ถวัลย์ ดัชนี.

ชอื่ ศลิ ปิ น : ถวลั ย์ ดชั นี

จดั ทำโดย

นางสาวเกียรติยาภรณ์ รกั ษาโสม เลขท่ี 23
นางสาวพิมพรรณ สามแสนสขุ เลขท่ี 25

ชน้ั ม.5/6

โรงเรียนจอมทอง

ประวัติ

ดร. ถวลั ย์ ดชั นี (27 กันยายน พ.ศ. 2482 — 3 กนั ยายน พ.ศ. 2557) เป็นจิตรกร ช่าง
เขียนรูป แห่งดอยสงู เชียงราย ไดร้ บั การยกย่องเชิดชูเกียรติใหเ้ ป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาทศั นศิลป์
(จิตรกรรม) เม่ือพ.ศ. 2544 เกิดท่ีอาเภอเมือง จังหวัดเชียงรายพ.ศ. 2485 - 2491 ศึกษา
ระดบั ประถมท่ีโรงเรยี นเชียงรายวิทยาคม จงั หวดั เชียงราย พ.ศ. 2492 - 2498 ศกึ ษาระดบั มธั ยมท่ี
โรงเรียนสามัคคีวิทยาคม จังหวัดเชียงราย พ.ศ. 2498 - 2500 ศึกษาระดับครูประถมการช่าง
(ปปช.) จากโรงเรยี นเพาะช่าง พ.ศ. 2500 - 2505 ศึกษาปรญิ ญาตรีศลิ ปบณั ฑิต (เกียรตินยิ ม) จาก
คณะจิตรกรรมประติมากรรม มหาวิทยาลยั ศิลปากร พ.ศ. 2506 - 2512 ศกึ ษาระดบั ปริญญาโท
ทางดา้ นจิตรกรรมฝาผนงั อนสุ าวรยี ์ ผงั เมือง และปรญิ ญาเอก สาขาอภปิ รชั ญาและสนุ ทรยี ศาสตร์
ท่ีราชวิทยาลยั ศิลปแห่งชาติ อมั สเตอรด์ มั เนเธอรแ์ ลนด์ (RIJKS AKADEMIE VAN BEELDEN DE
KUNSTEN AMSTERDAM NEDERLAND)ถวัลย์ ดัชนี ศึกษาชั้นมูลและระดับประถมท่ีโรงเรียน
เชียงรายวิทยาคม ต่อมาบิดายา้ ยมาปฏิบัติงานสรรพสามิตท่ีอาเภอเมืองพะเยา จึงเรียนต่อชั้น
ประถมท่ีโรงเรียนบุญนิธิซ่งึ ตง้ั อย่รู ิมชายกว๊านพะเยา และชนั้ มธั ยมตน้ ท่ีโรงเรียนพะเยาพทิ ยาคม
เม่ือบิดายา้ ยกลบั เชียงรายจงึ เขา้ เรยี นจนจบชนั้ ชน้ั มธั ยมปลายท่ีโรงเรยี นสามคั คีวทิ ยาคมจนจบชนั้
มธั ยมปีท่ี 6 ของสมยั นนั้ ถวลั ยม์ ีแววดา้ นการวาดรูปมาตงั้ แต่ชน้ั มลู และชน้ั ประถม สามารถวาดตวั
ละครรามเกียรติไ์ ดเ้ กือบทกุ ตวั นอกจากจะมีความจาเป็นเลศิ สามารถจาช่ือเพ่ือนรว่ มชน้ั ไดท้ กุ ชน้ั ปี
ทง้ั ท่ีเชียงรายและพะเยาแลว้ เม่ือถวลั ยม์ ีอายุ 8-9 ขวบก็มีความคิดแผลงๆ จาเร่อื งนายม่นั นายคง
จากละครวิทยปุ ลกุ ใจยคุ ปลายและหลงั สงคราม เท่ียวชกั ชวนเพ่อื นกรีดเลือดสาบานไปอย่ดู งพญา
เย็นดว้ ยกันเม่ือโตขึน้ เป็นตน้ เม่ือจบชนั้ มธั ยม 6 ท่ีเชียงราย ถวลั ยก์ ็ไดร้ บั ทนุ มาเรยี นต่อท่ี โรงเรียน
เพาะช่าง และไดเ้ ป็นนกั เรียนดีเด่น ดว้ ยฝีมือการวาดรูปท่ีแม่นยา เฉียบคม ฉับไว จึงเป็นหน่ึงใน
นกั เรยี นเพาะช่างดีเด่นดา้ นจิตรกรรม ท่ีผลงานไดร้ บั การคดั เลือกไปแสดงในหอศิลป์ แห่งชาติ นคร
โตเกียว ประเทศญ่ีป่ นุ หลงั จากนนั้ ถวลั ย์ ดชั นี จงึ เขา้ ศกึ ษาต่อท่ีคณะจติ รกรรมประติมากรรมและ
ภาพพมิ พ์ มหาวทิ ยาลยั ศลิ ปากร และไดเ้ ป็น "ศษิ ยร์ ุน่ ทา้ ยๆ ของ ศาสตราจารย์ ศิลป์ พีระศร"ี

