หนังสือเรียนวิชาศาสนาและหน้าที่พลเมือง ระดับประถมศึกษา

หลกั การสําคญั ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจกั รไทย พุทธศักราช
รัฐธรรมนญู ฉบบั ปจ จุบันมหี ลกั การและเจตนารมณทจ่ี ะธาํ รงรักษาไวซ ง่ึ เอกราชและความมั่นคง
ของชาติ เทิดทูนพระมหากษัตริย ซึ่งหลักการสําคัญของรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2550 ไดระบุไวในหมวด 1
บททั่วไป สรปุ ไดด งั น้ี
1. ประเทศไทยเปน ราชอาณาจกั รอนั หนงึ่ อนั เดียว จะแบงแยกมไิ ด
2. มีการปกครองระบอบประชาธปิ ไตยอันมีพระมหากษตั ริยทรงเปน ประมขุ
3. อาํ นาจอธิปไตยเปนของปวงชนชาวไทย
4. ศักด์ศิ รีความเปนมนุษย สิทธิ เสรีภาพ และความเสมอภาคของบุคคลตองไดร ับความคุม ครอง
5. ประชาชนชาวไทยทุกคนไมแ ยกเพศ ศาสนา และยอ มไดร บั ความคมุ ครองเทา เทยี มกัน

โครงสร้างของรัฐธรรมนูญ

รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 แบงโครงสรางออกเปน 15 หมวด และ
มีบทเฉพาะกาล สรปุ สาระสาํ คญั แตละหมวดดังน้ี

หมวด บททัวไป
ประเทศไทย เปนราชอาณาจักรอันหนึ่งอันเดียวจะแบงแยกออกมิได มีการปกครองแบบ
ประชาธปิ ไตยอนั มีพระมหากษัตริยเปนประมุข พระมหากษัตริยทรงใชอาํ นาจทางรัฐสภา คณะรัฐมนตรี
และศาล
หมวด พระมหากษตั ริย์
ทรงอยูในฐานะอนั เปนทเี่ คารพ ผูใดจะละเมดิ มไิ ด ทรงเลอื กและแตงตงั้ ประธานองคมนตรี และ
องคมนตรีไมเ กิน 18 คน
หมวดที สิทธแิ ละเสรีภาพของชนชาวไทย
การใชอํานาจโดยองคกรของรัฐ ตองคํานึงถึงศักด์ิศรีความเปนมนุษย สิทธิและเสรีภาพของ
บุคคล ท้ังดานการประกอบอาชีพ การสื่อสาร การแสดงความคิดเห็น ความเปนธรรมดานการศึกษา
การสาธารณสุข และสวัสดกิ ารของรัฐ เสรภี าพในการชุมนมุ ท่ีไมล ะเมิดสทิ ธผิ อู ื่นและกฎหมาย
หมวด หน้าทีของชนชาวไทย
บุคคลมีหนาที่พิทกั ษร ักษาชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย และการปกครองระบอบประชาธิปไตย
อันมพี ระมหากษัตริยเปนประมุข และมีหนาท่ีปองกันรักษาผลประโยชนของชาติ ปฏิบัติตามกฎหมาย
โดยเฉพาะหนาที่ไปใชส ิทธิเลอื กตงั้
หมวด แนวนโยบายพนื ฐานแห่งรัฐ
เนนใหประชาชนมีสวนรวม การกระจายอํานาจ การดําเนินการ มุงเนน การพัฒนา คุณภาพ
คุณธรรม มีประสิทธิภาพ โปรงใส ใหค วามคมุ ครอง และพฒั นาเดก็ เยาวชน สง เสรมิ ความรูรกั สามคั คี
หมวด รัฐสภา
รัฐสภามีหนาท่ีบัญญัติกฎหมาย และควบคุมการปฏิบัติงานของฝายบริหาร ประกอบดวย 2 สภา คือ
สภาผูแ ทนราษฎร (ส.ส.) และวฒุ สิ ภา (ส.ว.)

43

หมวด การมสี ่วนร่วมทางการเมอื งโดยตรงของประชาชน
ประชาชนผูม ีสทิ ธเิ ลอื กตงั้ มีสิทธเิ ขา ชื่อรอ งขอตอวฒุ ิสภาใหถอดถอนบุคคลออกจากตําแหนงได
เพราะมสี ทิ ธิออกเสียงประชามติ
หมวด การเงนิ การคลงั และงบประมาณ
เพ่อื กาํ หนดหลักเกณฑเกี่ยวกับการจัดหารายได การกําหนดรายจาย การกอหนี้หรือการดําเนินการท่ี
ผกู พนั ทรพั ยสนิ ของรัฐ หลักเกณฑการกําหนดวงเงินสาํ รองจา ยเพ่ือกรณีฉกุ เฉินหรือจําเปน ซ่ึงเปน กรอบ
ในการกาํ กับการใชจา ยเงนิ ตามแนวทางการรกั ษาวนิ ัยการเงนิ การคลงั และรกั ษาเสถยี รภาพทางเศรษฐกจิ
อยางย่งั ยืน และเปน แนวทางในการจดั ทํางบประมาณรายจา ยของแผน ดิน
หมวด คณะรัฐมนตรี
รัฐธรรมนูญกาํ หนดใหม นี ายกรัฐมนตรี 1 คน และมีรฐั มนตรอี ืน่ อกี ไมเกิน 35 คน โดยไดร ับการแตงตั้ง
จากพระมหากษตั รยิ 
หมวด ศาล
กาํ หนดใหศ าลหรืออาํ นาจตลุ าการ แบง เปน
1. ทว่ั ไป
2. ศาลรฐั ธรรมนญู
3. ศาลยตุ ิธรรม
4. ศาลปกครอง
5. ศาลทหาร
หมวด องค์กรตามรัฐธรรมนูญ
กําหนดใหมีองคกรที่จะดําเนินการตรวจสอบ ติดตามการทํางานของบุคคล คณะบุคคล และ
หนว ยงานทั้งภาครัฐและเอกชน ดงั นี้

1. องคกรอิสระตามรัฐธรรมนูญ ประกอบดวย คณะกรรมการการเลือกต้ัง ผูตรวจการแผนดิน
คณะกรรมการการปอ งกนั และปราบปรามการทจุ รติ แหง ชาติ และคณะกรรมการตรวจเงินแผนดนิ

2. องคกรอันตามรัฐธรรมนูญ ประกอบดวย องคกรอัยการ คณะกรรมการสิทธิมนุษยชน
แหงชาติ และสภาท่ีปรึกษาเศรษฐกิจและสังคมแหง ชาติ

หมวด การตรวจสอบการใช้อาํ นาจรัฐ
กําหนดใหมีการตรวจสอบขาราชการประจาํ และขาราชการการเมือง
หมวด จริยธรรมของผ้ดู ํารงตาํ แหน่งทางการเมอื ง และเจ้าหน้าทีของรัฐ
การพิจารณา สรรหา แตงตั้งบุคคลเขาสูตําแหนง ตองเปนไปตามระบบคุณธรรม และคํานึงถึง
พฤติกรรมทางจรยิ ธรรมดวย
หมวด การปกครองส่วนท้องถนิ
ใหค วามเปนอิสระแกองคกรปกครองสวนทองถิ่น มีสภาพทองถ่ินในการบริหารงาน เนนการ
กระจายอํานาจ ใหการสนบั สนนุ กําหนดนโยบายการบริหาร

44

หมวด การแก้ไขเพมิ เตมิ รัฐธรรมนูญ
ใหมีการแกไขเพ่ิมเติมได แตหามแกไขท่ีมีผลตอการเปลี่ยนแปลงการปกครองระบอบ
ประชาธปิ ไตยอนั มีพระมหากษัตรยิ เ ปนประมขุ หรือเปล่ยี นแปลงรูปของรัฐ
บทเฉพาะกาล
ใหองคมนตรดี าํ รงตําแหนงอยูในวนั ประกาศใชร ฐั ธรรมนญู

เรืองที ความรู้เบอื งต้นเกียวกับกฎหมาย

1. ความหมายของกฎหมาย
ไดมผี ใู หความหมายของกฎหมายไวด งั น้ี
กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์ พระบิดาแหงกฎหมายไทย ไดใหคาํ จํากดั ความไววา “กฎหมาย คือ

คําสัง่ ท้งั หลายของผูปกครองวา การแผนดินตอราษฎรทั้งหลาย เม่ือไมทาํ ตาม ธรรมดาตองลงโทษ ”
ดร.สายหยุด แสงอุทัย ไดใหความหมายไววา “กฎหมาย คือ ขอบังคับของรัฐซ่ึงกําหนด

ความประพฤติของมนุษย ถา ฝาฝน จะไดร บั ผลรา ยหรอื ถูกลงโทษ”
สรุป กฎหมาย คือ ขอบังคับของรัฐที่ใชควบคุมความประพฤติของคนในประเทศ โดยมี

จุดมุงหมายท่ีจะคุมครองประโยชนรักษาความสงบเรียบรอยในการอยูรวมกันในสังคม ผูใดฝาฝนจะตอง
ถูกลงโทษ

2. ความสําคญั ของกฎหมาย
1. มีความเกี่ยวของกบั มนุษยตั้งแตเ กดิ จนตาย เชน
เกิด เก่ียวขอ งกับกฎหมายบุคคล กฎหมายทะเบียนราษฎร
โตขน้ึ เกีย่ วขอ งกับ พ.ร.บ. การศึกษาแหงชาติ
แตง งาน เกยี่ วขอ งกับกฎหมายครอบครวั
ตาย กฎหมายมรดก กฎหมายทะเบียนราษฎร
2. เปนเครอื่ งมือสรา งระเบียบใหสังคมและประเทศชาติ
3. กอ ใหเ กิดความเปนธรรมในสงั คม

3. ลกั ษณะทวั ไปของกฎหมาย
3.1 กฎหมายมลี ักษณะเปน ขอบงั คบั ดงั น้ี
3.1.1 บังคบั ใหทํา เชน ชายไทยตองเกณฑทหาร ผูมีรายไดตองเสียภาษี เด็กตองเขาเรียนตาม

พ.ร.บ. การศกึ ษา ฯลฯ
3.1.2 บังคบั ไมใหทาํ เชน หา มทาํ รายรา งกาย หามลกั ทรพั ย ฯลฯ

3.2 กฎหมายมีลักษณะเปนคําสั่งท่ีมาจากผูมีอํานาจสูงสุดในประเทศ เชน ประเทศท่ีมี
การปกครองระบอบประชาธปิ ไตย มรี ฐั สภาเปนผอู อกกฎหมาย และพระราชบัญญัติ มีรัฐบาลเปนผูออก
พระราชกําหนด พระราชกฤษฎกี า และกฎกระทรวง

45

3.3 กฎหมายเปน ขอ บงั คบั ท่ีใชไดทว่ั ไปกับทกุ คน โดยไมเ ลือกปฏบิ ัติ
3.4 ผูท ฝ่ี า ฝน กฎหมายตองไดร บั โทษ
4. ความจาํ เป็ นทตี ้องเรียนรู้กฎหมาย
ในฐานะที่เราเปนสมาชิกของสังคมจึงมีความจําเปนตองศึกษาและเรียนรู ทําความเขาใจใน
กฎหมายตา ง ๆ ท่ีเกีย่ วของกับตวั เรา และสังคมที่เราอยู ท้ังนีก้ ็เพื่อกอเกิดประโยชนตอตนเอง ซึง่ ไดแ ก
4.1 รูจักระวงั ตน ไมเ ผลอ หรือพลั้งกระทาํ ความผิดโดยไมร ตู ัว เนือ่ งมาจากเพราะไมรูกฎหมาย
และเปนเหตุใหตอ งไดร ับโทษตามกฎหมาย
4.2 ไมใหถกู ผูอน่ื เอาเปรียบและถกู ฉอ โกง โดยท่ีเราไมม คี วามรูเ รอื่ งกฎหมาย
4.3 กอเกดิ ประโยชนใ นการประกอบอาชพี ถา หากรูหลักกฎหมายที่เก่ียวกับการประกอบอาชีพของ
ตนเอง แลวยอ มจะปองกนั ความผดิ พลาดอันเกิดจากความไมรกู ฎหมายในอาชีพได
4.4 กอใหเกิดประโยชนทางการเมืองการปกครองของประเทศ เพราะเม่ือประชาชนรูจักใช
สทิ ธแิ ละหนา ทข่ี องตนเองตามกฎหมายแลว ยอ มทาํ ใหส ังคมเกดิ ความสงบเรียบรอ ย
5. ประเภทของกฎหมาย
ในชีวิตประจําวันบุคคลมีเสรีภาพในการดํารงชีวิตตามระบบการเมืองการปกครอง ระบบ
กฎหมาย และระบบเศรษฐกิจ เราจะตองรูจักสิทธิและหนาที่ของตนเอง และรูจักใชสิทธิที่มีอยูไป
ประกอบอาชีพ และสรางความสัมพันธกับบุคคลตาง ๆ โดยมีสิทธิเลือกไดวาจะดําเนินชีวิตสวนตัว
อยา งไร แตตอ งอยูภายในขอบเขตท่ีกฎหมายกําหนด บุคคลจึงตองขวนขวายหาความรูเก่ียวกับกฎหมาย
เพื่อใชติดตอสื่อสาร การดําเนินวิถีชีวิตประจําวัน ซึ่งกฎหมายที่เกี่ยวของกับชีวิตประจําวัน สามารถ
แบงไดเปน
. กฎหมายอาญา

กฎหมายอาญา (Criminal Law) เปนกฎหมายมหาชนที่บัญญัติถึงความสัมพันธระหวางรัฐ
กับเอกชนท่ีอยูใตอํานาจปกครองของรัฐ ผูที่ฝาฝนจะตองไดรับโทษ ตามประมวลกฎหมายอาญา และ
พระราชบัญญัติอื่นที่บัญญัติถึงการกระทําท่ีเปนความผิดและโทษทางอาญา เชน ความผิดตาม
พระราชบญั ญัตจิ ราจรทางบก อาวธุ ปน เคร่อื งกระสุนปน วตั ถรุ ะเบดิ ยาเสพติดใหโทษ ความผิดอันเกิดจาก
การใชเชค็ ศุลกากร การพนนั ปาไม ปาสงวน เปนตน

เนื่องจากกฎหมายอาญามีสภาพบังคับ คือ มีโทษท่ีจะทําใหบุคคลไดรับผลถึงแกชีวิต
รางกาย เสรีภาพ ทรพั ยสิน เชน ประหารชวี ิต จาํ คกุ กักขงั ปรับรบิ ทรัพยสิน ดงั นั้น จึงตองมีหลักประกัน
แกบคุ คลดงั ที่บญั ญัติไวใ นกฎหมายรัฐธรรมนญู วา บุคคลจะไมต องรบั โทษอาญา เวน แตจ ะไดกระทําการ
อันกฎหมายที่ใชอยูในเวลาที่กระทํานั้น บัญญัติเปนความผิดและกําหนดโทษไว และโทษที่จะลงแก
บคุ คลนนั้ จะหนักกวา โทษท่ีกําหนดไวใ นกฎหมายที่ใชอ ยูในเวลาท่ีกระทําความผดิ มิได กลาวคือ บุคคล
จะไดรับโทษทางอาญาจะตองไดกระทําการใดที่มีกฎหมายขอหามไว ถาไมมีกฎหมายก็ไมมีความผิด
ไมม โี ทษ เชน ความผิดฐานสูบบุหรี่ในท่ีท่ีกําหนด เดิมไมมีความผิดแตเมื่อประกาศใชพระราชบัญญัติ
คมุ ครองสุขภาพของผูไมสูบบุหรี่ พ.ศ. 2535 แลวผูท่ีสูบบุหร่ีในเขตปลอดบุหรี่ หรือสูบบุหร่ีในที่สาธารณะ

46

ท่ีกําหนดยอ มมีความผิดและจะตองไดรับโทษ โทษตามประมวลกฎหมายอาญา มี 5 สถาน คือ ประหารชีวิต
จาํ คุก กักขัง ปรับ รบิ ทรัพยสิน

