เอกสารเรียน9ปฐมวัย

108

หนวยที่ 9
อตั ลักษณการศึกษาปฐมวัย

พรรัก อนิ ทามระ*
สาระ มีผลกิจ**

ดวงกมล อศั วมาศ***

ความเปนมา

คณะครุศาสตร มีประวัติความเปนมา ที่สืบทอดมาจากโรงเรียนการเรือนพระนคร
ซึ่งเปดสอนหลักสูตรอบรมครูการเรือนมาต้ังแตป พ.ศ. 2481 จึงมีพัฒนาการในฐานะหนวยงาน
ที่มุงมั่นรับใชสังคมและใหบริการดานการจัดการศึกษา ตามภารกิจหนาท่ีของสถาบันอุดมศึกษา
เพือ่ พัฒนาทองถิ่นในบริบทของชุมชน สังคมเมือง

โดยปจจุบันคณะครุศาสตรไดเปดการสอนหลักสูตรศึกษาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชา
การศึกษาปฐมวัยในมหาวิทยาลัย วิทยาเขตสุพรรณบุรี ศูนยการศึกษานครนายก ศูนยการศึกษาลําปาง
สาํ หรับหลักสูตรศึกษาศาสตรบัณฑติ สาขาวชิ าการประถมศึกษา เปดการเรยี นการสอนในมหาวิทยาลัย
วทิ ยาเขตสุพรรณบุรี ศูนยก ารศึกษาลําปาง

ดวยประวัติอันยาวนานและการพัฒนาสาขาวิชาชีพครูของมหาวิทยาลัยสวนดุสิต
มาอยางตอเนื่อง ของคณะครุศาสตรท่ีไดปรับตัวและพัฒนาใหสอดคลองกับบริบททางสังคมดังที่ได
กลาวขางตน ทําใหอัตลักษณดานวิชาชีพครูของมหาวิทยาลัยฯ มีความพรอมมากที่สุดแหงหนึ่ง
นอกจากนี้มหาวิทยาลัยสวนดุสิตเรายังมี ปจจัยสงเสริมความเปนอตั ลักษณวิชาชีพครูอีก 2 ดาน ไดแก
โรงเรยี นสาธิตอนุบาลละอออทุ ิศ และ การศึกษาพเิ ศษ

การศกึ ษาพเิ ศษ

การศึกษาพิเศษ มหาวิทยาลัยสวนดุสิตไดปรับปรุงและพัฒนาดานการศึกษาพิเศษมา
โดยตลอด และไดจัดดําเนินการการศึกษาพิเศษเปน 3 ลกั ษณะ เปนการผลิต พฒั นาและสงเสริมเด็ก
พเิ ศษดงั น้ี

1. การผลิตบุคลากรทางการศึกษาพิเศษระดับปริญญาตรี และใหมีการฝกอบรม
บคุ ลากรทางการศึกษาพิเศษใหกับหนว ยงานตาง ๆ ทข่ี อความรวมมือมา

2. งานพัฒนา ชวยเหลือ ซอมเสริม และแกไขฟนฟูเด็กที่มีความบกพรองประเภท
ตาง ๆ ในระดับปฐมวยั ซ่งึ เปนวัยสําคญั ที่สดุ ในชีวติ ที่ควรไดรับการพฒั นาและฟนฟูบําบัด เพื่อใหเขา
เหลา นน้ั ไดเ จริญเติบโตใหมคี วามเปนปกติ หรือมสี มรรถภาพใกลเคยี งคนปกติมากท่ีสุด

3. งานสงเสริมการจัดการศึกษาพิเศษ โดยมีการจัดหลักสูตรฝกอาชีพเยาวชนพิการ
เพ่อื เปดโอกาสใหเยาวชนพิการไดมีสถานที่ฝกอบรมทางอาชีพ มที ักษะและทศั นคติทด่ี ีในการประกอบ
อาชีพในอนาคต

* ผชู วยศาสตราจารย คณะครุศาสตร มหาวทิ ยาลยั สวนดสุ ิต เอกสารประกอบการเรยี น
** ผชู ว ยศาสตราจารย โรงเรียนการทองเที่ยวและการบริการ รายวชิ า 1500202 ความเปนสวนดุสิต 3(2-2-5)
หลักสูตรหมวดวชิ าศึกษาทวั่ ไป ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2564
มหาวิทยาลยั สวนดุสิต
*** ผชู วยศาสตราจารย คณะมนษุ ยศาสตรแ ละสังคมศาสตร

มหาวทิ ยาลยั สวนดุสิต

109

นับไดวาการดําเนินงานการจัดการศึกษาพิเศษท่ีผานมา มีความเจริญกาวหนา และ
สามารถใหบริการทางดานการศึกษาพิเศษกับเด็กพิเศษในวงกวาง ท้ังนี้ทางมหาวิทยาลัยสวนดุสิตได
ตระหนักถึง เด็กพิเศษเหลานี้ ตองการบริการพิเศษ เพื่อชวยเหลือใหไดมีพัฒนาการไปดวยดี และได
ดําเนนิ การเรื่องการศึกษาดังกลาวเต็มตามศักยภาพมาตลอดระยะเวลาอันยาวนานกวา 30 ป สง ผลให
มชี ื่อเสียงเปนทร่ี ูจักของคนทั่วไป ท้งั ภายในประเทศและตา งประเทศ

