45 สัต ั ว์พิ ์ ิสดาร จ า ก ตำ ำ นานอี ี ยิ ิป ต์ ์
46 อนู ู บิ ิ ส อนููบิิสคืือชายสวมหน้้ากากหมาสีีดำำ อัันมีีความหมายหมายถึึง ความตายและการเกิิดใหม่่ เป็็นเทพเกี่่�ยวกัับการจััดการดููแลผู้้ที่่�เสีียชีีวิิต และการเก็็บรัักษาศพ (Embalming) ตามความเชื่่�อของชาวอีียิิปต์์โบราณ ในรููปวาดมัักจะมีีร่่างกายเป็็นมนุุษย์์ขณะที่ ่�ศีีรษะเป็็นหมาในสีีดำำ โดยเชื่่�อ ว่่าความสััมพัันธ์์ระหว่่างหมาในกัับความตายและงานศพนั้้�นมาจากการที่ ่� ชาวอีียิิปต์์มัักจะสัังเกตเห็็นหมาในบริิเวณสุุสาน ตามตำำนานเล่่าว่่าเท พอนูู-บิิสเป็็นผู้้ดองมััมมี่่�ของเทพเจ้้าโอซิิริิส ด้้วยเหตุุนี้้�ในพิิธีีการทำำสพของ ชาวอีียิิปต์์โบราณและโลกหลัังความตายของมนุุษย์์ จึึงมีีเทพองค์์นี้้�ประกอบอยู่่�ในเรื่่�องราวและมีีส่่วนเกี่่�ยวข้้องเป็็นอย่่างมาก ต้้นกำำเนิิด อนููบิิสมีี เรื่่�องราวต่่างๆ มากมาย เกี่่� ยวกัั บกำำเนิิดและต้้ น กำำเนิิด ของ อนููบิิส อะนููบิิส เรื่่�องเล่่าก่่อนหน้้านี้้�ระบุุว่่า เขาเป็็นบุุตรของเทพธิิดาวััว Hesat หรืือเทพธิิดาประจำำบ้้าน Bastet และสุุริิยเทพรา ในช่่วงอาณาจัักรกลาง เมื่่�อ ตำำ นานโอซิิริิสได้้รัับความนิิยม อะนููบิิสได้้รัับการแต่่งใหม่่ให้้เป็็น บุุตรนอกกฎหมายของ นีีฟธีีส และโอซิิริิส หญิิงคู่่� ของอนููบิิสคืือ อัันปุุต เทพีีแห่่งการชำำระล้้าง Qebhet ลููกสาวของเขาเป็็นเทพ อสรพิิษที่ ่�ช่่วยเขาในงาน ต่่าง ๆ ของ Underworld บทบาทของ อนููบิิส ในยมโลก นููบิิสเป็็นผู้้ตััดสิินคนตาย ในยุุค อาณาจัักรเก่่า อนููบิิสเป็็นเทพเจ้้าแห่่งความตายที่ ่� สำำคััญที่ ่� สุุด และชีีวิิต หลัังความตาย อย่่างไรก็็ตาม เมื่่�อถึึงเวลาของอาณาจัักรกลาง บทบาท และหน้้าที่่�ของเขาถููกผลัักไสให้้อยู่่�ในตำำแหน่่งรอง เมื่่�อโอซิิริิสเข้้ามาแทนที่ ่� เขาในฐานะหััวหน้้า ยมทููต . อนููบิิสกลายเป็็นผู้้ช่่วยของโอซิิริิส และหน้้าที่ ่� หลัักของเขาคืือนำำทางชายหญิิงสู่่�ยมโลก อนููบิิสยัังได้้ช่่วย โธธ ในพิิธีี พิิพากษาแห่่งความตาย ซึ่่�งเป็็นพิิธีีที่่�เกิิดขึ้้�นในยมโลก ที่ ่�ซึ่่�งหััวใจถููกชั่่�งน้ำ ำ� หนััก ขนนกแห่่งความจริิงของมาอาต เพื่่�อตััดสิินว่่าใครมีีค่่าพอที่่�จะขึ้้�นไป บนสวรรค์์ เทพเกี่่ยวกัับ�การจััดการดููแลผู้้�ที่่เสีีย�ชีวิีิต และ การเก็็บรักัษาศพ
