รายงานการอบรมครูด้วยรูปแบบออนไลน์วิทยาศาสตร์ ระดับประถมศึกษาตอนปลาย

รายงานผลการอบรม

หลกั สตู รอบรมครูดว้ ยระบบออนไลน์

วชิ าวทิ ยาศาสตร์ ระดับประถมศึกษาตอนปลาย
เรอื่ ง การเปล่ยี นแปลงของน้า

Online Training for Elementary Science
Teachers : Changing of water

ระหวา่ งวนั ที่ 1 กรกฎาคม – 30 สิงหาคม 2564

1

บนั ทกึ ข้อความ

ส่วนราชการ โรงเรียนบ้านหนองโสน สังกัด สานกั งานเขตพื้นที่การประถมศึกษากาแพงเพชร เขต ๑
ท่ี วันที่ 1 กนั ยายน ๒๕๖4
เร่อื ง รายงานผลการอบรมหลกั สตู รครูด้วยระบบออนไลน์ วิชาวิทยาศาสตร์ ระดับประถมศกึ ษาตอนปลาย

เรือ่ ง การเปลยี่ นแปลงของนา้ Online Training for Elementary Science Teachers :
Changing of water

เรยี น ผ้อู านวยการโรงเรียนบ้านหนองโสน

ส่งิ ทส่ี ง่ มาด้วย รายงานผลการอบรมหลกั สูตรครูดว้ ยระบบออนไลน์ วชิ าวิทยาศาสตร์ ระดบั ประถมศกึ ษา

ตอนปลาย เรอ่ื งการเปลย่ี นแปลงของน้า Online Training for Elementary Science

Teachers: Changing of water จานวน ๑ เลม่

ข้าพเจ้า นางสาวกัญญาพร หงษ์ยนต์ ตาแหน่งครู วิทยฐานะ ครูชานาญการ ได้เข้าอบรม
ออนไลน์หลักสูตรอบรมครูด้วยระบบออนไลน์ วิชาวิทยาศาสตร์ ระดับประถมศึกษาตอนปลาย เร่ือง การ

เปลี่ยนแปลงของน้า Online Training for Elementary Science Teacher : Changing of water เป็นการ

อบรมครูด้วยรูปแบบออนไลน์ โครงการพัฒนานักเรียนอย่างมีคุณภาพด้วยการจัดประสบการณ์เรียนรู้

วทิ ยาศาสตร์ คณติ ศาสตร์ เทคโนโลยี และสะเตม็ ศกึ ษา โดยบรู ณาการกับ ๔ หน่วยงาน ประกอบดว้ ยส้านักงาน

คณะกรรมการการศึกษาขันพืนฐาน (สพฐ.) ส้านักงานคณะกรรมการส่งเสริมการศึกษาเอกชน (สช.) กรมการ

ส่งเสริมการปกครองส่วนท้องถ่นิ (สถ.) และส้านักการศึกษา กรุงเทพมหานคร (กทม.) หรือเรียกการอบรมครู

ดว้ ยระบบออนไลน์ SMT ซ่ึงการจัดการเรยี นรู้แบบออนไลน์เปน็ อีกรปู แบบหนงึ่ ทเี่ ขา้ มาตอบโจทย์ในสถานการณ์

ปัจจุบนั ที่มกี ารแพร่เชอื ของไวรัสโคโรน่า ๒๐๑๙ และเน่อื งจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคตดิ เชือ้ ไวรัสโค

โรนา ๒๐๑9 (COVID–๑9) ยังคงปรากฏอยู่ และ สสวท. ได้ตระหนักถึงความสาคัญต่อสถานการณ์ดังกล่าว ทา
ให้มีความจาเป็นต้องปรับรูปแบบการอบรมครูจากระบบทางไกล (รายการสด) เป็นรูปแบบออนไลน์ เพ่ือให้
เปน็ ไปตามมาตรการ การเว้นระยะหา่ งทางสังคม (Social Distancing) และท่ีสาคญั คอื ครสู ามารถศึกษาไดจ้ าก
คลิปวิดีทัศน์ได้จากท่ีบ้าน คือสามารถเรียนรู้ได้ทุกที่ ทุกเวลา โดยข้าพเจ้าได้สมัครเข้าร่วมการอบรมออนไลน์
หลักสูตรอบรมครดู ้วยระบบออนไลน์ วิชาวิทยาศาสตร์ ระดับประถมศึกษาตอนปลาย เรื่อง การเปลี่ยนแปลง

ของน้า Online Training for Elementary Science Teacher : Changing of water เป็นหลักสูตรท่ีเน้น

พัฒนาศักยภาพครูในการจัดการเรียนรู้รายวิชาพ้ืนฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สาหรับครูผู้สอนระดับ
ประถมศึกษาตอนปลาย (ป.5) ทส่ี อดคล้องตามตวั ชว้ี ดั ของหลักสูตรแกนกลางการศกึ ษาข้นั พน้ื ฐาน พ.ศ. 2551
(ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ให้สามารถใช้กิจกรรมการสอนในห้องเรียน รวมทั้งสอนผ่านรปู แบบออนไลน์ เร่ือง
การเปล่ียนสถานะของสสารและการเปล่ียนแปลงของน้าในวัฏจักรน้าได้อย่างประสิทธิภาพ ซึ่งให้ผู้เข้ารับการ
อบรมทาแบบทดสอบก่อนอบรม ตั้งแต่วันท่ี ๑ กรกฎาคม – ๒ สิงหาคม ๒๕๖๔ และเข้าอบรมระหว่างวันที่
๑ กรกฎาคม – ๓๑ สงิ หาคม ๒๕๖๔ ผา่ นชอ่ งทาง https://stemreg.ipst.ac.th น้ัน เมือ่ ส้นิ สดุ การอบรมผเู้ ข้า
รับการอบรมตอ้ งทาแบบทดสอบหลังการอบรม ในวันท่ี ๓๑ สงิ หาคม ๒๕๖๔

2

บดั น้ี การเขา้ รับการอบรมครูผู้สอนแบบออนไลน์เสร็จเรยี บร้อยแลว้ ข้าพเจา้ ขอรายงานผลการ
อบรมครูผู้สอนออนไลน์ มาเพ่อื พฒั นาตนเอง พัฒนาผูเ้ รยี นและพัฒนางานของหนว่ ยงานต่อไป ทง้ั น้ี ข้าพเจ้าได้
แนบเอกสารและรายละเอยี ดมาพรอ้ มหนังสอื ฉบบั น้ี

จงึ เรยี นมาเพือ่ โปรดทราบ

ลงชอ่ื

( นางสาวกัญญาพร หงษ์ยนต์ )
ตาแหน่ง ครู อันดับ คศ.๒

ความคิดเหน็ ของผูบ้ ริหาร

.................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

ลงชือ่ .........................................
(นายพงษ์ธร สันตกิ ลุ )

ผอู้ า้ นวยการโรงเรยี นบา้ นหนองโสน

3

รายงานผลการอบรมครดู ้วยระบบออนไลน์ วิชาวทิ ยาศาสตร์ ระดบั ประถมศึกษาตอนปลาย
เรอื่ ง การเปลี่ยนแปลงของน้า

Online Training for Elementary Science Teachers : Changing of water
ระหว่างวนั ท่ี ๑ กรกฎาคม - ๓๐ สิงหาคม ๒๕๖๔

จัดโดยสถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี (สสวท.) บรู ณาการรว่ มกบั ๔ หน่วยงาน

ผา่ นช่องทาง https://stemreg.ipst.ac.th

เหตุผลและความจา้ เป็น
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) เพื่อให้การอบรมครูด้วยระบบออนไลน์

