1
ก ค ำน ำ โครงงาน เรื่อง เชื้อราในขนมจีน เป็นการเรียนรู้ที่มีกระบวนการแสวงหาความรู้หรือการค้นคว้าหา ค าตอบในสิ่งที่เด็ก ๆ อยากรู้หรือสงสัยด้วยวิธีการต่าง ๆ เป็นวิธีการเรียนรู้ที่เด็ก ๆได้เลือกศึกษาตามความ สนใจของตนเอง หรือของกลุ่มเป็นการตัดสินใจร่วมกัน เป็นกิจกรรมสืบเสาะทางวิทยาศาสตร์ที่เด็กอยากรู้ และสนใจ มีการจัดการเรียนรู้ที่หลากหลาย เช่น กระบวนการกลุ่ม รายบุคคล การฝึกคิด การแก้ปัญหา และการร่วมมือกันคิด ฯลฯ เด็ก ๆ ได้ลงมือปฏิบัติกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อค้นหาค าตอบด้วยตนเองและได้ เรียนรู้จากประสบการณ์ตรง เด็กมีความสนใจและกระตือรือร้นในการร่วมกิจกรรมเป็นอย่างดี รู้จักหน้าที่ ความรับผิดชอบของตนเอง รู้จักการรอคอยเกิดทักษะทางวิทยาศาสตร์ มีความภาคภูมิใจในตนเองและผู้อื่น ขอขอบพระคุณผู้อ านวยการโรงเรียนชุมชนโนนหันวันครูที่สนับสนุนกิจกรรมการทดลอง และ โครงงานวิทยาศาสตร์ ให้ก าลังใจและค าปรึกษาที่ดีตลอดมา หวังเป็นอย่างยิ่งว่ากิจกรรมการทดลองและ โครงงานรีทยาศาสตร์ จะเป็นประโยชน์กับผู้ที่สนใจและหากท่านผู้รู้มีค าแนะน าเพื่อจะพัฒนากิจกรรม การทดลอง โครงงานวิทยาศาสตร์ ทางผู้จัดท าน้อมรับเพื่อจะได้น าไปปรับปรุงพัฒนาให้ดียิ่งขึ้นต่อไป ผู้จัดท า ครูปฐมวัย โรงเรียนชุมชนโนนหันวันครู
ข สำรบัญ ชื่อโครงงาน หน้า ค าน า ก สารบัญ ข ที่มาของโครงงาน 1 Learning Spiral 2 ค าถามที่ 1 เชื้อราในขนมจีนมีลักษะอย่างไร 3 ขั้นที่ 1 ตั้งค าถามเกี่ยวกับปรากฎการณ์ธรรมชาติ 3 ขั้นที่ 2 รวบรวมความคิดเห็นและข้อสันนิษฐาน 4 ขั้นที่ 3 ทดสอบและปฏิบัติสืบเสาะ 4 ขั้นที่ 4 สังเกตและบรรยาย 5 ขั้นที่ 5 บันทึกผล 5 ขั้นที่ 6 สรุปและอภิปรายผล 6 ค าถามที่ 2 ท าอย่างไรขนมจีนจะไม่ขึ้นรา 7 ขั้นที่ 1 ตั้งค าถามเกี่ยวกับปรากฎการณ์ธรรมชาติ 7 ขั้นที่ 2 รวบรวมความคิดเห็นและข้อสันนิษฐาน 7 ขั้นที่ 3 ทดสอบและปฏิบัติสืบเสาะ 8 ขั้นที่ 4 สังเกตและบรรยาย 9 ขั้นที่ 5 บันทึกผล 12 ขั้นที่ 6 สรุปและอภิปรายผล 13 ค าถามที่ 3 ขนมจีนที่แห้งแล้ว เมื่อน าไปทอดจะเป็นอย่างไร 14 ขั้นที่ 1 ตั้งค าถามเกี่ยวกับปรากฎการณ์ธรรมชาติ 14 ขั้นที่ 2 รวบรวมความคิดเห็นและข้อสันนิษฐาน 14 ขั้นที่ 3 ทดสอบและปฏิบัติสืบเสาะ 14 ขั้นที่ 4 สังเกตและบรรยาย 15 ขั้นที่ 5 บันทึกผล 16 ขั้นที่ 6 สรุปและอภิปรายผล 17 ผลการพัฒนาความสามารถของเด็กปฐมวัย 18 ภาคผนวก 19 แบบสอบถามแนวทางการด าเนินโครงการบ้านนักวิทยาศาสตร์น้อย ประเทศไทย ระดับปฐมวัย ส าหรับผู้บริหารโรงเรียน 20 เกียรติบัตรการอบรมของครูปฐมวัย 23