47 การบููชา อนููบิิส ชาวอีียิิปต์์บููชาเทพอานููบิิสเพราะเชื่่�อว่่าเทพอานููบิิสจะปกป้้องและรัักษาดวงวิิญญาณเมื่่�อพวกเขาตายไป และจะพิิพากษาดวงวิิญญาณด้้วยความเป็็นธรรม ด้้วยการนำำหััวใจมนุุษย์์ไปช่่างกัับขนนกของเทพีีมาอัันซึ่่�งเป็็นสััญญาลัักษณ์์แห่่ง ความยุุติิธรรม ถ้้าหััวใจหนัักกว่่าขนนกแสดงว่่าดวงวิิญญาณนี้้�ทำำ กรรมไว้้มากไม่่ใช่่ดวงวิิญญาณบริิสุุทธิ์์�จะถููกทำำ ให้้ดวงวิิญญาณสลาย ไปไม่่มีีทางได้้เกิิดใหม่่อีีก และถ้้าหััวใจเบากว่่าขนนกแสดงว่่าเป็็นดวงวิิญญาณบริิสุุทธิ์์�ที่ ่� ทำำแต่่ความดีี จะได้้ไปเข้้าเฝ้้าเทพโอไซริิซเพื่่�อ พิิพากษาให้้ไปสู่่�โลกวิิญญาณใหม่่หรืือไปเกิิดใหม่่ในสวรรค์์ของชาวอีียิิปต์์ ต้้นกำำเนิิด เซธ เทพเจ้้าเซตเป็็นโอรสของเทพ รา(RA) เป็็นฟาโรห์์พระองค์์แรกของดิินแดนอีียิิปต์์ โดย สุุริิยเทพราทรงมีี โอรสและธิิดาห้้าพระองค์์ คืือ โอซิิริิส (Osiris) ฮามาคิิส (Harmakhis) เซ็็ท (Seth) ไอซิิส (Isis) และเนพทิิส (Nephtys) เซตเป็็นลููกคนที่ ่� 3 ของเทพีีนััต เซตอิิจฉาเทพโอสิิริิสผู้้พี่่� จึึงคิิดกำำจััดโอสิิริิสเพื่่�อเป็็น ฟาโรห์์แทน บทบาทของ เซธ มีีบทบาทสำำคััญมากในตำำนานของอีียิิปต์์ เป็็นเทพเจ้้าในยุุคแรกอีีกพระองค์์หนึ่่�ง เดิิมทรงเป็็นเทพเจ้้าแห่่ง อาณาจัักรต่ำ ำ� ต่่อมาเทพเจ้้าเซตจึึงได้้กลายเป็็นศััตรููกัับเทพเจ้้าองค์์อื่่�นหลายพระองค์์เพราะเซตพยายามฆ่่าพี่ ่� ชายของตนเอง การบููชา เซธ เดิิมทีีชาวอีียิิปต์์โบราณบููชาเซธเนื่่�องจากเชื่่�อ ว่่าสามารถช่่วยญาติิมิิตรที่่�เสีียชีีวิิตไปแล้้วได้้แต่่หลัังจากที่่�เซธ สัังหารโอซิิริิส พี่ ่� ชายของตััวเอง ผู้้คนก็็เลิิกศรััทธาเนื่่�องจากโอซิิริิส เป็็นเทพเจ้้าอัันเป็็นที่่�เคารพรัักของสัังคมไอยคุุปต์์ เทพเจ้้าเซธ คืือ เทพแห่่งทะเลทราย ท้้องฟ้้า พายุุความวุ่่�นวาย และสงคราม เทพเจ้้าเซธมีีลัักษณะผสม เช่่น ร่่างกายของสุุนััข ตาเฉีียง หููที่ ่�มีีปลายเหลี่่�ยม รููปของเซธจึึง มัักมีีลัักษณะแตกต่่างกัันออกไป เทพเจ้้าเซธเป็็นพระบิิดา ของเทพเจ้้าอนููบิิสที่ ่�มีีศีีรษะเป็็นหมาในสีีดำำ เทพเจ้้าเซธ เทพแห่่งความแห้้งแล้้ง ทะเลทราย พายุุ และ ความวุ่่นวาย
48 ฮอรั ั ส ฮอรััสคืือ เทพเจ้้าเหยี่่�ยวที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับท้้องฟ้้า ดวง อาทิิตย์์ และสงคราม เขาเป็็นบุุตรชายของ โอซิิริิส เทพเจ้้า แห่่งความตาย และ ไอซิิส เทพธิิดาแห่่งเวทมนตร์์และความ อุุดมสมบููรณ์์ และเกิิดมาจากสถานการณ์์ที่่�น่่าอััศจรรย์์ เทพ เจ้้าฮอรััสมัักจะมีีร่่างกายเป็็นมนุุษย์์ ศีีรษะเป็็นเหยี่่�ยว ดวงตา ข้้างซ้้ายคืือพระอาทิิตย์์ ดวงตาข้้างขวาคืือดวงจัันทร์์ ชาว อีียิิปต์์โบราณยัังมีีความเชื่่�อว่่าฟาโรห์์คืือเทพเจ้้าฮอรััสที่่�มา เกิิดบนโลกมนุุษย์์ ต้้นกำำเนิิด ฮอรััส ทรงเป็็นเทพที่่�เกิิดจากการรวมกัันของ เทพนกเหยี่่�ยวและเทพแห่่งแสงสว่่าง