นอกจากน้ียังมีการรอการลงโทษ หรือรอการลงอาญา เมื่อบุคคลกระทําความผิดและ
จะไดรับโทษจาํ คกุ ไมเ กนิ 2 ป ผนู น้ั อาจไดรับความกรณุ าจากศาลไมตองไดรับโทษจําคุกในเรือนจํา เพราะ
ผูนั้นไมเคยไดรับโทษจําคุกมากอน เมื่อไดพิจารณาถึง อายุ ประวัติ ความประพฤติ สติปญญา การศึกษา
อบรม สขุ ภาพ ภาวะแหงจติ นิสัย อาชีพ สิ่งแวดลอม สภาพความผิด หรือเหตุอ่ืนอันควรปรานีแลว ศาลจะ
กาํ หนดโทษไว หรือรอการลงโทษไว ทีเ่ รียกกนั วา “รอการลงอาญา”

. กฎหมายแพ่ง
กฎหมายแพง คอื กฎหมายทีบ่ ัญญัตถิ งึ ความสัมพนั ธข องบุคคล เปนกฎหมายสารบัญญัติ

และเปน กฎหมายเอกชนทีม่ ีความสําคัญแกช วี ติ ของบุคคลตงั้ แตแ รกเกิดจนสนิ้ สภาพบคุ คลไป
กฎหมายพาณชิ ย คือ กฎหมายทบ่ี ญั ญัติถึงความสัมพันธของบุคคลท่ีมีอาชีพคาขาย และ

นกั ธรุ กิจกลาวถึงระเบยี บหลกั ปฏบิ ตั ใิ นทางการคา ที่บุคคลในอาชพี คาขายและนักธุรกิจจะตองปฏิบัติใน
การเกย่ี วขอ งสัมพันธก นั เชน กฎหมายเกีย่ วกับหุน สวนบริษทั ต๋วั เงิน ประกันภัย การขนสงสินคา

ประเทศไทยไดรวมบัญญัติกฎหมายพาณิชยเขาไวในประมวลกฎหมายแพง จึงรวม
เรียกวา “ประมวลกฎหมายแพง และพาณิชย”

สภาพบังคับในทางแพ่ง โทษหรือสภาพบังคับในทางแพงท่ีจะใหผูฝาฝนไมปฏิบัติตาม
กฎหมาย คือ การใชคาสินไหมทดแทนหรือคาเสียหาย หรือใหชําระหน้ีดวยการสงมอบทรัพยสินให
กระทําการ หรอื งดเวนกระทําการอยางใดอยางหน่ึงตามมูลหนี้ที่มีตอกันระหวางเจาหน้ีและลูกหนี้ เชน
บังคบั ใหชาํ ระหนเ้ี งินกูพรอมดวยดอกเบ้ยี บังคับใหผ ขู ายสงมอบหรือโอนทรัพยสนิ ใหแกผ ูซอื้ ตามสญั ญา
ซื้อขาย หรือใหใชคาสินไหมทดแทนในกรณีละเมิดขับรถยนตชนผูอ่ืนบาดเจ็บ หรือทําใหทรัพยสิน
เสยี หาย

เรืองที กฎหมายทีเกียวข้องกับตนเองและครอบครัว

กฎหมายในชวี ิตประจําวันที่เก่ยี วของกับตนเอง และครอบครวั ไดแก กฎหมายดังตอไปน้ี
1. กฎหมายเกยี วกบั ชือบุคคล

พระราชบัญญัติขอมูลสวนบุคคล กําหนดไววา (มีสัญชาติไทย ตองมีช่ือตัวและชื่อสกุล
สวนชื่อรองมีหรอื ไมม กี ็ได)

การต้ังช่ือตัวตองไมใหพองกับพระปรมาภิไธยของพระมหากษัตริยและพระนามของ
พระราชนิ ี หรอื ราชทินนาม และตอ งไมม คี ําหยาบคาย ชอ่ื ตัวมีกพ่ี ยางคกไ็ ด และมคี วามหมายดี

การต้ังชือ่ สกุลไมเกิน 10 พยัญชนะ (ยกเวนราชทนิ นามเกา )
ในเร่ืองช่ือสกุล เดิมกฎหมายกําหนดใหหญิงท่ีมีสามีตองเปล่ียนชื่อสกุลของตนมาใช
ชื่อสกุลของสามี แตปจจุบันกฎหมายไดมีการแกไขใหมมีผลตามพระราชบัญญัติช่ือบุคคล (ฉบับที่ 3)
พ.ศ. 2548 ดังนี้

47

1. คูสมรสมสี ิทธใิ ชช ือ่ สกุลฝายใดฝายหน่ึงไดต ามท่ตี กลง หรอื ตางฝายตา งใชนามสกุลเดิม
ของตนได

2. เมอ่ื การสมรสสน้ิ สุดลงดว ยการหยา หรอื ศาลมีคาํ พพิ ากษาใหเพกิ ถอนการสมรส
ใหฝายที่ใชชอ่ื สกลุ ของอกี ฝายหน่งึ กลบั ไปใชช ื่อสกลุ เดิมของตน

3. เมอ่ื การสมรสสนิ้ สุดลงดวยความตาย ฝา ยที่มีชีวิตอยูใชชื่อสกุลของอีกฝาย คงมีสิทธิ
ใชไ ดตอ ไป แตเ ม่ือจะสมรสใหมใหกลบั ไปใชชอื่ สกลุ เดมิ ของตน

4. หญิงท่ีมีสามี ซ่ึงใชช่ือสกุลสามีอยูแลว กอนการเปลี่ยนแปลงกฎหมายใหมีสิทธิใช
ตอไป หรือจะมาใชส ทิ ธิกลบั ไปใชช อ่ื สกุลเดิมของตนได

. กฎหมายทะเบียนราษฎร์
“กฎหมายทะเบยี นราษฎร” เกิดข้นึ มาเพ่ือการจัดระเบียบคนในสังคม และการที่จะเปน

ประชาชนไทยที่ถูกตองไมใชเพียงแคลืมตาดูโลกบนแผนดินไทยแลวจะถือวาเปนคนไทยท่ีสมบูรณ
เราจําเปนตองปฏบิ ตั ติ ามกฎหมายการทะเบียนราษฎรอยางเครงครัด ซึ่งการทะเบียนราษฎรพื้นฐานที่ควร
ตระหนกั ใหค วามสําคัญ ไดแ ก การเกิด การตาย การยายที่อยู และการทําบัตรประชาชน

การตดิ ตอ สถานท่ีราชการเพื่อดําเนนิ การเหลา นีส้ ามารถไปดาํ เนินการไดท ี่
ถาอาศัยอยูในเขตเทศบาลใหแจงที่นายทะเบียนผูรับแจงประจําตําบล หรือหมูบาน ไดแก
ผูใ หญบา น หรือกาํ นัน หรือแจงโดยตรงตอนายทะเบียนประจําสาํ นกั ทะเบยี นอาํ เภอ ณ ที่วา การอําเภอ
ในเขตเทศบาลใหแจงท่ีสํานักทะเบยี นทองถ่ิน ซึง่ ต้ังอยู ณ สํานักงานเทศบาล
ในเขตกรุงเทพมหานครใหแจงที่สํานักทะเบียนทองถิ่น ซึ่งต้ังอยู ณ สํานักงานเขต
หรือสาํ นักงานเขตสาขา
กฎหมายทะเบยี นราษฎร ประกอบดว ย
ก. การแจ้งเกดิ
ตองแจงตอนายทะเบียนที่อําเภอ ภายใน 15 วัน นับต้ังแตวันเกิด แลวทางการจะออก
“ใบสตู ิบัตร” ซึ่งเปน เอกสารทแี่ สดงชาติกําเนดิ วันเดือนปเกดิ การแจงเกิดนีไ้ มเสียคา ธรรมเนียมใด ๆ แต
ถา ไมแจง เกิดมคี วามผิดตองระวางโทษ ปรับไมเกิน 1,000 บาท
วธิ กี ารแจ้งเกดิ

 แจง รายละเอยี ดเกีย่ วกบั เด็กทเี่ กิด คอื ชื่อ นามสกุล เพศ สญั ชาติของเด็กท่ีเกิด วันเดือนปเกิด
เวลาตกฟาก ตลอดจนวนั ขางข้ึนขา งแรม ตลอดจนสถานทเี่ กดิ บานเลขที่ ถนน ตําบล เขต
จงั หวัด

 แจง รายละเอยี ดเกยี่ วกับมารดาของเด็กท่ีเกิด คือ ช่ือ นามสกุล และนามสกุลเดิมกอนสมรส
อายุ สัญชาติ ทอ่ี ยโู ดยละเอยี ด

 แจง รายละเอยี ดเกี่ยวกับบดิ า คือ ชื่อ นามสกุล อายุ สญั ชาติ
 หลักฐานทีจ่ ะตอ งนําไปแสดงตอนายทะเบียน

 สําเนาทะเบียนบาน ฉบับเจา บา น (ท.ร.14)
 บตั รประจําตวั ประชาชน หรือบัตรประจําตัวอืน่ ๆ ของเจา บาน และของคนแจง

48

 หนังสือรับรองการเกิด (ท.ร.1/1) ซ่ึงแพทย หรือพยาบาล หรือเจาหนาท่ีอนามัย หรือ
ผดุงครรภแลว แตกรณี ออกให (ถาม)ี

 บัตรประจาํ ตวั ประชาชน หรอื บัตรประจาํ ตัวอืน่ ๆ ของพอ แมเด็กท่ีเกดิ
ข. การแจ้งตาย
เมื่อมีคนตาย ผูเก่ียวของตองไปแจงการตาย เพื่อใหไดใบมรณบัตรท่ีแสดงวา คนนั้นตายแลว
ภายใน 24 ช่วั โมง การแจงตายไมเ สยี คา ธรรมเนียมใด ๆ แตถ าไมแ จงตายภายในเวลาที่กาํ หนดมีความผิดตอง
ระวางโทษปรบั ไมเ กนิ 1,000 บาท
วธิ กี ารแจ้งตาย
แจงรายละเอียดเก่ียวกับผูตาย เชน ชื่อ นามสกุล อายุ สัญชาติ เพศ ของผูตาย เวลาที่ตาย ระบุ
วัน เดือน ป เวลาโดยละเอียด สถานท่ตี าย สาเหตุการตาย การดาํ เนนิ การกับศพของผตู าย (เก็บ ฝง เผา) ท่ีไหน
เมื่อไร ฯลฯ
ผูมีลกู บญุ ธรรมจะแตง งานกบั ลกู บญุ ธรรมไมได
ไมเปนคูส มรสของผอู ่ืน
หญิงหมา ยจะแตงงานไมต องรอเกนิ 130 วัน หลังจากที่ชวี ติ สมรสครงั้ แรกสิ้นสดุ
ชาย หญงิ ทม่ี อี ายุไมค รบ 17 ปบริบูรณ จะแตงงานกันไดก็ตองมีคําส่ังของศาลอนุญาต

โดยนาํ คําสง่ั ศาลน้นั ไปแสดงตอ นายทะเบียน
วธิ กี ารจดทะเบยี นสมรส
ชายหญิงตองไปใหถอยคําและแสดงความยินยอมเปนสามีภรรยากันโดยเปดเผยตอหนา
นายทะเบียนท่อี าํ เภอกง่ิ อําเภอเขตหรอื สถานทูต สถานกงสุลไทยในตางประเทศแหงใดก็ได โดยไมจําเปนตองมี
ชอื่ อยใู นทะเบียนบานของทอ งถิน่ น้ัน
หลกั ฐานทีจะต้องนาํ ไปแสดงต่อนายทะเบียน
 บัตรประชาชน
 สําเนาทะเบยี นบา นของท้ังสองคน
 กรณีทท่ี ัง้ คูย ังไมบรรลนุ ติ ภิ าวะ (17 ป แตไ มถ งึ 20 ป) ตองใหบ คุ คลผมู อี ํานาจใหความยินยอม

เชน พอแม หรือผูปกครอง เปนตน โดยอาจใหผ ูยินยอมลงลายมอื ชื่อในขณะจดทะเบียน
หรอื ทําเปนหนงั สอื ยนิ ยอมกไ็ ด
ค. การจดทะเบยี นหย่า
การหยาสําหรับคูสมรสท่ีไดจดทะเบียนสมรสแลวไมวากรณีใดตองไปจดทะเบียนหยากัน
ที่สํานกั ทะเบยี น จะไปจดทอ่ี นื่ ไมได และตองทาํ ตอ หนา นายทะเบียนเทานั้น การหยาจะมีผลสมบูรณทําได
2 วธิ ดี งั น้ี
1. การหยาโดยความยินยอมของท้ังสองฝาย คือ การที่คูหยาไปจดทะเบียนหยาดวยตนเอง
ทีส่ ํานักทะเบียนแหงใดก็ได และจะตอ งนําหลักฐานตดิ ตวั ไปดวยดังตอไปนี้
 บัตรประจาํ ตวั ประชาชน หรือบัตรประจําตัวขาราชการของทง้ั สองฝาย
 หลักฐานการจดทะเบยี นสมรส เชน ใบสาํ คัญการสมรส หรอื สาํ เนาทะเบยี นสมรส

49

 สาํ เนาทะเบยี นบา นฉบับเจา บา นของทัง้ สองฝาย
 หนงั สือสญั ญาหยา
2. การหยาโดยคาํ พพิ ากษาของศาล หากคูหยา ตอ งการใหนายทะเบียนบันทึกการหยาไวเปน
หลักฐาน จะตองย่ืนสําเนาคําพิพากษาของศาลที่แสดงวาไดหยากันแลวแกนายทะเบียน จากนั้น
นายทะเบียนก็จะบันทกึ คาํ สัง่ ศาลไวเปน หลกั ฐาน ท้ังนห้ี ากมขี อตกลงอยางอื่น เชน ทรัพยสิน อํานาจการ
ปกครองบุตรกส็ ามารถบันทกึ ไวใ นทะเบียนหยาได
ง. การจดทะเบียนรับรองบุตร
การจดทะเบียนรับรองบุตร พอแมของเด็กซึ่งเปนสามีภรรยากันโดยไมชอบดวยกฎหมาย
เด็กทีเ่ กิดมาจึงเปนลูกที่ชอบดวยกฎหมายของแมฝ ายเดียว หากเดก็ จะเปน ลูกที่ชอบดวยกฎหมายของพอก็
ตอ งมกี ารจดทะเบียนรับรองบตุ ร เมื่อจดทะเบียนเรียบรอยเด็กก็จะมีสิทธิใชนามสกุล และรับมรดกของ
พอแมอ ยา งถกู ตอ ง
การจดทะเบยี นรบั รองบตุ รนี้ ทาํ ไดเฉพาะฝา ยชายเทานั้นสวนหนุมสาวคูใดท่ีมีลกู กอ นแตง งาน
เมื่อแตงงานจดทะเบียนสมรสกันแลว เด็กคนนั้นจะเปนลูกที่ถูกตองตามกฎหมายทันทีโดยไมตอง
จดทะเบียนรับรองบตุ รอกี
หลักฐานที่จะตองนําไปแสดงตอนายทะเบยี น
 ใบสูตบิ ัตร และสาํ เนาทะเบยี นบานของเด็ก
 บตั รประจําตัวประชาชน และสําเนาทะเบียนบานของมารดาเดก็
 บตั รประจําตัวประชาชน และสาํ เนาทะเบียนบานของบดิ า (ผูย่นื คํารอ ง)
 บัตรประจาํ ตวั ประชาชนของเดก็ (ในกรณที ี่เด็กอายุเกนิ 15 ป)

เรืองที กฎหมายทีเกยี วข้องกบั ชุมชน

กฎหมายที่เก่ียวของกับชุมชนเปนกฎหมายวาดวยการรักษาสภาพแวดลอมที่อยูรอบตัวคนใน
ชุมชน มิใหเกิดความผิดปกติจากธรรมชาติที่ควรจะเปน ตลอดจนการดูแล ปกปอง และปองกันใหเกิด
ความเปนธรรมในสงั คม ไมเ อารดั เอาเปรียบตอ กัน ซง่ึ กฎหมายที่ควรรู ไดแก