พ.ศ. 2551 – ปจจุบัน ศูนยการศึกษาพิเศษ ไดยายสังกัดจากคณะครุศาสตรไปสังกัด
โรงเรียนสาธิตละอออุทิศ โดยแบงการบริหารงานออกเปน 3 กลุมงาน (มหาวิทยาลัยสวนดุสิต, ม.
ป.ท.) คือ

1. กลุมงานบรกิ ารชว ยเหลอื ระยะแรกเรม่ิ เด็กพิการและครอบครัว (Early Intervention :
EI) หรอื ศูนยอ ีไอ

2. กลมุ งานนกั เรยี นเรียนรวม ระดับชัน้ อนบุ าล
3. กลมุ งานบริการสอนเสริมนักเรยี นเรียนรวม ระดับชั้นประถมศกึ ษา
ปจจุบันนแ้ี มวาไมมีโปรแกรมศึกษาพิเศษแลวเหลือเพียงแตศูนยการศกึ ษาพิเศษ แต
ทางมหาวิทยาลัยสวนดุสิตไดพัฒนาไปสูข้ันของการบูรณาการ โดยมีการจัดการศึกษาแบบเรียนรวม
ตามแบบที่กลาวมาขางตนและไดจัดบริการพิเศษตางๆ เพ่ือชวยเหลือและใหการสนับสนุนเปนอยางดี
ย่งิ และมีบรกิ ารสนับสนุนนักศึกษาพิการเรียนรวมท่ีทางมหาวิทยาลัยไดจัดบริการไว (สถาบนั ราชภัฏ
สวนดุสิต, 2544 : 138-140) โดยมีบุคคลากรท่ีไดร ับการฝกฝนและอบรมมาเปนอยางดีและสามารถ
นําองคความรูนํากลับมาปฏิบัติไดจริง ท้ังคณาจารย ผูชวยสอน นักศึกษา ผูปกครองหรือแมแตเพื่อน
ชว ยเพ่อื น ไดแก
- บริการลามแปลภาษามือ และจดคําบรรยายในช้ันเรียน
- บริการอา นอัดเสียงลงเทปแทนตําราท่ีไรตวั อักษรปกติ
- บริการอุปกรณช ว ยการอาน การเขียน และการพมิ พ เชน คอมพิวเตอรชวยอา น และ
มเี สียงสาํ หรับคนตาบอด พิมพด ดี อกั ษรเบรลล
- บริการอปุ กรณชวยการเคลื่อนไหว เชน ไมเ ทา
- บริการระหวางการสอบประจําภาคเรียน โดยจัดพิมพขอสอบอักษรเบรลล
ในรายวิขาทตี่ อ งการ และจดั อาจารยอานขอสอบสาํ หรับนักศึกษาตาบอด เปน ตน
ความสําคัญของการศึกษาของเด็กพิการเหลาน้ี ทางมหาวิทยาลัยสามารถชวยเหลือได
ในบางสวนจากเด็กไทยจํานวนมาก เขาเหลาน้ันมีสิทธิ์ไดรับการศึกษาตามพระราชบัญญตั ิประถมศกึ ษา
เมื่ออายุครบ 7 ป และประกอบกับการศึกษาคนควา วจิ ยั เปนจํานวนมากที่ยืนยันวา เด็กพิการทุกประเภท
สามารถพัฒนาได หากไดร ับโอกาสทางการศึกษาท่ีดแี ละมีคุณภาพตลอดทง้ั รวดเร็วท่ีสุดตั้งแตวัยเยาวหรือ
ทันทวงที ดังนั้นทางมหาวิทยาลัยสวนดุสิต จึงใหการสนับสนุนการการศึกษาพิเศษท่ีมีระบบและมี
ประสทิ ธภิ าพ โดยเตรยี มเดก็ พิการกอนวยั เรียนใหมีโอกาสรับบริการทางการศึกษาเพ่ือพฒั นาศักยภาพไป
ตามข้ันตอน เชนเดียวกับเด็กปกติในวัยสําคัญเชนน้ี โดยใหเขาเรียนรวมกับเด็กปกติระดับกอน
ประถมศึกษาของโรงเรียนสาธิตอนุบาลละอออุทิศ ซึ่งเด็ก ๆ เหลาน้ีมีความบกพรองหลายประเภท เชน
เด็กที่มีความบกพรองทางการไดยิน ทางสติปญญา เด็กออทิสติก และเด็กพิการซอน เด็กทุกคนจะไดรับ

เอกสารประกอบการเรียน
รายวชิ า 1500202 ความเปนสวนดสุ ติ 3(2-2-5)
หลักสูตรหมวดวิชาศึกษาท่วั ไป ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ. 2564

110

การจัดใหเ ขา รว มกจิ กรรมทหี่ ลากหลาย ท้ังการวายน้าํ การขับรอ ง ดนตรี ศิลปะ ทง้ั นีเ้ พอื่ ใหเ ด็กไดพัฒนา
อยางเตม็ ทแี่ ละมคี วามพรอมทจ่ี ะสง เขาเรียนตอยงั โรงเรียนประถมศกึ ษาทัง้ ในระบบเรียนรวมและโรงเรียน
การศึกษาพเิ ศษตามความเหมาะสม