1 ชื่อโครงงำน เชื้อราในขนมจีน ผู้จัดท ำโครงงำน นักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 3 โรงเรียนชุมชนโนนหันวันครู สพป. ขอนแก่น เขต 5 ครูที่ปรึกษำ นางชญาภา เสนารินทร์ ระยะเวลำในกำรท ำกิจกรรม 5 - 15 กุมภำพันธ์ 2567 .............................................................................................................................................................. ที่มำของโครงงำน จากการที่ครูจัดกิจกรรมการเรียนการสอน หน่วย อาหารดีมีประโยชน์ โดยครูให้เด็กแต่ละคนเล่า ประสบการณ์สิ่งที่เคยพบเห็นเกี่ยวกับการเน่าเสียของอาหารหลายๆ ชนิด เด็กแต่ละคนเล่าประสบการณ์ที่ เคยพบเจอส่วนใหญ่เป็นอาหารที่ตนเองเคยเห็น เด็กชายเตชินท์ เผือกผ่อง ในมะละกอสุกก็มีครับ ผมไม่ ชอบกินแม่เอาทิ้งไว้มันก็เน่าและมีเชื้อราขึ้นครับ เด็กหญิงณัฏฐณิชา ตุมราศวิน บอกว่า เชื้อรามันขึ้นเฉพาะ ในอาหารค่ะ อาหารที่บูดเน่าด้วย ท าให้กินไม่ได้ ถ้ากินเข้าไปจะต้องปวดท้องได้ไปหาหมอค่ะ ขนาดเค้ก วันเกิดน้องเอาไว้ในตู้เย็นก็ยังขึ้นราค่ะ เด็กหญิงลักษิกา ฟุ้งโพธิ์ เชื้อรามันขึ้นบนขนมปังด้วยแม่ซื้อมาแล้ว กินไม่หมดเก็บไว้ตู้เย็นนาน ๆ มันหมดอายุเลยขึ้นรา กินไม่ได้ เด็กชายพัชระ ขันลุน เล่าว่าคุณย่าผมไปงาน บวชและได้ขนมจีนมาแต่คุณย่ากินไม่หมด คุณย่าเก็บขนมจีนไว้ในตู้กับข้าวเพื่อจะเก็บไว้ทานในวันถัดไป ปรากฎว่ามีราสีเหลืองเกิดขึ้นที่เส้นขนมจีน เด็กชายพัชระ ขันลุน ถามว่าแล้วเชื้อรามันมาจากไหนครับ เด็กหญิงกัญญาภัทร หอมอินทร์ ก็ถามขึ้นว่า แล้วเชื้อราในขนมจีนมันมีลักษณะอย่างไรค่ะ ครูจึงถามเด็ก ๆ ว่าถ้าเราอยากรู้เราต้องช่วยกันค้นหาว่าเชื้อราที่ขึ้นในขนมจีนมีลักษะอย่างไร และท าอย่างไรขนมจีนถึงไม่ ขึ้นรา จากนั้นครูน าค าถามที่เป็นค าถามหลัก“ท าอย่างไรขนมจีน ถึงไม่ขึ้นรา” มาออกแบบแผนการ พัฒนาองค์ความรู้หรือประสบการณ์ใหม่ของเด็กโดยใช้การเรียนรู้แบบบันไดเวียน เพื่อให้เด็กได้รับการ เรียนรู้และประสบการณ์ใหม่ที่ต่อเนื่อง ดังนี้
2 ควำมรู้พื้นฐำน ควำมรู้เดิม ค ำถำมที่ 1 เชื้อรำในขนมจีน มีลักษณะอย่ำงไร ค ำถำมที่ 2 ท ำอย่ำงไรขนมจีนจะไม่ขึ้นรำ ค ำถำมที่ 3 ขนมจีนที่แห้งแล้ว เมื่อน ำไปทอดจะเป็นอย่ำงไร เด็กรู้ว่าอาหารที่มีความชื้น จะขึ้นรา - มีราข้ึนเป็นจุด ๆ - สีเหลือง สีด า สีส้ม - มีกลิ่นเหมน็เส้นขนมจีนเปื่ อย - มีความช้ืน - - ท าให้ไม่มีความชื้น โดยการเอาไปตากแดดให้แห้ง - ตากใส่ถาดโดยการแบ่งเป็นชิ้นเล็ก ๆ - ตากใส่ถาดเป็นหัวใหญ่ ๆ เลย - สังเกตลักษณะของขนมจีนทั้ง 2 ถาด - จับเวลา ว่าแต่ละถาดใช้เวลากี่วันขนมจีนถึงแห้งสนิท - บันทึกผลการทดลองโดยการวาดภาพขนมจีนที่ตากในแต่ละวัน สังเกต การเปลี่ยนแปลงของขนมจีนทั้ง 2 ถาด วันที่ ผลการตากขนมจีน ถาดที่ 1 ถาดที่ 2 - - อุปกรณ์ในการทอดขนมจีน ได้แก่ กระทะ ตะหลิว กระชอน น้ ามันพืช ขนมจีนแห้ง - - ทอดขนมจีนแห้งโดยคุณครูทอดให้ เพื่อป้องกันอันตรายระหว่างท ากิจกรรม - - สังเกตลักษณะขนมจีนแห้งก่อนทอดว่ามีลักษณะอย่างไร ขนมจีนหลังจากทอดแล้ว ลักษณะอย่างไร - - ชิมขนมจีนทอด - - บันทึกผลการทดลองโดยการวาดรูปขนมจีนก่อนทอดและหลังทอด ผลการทดลองการทอดขนมจีน ขนมจีนก่อนทอด ขนมจีนหลังทอด เชื้อราเป็นสิ่งมีชีวิตชนิดหนึ่ง ชอบเกิดขึ้นในที่มีความชื้น และมุมอับ และการถนอมอาหารเป็นภูมิปัญญาของคนสมัยก่อนคือวิธีการ รักษาอาหารให้สามารถเก็บไว้ได้นานขึ้นโดยไม่เน่าเสีย ด้วยการน า อาหารมาตากแห้ง หมักดอง แช่อิ่ม เป็นต้น ประสบการณ์ใหม่ ประสบการณ์ใหม่ ประสบการณ์ใหม่ Learning Spiral