เกดิ : 27 กนั ยายน พ.ศ. 2482
จังหวัด : เชียงราย ประเทศไทย
เสยี ชวี ติ : 3 กนั ยายน ค.ศ. 2014 (74 ปี)

กรุงเทพ ประเทศไทย
สัญชำติ : ไทย
ปี ปฏบิ ัตงิ ำน : พ.ศ. 2482–2557
มีชอ่ื เสียงจำก : ศลิ ปิน สถาปนิก นกั แกะสลกั

ครอบครัว

ถวลั ย์ ดชั นี เป็นบตุ รของนายศรี และนางบวั คา (พรหมสา) ดชั นี เป็นบตุ รคนสดุ ทอ้ งในจานวน
พ่ีนอ้ ง 4 คน นายถวลั ย์ ดชั นี สมรสกบั นางมากาเรต็ ฟันเดอรฮ์ คุ มีบตุ ร 1 คน คือ นายดอยธิเบศร์
ดชั นี

กำรค้นหำและกำรพบตัวเอง

คาวิจารณข์ องศาสตราจารย์ ศิลป์ พีระศรี ดงั กล่าวนีท้ าใหถ้ วลั ย์ ดชั นี เปล่ียนแปลงการ
ทางานทกุ อยา่ งใหม่หมด เม่ือคิดและดารงอย่ใู นวถิ ีทางแห่งศลิ ปะไดแ้ ลว้ เขาจงึ ไดร้ บั การสนบั สนนุ
จากศาสตราจารย์ ศิลป์ พีระศรี ใหส้ อบชิงทุนไปศึกษาต่อท่ีประเทศเนเธอรแ์ ลนด์ ด้านสาขา
จติ รกรรมฝาผนงั อนสุ าวรยี ์ ผงั เมือง และในระดบั ปรญิ ญาเอก สาขาอภปิ รชั ญา และสนุ ทรยี ศาสตร์
ท่ีราชวิทยาลยั ศิลปะอมั สเตอรด์ มั ท่ีแห่งนีเ้ องท่ีถวลั ยไ์ ดเ้ รียนรว่ มชน้ั เดียวกันกบั นกั เรียนต่างชาติ
ซ่ึงในเวลาต่อมาไดม้ ีศิลปินแห่งชาติเกิดขึน้ 3 คนจากสถาบันแห่งนี้ น่นั คือ ศิลปินแห่งชาติของ
อินโดนีเซีย ดา้ นการแกะสลกั , ศิลปินแห่งชาติของอเมริกา ชาวสวิตเซอรแ์ ลนด์ นามว่า Giger (ไก
เกอร์ หรือ กีเกอร์ ถา้ อ่านแบบเยอรมนั ) ซ่งึ เป็นศิลปินท่ีวาดรูปออกแนวอวกาศและเป็นผอู้ อกแบบ
เอเล่ียน [3] และศิลปินแห่งชาติของไทย ถวลั ย์ ดชั นีเม่ือกลบั มาถึงประเทศไทย เหตกุ ารณไ์ ม่คาด
ฝันก็เกิดขึน้ รูปเขียนขนาดใหญ่ของเขาหลายรูปถกู นกั เรียนกรดี ทาลาย ดว้ ยเหตุท่ีว่างานของเขา
นนั้ ดูหม่ินพระพทุ ธศาสนา ทาใหถ้ วลั ย์ ดชั นี เลิกแสดงผลงานในประเทศไทยไปนานหลายปี กว่า
คนไทยจะยอมรบั ได้ เขาก็ตอ้ งเดินตากแดดตากฝนนานอย่ถู ึงสามสิบกว่าปี ในปัจจบุ นั ผลงานของ
เขาไดร้ บั การยอมรบั และไดร้ บั การยกยอ่ งช่ืนชมว่าเป็นงานศิลปะชน้ั เลิศ อีกทง้ั เป็นท่ีนิยมในหม่นู กั
สะสมงานศลิ ปะท่วั ไปอีกดว้ ย

