ถือกำ เนิด และอยู่ห่างจากนครธมมากนัก บิดามารดา ของหญิงผู้นั้นเป็นคนธรรมดา ทำ ไร่อยู่ที่ภูเขาแห่งหนึ่ง สันนิษฐานว่า เป็น “เขาไปรบัด หรือ เขาพนมรุ้ง” เวลานี้จวนได้เวลาถือกำ เนิดจาก ครรภ์มารดาแล้ว ควรจะให้มีผู้พิทักษ์รักษาความปลอดภัยกับ ครอบครัวของนาง “เจ้าชายปาจิต” เชื่อในคำ ทำ นายนั้น จึงออกตามหา โหรกราบทูลเพิ่มเติมว่า บิดามารดาของหญิงผู้นั้นมีอายุเกิน หกสิบปีแล้ว ที่อยู่ของหญิงผู้นี้อยู่ทางทิศพายัพของนครธมจึงสืบเสาะได้ความว่าที่ใกล้เขาพนมรุ้งมีคนลักษณะดัง คำ ทำ นาย อาศัยอยู่จริง เป็นหญิงมีครรภ์แก่ชื่อ “นางบัว” เหนือศรีษะของนางมีเงาคล้ายกลดกั้นอยู่ ก็แน่ใจว่าใช่ ตามคำ ทำ นาย จึงเข้าไปแสดงตัวว่าเป็นใคร มีความประสงค์อะไร และแสดงความตั้งใจว่า หากลูกคลอดออกมาเป็น ชายจะยกย่องให้เป็นน้องชาย แต่ถ้าเป็นหญิงจะขอนำ ไปเป็นมเหสี “ ดั่งโชคชะตา ฟ้าลิขิต ” “ พบดวงจิต พันผูก เสน่หา ” “ อมตะ รักมั่น นิรันดร์กาล ” “ เกิดก่อรัก ตราตรึง ซึ้งวิญญา ” หลังจากหญิงชาวไร่คลอดบุตรเพศหญิงออกมาจนมีอายุครบ 16 ปี มีลักษณะรูปโฉมงดงามมาก ชื่อว่า “อรพิม” เจ้าชายปาจิตจึงหลงใหลรักใคร่ในตัวนางมาก ให้ทหารเฝ้าอารักขาไว้เจ้าชายได้กลับมหานครธมมาจัดเตรียมที่จะ อภิเษกสมรสตามโบราณราชประเพณี “ ต้องจากลา พรากจาก เพื่อพบกัน ” กล่าวถึงอีกเมืองหนึ่ง คือ “เมืองพิมาย” ผู้ครองนครคือ “ท้าวพรหมทัต” วันหนึ่งท้าวพรหมทัตออกไปเที่ยวป่า และ ได้ตั้งค่ายพักแรมที่ริมสระน้ำ ใหญ่เรียกว่า “สระเพลิง” (อาจเป็นทะเลเมืองต่ำ บ้านโคกเมือง อำ เภอประโคนชัย ใน ปัจจุบัน) และได้พบหญิงสาวรูปโฉมงดงาม นามว่า”นางอรพิม”ด้วยความเสน่หาจึงได้ให้ทหารมาแจ้งประสงค์ของ ตนแต่นางไม่ยอม จึงได้ฉุดคร่านางอรพิมจากบิดามารดาและทหารของเจ้าชายปาจิตจนสำ เร็จ “ท้าวพรหมทัตต์” นำ ตัวนางอรพิมมายังเมืองพิมายโดยไม่รู้ว่านางเป็นคู่หมั้นของท้าวปาจิต ระหว่างทาง นางอรพิมได้ขอร้องให้หยุด พักการเดินทาง เพื่อหาโอกาสส่งข่าวให้เจ้าชายปาจิต แต่ท้าวพรหมทัตไม่ยอม “ นางนั่งรอ รอรัก สลักจิต ” ครั้นเดินทางมาถึงลำ น้ำ ทางทิศตะวันออกซึ่งเป็นที่ตั้งของ “เมืองนางรอง” นางอรพิมคิดหาอุบายถ่วงเวลา ขอลง จากหลังช้างมานั่งพัก และร้องไห้ที่ริมฝั่งน้ำ คร่ำ ครวญถึงบิดามารดาและเจ้าชายปาจิต ต่อมาจึงได้เรียกลำ น้ำ นี้ว่า “ลำ นางรอ” หรือ "ลำ นางร้อง" และเพี้ยนมาเป็น ”ลำ น้ำ นางรอง” อันเป็นที่มาของชื่อ ”อำ เภอนางรอง” ในปัจจุบัน