เป็นไปด้วยความเรียบร้อยและมีประสิทธิภาพ และครูที่เข้ารับการอบรมรับทราบข้อมูลและเข้าใจแนวปฏบิ ัตทิ ่ี
สาคญั ของโครงการอบรม เชน่ วิธกี ารสมคั รและการลงทะเบียนเข้าร่วมโครงการ รวมถงึ แนวทางการอบรม การ
ทาแบบทดสอบ และเกณฑ์การประเมินของโครงการ ดังน้ัน จึงได้จัดทาคู่มือสาหรับผู้เข้ารับการอบรมครูด้วย
ระบบออนไลน์ (SMT online) โครงการยกระดับนักเรียนอย่างมีคุณภาพด้วยการจัดประสบการณ์เรียนรู้
วิทยาศาสตร์คณิตศาสตร์เทคโนโลยีและสะเต็มศึกษา โดยบูรณาการกับ 4 หน่วยงาน เพ่ือให้ครูนาไปศึกษาทั้ง
กอ่ นและระหวา่ งการอบรม ซึ่งเปน็ โครงการอบรมท่ีเป็นประโยชนต์ อ่ การอบรมครดู ้วยระบบออนไลน์และครูผเู้ ขา้
รบั การอบรมสามารถนาไปต่อยอดใชใ้ นการจัดการเรยี นรใู้ นห้องเรยี นไดจ้ รงิ

หลักสตู รอบรมครูด้วยระบบออนไลน์ ระดับประถมศึกษาตอนปลาย เร่ือง การเปลย่ี นแปลงของน้าเป็น
หลักสูตรที่ให้ความรู้และแนวทางการจัดการเรียนรู้เกี่ยวกบั การเปลี่ยนสถานะของสสาร ประกอบด้วยเรื่องการ
หลอมเหลว การกลายเป็นไอ การควบแนน่ การแขง็ ตวั การระเหดิ การระเหิดกลับ และการเปลีย่ นแปลงของน้า
ประกอบด้วยเร่อื งแหล่งนา้ เมฆ หมอก น้าคา้ ง น้าคา้ งแขง็ หยาดน้าฟ้า และวัฏจักรน้า หลักสูตรน้เี น้นการลงมือ
ปฏิบัติผ่านการทากิจกรรมโดยใช้วัสดุอุปกรณ์ท่ีสามารถจัดหาได้ง่าย การนาเทคโนโลยีหรือสื่อดิจิทัลมาใช้
ประกอบการเรียนรู้ เน้นการคิดวิเคราะห์และการนาความรู้ไปแกป้ ญั หาในชวี ิตประจาวัน

ด้วยในขณะนี้สถานการณก์ ารแพร่ระบาดของโรคติดเช้อื ไวรัสโคโรนา ๒๐๑9 (COVID–๑9) ยังคงปรากฏ
อยู่ และ สสวท. ได้ตระหนักถึงความสาคัญต่อสถานการณ์ดังกล่าว ทาให้มีความจาเป็นต้องปรับรูปแบบการ
อบรมครูรอบครูผู้สอน จากระบบทางไกล (รายการสด) เป็นรูปแบบออนไลน์ เพื่อให้เป็นไปตามมาตรการ การ
เว้นระยะห่างทางสงั คม (Social Distancing)

ระยะเวลาด้าเนินการโครงการ (เร่ิมตน้ - สนิ สดุ โครงการ)

ทาแบบทดสอบกอ่ นอบรม วนั ท่ี ๑ กรกฎาคม – ๒ สงิ หาคม ๒๕๖๔
อบรมออนไลน์ วนั ที่ ๑ กรกฎาคม – ๓๑ สิงหาคม ๒๕๖๔
ทาแบบทดสอบหลงั อบรม ๑๖ – ๓๑ สงิ หาคม ๒๕๖๔

ตามที่ข้าพเจ้า นางสาวกัญญาพร หงษ์ยนต์ ตาแหน่ง ครู อันดับ คศ.๒ ครูประจาช้ันมัธยมศึกษา
ปีท่ี ๓ ได้เขา้ ร่วมการอบรมหลักสตู รครดู ว้ ยระบบออนไลน์ วชิ าวิทยาศาสตร์ ระดับประถมศกึ ษาตอนปลาย เร่อื ง
การเปลี่ยนแปลงของน้า Online Training for Elementary Science Teachers: Changing of water ผ่าน
ระบบออนไลน์ช่องทาง http://stemreg.ipst.ac.th จัดโดยส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

4
(สสวท.) โดยข้าพเจ้าได้เข้าร่วมการอบรมครูรปู แบบออนไลน์ โดยทาแบบทดสอบก่อนเรียน วันที่ 1 กรกฎาคม
๒๕๖๔ และเริ่มเข้าอบรมในช่วงระยะเวลาระหว่างวันท่ี 1 กรกฎาคม – ๓๑ สิงหาคม ๒๕๖๔ รวมเวลา
๑๘ ช่ัวโมง มเี น้อื หา/สาระการอบรม ดงั นี้

หลักสูตรอบรมครูด้วยระบบออนไลน์ ระดับประถมศึกษาตอนปลาย เรื่อง การเปลี่ยนแปลงของน้า
Online Training for Elementary Science Teachers: Changing of water มีรายละเอียดและก้าหนดการ
อบรมดงั นี้

หมายเหตุ การอบรมครูผู้สอนด้วยรูปแบบออนไลน์ หมายถึง ผู้เข้ารับการอบรม login เข้าระบบเพ่ือศึกษา
คลปิ วีดทิ ัศนแ์ ละเอกสารต่าง ๆ ดว้ ยตนเอง
รปู แบบการอบรม

- อบรมโดยดูคลิปวีดิทัศน์ใน https://stemreg.ipst.ac.th ได้ด้วยตนเองทศ่ี ูนย์อบรม ทีบ่ ้าน หรือทโ่ี รงเรยี น
- สามารถเขา้ ระบบเพื่อศึกษาคลิปวีดิทศั นไ์ ด้ไมจ่ ้ากัดจา้ นวนครัง และดซู า้ ได้
- แต่ละหลักสูตรมเี วลาในการอบรม ๙ สัปดาห์ และเมื่อจบการอบรมแล้วท่านยังสามารถยอ้ นกลบั มาดู

คลิปวีดิทศั น์เพอื่ ทบทวนความรู้ได้ทงั ใน https://stemreg.ipst.ac.th
- หลงั จากดูคลิปวีดิทศั น์แล้ว จะต้องท้าแบบทดสอบเกบ็ คะแนนระหวา่ งการอบรม สามารถทา้

แบบทดสอบไดเ้ พยี ง ๓ ครงั โดยระบบจะใช้คะแนนครงั ล่าสุดในการประเมิน

5

โดยหลักสูตรอบรมครดู ว้ ยระบบออนไลน์ ระดบั ประถมศกึ ษาตอนปลาย เรือ่ ง การเปลย่ี นแปลงของน้า
Online Training for Elementary Science Teachers: Changing of water มรี ายละเอียดหลักสตู ร ดังนี

แบบทดสอบก่อนอบรม แบบทดสอบก่อนการอบรม
ชแี้ จงการอบรม
ช้แี จงหลักสูตร
EP๐๑ : การเปลยี่ นแปลงของนา้ ๑
- การเปลย่ี นสถานะของสสาร (คาถาม ๑ คาถาม)
- แหลง่ น้าบนโลก (คาถาม ๑ คาถาม)
- เมฆ หมอก นา้ ค้าง และนา้ คา้ งแขง็ (คาถาม ๑ คาถาม)
EP๐๒ : Live ตอบค้าถามครั้งที่ ๑
EP๐๓ : การเปล่ยี นแปลงของน้า ๑
- หยาดน้าฟ้า (คาถาม ๑ คาถาม)
- วฏั จักรนา้ (คาถาม ๑ คาถาม)
- วทิ ยาศาสตร์กับการนาไปใช้
EP๐๔ : Live ตอบคา้ ถามครงั้ ที่ ๒
ชแ้ี จงการท้าข้อสอบ
แบบสอบถาม/แบบประเมนิ ความคดิ เหน็
แบบทดสอบหลงั การอบรม (๑ คาถาม)