ถวัลย์ ดัชนี ไดฝ้ ากศิลปะไทยจิตวิญญาณตะวันออกของเขา ไวใ้ นหลายๆ ท่ีในโลก "ผลงาน
บางส่วนถกู เขียนขึน้ ในปราสาทท่ีมีถึง 500 หอ้ ง ในประเทศเยอรมนี ซ่งึ มีช่ือว่าปราสาทกอททอฟ
(Gottorf Castle) " ซ่ึงเป็นท่ีน่าเสียดายท่ีปราสาทนีไ้ ม่เปิดให้ใครไดเ้ ขา้ ชมแล้ว เพราะอากาศท่ี
หนาวเย็นจะทาใหม้ ีหยดนา้ มาเกาะบนกาแพง ทาใหภ้ าพเสียหาย แต่รายการโทรทศั นท์ ่ีไดเ้ ขา้ ไป
ถ่ายทาเป็นรายการสดุ ทา้ ยน่นั คือ รายการชีพจรลงเทา้ ยามวา่ งจากการเขียนรูป ถวลั ย์ ดชั นี จะเดิน
ไปในป่ าเพ่ือหาเขากวางท่ีผลัดแล้วมาเก็บไว้ เพ่ือเป็นเคร่ืองลับจินตนาการให้เฉียบคมอยู่
ตลอดเวลา

ฉำยำ

ถวลั ย์ ดชั นี ไดร้ บั ฉายาว่า "จกั รพรรดิแห่งผืนผา้ ใบ" [2]และยงั ไดฉ้ ายารว่ มกบั เฉลิมชัย
โฆษิตพิพัฒน์ ศิลปินรุ่นนอ้ งท่ีเป็นชาวเชียงรายเช่นเดียวกันว่า "เฉลิมชัย-สวรรค์ ถวัลย์-นรก"
เน่ืองจากผลงานของเฉลมิ ชยั มกั มงุ่ เนน้ ไปท่ีภาพสวรรค์ หรอื ภพภมู ิแห่งนิพพาน แต่ขณะของถวลั ย์
กลบั ใหอ้ ารมณต์ รงกันขา้ ม เพราะม่งุ เนน้ ไปท่ีความน่าสะพรงึ กลวั หรือภาพของบาปหรือกิเลสใน
ตวั ตนมนษุ ย์

