โครงการโภชนาการน่ารู้สำหรับเด็กปฐมวัย..

โภชนาการนา่ ร.ู้ .
กบั เดก็ ปฐมวยั

ประเด็น 1 โภชนาการ คืออะไร
น่ารู้.. 2 โภชนาการอาหารสำหรบั เด็กปฐมวยั
3 อาหารทเี่ หมาะสมในแต่ละชว่ งวัย
4 “จานน้ีเพอ่ื ลูกรกั ” การสรา้ งนสิ ยั

การรบั ประทานอาหารทดี่ ีแก่เดก็

5 หลักการจัดอาหารสำหรับเดก็ ปฐมวยั

1

โภชนาการ คือ อะไร

โภชนาการ (nutrition)
หมายถึง อาหาร (food)
ท่เี ข้าส่รู า่ งกายคนแล้วร่างกาย
สามารถนำไปใช้เปน็ ประโยชน์ใน
ด้านการเจริญเติบโตการคา้ จนุ และ
การซอ่ มแซมส่วนตา่ งๆ ของรา่ งกาย

สารทเี่ ป็นองค์ประกอบในอาหาร เรียกวา่ สารอาหาร
(nutrient) เปน็ สารทรี่ า่ งกายสามารถใช้ประโยชน์ในการ
ดำรงชีวิต จำแนกตามองคป์ ระกอบทางเคมเี ป็น 6 ประเภท คอื

1. 2. 3.
โปรตีน คารโ์ บไฮเดรต ไขมัน (fat)
(protein) (carbohydrate)
ไขมันจากพชื และ
นม ไข่ เนือ้ สตั ว์ ขา้ ว แปง้ เผือก ไมขนั มนั จสาัตกวพ์ ืชและ สตั ว์
ต่างๆ นา้ ตาล

3. 4. 5.
เกลอื แร่ น้า (weter)
(mineral) วติ ามิน

ผกั พืชตา่ งๆ (vitamin)

ผลไม้ตา่ งๆ ไขมนั จากพชื และ
สัตว์

2

โภชนาการ
อาหารสำหรบั เดก็ ปฐมวยั

พลงั งาน เปน็ ส่งิ จำเปน็ ทีเ่ ด็กตอ้ งการจาก
อาหารทีห่ ลากหลาย เพ่อื การเจรญิ เติบโตและ
พฒั นาการท่ดี ี โดยปกติแหล่งพลังงานหลกั คือ
คารโ์ บไฮเดรต โปรตีน เกลือแร่ ไขมันและวติ ามนิ

อาหารที่ให้คารโ์ บไฮเดรต 1.คารโ์ บไฮเดรต
• แตค่ วรเลือกคาร์โบไฮเดรตเชิงซอ้ นอยา่ ง

ขา้ วกลอ้ ง
• ผลิตภัณฑ์จากธญั พชื ขดั สนี อ้ ย
• ขนมปงั โฮลวที
• พาสตา้ โฮลวที เป็นต้น

2.โปรตนี

โปรตีนจำเป็นมาก
สำหรบั การสร้างเน้อื เยื่อใหม่
ซ่อมแซม และทดแทนเนอื้ เย่ือ
ทเ่ี สื่อมสภาพ แหลง่ โปรตีนท่ดี ี
ไดแ้ ก่ เน้ือ ปลา นม และไข่

3. ไขมนั สว่ นไขมันกข็ าดไมไ่ ด้ แตเ่ ดก็ ก็
จากพืชและจากสตั ว์ ตอ้ งการในปรมิ าณนอ้ ยทสี่ ดุ
ไม่วา่ จะเป็นจากน้ามนั พืช เนย นม

4.วิตามิน
และเกลือแร่

สุดทา้ ยวติ ามนิ และเกลอื แร่ เชน่
แคลเซียม เหล็ก สงั กะสี และไอโอดนี ทำ
ให้มีร่างกายเตบิ โตอยา่ งเปน็ ปกติ และยงั ช่วย
ใหร้ ่างกายได้ไดร้ บั พลังงานจากสารอาหารตัว
อ่นื ๆ อยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ

3

อาหารที่เหมาะสม
ในแต่ละชว่ งวยั

ชว่ งทารก

น้านมแม่ จงึ เป็นอาหารทด่ี แี ละ
เหมาะสมทีส่ ุดสำหรับเขา เพราะมีคณุ ค่าทาง
โภชนาการครบถ้วนมภี มู ิคุ้มกนั ตามธรรมชาติ
ชว่ ยต้านทานเชอื้ โรคต่างๆ ท้งั ยังสรา้ งความ
ผกู พันระหวา่ งแม่และลูก หลงั 6 เดือนไป
แล้วควรให้อาหารเสรมิ ควบคูก่ ับนม

ชว่ งก่อนวยั เรียน กินอาหารให้ครบ ดม่ื นมวันละ 2- 3 แก้ว หลกี เลย่ี งของหวาน
1-6 ปี 5 หมู่ กินปลา นมท่มี ีสว่ นผสม DHA / ขบเค้ยี วตา่ งๆ
เนอื้ สัตว์ ไข่ ผกั ลูทีน (ผลไมใ้ นตระกูล
ผลไมเ้ ป็นประจำ
เบอร์รี่)