เกณฑ์ผ่านการอบรม
การวัดและประเมินผลผู้เรียน เกณฑ์การผ่านอยู่ท่ี ๗๕% ขึนไป ซึ่งคะแนนจะได้จากการตอบค้าถามใน

แบบฝึกหดั ท้ายคลิป และแบบทดสอบหลังการอบรม ซ่ึงมขี ้อกา้ หนดดังนี แบบฝึกหัดทา้ ยคลปิ และแบบทดสอบ
หลงั การอบรม (คิดเป็น ๓๐ คะแนน) สามารถตอบได้ ๓ ครัง โดยระบบจะใช้คะแนนล่าสดุ ในการประเมนิ

6

เน้ือหาการอบรม

ชี้แจงการอบรม
การอบรมครดู ้วยรูปแบบออนไลน์ “โครงการพัฒนานกั เรียนคณุ ภาพด้วยการจัดประสบการณ์

เรยี นรู้วทิ ยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ เทคโนโลยี และสะเตม็ ศึกษา โดยบูรณาการกับ 4 หน่วยงาน”

ทม่ี า และความสา้ คัญของโครงการ
วิทยากร : ณญาดา ณ นคร

นกั วชิ าการอาวุโส สาขาวทิ ยาศาสตรภ์ าคบังคบั

ท่ีมา และความส้าคญั ของโครงการ
การอบรมครูด้วยรูปแบบออนไลน์ “โครงการพัฒนานักเรียนคุณภาพด้วยการจัดประสบการณ์เรียนรู้

วิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ เทคโนโลยี และสะเต็มศึกษา โดยบูรณาการกบั 4 หน่วยงาน” คือประกอบดว้ ย
สา้ นักงานคณะกรรมการการศึกษาขันพืนฐาน (สพฐ.) สา้ นกั งานคณะกรรมการส่งเสรมิ การศึกษาเอกชน (สช.)
กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น (สถ.) และส้านักการศึกษากรุงเทพมหานคร (กทม.)ซึ่งการอบรมครงั นีนะคะ
การอบรมครูด้วยระบบออนไลนเ์ อสเอ็มที (S M T) ปัจจุบันนจี ะมกี ารจดั การเรียนรทู้ ี่หลากหลายรูปแบบมากค่ะก็
เป็นอีกรูปแบบหน่ึงท่ีตอบโจทย์กับสถานการณ์ในปัจจุบันท่ีมีแพร่เชือของไวรัสโคโรนา 2019 ซ่ึงในปีนีนะคะมี
ตัวอยา่ งหลกั สตู รแลว้ กม็ ีตวั อย่างวธิ ีทางการอบรมดว้ ยระบบออนไลน์

วตั ถุประสงคห์ ลักสูตรรวมถึงเกณฑก์ ารประเมนิ ต่างๆ 7

วทิ ยากร : ดร.สนธิ พลชยั ยา
ผชู้ า้ นาญการ สาขาเคมีและชีววิทยา

โ ค ร ง ก า ร นี เ ป็ น โ ค ร ง ก า ร ค ว า ม ร่ ว ม มื อ
ระหวา่ ง สสวท. กบั 4 หนว่ ยงานโดยทงั 4 หน่วยงาน และ สสวท. มเี ปา้ ประสงคร์ ่วมกันก็คือต้องการท่ีจะท้า
ใหค้ รูวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ เทคโนโลยี ปรับการเรียนเปลยี่ นการสอน เพ่อื ท่ีจะให้นกั เรยี นไทยสามารถท่ี
จะมีทกั ษะ สมรรถนะ ทส่ี ามารถน้าไปใช้ในชวี ติ ประจา้ วัน สามารถแกป้ ญั หาในชีวิตจริงได้

เนือ่ งจากการอบรมครังนีเปน็ ปีที่สองแล้ว ถ้าสมมตวิ ่าด้าเนนิ การโดย สสวท. เพียงหน่วยงานเดียวการ
ผลักดันให้เกิดการเปล่ียนแปลง หรือคุณครูท่ีจะเข้ารับการอบรมและก็จะไม่ได้อยู่ในวงกว้างนัก แต่ก็นับเป็น
ความโชคดีที่หน่วยงานภาคีเครอื ขา่ ย 4 ฝ่าย ได้เห็นความส้าคัญ และเข้ามาร่วมดา้ เนนิ การก็เลยท้าให้คุณครทู ี่
เขา้ รับการอบรมอยใู่ นวงท่ีกว้างมากขนึ เมอื่ พดู ถึงการอบรมครูจดุ มงุ่ หมายเริม่ แรกเลยก็คือ เราตอ้ งการอบรมครู
ด้วยระบบทางไกล ซึ่งการอบรมด้วยระบบทางไกลจะเป็นการอบรมที่วิทยาการที่อยู่ต้นทาง คือ สสวท. และ
คุณครทู ีอ่ ย่ศู นู ย์อบรมปลายทางท่ัวประเทศสามารถท้า
กิจกรรมไปพร้อมๆ กัน และสามารถท่ีจะมีปฏสิ ัมพนั ธ์
กันได้ระหว่างท่ีอบรม แต่เน่ืองจากตอนนีเราก้าลัง
เผชิญกับโควิด 19 ท้าให้เราต้องปรับรูปแบบการ
อบรมมาเป็นด้วยรูปแบบออนไลน์แทน ซึ่งการอบรม
ด้วยรูปแบบออนไลน์ มีข้อดี คือ คุณครูสามารถท่ีจะ
ศึกษาคลิปวีดิทัศนไ์ ด้จากทบ่ี ้านหรอื สถานที่ไหนกไ็ ด้
ที่คุณครูสะดวก ที่มีอินเทอร์เน็ต โดยท่ีคุณครูไม่
จาเปน็ ต้องมารวมตัวกันท่ศี นู ยก์ ารอบรมปลายทาง เพอื่ ลดการเสยี่ งต่อการเกดิ โควิด 19

สรุป ปัญหาท่ีเกิดขึนคือ นอกจากการติดเชือไวรัสโคโร
น่า 2019 แล้ว สิ่งที่จะต้องเร่งในการพัฒนาหรือ
แก้ปัญหา ก็คือ การยกระดับคุณภาพนักเรียนให้มี
ทักษะและสมรรถนะใหท้ ดั เทียมกบั นานาชาติ โดยการ
ปรับการเรยี น เปลี่ยนการสอน แบบใหม่

8
ปญั หาท่เี กดิ ขึ้นเก่ียวกับวทิ ยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ และเทคโนโลยี เกดิ อะไรข้ึนบา้ ง

สา้ หรบั ปัญหาทีเ่ กิดขนึ มหี ลายอยา่ ง อยา่ งแรกคือผลการประเมนิ ความรูแ้ ละทกั ษะของนกั เรยี นของ
นักเรียนไทยทงั ในชาติและระดบั นานาชาติ ปรากฏว่า ผลการประเมนิ อยู่ในเกณฑ์ท่ีค่อนขา้ งต้า่ ยกตวั อย่าง เชน่
ผลการสอบของ PISA