1. กฎหมายสงเสริมและรักษาคุณภาพส่งิ แวดลอ ม
2. กฎหมายเกีย่ วกบั การคุม ครองผูบริโภค
กฎหมายส่งเสริมและรักษาคณุ ภาพสิงแวดล้อม
โดยทั่วไปบุคคลมีสิทธแิ ละหนาทีต่ อ งมีสว นรว มในการจัดการ บํารงุ รกั ษา และใชป ระโยชนจ าก
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมอยางสมดุล และยั่งยืน รวมถึงมีหนาท่ีตองอนุรักษธรรมชาติและ
ส่ิงแวดลอ มตามทร่ี ัฐธรรมนญู บัญญตั ิไว โดยเฉพาะพระราชบญั ญัตสิ ง เสริมและรกั ษาคณุ ภาพสิ่งแวดลอม
แหง ชาติ พ.ศ. 2535 กําหนดไวด งั น้ี

50

1. สิทธขิ องบุคคลเก่ยี วกับการสงเสริมและรกั ษาคณุ ภาพสง่ิ แวดลอ ม
มีสิทธจิ ะไดรับขอมูลและขาวสารจากทางราชการ มีสิทธิไดรับชดเชยคาเสียหาย หรือ

คาทดแทนจากรัฐ กรณีไดร บั ความเสียหายจากภยั อนั ตรายท่ีเกิดจากการแพรก ระจายของมลพษิ หรอื ภาวะ
มลพษิ อนั มีสาเหตจุ ากกจิ การ/โครงการ โดยสว นราชการ/รัฐวิสาหกิจ

มีสทิ ธริ องเรยี นกลาวโทษผกู ระทาํ ผิด หรือฝา ฝน กฎหมายเกีย่ วกับการควบคุมมลพษิ
2. หนา ทีข่ องบุคคล

ใหความรวมมือและชวยเหลือเจาพนักงานในการปฏิบัติหนาท่ีท่ีเกี่ยวของกับการสงเสริม
การรักษาคุณภาพส่ิงแวดลอม ปฏิบัติตามกฎหมายที่เก่ียวของกับการสงเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดลอม
โดยเครงครดั

3. ปญหากระทบตอสงิ่ แวดลอ มในปจจุบนั มี 2 ประการ คือ
การลดลงและขาดแคลนทรัพยากรธรรมชาติ เน่ืองจากการทําลายตนไม ปาไม และ

แหลง กาํ เนิดของลาํ ธาร เกดิ มลพิษสิ่งแวดลอม เนื่องจากความเจริญทางเทคโนโลยีและจํานวนประชากร
ที่เพ่ิมข้ึน การใชมากทําใหเกิดสิ่งท่ีเหลือจากการใชทรัพยากร เชน ขยะ นํ้าเสียจากครัวเรือน โรงงาน
ควนั ไฟ สารเคมี ทําใหเกดิ มลพิษทางนํา้ อากาศ และบนดนิ

ซึ่งผูท่ไี ดรับผลกระทบ คือ ประชาชน ดงั นน้ั พ.ร.บ. สง เสรมิ และรักษาคณุ ภาพส่ิงแวดลอม
แหง ชาติ พ.ศ. 2535 จึงไดก ําหนดใหม ี

1. คณะกรรมการส่ิงแวดลอมแหงชาติ ทําหนาที่กําหนดมาตรฐานควบคุมคุณภาพ
ส่งิ แวดลอมที่ประกอบดว ยมาตรฐานคณุ ภาพของนาํ้ อากาศ เสียง และอ่นื ๆ

2. กองทนุ สง่ิ แวดลอม เพ่ือใชในกจิ การชวยเหลือใหกูยืมเพอ่ื การลงทุนแกสวนราชการ
ทอ งถนิ่ รฐั วสิ าหกิจ เอกชน ในการจัดระบบบาํ บดั นา้ํ เสยี อากาศเสยี และระบบกาํ จดั ของเสีย

3. กองควบคมุ มลพิษ โดยคณะกรรมการควบคมุ มลพิษทําหนาท่ีเสนอแผนปฏิบัติการตอ
คณะกรรมการส่ิงแวดลอมแหงชาติ และกําหนดมาตรฐานมลพิษทางน้ํา มลพิษทางอากาศ และมลพิษ
ทางเสยี ง พรอมเขาทาํ การปองกัน และแกไขอนั ตรายอันเกิดจากมลพษิ เหลา นนั้

4. ความรับผิดชอบของเจาของหรือผูครอบครองแหลงกําเนิดมลพิษทั้งทางแพงและ
ทางอาญา

กฎหมายเกยี วกบั การค้มุ ครองผ้บู ริโภค
กฎหมายวาดวยการคุมครองผบู รโิ ภคในปจจุบัน คือ พระราชบญั ญัติคุมครองผบู รโิ ภค พ.ศ. 2522 และ
มีการแกไขเพ่ิมเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2541 เปนกฎหมายท่ีใหความคุมครองและใหความเปนธรรมแก
ผูบ ริโภค ซง่ึ บคุ คลที่กฎหมายคมุ ครองผบู รโิ ภค ไดแก บคุ คล 6 ประเภท ดงั นี้
1. ผซู ือ้ สนิ คาจากผขู าย
2. ผูไ ดร บั การบริการจากผูขาย
3. ผเู ชาทรัพยส ินจากผูใหเ ชา
4. ผูเชา ซือ้ ทรพั ยส ินจากผใู หเ ชา ซื้อ

51

5. ผูซ่ึงไดรับการเสนอหรือไดรบั การชกั ชวนใหซ ื้อสินคา หรอื รับบรกิ ารจากผูประกอบธรุ กจิ
6. ผูใชสินคาหรอื ผูไดร บั บรกิ ารจากผูป ระกอบธรุ กิจโดยชอบ แมมิไดเปนผเู สียคาตอบแทน
สิทธิของผ้บู ริโภคทจี ะได้รับความค้มุ ครอง มีดังน้ี

 สิทธิทไี่ ดร ับขา วสาร รวมทั้งคําพรรณนาคุณภาพท่ีถูกตอง และเพียงพอกับสินคา
หรอื บริการ

 สทิ ธิที่จะมีอสิ ระในการเลือกหาสินคา หรือบรกิ าร
 สิทธทิ ี่จะไดร ับความปลอดภยั จากการใชส ินคา หรอื บริการ
 สิทธิจะไดร ับความเปนธรรมในการทาํ สัญญา
 สทิ ธิจะไดร บั การพิจารณาและชดเชยความเสยี หาย
จากสทิ ธิของผูบรโิ ภคน้ี กฎหมายไดวางหลักการคุมครองผบู ริโภคไว 4 ดาน ไดแก
1. คมุ ครองดา นโฆษณา คอื ผบู รโิ ภคมีสิทธิไดรับขาวสารเก่ยี วกับสนิ คา
2. คมุ ครองดา นฉลาก คอื ผบู รโิ ภคมีสิทธิและอิสระในการเลือกซ้ือสนิ คาและบริการ
3. คุมครองดานสัญญา คือ ผูบรโิ ภคมีสทิ ธไิ ดรบั ความเปน ธรรมในการซื้อขายและทําสัญญา กรณี
การซอ้ื ขายเปน ลายลกั ษณอกั ษรกบั ผูประกอบธุรกจิ หรือผูขาย
4. คุมครองดานความเสียหาย ผูบริโภคมีสิทธิไดรับการชดเชย หากไดรับความเสียหายหรือ
อนั ตรายจากสนิ คา/บรกิ ารน้ัน ๆ
ซ่ึงผูบริโภคมีสิทธิจะไดรับการคุมครองโดยท่ี พ.ร.บ. คุมครองผูบริโภคไดจัดตั้งองคกร
เพื่อคมุ ครองผบู ริโภคขึน้ โดยมีคณะกรรมการคุมครองผบู ริโภคทําหนา ท่ีดําเนนิ การ

เรืองที กฎหมายอนื ๆ

กฎหมายอ่ืน ๆ ทเี่ ก่ียวของกับชีวิตประจําวันท่ีควรศึกษา ท้ังนี้เพ่ือเปนการรักษาผลประโยชนที่
เราพึงมี หรือเปนการปองกันไมใหปฏิบัติตนผิดกฎหมายโดยรูเทาไมถึงการณได ซ่ึงไดแก กฎหมาย
ทสี่ าํ คญั ดังตอ ไปน้ี

1. กฎหมายประกนั สังคม
กฎหมายประกันสังคม เปนกฎหมายท่ีใหหลักประกันแกบุคคลในสังคมท่ีมีปญหาหรือ

ความเดือดรอนทางดา นการเงนิ เนื่องจากการประสบเคราะห หรือมเี หตุการณอ นั ทาํ ใหเกิดปญหา
ขอบเขตการบังคบั ใช้กฎหมายประกนั สังคม
ตาม พระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ. 2533 ที่ใชบังคับอยูในปจจุบันไดกําหนดให

สถานประกอบกจิ การที่มีลกู จา งรวมกันตั้งแต 10 คน ขนึ้ ไป และนายจางของสถานประกอบกิจการนั้นตอง
อยูภ ายใตข อบงั คับของกฎหมายดงั กลา ว

ลกู จางซงึ่ มฐี านะเปน ประกันตน ก็คือ บุคคลที่สมคั รเขา ทาํ งานในสถานประกอบกิจการ
ที่มีลูกจางรวมกันต้ังแต 10 คน ข้ึนไป โดยกฎหมายประกันสังคมบังคับใหลูกจางดังกลาวตองจายเงิน

52

สมทบเขา กองทุนประกนั สังคม ซ่ึงนายจา งจะเปน ผูหกั เงนิ คา จางทุกครั้งท่ีมีการจายคาจาง และนําสงเขา
กองทนุ ประกันสังคม เปนเงนิ สมทบสว นของลกู จาง

*ปัจจบุ นั กฎหมายเปิ ดให้ใช้ได้ตงั แต่กจิ การทมี ลี ูกจ้างตงั แต่ คน ขึนไป แล้วแต่เจ้าของ
และลกู จ้างสมคั รใจ

ประโยชน์ทดแทน
ประโยชนทดแทน หมายถึง ความชวยเหลือที่ใหแกผูประกันตน หรือผูท่ีมีสิทธิ
เม่อื รบั ประกันตนประสบเคราะหภัยหรอื เดอื ดรอน และปฏิบัตติ ามเงื่อนไขทีก่ ฎหมายกาํ หนดแลว
รปู แบบของประโยชนทดแทน มี 4 รูปแบบ คือ
 บรกิ ารทางการแพทย
 เงินทดแทนการขาดรายได
 คา ทําศพ
 เงินสงเคราะห
2. กฎหมายเกยี วกบั ยาเสพตดิ
กฎหมายเก่ียวกับยาเสพติดที่บังคับใชในปจจุบันนี้ คือ พระราชบัญญัติยาเสพติดใหโทษ
พ.ศ. 2522
ความหมายของยาเสพตดิ
ยาเสพติดใหโทษ หมายถงึ สารเคมหี รอื วัตถุชนิดใด ๆ ซึ่งเม่ือเสพเขาสูรางกายไมวาจะ
โดยรบั ประทาน ดม สูบ ฉีด หรอื ดว ยวิธกี ารใดแลวกต็ าม ทําใหเกดิ ผลตอ รางกายและจติ ใจ เชน ตอ งการเสพ
ในปรมิ าณที่เพมิ่ ขนึ้ เลกิ เสพยาก สขุ ภาพทั่วไปจะทรดุ โทรม และบางรายถงึ แกชวี ิต
ประเภทของยาเสพตดิ
ยาเสพติดใหโทษ แบง ได 5 ประเภท คือ
 ประเภท 1 ยาเสพติดใหโ ทษชนิดรา ยแรง เชน เฮโรอีน
 ประเภท 2 ยาเสพตดิ ใหโ ทษท่วั ไป เชน มอรฟน โคเคน ฝน
 ประเภท 3 ยาเสพติดใหโทษที่มีลักษณะเปน ตํารับยา และยาเสพติดใหโทษ ประเภท 2

ผสมอยดู วย ตามหลักเกณฑทร่ี ัฐมนตรีประกาศในราชกจิ จานเุ บกษา
 ประเภท 4 สารเคมีท่ีใชในการผลติ ยาเสพติดใหโทษประเภท 1 หรือประเภท 2 เชน

อาเซตกิ แอนไฮโดรด อาเซตลิ คลอไรด
 ประเภท 5 ยาเสพติดใหโทษที่ไมไดเขาอยูในประเภท 1 ถึงประเภท 4 เชน กัญชา

พชื กระทอ ม
ความผดิ เกยี วกบั ยาเสพตดิ ให้โทษทผี ดิ กฎหมาย
1. ยาเสพติดประเภท 1 ไดแกค วามผดิ ดงั น้ี

 ฐานผลิต นาํ เขา สง ออกเพอื่ การจําหนาย ตองระวางโทษประหารชีวติ

53

 ฐานจาํ หนา ยหรือมีไวในครอบครองเพ่ือการจําหนายเปนสารบริสุทธ์ิ ไมเกิน
100 กรัม ตองระวางโทษจําคุก 5 ป ถึงตลอดชีวิต และปรับตั้งแต 50,000 –
500,000 บาท ถาเกนิ 100 กรัม ตอ งระวางโทษจําคกุ ตลอดชีวติ หรอื ประหารชีวติ

 ถามไี วในครอบครองไมถึง 20 กรัม ตองระวางโทษจําคุกตั้งแต 1 – 10 ป และ
ปรับ 10,000 - 100,000 บาท

 ถา มีไวเ สพตองระวางโทษจําคกุ ต้ังแต 6 เดือน ถึง 10 ป และปรับต้ังแต 5,000 -
100,000 บาท

2. ยาเสพติดใหโทษประเภท2 ไวในครอบครองโดยไมไ ดรบั อนุญาต ตอ งระวางโทษจําคกุ
ต้ังแต 1 - 10 ป และปรับตั้งแต 10,000 – 100,000 บาท

3. ยาเสพติดใหโทษประเภท 3 มีลักษณะเปนตํารับยา จึงอาจมีการขออนุญาตผลิต
จําหนาย หรือนําเขา หรือสง ออกได

4. ยาเสพตดิ ใหโ ทษประเภท 4 และ 5 นน้ั อาจผลติ จาํ หนาย นาํ เขา สงออก หรือมีไวใน
ครอบครองได โดยรัฐมนตรีเปนผูอนุญาต โดยความเห็นชอบของคณะกรรมการ
เปนราย ๆ ไป

5. หา มเสพยาเสพตดิ ใหโทษประเภท 5 โดยเด็ดขาด หากฝา ฝนจะตองระวางโทษจําคุก
ไมเกนิ 1 ป และปรบั ไมเ กิน 10,000 บาท

3. กฎหมายค้มุ ครองแรงงาน
กฎหมายวา ดวยการคุมครองแรงงานของประเทศไทยปจจุบันน้ีคือ พระราชบัญญัติคุมครอง

แรงงาน พ.ศ. 2541 ซึ่งถือไดวาเปนแมบทในการคุมครองแรงงาน บุคคลที่ไดรับการคุมครองจาก
กฎหมายฉบบั นี้ คือ “ลกู จา ง” ซงึ่ หมายความถึง ผซู งึ่ ตกลงทาํ งานใหน ายจา งโดยรบั คา จา ง สาระสาํ คัญของ
พระราชบญั ญัตคิ ุม ครองแรงงานประกอบดว ย

 การคมุ ครองกาํ หนดเวลาในการทํางาน
 สทิ ธขิ องลูกจางในการพกั ผอ นระหวา งทํางาน
 สิทธขิ องลกู จางในการมวี นั หยุด
 สทิ ธลิ าของลกู จาง
 สิทธิไดรบั เงนิ ทดแทน
 การคมุ ครองการใชแ รงงานหญงิ
 การคมุ ครองการใชแ รงงานเด็ก