นอกจากการใหความชวยเหลือ การบริการการศึกษาแกเด็กพิการในโครงการเรียน
รวมกับเด็กปกตริ ะดับกอนปฐมวัยและปฐมวัย ทางมหาวิทยาลับไดจัดบริการชวยเหลือระยะแรกเร่ิม
เด็กพิเศษ โดยมีจุดมุงหมายท่ีจะใหคําแนะนําแกผูปกครองในการเล้ียงดูเด็กพิการซ่ึงมีอายุระหวาง
0-7 ป เพ่ือใหเด็กไดพัฒนาการไปตามข้ันตอนเชนเดียวกับเด็กปกติ ซึ่งทางมหาวิทยาลัยสวนดุสติ ได
ดําเนนิ การมาจวนจนปจจบุ ัน

โรงเรยี นสาธติ อนุบาลละอออุทิศ

ความหมายของโรงเรียนสาธิต เปนโรงเรียนที่ข้ึนกับสถาบันผลิตครู ต้ังขึ้นเพ่ือเปน
ทฝ่ี ก สอนของนกั ศึกษาครู หรือเพื่อเปนโรงเรียนตัวอยางดานการสอนหรือการบริหาร ซึ่งการฝก หัดครู
และครุศึกษาหรือศึกษาศาสตรของไทย ไดรับแรงผลักดันจากแนวคิดตางประเทศและการตื่นตัว
ภายในสังคมไทย จึงมีความพยายามท่ีจะพัฒนาใหวิชาชีพครูเปนวิชาชีพชั้นสูง มีหลักประกันใน
คุณภาพและมีการพัฒนาอยางตอเน่ือง จึงมีความจําเปนท่ีจะตองมีการศึกษา คนควา วิจัยในสาระ
และกระบวนการของวิชาชพี และโดยเหตุที่สาระสาํ คญั ของวิชาชีพครู มคี วามเชื่อมโยงสัมพันธกับเด็ก
และเยาวชนเปนสวนใหญ การพฒั นาและคนควาวิจัยจึงตองมีความสัมพันธกับเด็กและเยาวชนอยา ง
หลีกเล่ียงไมได โรงเรียนสําหรับการศกึ ษาคนควาจึงเกิดข้ึนและโรงเรียนท่ีวานี้ก็คือ “โรงเรียนสาธิต”
โดยมหี นา ท่หี ลกั อยู 4 ประการ (สมศักด์ิ คงเที่ยง, 2555 : 379 ) คอื

1. เปน สถานที่ฝกประสบการณว ิชาชีพครู
2. เปนสถานทส่ี าธติ การจดั การศึกษาแนวใหม
3. เปน สถานทีศ่ กึ ษา คน ควา วจิ ยั วชิ าชพี ครชู น้ั สูง
4. เปน สถานที่ใหก ารศึกษาแกกุลบุตรกุลธดิ าของชาติ
จากหนา ที่หลักดังกลาว โรงเรียนสาธิตจึงเปนท้ังหองปฏิบัติการของสถาบันผลิตครู
ที่ใหนักศึกษาใชฝกปฏิบัติในสาขาวิชาท่ีเรียน เชน ฝกการเปนครู การเปนนักบริหาร เปนตน
แตหองปฏิบัติการนี้เปนหองปฏิบัติการที่มีชีวิต มีนักเรียนเปนผูถูกทดลอง ดังน้ัน โรงเรียนสาธิต
นอกจากจะมสี ถานะของการเปน หองปฏิบตั กิ ารเพ่ือการทดลอง คน ควา วจิ ยั เกี่ยวกับการจดั การเรียน
การสอน การพัฒนาวิชาชีพครูแลว ยังตองมีสถานะของการเปนโรงเรียนท่ีจัดการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน
เพื่อใหก ารศึกษาแกก ุลบุตรกุลธิดา และพัฒนาใหโรงเรียนเปนตนแบบของสงั คมดวย
โรงเรียนสาธิตในสถานะของการเปนหองปฏิบัติการ ตองเปนหองปฏิบัติการสําหรับ
นักศึกษาของสถาบันผลิตครูท่ีมีประสิทธิภาพ เปนแหลงที่ใชวิจัย ทดลอง คิดคนนวัตกรรม
ในดานการจัดการเรียนการสอน การบริหาร และบริบทท่ีเก่ียวของกับการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐาน
ขณะเดียวกันในสถานะของการเปนโรงเรียนที่จัดการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน นักเรียนที่เขามาในโรงเรียน
สาธิตตองไดรับการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน ดังนั้นจะตองพัฒนานักเรียนใหมีมาตรฐานตามเกณฑของ
การศกึ ษาชาตดิ วย

เอกสารประกอบการเรยี น
รายวิชา 1500202 ความเปนสวนดสุ ิต 3(2-2-5)
หลักสตู รหมวดวชิ าศึกษาท่ัวไป ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ. 2564

111

จากที่ไดกลาวถึงความเปนมาของมหาวิทยาลัยสวนดุสิตและการกอตัวของประวัติ
การกอ ต้ัง “โรงเรยี นอนุบาลลอออุทศิ ” นับต้งั แตป  พ.ศ.2483 เปน ตนมา อาจกลา วไดวา เปนโรงเรียน
อนบุ าลแหง แรกของกระทรวงศึกษาธิการ มีตัวอาคารโรงเรียนหลังแรกเปนอาคารไมชัน้ เดียว ใชช อื่ วา
ตึกละอออุทิศ สรางข้ึนดวยเงนิ บริจาคของ นางสาวละออ หลิมเซงทาย จํานวนเงิน 80,000 บาทนั้น
ตราบจนกระท่ังปจจบุ นั โรงเรยี นอนุบาลไดปรับเปลี่ยนเปน “โรงเรยี นสาธิตอนุบาลละอออุทศิ ” ดวย
สมความภาคภมู ิเนื่องจากมีรากฐานที่ดีต้ังแตในอดีตปจจุบันไดขยับขยายออกไปศูนยนอกที่ตั้งถึง 3
แหง ไดแ ก ศนู ยลาํ ปาง ศนู ยนครนายกและวิทยาเขตสุพรรณบุรี ซง่ึ ไดสรา งความเปนแบบของโรงเรียน
สาธิตอยางเดนชัด ทั้งนี้บทบาทและความสําคัญของโรงเรียนสาธิตจะตองมี 3 ประการ (สมศักด์ิ
คงเทย่ี ง, 2555 : 380) ดังนี้