PISA คอื โปรแกรมประเมินสมรรถนะนักเรียนสากล โดยการสอบ PISA รเิ รม่ิ โดยองคก์ รเพื่อความ
ร่วมมอื ทางเศรษฐกิจและการพฒั นา OECD การสอบ PISA มวี ัตถปุ ระสงค์ เพอ่ื ประเมนิ ระบบการศกึ ษาของ
แตล่ ะประเทศวา่ ในระบบการศกึ ษานัน สามารถที่จะเตรียมเยาวชนใหม้ ีความรู้ ทักษะ และสมรรถนะในการอยู่
ในโลกท่มี ีการเปลยี่ นแปลงได้อย่างไร การสอบ PISA จะกา้ หนดให้มีการสอบ 3 ปี 1 ครงั และการสอบปลี ่าสุด
คือ ค.ศ. 2018 หรอื พ.ศ. 2561 ผลการสอบเป็นดังนี

จากผลการสอบจะเหน็ ว่าคะแนนของนกั เรยี นไทย ทงั วชิ า วิทยาศาตร์ คณติ ศาสตร์ ต้่ากว่าเกณฑ์ โดย
ท่ีตัวเลขของวิทยาศาสตร์ได้อยู่ 426 ต่้ากว่าค่าเฉล่ีย นั่นก็คือ 489 ส่วนคณิตศาสตร์อยู่ท่ี 419 ต่้ากว่าค่าเฉล่ีย
น่ันก็คือ 489 การอ่านก็เช่นกันคะแนนยังอยู่ต้่ากวา่ ค่าเฉล่ีย แสดงให้เห็นว่าการศึกษาของไทยยงั มีการส่งเสรมิ
ในเรื่องของการสมรรถนะ และทักษะในชีวิตจริงไม่มากเท่ าที่ควร และไม่ใช่แค่คะแนนสอบใน
ปี 2018 เทา่ นนั ท่ีคะแนนของนักเรยี นไทยตา่้ กว่าคา่ เฉล่ยี ของ OECD ดงั ภาพ

9
ถ้าเราวิเคราะห์ข้อมูลย้อนหลัง จะเห็นว่าคะแนนของนักเรียนไทยตา้่ กว่าค่าเฉลี่ยมาโดยตลอด และถ้า
มองไปที่กราฟ จะเหน็ ว่ากราฟขึนบ้างลงบา้ ง ขนึ บ้างลงบา้ ง ซง่ึ ยงั ไม่เป็นในสิ่งทเี่ ราอยากจะให้เปน็ เพราะส่งิ ท่ี
เราอยากให้เป็นคือ ต้องการท่ีจะเห็นกราฟมีความชันเป็นบวก (+) ก็คือขึนเรื่อยๆ จะขึนมากหรือน้อยก็ได้ แต่
ขอใหข้ ึนเร่ือยๆ ขึนไปชนกับค่าเฉล่ีย OECD ในทีส่ ดุ แต่วา่ เมื่อดจู ากกราฟแลว้ ไม่เปน็ อย่างนนั แสดงว่าเราอาจ
ยังเน้นไม่ถูกจุด หรือว่ามาไม่ถูกทางหรือเปล่า จากสาเหตุนีจึงท้าให้มีการปรับการเรียน เปล่ียนการสอน
เพ่ือท่ีจะน้านักเรียนไทยให้มีความรู้ ทักษะ และสมรรถนะที่สามารถน้าไปใช้ในชีวิตประจ้าวัน หรือเอาไป
แกป้ ัญหาในชวี ติ จรงิ ได้ นอกจากนยี ังมีปัจจยั อ่ืนๆ ทกี่ อ่ ให้เกดิ โครงการนอี กี คือ

จ้านวนผู้เรียน S M T ลดลง ปัจจุบันนักเรียนมีความสนใจท่ีจะเรียนสายวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์
และเทคโนโลยลี ดลง ซึง่ จากการที่นักเรียนให้ขอ้ มลู คือ การเรียนวชิ าวิทยาศาสตร์ คณติ ศาสตร์ และเทคโนโลยี
เรยี นเยอะ เรียนยาก และเมื่อเรียนแลว้ ไม่รู้ว่าจะน้าไปใชไ้ ด้อย่างไร ซึง่ ตา่ งจากบางสาขาวิชา อย่างเชน่ การ
เรียนทา้ อาหาร นกั เรยี นสามารถมองออกว่าเม่อื เรียนแลว้ จะสามารถนา้ ความรู้ไปท้าอะไร อนาคตจะไปประกอบ
อาชีพอะไร และโอกาสที่จะสร้างรายได้ให้เขามีมากเท่าไหร่ ด้วยเหตุผลนีท้าให้นักเรียนสนใจที่ จะไปเรียน
สาขาวิชาอื่นมากกว่าวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ และเทคโนโลยี ปัญหาอีกอย่างหน่ึงท่ีเราต้องยอมรับคือการ
เรยี นการสอนในบ้านเรายังเน้นท่ีจะสอนเนือหาท่ีเปน็ ทฤษฎอี ยู่เพ่อื ที่จะใหน้ กั เรยี นสามารถทา้ ขอ้ สอบได้คะแนน
เยอะๆ เม่อื เน้นเนือหาจนเกนิ ไปกท็ า้ ใหค้ ณุ ครูลืมท่ีจะสอดแทรกในเรอ่ื งของกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ทักษะ
กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ หรือแม้แต่ทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 เพราะฉะนนั เมื่อนกั เรียนจบการศึกษา หรือ
แม้แต่ตัวบัณฑิตเองที่จบการศึกษาไปแล้ว ส่ิงที่ติดตัวไปก็จะเป็นเรื่องขององค์ความรู้ท่ีเป็นเชิงทฤษฎี และไม่
สอดคล้องกับสงิ่ ทต่ี ลาดแรงงานตอ้ งการนั่นเอง และปัญหาอีกอยา่ งหนึ่งทสี่ ้าคัญคือ ตอนนีเราอยูใ่ นยุค AEC เป็น
ยุคทมี่ กี ารแข่งขนั กันค่อนขา้ งสูง และยุทธศาสตรช์ าติ 20 ปี กก็ ลา่ วไวอ้ ย่างชดั เจนว่าบคุ ลากรที่จบไปท่จี ะเข้า

10

ตลาดแรงงานนันจะต้องมีศักยภาพทางความคิด พูดง่ายๆ คือ เมื่อเข้าไปท้างานจะต้องเป็นสมองที่ส้าคัญของ
องค์กรได้ เพราะฉะนันการเรยี นการสอนของไทยก็จะต้องเน้นนกั เรียนได้ฝกึ คดิ กล้าคิด กลา้ ท้า เป็นผู้น้า แต่
ว่าการศกึ ษาของไทยในปัจจุบนั กย็ ังไมส่ อดคล้องกบั AEC และยทุ ธศาสตรช์ าติ 20 ปี เทา่ ท่ีควร

บทบาทของ สสวท.
เพ่ือแก้ปัญหาดังกล่าว สสวท. ก็ได้มีการด้าเนิน

โครงการดังกล่าวหลายโครงการ และมีส่ิงหน่ึงท่ี สสวท.
ได้ด้าเนินการไปแล้วคือ ได้มีการจัดท้ามาตรฐานการ
เรียนรู้และตัวชีวัดกลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์และ
วิทยาศาสตร์ ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560 ตามหลักสูตร
แกนกลางการศึกษาขันพืนฐาน พุทธศักราช 2551
เพ่ือให้สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงในปัจจุบัน โดยมี
การปรับปรุงเนือหาให้ทันสมัย และเน้นในเร่ืองของทักษะ และสมรรถนะทึ่มุ่งให้ผู้เรียนสามารถน้าไปใช้ใน
ชีวิตประจ้าวัน และแก้ปัญหาในชีวิตจริงได้มากขึน และตัวชีวัดและสาระการเรียนรู้แกนกลางกลุ่มสาระการ