3 ขั้นที่ 1 ตั้งค ำถำมเกี่ยวกับปรำกฎกำรณ์ธรรมชำติ เด็กชายพัชระ : เชื้อรามาจากไหน เด็กชายนพคุณ : เชื้อราอยู่ในอาหารที่เน่าบูดแล้วครับ เด็กหญิงภัทรพรรณ : มันมีความชื้น ในตู้เย็นก็ชื้น เด็กหญิงกัญญาภัทร : เชื้อราในขนมจีนมีลักษณะอย่างไร เด็กชายเตชินท์: ขนมจีนมันเปียกชื้น เก็บไว้นานมันจึงเกิดเชื้อรา เด็กหญิงณัฏฐณิชา : ขนมเค้กเอาไว้ในตู้เย็นก็ขึ้นราเหมือนกัน เด็กหญิงลักษิกา : แล้วจะท าอย่างไรไม่ให้ขนมจีนขึ้นรา เด็กชายนฤบดินทร์ : เราก็เอาไปใส่ตู้เย็น หรือไม่ก็เอาไปต้ม เด็กชายธีรภัทร : เราต้องท าให้ขนมจีนมันแห้งก่อน เพราะเชื้อรามันเกิดจากความชื้นและที่สกปรก เด็กชายนพคุณ : ตากแดดให้แห้งสิเชื้อราจะได้ไม่ขึ้น เด็กหญิงกัญญาภัทร : แล้วมันจะกินได้เหรอก็เอาไปตากแดดแล้วมันก็ต้องแข็งสิ เด็กชายธนวัฒน์ : ก็เอามาต้มใหม่ก่อนถึงกินได้ เมื่อครูสังเกตเห็นว่าเด็กให้ความสนใจและสงสัยเกี่ยวกับเชื้อราในขนมจีน ครูจึงกระตุ้นให้เด็กตั้ง ค าถามเกี่ยวกับเชื้อราในขนมจีน และครูจดบันทึกค าถามไว้ในแผ่นชาร์ท ดังนี้ เด็กหญิงกัญญาภัทร : เชื้อราในขนมจีนมีลักษณะอย่างไรค่ะ เด็กหญิงลักษิกา : ท าอย่างไรขนมจีน จะไม่ขึ้นรา เด็กชายภูวิศ : ขนมจีนที่แห้งแล้ว เมื่อน าไปทอดจะเป็นอย่างไร
4 จุดประสงค์ : เพื่อต้องกำรรู้ว่ำเชื้อรำในขนมจีนมีลักษณะอย่ำงไร ขั้นที่ 2 รวบรวมควำมคิดเห็นและข้อสันนิษฐำน ครู : เด็ก ๆ คิดว่าท าไมขนมจีน ที่เราเก็บไว้เป็นเวลานานจึงเน่า บูด และขึ้นเชื้อราคะ เด็กหญิงกัญญาภัทร : ขนมจีนมันมีความชื้นค่ะ ท าให้ขึ้นรา เด็กชายพัชระ : ขนมจีนมันเปียกครับ เด็กชายนพคุณ : เก็บไว้นาน ๆ ขนมจีนหมดอายุครับ เด็กหญิงรชยา : อาหารไม่มีฝาปิดไว้ อาหารจึงขึ้นรา เด็กหญิงลักษิกา : ไม่เก็บไว้ในตู้เย็น อาหารจึงบูดขึ้นรา เด็กหญิงณัฎฐณิชา : ราขึ้นเป็นจุด ๆ เด็กชายธีรภัทร : สีเหลือง สีด า สีส้ม เด็กชายเตชินท์ : มีกลิ่นเหม็น เส้นขนมจีนเปื่อย ขั้นที่ 3 ทดสอบและปฏิบัติสืบเสำะ(วันที่ 5 กุมภำพันธ์2567) เด็ก ๆ รวมกันคิดหาวิธีที่ท าให้บอกลักษณะของเชื้อราในขนมจีน โดยการคาดคะเนค าตอบ เพื่อท า การทดลองว่าเชื้อราเกิดขึ้นในขนมจีนนั้นมีลักษณะอย่างไรบ้าง โดยครูแนะน าให้ใช้ขนมจีนที่ขึ้นราแล้วมา ท าการสังเกต ครู : เด็ก ๆ คิดว่าเชื้อราที่เกิดขึ้นในขนมจีนมีลักษณะอย่างไร และเราจะดูแบบไหนถึงนะรู้ว่า ขนมจีนขึ้นรา เด็กชายธนวัฒน์ : เอามาใส่จานดู สังเกตว่าขนมจีนมีอะไรเปลี่ยนแปลงหรือไม่ เด็กหญิงลักษิกา : เอาแว่นขยายมาส่องดูจะได้เห็นเชื้อราชัดขึ้นค่ะ เด็ก ๆ ท ากิจกรรมการทดลองโดยใช้อุปกรณ์ตามที่ตกลงกันไว้ในห้องเรียน ได้แก่ จาน ขนมจีนที่ขึ้นรา แว่นขยาย ค ำถำมที่ 1 เชื้อรำในขนมจีนมีลักษะอย่ำงไร