ประการแรก คือ บทบาทในการสรางและพัฒนาครูใหมคี ุณภาพสูง เปน บทบาทในเชิง
ของการฝกปฏิบตั ิการ เปน บทบาทรวมระหวางสถาบันฝกหัดครูหรือคณะวิชาครศุ าสตร ศกึ ษาศาสตร
กับโรงเรยี นสาธติ

ประการที่สอง คอื บทบาทในการเสนอแนวคิดใหมและทดสอบแนวคิดใหม บทบาทน้ี
เปนบทบาทในเชิง “สาธิต” เสนอแนวทางการพัฒนาวิชาชีพครู ท่ีเหมาะสมอยางกวางขวางและ
หลากหลาย ท้ังแนวคิดและความกาวหนาตามหลักและทฤษฎีที่เก่ียวของกับวิชาชีพครูใหมๆ รวมทั้ง
เทคนิคกระบวนการที่เกิดจากประสบการณของอาจารยผูสอนในโรงเรียนสาธิตหรืออาจารยของ
คณะวิชาที่เกีย่ วขอ งดวย

ประการท่สี าม คอื บทบาทในการบุกเบิกและพัฒนาวิชาชีพ เปนบทบาทในเชิงวิชาชีพ
ที่เนนหนักการศกึ ษา คนควา วจิ ัย และทดลอง เพ่ือพฒั นาวิชาชพี ครู

ประการท่ีสี่ คือ บทบาทในการเผยแพรและสื่อสารวิชาการ เปนบทบาทที่สําคัญ
วิชาการและความรูในทางการศึกษาเปนความรแู ละวิชาการในทางปฏิบัติผลการศึกษา เทคนิคและ
วิธีการท่ีครูในโรงเรียนสาธิตคิดและทําข้ึน จะตองเผยแพรสูผูเก่ียวของ บทบาทของโรงเรียนสาธิตใน
เชงิ เผยแพรแ ละทําความเขาใจเปนสิง่ สําคญั และจําเปนอยางย่ิง ประการที่หา บทบาทในการสรางคน
รนุ ใหม โรงเรียนสาธิตเปนโรงเรียนท่ีมคี วามพรอมทางดานของผูเรียนและผปู กครอง รวมถึงมพี ื้นฐาน
ของสังคมและเศรษฐกิจดีกวาคนอ่ืน จึงควรทีจ่ ะใชลักษณะเดนเฉพาะตัวนี้ สรา งคนรุนใหมท่ีมีความรู
ความสามารถ คุณธรรม จรยิ ธรรม และความรบั ผิดชอบตอ สว นรวมและสังคม

การจัดการเรียนการสอนของโรงเรียนอนุบาลลอออุทิศ ไดจัดการเรียนการสอนตาม
แนวคิดของเฟรอเบล บิดาแหงการจัดการศึกษาปฐมวัย และใชการสอนแบบเพลย เวย (Play Way
Method) หรือการเรียนปนเลน เชน การนําเกม การละเลน การรองเพลง การรํา และดนตรี เขามา
เปน สวนสาํ คัญ ในการจัดการเรยี นการสอนสําหรบั เด็กปฐมวัย รวมทัง้ การสงเสรมิ ใหเด็กลงมือปฏิบัติ
ดวยตนเอง ซ่งึ เปน พื้นฐานการจัดการเรียนการสอนในระยะแรกและไดมีการปรับปรุงและพฒั นาจาก
พ้ืนฐานแนวคิดดังกลา ว

โรงเรียนสาธิตละอออุทิศและการศึกษาพิเศษ เปนสวนสนับสนุนความเปนอัตลักษณ
ใหแกมหาวิทยาลัยสวนดุสิตใหมีความโดดเดนและเต็มศักยภาพท่ีพัฒนาต้ังแตระดับปฐมวัยไปจน
ระดับอดุ มศึกษาใหเติบโตรับใชสังคมไทยในปจ จบุ ัน

เอกสารประกอบการเรยี น
รายวิชา 1500202 ความเปนสวนดสุ ติ 3(2-2-5)
หลักสูตรหมวดวิชาศึกษาทวั่ ไป ฉบับปรบั ปรงุ พ.ศ. 2564

112

สาระที่เรียนรู

นักศึกษาที่รียนในหลักสูตรศึกษาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาการศึกษาปฐมวัย
มีการปรับระบบการจัดการเรียนการสอนและการพัฒนาคุณภาพครูทั้งระบบ รวมทั้งการยกระดับ
คุณภาพการศึกษาสูความเปนเลิศในสาขาวิชาท่ีมีความเช่ียวชาญดานการศึกษาปฐมวัย การสราง
ระบบนิเวศทางดิจิทลั (digital ecosystem) ที่เอ้อื ตอการเรียนรู โดยใชอุปกรณส มารทดีไวซ (smart
device) เชน ไอแพด (iPad) หองเรียนอัจฉริยะ (smart classroom) เปนตน เนนส่ือการเรียนรูและ
แหลงเรียนรูท่ีหลากหลาย และรวมถึงการพัฒนาคุณภาพครูปฐมวัย ยุคใหมใหเปนผูเอื้ออํานวยให
ผูเรียนเกิดการเรียนรู เปนวิชาชีพที่มีคุณคา มีระบบกระบวนการผลิตและพัฒนาครูที่มีคุณภาพ
มาตรฐานเหมาะสมกับการเปนวิชาชีพชั้นสูง สามารถจัดประสบการณเรียนรูสําหรับเด็กไดอยางมี
คุณภาพ สามารถพัฒนาตนเองและแสวงหาความรูอยางตอ เนื่อง รวมทั้งใชส่ือการเรียนรูและแหลง
เรยี นรูทหี่ ลากหลายเพื่อใหพรอมตอการพัฒนาเด็กในยคุ ดิจิทัล (digital kids) ไดเหมาะสม สอดคลอง
กบั พัฒนาการตามวัยผานกิจกรรมและรายวิชาในหลักสูตรท้ังในและนอกหองเรียน รวมถึงกิจกรรม
ในหอพกั เพ่ือพัฒนานักศึกษาใหมสี มรรถนะครูปฐมวยั มืออาชีพในอนาคต

สาระท่ีเรียนรู
สาระการเรยี นรูในหลักสูตรศึกษาศาสตร สาขาวิชาการศกึ ษาปฐมวัย จะเรียน

1. หมวดวชิ การศึกษาทว่ั ไป (ทกุ หลักสตู รเรียนเหมือนกัน)
2. หมวดวชิ าเฉพาะดาน ประกอบดวย

2.1 กลุมวิชาชีพครู (ทุกหลกั สตู รทเ่ี รียนหลักสตู รศึกษาสาตร/ ครุศาสตรเ รยี น)
2.1 กลุมวชิ าเอก (ตามสาขาที่เรียน)
2.2 กลมุ วชิ าโท (ตามสาขาทีเ่ รยี น)
3. หมวดวิชาเลอื กเสรี เปนวชิ าทีจ่ ดั ใหเลือกตามความสนใจ
ในหมวดวชิ าพาะดาน มรี ายละเอยี ดของสารท่ีเรยี นรู สรุปไดด งั น้ี

กลุม วชิ าชีพครู

กลุมวิชาชพครูเปนการเรียนรูในรายวิชาที่เก่ียวของกับความเปนเปนครแู ละนําไปใช
ในวิชาชีพครู ใหมีอุดมการณ จิตวิญญาณความเปนครู เรียนรูการพัฒนาความเปนครูวิชาชีพใหมี
ความรอบรู หลักการและเทคนิคการเขียนทางการและไมเปนทางการ การฟงและการดูอยางมี
วิจารณญาณ การฝกพูดตอหนาที่ประชุมและการใชภาษาเพ่ือการเปนครูมืออาชีพ เรียนรูทฤษฎี
แนวคิด จิตวิทยาเพื่อพัฒนาผูเรียน สามารถวิเคราะหผูเรียนเพ่ือเขา ใจความแตกตางระหวางบุคคล
สามารถออกแบบหลักสูตรและกิจกรรมการจัดประสบการณใหกับผูเรียน เขาใจกระบวนการพัฒนา
นวัตกรรมและเทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อการเรียนรูเพื่อสรางและพัฒนานวัตกรรมโดยบูรณาการขามศาสตร
เพอ่ื การเรยี นรอู ยางสรางสรรค เลือกใชวิธีการวดั และเทคโนโลยีการประเมนิ เพื่อแกป ญหาและพฒั นา
ผูเรียนอยางเหมาะสม เขาใจ จุดมุงหมายและกระบวนการของการประกันคุณภาพการศึกษา
เพื่อยกระดับคุณภาพการศึกษาใหไดมาตรฐานสากล ออกแบบการวิจัยเพื่อแกปญหาและพัฒนา
ผูเรียนฝกทกั ษะศึกษา คน ควา วจิ ยั และพัฒนานวัตกรรม การบรู ณาการความรูในศาสตรการสอนกับ

เอกสารประกอบการเรียน
รายวชิ า 1500202 ความเปนสวนดุสิต 3(2-2-5)
หลักสตู รหมวดวิชาศึกษาทวั่ ไป ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ. 2564

113

การพัฒนาคุณภาพผูเรียนผานกระบวนการวิจัย การศึกษาบริบทของชุมชน การสรางเครือขาย
ความรวมมือกับผูปกครองและชุมชนบนพ้ืนฐานความแตกตางทางวัฒนธรรมเพ่ือสงเสริมการเรียนรู
นอกจากนี้ในกลุมวชิ าชีพครูยงั มีในเรื่องของการฝก ปฏิบตั ิการสอนในสถานศึกษาโดยช้ันปท่ี 4 จะฝกสอน
ในสถานศึกษาปนระยะเวลา 2 ภาคการศึกษา เพ่ือเรียนรูบทบาทความเปนครู การจัดกิจกรรมใหกับเด็ก
การผลิตสื่อการสอน การใชเทคโนโลยีในการจัดกิจกรรมใกกับเด็ก และเร่ืองอื่นๆ ที่เกี่ยวของกับ
ความเปน ครู