เรยี นรู้คณิตศาสตร์ และวทิ ยาศาสตร์ก็ไดอ้ อกไปแล้ว
ผู้ใช้ก็คือคุณครู ซึ่งน่าจะได้เห็นตัวชีวัดใหม่กันแล้ว
และด้วยตัวเอกสารเพียงอย่างเดียวคุณครูอ่านแล้ว
อาจจะไม่เข้าใจเจตจ้านงของ สสวท. เราก็เลยต้องมี
การอบรมครูเพื่อท่ีจะให้การใช้หลักสูตรเป็นไปอย่าง
มปี ระสิทธิภาพแลว้ กม็ ีประสทิ ธผิ ล

แต่ว่าในการอบรมครูในครังนีโจทย์คือ เรา
จะท้าอย่างไรเพ่ือที่จะให้การอบรมครูสามารถที่จะ
เข้าถึงคุณครูได้ท่ัวประเทศเลยซ่ึงค้าตอบมีแค่สองอย่าง อย่างแรกเลยก็คือกันด้วยระบบทางไกลอีกอันนึงดว้ ย
ระบบออนไลน์แตว่ ่ารอบนีเรากจ็ ะเลอื กดว้ ยระบบออนไลน์

แนวทางในการพัฒนาหรือพิจารณาเนอื้ หาหลักสูตรในการอบรมอย่างไร
การอบรมครูอย่างแรกที่จะต้องพิจารณาในการเลือก

เนื้อหาส้าหรับอบรมครู คือ ต้องเลือกเน้ือหาต้องสอดคล้อง
กับตัวชี้วัดหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน 2551
ฉบับปรับปรุง 2560 โดยเนือหาของการอบรมในปีท่ีผ่านมา
จะเน้น ป.1 ป.4 ม.1 ส้าหรับ ม.ปลาย วิทยาศาสตร์จะเน้น
ฟิสิกส์ วิทยาศาสตร์และอวกาศ และ ม.ปลาย คณิตศาสตร์
จะเน้นวิทย์ คณิต เพ่ือชีวิต

11

ส่วนการอบรมปีที่ 2 นีจะเน้น ป.2 ป.5 ม.2 ส้าหรับ ม.ปลาย จะเน้นไปท่ีคณิตศาสตร์ ม.5 และวิทย
ศาสตร์จะเป็นส่วนของกายภาพเน้นส่วนของเคมี และวิทยาศาสตร์ชีวภาพ ส้าหรับปฐมวัยพิจารณาเนือหา
สอดคล้องกับกรอบการศึกษาปฐมวัย กรอบการเรยี นรู้ปฐมวัย ซ่ึงปีนีแล้วปฐมวัยได้อบรมในเรอ่ื งของการคิดเชงิ
ค้านวณ และปนี จี ะเน้นในเรอื่ งของสะเต็มศึกษา

12

และนอกจากเร่ืองของตัวชีวัดแล้วระหว่างตัวชีวัด 2551
เดิม และตัวชีวัดฉบับปรับปรุง 2560 พอมีการปรับแล้วมี
เนือหาส่วนใดที่คุณครูสับสนหรือมีปัญหา เราก็จะ
พจิ ารณาเปน็ พิเศษและนา้ เนอื หาสว่ นนมี าอบรม

อย่างที่สอง เน่ืองจากปีนีเป็นปีที่ 2 ในการอบรม
ออนไลน์ เนือหาท่ีน้ามาใช้ในการอบรมจะเป็นการ
เช่ือมโยงกับชีวิตจริง และแม้จะเป็นการอบรมด้วย
รูปแบบออนไลน์ก็ตามก็ได้มีการเน้นการลงมือปฏิบัติ เน้นกระบวนการสืบเสาะหาความรู้อยู่ เพราะฉะนันการ
อบรมนีคุณครูจะได้ลงมือปฏิบัติและมีส่วนร่วมไม่ใช่
มาน่ังฟังการบรรยายแคอ่ ย่างเดยี ว

และอย่างที่สามท่ีส้าคญั ท่ีสุดของการจัดอบรมครู คอื
ฝึกการแก้ปัญหาเพ่ิมทักษะแห่งศตวรรษท่ี 21 และ
สมรรถนะของผู้เรียน โดยแตล่ ะหลักสตู รอบรมครูจะ
มีกจิ กรรมทีเ่ รยี กวา่ “กจิ กรรมทา้ ทาย ” หรือกจิ กรรม
Challenge โดยบางหลักสูตรอาจจะมีกิจกรรม Challenge 1 กิจกรรม หรือบางหลักสูตรอาจมีหลายกิจกรรม

โดยกิจกรรม Challenge เป็นกิจกรรมที่เน้นให้คุณครู
ประมวลความรู้ และบรู ณาการทกั ษะและสมรรถนะในการ
แก้ปญั หา

สิ่งส้าคัญต่อมาคอื วสั ดุ อุปกรณ์ที่น้ามาใช้ในการอบรมตอ้ ง
เป็นวัสดุท่ีคุณครูสามารถจัดเตรียมหรือจัดหาได้โดยง่าย
และการน้าเสนอก็จะมีการใช้ส่ือน้าเสนอดิจิทัลและแอป
พลเิ คชันตา่ งๆ ซึง่ คุณครสู ามารถเรียนร้แู ละนา้ ไปใช้กบั นักเรยี นได้

หลกั สูตรทใี่ ชใ้ นการอบรม
หลักสูตรที่ใช้อบรมจะเน้นการเรียนวิทย์ คณิต
ในชวี ิตจริง และหลกั สูตรในปนี จี ะมที งั หมด 10

หลกั สตู ร ดงั นี

13
ก้าหนดการอบรม และระยะเวลาในการอบรม
ตารางการไลฟช์ แ้ี จงและตอบคา้ ถาม

14

เกณฑ์การประเมิน

ชี้แจงหลกั สูตรการเปลยี่ นแปลงของน้า

วิทยากร : ดร.วนั ชัย นอ้ ยวงค์
นักวชิ าการ สาขาวิทยาศาสตร์ภาคบังคับ

วทิ ยากร : ดร.เสาวลักษณ์ บัวอนิ
นักวชิ าการ สามขาวิทยาศาสตรภ์ าคบังคบั

วทิ ยากร : กมลลกั ษณ์ ถนดั กิจ
นักวิชาการ สาขาวทิ ยาศาสตรภ์ าคบงั คับ

15

ตัวชี้วัดหลักสตู รแกนกลาง
การศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐาน 2551

(ฉบบั ปรับปรุง 2560)

รูปแบบของการจัดกิจกรรม
หลกั สูตรการเปลีย่ นแปลงของน้า มีทงั หมด 6 หัวขอ้ ดงั นี

16

การกา้ หนดคะแนนของแต่ละหวั ข้อ

การไดค้ ะแนนจะตอ้ งตอบค้าถามในแต่ละประเด็นนนั ๆ

17

การเปลยี่ นแปลงของน้า

เรื่องท่ี 2 แหลง่ นา้ บนโลก
2.1 ปริมาณน้าแตล่ ะแหล่งบนโลก

วทิ ยากร : ดร.เสาวลกั ษณ์ บัวอนิ
นกั วิชาการ สาขาวิทยาศาสตร์ภาคบังคับ

คา้ ถามชวนคิด :
- โลกปกคลมุ ไปด้วยพนื ดินหรอื พนื น้ามากกว่ากัน (จากแบบจ้าลองลกู โลก พบวา่ มีสว่ นท่ปี กคลุมไปด้วย