5 ขั้นที่ 4 สังเกตและบรรยำย น าขนมจีนที่ขึ้นราและแว่นขยายให้เด็ก ๆร่วมกันสังเกตลักษณะของเชื้อราในขนมจีน พร้อมกับ บันทึกการสังเกตเชื้อราในขนมจีนโดยการวาดรูปภาพและระบายสี ขั้นที่ 5 บันทึกผล เด็ก ๆร่วมกันสังเกต แสดงความคิดเห็น และบันทึกผลการทดลองโดยใช้การวาดรูปภาพระบายสี ครูจดบันทึกผลการสังเกตให้เด็ก ๆ แล้วน าผลงานเด็กไปแสดงไว้ที่แสดงผลงาน
6 ขั้นที่ 6 สรุปและอภิปรำยผล เด็กร่วมกันแสดงความคิดเห็นและอภิปรายสรุปผลการทดลองเกี่ยวกับค าถามที่เด็ก ๆอยากรู้ “เชื้อราในขนมจีนมีลักษณะอย่างไร” เด็กหญิงกัญญาภัทร : ขนมจีนมันมีจุดสีด า ๆขึ้นค่ะ เด็กชายพัชระ : ขนมจีนมันเปียก มีสีเหลืองครับ เด็กชายนพคุณ : ขนมจีนมีเหลืองกับสีส้มครับ เด็กหญิงณัฎฐณิชา : ราขึ้นเป็นจุด ๆ เด็กชายธีรภัทร : ขนมจีนมันเปื่อย กลิ่นเหม็นมากครับ เด็กชายเตชินท์ : มีกลิ่นเหม็นเน่า มีสีด าด้วยครับ เด็กหญิงลักษิกา : ท าอย่างไรขนมจีน จะไม่ขึ้นรา ข้อค้นพบของเด็ก ๆจากค าถามที่ 1 คือ “เชื้อรำในขนมจีนมีลักษณะอย่ำงไร” สรุปได้ว่า ลักษณะของเชื้อราในขนมจีนมันขึ้นเป็นจุด ๆมีทั้งสีด า สีเหลือง และสีส้ม ขนมจีนมีความชื้นจึงท าให้ขึ้นรา และมีกลิ่นเหม็นบูด และเพราะขนมจีนมีความชื้นจึงท าให้เกิดเชื้อรา จากข้อสงสัยที่ว่า “ท ำอย่ำงไรขนมจีน จะไม่ขึ้นรำ” จึงน าไปสู่ค าถามที่ 2
7 ค ำถำมที่ 2 ท ำอย่ำงไรขนมจีนจะไม่ขึ้นรำ ขั้นที่ 1 ค ำถำมเกี่ยวกับปรำกฎกำรณ์ธรรมชำติ(วันที่ 6 กุมภำพันธ์2567) ครูสนทนากับเด็กเกี่ยวกับวิธีการถนอมอาหารที่เด็ก ๆไปสืบค้นข้อมูลมาโดยการไปสัมภาษณ์ คุณครูในโรงเรียน ท าให้เรารู้แล้วว่ามีวิธีการถนอมอาหารหลากหลายวิธี เช่น การดอง การแช่อิ่ม การกวน และการตากแห้ง จากค าถามที่ 1 เด็กได้ค้นพบว่า ความชื้นท าให้ขนมจีนขึ้นรา ดังนั้นเด็ก ๆจึงเกิดความสงสัยว่ามี วิธีการท าอย่างไร ขนมจีนจะไม่ขึ้นรา ครูใช้ค าถามกระตุ้นว่าท าอย่างไรขนมจีนจะไม่มีความชื้น ซึ่งในการ ทดลองครั้งนี้เราจะมาดูกันว่าวิธีการท าขนมจีนตากแห้งเป็นอย่างไร ดังนั้นเราจะมาช่วยกันหาค าตอบของ ค าถามนี้ร่วมกัน จุดประสงค์ : เพื่อศึกษำวิธีกำรท ำอย่ำงไรขนมจีนจะไม่ขึ้นรำ ขั้นที่ 2 รวบรวมควำมคิดเห็นและข้อสันนิษฐำน (วันที่ 7 กุมภำพันธ์2567) ครูและเด็กสนทนาร่วมกัน โดยครูใช้ค าถามกระตุ้นถามเด็ก ๆ ถึงสิ่งที่เด็กรู้อยู่แล้วซึ่งก็คือ ประสบกำรณ์เดิมของเด็กเกี่ยวกับการตากแห้งมีวิธีการท าอย่างไร เด็กมีแนวคิดและข้อสันนิษฐานเป็น อย่างไร และมีประสบการณ์เดิมใดที่เกี่ยวกับการตากแห้งและมีวิธีการท าอย่างไร เพื่อรวบรวมความคิดใน การที่จะคาดคะเนค าตอบ หรือตั้งข้อสันนิษฐาน ครู : เด็ก ๆ เคยเห็นหรือเคยน าขนมจีนไปตากแดดไหมคะ เด็กหญิงลักษิกา : เคยดูคุณแม่ท า ภัทรพรรณ : ไม่เคยค่ะ ครู : แล้วคนอื่น ๆละ เด็กชายธีรภัทร : ผมเคยเห็นแม่ท าครับ เอาขนมจีนไปวางในถาดแล้วเอาไปตากแดดครับ จากประสบการณ์ที่เด็ก ๆ มีความรู้ครูจึงใช้ค าถาม “เด็ก ๆรู้หรือไม่ว่าการตากแห้งขนมจีนมีวิธีการ ท าอย่างไร ครูให้เด็ก ๆช่วยกันหาข้อสันนิษฐานและคาดคะเนค าตอบเกี่ยวกับวิธีการท าขนมจีนตากแห้ง เด็กชายพัชระ : เอาขนมจีนวางใส่ถาดเป็นหัวใหญ่ ๆเลยครับ เด็กหญิงลักษิกา : แบ่งขนมจีนเป็นชิ้นเล็ก ๆ วางลงถาดแล้วเอาไปตากแห้งค่ะ เด็กหญิงกัญญาภัทร : แล้วน าขนมจีนไปตากแดดไว้นาน ๆ พอด้านบนแห้งแล้วก็พลิกขนมจีน
8 กลับด้านล่างขึ้นมาตากต่อ เด็กหญิงขวัญฤดี : ท าให้ความชื้นในขนมจีนหายไป จากประสบการณ์เด็ก ๆ ช่วยกันหาข้อสันนิษฐานเกี่ยวกับวิธีการท าขนมจีนตากแห้ง ดังนี้ 1) เอาขนมจีนวางใส่ถาดทั้งหัวใหญ่ ๆ 2) แบ่งขนมจีนออกเป็นชิ้นเล็ก ๆ 3) น าขนมจีนไปตากแดดไว้นาน ๆ พอด้านบนแห้งแล้วก็พลิกขนมจีนกลับด้านล่างขึ้นมาตากต่อ 4) จับเวลา ว่าใช้เวลากี่วันขนมจีนถึงแห้งสนิท 5) บันทึกผลการทดลองโดยการวาดภาพขนมจีนที่ตากในแต่ละวัน สังเกตการเปลี่ยนแปลงของ ขนมจีนเล่าให้เพื่อนฟังแล้วครูจดค าพูดของเด็ก ขั้นที่ 3 ทดสอบและปฏิบัติสืบเสำะ (วันที่ 8 กุมภำพันธ์2567) ครู : เราต้องเตรียมอะไรบ้างส าหรับท าขนมจีนตากแห้ง เด็กหญิงลักษะกา : ขนมจีน ครู : มีอุปกรณ์อะไรบ้างที่จะต้องเตรียม เด็กชายภูวิศ : ถาด ส าหรับใส่ขนมจีนครับ เด็กชายธรรมธัช : กระด้งครับ ครู : มีขั้นตอนวิธีการท าขนมจีนตากแห้งอย่างไร เด็กชายพัชระ : เอาขนมจีนวางใส่ถาดเป็นหัวใหญ่ วางเรียงกัน แล้วเอาไปตากแดดครับ เด็กหญิงลักษิกา : แบ่งขนมจีนเป็นชิ้นเล็ก ๆ วางเรียงลงในถาดแล้วเอาไปตากแดดค่ะ ครู : แล้วเราจะมีวิธีการบันทึกผลการทดลองอย่างไร เด็กชายเตชินท์ : ตากขนมจีนไว้หนึ่งวันแล้วก็เอามาดูครับ เด็กหญิงณัฎฐณิชา : ดูว่ามันแห้งหรือยัง ถ้ามันยังไม่แห้งก็ตากต่ออีก
9 เด็กหญิงกัญญาภัทร : วาดรูปการตากขนมจีนในแต่ละวันค่ะ ระหว่างถาดที่แบ่งเป็นชิ้นเล็ก กับ ถาดที่ตากชิ้นใหญ่ ขั้นที่ 4 สังเกตและบรรยำย (วันที่ 9 กุมภำพันธ์2567) ในขณะที่เด็ก ๆ ได้ช่วยกันลงมือตากแห้งขนมจีน ตามที่ได้สืบเสาะข้อมูลมาตามขั้นตอนที่วางไว้ ครูให้เด็ก ๆ พูดถึงสิ่งที่เด็ก ๆ สังเกตได้ขณะลงมือท าขนมจีนตากแห้ง ครู : ก่อนที่เราจะลงมือตากขนมจีน เราต้องท าอะไรก่อนคะ เด็กหญิงกัญญาภัทร : เตรียมอุปกรณ์ในการท าค่ะ ครู : ขณะที่เราท าขนมจีนตากแห้ง เด็ก ๆ สังเกตว่าเราต้องท าอะไรเป็นขั้นตอนแรกก่อน เด็กหญิงณัฏฐ์ณิชา : เราต้องไปล้างมือให้สะอาดก่อน จะได้ไม่มีเชื้อโรคค่ะ ถาดที่ 2 ตากแบบเป็นหัวใหญ่ ถาดที่ 1 ตากแบบแบ่งเป็นชิ้นเล็ก
10 ครู : ถ้าเราเอาขนมจีนไปตากแดดทั้งเข่งเลย เด็ก ๆคิดว่าขนมจีนจะเป็นอย่างไร เด็กชายนพคุณ : มันจะแห้งไม่หมดครับ ครู : ขนมจีนบริเวณที่อยู่ด้านในจะโดนแสงแดดไหมคะ เด็กชายธีรภัทร : ไม่โดนแดดครับ แล้วก็จะไม่แห้ง ครู : ท าไมต้องวางขนมจีนเรียงกันค่ะ วางทับกันได้ไหม เด็กหญิงกัญญาภัทร : ถ้าวางเรียงกันจะแห้งดี ถ้าวางทับกันขนมจีนที่อยู่ด้านล่างจะไม่แห้ง ครู : ลักษณะของขนมจีนเมื่อโดนแดดจะเป็นอย่างไรคะ เด็กหญิงลักษิกา : ขนมจีนจะเปลี่ยนสี จากสีขาวขุ่น ค่อย ๆ กลายเป็นสีใสคล้ายวุ้นเส้น เส้นเล็กลง และแข็ง วันที่ 1 - - ขนมจีนแบบแบ่งชิ้นเล็กแห้งสนิท - - ขนมจีนแบบเป็นหัวชิ้นใหญ่ แห้งเฉพาะด้านบนที่โดนแดด