54

เรืองที การปฏิบัตติ นตามกฎหมาย และการรักษาสิทธิ เสรีภาพของตนในกรอบของกฎหมาย

ในฐานะพลเมอื งของประเทศ ซึง่ มกี ารปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรง
เปนพระประมขุ ทมี่ สี ิทธิ เสรีภาพ บทบาทหนาที่ ตอ งปฏิบัติตนตามกรอบขอกําหนดของกฎหมายตาง ๆ
ทีเ่ กี่ยวของดวยการใชสทิ ธติ ามกฎหมาย และตอ งรกั ษาปกปอ งสิทธขิ องตนเองและชมุ ชน เมอื่ ถูกละเมดิ สทิ ธิ
หรือผลประโยชนอ ันชอบธรรมของตัวเองและชุมชน ซง่ึ การปฏบิ ัติตามกฎหมายดําเนนิ การได ดงั นี้

1. เรม่ิ จากการปลูกฝงและประพฤติปฏิบัติตนตามกฎหมายที่เก่ียวของกับตนเองและครอบครัว
เชน เมือ่ มีคน เกดิ ตาย ในบา นตองดาํ เนนิ การตามกฎหมายทะเบยี นราษฎร จัดการใหก ารศกึ ษาแกบ ตุ ร หลาน
ตามกฎหมายการศึกษาภาคบังคบั ปฏบิ ตั ิตนใหถกู ตองตามกฎหมายการสมรส กฎหมายมรดก ฯลฯ

2. ในชมุ ชน/สังคม ตอ งปฏิบัตติ นใหเหมาะสมกบั การอยใู นสังคมประชาธิปไตย ตามบทบาทหนาที่
โดยยดึ กฎหมายทเี่ กยี่ วของ เชน การปฏบิ ัติตามกฎหมายสงเสรมิ และรักษาคุณภาพสิ่งแวดลอม ไมทําลาย
ธรรมชาติ เผาปา สรางมลพิษใหแ กผอู ่นื เคารพสิทธขิ องตน ไมละเลยเม่อื เห็นผอู ่ืนในชมุ ชน/สงั คมกระทําผิด
ดว ยการตกั เตือน ชี้แจง ใหความรวมมือในการปฏิบัติตามกฎหมายคุมครองผูบริโภค กฎหมายแรงงาน
กฎหมายจราจร ฯลฯ
การรักษาสิทธิตามกรอบของกฎหมาย

กฎหมายใหสิทธิแกบุคคลหรือหนวยงานสามารถเรียกรองปองกัน เพื่อรักษาสิทธิของตนท่ีถูก
บุคคลหรือหนวยงาน ไมวาจะเปนหนวยงานของเอกชนหรือรัฐมาละเมิดสิทธิของบุคคลหรือชุมชน
โดยใหเปนหนาท่ีของบุคคล องคกร และผูเก่ียวของทําหนาท่ีรวมกันในการเรียกรองเพื่อรักษาสิทธิ
ผลประโยชนทถ่ี กู ละเมดิ ซง่ึ การละเมดิ สทิ ธิ มี 2 กรณี ดงั นี้

1. การละเมิดสิทธ/ิ ผลประโยชนสว นบุคคล กรณีตัวอยาง นักศึกษาสาวไปเดินหางสรรพสินคาถูก
ผไู มป ระสงคด แี อบถา ยภาพขณะเดินลงบันไดเลื่อน แลวนําไปเผยแพรหรือไปไวเอง ผูเสียหายสามารถ
แจง ความใหเจา หนา ทต่ี าํ รวจดาํ เนินคดีตามกฎหมายแกผ ูไ มประสงคดไี ด

2. การละเมิดสิทธิ/ผลประโยชนข องชมุ ชน กรณีตัวอยาง หนวยงานการไฟฟาฝายผลิตไดถูกรัฐ
จัดการแปรรูปใหเปนบริษัทเอกชน มกี ารซือ้ ขายหุนมงุ เก็งกําไร ทาํ ใหป ระชาชนเสยี ประโยชน ทั้ง ๆ ทไ่ี ฟฟา
จัดเปน สาธารณูปโภคที่รฐั พงึ จัดใหบ ริการแกประชาชน ไมค วรมงุ การคา กาํ ไร ซ่งึ ตอ มามีคณะบุคคลทีเ่ ปน
วุฒิสมาชิก (ส.ว.) ไดดําเนินการฟองรองไปยังศาลปกครอง เรียกรองสิทธิ/ผลประโยชนในเร่ืองน้ีใหแก
ประชาชน และในท่ีสุดศาลก็ไดตัดสินใจใหรัฐเปนผูแพ ผลประโยชนจึงไดกลับคืนมาสูประชาชน คือ
การไฟฟา ฝายผลติ กลบั มาเปนรัฐวสิ าหกจิ อยูในการกํากบั ของรฐั

กรณีตัวอยางนี้ ทําใหเห็นวาการมีความรูความเขาใจในเร่ืองกฎหมาย เขาถึงสิทธิอันชอบธรรม
ท่ีควรได/ มตี ามกฎหมาย บคุ คลหรอื องคกร และผูเกี่ยวของสามารถดําเนินการเรียกรอง ปกปอง รักษาสิทธิ
และผลประโยชนของตนและสวนรวมได

55

กิจกรรมที ให้ผ้เู รียนเลอื กคาํ ตอบทถี ูกต้อง

1. ความหมายคําวา “ประชาธปิ ไตย” ตรงกับขอใด

ก. ประชาชนเปน ใหญในประเทศ

ข. ระบอบการปกครองท่ีถือมติของปวงชนเปนใหญ หรือการถือเสียงขา งมากเปนใหญ

ค. การปกครองที่ยดึ หลกั สิทธิเสรภี าพ

ง. การปกครองท่ีมี 3 อํานาจ

2. การใชช ีวิตประชาธิปไตยตอ งเรมิ่ ตนท่ใี ดเปนแหงแรก

ก. ครอบครัว ข. โรงเรยี น

ค. ไปใชส ิทธเิ ลือกต้งั ง. การเลือกตั้งผูใ หญบาน

3. หลักสาํ คญั ในการประชมุ รวมกันคืออะไร

ก. รกั ษาระเบยี บ ข. มีสว นรวมในการจดั ประชมุ

ค. ยอมรับฟง ความคิดเห็นผูอื่น ง. เคารพกฎกติกา

4. สถานภาพการสมรสไดแกข อ ใด

ก. โสด ข. สมรส

ค. หมา ย ง. ถกู ทุกขอ

5. ขอตอ ไปนข้ี อใดหมายถงึ “หนา ท่ีของปวงชนชาวไทย”

ก. ชาวไทยมหี นา ที่เกณฑท หาร เมอ่ื อายคุ รบ 20 ป

ข. หนาที่เลอื กตง้ั ผูแ ทนราษฎร

ค. หนา ท่ีทะนุบาํ รุงศาสนา

ง. หนา ที่รักษาสถาบันทกุ สถาบนั

6. เม่ือมคี นตายเกดิ ขนึ้ ในบาน ใหแจง การตายภายในเวลาเทาใด

ก. 24 ชัว่ โมง ข. 2 วนั

ค. 3 วนั ง. 7 วัน

7. อาชีพลกู จา งอยใู นความคมุ ครองของกฎหมายใด

ก. กฎหมายแพง ข. กฎหมายอาญา

ค. กฎหมายครอบครวั ง. กฎหมายประกันสังคม

8. โทษสูงสดุ เกีย่ วกับคดียาเสพตดิ คืออะไร

ก. จําคกุ 20 ป ข. จาํ คกุ 20 ป ทง้ั จําทงั้ ปรับ

ค. จําคกุ ตลอดชวี ติ ง. ประหารชีวิต

56

9. ผูใดขาดคณุ สมบัติในการสมคั รเลอื กตงั้ เปนสมาชิกสภาผูแ ทนราษฎร

ก. นายแดงจบการศกึ ษาระดับปริญญาตรี

ข. นายแดงไมไ ปเลอื กต้ังทกุ คร้ัง

ค. นายเขียวไปเลอื กตัง้ ทกุ ครงั้

ง. นายเขียวสังกดั พรรคการเมือง

10. ประเทศไทยปกครองระบอบประชาธปิ ไตยตงั้ แตป พ.ศ. อะไร

ก. 2455 ค. 2465

ค. 2475 ง. 2485

กจิ กรรมที ให้ผ้เู รียนศึกษากรณตี วั อย่างอปุ สรรคการปกครองระบอบประชาธปิ ไตยของไทย

แล้วนํามาแลกเปลยี นเรียนรู้

57

เร่อื งที่ 10 การมีสวนรวมในการปอ งกันและปราบปรามการทุจรติ

สังคมไทยใหความสําคัญกับเรื่องคุณธรรม จริยธรรม ความซื่อสัตยสุจริตมาต้ังแต
โบราณจนถึงปจจุบัน มีสุภาษิตและคําพังเพยท่ีคนไทยใชสอนลูกหลานใหเปนคนดี มีความซ่ือสัตย
ไมค ดโกงผอู ่ืนใหไดยนิ เสมอมา เชน “ซือ่ กนิ ไมหมด คดกนิ ไมนาน” “คนดตี กนํา้ ไมไ หล ตกไฟไมไ หม”
“ทาํ ดีไดดี ทําชวั่ ไดชั่ว” “ทาํ ดีจะไดขน้ึ สวรรค ทําช่วั จะตกนรก” เปน ตน

กระแสโลกาภิวัตนท่ีกําลังแพรระบาดท่ัวโลกรวมท้ังการไหลบาของสังคมและ
วฒั นธรรมนานาชาตทิ ไ่ี มสามารถหยดุ ยง้ั ได ประกอบกับการพัฒนาอยา งรวดเร็วของโครงสรา งเศรษฐกิจ
ทเ่ี จริญเติบโตอยา งรวดเรว็ สูภาคอุตสาหกรรม และการทอ งเทยี่ ว สง ผลใหประชาชนคนไทยถูกชักนําให
หลงใหลไปสกู ารเปน นักวัตถุนยิ ม ตดิ ยึดอยกู บั วัฒนธรรมสมัยใหมทเี่ ปน ทาสของเงนิ ความมัง่ ค่งั มหี นามตี า
ในสังคม ยกยองคนรวยมีอํานาจวาสนาโดยไมคํานึงถึงความเปนคนดีมีคุณธรรมและภูมิปญญา ทุมเท
ใหก บั ความฟุงเฟอ ฟมุ เฟอย สุรุยสุราย ไมเหน็ ความสาํ คญั ของครอบครัว และสายใยผูกพันในครอบครัว
เหมือนเดมิ มกี ารชงิ ดชี ิงเดนกนั รุนแรงท้ังในการทํางาน การดาํ รงชีวติ ในชมุ ชน ตลอดถงึ การเรยี นของเด็ก
และเยาวชน ความเอ้ือเฟอเผื่อแผ ความเมตตาอารี การชวยเหลือเก้ือกูล สมัครสมานสามัคคี การพ่ึงพา
อาศัยระหวางผูคน เพ่ือนบานในชุมชน และศรัทธาในพระศาสนาท่ีบรรพบุรุษเคยนับถือ เกือบไมมี
ปรากฏใหเ หน็ ในวิธีการดํารงชีวิต พฤติกรรมท่ีเปนปญหาเหลาน้ีหลายคร้ังกลายเปนเร่ืองท่ีนิยมยกยอง
ในสังคม เชน พอ แม ผูมฐี านะดีบางคนสง เสริมใหล กู หลานเท่ยี วเตรกอ ความวนุ วายแกส งั คม เชน ต้ังกลุม
เด็กแวน กลุมเด็กตีกัน เปนตน หรือในภาคสวนของผูบริหารและนักการเมืองบางกลุมท่ีมีพฤติกรรม
ไมถูกตองแตกลับไดรับการยกยองเชิดชูในสังคม เชน ผูที่มีอํานาจออกกฎหมายหรือโครงการเพื่อ
ประโยชนของสงั คมสว นรวม แตเบ้ืองหลังกลับพบวา กฎหมายหรือโครงการเหลาน้ันไดมีการวางแผน
ใหญาตพิ ี่นองหรอื พรรคพวกของตนมีโอกาสไดประโยชนมหาศาลท่ีเรียกกันวา ผลประโยชนทับซอน
เปนที่ประจักษในปจจุบัน พฤติกรรมเหลาน้ีเกิดข้ึนบอยคร้ังและทวีความรุนแรงขึ้นทุกทีสงผลใหเกิด
ปญหาทุจริตประพฤติมิชอบซึ่งเปนปญหาใหญและมีความสําคัญย่ิงตออนาคตของชาติบานเมืองท่ีตอง
ไดร บั การแกไขเยียวยาโดยดวนทุกระดับและทุกภาคสวนของสังคม เปนเร่ืองที่ประชาชนจะตองรูเทา
รูทัน มจี ิตสํานกึ และมีสวนรวมท่จี ะปองกัน แกไข ขจัดปญหาการทุจริตประพฤติมิชอบเหลานี้ใหลดลง
และหมดไป

สาํ นกั งานปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติ (ป.ป.ช.) ซึ่งมีอํานาจหนาท่ีในการ
ปองกันและปราบปรามการทุจริตตามขอกําหนดของกฎหมายรัฐธรรมนูญไดกําหนดยุทธศาสตรและ
มาตรการในการปอ งกนั และปราบปรามการทจุ รติ โดยใหประชาชนทุกภาคสวนมีสวนรวมในการเขาไป
มีบทบาทในฐานะเปน สวนหนง่ึ ของผูด ําเนินการในกิจกรรมตาง ๆ โดยตองมีการวางระบบท่ีเปดโอกาส
ใหประชาชนมีความกลาในการแสดงความคิดเห็น และกลาในการตัดสินใจโดยอยูในกรอบของ
การเคารพสิทธ์ิของผูอื่น และสนับสนุนใหประชาชนรวมกันทํางานเปนเครือขายเพ่ือใหเกิดพลังสราง
ความเขมแขง็ เช่อื มโยงกนั ทั้งระดับบุคคลและระดับองคกรเปนอันหนึ่งอันเดียวกันโดยมีผลประโยชน

58

ของสังคมเปนทต่ี ัง้ ในการสนับสนนุ สง เสรมิ ใหป ระชาชนมสี วนรวมในการตอ ตานการทุจริตคอรรัปช่ัน
น้คี ณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดก าํ หนดมาตรการเพ่อื การปฏบิ ตั ริ ว มกนั ไวด ังน้ี

1. สรางความตระหนักใหประชาชนมสี ว นรว มในการตอ ตา นการทจุ ริต

1.1 ปลูกจิตสํานึกและคานิยมการมีคุณธรรมจริยธรรมและการมีวินัยแกประชาชน
ทุกภาคสวน สงเสริมการดํารงชีวิตตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง สงเสริมใหใชการศึกษาเปน
เครือ่ งมอื ในการปลกู จิตสํานึกนักเรยี น นักศึกษา เยาวชน และประชาชน อยางตอเนื่อง

1.2 สง เสรมิ สนบั สนุนใหความเขมแข็งแกเครือขายการมีสวนรวมขององคกรตาง ๆ
โดยเนนการประชาสัมพันธ การสรางขวัญและกําลังใจ การสงเสริมขอมูล และทักษะการทํางานดาน
กฎหมาย การขยายเครอื ขาย การปอ งกนั และปราบปรามการทจุ ริตใหกระจายลงไปถึงระดบั รากหญา

1.3 สงเสริมความเปนอิสระและมีประสิทธิภาพแกองคกรที่มีหนาท่ีตรวจสอบ
การทุจริตโดยเฉพาะสํานักงาน ป.ป.ช. ใหมีการถวงดุลอํานาจจากภาครัฐท่ีเก่ียวของทุกระดับโดย
ปราศจากการแทรกแซงของอทิ ธพิ ลจากภาคการเมอื ง และภาคธรุ กจิ ราชการ

1.4 สง เสริมการสรา งมาตรฐานจรรยาบรรณวิชาชพี แกบคุ ลากรท่เี กีย่ วขอ งเพื่อใหเปน
ท่ียอมรบั และมนั่ ใจขององคกรเครือขา ย

2. สรา งความเขาใจท่ถี ูกตอ งในเรื่องกฎหมายท่ีเกย่ี วของกบั การปองกันและปราบปราม
การทจุ รติ คอรปั ช่ัน มกี ฎหมายทีเ่ ปนหลัก เชน

2.1 รัฐธรรมนูญแหง ราชอาณาจกั รไทย พทุ ธศกั ราช 2550 มาตรา 87 (3) ท่ีกําหนดให
ประชาชนมบี ทบาทและมสี ว นรว มในกาตรวจสอบการใชอ าํ นาจรัฐอยา งเปน รูปธรรม

2.2 พระราชบัญญตั ิประกอบรัฐธรรมนูญวา ดว ยการปอ งกนั และปราบปรามการทุจริต
พทุ ธศักราช 2542 (ฉบบั ที่ 2) พทุ ธศกั ราช 2554 มาตรา 19 (13) กาํ หนดใหค ณะกรรมการ ป.ป.ช. มีหนาท่ี
สงเสรมิ ใหป ระชาชนหรอื กลมุ บุคคลมีสวนรวมในการปองกันและปราบปราม ทงั้ นีม้ ีรายละเอียดท่ีสามารถ
ศกึ ษาคนควา ไดจ าก www.nacc.go.th (เวบ็ ไซตของ ป.ป.ช.)