ภำพลักษณข์ องถวัลย์ ดัชนี

ภาพลกั ษณข์ องถวลั ย์ ดชั นี ท่ีปรากฏต่อสาธารณชนคือ ชายรา่ งใหญ่ ค่อนขา้ งเจา้ เนือ้
แต่งกายดว้ ยชุดพืน้ เมืองเหนือสีครามเขม้ หรอื สีกรกั มีเขีย้ วเล็บ กระดกู สตั วป์ ่ าเป็นเคร่อื งประดบั
นบั ตง้ั แต่อายุ 55 ปี ไม่เคยใส่เคร่ืองประดบั กายชนิดใดเลย รูปลกั ษณท์ ่ีปรากฏแก่คนท่วั ไปเช่นนี้
เป็นจุดยืนอนั เด่นชดั ของ ถวัลย์ ดชั นี ท่ีไม่ยอมรบั แฟช่นั หรือกระแสวฒั นธรรมทางวตั ถุใดๆ ชีวิต
ส่วนตวั เป็นคนสมถะ กินนอ้ ย นอนนอ้ ย ทางานมาก มีงานวาดรูปเป็นกิจนิสยั ตลอดชีวิตไมเ่ คยขอ้ ง
แวะกับอบายมขุ หรือส่ิงเสพยต์ ิดใดๆ เป็นคนเปิดเผยตรงไปตรงมา มองโลกในแง่ดี มีอารมณข์ ัน
ถวลั ยศ์ กึ ษาหลกั ธรรมในพทุ ธศาสนาอย่างลกึ ซงึ้ ปฏบิ ตั ิตามหลกั มชั ฌิมาปฏิปทา ไมต่ ึงหรอื หย่อน
จนเกินดี ปฏบิ ตั สิ มาธิดว้ ยการทางานวาดรูป จงึ สามารถนาปรชั ญาธรรมในพทุ ธศาสนามาเป็น แรง
บนั ดาลใจในการสรา้ งงานศิลปะจนไดช้ ่ือว่าเป็นส่ือกลางเช่ือมโลกตะวนั ออกและตะวนั ตกเขา้ หา
กนั ในยคุ ปัจจบุ นั

ผลงำน

- ภาพเขียนสีนา้ มนั 10 ภาพ ประดบั อย่ทู ่ีโรงพมิ พส์ ยามรฐั
- งานจิตรกรรมวิทยานพิ นธศ์ ิลปบณั ฑิต คณะจิตรกรรม มหาวทิ ยาลยั ศลิ ปากร 12 ภาพ ประดบั อยู่
ท่ีสถานทตู
- งานวาดเสน้ และจติ รกรรมขนาดใหญ่ 5 ภาพ ปัจจบุ นั เป็นผลงานในการสะสมของโซธปี้ สงิ คโปร์
ประมลู มาจากอนิ โดนีเซีย เป็นหนง่ึ ในงานกิจกรรมท่ีมีมลู ค่าสงู สดุ ของเอเชีย
- ภาพเขียนจิตรกรรมขนาดใหญ่ประดบั สถานทตู ไทย ณ กรุงปารสี ฝร่งั เศส
- ภาพเขียนประดบั ผนงั ปราสาทอาชิลล์ คลารคั คณบดีทตู เอกอคั รราชทตู ฝร่งั เศส ประจาประเทศ
ไทย
- ภาพเขียนการกาเนิดจกั รวาล สาหรบั สานกั กลางครสิ เตียน ประเทศไทย กรุงเทพฯ
- ผลงานวาดเสน้ ท่ีตอนนีถ้ กู สะสมไวใ้ นหลายพพิ ธิ ภณั ฑศ์ ิลปะของเยอรมนี
- งานวาดเสน้ ในคฤหาสนส์ ่วนตวั ของอดีตผอู้ านวยการบรติ ชิ เคานซ์ ลิ ประจาประเทศไทย มร.มวั รีช
คารค์ ิฟ
- ผลงานสะสมในพพิ ธิ ภณั ฑส์ ถานแหง่ ชาติ กรุงสตอกโฮลม์ สวีเดน
- ภาพเขียนประดบั ขนาดใหญ่ ประดบั บรษิ ัทเชลล์ แหง่ ประเทศไทย
- ภาพเขียนภมู จิ กั รวาลตามไตรภมู ิของปกรณมั ไทย
- ภาพเขียนประดบั ธนาคารแห่งประเทศไทย
- ผลงาน มารผจญ 1 และ มารผจญ 2
- ภาพสดุ ทา้ ย ภาพ "มา้ " เป็นภาพท่ีอ.ถวลั ยว์ าดในชว่ งสดุ ทา้ ยของชีวิต