ทรงมีีพระเนตรขวาเป็็นดวง อาทิิตย์์และพระเนตรซ้้ายเป็็นดวงจัันทร์์เทพฮอรััสทรงมีีพระนาม มากมายตามท้้องที่ ่� ที่ ่� สัักการะและความเชื่่�อ เช่่น เทพฮาโรเอ ริิส(Haroeris) ฮอรััสเบฮ์์เดตีี(Horus Behdety) ฮาร์์มาฆิิส(Harmakh- is) และ ฮาร์์สีีเอสิิส(Harsiesis) บทบาทของ ฮอรััสในฐานะกษััตริิย์์แห่่งอีียิิปต์์ ฮอรััสได้้ฟื้้�นฟููความสมดุุลและมอบความเจริิญรุ่่�งเรืืองให้้กัับดิินแดนที่่�เคย มีีในรััชสมััยของโอซิิริิส . ตั้้�งแต่่นั้้�นเป็็นต้้นมา ฮอรััสก็็เป็็นผู้้พิิทัักษ์์ของกษััตริิย์์ ซึ่่�งปกครองภายใต้้ ชื่่�อฮอรััส เพื่่�อที่่�เขาจะได้้ให้้ความโปรดปรานแก่่พวกเขา ฟาโรห์์แห่่งอีียิิปต์์เกี่่�ยวข้้องกัับฮ อรััสในชีีวิิตและกัับโอซิิริิสในยมโลก การบููชา ฮอรััส ประชาชน บููชาฮอรััสในฐานะกษััตริิย์์ที่ ่�ดีีตั้้�งแต่่ ช่่วงแรกของประวััติิศาสตร์์อีียิิปต์์ ฮอรััส เป็็นผู้้พิิทัักษ์์ของฟาโรห์์และ ชาวอีียิิปต์์ทั้้�งหมด เขามีีวััดและลััทธิิทั่่�วแผ่่นดิิน ในบางกรณีี ผู้้คนเชื่่�อม โยงฮอรััสกัับสงครามเนื่่�องจาก ความขััดแย้้งกัับเซ็็ต พวกเขาสวด อ้้อนวอนขอความโปรดปรานจาก พระองค์์ก่่อนการสู้้รบและวิิงวอนขอ พระองค์์ในภายหลัังเพื่่�อฉลอง ชััยชนะ ชาวอีียิิปต์์ยัังอััญเชิิญฮอรััสในงานศพ เพื่่�อให้้คนตายเดิินทางไปสู่่� ชีีวิิตหลัังความตายได้้อย่่างปลอดภััย เทพเจ้้าเหยี่่ยว แ�ห่่งท้้องฟ้้า ดวงอาทิิตย์์ และ สงคราม
49 เคปรีี ต้้นกำำเนิิด เคปรีี เป็็นเทพองค์์สำำคััญของวิิหาร อีียิิปต์์โบราณ เขาเป็็นที่ ่�รู้้จัักในฐานะการปรากฏตััวของ เทพเจ้้าแห่่งดวงอาทิิตย์์รา ซึ่่�งเป็็นศููนย์์กลางของศาสนา อีียิิปต์์โบราณ เขามีีความสััมพัันธ์์อย่่างมากกัับ Netcheru กองกำำลัังหรืือพลัังงานศัักดิ์์�สิิทธิ์์� ซึ่่�งเชื่่�อกัันว่่าเป็็นจิิต วิิญญาณ สิ่่�งมีีชีีวิิตที่่�มายัังโลกและช่่วยเหลืือมนุุษยชาติิโดยถ่่ายทอดความรู้้ ความลัับของเวทมนตร์์ ตลอดจน การควบคุุมจัักรวาล การเกษตร คณิิตศาสตร์์และสิ่่�ง อื่่�นๆ ที่ ่�มีีลัักษณะคล้้ายคลึึงกััน การบููชา เคปรีี เชื่่�อกัันว่่าแมลงปีีกแข็็งมีีพลัังใน การนำำทางวิิญญาณไปสู่่�ยมโลกและช่่วยเหลืือพวกเขาใน ระหว่่างพิิธีีพิิสููจน์์ธรรมเมื่่�อต้้องเผชิิญหน้้ากัับ Ma’at แม้้ว่่า เคปรีี จะมีีบทบาทสำำคััญในศาสนาและตำำนาน อีียิิปต์์ แต่่เขาก็็ไม่่เคย บููชาอย่่างเป็็นทางการที่ ่� วััดใด ๆ และไม่่มีีลััทธิิของเขาเอง แต่่เขากลัับได้้รัับการยอมรัับว่่า เป็็นการปรากฎตััวของเทพเจ้้าแห่่งดวงอาทิิตย์์Ra และ ลััทธิิของพวกเขาก็็รวมเข้้าด้้วยกััน ในทางตรงกัันข้้าม ตราสััญลัักษณ์์ของเขาคืือแมลงปีีกแข็็ง