3. กระตุนจติ สํานกึ การมสี วนรว มในการปองกันและปราบปรามการทจุ ริต

เพอ่ื ใหผ เู รียนเกิดความเขาใจ ตระหนักและมีจิตสํานึกในการมีสวนรวม ท่ีจะปองกัน
การทจุ ริตประพฤตมิ ิชอบในชมุ ชน และสงั คม หลกั สตู รการศกึ ษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน
พุทธศักราช 2551 จงึ ไดกําหนดแนวทางการเรียนรู ในรูปแบบกรณีศึกษา ใหผูเรียนไดฝกทักษะการคิด
วเิ คราะห การมสี ว นรว มในการแกปญหาการทจุ ริตรูปแบบตาง ๆ ดวยเจตนาท่ีจะใหผ เู รียนสามารถนําไป
เปนแนวทางในการปฏิบัติ เพื่อประโยชนตอตนเอง ครอบครัว ชุมชน และสังคม จนเกิดการพัฒนา
จิตสํานึกในการมีสวนรวมปองกันและปราบปรามการทุจริตได กิจกรรมท้ังหมดประกอบดวย
6 กรณีศกึ ษา ไดแ ก

1. เรอื่ ง “ใตโ ตะ หรอื บนโตะ ”
2. เรอ่ื ง “ทจุ รติ ” หรอื “คดิ ไมซอ่ื ”

59

3. เร่ือง “เจาบ๊กิ ...เปนเหต”ุ
4. เรื่อง “ฮั้ว”
5. เรื่อง “อาํ นาจ... ผลประโยชน”
6. เรอ่ื ง “เลอื กตง้ั ...อปั ยศ”
ท้ังนี้ผูเรียนและผูสอนจะตองรวมมือกันนําขอมูลทั้งดาน วิชาการ ระเบียบ กฎหมาย ท่ีไดมีการสรุป
รวบรวมไวใ นเอกสาร คูม ือการจดั กจิ กรรมการเรียนรู เรอ่ื ง การมีสวนรวมของประชาชนในการปองกัน
และปราบปรามการทุจริต รวมกับขอมูลปญหาความตองการสภาพแวดลอม ของชุมชนทองถ่ิน และ
คุณธรรม จริยธรรม ทต่ี นเองมอี ยูมาตัดสนิ ใจแกปญหาตา ง ๆ ใหลุลว งไปไดอ ยางเหมาะสมตอ ไป

60

กรณศี ึกษาเรอ่ื งท่ี 1

เรื่อง “ใตโ ตะ หรอื บนโตะ”

วตั ถุประสงค
1. บอกคุณธรรมในการปฏิบตั ิงานได
2. บอกวธิ ีการปอ งกนั การทุจริตในการปฏิบตั ิงานได
3. เกิดจิตสํานึกในการปองกันการทุจริต

เน้อื หาสาระ
1. พระราชบัญญตั ิจราจรทางบก ฉบบั 8 พ.ศ. 2551
2. คุณธรรม จริยธรรมของผูป ฏิบัตงิ าน

กรณศี กึ ษา
นายนภดล ขับรถกระบะจากบานพักไปโรงพยาบาลในกรุงเทพ เพื่อไปเย่ียมแมที่
ประสบอุบัตเิ หตุ อาการเปนตายเทา กันอยูในหอ ง ICU ขณะขบั รถผา นส่แี ยกไฟแดง ดว ยความรอ นใจและ
เห็นวาไมมีรถอน่ื ในบรเิ วณนั้นเลย ทาํ ใหน ายนภดลตัดสินใจขับรถฝาไฟแดง ตํารวจที่อยูบริเวณนั้นเรียก
ใหห ยดุ และขอตรวจใบขับขี่ นายนภดลจึงไดแอบสง เงินจํานวนหนึ่งใหแกตํารวจ เพ่ือจะไดไมเสียเวลา
ใหต ํารวจเขียนใบสั่งและตอ งไปจายคา ปรับท่ีสถานีตาํ รวจ หลงั จากนัน้ ตาํ รวจไดปลอยนายนภดลไป

ประเด็น
1. ทานคิดวาการที่นายนภดลขับรถผาไฟแดงดวยเหตุผลเพื่อจะรีบไปเย่ียมแมที่ประสบ
อุบัติเหตอุ ยใู นหอ ง ICU เปน การปฏบิ ตั ิท่ถี ูกตองหรอื ไม เพราะอะไร
2. ถาทานเปนนายนภดล จะมวี ิธปี ฏบิ ัตอิ ยา งไรในกรณีดังกลาวใหถูกตองตามกฎหมาย หนาท่ี
พลเมืองและคณุ ธรรมจริยธรรม
3. ตํารวจท่ีรับเงินที่นายนภดลแอบให เพื่อที่จะไมตองเสียคาปรับ ไดช่ือวาเปนการกระทํา
ท่ีทจุ ริตผิดกฎหมาย หรอื คอรรัปชน่ั อยางไร
4. ในฐานะที่เปนประชาชน ทานคิดวา จะมีสวนหรือมีบทบาทในการปองกันพฤติกรรม
ทีเ่ กิดข้ึนไดห รือไม อยางไร

ใบความรู
เรื่อง พระราชบญั ญัติจราจรทางบก ฉบับ 8 พ.ศ. 2551

61

ใบงาน
1. ใหผ เู รียนศกึ ษากรณีศึกษา
2. แบงกลมุ อภปิ ราย แสดงความคิดเห็น ตามประเด็นทก่ี าํ หนดให
3. ใหผ ูสอนและผูเ รยี นรว มกันศึกษาหาขอมูลประกอบการอภปิ รายหาเหตุผล
4. ใหผสู อนและผูเรยี นสรุปแนวคิดทไ่ี ดจ ากการอภิปรายรว มกนั
5. ใหผเู รยี นรวมทํากิจกรรมการเรยี นรตู อ เน่ือง พรอ มสรุปรายงานผล

กิจกรรมการเรยี นรูตอเนอ่ื ง
1. ใหผูเรียนสมั ภาษณประชาชนท่ัวไปและตาํ รวจ ทั้งรายบคุ คลและชมุ ชน (กลุม ) ถงึ ความคิดเห็น
ความรูสึก เจตคตทิ ีเ่ กี่ยวขอ งกบั ปญ หาเหลา นี้ ตลอดจนถงึ วธิ ีแกไ ข แลว ทาํ เปนรายงานเสนอ
ผูสอน
2. ใหผเู รียนตัดขาวหนังสอื พมิ พใ นเรอ่ื งดงั กลา ว และเสนอแนวทางแกไขทําเปนรายงานเสนอ
ผูสอน
3. สรุปขา วโทรทศั นปญหาทจุ รติ ขาดคณุ ธรรม พรอ มเสนอทางออกในการแกไ ขปญหาน้ัน ๆ

สื่อ/แหลงคนควา
1. สาํ นกั งาน ป.ป.ช. ประจาํ จงั หวดั
2. ส่ือ Internet
3. หนังสอื พิมพ
4. โทรทัศน

62

ใบความรู

พระราชบญั ญัตจิ ราจรทางบก ไดมกี ารแกไข ปรับเปลย่ี น และยกเลกิ บางขอกําหนดแลว
ทงั้ หมด 8 ฉบบั และฉบบั ลาสดุ คอื พระราชบญั ญัตจิ ราจรทางบก ฉบับ 8 พ.ศ. 2551 ไดก าํ หนดอัตรา
ความเร็วของยานพาหนะ ดงั รายละเอียดตอ ไปน้ี

อตั ราความเร็วของยานพาหนะตามพระราชบญั ญตั จิ ราจรทางบก ฉบับ 8 พ.ศ. 2551
ในกรณีปกตใิ หก ําหนดความเรว็ ของรถดังตอ ไปนี้

1. สําหรบั รถบรรทกุ ทีม่ ีน้าํ หนกั รถรวมท้ังนา้ํ หนกั บรรทกุ เกิน 1,200 กโิ ลกรัมหรือรถบรรทกุ
คนโดยสาร ใหข ับในเขตกรุงเทพมหานคร เขตเมอื งพัทยา หรอื เขตเทศบาลไมเกนิ
60 กิโลเมตรตอ ชวั่ โมง หรือนอกเขตดังกลาวใหขบั ไมเกิน 60 กโิ ลเมตรตอ ชวั่ โมง

2. สําหรบั รถยนตอืน่ นอกจากรถทร่ี ะบุไวใ น 1 ขณะท่ีลากจงู รถพว งรถยนตบ รรทกุ ท่ีมีนํ้าหนกั
รถรวมทงั้ น้าํ หนกั บรรทกุ เกิน1,200 กโิ ลกรมั หรือรถยนตส ามลอ ใหขับในเขต
กรงุ เทพมหานคร เขตเมืองพัทยา หรือเขตเทศบาล ไมเ กนิ 45 กโิ ลเมตรตอช่วั โมง หรือ
นอกเขตดงั กลาวใหขบั ไมเกิน 60 กโิ ลเมตรตอ ชว่ั โมง

3. สําหรบั รถยนตอ ่ืนนอกจากรถที่ระบุไวใน 1 หรือ 2 หรือรถจักรยานยนต ใหขับในเขต
กรงุ เทพมหานคร เขตเมอื งพทั ยา หรือเขตเทศบาล ไมเกนิ 80 กิโลเมตรตอช่วั โมง หรอื
นอกเขตดงั กลา วใหข ับไมเ กนิ 90 กิโลเมตรตอชวั่ โมง
ในเขตทางท่มี เี ครือ่ งหมายจราจรแสดงวา เปน เขตอนั ตรายหรอื เขตใหข ับรถชา ๆ ใหล ด
ความเร็วลงและเพ่มิ ความระมัดระวงั ขน้ึ ตามสมควร
ในกรณีท่มี ีเครื่องหมายจราจรกําหนดอตั ราความเรว็ ตาํ่ กวาทกี่ าํ หนดในขา งตน ใหข บั ไมเกนิ
อตั ราความเรว็ ทีก่ ําหนดไวน น้ั

ขอหาหรอื ฐานความผิดตามกฎหมายท่คี วรทราบ
ขอ หา ฐานความผดิ บทมาตรา และอัตราโทษ ตาม พ.ร.บ.จราจรทางบก พ.ศ. 2522 (แกไขเพ่ิมเติม

ถึง พ.ศ. 2538) และการเปรียบเทียบปรับผกู ระทําผิดน้ัน ใหเ ปนไปตามขอกาํ หนดของสาํ นักงานตํารวจแหง ชาติ
(กรมตํารวจ) ฉบบั ท่ี 3 ลงวันท่ี 9 ก.ค. 40 และเพม่ิ เติมฉบบั ท่ี 4 ลงวนั ท่ี 3 ธ.ค. 2540 ตามลําดบั

63

ลําดบั ขอหาหรอื ฐานความผดิ อัตราโทษ อตั ราตาม
ขอกําหนด

1 นํารถทไ่ี มม นั่ คงแข็งแรงอาจเกดิ อนั ตรายหรือ ปรบั ไมเ กิน 500 บาท ปรับ 200 บาท

ทําใหเส่อื มเสยี สุขภาพอนามัย มาใชใน

ทางเดนิ รถ

2 นาํ รถทไ่ี มต ดิ แผน ปายทะเบยี นมาใชใ น ปรับไมเ กิน 1,000 บาท ปรับ 300 บาท

ทางเดนิ รถ

3 นาํ รถทเ่ี ครื่องยนตก อใหเ กดิ กาซ ฝุนควนั ปรบั ไมเ กนิ 1,000 บาท ปรับ 500 บาท

ละอองเคมี เกนิ เกณฑท่อี ธบิ ดกี ําหนดมาใชใน

ทางเดนิ รถ

4 นํารถทเี่ คร่ืองยนตก อใหเกดิ เสียงเกนิ เกณฑท่ี ปรบั ไมเ กิน 1,000 บาท ปรับ 500 บาท

อธบิ ดกี าํ หนดมาใช ในทางเดนิ รถ

5 ขับรถในทางไมเปด ไฟ หรอื ใชแ สงสวา งใน ปรบั ไมเกิน 1,000 บาท ปรับ 200 บาท

เวลาที่มีแสงสวางไมเ พยี งพอที่จะมองเห็นคน

รถ หรอื สง่ิ กีดขวาง ในทางไดโดยชดั แจง

ภายในระยะ 150 เมตร

6 ใชส ัญญาณไฟวับวาบผดิ เงื่อนไขท่ีอธบิ ดี ปรบั ไมเกนิ 500 บาท ปรับ 300 บาท

กาํ หนด

7 ขบั รถบรรทกุ ของยนื่ เกนิ ความยาวของตัวรถใน ปรับไมเกนิ 1,000 บาท ปรบั 300 บาท

ทางเดิน รถไมติดธงสีแดง ไวต อนปลายสุดให

มองเห็นไดภ ายในระยะ 150 เมตร

8 ขับรถบรรทกุ วตั ถุระเบดิ หรือ วตั ถุอันตรายไม จาํ คุกไมเ กนิ 1 เดือน หรือ ปรบั 300 บาท

จดั ใหม ีปายแสดงถงึ วตั ถุ ท่ีบรรทุก ปรบั ไมเ กนิ 2,000 บาท

หรอื ท้ังจําทงั้ ปรบั

9 ขับรถไมจ ัดใหมีสิ่งปอ งกนั มใิ หคน สตั ว หรอื ปรบั ไมเ กนิ 500 บาท ปรับ 200 บาท

สง่ิ ของท่บี รรทกุ ตกหลน รวั่ ไหล สงกลนิ่ สอ ง

แสงสะทอน หรอื ปลวิ ไปจาก รถอันอาจกอ เหตุ

เดอื ดรอนรําคาญ ทําใหท างสกปรกเปรอะเปอ น

ทําใหเสอ่ื มเสยี สุขภาพ อนามัย แกป ระชาชน

หรอื กอ ใหเ กิดอันตรายแกบ ุคคลหรอื ทรพั ยส ิน

64

ลําดบั ขอ หาหรอื ฐานความผิด อตั ราโทษ อัตราตาม
ขอ กําหนด
10 ขบั รถไมปฏบิ ัติตามสัญญาณจราจร หรือ ปรบั ไมเกิน 1,000 บาท ปรบั 300 บาท

เครื่องหมายจราจรทไ่ี ดติดต้ังไวห รอื ทําให ปรบั 300 บาท
ปรบั 300 บาท
ปรากฏ ในทาง หรอื ทพี่ นกั งานเจาหนาท่แี สดง

ใหทราบ

11 ขบั รถฝา ฝน สญั ญาณไฟแดง ปรับไมเ กนิ 1,000 บาท

12 ไมห ยดุ รถหลงั เสน ใหร ถหยดุ เม่ือมีสัญญาณ ปรบั ไมเกิน 1,000 บาท

ไฟแดง

65

กรณีศึกษาเร่ืองที่ 2

เรอ่ื ง “ทุจริต” หรอื “คดิ ไมซ อื่ ”

วตั ถปุ ระสงค
1. บอกแนวทางในการเสรมิ สรางคณุ ธรรมได
2. ใชค ณุ ธรรมในการปฏบิ ัตติ นเพอ่ื ปอ งกนั การทจุ รติ ได
3. เกดิ จติ สํานกึ ในการปองกนั การทจุ ริต