กลุมวชิ าเอก

รายวชิ าในกลุมวชิ าเอกในสาขาวิชาการศึกษาปฐมวยั เปนการเรียนรูที่เรียนนรูเก่ียวกับ
เด็กปฐมวัยทั้งน้ีการกําหนดหนดอายุของเด็กปฐมวัยมีหลากหลาย แตถายึดตามหลักสูตรการศึกษา
ปฐมวัย พุทธศักราช 2560 กําหนดวาเด็กปฐมวัย คือ เด็กแรกเกิดถึงต่ํากวา 6 ป สําหรับรายวิชา
ในกลุมวิชาเอก เนนทําใหนักศึกษามีความรู ความเขาใจ สามารถนําไปปรับใชหรือปฏิบัติกิจกรรม
ใหกับเด็กปฐมวัยได โดยเริ่มเรียนรูการเลยี้ งดูเด็กทารก การอุม เด็ก การอาบนา้ํ และการปอนอาหาร
การเจริญเติบโต พัฒนาการและการเรียนรูของเด็กปฐมวัยในแตละชวงวัยมีลักษณะเปนอยางไร
ประเภทเด็กที่มีความตองการพิเศษ การคัดกรอง ชวยเหลือระยะแรกเร่ิม การศึกษาแบบเรียนรวม
เทคโนโลยี สื่อ สิ่งอํานวยความสะดวกสําหรับเด็กที่มีความตองการพิเศษ เรียนรูรูปแบบ นวัตกรรม
ในการจัดการศึกษาปฐมวัยทั้งในประเทศไทย และตางประเทศ แนวโนมการศึกษาปฐมวัย เรียนรู
การจดั สภาพแวดลอมท่ีเหมาะสมและเอื้อตอการเรียนรูสาํ หรับเด็กปฐมวัยแตละชว งวัย การวิเคราะห
เลือก ประยุกต ออกแบบและผลิต สื่อ ของเลนและทรัพยากรการเรียนรูที่สงเสริมพัฒนาการเด็ก
การบูรณาการส่อื ของเลนกับกิจกรรมประจําวันโดยใชแนวคิดของเลน ทฤษฎีสื่อ และนวัตกรรมทาง
การศึกษาปฐมวัย การทดลองใชและประเมินคุณภาพของสื่อและของเลน การใชสื่อพ้ืนฐานและสื่อ
ยคุ ดิจิทัล การรูเทาทันสื่อและความฉลาดทางดิจิทัล การสรางวินัยเชิงบวกใหเด็ก เทคนิคการเตรียม
และการประกอบอาหาร การจัดกิจกรรมประกอบอาหารสําหรับเด็ก เรียนรูงานบาน งานเรือน งาน
ประดิษฐ การจัดตกแตงอาหารสําหรับเด็ก การประดิษฐสื่ออุปกรณจากกระดาษ ผา หรือวัสดุอื่น ๆ
เพื่อการตกแตงและสรางบรรยากาศในชั้นเรียน การจัดสภาพแวดลอม การจัดกิจกรรมศิลปะ ดนตรี
การแสดงละคร และการเคล่ือนไหวใหกับเด็กปฐมวัย ดนตรีเบื้องตน การอานโนตดนตรี คอรด
การแตงเพลงสําหรับเด็ก การผลติ เครือ่ งดนตรี การฝกปฏบิ ตั ิการขบั รอ ง และการเลนเคร่ืองดนตรีไทย
และ การพัฒนาทักษะทางภาษา ฟง พูด อา น เขียนภาษาไทยผานนิทาน วรรณกรรม เพลง คําคลอง
จอง และคํากลอนท่ีเหมาะสมสําหรับเด็กปฐมวัย การเลือก สราง ผลิต และการใชนวัตกรรมที่
เกี่ยวของเพ่ือพัฒนาภาษาสําหรับเด็กปฐมวัย เทคนิคการเลานิทาน การใชนิทานและวรรณกรรม
ในการปรับพฤติกรรมทางภาษา การใชส่ือและเทคโนโลยีในการจัดกิจกรรมทางภาษา ทักษะพื้นฐาน
ทางคณิตศาสตรและวิทยาศาสตรของเด็กปฐมวัย การออกแบบกิจกรรมบูรณาการ ที่สงเสริมทักษะ
คณิตศาสตร และวิทยาศาสตรใหกับเด็กปฐมวัย สะเต็มศึกษาสําหรับเด็กปฐมวัย ศีกษาหลักสูตร
การศึกษาปฐมวัย กระบวนการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา การออกแบบและการพัฒนาหลักสูตร
สถานศึกษา การนําหลักสูตรไปใชในช้ันเรียน การประเมินหลักสูตรสถานศึกษา การบริหารจัดการ
ชั้นเรียน การออกแบบกิจกรรมและทดลองจัดกิจกรรม การสังเกตการจัดการศึกษาปฐมวัย

เอกสารประกอบการเรียน
รายวชิ า 1500202 ความเปนสวนดุสิต 3(2-2-5)
หลักสตู รหมวดวิชาศึกษาทัว่ ไป ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ. 2564

114

สถานศึกษาปฐมวัยการจัดการศึกษาปฐมวัยแบบคละอายุ กิจกรรมพัฒนาทักษะกระบวนการคิด
สําหรับเด็กปฐมวัย การออกแบบจัดกิจกรรมประจําวันเชิงรุก การจัดกิจกรรมประจําวันของโรงเรียน
สาธิตละอออทุ ิศ ศึกษาการประเมินพัฒนาการเด็กตามสภาพจริง เทคนิควิธีการประเมินพัฒนาการ
แนวใหม การสรางเครื่องมือที่ใช ในการประเมินพัฒนาการเด็ก การสรางปฏิสัมพันธและการสื่อสาร
เชิงบวกระหวางครูและผูปกครอง การรวมมือกับผูปกครองและชุมชนเพ่ือพัฒนาสุนทรียะของเด็ก
ปฐมวัย รวมถึงการมี ความรูเบื้องตนเกี่ยวกับการวายน้ํา การเตรียมความพรอมของรางกาย การฝก
ปฏิบัติการวายน้ํา และเรียนรูเก่ียวกับแนวคิด หลักการ การวางแผน การจัดทําแผนธุรกิจอยางงาย
หลักการบริหารงานคุณภาพ เพื่อนําไปเปดสถานศึกษา นอกจากนี้ยังสรางนวัตกรรมทางการศึกษา
ปฐมวัยบนฐานของความสนใจ ขอคน พบที่ไดจากการปฏิบตั ิการสอนในสถานศึกษาและกระบวนการ
ทางการวจิ ยั การนําเสนองานนวัตกรรมทาง

กลุมวิชาโท ท่เี นนดานภาษาอังกฤษ

กลุมวิชาโทจะเปนรายวิชาท่ีเกี่ยวของกับภาษาอังกฤษเน่ืองจากเนนวาเมื่อนักศึกษา
สาํ เร็จแลวสามารถไปสอนในโรงเรียนสองภาษาหรือโรงเรียนนานาชาติ โดยเรียนรูเกี่ยวกับการพัฒนา
ทกั ษะการฟง พดู อา น เขียน ภาษาอังกฤษ การสนทนาในหวั ขอเก่ียวกับชีวติ ประจําวัน พัฒนาทักษะ
การฟง พูด อาน เขียน ภาษาอังกฤษ การอานบทความวิชาการและบทความวิจัยภาษาอังกฤษ
เกี่ยวกับการศึกษาปฐมวัย การแสดงความคิดเห็นเก่ียวกับประเด็นปญหาทางการศึกษาปฐมวัยที่
ตนเองสนใจ ทกั ษะการคน ควาขอมูล การบนั ทกึ การเรยี นรู การอานเชิงวิชาการ การสรปุ ขอ มูล ทักษะ
การเขยี นถอดความ การเขยี นจดหมายอิเลคทรอนิคหรือขอความโตตอบกับเพื่อนเพื่อขอและใหขอมูล
อยางงาย ๆ การสืบคนขอมูลที่เกี่ยวของกับวิชาชีพ เรียนรูนิทานและวรรณกรรมภาษาอังกฤษท่ี
เหมาะสมกับเด็กปฐมวยั แตละชวงวยั คติสอนใจ และการสรางสรรคจ ินตนาการเรยี นรเู ทคนิคการสอน
และการจัดกิจกรรมโดยใช เพลง เกม นิทาน คําคลองจองและสื่อการสอนอื่น ๆ เพื่อพัฒนา
ภาษาอังกฤษ การเลือกและการผลิตส่ือของเลนและเกมเพื่อพัฒนาภาษาอังกฤษท่ีเหมาะสมสําหรับ
เดก็ ปฐมวัยในแตล ะชวงวยั พฒั นาหลกั สตู รระยะสั้นเพ่ือการเรยี นรูภ าษาองั กฤษของเด็กปฐมวัย

หมวดวชิ าเลอื กเสรี

เปนวิชาเลือกกท่ีนักศึกษาเลือกเรียนอยางอิสระโดยสามารถนํามาปรับใชในการจัด
กจิ กรรมและการดําเนินชีวิตของนักศกึ ษาได เชน รายวิชาการเกิดอยางมีคุณภาพ รายวิชาการเช่ือม
สัมพันธระหวางคนตางรุน รายวิชาสภาวการณพอ-แมเลี้ยงเดี่ยว รายวิชาแนวโนมและ
ความเคลอื่ นไหวทางการศึกษาปฐมวัย รายวชิ าศาสตรข องพระราชากบั การศึกษาปฐมวัย เปนตน

จะเห็นไดวาสาระการเรียนรูดานการศึกษาปฐมวัยเปนการบูรณาการในศาสตรหลาย ๆ
ศาสตรเขาดวยกันเพ่ือนําองคความรู แนวติด ทฤษฎีไปลงมือปฏิบัติกิจกรรมในช้ันเรียน
ในสถานศึกษา ทดลองปฏิบัตกิ บั เด็กปฐมวยั ไดอยา งเหมาะสม

เอกสารประกอบการเรียน
รายวิชา 1500202 ความเปนสวนดสุ ิต 3(2-2-5)
หลักสูตรหมวดวิชาศึกษาทัว่ ไป ฉบบั ปรบั ปรุง พ.ศ. 2564

115

การนําไปใชในชวี ติ ประจําวัน

การนําไปใชกับคนใกลชิดหรือคนในครอบครัวโดยการดูแลนอง ๆ หลาน ๆ ในบาน
ในครอบครัว ผลิตสื่อ ของเลนงาย ๆ ใหนองไดเลน รองเพลง เลานิทานใหนองฟง การรองเพลงให
เดก็ ฟง การปลอบโยนนองเมื่อนองรองไห