ซึ่่�งเป็็นหนึ่่�งใน สััญลัักษณ์์ทางศาสนาที่่�ได้้รัับความนิิยมและแพร่่หลาย มากที่ ่� สุุด และมัักถููกมองว่่าเป็็นส่่วนหนึ่่�งของหีีบและ เครื่่�องประดัับของราชวงศ์์ บทบาทของ เคปรีี ในพีีระมิิดข้้อความเทพแห่่งดวงอาทิิตย์์รา ถืือกำำเนิิดขึ้้�นในรููปของ เคปรีี เขาเป็็นเทพองค์์เดีียวที่ ่� รัับผิิดชอบ ในการสร้้างทุุกสิ่่�งและทุุกคนในโลกนี้้�จากข้้อความเหล่่านี้้�เห็็นได้้ชััด ว่่าเคเฟราเป็็นผู้้สร้้างสิ่่�งมีีชีีวิิตทั้้�งหมดบนโลกโดยไม่่ได้้รัับความช่่วย เหลืือจากเทพสตรีีองค์์ใด ไม่่ได้้มีีส่่วนร่่วมในการสร้้างเหล่่านี้้�เขา เพีียงให้้เคปรีี กัับสสารดึึกดำำบรรพ์์ซึ่่�งเป็็นจุุดเริ่่�มต้้นของทุุกชีีวิิต เท่่านั้้�น เคปรีี เป็็นเทพสุุริิยะของอีียิิปต์์ที่่�เกี่่�ยวข้้อง กัับดวงอาทิิตย์์ขึ้้�นและรุ่่�งอรุุณ เขายัังเป็็นที่ ่�รู้้จัักใน ฐานะเทพเจ้้าผู้้สร้้างและเป็็นตััวแทนของด้้วงมููล สััตว์์หรืือ แมลงปีีกแข็็ง เทพสุริุิยะของอียิี ิปต์ที่่ ์เ�กี่่ยว�ข้้องกัับดวง อาทิิตย์ขึ้์นแ้�ละรุ่่งอรุุณ
50 ต้้นกำำเนิิดและการกำำเนิิดของอโพฟิิสนั้้�นปกคลุุมไปด้้วยความลึึกลัับ ซึ่่�งแตกต่่างจากเทพอีียิปิต์์ส่่วนใหญ่่ เทพเจ้้าองค์นี้้์ �ไม่่ได้รั้ับการพิสููิจน์์ในตำำรา ของชาวอีียิปิต์์ก่่อนสมััยอาณาจัักรกลาง และมีีความเป็็นไปได้ค่่ ้อนข้้างมากที่ ่� พระองค์์จะปรากฏตััวในช่่วงเวลาที่ซั ่� ับซ้้อนและวุ่่�นวายซึ่่�งตามมาจากยุุคพีีระมิิด เมื่่�อพิิจารณาจากความสััมพัันธ์์ระหว่่างเขากัับMa’at และRa คุุณคงคาดหวัังว่่า จะพบ Apophis ในตำำนานการสร้้างของอีียิปิต์์เรื่่�องหนึ่่�งในฐานะกองกำลัำ ังแห่่ง ความโกลาหลในยุุคแรกเริ่่�ม แต่่แม้ว่่ ้าตำำรา New Kingdom บางเล่่มจะกล่่าวถึึง เขา มีีอยู่ตั้้่� �งแต่่ต้้นเวลาในน่่านน้ำดึ ำ� ึกดำำบรรพ์์ของนััน เรื่่�องราวอื่่�น ๆ เล่่าถึึงการกำำเนิิดที่่�แปลกประหลาดกว่่ามากสำหรัำ ับลอร์์ดแห่่งความโกลาหล ต้้นกำำเนิิด อโพฟิิส เรื่่�องราวต้้นกำำเนิิดของ อโพฟิิสเพีียงเรื่่�องเดีียวที่ยั ่� ังหลงเหลืืออยู่่�แสดงให้้เห็็น ว่่าเขาเกิิดหลัังจากRaจากสายสะดืือที่ถูู ่� กทิ้้�ง ชิ้้�นเนื้้�อ นี้้มีีลั�ักษณะเหมืือนงูู แต่่ก็ยั็ังเป็็นหนึ่่�งในตำำนานต้้น กำำเนิิดที่่�ไม่่เหมืือนใครของเทพ มัันเชื่่�อมโยงอย่่าง ลงตััวกัับหนึ่่�งในบรรทััดฐานหลัักในวััฒนธรรมอีียิปิต์์ ซึ่่�งก็็คืือความโกลาหลในชีีวิิตของเราเกิิดจากการที่ ่� เราต่่อสู้้กัับสิ่่�งไม่่มีีอยู่่�จริิง การกำำเนิิดของอโพฟิิสซึ่่�งเป็็นผลมาจากการกำำเนิิด ของรายัังคง ทำำ ให้้เขาเป็็นหนึ่่�งในเทพที่่�เก่่าแก่่ที่สุ ่� ุดใน อีียิปิต์์ อโพฟิิส เทพเจ้้าแห่่งความโกลาหลของอียิี ิปต์์ สััญลัักษณ์์ ของสิ่่งเ�ลวร้้ายทั้้งปวง�
51 บทบาทของ อโพฟิิส การต่่อสู้้ที่่�ไม่่มีีที่่�สิ้้�นสุุดของ อโพ ฟิิส กัับรา การเกิิดมาจากสายสะดืือของคนอื่่�นอาจรู้้สึึกขายหน้้า แต่่ก็็ไม่่ได้้ลดความสำำคััญของ อโพฟิิส ในฐานะศััตรููของ รา ใน ทางตรงกัันข้้าม มัันแสดงให้้เห็็นว่่าเหตุุใดอโพฟิิส จึึงเป็็นศััตรููตััว ฉกาจของ รา เสมอ เนื่่�องจาก รา เป็็นเทพเจ้้าแห่่งดวงอาทิิตย์์ของอีียิิปต์์และเดิินทางผ่่านท้้องฟ้้าด้้วย เรืือบรรทุุกดวงอาทิิตย์์ของเขาทุุกวััน การต่่อสู้้ส่่วนใหญ่่ของ อโพฟิิส กัับรา เกิิดขึ้้�นหลััง พระอาทิิตย์์ตกหรืือก่่อนพระอาทิิตย์์ขึ้้�น มีีการกล่่าวกัันว่่าเทพเจ้้า อสรพิิษมัักบิินวนรอบขอบฟ้้าทางทิิศตะวัันตกเมื่่�อพระอาทิิตย์์ตกดิิน รอให้้เรืือดวงอาทิิตย์์ของ รา เคลื่่�อนลงเพื่่�อที่่�จะได้้ซุ่่�ม โจมตีี ในเรื่่�องอื่่�น ๆ มีีคนกล่่าวว่่า อโพฟิิส อาศััยอยู่่�ทางทิิศตะวัันออกจริิง ๆ และพยายามที่่�จะ เพื่่�อซุ่่�มโจมตีี รา ก่่อนพระอาทิิตย์์ขึ้้�นและ ป้้องกัันไม่่ให้้ดวงอาทิิตย์์ขึ้้�นในตอนเช้้า เนื่่�องจากเรื่่�องราวดััง กล่่าว ผู้้คนมัักจะระบุุสถานที่่�เฉพาะสำำหรัับ อโพฟิิส ด้้านหลััง ภููเขาทางตะวัันตกเหล่่านี้้�ไกลออกไปทางฝั่่�งตะวัันออกของ แม่่น้ำำ�ไนล์์และอื่่�น ๆ สิ่่�งนี้้�ทำำ ให้้เขาได้้รัับสมญานามว่่า World Encircler การบููชา อโพฟิิส เขาไม่่ได้้รัับการบููชาดัังเทพองค์์อื่่�นๆ แต่่เขาคืือความหวาดกลััว เราอาจเรีียกได้้ว่่าเขาเป็็นเทพเพีียง องค์์เดีียวที่ ่�ถืือว่่ามีีพลัังสููงสุุด สาเหตุุคืือไม่่มีีใครสามารถทำำลาย อาโปฟิิสได้้ เขาไม่่จำำเป็็นต้้องได้้รัับการบููชาใดๆ ไม่่เคยถููก ทำำ ลายโดยถาวร มีีแต่่เพีียงการแพ้้เป็็นบางครั้้�งบางคราวเท่่านั้้�น
52 เทพเจ้้าธอธ ธอธ เทพแห่่งความรอบรู้้ เทพแห่่งงานเขีียน ได้้รัับการยกย่่องเป็็นเทพเจ้้าแห่่งนัักปราชญ์์สััญลัักษณ์์ของธอธคืือตััวที่่�เป็็นมนุุษย์์ขณะที่ ่�ศีีรษะ เป็็นนกไอบิิสหรืือนกช้้อนหอยที่ ่�มีีปากยาว บางครั้้�งก็็มีีลัักษณะเป็็นลิิงบาบููนชาวอีียิิปต์์โบราณมีีความเชื่่�อ ว่่าธอธเป็็นผู้้คิิดค้้นภาษาและอัักษรไฮเออโรกลีีฟ (Hieroglyph) รวมทั้้�งยัังมีีความรู้้เกี่่�ยวกัับเวทมนตร์์และความลัับที่่�แม้้แต่่เทพเจ้้าองค์์อื่่�น ๆ ก็็ไม่่สามารถ รู้้ได้้ ต้้นกำำเนิิดธฮธ มีีตำำนานหลายเรื่่�องเกี่่�ยวกัับ การเกิิดของธอธ อ้้างอิิงจาก The Contendings of Horus and Seth, Thoth เป็็นลููกหลานของเทพเจ้้า เหล่่านี้้�โดยโผล่่ออกมาจากหน้้าผากของ เซธ หลััง จากพบน้ำ ำ� อสุุจิิของ ฮอรััส เข้้าสู่่�ภายในของ เซธ ใน ฐานะที่่�เป็็นลููกหลานของเทพเหล่่านี้้�ธอธ ได้้รวมเอา ทั้้�งลัักษณะของความโกลาหลและความมั่่�นคงเข้้า ด้้วยกััน และด้้วยเหตุุนี้้�จึึงกลายเป็็นเทพเจ้้าแห่่งความ สมดุุล อีีกเรื่่�องหนึ่่�ง ธอธ ถืือกำำเนิิดจากโอษฐ์์ของ รา ที่่�มากจุุดเริ่่�มต้้นของการสร้้าง และเป็็นที่ ่�รู้้จัักใน ฐานะ เทพเจ้้าที่่�ไม่่มีีมารดา ตามรายงานอื่่�น ธอธ ถููก สร้้างขึ้้�นด้้วยตััวเอง และเขากลายร่่างเป็็นนกช้้อน หอย ซึ่่�งจากนั้้�นก็็วางไข่่ของจัักรวาลจากที่ ่�ซึ่่�งทุุกชีีวิิต ผุุดขึ้้�นมา บทบาทของ ธฮธ ธอธได้้รัับภารกิิจหลัักในการรัักษาสมดุุล และความสมดุุลในจัักรวาล เพื่่�อ จุุดประสงค์์นี้้�เขาต้้องแน่่ใจว่่า ความชั่่�วร้้ายจะไม่่เติิบโตและ เติิบโตบนโลก ธอธ รัับบทเป็็นที่ ่� ปรึึกษาที่ ่� ชาญฉลาดและผู้้ไกล่่ เกลี่่�ยของเทพเจ้้าหลายองค์์เช่่นฮ อรััสและเซต เขายัังเป็็นที่ ่�ปรึึกษา และที่ ่�ปรึึกษาของเทพแห่่งดวง อาทิิตย์์รา ตำำนานส่่วนใหญ่่พููดถึึง ธอธ ว่่าเป็็นคนที่ ่�มีีทัักษะในการ โน้้มน้้าวใจและการพููดที่่�ไร้้ที่ ่� ติิ การบููชา ธฮธ หลัักฐาน ทางโบราณคดีีบ่่งชี้้�ว่่าโธธเป็็น เทพองค์์สำำคััญที่่�ได้้รัับการบููชา ทั่่�วอีียิิปต์์ มีีการค้้นพบศาลเจ้้า และวััดหลายแห่่งที่่�สร้้างขึ้้�นเพื่่�อ เป็็นเกีียรติิแก่่เขา ธอธ ยัังคงมีี ความเกี่่�ยวข้้องแม้้ในปััจจุุบััน และเป็็นที่่�จดจำำ ได้้ง่่ายจากรููป ลิิงบาบููนและนกช้้อนหอย ครึ่่งม�นุุษย์์-ครึ่่ง�สััตว์์ - นกไอบิสิ เทพแห่่งความรอบรู้้�
53 โซเบก โซเบก เป็็นหนึ่่�งในเทพโบราณในตำำนานอีียิิปต์์ และเป็็นหนึ่่�งในเทพที่ ่�มีีชื่่�อเสีียงที่ ่� สุุด ปรากฏในข้้อความ ที่่�จารึึกไว้้ในสุุสานของอาณาจัักรเก่่า โซเบกซึ่่�งมีีชื่่�อที่ ่�มีี ความหมายง่่ายๆ ว่่า ‘จระเข้้’ เป็็นเทพเจ้้าแห่่งสััตว์์เหล่่า นี้้�และแห่่งน้ำ ำ� และการพรรณนาของเขาก็็แสดงให้้เห็็น เช่่นกััน ในร่่างสััตว์์หรืือเป็็นคนหััวจระเข้้ นอกจากจะเป็็นเจ้้าแห่่งจระเข้้แล้้ว เขายััง เกี่่�ยวข้้องกัับพละกำำลัังและอำำนาจอีีกด้้วย โซเบก เป็็นผู้้ พิิทัักษ์์กองทััพและผู้้พิิทัักษ์์ของฟาโรห์์ สำำหรัับความ สััมพัันธ์์ของเขากัับแม่่น้ำำ�ไนล์์ ผู้้คนมองว่่าเขาเป็็นเทพ แห่่งความอุุดมสมบููรณ์์บนโลก โซเบก เป็็นตััวแทนของ อำำนาจ ความอุุดมสมบููรณ์์และการปกป้้อง โดยบางคน เชื่่�อว่่าเขาเป็็นผู้้สร้้างระเบีียบในจัักรวาล ต้้นกำำเนิิด โซเบก ในตำำราพีีระมิิด โซเบก เป็็นบุุตร ของ นีีธ (Neith) เทพโบราณอีีกองค์์หนึ่่�งของอีียิิปต์์ ในตำำรา เหล่่านี้้�โซเบกมีีบทบาทสำำคััญในการสร้้างโลก