น้ามีสัดสว่ นมากกวา่ พืนดินหลายเท่า)
- น้าบนโลกอย่ใู นแหลง่ ใดบา้ ง แต่ละแหล่งมีสถานะใด และนา้ ส่วนใหญบ่ นโลกอยูใ่ นแหล่งน้าใด
- เพราะเหตใุ ดจงึ มีการรณรงคใ์ ห้ประหยัดน้า

กิจกรรมท่ี 2 ปริมาณน้าแต่ละแหล่งบนโลก
จดุ ประสงค์ เปรยี บเทียบสดั ส่วนปรมิ าณน้าบนโลกในแต่ละแหล่งโดยใช้แบบจ้าลอง
วสั ดุอุปกรณ์

ท่ี รายการ จ้านวน

1 น้า 20,000 ลูกบาศก์เซนตเิ มตร

2 ขวดพลาสติกขนาด 1,000 ลูกบาศกเ์ ซนตเิ มตร หรอื 1 ลิตร 22 ขวด

3 บกี เกอร์ขนาด 500 ลูกบาศกเ์ ซนติเมตร 1 ใบ

4 บกี เกอร์ขนาด 250 ลูกบาศก์เซนตเิ มตรไม้ขดี ไฟ 1 ใบ

5 หลอดฉีดยาขนาด 5 ลูกบาศก์เซนติเมตร 1 อัน

6 ชอ้ น 1 คนั

วิธกี ารด้าเนินกิจกรรม
1. บรรจุน้าจนเต็มขวด ขนาด 1,000 ลกู บาศก์เซนติเมตร หรือ 1 ลติ ร จา้ นวน 20 ขวด ขะมนี ้า

ทงั หมด 20,000 ลูกบาศกเ์ ซนติเมตร ซ่งึ สมมติให้เปน็ นา้ ทงั หมดบนโลก
2. แบง่ น้าจากขวดใบท่ี 1 ออกมา 150 ลูกบาศกเ์ ซนติเมตร ใสบ่ กี เกอร์ 500 ลกู บาศก์เซนตเิ มตร

(บีกเกอรใ์ บท่ี 1)

18
3. แบ่งน้าจากบีเกอร์ใบท่ี 1 ออกมา 150 ลูกบาศกเ์ ซนตเิ มตร ใส่บีกเกอร์ 250 ลกู บาศกเ์ ซนติเมตร

(บกี เกอรใ์ บที่ 2)
4. นา้ นา้ สว่ นท่เี หลือจากบกี เกอรใ์ บที่ 1 ใส่ขวดใบท่ี 21

ลกู บาศกเ์ ซนติเมตรกบั ลิตรสัมพันธก์ นั อย่างไร
หน่วยการวัดปริมาตร
1,000 ลกู บาศก์เซนติเมตร เท่ากบั 1 ลิตร
เตรยี มนา้ 20,000 ลูกบาศกเ์ ซนตเิ มตร เท่ากบั เตรยี มนา้ 20 ลิตร

ข้ันแรก ให้นักเรียนบรรจุน้าจนเต็มขวดพลาสติก ขนาด 1,000 ลูกบาศก์เซนติเมตร
จา้ นวน 20 ขวด (ปรมิ าตรน้าทังหมด เทา่ กับ 20,000 ลูกบาศก์เซนตเิ มตร) ซึง่ เปรียบได้กับน้า
ทังหมดบนโลก

19

ขน้ั สอง แบง่ นา้ จากขวดใบ
ที่ 1 ออกมา 500 ลกู บาศก์เซนตเิ มตร
หลังจากนนั น้าขวดท่ี 1 ไปวางรวมกับ
ขวดใบท่ี 2 ถึง 19

ขั้นสาม แบ่งน้าจากบีกเกอร์ใบท่ี 1
ออกมา 150 ลูกบาศก์เซนติเมตร ใส่ใน
บีกเกอร์ใบที่ 2 จากนันน้าน้าส่วนท่ีเหลือจาก
บกี เกอร์ใบท่ี 1 ใสล่ งในขวดใบท่ี 21

ข้ัน สี่ ใช้หลอดฉีดยาแบ่งน้า จาก
บีกเกอรใ์ บที่ 2 ออกมา 2 ลูกบาศกเ์ ซนตเิ มตร
ในช้อน จากนันน้าน้าในส่วนที่เหลือในบีกเกอร์
ใบท่ี 2 ใส่ลงในขวดน้าใบที่ 22

20

อภิปรายผลการทา้ กิจกรรม

ตอนเร่ิมต้นเรามนี า้ ทังหมด 20,000 ลกู บาศก์
เซนตเิ มตร เราจะสมมติให้นา้ สว่ นนเี ป็นปริมาณนา้
ทงั หมดบนโลก หลงั จากนนั เราก็จะนา้ นา้ จากขวด
ใบท่ี มาแบ่งใส่บกี เกอร์ใบท่ี 1 ออกมา 500 ลูกบาศก์
เซนติเมตร และเรากย็ งั แบง่ นา้ จากบีกเกอรใ์ บที่ 1
ออกมา 150 ลูกบาศกเ์ ซนติเมตรลงในบกี เกอร์ใบท่ี
2 จะเหลือน้าจากบกี เกอรใ์ บท่ี 1 350 ลกู บาศก์
เซนติเมตร จากนนั นา้ น้ามาใสข่ วดท่ี 21

ส่วนน้าในบกี เกอร์ที่ 2 ที่มีนา้ อยู่ 150
ลูกบาศก์เซนติเมตร นัน เราก็จะใช้หลอดฉีด
ยาออกมา 2 ลูกบาศกเ์ ซนติเมตร ใสล่ งในช้อน
แลว้ น้านา้ ที่เหลือในบกี เกอร์ท่ี 2 ใส่ลงในขวดท่ี
22

21

22

การเปลยี่ นแปลงของน้า

เรือ่ งท่ี 3 เมฆ หมอก น้าค้าง และน้าค้างแขง็
3.1 กระบวนการเกดิ เมฆและหมอก

วิทยากร : ดร.เสาวลักษณ์ บวั อิน
นกั วิชาการ สาขาวิทยาศาสตร์ภาคบังคับ

ค้าถาม
- เมฆและหมอกเป็นนา้ ในสถานะใด และเกดิ ขนึ ได้อย่างไร

กิจกรรมที่ 3 กระบวนการเกิดเมฆและหมอก
จุดประสงค์ อธบิ ายการเกดิ เมฆ หมอกโดยใช้แบบจา้ ลอง
วัสดุอุปกรณ์

ท่ี รายการ จ้านวน
1 น้าแข็ง 1 กโิ ลกรมั
2 ขวดพลาสติกขนาด 5 – 6 ลิตร 1 ใบ
3 ไม้ขีดไฟ 1 กลัก
4 คตั เตอร์ 1 อัน
5 ธปู 1 ดอก
6 กระป๋องทราย 1 ชุด
7 กระตกิ น้าร้อน 1 ใบ
8 ดินหรือทราย
9 ดินน้ามัน 1 ก้อน
10 ถว้ ยน้าจิม 1 ใบ
11 เทอร์มอมเิ ตอร์ 1 อัน
12 น้า

วิธีการด้าเนินกจิ กรรม

23

1. นา้ ขวดพลาสติกใสทม่ี ีฝาปดิ มาตัดออกเป็น 2 ส่วน โดย
ตัดดา้ นทม่ี ีฝาปดิ ให้มคี วามยาว 1 ใน 3 ของความสูงของ
ขวด โดยใหข้ วดด้านที่มฝี าปิดเปน็ สว่ นท่ี 1 ดา้ นก้นขวดเป็น
สว่ นท่ี 2 ดังรปู