ฝ่ายเจ้าชายปาจิต เมื่อกลับถึงมหานครธม ก็ได้จัดเตรียมยกขบวน ขันหมาก ล่องเรือสำ เภามาตามลำ น้ำ ทหารที่คอยเฝ้าอารักขานาง อรพิมทราบข่าว จึงเข้าไปทูลแจ้ง นางอรพิมถูกท้าวพรหมทัตลักพา ตัวไป ด้วยความโกรธแค้นและเสียใจ เจ้าชายจึงคว่ำ ขันหมากทิ้งที่ บริเวณถ้ำ เป็ดทอง (อำ เภอปะคำ จังหวัดบุรีรัมย์) และออกติดตาม โดยไม่หยุดพักทั้งกลางวันและกลางคืน ตำตำตำตำนานเมืมื มื อ มื องนางรอง ท้าวปาจิต นางอรพิม เมื่อนางอรพิมได้ถูกพามาอยู่ในปราสาทท้าวพรหมทัต นางจึงได้อธิษฐาน จิตขอมีรักมั่นคง จะเป็นพระชายาเจ้าชายปาจิตแต่เพียงผู้เดียว ถ้าไม่ใช่ เจ้าชายปาจิต ผู้ใดแตะต้องตัวนางขอให้ร้อนเป็นไฟ ผลจากแรงจิต อธิษฐาน ทำ ให้ท้าวพรหมทัตไม่สามารถแตะต้องกายนางไม่ได้ “ นางมั่นคงในท่านท้าว มิเสื่อมคลาย ” “ พี่พันผูก คนึงนิจ มิเสื่อมหาย ” “ เจอดั่งหมาย พี่มาหา นางดั่งรอ ” เมื่อใกล้ถึงเจ้าชายปาจิตจึงได้ปลอมตัวเป็นสามัญชน เดินทางเข้าไปยัง เมืองพิมาย และตามหานางอรพิมจนพบ เมื่อพบกันครั้งแรกนางอรพิมได้อุทานด้วยความยินดีว่า “พี่มาแล้ว” ถึง 3 ครั้ง หลังจากนั้นเจ้าชายปาจิต จึงได้ สังหารท้าวพรหมทัต “ รักแท้วัฏฏะ นาวา ชีวา วาส” เจ้าชายปาจิตทรงนำ พานางอรพิมกลับมายังนครธมโดยเดินทางผ่าน “ทุ่งกระเต็น” ในปัจจุบัน ซึ่งห่างจากเมือง พิมายมาไกลมาแล้ว และได้มีการเลี้ยงฉลองเต้นรำ กันที่ทุ่งแห่งนี้ จนพากันเรียกขานว่า “ทุ่งกระเต้น” ต่อมาเพี้ยนไป เป็น “ทุ่งกระเต็น พอถึงรุ่งสาง..เจ้าชายปาจิตและนางอรพิมจึงได้เดินทางมาทางทิศตะวันออกจนไปถึงทุ่งแห่งหนึ่งจึง ได้หยุดพักผ่อน ซึ่งทุ่งนี้ต่อมาเรียกว่า “ทุ่งอรพิม” ซึ่งอยู่ใกล้กับบ้านหนองทองลิ่ม (อำ เภอนางรอง) “ ทุกภพชาติรักมั่น นิรันดร ” ครั้นถึงมหานครธม พระเจ้าชัยวรมัน ได้จัดงานฉลองรับขวัญ อย่างยิ่งใหญ่สมพระเกียรติ และในเวลาต่อมาเจ้า ชายปาจิตได้ครองราชบัลลังก์เป็นกษัตรสืบต่อจากพระราชบิดา และอภิเษกนางอรพิมเป็นพระมเหสี ครองสุขกัน ต่อมา ตราบนานเท่านาน เป็นตำ นานแห่งความรัก อมตะ นิรันดร์กาล ข้อมูลโดย สภาวัฒนธรรมอำ เภอนางรอง