11 วันที่ 2 - - ขนมจีนแบบแบ่งชิ้นเล็กแห้งสนิท - - ขนมจีนแบบเป็นหัวชิ้นใหญ่ แห้งเฉพาะด้านที่โดนแดดข้างในยังไม่แห้งต้องแกะเอาด้านในออกมาให้โดนแดด วันที่ 3 - - ขนมจีนแบบแบ่งชิ้นเล็ก และขนมจีนแบบเป็นหัวชิ้นใหญ่ แห้งสนิท และแข็งมากไม่มีเชื้อรา
12 ขั้นที่ 5 บันทึกผล (วันที่ 12 กุมภำพันธ์2567) เด็ก ๆ ทบทวนถึงวิธีการท าขนมจีนตากแห้งตามล าดับขั้นตอน แล้วให้เด็ก ๆ วาดรูปลักษณะของ ขนมจีนที่ตากแดดในแต่ละวัน พร้อมทั้งเล่าให้เพื่อนและครูฟังว่ามีลักษณะหรือการเปลี่ยนแปลงอย่างไร โดยมีครูคอยให้ค าแนะน า
13 ขั้นที่ 6 สรุปและอภิปรำยผล (วันที่ 12 กุมภำพันธ์2567) เด็กร่วมสนทนาถึงค าถามที่เด็กสนใจอยากหาค าตอบ “ท ำอย่ำงไรขนมจีนจะไม่ขึ้นรำ” ครูให้เด็ก ทบทวนโดยการให้ออกมาเล่าวิธีการหาค าตอบว่าได้มาอย่างไร และผลการศึกษาเป็นอย่างไร และร่วมกันสรุป ครู : จากผลการทดลองที่ได้ เด็ก ๆบอกได้หรือไม่ว่าการตากขนมจีนระหว่างแบบแบ่งชิ้นเล็ก กับ การตากทั้งหัวชิ้นใหญ่ แบบใดแห้งแร็วกว่าและแต่ละแบบใช้เวลาตากขนมจีนกี่วัน ขนมจีนจึงแห้งและไม่ขึ้น เชื้อรา เด็กหญิงกัญญาภัทร : ขนมจีนแบบแบ่งชิ้นเล็ก ๆแห้งเร็วใช้เวลาเพียง 1 วันค่ะ เด็กชายพัชระ : ขนมจีนแบบหัวชิ้นใหญ่เกินไป โดนแดดไม่หมด ท าให้ขนมจีนไม่แห้ง เด็กชายภูวิศ : ขนมจีนแบบหัวชิ้นใหญ่ต้องใช้เวลาหลายวันครับ เด็กหญิงณัฎฐณิชา : และต้องแกะเอาข้างในออกมาตาก เพราะข้างในก้อนขนมจีนไม่แห้ง เด็กชายนฤบดินทร์ : แบบหัวชิ้นใหญ่ใช้เวลา 3 วัน แห้งช้ากว่าชิ้นเล็กครับ เด็กชายรฐนนท์ : แต่ขนมจีนมันแข็งมากเลยครับ ไม่ขึ้นราแต่กินไม่ได้ครับ เด็กหญิงธนวัฒน์: เราเอาขนมจีนไปทอดได้หรือเปล่าครับ ข้อค้นพบของเด็ก ๆจากค าถามที่ 2 คือ “ท ำอย่ำงไรขนมจีนจะไม่ขึ้นรำ” สรุปได้ว่า เอาขนมจีน ไปตากแห้งเพื่อไม่ให้ขนมจีนมีความชื้น แต่ต้องแบ่งตากชิ้นเล็ก ๆเพราะจะได้ไม่ต้องใช้เวลานาน จากข้อสงสัยที่ว่า “เรำเอำขนมจีนไปทอดได้หรือเปล่ำครับ” จึงน าไปสู่ค าถามที่ 3
14 ค ำถำมที่ 3 ขนมจีนที่แห้งแล้ว เมื่อน ำไปทอดจะเป็นอย่ำงไร ขนมจีนแห้งแบบใดสำมำรถทอดสุกเร็วที่สุด ขั้นที่ 1 ค ำถำมเกี่ยวกับปรำกฎกำรณ์ธรรมชำติ(วันที่ 13 กุมภำพันธ์2567) ครูสนทนากับเด็กเกี่ยวกับขนมจีนแห้งที่เด็ก ๆท าไว้ซึ่งเด็ก ๆ ทราบอยู่แล้วว่าเราถนอมอาหาร ขนมจีนด้วยวิธีการตากแห้ง และเมื่อน าขนมจีนที่แห้งแล้วมาทอด ขนมจีนจะเป็นอย่างไร ดังนั้นเราจะมา ช่วยกันหาค าตอบของค าถามนี้ร่วมกัน จุดประสงค์ : เพื่อศึกษำว่ำขนมจีนที่แห้งแล้ว เมื่อน ำไปทอดจะเป็นอย่ำงไร ขั้นที่ 2 รวบรวมควำมคิดเห็นและข้อสันนิษฐำน