เนอื้ หาสาระ
1. ระเบียบกระทรวงศกึ ษาธิการวาดว ยการปฏบิ ตั ขิ องผเู ขาสอบ พ.ศ. 2548
และ ฉบับท่ี 2 พ.ศ. 2555
2. คณุ ธรรมในการครองตนในการดาํ เนนิ ชวี ติ

กรณีศึกษา
นางสาวรงุ ฤดี อายุ 22 ป ประกอบอาชพี รับจา งในโรงงาน หาเลี้ยงครอบครัว ฐานะทางบาน
ยากจนและไมไดเรียนหนังสือ ดวยความเปนคนมีมานะ และใฝเรียน จึงไดสมัครเรียน กศน.
ภาคเรียนนี้เปนภาคเรียนสุดทายที่จะจบมัธยมศึกษาตอนปลาย เมื่อเรียนจบ ม.ปลายแลว เธอจะไดรับ
เงินเดอื นเพ่มิ ข้ึนและมโี อกาสไดร ับการพิจารณาใหเลอ่ื นเปน หวั หนา งาน ดวยความกลวั วา จะสอบไมผ าน
และจะไมสามารถนําวฒุ ิไปปรบั ตาํ แหนงและเงินเดือนใหสงู ขึ้นได นางสาวรงุ ฤดี จงึ ไดทาํ การลักลอบจด
สูตรคณิตศาสตร และนําเครื่องคิดเลขเขาไปในหองสอบ แตบังเอิญกรรมการคุมสอบจับได และปรับ
ไมผ า นการสอบครัง้ นัน้

ประเด็น
1. ถาทา นเปนนางสาวรุงฤดี และมีความตองการเล่ือนขั้นเงินเดือนและตําแหนง แตก็มีความ
วติ กกงั วลวาจะสอบไมผา น ทา นจะปฏิบัตเิ ชนเดียวกับนางสาวรุงฤดหี รอื ไม เพราะเหตใุ ด
2. การตัดสินใจทําการทุจริตของนางสาวรุงฤดี จะกอใหเกิดปญหา และผลกระทบตอการ
ทํางานของตนหรือไม อยางไร
3. นางสาวรุงฤดี ควรจะมกี ารใชคณุ ธรรมขอ ใดหรอื ไม ในการนาํ มาแกป ญหาของตนโดยไมท าํ
การทุจริต

66

ใบความรู
เรื่อง ระเบยี บกระทรวงศึกษาธิการวา ดว ยการปฏิบตั ขิ องผูเขาสอบ พ.ศ. 2548

และ ฉบับที่ 2 พ.ศ. 2555
ใบงาน

1. ใหผ เู รยี นศึกษากรณศี กึ ษา
2. แบงกลุมอภปิ ราย แสดงความคิดเห็น ตามประเดน็ ทกี่ าํ หนดให
3. ใหผูสอนและผเู รยี นรวมกันศกึ ษาหาขอมลู ประกอบการอภิปรายหาเหตผุ ล
4. ใหผ สู อนและผูเรียนสรุปแนวคิดทีไ่ ดจากการอภปิ รายรว มกนั
5. ใหผ เู รยี นรว มทํากจิ กรรมการเรยี นรูตอเนอ่ื ง พรอ มสรปุ รายงานผล
กจิ กรรมการเรียนรูตอเนอ่ื ง
1. ใหผูเรียนกําหนดแนวทางการเสริมสรางคุณธรรมใหกับคนในชุมชน สังคม เพื่อปองกัน

การทจุ ริต
2. ใหผูเ รยี นรว มกันอภิปรายถงึ ปญหาและผลกระทบของการทจุ ริตตอบคุ คล ชุมชน และสังคม

พรอ มสรุปผลการอภปิ ราย และบันทึกลงในสมุด
ส่ือ/แหลงคน ควา

1. เอกสารวิชาการ เรอ่ื ง ระเบยี บกระทรวงศกึ ษาธกิ ารวา ดว ย การปฏิบตั ิของผเู ขา สอบ
พ.ศ. 2548 และ ฉบับท่ี 2 พ.ศ. 2555

2. สอ่ื Internet

67

ใบความรู

ระเบยี บกระทรวงศึกษาธกิ าร
วาดวยการปฏบิ ตั ขิ องผเู ขา สอบ

พ.ศ. 2548

โดยท่ีเห็นสมควรปรบั ปรุงระเบยี บกระทรวงศกึ ษาธิการวาดวยการปฏิบัตขิ องผูเขา สอบใหเ หมาะสม
ย่งิ ขึน้ อาศัยอาํ นาจตามความในมาตรา 12 แหงพระราชบัญญัตริ ะเบียบบริหารราชการกระทรวงศกึ ษาธกิ าร
พ.ศ. 2546 รัฐมนตรวี าการกระทรวงศกึ ษาธิการจงึ วางระเบยี บไวดังตอ ไปนี้

ขอ 1 ระเบียบน้ีเรียกวา “ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการ วาดวยการปฏิบัติของผูเขาสอบ
พ.ศ. 2548”

ขอ 2 ระเบียบนใี้ หใ ชบ งั คบั ตัง้ แตว นั ถัดจากวันประกาศเปน ตน ไป
ขอ 3 ใหย กเลกิ ระเบยี บกระทรวงศึกษาธิการ วาดวยการปฏิบัติของผูเขาสอบ พ.ศ. 2506 ระเบียบนี้
ใหใชบังคับแกผูเขาสอบ สําหรับการสอบทุกประเภทในสวนราชการและสถานศึกษาสังกัด
กระทรวงศึกษาธิการ และใหหมายความรวมถึงผูเขาสอบในสถานศึกษา ที่อยูในกํากับดูแล หรือ
สถานศึกษาที่อยูในความควบคุมของกระทรวงศึกษาธิการ ยกเวนสถาบันอุดมศึกษาของรัฐ และ
สถาบันอุดมศึกษาเอกชน
ขอ 4 ผูเขาสอบตอ งปฏบิ ัตดิ ังตอ ไปน้ี

4.1 การแตงกาย ถาเปนนักเรียนหรือนักศึกษาตองแตงเครื่องแบบนักเรียนหรือนักศึกษา
แลว แตก รณี ถา เปน ผสู มัครสอบตอ งแตง ใหส ุภาพเรียบรอ ยตามประเพณนี ิยม

4.2 ผเู ขาสอบจะตองถอื เปน หนา ทีท่ ีจ่ ะตอ งตรวจสอบใหทราบวา สถานที่สอบอยู ณ ท่ีใด
หองใด

4.3 ไปถงึ สถานที่สอบกอ นเวลาเรมิ่ สอบตามสมควร ผใู ดไปไมทันเวลา ลงมือสอบวิชาใด
ไมม ีสิทธเิ ขา สอบวชิ านัน้ แตส ําหรับการสอบวชิ าแรกในตอนเชาของแตละวัน ผูใดเขาหองสอบหลังจาก
เวลาลงมือสอบแลว 15 นาที จะไมไดรับอนุญาตใหสอบวิชานั้น เวนแตมีเหตุความจําเปนใหอยูใน
ดลุ พนิ จิ ของประธานดําเนนิ การสอบพิจารณาอนุญาต

4.4 ไมเขาหอ งสอบกอนไดร บั อนุญาต
4.5 ไมน าํ เอกสาร เครื่องอเิ ลก็ ทรอนิกส หรอื เคร่ืองส่อื สารใด ๆ เขา ไปในหอ งสอบ
4.6 นงั่ ตามท่กี าํ หนดให จะเปลี่ยนทน่ี งั่ กอ นไดร บั อนุญาตไมได
4.7 ปฏิบตั ติ ามระเบียบเก่ียวกับการสอบ และคําสัง่ ของผกู าํ กบั การสอบ โดยไมท ุจรติ ใน
การสอบ
4.8 มใิ หผเู ขา สอบคนอน่ื คัดลอกคําตอบของตน รวมท้งั ไมพูดคุยกับผูใดในเวลาสอบ เมื่อมี
ขอสงสยั หรือมเี หตุความจําเปน ใหแจงตอผูกาํ กบั การสอบ
4.9 ประพฤติตนเปนสุภาพชน

68

4.10 ผูใดสอบเสร็จกอน ผูน้ันตองออกไปหางจากหองสอบ และไมกระทําการใด ๆ
อันเปนการรบกวนแกผูที่ยังสอบอยู แตทั้งน้ีผูเขาสอบทุกคนจะออกจากหองสอบกอนเวลา 20 นาที
หลงั จากเรมิ่ สอบวชิ านน้ั ไมไ ด

4.11 ไมนาํ กระดาษสําหรบั เขยี นคาํ ตอบทีผ่ กู ํากบั การสอบแจกใหออกไปจากหองสอบ
ขอ 5 ผเู ขาสอบผใู ดกระทาํ การฝาฝน ระเบยี บขอ 4 หรอื พยายามกระทําการทุจริตในการสอบวิชาใด
ใหผูกํากับการสอบวากลาวตักเตือน ถาการกระทําดังกลาวในวรรคแรกเขาลักษณะรายแรง เมื่อได
สอบสวนแลว ประธานกรรมการ หรอื ผมู อี าํ นาจหนาท่ีในการจดั การสอบมีอํานาจส่ังไมใหผูน้ันเขาสอบ
วชิ านน้ั หรอื สั่งไมตรวจคาํ ตอบวชิ านน้ั ของผนู ัน้ โดยถือวาสอบไมผ า นเฉพาะวิชาก็ได
ขอ 6 ผูเขาสอบผูใดกระทําการทุจริตในการสอบวิชาใด เมื่อไดสอบสวนแลวใหประธาน
กรรมการหรอื ผมู ีอํานาจหนาท่ใี นการจดั การสอบ สง่ั ไมตรวจคาํ ตอบและถือวาผูน้ัน สอบไมผานวิชานั้น
ในการสอบคราวนน้ั
ขอ 7 ในกรณีทจุ ริตในการสอบดวยวธิ คี ดั ลอกคําตอบระหวา งผูเ ขาสอบดว ยกัน ใหส นั นษิ ฐานไว
กอ นวาผเู ขาสอบนั้นไดส มคบกันกระทําการทุจรติ
ขอ 8 ใหป ลดั กระทรวงศกึ ษาธิการรกั ษาการใหเปน ไปตามระเบียบน้ี

ประกาศ ณ วันที่ 30 กันยายน พ.ศ. 2548
(นายจาตรุ นต ฉายแสง)

รัฐมนตรีวา การกระทรวงศึกษาธกิ าร

69

ระเบียบกระทรวงศกึ ษาธกิ าร
วา ดวยการปฏิบัตขิ องผเู ขาสอบ (ฉบบั ท่ี 2)

พ.ศ. 2555
โดยทีเ่ หน็ สมควรแกไขเพ่มิ เติมระเบียบกระทรวงศกึ ษาธกิ ารวาดวยการปฏบิ ัตขิ องผเู ขา สอบ
พ.ศ. 2548 ใหมีความเหมาะสมยง่ิ ขึน้
อาศยั อํานาจตามความในมาตรา 12 แหง พระราชบัญญัติระเบียบบรหิ ารราชการกระทรวงศกึ ษาธกิ าร
พ.ศ. 2546 รฐั มนตรวี า การกระทรวงศกึ ษาธกิ าร จึงวางระเบียบไว ดังตอ ไปนี้
1. ระเบียบนี้เรียกวา “ระเบยี บกระทรวงศกึ ษาธกิ ารวา ดวยการปฏิบตั ขิ องผเู ขา สอบ (ฉบบั ที่ 2)
พ.ศ. 2555”
2. ระเบยี บนี้ใหใ ชบ งั คับต้งั แตวนั ประกาศเปน ตน ไป
3. ใหยกเลิกความใน 4.10 ของขอ 4 แหง ระเบยี บกระทรวงศกึ ษาธกิ ารวาดว ยการปฏบิ ัตขิ องผเู ขา สอบ
พ.ศ. 2548 และใหใชความตอไปน้แี ทน

“4.10 ตอ งนั่งอยใู นหองสอบจนหมดเวลาทําขอสอบ”
ประกาศ ณ วันที่ 22 มถิ ุนายน พ.ศ. 2555
(ศาสตราจารยส ชุ าติ ธาดาธาํ รงเวช)
รฐั มนตรวี า การกระทรวงศึกษาธิการ

70

กรณีศึกษาเร่อื งท่ี 3
เรอ่ื ง “เจาบก๊ิ ...เปนเหตุ”

วตั ถุประสงค
1. ระบุปญ หาทเี่ กิดจากการทจุ ริตจากการใชอ ํานาจหนาทีใ่ นทางที่ไมถ ูกตองเกดิ ข้นึ ใน
หนวยงานราชการ
2. บอกวธิ ีปอ งกนั การทุจรติ เนือ่ งมาจากการใชอาํ นาจหนา ทใ่ี นทางที่ไมถ กู ตองในหนว ยงาน
3. มีสว นรวมในการปองกนั การทจุ ริตในหนว ยงาน
4. มจี ติ สาํ นึกในการปองกนั การทจุ ริตในหนวยงานราชการ

เนือ้ หาสาระ
1. กฎหมายท่เี กีย่ วของกบั การทจุ รติ จากการปฏิบัติหนา ท่ี
2. คณุ ธรรมในการทาํ งานเพ่ือปองกนั หรอื หลกี เลย่ี งการทจุ รติ
3. หนว ยงานทเ่ี กย่ี วขอ งการรบั การรองเรยี นการทจุ ริต

กรณศี กึ ษา
มีหนวยงานแหงหนงึ่ มหี นา ที่กอ สรางถนน ตอ งมีเครื่องจักรกลหนักไวใชงานจํานวนมาก
ตองถูกใชงานอยางสมบุกสมบัน ในที่สุดก็หมดสภาพตามอายุการใชงาน บรรดาเคร่ืองจักรกลหนักมี
“เจา บก๊ิ ” รถแทรกเตอรเกา ทถี่ ูกใชง านหนักมาเปนเวลานานหลายป มีปญหาเคร่ืองเสีย ใชงานไมไดตอง
จอดน่ิงอยูในโรงเก็บรถ แตหัวหนาพัสดุที่มีหนาท่ีควบคุมดูแลเคร่ืองจักร และจัดซ้ือเบิกจาย คาน้ํามัน
เชอื้ เพลิง เกิดความคิดทจ่ี ะใช “เจาบก๊ิ ” เปน แหลงหารายไดโดยส่ังใหเจาหนาที่พัสดุทําการเบิกคาน้ํามัน
และคาอะไหลตาง ๆ เพ่ือใชซอมแซมให “เจาบิ๊ก” ทุกเดือน ซ่ึงคนขับรถทุกคนรูเรื่องนี้ดีแตก็ไมกลา
คดั คา น และหัวหนา พัสดุไดนํารายไดท ร่ี วบรวมไดจาก “เจาบิ๊ก” มาแจกจายใหลูกนองทุกคนเทา ๆ กัน
จนกระท่ัง 3 ปผ านไป มีเจา หนา ท่พี สั ดุมาใหมไ มยอมทาํ ตามหวั หนา พสั ดุ ทีใ่ หเบิกจายคาน้ํามันเช้ือเพลิง
คา อะไหลตาง ๆ ให “เจาบิ๊ก” เหมือนเคย โดยไดทําบันทึกตอบโตใหรูถึงสภาพ “เจาบิ๊ก” ท่ีไมสามารถ
ทํางานไดแลว ไมมีความจําเปนท่ีจะตองเบิกจายคาใชจายใด ๆ และไดรวบรวมหลักฐานยอนหลัง
การเบิกจายตาง ๆ นําไปรอ งเรียนยงั ป.ป.ช.