รำงวัลทเ่ี คยไดร้ ับ

-พ.ศ. 2503 รางวลั ท่ี ๒ การประกวดศลิ ปกรรม ณ วงั สวนผกั กาด

-พ.ศ. 2505 รางวลั ท่ี ๑ การประกวดศลิ ปกรรม จดั โดย องคก์ ารส่งเสรมิ การทอ่ งเท่ียวกรุงเทพ

-พ.ศ. 2528 ไดร้ บั รางวลั เกียรติยศเหรยี ญทองจากสมาคมสถาปนกิ สยาม ในฐานะจติ รกรผู้
สรา้ งสรรคศ์ ลิ ปะรว่ มสมยั

-พ.ศ. 2540 ไดร้ บั เลือกจากองคก์ ารสหประชาชาติ ใหเ้ ป็นผแู้ ทนวฒั นธรรมทางศลิ ปะภาค
ตะวนั ออกไปแสดงผลงานท่ีนิวยอรก์ ปารสี โรม ลิสบอน แคนเบอรา่ และโตเกียว ตามลาดบั

-พ.ศ. 2544 ไดร้ บั คดั เลือกจาก FUKUOKA ASIAN CULTURE PRIZE COMMITTEE ใหร้ บั
รางวลั Arts and Culture Prize

ดำ้ นจติ รกรรม

อาจารยถ์ วลั ย์ ดชั นี เร่มิ มีแววดา้ นการวาดรูปมาตง้ั แตช่ น้ั ประถม โดยอาจารยส์ ามารถ
วาดตวั ละครรามเกียรติไดเ้ กือบทกุ ตวั โดยทกุ ตวั ลว้ นสวยงามเกินเดก็ ในวยั เดียวกนั จะสามารถวาด
ได้ อีกทัง้ อาจารยย์ ังมีความจาเป็นเลิศ สามารถจาช่ือเพ่ือนร่วมชัน้ กันไดท้ ุกชนั้ ปีทุกท่ีท่ีเรียนท้ัง
พะเยาและเชียงรายไดอ้ ีกดว้ ย

หลังจากท่ีอาจารยจ์ บช้ันมัธยมศึกษาปีท่ี 6 ท่ีเชียงรายแลว้ อ.ถวัลย์ ดัชนี ไดร้ บั ทุนเรียนต่อท่ี
โรงเรียนเพาะช่าง และไดเ้ ป็นนกั เรียนดีเด่น ดว้ ยฝีมือการวาดภาพ จนทาใหผ้ ลงานท่ีอาจารยว์ าด
ไดร้ บั เลือกไปแสดงในหอศิลป์ แห่งชาติ นครโตเกียว ประเทศญ่ีป่นุ หลงั จากนน้ั ถวลั ย์ ดชั นี ก็ไดเ้ ขา้
รบั การศึกษาต่อท่ีคณะจิตรกรรมประติมากรรมและภาพพิมพ์ ท่ีมหาวิทยาลยั ศิลปากร และไดเ้ ป็น
ศิษย์ รุน่ ทา้ ยๆ ของ ศาสตราจารย์ ศิลป์ พีระศรี อีกดว้ ย

ทงั้ นี้ ในการศกึ ษาของ อ.ถวลั ย์ ดชั นี ไดร้ บั การวิจารณจ์ ากศาสตรจ์ ารย์ ศลิ ป์ พีระศรี ว่า “ปลาของ
นายไม่มีกล่ินคาว นกของนายแหวกว่ายไปในอากาศไม่ได้ มา้ ของนายไม่สามารถท่ีจะควบหรอื ว่ิง
ทะยานออกไปได้ นายเป็นเพียงแค่นกั ลอกรูป มนั ไม่ใช่งานศิลปะ” ทาใหอ้ าจารย์ ถวลั ย์ ดชั นี เกิด
แรงบรรดาลใจและพฒั นาตวั เองจนมีช่ือเสียงโด่งดงั มาจนถึงทกุ วนั นี้

ผลงำนและชอ่ื เสียงของถวัลย์ ดัชนี

1.) ถวลั ย์ ดชั นี จิตรกรรมไทยสากลวิญญาณตะวนั ออก (พมิ พ์ 3 ภาษา องั กฤษ ฝร่งั เศส เยอรมนั )
โดยกิลเบริ ท์ บราวนส์ โตน

2.) ภาพรา่ งเสน้ ใยวญิ ญาณ ถวลั ย์ ดชั นี (ภาษาเยอรมนั ) โดยอลู ลซิ ชารค์ อสสกี้

3.) งานจิตรกรรม งานแกะไม้ งานภาพลายเสน้ ของถวลั ย์ ดชั นี พิมพท์ ่ีสหรฐั อเมรกิ า ระหว่าง พ.ศ.
2509-2512 ยคุ ปลายสมยั ศิลปากร-อมั สเตอรด์ มั

4.) หนงั สืออา้ งอิงชีวประวตั ิเล่มแรกของจิตรกรไทยท่ีมีชีวิตในประวตั ิศาสตรว์ งการศิลปะลายเสน้
พทุ ธปรชั ญานิกายหนิ ยาน ทศชาติชาดก โดย ดร. เคลา้ ส์ เวง้ ค์

5.) ชีวติ และงานของถวลั ย์ ดชั นี ระหว่าง พ.ศ. 2505-2535 (ภาษาองั กฤษ) โดย รสั เซล มารค์ สั

ฯลฯ

นอกจำกนี้ ยงั มีผลงำนเผยแพร่ในสอื่ ภำพยนตรแ์ ละรำยกำรโทรทศั นห์ ลำยรำยกำร อำทิ

1.) ภาพยนตร์ 16 มม.เร่ืองแรกโดยยูซิสแห่งประเทศไทย 2505 ภาพยนตรส์ ารคดีศิลปร่วมสมัย
ปรชั ญาพทุ ธศาสนานกิ ายเซน็ 2512 สถาบนั วฒั นธรรมเยอรมนั มวิ นิค เยอรมนี

2.) ภาพยนตร์ เสีย้ วรงั สรรค์ ของ ถวลั ย์ ดชั นี โดย บรรจง โกศลั วฒั น์ อานวยการสรา้ งโดย สฤษฎิ
เดช สมบตั ิพานิช 2518

3.) ภาพยนตรส์ ารคดี ศิลปวัฒนธรรม ทีวีเยอรมนั จากนครโคโลญจ์ เยอรมนี 2528 เร่ืองราว รูป
เขียน สญั ลกั ษณ์ ความหมาย ปรชั ญา และพลงั รงั สรรค์ ของถวลั ย์ ดชั นี ในปราสาทครอททอรฟ์
เยอรมนี

4.) ภาพยนตรส์ ารคดี ศิลปวฒั นธรรมไทยแลนดพ์ าโนรามา โดย บีบีซี องั กฤษ 2532 เร่ืองราวการ
นาเสนอ พลงั เนรมิต ความฉับพลนั ของสภาวะจิต ความขดั แยง้ ระหวา่ งอปุ าทานขนั ธ์ สมมตุ ิสจั จะ
และปรมตั สิ จั จะ

5.) ภาพยนตรส์ ารคดีชีวิต ถวลั ย์ ดชั นี จิตรกรในพานกั มหาวิทยาลยั เมลเบิรน์ ออสเตรเลีย 2537
เร่ืองราวเก่ียวกับบา้ นท่ีอยู่อาศยั สถาปัตยกรรมทอ้ งถ่ิน ความคิดศรทั ธา และความเห็นชอบใน
อรยิ มรรคของถวลั ย์ ดชั นี

6.) รายการชีพจรลงเทา้ 3 ครงั้ หน่งึ ในรอ้ ย ท่ีน่ีกรุงเทพ ศิลปวฒั นธรรมบนั เทิง มาลยั เกา้ เกียรติยศ
ตลอดจนรายการหลากหลาย กบั งานศลิ ปะ บทกวีรวมเล่มภาษาองั กฤษ โดยถวลั ย์ ดชั นี และเพ่อื น
ทงั้ สาม อดลุ เปรมบญุ ประพนั ธ์ ศรสี ตุ า ผดงุ ศกั ดิ์ ขมั ภรตั น์ 2512