ผ้ผ้ ผ้ า ผ้ าอรพิพิ พิ ม พิ มทัทั ทั บ ทั บทิทิ ทิ ม ทิ มโกเมน ผ้าอัตลักษณ์อำ เภอนางรอง จังหวัดบุรีรัมย์ กระบวนการผลิลิ ลิ ต ลิ ต ขั้นตอนการผลิต วัตถุดิบและส่วนประกอบ วัตวัถุดิถุบดิ ได้แด้ก่ เส้นด้าด้ยหรือรืเส้นไหมพื้นเมือมืง สีเคมี และน้ำ สะอาด อุปอุกรณ์ในการย้อย้ม ได้แด้ก่ หม้อม้ย้อย้มสี ไม้พม้าย และเตา วัสวัดุ อุปอุกรณ์ในการทอ ได้แด้ก่ กี่ท กี่ อผ้า กระสวย หลอดด้าด้ยและฟืมฟื 1. ต้มต้น้ำ ให้เดือดืด ใส่สีย้อย้มผ้าที่ต้ ที่ อต้งการลงไป 2. จากนั้นนำ ด้าด้ยชุบชุน้ำ ให้เปียปีกบิดบิ ให้หมาด กระตุกตุเส้นด้าด้ยให้เรียรีงเส้น 3. แล้วล้นำ เส้นด้าด้ยไปแช่ใช่นน้ำ ย้อย้มสีที่เ ที่ ตรียรีมไว้ จากนั้นนำ ไปผึ่งให้แห้งจะได้เด้ส้นด้าด้ยที่มี ที่ สีมี สีตามต้อต้งการ การย้ย้อย้ย้มสีสีสีสี


ผ้ผ้ ผ้ า ผ้ าอรพิพิ พิ ม พิ มทัทั ทั บ ทั บทิทิ ทิ ม ทิ มโกเมน ผ้าอัตลักษณ์อำ เภอนางรอง จังหวัดบุรีรัมย์ กระบวนการผลิลิ ลิ ต ลิ ต ก่อก่นย้อย้มสีเส้นด้าด้ย ต้อต้งมีกมีารทำ ความสะอาดเส้นด้าด้ยก่อก่น เนื่องจาก ปัจปัจุบัจุนบัเส้นด้าด้ยที่นำ ที่ นำมาถักถัทอเพื่อจำ หน่ายให้กับกัผู้บริโริภค นิยมใช้เช้ส้นด้าด้ย จากเส้นใยฝ้าฝ้ยที่ผ ที่ ลิตลิ ในระบบอุตอุสาหกรรม ซึ่ง ซึ่ อาจจะมีไมีขมันมัหรือรืสารที่เ ที่ กาะ เคลือลืบเส้นด้าด้ยฝ้าฝ้ยอยู่ ถ้าถ้ไม่ทำม่ทำความสะอาดก่อก่น สีอาจจะไม่ติม่ดติดี ฉะนั้นจึงจึต้อต้งทำ ความสะอาดเส้นด้าด้ยก่อก่นย้อย้มเสมอเพื่อผลลัพลัธ์ที่ธ์ดี ที่ ที่ดีสุ ที่สุด เทคนิคและเคล็ดลับในการผลิต ขั้นตอนการผลิต การทอผ้าจะมีเมีส้นด้าด้ย 2 ชุดชุคือคืเส้นยืนยืจะขึงขึ ไปตามความยาวผ้าอยู่ติยู่ดติ กับกักี่ท กี่ อ เส้นพุ่งจะถูกถูกรอเข้าข้กระสวย เพื่อให้กระสวยเป็นป็ตัวตันำ เส้นด้าด้ย พุ่งสอดขัดขักับกัเส้นด้าด้ยยืนยืเป็นป็มุมมุฉาก ทอสลับลักันกั ไปตลอดความยาวผ้า การทอ