71

ประเดน็
1. การกระทาํ ของหัวหนา พัสดุถอื วา เปน การทุจรติ จากการใชอํานาจหนาที่หรือไม เพราะเหตุใด
มผี ลเสยี ตอราชการอยางไร
2. การท่ีหัวหนาพสั ดุนาํ รายไดที่ไดจ ากการเบิกคาน้ํามนั ให “เจา บ๊ิก” มาแจกจา ยใหลูกนอง
ถือวาเปนผูมีคุณธรรมในการปฏิบัติหนาที่หรือไม ถาทานเปนลูกนองคนหนึ่งจะรับเงิน
สวนแบงดังกลาวหรอื ไม เพราะเหตุใด
3. ถาทานเปนเจาหนาท่ีพัสดุมารับรูพฤติกรรมของหัวหนาพัสดุ ทั้งการเบิกจายคาน้ํามันให
“เจา บิ๊ก” และการนาํ รายไดมาแบงเฉลี่ยใหลูกนองทุกคน ทานจะน่ิงเสียไมเขาไปเกี่ยวของ
หรือทานจะทําเรื่องรองเรียน ป.ป.ช. โดยไมคํานึงถึงความเดือดรอนของเพื่อนรวมงาน
เพราะเหตุใด

ใบงาน
1. ใหผูเ รียนศกึ ษากรณศี กึ ษา
2. แบงกลุมอภปิ ราย แสดงความคิดเหน็ ตามประเด็นท่ีกาํ หนดให
3. ใหผ ูสอนและผเู รียนรว มกนั ศกึ ษาหาขอมูลประกอบการอภิปรายหาเหตุผล
4. ใหผูสอนและผูเรียนสรุปแนวคิดทไ่ี ดจากการอภิปรายรว มกัน
5. ใหผ เู รียนรวมทํากิจกรรมการเรียนรตู อเนอ่ื ง พรอ มสรปุ รายงานผล

กจิ กรรมการเรียนรตู อ เนอื่ ง
ใหผูเรียนรวมกันจัดทํากิจกรรม/โครงงาน ในการรณรงคการปองปรามการทุจริตในชุมชน
พรอ มจัดทําสรปุ รายงานเสนอผูสอน

สือ่ /แหลงคน ควา
1. ผรู ูเรื่องระเบียบงานพสั ดุ
2. หนงั สอื /เอกสารวิชาการ
3. สื่อ Internet

72

กรณีศึกษาเรอื่ งท่ี 4

เรือ่ ง “ฮว้ั ”

วัตถปุ ระสงค
1. ตระหนกั ถึงปญ หาการทจุ รติ กรณฮี ว้ั ประมลู
2. บอกไดว า ตนเองสามารถมสี วนรว มในการปอ งกนั การทจุ ริตการฮั้วประมลู
3. แสดงความเหน็ หรอื เสนอวธิ ีการการมีสว นรวมในการปอ งกัน หรอื ปฏบิ ตั เิ พอื่ ปอ งกนั
การทจุ รติ ที่เกดิ ขึ้นได

เนอ้ื หาสาระ
1. ชองทางการสง เรอื่ งรอ งเรยี นการทจุ ริต
2. การมสี ว นรว มของประชาชน

กรณีศกึ ษา
ก ร ณี อ ง ค ก า ร บ ริ ห า ร ส ว น ตํ า บ ลแ ห ง ห นึ่ ง ไ ด ดํ า เ นิ น ก า ร สอ บ ร า ค า ก า ร จั ด จ า ง ทํ า
อาหารกลางวนั ใหก บั ศูนยเด็กเล็ก โดยการสอบราคาครงั้ นี้อยูใ นวงเงนิ 500,000 บาท ปรากฏวามีผูเขาซ้ือ
ซองสอบราคา และเขา ย่ืนซองสอบราคา ท้ัง 5 ราย แตท้ัง 5 รายนั้นมีการสมยอมราคา (ฮ้ัว) กันมากอน
แลว วา ใน 5 ราย จะตอ งยื่นซองรายการตางกันในวงเงนิ ไมเ กินรายละ 5,000บาท ผูทีไ่ ดร บั การคดั เลือกให
เปนคูส ัญญาจะจายใหอีก 4 ราย ๆ ละ 5,000บาท ทันทีหลังจากเสร็จสิ้นการจัดจางกรณีดังกลาว ผูชนะ
การสอบราคา คือ นางสมศรี

ประเด็น
1. พฤติกรรมของนางสมศรี และผูย ื่นเสนอราคาอีก 4 ราย ถอื วา เปน การกระทําผิดกฎหมาย
การสอบราคา (ฮั้ว) หรือไม เพราะเหตใุ ด
2. ถาทานเปนเจา หนา ท่ีดําเนนิ การสอบราคาครง้ั นี้ ทา นจะปฏบิ ตั อิ ยางไร ทา นจะยกเลกิ การสอบราคา
หรอื ยอมรบั การสอบราคา เพราะเหตใุ ด อาศยั ระเบยี บกฎหมายเร่อื งใด
3. การสอบราคา (ฮวั้ ) ทาํ ใหร าชการเสยี หายหรือไมอยางไร ในฐานะประชาชนทา นจะมีแนวคดิ
แนวทางอยางไรในการมสี ว นรว มแกไขปญหาและสาเหตกุ ารสอบราคา (ฮัว้ ) ของทางราชการ

ใบงาน
1. ใหผ ูเรยี นศกึ ษากรณีศกึ ษา
2. แบง กลุม ผูเรียนรวมกนั อภปิ รายตามประเดน็ ที่กาํ หนด
3. ใหผ เู รียนสรุปผลการอภิปราย และจัดทําเปนรายงานนาํ เสนอ

73

กิจกรรมการเรียนรตู อ เนอ่ื ง
1. ใหผเู รียนสืบคน ขอมลู ที่เก่ียวขอ งกับการประทําความผิดตามกฎหมายทจุ ริตคอรร ปั ชั่น และ
นาํ เสนอรายงาน
2. ใหผ ูเรียนนําเสนอแนวทางการปอ งกนั การทุจรติ ในกรณกี ารฮ้ัวประมลู พรอ มจัดทํารายงาน
เสนอผูส อน

ส่อื /แหลง คน ควา
- หนังสอื , หนงั สือพมิ พ
- สอ่ื Internet
- บทความ

74

กรณีศกึ ษา เรื่องที่ 5
เรอื่ ง “อาํ นาจ...ผลประโยชน”
วัตถปุ ระสงค
1. ตระหนกั รถู งึ ปญหาการทจุ รติ คอรร ัปชัน่ ในองคก รปกครองสว นทอ งถนิ่
2. บอกไดวาระดบั บุคคลและสังคม สามารถมสี ว นรว มในการปองกันปญ หาการทุจรติ
คอรรปั ชน่ั ได
3. บอกวธิ กี ารปอ งกนั และหลักเลย่ี งการทจุ รติ คอรร ัปช่นั ในหนว ยงานราชการ
4. เกิดจิตสาํ นกั ในการปองกันปญ หาทจุ รติ คอรรปั ช่นั

เน้ือหา
1. กฎหมายทเี่ กย่ี วของกบั การปฏิบัติหนาที่
2. หนวยงานรับแจง เหตุการณทจุ รติ คอรร ัปชนั่

กรณศี กึ ษา
นายกองคการบริหารสวนจังหวัด (อบจ.) มีหนาที่รับผิดชอบในการบริหารราชการของ อบจ.
ไดเสนอญัตติใชเงินสะสมในการจัดทําโครงการจัดหามุงไวใชปองกันโรคไขเลือดออกในเขตอําเภอ
ทีม่ กี ารแพรระบาดของโรคไขเ ลอื ดออก จาํ นวน 9,250 หลัง วงเงิน 1,850,000 บาท ตอ สภา อบจ. และ
เมื่อไดรับการอนุมัตินายก อบจ.ไดรวมมือกับนาย ก ซ่ึงเปนเจาหนาท่ี อบจ. ดําเนินการจัดซ้ือมุง
ขนาด 2  2 เมตร ซึ่งเปน ขนาดทีไ่ มม จี ําหนวยในทองตลาดทว่ั ไป โดยนาย ก ไดไปติดตอรานคาใหผลิต
มงุ ขนาดทต่ี องการ ตามจํานวนดังกลาว ในราคาหลังละ 88.50 บาท เปนเงิน 818,625 บาท หลังจากนั้น
นาย ก ไดดําเนินการจดทะเบียนรานคาใหมเพื่อผลิตมุงดังกลาวไปใชย่ืนซองสอบราคาตอ อบจ. และ
ไดรับการพิจารณาใหเปนคูสัญญากับ อบจ. ในวงเงิน 1,832,500 บาท จากเหตุการณน้ีเปนเหตุให
ทางราชการไดรับความเสียหายจากการซื้อมงุ ในราคาสูงกวาความเปนจริง หลังหักภาษีแลว เปนจํานวน
994,560 บาท

75

ประเดน็
1. การปฏบิ ัตหิ นา ท่ีของนายก อบจ. ถกู ตอ งหรอื ไม อยา งไร
2. ทานคิดวา พฤตกิ รรมของนายก อบจ. ขดั ตอ หลกั คณุ ธรรม จริยธรรม หรือไม อยา งไร
3. วธิ ีการในการปองกนั การทจุ รติ คอรร ปั ช่ันในการปฏบิ ัตหิ นา ทข่ี องผูมีอํานาจ ทําไดห รือไม
อยา งไร
4. ในฐานะประชาชนจะมีสว นรว มในการปองกนั ปญ หาทุจรติ ในสวนราชการไดห รอื ไม
อยา งไร

ใบงาน
1. ใหผ ูเรยี นศึกษากรณีศึกษา
2. แบง กลุมอภิปราย แสดงความคดิ เหน็ ตามประเดน็ ท่ีกําหนดให
3. ใหผ ูสอนและผูเ รยี นรว มกันศึกษาหาขอ มูลประกอบการอภปิ รายหาเหตุผล
4. ใหผ เู รยี นสรุปแนวคดิ ท่ไี ดจ ากการอภิปรายรว มกัน พรอมสรปุ รายงานผล
5. ใหผ ูเรยี นรว มทํากิจกรรมการเรยี นรูตอเนอื่ ง ตามท่กี าํ หนด

กิจกรรมการเรยี นรูตอเนอื่ ง
ใหผ เู รียนจดั ทํากจิ กรรม/โครงการนําเสนอแนวทางการปอ งกันการทุจรติ ในสว นราชการ
พรอมจัดทาํ รายงานเสนอผสู อน

สอ่ื /แหลง คน ควา
1. สํานกั งาน ป.ป.ช. จังหวดั
2. เอกสารวชิ าการ
3. สือ่ Internet

76

กรณศี กึ ษาเรื่องท่ี 6

เร่อื ง “เลือกตั้ง...อปั ยศ”

วตั ถปุ ระสงค
1. ตระหนกั ถงึ ปญหาการทจุ รติ การเลอื กตั้งระดับทองถิน่
2. บอกหรอื อธิบายไดวาตนเองสามารถปองกันปญ หาการทุจรติ การเลอื กตงั้ ที่เกดิ ขึน้ ในสังคม
3. แสดงความเหน็ หรือเสนอวิธกี ารการมีสว นรวมในการปองกนั หรอื ปฏิบตั เิ พอ่ื ปอ งกัน
การทุจรติ ทีเ่ กดิ ข้นึ ได

เนอ้ื หาสาระ
1. พระราชบัญญัติประกอบรฐั ธรรมนญู วาดว ยการปอ งกนั และปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2542
(ฉบับท่ี 2) พ.ศ. 2554 มาตรา 19 (13)
2. สาระสําคญั ของกฎหมายประกอบรฐั ธรรมนญู วา ดว ยการปอ งกนั และปราบปรามการทุจรติ
ฉบับใหม

กรณีศึกษา
กรณกี ารเลอื กตั้งนายกและสมาชกิ องคก ารบริหารสว นตาํ บล (อบต.) แหง หนึ่งมีผูไปแจง
ความรองเรียนกับคณะกรรมการการเลือกตั้งจังหวัด (กกต.) พรอมเงิน 300 บาท วามีคนสงเงินนี้มาให
พรอ มเอกสารไมล งนาม โดยขอใหไ ปลงคะแนนเลือกตง้ั แกผูสมัครรายหนึ่ง (กาํ หนดหมายเลขผสู มคั รให
ดวย) แตตนเองไมขอรับเงิน และเห็นวาไมถูกตองและอาจมีการแจกเงินผูมีสิทธิ์เลือกตั้งรายอ่ืน ๆ
ดว ยแลว จึงมาแจงรองเรียนตอ กกต.จังหวัด กกต.จังหวัด จึงนําผูมีสิทธิ์เลือกตั้งรายน้ันไปแจงความกับ
ตํารวจพรอมหลกั ฐาน จากการสอบสวนเจาหนาทตี่ าํ รวจแจงวา ไมสามารถหาพยานบุคคลมายืนยันไดวา
ผูสมัครรายนั้นแจกเงินดังกลาวจริง จึงยังไมสามารถเอาผิดกับทั้งผูสมัครรับเลือกตั้งที่ถูกรองเรียนวา
แจกเงิน และผมู สี ิทธ์ิเลือกตัง้ รายอ่ืน ๆ ทอี่ าจรับเงิน มาลงโทษตามกฎหมายได แตผ ูมสี ิทธิเ์ ลือกต้ังรายน้ัน
ยังยนื ยนั วา มผี กู ระทําผดิ เพราะมกี ารแจกเงินจริงมหี ลักฐานชดั เจน กกต. และตาํ รวจควรจะตอ งหาคนผิด
มาลงโทษใหไ ด

77

ประเดน็
1. ในกรณีศกึ ษาทา นคดิ วา มกี าระทําผิดกฎหมายเลอื กตง้ั สามารถนาํ ตวั คนกระทาํ ผิดมาลงโทษได
หรอื ไม เพราะเหตุใด
2. ถาจะไมใ หเ กิดกรณกี ารทาํ ผิดกฎหมายเลือกตง้ั ในลกั ษณะนี้ ทา นคดิ วา ประชาชนควรจะมี
สวนรวมปอ งกนั ปญ หาในชมุ ชนของทา นหรอื ไม อยา งไร
3. มีผูแสดงความเหน็ วา ท้งั ผใู หแ ละผรู บั เงิน ควรจะตองละอายใจ และสาํ นึกวาไดท าํ บาปท่ี
เปนสิง่ ผดิ ตอตนเอง ตอชุมชน และประเทศ ทา นเห็นดว ยหรือไม เพราะเหตใุ ด
มคี ุณธรรมใดบา งทีเ่ กย่ี วขอ งกับปญ หานี้ ควรนาํ มาอภิปรายรว มกนั บา ง

ใบงาน
1. ใหผูเรียนศกึ ษาจากกรณศี กึ ษา และนําผลจากการศกึ ษากรณีศึกษาพรอ มวเิ คราะห และ
นาํ เสนอเปน รายกลุม ๆ ละ 1 เร่ือง
2. ใหผ ูเรยี นรว มกนั คดิ วิเคราะห และนําเสนอแนวทางปอ งกนั การทจุ รติ จากเหตุการณดงั กลาว

กิจกรรมการเรยี นรูอยา งตอ เนอื่ ง
ใหผ เู รียนสรปุ ขา วเก่ียวกับการทจุ ริตการเลอื กต้งั และบันทกึ ลงในสมุดการเรยี นรู

สื่อ/แหลง คนควา
- หนงั สอื พิมพ
- ส่ือ Internet
- โทรทัศน
- สํานกั งาน ป.ป.ช.

78

บทท่ี 1 กจิ กรรมที่ 1 แนวเฉลยท้ายบท 5. ค.
1. ง. 10. ง.
6. ก. 2. ค. 3. ก. 4. ข.
กิจกรรมที่ 2 7. ข. 8. ข. 9. ข. 5. ข.
เปน กิจกรรมอภปิ รายไมมีเฉลย 10. ก.
บทที่ 2 กจิ กรรมที่ 1
1. ง. 2. ข. 3. ค. 4. ง. 5. ก.
6. ง. 7. ก. 8. ง. 9. ข. 10. ค.
กจิ กรรมท่ี 2 เปนกจิ กรรมศกึ ษาคนควาไมมเี ฉลย

บทที่ 3 กจิ กรรมท่ี 1 2. ก. 3. ค. 4. ง.
1. ข. 7. ง. 8. ง. 9. ข.
6. ก. เปนกิจกรรมศกึ ษาคนควาไมม ีเฉลย
กจิ กรรมท่ี 2

79

บรรณานุกรม

กรมการศกึ ษานอกโรงเรียน. หมวดวิชาพฒั นาสงั คมและชมุ ชน ชดุ การเรยี นทางไกล ระดบั
ประถมศกึ ษา กรงุ เทพฯ : โรงพิมพค ุรสุ ภาลาดพราว, 2546

การศึกษานอกโรงเรียน,กรม ชดุ การเตรยี มการทางไกล ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนตน หมวดวชิ าพฒั นา
สงั คมและชมุ ชน. ครุ สุ ภาลาดพรา ว,กรงุ เทพฯ : 2546.