7.) บทความเก่ียวกบั ศิลปวิจารณ์ ของถวลั ย์ ดชั นี ในดาแดงปรทิ ศั นข์ องโรงเรียนเพาะช่าง 2516-
2515

8.) บทวิจารณง์ านศิลปกรรมบวั หลวง ในฐานะกรรมการตดั สินศิลปกรรมระหว่างชาติ 2528-2533
จากนน้ั ไดม้ อบใหผ้ อู้ ่ืนทาหนา้ ท่ีเขียนบทวจิ ารณแ์ ทน ฯลฯ

งำนจติ รกรรมขนำดใหญ่ แบ่งเป็ น 2 จำพวกได้แก่

-งำนจติ รกรรมแนวไทย

ถวลั ยส์ รา้ งลายรูปสตั ว์ รูปครง่ึ คนครง่ึ สตั ว์ เขียนในลกั ษณะสีแบนแลว้ ตดั เสน้ เหมือนลายรดนา้
โบราณ แต่รูปทรงและเรอ่ื งราวท่ีเขาเขียนยงั คงเป็นเรอ่ื งเดียวกบั งานทกุ ชดุ จะตา่ งกนั ดว้ ยเทคนคิ
และวธิ ีการเขียน จดุ เดน่ ของงานจิตรกรรมแนวไทยของเขาคือ การวางองคป์ ระกอบและการจดั การ
กบั เร่อื งชอ่ งไฟและรูปทรงตา่ งๆ ท่ีเป็นเอกลกั ษณเ์ ฉพาะตวั ซง่ึ ไมเ่ คยปรากฏมาก่อนในงาน
ภาพเขียนไทยโบราณ ไดแ้ ก่ งานชดุ ตพู้ ระธรรม ชดุ มารผจญ รวมไปถึงงานแกะสลกั บานประตวู ดั
พระสงิ ห์ จงั หวดั เชียงราย งานสลกั ประดบั บา้ นดา จงั หวดั เชียงราย และอ่ืนๆ

-งำนเขียนแนวฉับพลันแบบภำพเขยี นเซน

ถวลั ยเ์ ขียนรูปดา้ ยสีดาโดยใชพ้ กู่ นั ขนาดใหญ่ ปา้ ยสีแบบฉบั ไวเป็นรูปสตั วท์ ่ีกาลงั เคล่ือนไว ว่งิ เดิน
หรอื กระโดดดว้ ยฝีแปรงเพียงไม่ก่ีครงั้ ซง่ึ เราเรยี กภาพเขียนแบบนีว้ ่าภาพเขียนแบบเซน คือ ศลิ ปิน
จะคงไวแ้ ตส่ ่วนท่ีเป็นสาระเท่านนั้ โดยจะลดทอนส่ิงท่ีไมจ่ าเป็นออกใหห้ มด ดงั นนั้ ความงามของ
ผลงานจงึ ไมไ่ ดอ้ ยทู่ ่ีรายละเอียดของภาพ แต่ขนึ้ อย่กู บั ประสิทธิภาพของฝีแปรงเพียงไมก่ ่ีครงั้ ท่ี
สามารถเขา้ ถงึ แก่นของสาระในส่ิงท่ีศิลปินตอ้ งการนาเสนอ ภาพเขียนของถวลั ยช์ ดุ นีย้ งั คงแสดง
คณุ ลกั ษณะท่ีเป็นไทยอยู่ แมเ้ ขาจะนาเสนอในลกั ษณะภาพเขียนเซน ดงั จะเหน็ ไดจ้ ากรายละเอียด
บรเิ วณส่วนท่ีเป็นตาและหาง หรอื ขอ้ เทา้ ของสตั ว์ เช่น ชา้ ง มา้ กระทงิ