เนื่่�องจากสิ่่�งมีี ชีีวิิตส่่วนใหญ่่เกิิดจากไข่่ที่่�เขาวางบนริิมฝั่่�งแม่่น้ำำ�ไนล์์บางที่ ่� กล่่าวถึึง โซเบก ว่่าผุุดขึ้้�นจากห้้วงน้ำ ำ� แห่่งแม่่ชีี เขาเกิิดมาจาก สิ่่�งที่่�เรีียกว่่า Dark Waters โดยกำำเนิิด เขาได้้ทำำ ให้้โลกเป็็น ระเบีียบและสร้้างแม่่น้ำำ�ไนล์์ ตำำนานอื่่�นๆ กล่่าวถึึง โซเบก ว่่า เป็็นบุุตรของ คนุุม (Khnum) เทพเจ้้าแห่่งแหล่่งที่่�มาของแม่่น้ำำ� ไนล์์ หรืือเทพเจ้้า Set เทพเจ้้าแห่่งความโกลาหล นอกจากนี้้�เขายัังเป็็นหนึ่่�งในผู้้ติิดตามของเขาในความขััดแย้้งเพื่่�อชิิง บััลลัังก์์ของอีียิิปต์์ บทบาท ของ โซเบก ในอีียิิปต์์โบราณ โซเบก ปรากฏเป็็น บุุคคลที่่�โดดเด่่นในตำำนานยุุคแรก และเขาชอบ การบููชามาช้้านาน ตั้้�งแต่่อาณาจัักรเก่่าจนถึึงอาณาจัักรกลาง ในรััชสมััยของฟาโรห์์อ เมเนมฮััตที่ ่� 3 ในอาณาจัักรกลาง การบููชาโซเบ็็กเริ่่�มมีีชื่่�อเสีียง ฟาโรห์์เริ่่�มสร้้างวิิหารที่ ่� อุุทิิศให้้กัับการบููชาของ Sobek ซึ่่�งสร้้างเสร็็จ ในรััชสมััยของ Amenemhat IV ผู้้สืืบทอดตำำแหน่่ง การบููชา โซเบก การบููชาเทพเจ้้าโซเบก มัักจะ ทำำการบููชาด้้วยมััมมี่่�จระเข้้นอกจากจะเป็็นเทพเจ้้าแห่่ง ความอุุดมสมบููรณ์์แล้้ว ยัังเชื่่�อว่่า โซเบก เป็็นเทพเจ้้าที่ ่�ช่่วย คุ้้มครองเหล่่าทหารในยามศึึกสงคราม และปกป้้องผู้้จาก อัันตรายจากลุ่่�มแม่่น้ำำ�ไนล์์ ชาวอีียิิปต์์โบราณเลยบููชา โซเบก สำำหรัับบทบาทของเขาในการรัับรองความอุุดมสมบููรณ์์ของ แผ่่นดิิน ผู้้คนเชื่่�อว่่าเนื่่�องจากเขาเป็็นเทพแห่่งแม่่น้ำำ�ไนล์์เขา จึึงสามารถบัันดาลให้้พืืชผล ปศุุสััตว์์และผู้้คนเจริิญรุ่่�งเรืือง ได้้ในตำำนานเหล่่านี้้�โซเบก ได้้ให้้ความอุุดมสมบููรณ์์แก่่ชาว อีียิิปต์์ทั้้�งหมด เทพแห่่งความอุุดมสมบููรณ์์
54 ต้้นกำำเนิิด เซคเมต เป็็นธิิดาของสุุริิยเทพราซึ่่�งได้้รัับ เทวโองการให้้เที่่�ยวขจััดคนชั่่�วผู้้คิิดกบฏต่่อองค์์สุุริิยเทพ กลาย เป็็นสััญลัักษณ์์ของความโหดร้้ายน่่าสะพรึึงกลััว เทพีี เซคเมต เซคเมต เป็็นลููกสาวของเทพเจ้้าแห่่งดวงอาทิิตย์์รา และเธอได้้ทำำหน้้าที่ ่� ล้้างแค้้นของเขา เธอสามารถอยู่่�ในร่่าง ของ ดวงตาของรา ซึ่่�งเป็็นส่่วนหนึ่่�งของร่่างกายของเทพเจ้้า แต่่ก็็เป็็นเทพด้้วยตััวของมัันเอง เซคเมตจะต่่อสู้้กัับศััตรููของ ราและทำำหน้้าที่่�เป็็น ตััวแทนของความแข็็งแกร่่งและความ โกรธของเขาบนโลกในบางตำำนานเธอเกิิดจากไฟของดวงตา ของรา อีีกนััยหนึ่่�ง เธอเป็็นลููกหลานของราและฮาธอร์์Sekhmet เป็็นมเหสีีของ พทาห์์และลููกหลานของเธอคืือ เน เฟอร์์เทม เซคเมต เป็็นเทพีีแห่่งนัักรบ แต่่เธอก็็เกี่่�ยวข้้องกัับ การรัักษาด้้วยเช่่นกััน ในภาพบางส่่วนของเธอ เซคเมต ปรากฏตััวพร้้อมกัับแผ่่นสุุริิยะบนหััวของเธอ ภาพของเธอ มัักจะแสดงให้้เธอเห็็นว่่าเธอเป็็นสิิงโตหรืือเป็็นเทพที่ ่�มีีหััว เป็็นสิิงโต เมื่่�อเธออยู่่�ในสภาพที่่�สงบขึ้้�น เธอกลายร่่างเป็็น แมวบ้้าน คล้้ายกัับเทพธิิดา บาสเตต เซคเมต มีีลัักษณะ พิิเศษที่่�สวมชุุดสีีแดง เชื่่�อมโยงเธอกัับเลืือดและอารมณ์์ที่ ่� ร้้อนแรง ครึ่่ม�นุุษย์์- ครึ่่ง�สััตว์ สิ์ ิงโต เทพีีแห่่งสงคราม
55 บทบาท ของ เซคเมต เซคเมต เป็็นผู้้พิิทัักษ์์ของ ฟาโรห์์และเธอได้้ช่่วยเหลืือพวกเขาในการทำำสงคราม . หลััง จากการตายของพวกเขาเธอคอยปกป้้องฟาโรห์์ผู้้ล่่วงลัับ และนำำ ทางพวกเขาไปสู่่�ชีีวิิตหลัังความตาย ชาวอีียิิปต์์ยัังเชื่่�อมโยงเธอกัับแสงแดดอัันร้้อนระอุุของทะเลทราย โรคระบาด และความโกลาหล บทบาทที่ ่� สำำคััญที่ ่� สุุดอย่่าง หนึ่่�งของเธอคืือเป็็นเครื่่�องมืือในการแก้้แค้้น เธอจะทำำตามคำำสั่่�งของ รา และปลดปล่่อยความโกรธของเธอใส่่ผู้้ที่่�เทพเจ้้า แห่่งดวงอาทิิตย์์ต้้องการทำำร้้าย นัักเขีียนบางคนเชื่่�อว่่า รา สร้้างเธอขึ้้�นมาเพื่่�อลงโทษและกำำจััดมนุุษย์์ออกจากโลก เพราะไม่่ได้้ใช้้ชีีวิิตอย่่างสมดุุลและยุุติิธรรม ตามหลัักการ ของมาอััต การบููชา เซคเมต ชาวอีียิิปต์์เชื่่�อว่่า เซคเมต มีีทางออก สำำหรัับปััญหาทั้้�งหมดบนโลก เพื่่�อสิ่่�งนั้้�น พวกเขาอธิิษฐานถึึงเธอ และให้้อาหาร เครื่่�องดื่่�ม เล่่นดนตรีีให้้เธอ และใช้้เครื่่�องหอมด้้วย พวกเขายัังเสนอแมวมััมมี่่�ของเธอและกระซิิบคำำอธิิษฐานของพวก เขา เซคเมต มีีเทศกาลต่่างๆ ในระหว่่างปีีเพื่่�อควบคุุมความ โกรธของเธอ ในเทศกาลเหล่่านี้้� ชาวอีียิิปต์์ดื่่�มแอลกอฮอล์์ใน ปริิมาณมากเพื่่�อเลีียนแบบการดื่่�มของเทพีีเมื่่�อราสงบความโกรธข องเธอ ศููนย์์กลางลััทธิิหลัักของเธอตั้้�งอยู่่�ในเมมฟิิส แต่่มีีวััดหลาย แห่่งที่่�สร้้างขึ้้�นเพื่่�อเป็็นเกีียรติิแก่่เธอ วััดที่่�เก่่าแก่่ที่่� สุุดเป็็นที่ ่�รู้้จัักใน Abusir สืืบมาจากราชวงศ์์ที่ ่� 5
56 note
57
64544301001-4 เกวลิิ น พวงเ รืือนแก้้ว ราคา179บาท เรื่่�องราวของสััตว์์พิิสดาร ในตำำนานของแต่่ละประเทศ ที่ ่�มีีการเล่่าขาน สืืบต่่อกัันมาอย่่างยาวนาน บ้้างมีีความคล้้ายกััน บ้้างก็็มีีความต่่างกััน เนื่่�องจากความเชื่่�อ อารยธรรม หรืือแม้้กระทั่่�งอิิทธิิพลด้้านวััฒนธรรมได้้รัับ มีีความแตกต่่าง อย่่างไรก็็ดีี เรื่่�องเล่่าของสััตว์์พิิสดารในตำำนาน เหล่่านี้้�มีีความพิิศวงซ่่อนอยู่่� ทั้้�งการกำำเนิิิดและ รููปร่่างอัันน่่าเหลืือเชื่่�อ...