เด็กสนทนาร่วมกัน โดยครูใช้ค าถามกระตุ้นถามเด็ก ๆ ถึงสิ่งที่เด็กรู้อยู่แล้วซึ่งก็คือประสบกำรณ์ เดิมของเด็กเกี่ยวกับการทอดมีวิธีการท าอย่างไร เด็กมีแนวคิดและข้อสันนิษฐานเป็นอย่างไร และมี ประสบการณ์เดิมใดที่เกี่ยวกับการทอด เพื่อรวบรวมความคิดในการที่จะคาดคะเนค าตอบ หรือตั้งข้อ สันนิษฐาน ครู : เด็ก ๆ เคยทอดอาหารหรือไม่ หรือเคยน าขนมจีนไปทอดไหมคะ เด็กหญิงลักษิกา : ไม่เคยค่ะ ภัทรพรรณ : แม่หนูเคยเอาไปต้มค่ะ ครู : แล้วคนอื่น ๆละ เด็กชายธีรภัทร : ผมเคยเห็นแม่เอาขนมจีนใส่แกงหน่อไม้ เมื่อสุกแล้วก็จะคล้ายวุ้นเส้นครับ ครู : เด็ก ๆ คิดว่าขนมจีนแห้ง เมื่อน าไปทอดจะเป็นอย่างไร เด็กชายรฐนนท์ : มันทอดไม่ได้ เด็กหญิงลักษิกา : ฟูเหมือนไข่เจียวค่ะ ครู : ต้องเตรียมอุปกรณ์อะไรบ้างในการทอดขนมจีน เด็กหญิงกัญญาภัทร : กระทะ เด็กชายเตชินท์ : ตะหลิว เด็กหญิงปณัชดา : กระชอน เด็กชายนพคุณ : น้ ามันพืช ขนมจีนแห้ง ครู : การทอดขนมจีนแห้ง คุณครูจะเป็นคนทอดให้ เพื่อป้องกันอันตรายระหว่างท ากิจกรรม และให้เด็ก ๆสังเกตลักษณะขนมจีนแห้งก่อนทอดว่ามีลักษณะอย่างไร ขนมจีนหลังจากทอดแล้วลักษณะ อย่างไร เด็กชายธนวัฒน์ : ชิมขนมจีนทอดได้ไมครับ ขั้นที่ 3 ทดสอบและปฏิบัติสืบเสำะ (วันที่ 15 กุมภำพันธ์2567) ครู : เราต้องท าอะไรก่อนหลังในการทอดขนมจีนแห้ง เด็กหญิงลักษะกา : ตั้งกระทะ ใส่น้ ามันพืชลงไปในกระทะ เด็กหญิงณัฏฐ์ณิชา : ต้องรอให้น้ ามันพืชร้อนก่อน
15 ครู : เราจะรู้ได้อย่างไรว่าน้ ามันพืชร้อนแล้ว เด็กชายภูวิศ : มันจะมีควันขึ้นมาครับ เด็กชายธรรมธัช : เราต้องยืนไกล ๆ เพราะน้ ามันจะกระเด็นใส่ครบ เด็กชายพัชระ : เอาขนมจีนใส่ลงไปดูครับ เอาใส่ลงไปนิดเดียว ครู : ในระหว่างการท ากิจกรรมเด็ก ๆ เล่นกันระหว่างท าการทอดขนมจีนได้หรือไม่ เด็กหญิงกัญญาภัทร : ให้คุณครูติดไฟให้ค่ะ และก็ต้องระวังไม่หยอกล้อกันเพราะน้ ามันมันจะ กระเด็นใส่ค่ะ ขั้นที่ 4 สังเกตและบรรยำย (วันที่ 15 กุมภำพันธ์2564) ในขณะที่เด็ก ๆ ได้ช่วยกันลงมือทอดขนมจีน ตามที่ได้สืบเสาะข้อมูลมาตามขั้นตอนที่วางไว้ ครูให้เด็ก ๆ พูดถึงสิ่งที่เด็ก ๆ สังเกตได้ขณะลงมือท าขนมจีนทอด ครู : ลักษณะของขนมจีนเมื่อโดนน้ ามันร้อนจะเป็นยังไงคะ เด็กหญิงลักษิกา : ขนมจีนจะพองตัวใหญ่ขึ้น เด็กหญิงภัทรพรรณ : ขนมจีนสุกแล้วตักใส่กระชอนพักไว้ให้เสด็จน้ ามัน
16 ขั้นที่ 5 บันทึกผล เด็ก ๆ ทบทวนถึงวิธีการท าขนมจีนทอดตามล าดับขั้นตอน แล้วให้เด็ก ๆ วาดรูปลักษณะของ ขนมจีนแห้งก่อนทอด และหลังทอด พร้อมกับชิมรสชาติขนมจีนทอด โดยมีครูคอยช่วยแนะน าในเรื่อง ลักษณะขนมจีนที่วาด และครูบันทึกผลตามที่เด็ก ๆ เล่าให้เพื่อนและครูฟัง