เด็กวัยเรยี น รบั ประทานให้ครบ 3 ม้ือ
6- 12 ปี โดยเฉพาะมื้อเชา้

อาหารวา่ งระหวา่ งม้ืออาหาร
หลักก็เป็นสิ่งสำคัญสำหรับ
เด็ก แต่ไม่ควรกนิ ใกลก้ บั
เวลามือ้ อาหารหลกั

อาหารวา่ งทด่ี ีควรมพี ลงั งาน
เหมาะสม มนี ้าตาลน้อย
อยา่ งเช่น ผลไม้สด โยเกริ ์ต
ธญั พชื ต่างๆ

ดืม่ นมก็ยงั เป็นส่ิงสำคัญท่ีเด็กควร
ได้รบั อยา่ งนอ้ ยวนั ละ 2 แกว้

4

จานน้เี พ่อื ลูกรกั
การสรา้ งนสิ ยั การรบั ประทานอาหาร

ทดี่ ีแกเ่ ด็ก

1 2 3

ควรฝึกให้เดก็ ในวยั นี้ได้ ควรหาวิธีการ หรอื เทคนิค ลักษณะและรสชาตขิ องอาหาร
รับประทานอาหารหลกั วันละ 3 ในการจูงใจ โดยการปรงุ ตอ้ งอร่อยแต่ไม่ควรเคม็ จัดหรอื
มือ้ ให้มอี าหารว่างระหวา่ งมื้อ แต่ง รปู รส ของอาหารให้
เชา้ และบา่ ย จะเป็นนมสดหรอื หวานจดั เกนิ ไปบรรยากาศ
นมถั่วเหลอื ง วนั ละ 2-3 แก้ว นา่ รับประทาน และสงิ่ แวดลอ้ มทดี่ มี ผี ลต่อการ

รบั ประทานอาหาร

4 5 6

การตกั อาหารใหเ้ ดก็ ควรตกั ที ควรหดั ใหเ้ ดก็ ได้รบั ไมค่ วรเดินป้อนเพราะจะทำให้
ละนอ้ ย และเพมิ่ ให้อีกเมอื่ ประทานอาหารทกุ ชนดิ ผกั เด็กขาดระเบียบและไมร่ ู้จกั
และ ผลไม้สดควรมีทกุ วัน เวลาในการดำเนินชวี ติ ตอ่ ไป
ต้องการการให้เดก็ ลอง โดยให้เด็กหัดรบั ประทาน
รบั ประทานอาหารใหม่ ควร
เลน่ ๆ เช่น แตงกวา
ให้คร้งั ละนอ้ ยๆ มะละกอสุก ส้ม ฯลฯ

5.

หลกั การจดั อาหารสำหรบั เด็กปฐมวยั

มาเรยี นรกู้ ันเถอะ...

1. • การเตรยี มที่สะอาดปลอดภัย ควรเนน้ กรรมวิธผี ่าน
ความร้อนเพอื่ ฆา่ เช้อื โรคจนแน่ใจวา่ สะอาด

2. • ผักสดและผลไมต้ อ้ งล้างใหส้ ะอาด เนอื้ สตั ว์ต้องปรงุ

สกุ เสมอ การเตรยี มอาหารไมค่ วรนานเกิน 2
ชว่ั โมงก่อนให้เดก็ รับประทาน

3. • ควรให้รา่ งกายไดร้ บั ไขมนั ท่พี อเหมาะ คอื ประมาณ

รอ้ ยละ 30 ของพลังงานทงั้ หมด ในเด็กอายุ 1-3 ปี
ควรไดร้ บั น้ามันพชื และไขมันจากสตั วแ์ ละนม

มาเรยี นรู้กนั เถอะ...

4.• ควรให้เดก็ รบั ประทานอาหารประเภทผกั และผลไม้
อาหารท่ีใหใ้ ยอาหารเปน็ ส่วนของพชื ทีร่ า่ งกายย่อย
ไมไ่ ด้ ซง่ึ จะชว่ ยเพม่ิ ปรมิ าณอุจจาระ กระตุ้นการ
ขับถ่ายของรา่ งกายให้สม่าเสมอ

5. • ควรให้เดก็ รับประทานอาหารรสธรรมชาติ งดเวน้

อาหารรสจดั ทุกชนดิ ควรลดการใชเ้ กลือและอาหาร
ท่ีมีโซเดยี มสูง

6. • ควรให้เด็กรับประทานอาหารในปรมิ าณที่เหมาะสม

เคล็ดแตไ่ ม(่ ลับ)

• อาหารท่จี ดั ใหค้ วรเป็นอาหารที่เหมาะสมกบั วยั
ถกู ตอ้ งตามหลกั โภชนาการ เพยี งพอกับความ
ต้องการ โดยเน้นอาหารหลกั 5 หมู่

• เล็งเห็นปัญหาทางโภชนาการทพ่ี บบ่อย ไดแ้ ก่
โรคขาดโปรตีนและพลังงาน โรคขาดสาร
ไอโอดีน โรคโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก
และโรคขาดวิตามนิ เอ

• ชง่ั น้าหนัก วดั ส่วนสงู ลกู ทกุ 3 เดอื น แล้วนำ
นา้ หนกั ส่วนสูง ไปเทียบกับกราฟมาตรฐาน
ซึ่งเป็นกราฟแสดงเกณฑ์อ้างอิง

“ จานนเ้ี พอ่ื ลกู รกั ”

สามารถคลปิ ได้ทาง :
https://www.youtube.com/watch?v=XqwkAtfMLA4