การนําไปใชสังคมโดยเปนจิตอาสาเขาไปมีสวนรวมในการดูแล ชวยเหลือเด็ก

การจัดทําโครงการตาง ๆ ใหกับชมุ ชน เชน โครงการเลานิทานใหกับเด็กปฐมวัยในชุมชนใกลบาน
โครงการจัดทําอาหารกลางวันใหกับเด็ก ดอยโอกาส การผลิตหรือหาส่ือใหกับนองในถิ่นทุรกันดาร
การแตง เพลงสําหรบั เด็ก

สรปุ

การศึกษาปฐมวัยเปน 1 ในอัตลักษณของมหาวิทยาลัย ท่ีมีประวัติความเปนมาท่ี
ยา วน านท้ั ง ในด า น กา ร ผ ลิ ตค รู ท่ีจ ะ ไ ปค รู มื อ อ าชี พ ใ น ก าร จั ด กิ จ กร รม กา ร เ รี ย นรู ตา ม ห ลั ก สู ต ร
ศึกษาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาการศึกษาปฐมวัย ปจจุบันเปดทําการสอนท่ีคณะครุศาสตร
ในมหาวิทยาลัย วิทยาเขตสุพรรณบุรี ศูนยการศึกษาลาํ ปาง ศูนยการศึกษานครนายก โดยการจัด
กิจกรรมเนนการลงมือปฏิบตั ิ และยังมโี รงเรยี นสาธิตละอออุทิศที่เปนโรงเรียนอนุบาลของรัฐแหงแรก
และดําเนินการมาจนถงึ ปจจุบัน

แบบฝกหดั / แนวทางการศึกษาคนควาดว ยตนเอง

1. ศึกษาขอมลู เพิ่มเติมในระบบ WBSC-LMS 2021

2. ใหนักศึกษาปฏบิ ัตกิ ิจกรรมใบงานแฟนพันธุแทอัตลักษณก ารศึกษาปฐมวัย

1) นักศึกษาจับคูกัน 2 คน
2) นักศึกษาศึกษา ประวัติความเปนมา สาระที่เรียนรู การนําไปใชของอัตลักษณ
การศกึ ษาปฐมวยั และประวัติ กจิ กรรมตา ง ๆ ของ โรงเรียนสาธิตลอออุทิศ จากเอกสาร / บทความ /

เว็ปไซดของโรงเรียน / วีดิทัศน แลวต้ังคําถามเกี่ยวกับอัตลักษณการศึกษาปฐมวัย คนละ 5 คําถาม
แลวผลดั กันถามตอบกับเพื่อน และหลังจากนนั้ นาํ คาํ ถาม คาํ ตอบลงในตาราง

คาํ ถามของ ........................................................................... รหัส .................................

คาํ ถาม คําตอบ
1.
2.
3.
4.
5.

เอกสารประกอบการเรียน
รายวิชา 1500202 ความเปนสวนดุสิต 3(2-2-5)
หลักสูตรหมวดวชิ าศึกษาทัว่ ไป ฉบับปรับปรงุ พ.ศ. 2564

116

คาํ ถามของ ........................................................................... รหัส ..................................

คําถาม คาํ ตอบ
1.
2.
3.
4.
5.

เอกสารอางอิง

คณะครศุ าสตร. (ม.ป.ท.). “ประวัติคณะครุศาสตร” สบื คนเมือ่ 2560, มิถนุ ายน 30 เขาถงึ ไดจาก

http://education.dusit.ac.th/history.html
คณะกรรมการพัฒนาหลักสตู ร.(2563).หลักสูตรศึกษาศาสตรบัณฑติ สาขาวิชาการศึกษาปฐมวัย
มหาวิทยาลัยสวน

ดสุ ิต พุทธศักราช 2562 (ฉบบั ปรับปรุง) . เอกสารอดั สาํ เนา
สถาบันราชภัฏสวนดุสติ . (2544). ผศ.ดร.ศโิ รจน ผลพันธิน “ผูบรหิ ารสถานศึกษาดีเดน” ระดบั อุดม

ศึกษา รางวลั คุรุสภา ประจาํ ป พ.ศ.2543. กรุงเทพฯ.

สมศกั ดิ์ คงเท่ียง. (2555). สารานุกรมวชิ าชพี ครู เฉลมิ พระเกียรติพระบาทสมเดจ็ พระเจา อยูหัว
เน่อื งในโอกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 80 พรรษา. กรุงเทพฯ : สาํ นกั งาน
เลขาธิการครุ ุสภา.

สารานุกรมไทยฉบบั เยาวชน เลม ที่ 16. (ม.ป.ท). “ประวตั ิความเปนมาของการศึกษาพิเศษ” "สืบคน
เมื่อ 2560, มิถนุ ายน10 เขา ถึง ไดจาก http://www.saranukromthai.or.th/
sub/book/book. php? book= 16&chap=10&page=t16-10-infodetail06.html

หลักสตู รศึกษาศึกษาปฐมวัย. (2562) หลักสูตรศึกษาศาศตรบัณฑติ สาขาวิชาการศึกษาปฐมวัย
หลกั สตู รปรับปรงุ พุทธศักราช 2562 กรงุ เกพ : มหาวิทยาลัยสวนดุสิต

เอกสารประกอบการเรียน
รายวชิ า 1500202 ความเปนสวนดสุ ติ 3(2-2-5)
หลักสตู รหมวดวิชาศึกษาทัว่ ไป ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ. 2564