2. เช็ดขวดทัง 2 สว่ นใหแ้ หง้ ทังภายใน และภานนอก

3. ใส่ดินหรือทรายลงในขวดท่ี 2 สงู ประมาณ 2 เซนติเมตร ฝงั สว่ น
ก้นของถ้วยน้าจมิ ลงในดินหรือทราย ปน้ั ดินน้ามนั เป็นก้อนวาง
บนดิน และปนั้ ดนิ นา้ มันเปน็ ตุ๊กตา 2 ตวั นา้ ไปวางบนภเู ขา
และวางบนพนื ดินต้าแหนง่ ละตัว ดังรปู

4. ใสน่ ้าแข็งในขวดส่วนท่ี 1 จน
เตม็ แล้วเตมิ นา้ อุ่น อณุ หภูมิ ประมาณ 50 – 60 องศาเซลเซียส ลง
ในถว้ ยนา้ จมิ ในขวดส่วนที่ 2 จากนัน นา้ ขวดส่วนที่ 1 มาวางบนขวด
ส่วนท่ี 2 รูป สังเกตสิง่ ท่ีเกิดขนึ ภายในขวดสว่ นท่ี 2 อย่างตอ่ เนอ่ื ง
เปน็ เวลา 3 นาที บันทึกผล

อภิปรายผลการด้าเนนิ กิจกรรม

อากาศส่วนใหญ่หรืออากาศชืน ประกอบไปด้วย
แก๊สชนิดต่างๆ และจะมีไอน้า ซึ่งมีสถานะแก๊ส
นอกจากนีกจ็ ะมลี ะอองลอย ซ่ึงเป็นฝุ่นละออง ควัน
ปะปนอยู่ด้วย ซ่ึงไอน้าและละอองลอยมสี ่วนท้าให้
เกิดเมฆและหมอกตามธรรมชาติ

24

ตามแบบจ้าลองเมื่อเราใส่น้าอุ่นหรือน้าทมี่ ีอุณหภูมิสูง
ลงไปในถ้วยนา้ จิม น้าก็จะระเหยกลายเป็นไอน้า ซ่ึง
มีสถานะเป็นแก๊สปนอยู่ในอากาศภายในขวด และ
เม่ือไอน้านีลอยสูง ขึนไ ปกระ ทบกับอากาศท่ีอยู่ ใ กล้
น้าแข็งท่ีเย็นกว่า หรือมีอุณภูมิต่้ากว่าบริเวณโดยรอบ
ไอนา้ กจ็ ะสญู เสียความร้อนเกิดการควบแนน่ กลายเป็น
ละอองเล็กๆ ท้าใหม้ องเหน็ เปน็ ฝา้ นั่นเอง

จากภาพจะเหน็ ได้ว่า มีปริมาณละอองแตกต่างกนั เม่ือเราใส่ควันธูปลงไปในขวดส่วนท่ี 2 การเผาไหม้
ของธูปท้าให้มีละอองลอยในอากาศในขวดเพิ่มขึนละอองลอยนีกเ็ ป็นแกนกลางให้ละอองนา้ ท่ีเกิดการควบแน่น
เกาะมากขึน ทา้ ใหเ้ หน็ เปน็ ฝา้ ได้ชัดเจนขึนนัน่ เอง ฝ้าทเ่ี ราสงั เกตเห็นเปรียบไดก้ ับ เมฆ และหมอกในธรรมชาติ

25

สรปุ สิ่งทไ่ี ดเ้ รียนรจู้ ากกจิ กรรม
จากกิจกรรมสามารถสรุปได้ว่า เมฆและหมอกเกิด
จากไอน้าในอากาศควบแน่นเป็นละอองน้าโดยมี
ละอองลอยซง่ึ เป็นฝุ่นละออง ควัน หรืออนุภาคอื่นๆ
เป็นแกนกลาง ถ้าละอองน้านีลอยอยู่ใกล้พืนโลก
เรียกว่า หมอก แต่ถ้าอากาศร้อนลอยขึนอุณหภูมิ
ของอากาศจะค่อยๆ ลดลงจนไอน้าในอากาศเกิด
การควบแน่นเป็นละอองน้าแลว้ รวมตัวกันลอยอยู่ใน
ทอ้ งฟา้ เรียกว่า เมฆ
3.1 กระบวนการเกดิ นา้ ค้างและนา้ คา้ งแขง็

วทิ ยากร : กมลลกั ษณ์ ถนดั กิจ
นักวชิ าการ สาขาวทิ ยาศาสตร์ภาคบังคับ

จุดประสงค์การเรยี นรู้ : อธิบายการเกิดนา้ คา้ งและนา้ ค้างแข็งโดยใช้แบบจา้ ลอง

26

วัสดอุ ุปกรณ์

ท่ี รายการ จ้านวน
1 นา้ แขง็ 1 กิโลกรมั
2 เกลอื แกง 1 ถุง
3 แทง่ แกว้ คน 1 อัน
4 แกว้ พลาสตกิ ใส 1 ใบ
5 ช้อน 1 คัน
6 น้าสี 1/2 แก้ว

วิธกี ารดา้ เนนิ กิจกรรม
1. ใสน่ า้ แข็งลงไปในแก้วพลาสตกิ ใสจนเกือบเตม็ แล้วรนิ น้าสผี สมอาหารลงในแก้ว ประมาณครง่ึ หนง่ึ

ของแกว้
2. วางแก้วพลาสติกใสไว้ ประมาณ 10 – 15 นาที แล้วสังเกตการเปลยี่ แปลงทีเ่ กิดขึน บนั ทกึ ผล
3. ใช้ชอ้ นพลาสตกิ ตักเกลอื แกง ประมาณ 2-3 ชอ้ น ใส่ลงไปในแกว้ พลาสติกแล้วใชแ้ ทง่ แก้วคนคนให้

เกลือละลายแลว้ วางไว้ ประมาณ 10 – 15 นาที สงั เกตการเปลี่ยนแปลงที่เกดิ ขึนอีกครงั หนงึ่
บนั ทกึ ผล
4. อภปิ รายการเกิดนา้ คา้ งและนา้ คา้ งแข็งจากแบบจ้าลองทีส่ รา้ งขึน

สรุปผลการท้ากิจกรรม

27
เมือ่ เวลาผ่านไปน้าแข็งจะมขี นาดเล็กลง ปรมิ าณน้าสมี ีมากขึนมหี ยดนา้ เล็กๆ เกาะอยู่บนผิว
ด้านนอก
ค้าถามประกอบการอภปิ รายผล
1. เม่ือใส่น้าแข็งจนเต็มแก้วและใส่น้าสีลงในแก้วแล้ววางไว้ อากาศบริเวณรอบแก้วจะเป็น

อย่างไร (อากาศบรเิ วณรอบแก้วจะเย็น) และบรเิ วณรอบแก้วเย็นได้อยา่ งไร

2. เม่ือไอน้าในอากาศซ่ึงมีสถานะแก๊สมากระทบบริเวณท่ีเย็นหรือบริเวณท่ีมีอุณหภูมิต้่ากวา่
จะเกดิ อะไรขนึ (ไอนา้ จะเกิดการควบแน่นเป็นละอองน้าซงึ่ มสี ถานะเป็นของเหลว)

การเติมเกลือลงไปในน้าแข็งท้าให้หยดน้าที่อยู่ด้านนอกของผิวพลาสติกจะสูญเสียความร้อน
หยดน้าจึงกลายเป็นของแข็ง