ผ้ผ้ ผ้ า ผ้ าอรพิพิ พิ ม พิ มทัทั ทั บ ทั บทิทิ ทิ ม ทิ มโกเมน ผ้าอัตลักษณ์อำ เภอนางรอง จังหวัดบุรีรัมย์ ความหมาย สีแดง หมายถึงถึความรักรัของท้าท้วปาจิตจินางอรพิม สีดำ หมายถึงถึความรักรัที่ผิ ที่ ผิดหวังวัต้อต้งพลัดลัพราก เป็นป็ผ้าทอจากตำ นานความรักรัของท้าท้วปาจิตจินางอรพิม และนำ สีของผ้าไปเปรียรีบเทียทีบกับกัสีอัญอัมณีสีแดง ๒ ชนิด ดังดันี้ ลักษณะของผ้า สีแดงกล่ำ และสีแดงทับทัทิมทิทอจากด้าด้ยหรือรื ไหมสีแดงและสีดำ ความหมายตามสีของอัญมณี สีแดงทับทัทิมทิหมายถึงถึความสำ เร็จร็ลาภยศ สีแดงโกเมน หมายถึงถึสุขภาพดี อายุยืยุนยื วิธีการทอผ้า เส้นพุ่ง เป็น ป็สีแดง เส้นยืนยืเป็น ป็สีดำ ตีนตีผ้า เป็น ป็สีแดงทับทัทิมทิ ตัวตัผ้า เป็น ป็สีแดงโกเมน สีของผ้าทอ เป็นป็ผ้าทอจากตำ นานความรักรัท้าท้วปาจิตจินางอรพิม โดยสีของผ้ามีคมีวามหมาย เป็นป็มงคลแก่ผู้ก่ ผู้สวมใส่ ทั้งทั้เสริมริ พลังลัอำ นาจ ความรักรัความเมตตา สุขภาพดีแดีละอายุยืยุนยื


ผ้ผ้ ผ้ า ผ้ าอรพิพิ พิ ม พิ มทัทั ทั บ ทั บทิทิ ทิ ม ทิ มโกเมน ผ้าอัตลักษณ์อำ เภอนางรอง จังหวัดบุรีรัมย์ ความสัมพันธ์กับชุมชน ชุมชุชนมีส่มี ส่วนร่วร่มในการพัฒนาต่อต่ยอดและแปรรูปรูผ้าอรพิมทับทัทิมทิ โกเมน เป็นป็แหล่งล่เรียรีนรู้กรู้ ารทอผ้าตั้งตั้แต่ต้ต่นต้น้ำ จนปลายน้ำ เป็นป็แหล่งล่สร้าร้งอาชีพชีและรายได้ใด้ห้กับกัชุมชุชน 1. 2. 3. กลุ่มผู้ผลิต ผู้ประกอบการ 1. กลุ่มลุ่ ผู้ผลิตลิ: กลุ่มลุ่ สตรีทรีอผ้าไหมบ้าบ้นหนองตาไก้น้ก้ น้อย สถานที่ผ ที่ ลิตลิ: บ้าบ้นเลขที่ 18 บ้าบ้นหนองตาไก้น้ก้ น้อย หมู่ที่มู่ 4ที่ ตำ บลหนองกง อำ เภอนางรอง จังจัหวัดวับุรีบุรัรีมรัย์ เบอร์โร์ทรศัพท์:ท์ 064-5567180 เป็นป็ผ้าทอจากตำ นานความรักรัท้าท้วปาจิตจินางอรพิม โดยสีของผ้ามีคมีวามหมาย เป็นป็มงคลแก่ผู้ก่ ผู้สวมใส่ ทั้งทั้เสริมริ พลังลัอำ นาจ ความรักรัความเมตตา สุขภาพดีแดีละอายุยืยุนยื 2. กลุ่มลุ่ ผู้ผลิตลิ: กลุ่มลุ่ ทอผ้าไหมบ้าบ้นโคกพลวง สถานที่ผ ที่ ลิตลิ: บ้าบ้นเลขที่ 24 หมู่ที่มู่ ที่6 บ้าบ้นโคกพลวง ตำ บลหนองกง อำ เภอนางรอง จังจัหวัดบุรีบุรัรีมรัย์ เบอร์โร์ทรศัพท์:ท์ 