วำระสุดท้ำยแหง่ ชวี ติ

ดร.ถวลั ย์ ดชั นี เรม่ิ ป่วยดว้ ยโรคเบาหวานและความดนั โลหิตสงู ตง้ั แต่เม่ือเดือนมิถนุ ายน
พ.ศ. 2557 โดยเขา้ รบั การรกั ษาอาการป่ วย ณ โรงพยาบาลรามคาแหง นานกว่า 3 เดือน จนเม่ือ
เวลา 02.15 น. ของวนั ท่ี 3 กนั ยายน ปีเดียวกนั นายถวลั ย์ ดชั นี ไดถ้ ึงแก่กรรมดว้ ยอาการสงบ จาก
อาการตบั วาย ซ่งึ ผเู้ ป็นลูกชาย คือ นายดอยธิเบศร์ ดชั นี ไดเ้ ขียนขอ้ ความผ่านเฟสบ๊คุ ส่วนตวั ว่าผู้
เป็นพ่อไดเ้ สียชีวิตลงแลว้ [5] ยงั ความเสียใจมาแก่เพ่ือนร่วมงาน บคุ คลต่าง ๆ ท่ีช่ืนชมผลงานของ
ถวลั ยเ์ ป็นอย่างมาก ดร.ถวัลย์ ดชั นี มีโรคประจาตัวคือ เบาหวาน และความดัน เม่ือประมาณปี
2555 ไดเ้ ขา้ รบั การรกั ษาโรคต่อมลกู หมากโตซง่ึ มีความเส่ียงเป็นมะเรง็ ต่อมาเม่ือตน้ ปี 2557 ตรวจ
พบว่าเป็นโรคมะเรง็ ต่อมลกู หมากระยะสดุ ทา้ ย และในช่วงปลายเดือนมิถนุ ายนจงึ เขา้ รบั การรกั ษา
ท่ีโรงพยาบาลอย่างจริงจัง จนกระท่งั พบว่าเชือ้ มะเร็งลุกลามไปท่ีตบั และปอด มีอาการไตวาย
จากนั้นอาการทรุดหนกั จนกระท่งั ถึงวาระสุดทา้ ยของชีวิต ในการนี้ กาหนดมีพิธีพระราชทานนา้
หลวงอาบศพ ในวันพฤหสั บดีท่ี 4 กันยายน 2557 เวลา 13.00 น. ณ ศาลา 1 วัดเทพศิรินทรา
วาสราชวรวิหาร โดยท่านผู้หญิงบุตรี วีระไวทยะ ในฐานะผู้แทนพระองค์สมเด็จพระเทพ
รตั นราชสดุ าฯ สยามบรมราชกมุ ารี เป็นประธานในพิธี จากนน้ั กาหนดจดั พิธีสวดพระอภิธรรมศพ
ในระหว่างวนั ท่ี 4 – 10 กนั ยายน เวลา 19.00 น. และมีพิธีพระราชทานเพลิงศพในวนั พฤหสั บดีท่ี
11 กนั ยายน 2557 เวลา 17.00 น. ณ เมรุวัดเทพศิรินทราวาสราชวรวิหาร พระบาทสมเด็จพระ
ปรมินทรมหาภมู ิพลอดุลยเดช ทรงพระกรุณาโปรดเกลา้ ฯ พระราชทานนา้ หลวงอาบศพ ในการนี้
สมเด็จพระเทพรตั นราชสดุ าฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดาเนินไปในการพระราชทานนา้
หลวงอาบศพ นายถวัลย์ ดชั นี ณ ศาลา 1 (เตชะอิทธิพร) วดั เทพศิรนิ ทราวาส เขตป้อมปราบศตั รู
พ่าย กรุงเทพมหานคร เม่ือวันพฤหัสบดีท่ี 4 กันยายน พ.ศ. 2557 เวลา 15.00 น.[6] สมเด็จ
พระเทพรตั นราชสุดาฯ สยามบรมราชกมุ ารี เสด็จพระราชดาเนินไปในการพระราชทานเพลิงศพ
ดร. ถวลั ย์ ดชั นี ณ เมรุดา้ นใต้ วดั เทพศิรนิ ทราวาส เขตป้อมปราบศตั รูพา่ ย กรุงเทพมหานคร เม่ือ
วนั ท่ี 10 กนั ยายน 2557 เวลา 17.00 น