17 ขั้นที่ 6 สรุปและอภิปรำยผล เด็กร่วมสนทนาถึงค าถามที่เด็กสนใจอยากหาค าตอบ “ขนมจีนที่แห้งแล้ว เมื่อน ำไปทอดจะเป็น อย่ำงไร” ครูให้เด็กทบทวนโดยการให้ออกมาเล่าวิธีการทอดขนมจีน และผลการศึกษาเป็นอย่างไร และ ร่วมกันสรุป ครู : จากผลที่ได้ เด็ก ๆ บอกได้หรือไม่ว่าขนมจีนแห้งแบบใดทอดสุกเร็วที่สุดและมีรสชาติเป็น อย่างไร เด็ก ๆ เปรียบเทียบข้อสันนิษฐานค าตอบ กับผลการหาค าตอบว่าตรงกันไหม โดยครูอ่านสิ่งที่เด็ก คาดคะเนค าตอบไว้ให้ฟัง เด็ก ๆบางคนก็บอกว่าตรง บางคนก็บอกว่าไม่ตรง ครู : จากผลการทดลองที่ได้ เด็ก ๆบอกได้หรือไม่ว่า“ขนมจีนที่แห้งแล้ว เมื่อน ำไปทอดจะเป็น อย่ำงไร” เด็กหญิงขวัญฤดี : ขนมจีนพองตัวขึ้นค่ะ เด็กชายพัชระ : ขนมจีนที่ยังไม่ทอดสีใส แต่พอทอดแล้วเส้นใหญ่ขึ้นสีขาว เด็กชายภูวิศ : ขนมจีนทอดกรอบมากครับ เด็กหญิงณัฎฐณิชา : ขนมจีนแห้งแข็งกินไม่ได้ แต่อันที่ทอดกรอบ กินได้อร่อย เด็กชายนฤบดินทร์ : รสชาตมันมันๆครับ เด็กชายรฐนนท์ : เหมือนข้าวเกรียบเลยครับ ข้อค้นพบของเด็ก ๆจากค าถามที่ 3 คือ “ขนมจีนที่แห้งแล้ว เมื่อน ำไปทอดจะเป็นอย่ำงไร” สรุป ได้ว่า เอาขนมจีนที่แห้งแล้ว เมื่อน าไปทอดแล้ว เส้นพองตัวขึ้น กรอบ กินได้ อร่อย ถ้าโรงน้ าตาลน่าจะ อร่อยมากขึ้น ที่ส าคัญคือขนมจีนไม่ขึ้นรา
18 ผลกำรพัฒนำควำมสำมำรถของเด็กปฐมวัย 1. ผลกำรพัฒนำควำมสำมำรถพื้นฐำน 4 ด้ำน 1.1 ด้ำนกำรเรียนรู้ - เด็กรู้จักการตั้งค าถามในสิ่งที่ตนสงสัย - เด็กได้สืบค้นข้อมูลด้วยตนเอง - เด็กรู้จักอุปกรณ์การท าขนมจีนแห้ง และขนมจีนทอด - เด็กสามารถบอกลักษณะของเชื้อราในขนมจีน การเปลี่ยนแปลงในการตากและทอดขนมจีน 1.2 ด้ำนภำษำ - เด็กเสนอความคิดเห็นของตนเองในการหาวิธีสืบค้นข้อมูลแบบต่าง ๆ - เด็กพูดอธิบายขั้นตอนในการทอดขนมจีน - เด็กได้พูดน าเสนอข้อมูลที่เด็กค้นพบ 1.3. ด้ำนสังคม - เด็กสามารถท างานร่วมกับผู้อื่นได้ - เด็กแสดงความคิดเห็นของตนเอง ยอมรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่นได้ . - เด็กเคารพกฎ กติกา ของห้องเรียน 1.4. ด้ำนกำรเคลื่อนไหว - เด็กสามารถเคลื่อนไหว หยิบจับ และใช้อุปกรณ์ได้อย่างคล่องแคล่ว . - เด็กสามารถใช้ประสาทสัมผัสในการสังเกตข้อมูลด้วยตนเอง 2. ผลกำรพัฒนำทักษะกระบวนกำรทำงวิทยำศำสตร์ 2.1 ทักษะกำรสังเกต - เด็กสังเกตและบอกลักษณะของเชื้อราในขนมจีนและ ขนมจีนแห้งและขนมจีนทอดได้ถูกต้อง 2.2 ทักษะกำรใช้ตัวเลข - เด็กนับจ านวนวันในการตากขนมจีนได้ถูกต้อง 2.3 ทักษะกำรก ำหนดและควบคุมตัวแปร - เด็กบอกได้ว่า ต้องรอให้น้ ามันร้อนก่อนจึงน าขนมจีนแห้งลงไปทอด 2.4 ทักษะกำรพยำกรณ์หรือกำรคำดคะเนค ำตอบ - เด็กสามารถคาดคะเน ค าตอบได้ว่า ตากขนมจีนให้แห้งแล้วจะไม่ขึ้นรา และถ้าเราน า ขนมจีนไปทอด ขนมจีนจะพองตัว 2.5 ทักษะกำรจัดกระท ำและสื่อควำมหมำยข้อมูล - เด็กสามารถบอกได้ว่า การทอดขนมจีนแห้งมีวิธีท าอย่างไรบ้าง 2.6 ทักษะกำรจัดกระท ำและสื่อควำมหมำยข้อมูล - เด็กสามารถสรุปผลที่สังเกตโดยการเล่าให้เพื่อนและครูฟัง และน าเสนอผลงานหน้า ชั้นเรียนได้ 2.7 ทักษะกำรลงควำมคิดเห็นจำกข้อมูล - เด็กสามารถท าขนมจีนแห้งทอดตามขั้นตอนที่ก าหนดได้
19 ภำคผนวก
20
21
22
23
24