28

เรื่องท่ี 4 หยาดน้าฟา้ 29
4.1 กระบวนการเกิดเมฆและหมอก
วิทยากร : ดร.เสาวลักษณ์ บัวอนิ
ฝน หิมะ และลกู เห็บ นักวชิ าการ สาขาวิทยาศาสตร์ภาคบังคับ

สืบค้นขอ้ มลู เกยี่ วกบั ลกั ษณะและ
กระบวนการเกิดของหยาดน้าฟา้ 3 ชนดิ ไดแ้ ก่

30

31

- เมฆและหมอกเป็นน้าในสถานะใด และเกิดขนึ ได้อย่างไร

กจิ กรรมที่ 3 กระบวนการเกดิ เมฆและหมอก
จุดประสงค์ อธิบายการเกดิ เมฆ หมอกโดยใช้แบบจา้ ลอง
วัสดุอุปกรณ์

ท่ี รายการ จ้านวน
1 นา้ แข็ง 1 กิโลกรมั
2 ขวดพลาสตกิ ขนาด 5 – 6 ลติ ร 1 ใบ
3 ไม้ขีดไฟ 1 กลัก
4 คัตเตอร์ 1 อัน
5 ธปู 1 ดอก
6 กระปอ๋ งทราย 1 ชดุ
7 กระตกิ น้ารอ้ น 1 ใบ
8 ดนิ หรือทราย
9 ดนิ น้ามัน 1 กอ้ น
10 ถ้วยนา้ จิม 1 ใบ
11 เทอร์มอมิเตอร์ 1 อัน
12 น้า

บัดน้ีการเข้ารับการอบรมพัฒนาดังกล่าวได้ส้ินสุดลงแล้ว จึงขอรายงานผลการเข้ารับการอบรมพัฒนา
ดังกล่าว และความรู้ ความสามารถ ประสบการณ์ ทักษะ หรืออื่น ๆ ที่ได้รับจากการอบรมพัฒนา เพ่ือนามา
พัฒนาตนเอง พัฒนาผเู้ รียน และพัฒนางานของโรงเรยี น ดังนี้

 ต่อตนเอง เป็นเรียนรู้ เพ่อื พัฒนาศกั ยภาพตนเองและเปน็ การพัฒนาศักยภาพของตนเอง และ

มคี วามเข้าใจเก่ียวการจัดการเรียนรู้สะเตม็ ศึกษา (STEM Education) นอกจากนียงั ได้รจู้ ักบุคลากรจากท่ีต่างๆ

ท่ีมาปฏิบตั ิหน้าท่ีท้าใหไ้ ด้เพ่ือนใหม่ๆ ทมี่ ีความรู้ความสามารถและมีประสบการณ์ สามารถแลกเปลย่ี นเรียนรู้ซ่ึง

กนั และกนั ได้

32

 ต่อองค์กร/หน่วยงาน/โรงเรียน สามารถน้าความรู้และเทคนิคต่างๆ จากการอบรมเชิง
ปฏิบัติการดังกล่าวน้ามาใช้ในการจัดการเรียนการสอนโดยน้าแบบการจัดการเรียนรู้สะเต็มศึกษา (STEM
Education) เข้ามาบรู ณาการสอดแทรกไปตามเนอื หาทีเ่ กีย่ วข้องในคาบเรยี นของวิชาทีส่ อน

แนวทางในการนา้ ความรู้ ทักษะทีไ่ ดร้ บั จากการปฏิบตั หิ นา้ ท่ีครัง้ น้ี ไปปรับใชใ้ ห้เกดิ ประโยชน์
แกห่ น่วยงาน มีดังน้ี

สามารถน้าความรู้จากการปฏิบัติงานในครงั นมี าช่วยในการพฒั นาทักษะกระบวนการคิดของผู้เรียนท้า
ใหผ้ ู้เรียนเกดิ พฒั นาการด้านตา่ งๆ อยา่ งครบถ้วน สอดคล้องกบั แนวการพัฒนาคนให้มีคุณภาพในศตวรรษที่ ๒๑
ทังด้านปัญญา ด้านทักษะการคิด เช่น การคิดวิเคราะห์ การคิดสร้างสรรค์ และด้านคุณลักษณะ เช่น ผู้เรียนมี
ทักษะการท้างานกลุ่ม มีทักษะการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพ และผู้เรียนสามารถน้าความรู้และประสบการณ์ท่ี
ไดร้ ับไปใชใ้ นชีวิตประจ้าวนั ได้จรงิ และใช้ได้อย่างเหมาะสม

จึงเรยี นมาเพือ่ โปรดทราบ

ลงช่ือ................................................ผู้รายงาน
(นางสาวกัญญาพร หงษ์ยนต์)

ต้าแหนง่ ครู อันดับ คศ. ๒ โรงเรยี นบา้ นหนองโสน

ความคิดเห็นของผู้บังคับบญั ชา
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................

ลงชอ่ื ................................................ผู้บริหาร
(นายพงษธ์ ร สนั ติกลุ )

ต้าแหน่ง ผู้อ้านวยการโรงเรยี นบ้านหนองโสน

33

ภาคผนวก

34

ประกาศส้านกั งานคณะกรรมการการศึกษาข้นั พื้นฐาน
เร่ือง รายช่อื หลักสตู รการพัฒนาข้าราชการครแู ละบุคลากรทางการศึกษา สายงานการสอน
ของสา้ นกั งานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพืน้ ฐาน ตามหลกั เกณฑแ์ ละวิธกี ารท่ี ก.ค.ศ.กา้ หนด

ประจา้ ปงี บประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๕ ครั้งที่ ๑/๒๕๖๕

35

36

37

หลักสูตรอบรมครูดว้ ยระบบออนไลน์ วชิ าวิทยาศาสตร์ ระดับประถมศึกษาตอนปลาย
เรอ่ื ง การเปลี่ยนแปลงของน้า Online Training for Elementary Science Teacher :

Changing of water

38

39

ผลการอบรมหลกั สตู รอบรมครดู ว้ ยระบบออนไลน์ วิชาวิทยาศาสตร์
ระดับประถมศึกษาตอนปลาย เรอื่ ง การเปลีย่ นแปลงของน้า Online Training for

Elementary Science Teacher : Changing of water

40

41

42

เกียรติบัตร

43

เกยี รตบิ ตั รการเข้ารบั การอบรมหลักสูตรอบรมครดู ว้ ยระบบออนไลน์ วิชาวิทยาศาสตร์
ระดบั ประถมศึกษาตอนปลาย เรื่อง การเปลี่ยนแปลงของน้า Online Training for

Elementary Science Teacher : Changing of water
รหสั หลกั สตู ร ๖๕๐๐ จ้านวน ๑๘ ชัว่ โมง

สมคั รเข้าร่วมการอบรมออนไลนใ์ นชว่ งวนั ที่ ๑ กรกฎาคม – ๓๑ สงิ หาคม 256๔
ผา่ นช่องทาง https://learn.teacherpd.ipst.ac.th/courses/course-v1:IPST+PDSMT004+2021-4/course/

ข้าพเจา้ ขอรับรองวา่ ข้อมลู ขา้ งต้นเป็นความจรงิ ทกุ ประการ
ลงชอื่
(นางสาวกญั ญาพร หงษย์ นต์)
ผู้เข้ารับการอบรม

คา้ รบั รองของผ้บู ังคับบญั ชา
ข้าพเจ้าขอรบั รองวา่ ขอ้ มลู ทร่ี ายงานขา้ งตน้ เปน็ ความจริงทกุ ประการ

ลงชอ่ื

( นายพงษธ์ ร สนั ตกิ ุล )
ผู้อานวยการโรงเรยี นบ้านหนองโสน