การศกึ ษาทางไกล, สถาบนั , ชดุ การเรยี นทางไกล หมวดวชิ าพัฒนาสงั คมและชุมชน ระดับมธั ยมศกึ ษา
ตอนปลาย องคก ารรบั สง สินคาและพัสดุภณั ฑ (ร.ส.พ.) : กรุงเทพฯ,2548.

คณะอาจารย กศน. พฒั นาสงั คมและชมุ ชน. คมู อื การเรยี นรูระดบั ประถมศกึ ษา. กรุงเทพฯ : บริษัท
ไผมิเดยี เซ็นเตอร จาํ กัด, 2548

ความเคลือ่ นไหวทางการจดั การศกึ ษาของศธ.กับ คสช. ท่ีนาร.ู [เว็ปไซต] เขา ถึงไดจาก
http://jukravuth.blogspot.com/ . สบื คนเมอ่ื วันที่ 26 สิงหาคม 2557.

คานยิ ม 12 ขอ : เราจะสรา งสรรคป ระเทศไทยใหเ ขมแขง็ คนตองเขมแข็งกอน . [เวป็ ไซต] เขาถงึ ได
จากhttp://www.mof.or.th/web/uploads/news/199_12values.pdf . สบื คน เม่อื วนั ท่ี 26 สงิ หาคม
2557.

จกั ราวธุ คาทว.ี สันต/ิ สามคั ค/ี ปรองดอง/คา นิยม 12 ประการ ของ คสช. : เน้ือหาชวยสอน
และจัดกจิ กรรม เพอ่ื นคร,ู 2557. (เอกสารอดั สาเนา).

ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ,สํานกั งาน,ชดุ วิชาพฒั นาสงั คมและชมุ ชน ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย,
เอกพิมพไท จาํ กดั : กรงุ เทพฯ, มฝผ.

เผด็จ เอมวงศ และจฑุ ามาศ ลบแยม, กฎหมายในชวี ติ ประจาํ วนั : ตนเอง ครอบครัวชุมชน และ
ประเทศชาต.ิ กรงุ เทพ : สาํ นกั พิมพ เอมพนั ธ จํากดั , 2551.

มหามกุฎราชวทิ ยาลัยในพระบรมราชปู ถมั ภ, พระสตู รและอรรถกถา แปล อทุ กนยิ าม ชาดก เลมที่ 3 ภาคท่ี 1
โรงพิมพมหามกฎุ ราชวทิ ยาลัย.กรงุ เทพฯ : 2534.

ราชบณั ฑิตยสถาน. พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 เฉลมิ พระเกียรติพระบาท
สมเด็จพระเจา อยูหัวเนือ่ งในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลมิ พระชนมพรรษา 7 รอบ
5 ธันวาคม 2554. กรุงเทพฯ ราชบัณฑิตยสถาน, 2556.

เลขาธิการสภาการศกึ ษา, สาํ นกั งาน. คุณธรรมนําความรู, สาํ นกั งานเลขาธกิ ารสภาการศกึ ษา, กรงุ เทพฯ :
2550.

ศึกษาธกิ าร,กระทรวง. หลกั การทรงงานในพระบาทสมเด็จพระเจา อยหู ัว, สํานกั งานคณะกรรมการพิเศษ
เพ่อื ประสานงานโครงการอันเน่อื งมาจากพระราชดําริ (สาํ นักงาน กปร.) กรงุ เทพฯ : 2550.

สมโพธิ ผลเต็ม. ปรชั ญาคาํ กลอน 100 เร่ืองแรก, สิทธวิ รรณ , บริษทั . กรงุ เทพฯ : 2549.

80

สันต/ิ สามัคค/ี ปรองดอง/คานยิ ม 12 ประการ ของ คสช. : เน้ือหาชวยสอน และจดั กิจกรรม
เพอ่ื นคร.ู [เว็ปไซต]. เขา ถงึ ไดจาก :http://www.slideshare.net/jukravuth. สบื คน เมือ่ วนั ที่
26 สงิ หาคม 2557

สทุ ธิธรรม เลขววิ ฒั น หมวดวชิ าพฒั นาสงั คมและชุมชน ระดับประถมศึกษา การศึกษานอกโรงเรียน
กรงุ เทพฯ : บรษิ ัท สามเจรญิ พาณิชย จํากดั , 2548

สํานักงานคณะกรรมการปอ งกนั และปราบปรามการทจุ ริตแหง ชาติ(ป.ป.ช.). รวมพลังเดนิ หนา ฝา วกิ ฤต
คอรรัปชน่ั , เอกสารประชาสัมพนั ธ มปป.

_______. โครงการเสริมสรา งเครือขา ยประชาชนในการพทิ กั ษสาธารณสมบตั ิ, 2553. (เอกสาร
อัดสาํ เนา)

สาํ นกั กฎหมาย สาํ นกั งานคณะกรรมการปอ งกนั และปราบปรามการทจุ รติ แหงชาต(ิ ป.ป.ช.). รวม
กฎหมาย ระเบยี บ ประกาศ ทเ่ี กย่ี วขอ งกบั การปองกันและปราบปรามการทจุ รติ , 2555.

_______. “ยุทธศาสตรช าติวา ดว ยการปอ งกันและปราบปรามการทจุ ริต”. สาํ นักงานคณะกรรมการ
ปองกนั และปราบปรามการทุจริตแหงชาติ

_______. กรอบเน้อื หาสาระ เรอื่ ง การมสี ว นรวมของประชาชนในการปอ งกันและปราบปรามการทจุ ริต,
2556. เอกสารอดั สาํ เนา
การทจุ รติ คืออะไร, เขาถึง www.oknation.net วันที่ 19 มีนาคม 2556.

http://th.wikipedia.org/wiki
http://www.tumsrivichai.com

81

คณะผูจ ัดทาํ

ที่ปรกึ ษา

1. นายประเสริฐ บุญเรอื ง เลขาธกิ าร กศน.
รองเลขาธิการ กศน.
2. ดร.ชัยยศ อมิ่ สวุ รรณ รองเลขาธิการ กศน.
ที่ปรกึ ษาดา นการพัฒนาหลักสูตร กศน.
3. นายวชั รนิ ทร จําป ผูอาํ นวยการกลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น

4. ดร.ทองอยู แกว ไทรฮะ ขา ราชการบาํ นาญ
สถาบนั การศกึ ษาทางไกล
5. นางรกั ขณา ตณั ฑวุฑโฒ กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น

ผเู ขียนและเรยี บเรียง ขาราชการบํานาญ
สถาบนั กศน.ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนือ
1. นางธญั ญาวดี เหลาพานชิ สถาบนั กศน.ภาคตะวันออก
สถาบนั กศน.ภาคตะวนั ออก
2. นางสาววาสนา โกสียวฒั นา สถาบัน กศน.ภาคใต
สถาบันการศกึ ษาทางไกล
3. นางพรทิพย เข็มทอง สถาบัน กศน.ภาคเหนอื
สถาบนั กศน.ภาคเหนือ
ผูบรรณาธกิ าร และพฒั นาปรับปรงุ สถาบนั กศน.ภาคเหนือ
กลุมพัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน
1. นางธญั ญาวดี เหลาพานชิ ขาราชการบํานาญ
ขา ราชการบํานาญ
2. นางนลนิ ี ศรสี ารคาม จนั ทรตรี ขาราชการบํานาญ

3. นายเรืองเวช แสงรัตนา กลุม พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน
กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน
4. นางสาวสรุ ัตนา บรู ณะวทิ ย กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน
กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน
5. นางมยุรี สวุ รรณเจรญิ กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน

6. นางสาววาสนา โกสียวัฒนา

7. นางสดุ ใจ บตุ รอากาศ

8. นายนิพนธ จนั ตา

9. นางอุบลรัตน มโี ชค

10. นางพรทิพย เข็มทอง

11. นางสาวสุรีพร เจริญนชิ

12. นางเอือ้ จติ ร สมจิตตชอบ

13. นางสาวชนิตา จิตตธรรม

คณะทํางาน

1. นายสรุ พงษ ม่ันมะโน

2. นายศภุ โชค ศรรี ตั นศลิ ป

3. นางสาววรรณพร ปทมานนท

4. นางสาวศรญิ ญา กุลประดษิ ฐ

5. นางสาวเพชรนิ ทร เหลืองจิตวัฒนา

82

ผูพมิ พตนฉบบั

นางสาวเพชรินทร เหลืองจิตวฒั นา กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน
กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น
ผูอ อกแบบปก

นายศภุ โชค ศรีรตั นศลิ ป

83

คณะกรรมการจัดทํา
เนื้อหา เพ่มิ เตมิ เร่อื ง “การมีสว นรวมในการปอ งกนั และปราบปรามการทุจริต”

ประธานและรองประธานคณะกรรมการ

1. นายประเสรฐิ บุญเรอื ง เลขาธกิ าร กศน.
2. ดร.ชยั ยศ อม่ิ สุวรรณ รองเลขาธิการ กศน.
3. นายชาญวทิ ย ทับสพุ รรณ รองเลขาธกิ าร กศน.

คณะกรรมการที่ปรึกษา

1. ดร.ทองอยู แกวไทรฮะ ขา ราชการบํานาญ
2. นายบญุ สม นาวานะเคราะห ขาราชการบํานาญ
3. นายกุลธร เลศิ สรุ ยิ ะกุล ผเู ชยี่ วชาญเฉพาะดา นพฒั นาหลกั สตู ร
4. นางศุทธนิ ี งามเขตต ผูอํานวยการกลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น
5. นายมนตชยั วสวุ ัต ผอู าํ นวยการสาํ นกั งานปองกนั การทจุ รติ
ภาคประชาสังคมและการพัฒนาเครอื ขา ย
6. นางสุปรยี า บญุ สนิท เจาพนักงานปองกันการทจุ ริต สํานกั งาน ป.ป.ช.
7. นายประทปี คงสนทิ นักกฎหมาย สาํ นกั งาน ป.ป.ช.

คณะกรรมการผเู ขยี นและเรยี บเรียง

1. นางพรทพิ ย เขม็ ทอง ขาราชการบาํ นาญ
ศึกษานเิ ทศก สาํ นกั งาน กศน.
2. นางสุดใจ บุตรอากาศ ผูอาํ นวยการ กศน.อําเภอวชริ บารมี จ.พจิ ติ ร
กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น
3. นางเบญจมาศ สระทองหยอม

4. นางสาวชาลินี ธรรมธิษา

คณะกรรมการผูบรรณาธิการ

1. ดร.ทองอยู แกว ไทรฮะ ขาราชการบํานาญ
2. นายมนตช ัย วสวุ ตั ผูอํานวยการสํานกั งานปองกนั การทุจรติ
ภาคประชาสังคมและการพฒั นาเครือขาย
3. นางสปุ รียา บุญสนทิ เจา พนกั งานปองกนั การทุจริต สาํ นักงาน ป.ป.ช.
4. นายประทปี คงสนทิ นักกฎหมาย สาํ นกั งาน ป.ป.ช.
5. นางพรทิพย เขม็ ทอง ขา ราชการบาํ นาญ
6. นางสดุ ใจ บุตรอากาศ ศึกษานเิ ทศก สํานกั งาน กศน.
7. นางเบญจมาศ สระทองหยอ ม ผอู ํานวยการ กศน.อาํ เภอวชริ บารมี
8. นางสาวชาลนิ ี ธรรมธิษา กลุม พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น

84

คณะผูจ ดั ทํา
เนื้อหา เพมิ่ เติม เร่อื ง “คณุ ธรรมและคา นยิ มพนื้ ฐานในการอยรู ว มกนั อยา งปรองดองสมานฉนั ท”

ท่ปี รกึ ษา สกลุ ประดิษฐ เลขาธิการ กศน.
ทับสุพรรณ รองเลขาธิการ กศน.
1. นายการณุ จําจด รองเลขาธิการ กศน.
2. นายชาญวทิ ย งามเขตต ผอู าํ นวยการกลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น
3. นายสุรพงษ
7. นางศุทธินี

ผูเขยี น เรยี บเรียง จากการประชุม ครัง้ ท่ี 1

1. นายทองอยู แกวไทรฮะ ขา ราชการบํานาญ
ขา ราชการบํานาญ
2. นางวันเพ็ญ สุทธากาศ ขา ราชการบํานาญ
ขาราชการบํานาญ
3. นายวฒั นา อคั คพานิช โรงเรยี นสตรวี ทิ ยา 2 ในพระอุปถมั ภ
สมเดจ็ พระศรีนครินทราบรมราชชนนี
4. นางบปุ ผา ประกฤตกิ ลุ สถาบัน กศน.ภาคใต
กศน.อาํ เภอคลองหลวง จ.ปทมุ ธานี
5. นายไตรรตั น เอีย่ มพันธ

6. นางสาวณฐั ภัสสร แดงมณี
7. นางวิภานันท สิริวัฒนไกรกุล

ผูเขยี น เรียบเรยี ง และ บรรณาธกิ าร จากการประชุมคร้งั ท่ี 2

1. นางวนั เพ็ญ สทุ ธากาศ ขา ราชการบํานาญ

2. นางสุคนธ สินธพานนท ขาราชการบาํ นาญ

3. นางสาววธั นียว รรณ อรุ าสขุ ขาราชการบาํ นาญ

4. นางพวิ ัสสา นภารตั น โรงเรียนบดนิ ทรเดชา (สงิ ห สิงหเสนี)

5. นายวรวฒุ ิ จรยิ ภคั รตกิ ร กศน.อาํ เภอบางแกว จ.พทั ลงุ

คณะทํางาน กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน
1. นายสรุ พงษ มน่ั มะโน กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน
2. นายศภุ โชค ศรรี ัตนศิลป กลุม พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน
3. นางสาวสุลาง เพช็ รสวาง กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น
4. นางสาวเบ็ญจวรรณ อาํ ไพศรี กลุม พฒั นาการศึกษานอกโรงเรยี น
5. นางสาวชมพนู ท สังขพิชัย กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น
6. นางจฑุ ากมล อนิ ทระสันต กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน
7. นางสาวทพิ วรรณ วงศเรือน

85

คณะผปู รบั ปรุงขอมลู เก่ยี วกบั สถาบนั พระมหากษตั รยิ  ป พ.ศ. 2560

ทปี่ รึกษา เลขาธิการ กศน.

1. นายสุรพงษ จาํ จด ผตู รวจราชการกระทรวงศกึ ษาธิการ
2. นายประเสรฐิ หอมดี ปฏบิ ตั ิหนา ทรี่ องเลขาธิการ กศน.
ผูอํานวยการกลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบ
3. นางตรีนชุ สขุ สุเดช
และการศกึ ษาตามอัธยาศัย

ผปู รบั ปรงุ ขอ มูล กศน.เขตมนี บรุ ี กรุงเทพมหานคร

นางเพญ็ ลดา ช่ืนโกมล

คณะทาํ งาน

1. นายสุรพงษ ม่นั มะโน กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย

2. นายศุภโชค ศรีรตั นศลิ ป กลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั

3. นางสาวเบญ็ จวรรณ อาํ ไพศรี กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั

4. นางสาวเยาวรัตน ปนมณีวงศ กลุมพฒั นาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย

5. นางสาวสลุ าง เพ็ชรสวา ง กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั

6. นางสาวทิพวรรณ วงคเ รอื น กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย

7. นางสาวนภาพร อมรเดชาวฒั น กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย

8. นางสาวชมพนู ท สังขพิชยั กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย

86