093-6241251 3. กลุ่มลุ่ ผู้ผลิตลิ: นงลักลัษณ์ผ้าไทย สถานที่ผ ที่ ลิตลิ: บ้าบ้นเลขที่ 208 หมู่ที่มู่ ที่ 3 บ้าบ้นหนองตาไก้ ตำ บลหนองกง อำ เภอนางรอง จังจัหวัดบุรีบุรัรีมรัย์ เบอร์โร์ทรศัพท์:ท์ 089-6819993 4. กลุ่มลุ่ ผู้ผลิตลิ: กลุ่มลุ่ ทอผ้าไหมบ้าบ้นหนองโจด สถานที่ผ ที่ ลิตลิ: บ้าบ้นเลขที่ 104 หมู่ที่มู่ ที่4 บ้าบ้นหนองโจด ตำ บลหนองยายพิมพ์ อำ เภอนางรอง จังจัหวัดบุรีบุรัรีมรัย์ เบอร์โร์ทรศัพท์:ท์ 0849255097


ผลงานที่ที่ ที่ ภ ที่ ภาคภูภู ภู มิ ภู มิ มิใมิ จ ผ้าอรพิมทับทิมโกเมน พิธีรำ บวงสรวงสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เจ้าเมืองนางรอง ประจำ ปี๒๕๖๖ พิธีรำ บวงสรวงขึ้นเขาพนมรุ้ง ประจำ ปี๒๕๖๖ "หนึ่งอำ เภอหนึ่งงานประเพณี " เทศกาลกินขาหมูรสดี มะพร้าร้วเผาหมูสี ข้าวเม่ามากมี ของดีเมืองนางรอง ระหว่างวันที่ ๘-๙ กรกฎาคม ๒๕๖๖ ณ บริเริวณหน้าที่ว่ที่ ว่าการอำ เภอนางรอง จังหวัดบุรีรัรีมรัย์ พิธีบธีวงสรวงสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เจ้าเมืองนางรอง โดยนางรำ จำ นวน ๙๙๙ คน สวมใส่ผ้าอรพิมทับทิมโกเมน ผ้าอัตอัลักษณ์อำ เภอนางรอง จังจัหวัดวับุรีบุรัรีมรัย์ “ผ้าอรพิมทับทิมโกเมน” ผ้าอัตลักลัษณ์อำ เภอนางรองได้รับรัคัดเลือลืกโดยคณะกรรมการจัด งานขึ้นเขาพนมรุ้งรุ้ ให้เป็นป็อาภรณ์ที่ใที่ส่รำ บวงสรวงงานประเพณีขึ้นเขาพนมรุ้งรุ้ ปี ๒๕๖๖ จัดขึ้นระหว่างวันที่ ๓๑ มีนาคม - ๒ เมษายน ๒๕๖๖ ณ อุทยานประวัติศาสตร์พร์นมรุ้งรุ้ อำ เภอเฉลิมลิพระเกียรติ จังหวัดบุรีรัรีมรัย์


ผ้ผ้ ผ้ า ผ้ าอรพิพิ พิ ม พิ มทัทั ทั บ ทั บทิทิ ทิ ม ทิ มโกเมน ผ้าอัตลักษณ์อำ เภอนางรอง จังหวัดบุรีรัมย์ จัดทำ โดย สำ นักงานพัฒนาชุมชนอำ เภอนางรอง จังหวัดบุรีรัมย์ อำ นวยการผลิตโดย นางปราณีต ชำ นิจศิลป์ พัฒนาการอำ เภอนางรอง เรียบเรียงและจัดทำ หนังสืออิเล็กทรอนิกส์โดย นางสาวมทนาลัย หัวไผ่ นักวิชาการพัฒนาชุมชนปฏิบัติการ ถ่ายภาพโดย นางสาวธัญญลักษณ์ หอมโลก อาสาพัฒนาชุมชน ที่ปรึกษากิตติมศักดิ์ นางสาวเพชรรัตน์ ภูมาศ นายอำ เภอนางรอง


Click to View FlipBook Version